Katalog

SAYFA CUMHURİYET 30 EKİM 1995 PAZARTESİ HABERLER Demirel'den TMY'ye onay • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel. Terörle Mücadele Yasası'nda (TMY) degişiklik öngören yasayı onayladı. Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezı'nden yapılan açıklamada. onaylanan yasaya göre. TMY'de yapılan değışikliklerle Türktye Cumhuriyeti'nin ülkesi ve milletıyle bölünmez bütünlüğünü bozmayı hedef alan yazılı ve sözlü propaganda ile toplantı ve gösteri yürüyüşü yapüması yasaklanıyor. Emniyet müdürterinin flözü Demirel'de • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - İçişlerı Bakanı Nahit Menteşe. Necdet Menzir'in bir süre önce istifasıyla boşalan Istanbul Emniyet Müdürlüğü'ne. Ankara Emniyet Müdürii Orhan Taşanlar'ın atanacağını açıkladı. Menteşe. Taşanlar'ın yerine önerilen birkaç ısimden hangisinin atanacağma Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in karar vereceginı söyledı. Menteşe, bu konuda hazırlanan emniyet müdürleri kararnamesinin Cumhurbaşakanı Demirel'in imzasına sunulduğunu. kararnamenın gelecek günlerde Resmı Gazete'de yayımlanmasını bekledıklerini belırtti. Promosyona çekidüzen hanrlığı • ANKARA (AA) - Sanayi ve Ticaret Bakanltğı. son dönemck özellıkle gazeteter arasında \yıce hızlanan promosyon yanşını belli kurallarabaglamaya yönelık hazırltk yapıyor. Yetkılilerden edınilen bilgiye göre. bu yıl 8 eylülde yürürlüğe giren Tûketicinin Korunması Hakktndaki Kanun'a dayanarak, promosyonlardan tüketicilerin zarar görmesini önlemek için. bazı düzenlemeler üzennde çalışılıyor. Bu amaçla bir tebliğ taslağı hazırlayan bakanlık. taslagı. ilgili bakanlıklann görüşüne açti. 'Yılmaz zenne gibi' • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)-DYP Genel Merkezi'nde basın toplantısı düzenleyen Genel Başkan Yardımcısı tsmail Karakuyu. ANAP lideri Mesut Yılmaz \e ANAP mılletvekillerının seçım tarihinin iptali için Anayasa Mahkemesi'ne gitmeleri halinde tarihe "kıvırtan insan ve kaçak" olarak geçeceklerini söyledi. "Yılmaz zenne gibi" diyen Karakuyu. ANAP lidennin Başbakanlığa layık olmadığınt ileri sürdü. YDHden itiraz hazırlığı • İstanbul(L'BA)-YDH Genel Başkanı Cem Boyner. Yüksek Seçim Kurulu'nun partisıni seçim dışında bırakan karanna karşı hukukı ıtirazda bulunmak amacıyla hazırhk yaptınyor. Türkiye'deki il ve ilçelerin en az yansında örgüt kuramadığı gerekçesiyle seçim dışında bırakılan YDH itirazmda bu tespıtin "'gerçek durumu yansıtmadığı"nı belırterek karann düzeltılmesinı isteyecek. YDH itırazı reddedıldiğı takdırde ya CHP'yle seçim ıttıfakı yapmayı planhyor ya da HADEP ve diğer k'üçük sol gruplarla bir "blok" oluşrurmayı tasarlıyor. 1dam cezası en son aşama' • İstanbul Haber Servisi - Müslümaniığı seçtıkten sonıa Yusufislam adını alan ingilız şarkıcı Cat Stevens, "Mimar\e Mühendısler Grubu"nun dün Dedeman Oteh"nde düzenlediği toplantıda, idam cezasının İslam adalet sistemi içınde en son aşama olduğunu söyledi. Avrupa'daokul çağında25Obın Müslüman çocuğun bulunmasına karşılık, okullarda ancak 3 bin çocuga İslam eğitimi verildiğini belirten Yusuf İslam. Kuranıkerim'in bir bölümünü çıkaracağı albümünde okumayı düşündüğünü de söyledi. TBMM Faili Maçhuller Komisyonu Raporu Komisyon Başkanı Sadık Avundukluoğlu'ndan muhalefet şerhlerine yanıt: Hatayısaldamak^ devleteihaııetAVUndUklUOğlU'ndan DYPIİIere. Hataları saklayıp kapatmaya çalışmak, devleti yıkmak ve parçalamak isteyen bölücü mihraklann eiine verilen bir kozdur. İşlenen hataları ve aksakhklan saklamak, hukuken suç olması bir yana. yıkıcı örgütlere koz verilmesi açısından da devlete ve millete ihanettir. Kanundışılığı korumak, parlamento adına denetleme görevi yapan bir komisyonun sayın üyelerine düşmemeli. yaZllan şerhler: Muhalefet şerhi, masa başında üretilen, halktan kopuk \e ona karşı duyarsız bir bakış açısının ısmarlama kaleme aldığı gerçekdışı senaryodur. Komisyonun Uğur Mumcu ailesinin kişisel menfaatlerine alet olacağını ileri sürmenin akıl. vicdan, insaf ve insanhkla hiçbir alakası bulunmamaktadır. Komisyon üyelerine. ısmarlama yazılan şerhler ile kimseye alet olmamalannı tavsiye ediyoruz. ANKARA (Cumhuriyet Burosu)-TBMM Faili Meç- hul Siyasi Cinayetleri Araş- tııma Komisyonu Başkanı vebağımsız Kınkkale Mil- letvekili Sadık Avunduklu- oğlu. DYP'nin komisyon raporunu budama girişim- lerini. "devlete ve millete ihanef* olarak nitelendir- di Avundukluoglu. "»mar- lama" muhalefet gerekçe- lennı rapora koyarak bazı kesimlere alet olmakla suç- ladığı DYP'li komisyon üyelerine. "•Hatalansakla- yıp kapatma>a çalışmak. 'devleti yıkmak ve parçala- mak isteyen bölikü mihrak- lannelineveritenbir kozdur. Kanundışılığı korumak. parlamento adına denetle- me göreviyapan bir komis- yonun sayın üyelerine düş- memeli" dedı. Av undukluoglu. devletın içınde dokunulmazlığı olan "suç odaklannın" bulun- duğu saptamasının yapıldıgı komisyon ra- poruna. "devkti yıkmak isteyen bölüclerin etindebelgeolacağr gerekçesıy le itiraz eden DYP'li 4 komisyon üyesıne sert yanıt ver- dı. Avundukluo|lu. DYP Erzurum Mıllet- vekili İsmail Köse, Balıkesır MilleUekıli Vlelih Pabuçcuoğhı. Sakarya Milletvekıli Nevzat Ercan ve Nevşehır Mılletvekılı Os- man Se>fi tarafından imzalanan ortak mu- halefet ^erhini. •*Masabaşında üretflen. halk- tan kopuk veona karşı du> arsız bir bakış açı- sının ısmarlama kaleme aldığı şeryekdış.1 se- DYP'nin Faili Meçhuller' raporundan ayıklamak istediği bölümler Gizli köy koruculuğu tartışması ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)- DYP, yasal olmayan "^zBkö> koru- euluğun nun varlığmı kabul etti. TBMM Faili Me<;hul Siyasi Cinayet- leri Araştırma K.omisyonu'nun 4 DYP'li üyesi tarafından hazırlanan muhalefet şerhinde. güvenhk güçte- rinin, istihbarat çahşmalarında ken- dilerine yardımcı olabılecek kimse- lere "gprektiğinde parasal vardım yaptığı* \urgulanarak "Devlet. ken- disine bilgi veren bu kimsek-ri deşif- re etmek /orunda mı olmahdır. yok- sa bu vatandaşların can \e nval güven- liklerine hiç zarar gelmemesi için *giz- \)' olarak mı istihdam etmılidir?" görûşü savunuldu. DY'P'lilerin muhalefet şerhinde karşı olduklan ve çıkarnlmasını is- tedikleri bölümler. şu baskklar altın- da sıralandr - Kanuna aykın birşekikte gizli köy koruculuğu ihdasedumiştir. - Çoğu kaymakamhk, başkomiser ve komıser yardımcısı unvanına sa- hip emniyet göre\ lileri tarafından ic- ra edilmektedir. - Bu bölgeye tecrübeli emniyet gö- re\ lisi gönderilmesi gerekirken. tecrü- besiz \eeline hiç tüfek almamış bir kı- sını insanlar gönderilmektedir. - Vatandaş, acıl hastalannı bile bel- li bir saatten sonra. orneğin kövden şehıre can güvenligi olmadığından dolayı götürememekte, cenazelenni bile kaldıramamaktadır. - Bölgpde de\letin otoritesi zafıyet içerisindeolduğundan, kimin ne >ap- tığı belli olmamaktadır. - Jandarma subaylan ve görevi ol- mayan birtakım şahıslann verdiği si- lahlarla, birtakım görevsiz ve yetki- siz şahıslar. şehir ıçerisinde silahla do- laşabilmektedir. - Örgütün. bu cinayetleri devtetin yaptiğına iliskin propagandası,başa- nlı olmaktadır. Devlet buna karşılık bir şe> \apmamakta. >apsa da etkili olmamaktadır. - Faili meçhul siyasal cinayetlerin faillerı bulunamıyorsa, devlet bun- lan ıstemediğinden dolayı tespit et- memektedir intibaı ortaya çıkmak- tadır. - Çoğu güvenlik görevlisL Kaleşni- kof silahu bölge>e ta>in edildiğinde görmektedir. narjo" olarak nıtelendirdi. Komisvonun. Mumcu cinayeti\le ılgilı olarak Teröre Karşı Koruma Tedbırlerı Yö- netmeliğı'ndeki eksikhkleri belırtmek zorun- da olduğuna dıkkat çeken A\ undukluoglu. *Sa>ın millervekiBerinin debileceğjüzere.ko- misvonumuz, >üee Meclis adına denetleme görevi>apmakta,a>nı /amanda da eksiklik- leri \üce Meclis"e aktararak bu konularda hukuki düzenlemeler >apılmasını sağlamak /.orundadır. Ivomisjonun l ; ğur Mumcu ai- lesinin kişisel menfaatlerine alet olacağını ileri sürmenin akıl,\kdan. insaf \« insanhk- la hiçhir alakası İHilunmamaktadır" dedi De\ letm ve mılletin gekceğini düşünerek hataları ortaya koyan \e bunlann çözülme- si için öneriler getırenlerın mılletin takdıri- nı kazanacağını so>leyen A\undukluoglu. muhalefet şerhlerine \erdığı yanıtta. !,u gö- rüşlere >erverdı: "Ruratazbkvedü/ens&Jiktenmedetuma- rak. bunlann ü/erini örterek haklartna ha- lel gelmesini engellemt^e çalışanlar, tarihin kara sa\falannda anılnnşlardır. Bu neden- ADD Karşıyaka Şubesi'nin şeriatçılarca bombalanmasma tepki yağdı Yobaz saldırısılanedendi• Atatürkçü Düşünce Derneği'nin Karşıyaka Şubesi'ne şeriatçılarca yapılan molotofkokteylli saldırı protesto edildi. ADD tzmir Şubesi Başkanı Iskender Özturanb, "Molotofkokteyli ve bombalarla Atatürkçü düşünceyi durdurmak isteyenler. aymazlığın ve akılsızhğın tutsağıdırlar" dedi. İZMlR (Cumhurhet Ege Büro- su) - Atatürkçü Düşünce Derneğı (ADD) Karşıyaka Şubesı. Halk Eğı- tım Merkezı \e Öğretmenler Loka- li"nin bulunduğu bınaya öncekı ge- ce \apılan şeriatçı saldırı protesto edildi. ADD lzmir Şube Başkanı İs- kenderÖzturaıûVrürk ulusunun bı- lincinin şeyhlerin. dervişlenn. ka- ranlık güçlerin saldırılarını durdu- racağını belirterek "Molotoikok- teyli ve bombalarla Atatürkçü dü- şünce>i durdurmak iste>enler, ay- madığın \eakılsıdığın rutsagıdııiar" dedi. Önceki gece saat 20.30 sıralann- da ellerinde molotofkoktevlı bulu- nan üç kışı. ADD. Öğretmenler Lo- kali ve Halk Eğıtım Merkezi'nce or- taklaşa kullanılan binaya "Allahu- ekber* diye bağuarak saldırdılar. Bi- nada bulunanlan bir süre rehin alan ve bu arada şeriat propagandası ya- pan saldırganlardan biriyle lokal yetkılileri arasında boğuşma çıktı. Daha sonra molotofkokteyüerini binanın çeşitli yerlerine atan sal- dırganlar. yangın çıkardılar. Çıkan yangın sonucu dumandan boğul- matehlikesi atlatanlar güçliikle kur- tanhrken ikinci kattan atlayan bir öğretmen de yaralandı. Saldırgan- lardan SSK Alsancak Dtspanse- ri'nde laborant olarak çalışan Yıl- maz Davan, ola> yennde vakalan- dı. Bu arada. dün yakılmak ıstenen binanın önünde protesto eylemi ya- pıldı. ADDüyeleri.demokratikkit- le örgütü temsikileri ve yurttaşla- Önceki gece saat 20.30 sıralanııda ellerinde molototlvokte\li bulunan üç \oba/. ADD, C»ğretmenler Lo- kali ve Halk Eğitim Merkezi'nce ortaklaşa kullanılan binava "Allahuekber" diye bağırarak saldırmıştı. nn katıldığı toplantıda. şeriatçı sal- jıpratmak \e hırpalamaktır. Ama gıden grup. yetkilılerın bu tür sal- Türk ulusu. Atatürk'e ^e laikliğedırı kınandı. ADD İzmır Şube Baş- kanı İskenderÖzturanlı. saldınnın Atatürkçü dü^ünceve vönelik ol- duğunu ^^ur^ula> arak ^unlan söv - ledi. "Atatürkvecumhuri>etdüşman- lan. son zamanlarda Cumhurnet Bavramı \e Atatürk'ün ölüm gü- nündc eylenı yapma>a başlamışlar- dır. Geçen >ıİ 28 ekimde Konak'ta bomba patlatılmıştır. Bilindiği gibi Nurcu« Nakşibendi0bi tarikatlar. Atatürk ve laikliğe düşmandırlar. İlericiliğin \e çağdaşlığın karşısın- dadırlar. Söderi>ebasın nrganlarn- la Atatürk "*e Atatürkçüleri hedef göstermektedîrler. E>lemlerin \e saMınlann arnacı. Matürkçülüğü sahip çıkacaktir. Akılsızhğın aklıor- tadan kaldırdığı bugüne değin gö- rülmedi0 gibi bundan bö>le de gö- rülmeşecekvelaikcumhurivetstın- suza dek \aşatılacal>Jır." Çağda:> \'aşamı Destekkme Der- neği İzmır Şubesi Başkanı \suman Abacıoğlu da yaptığı açıklamada. saldınlann sistemli birbiçimde ger- çcklcştiğini sövledı. Abacıoâlu. em- niyet yetkililerinın saldırganlann arka.Mndaki güçlen ortaya çıkar- masını isterken '•Halkımızı, 72 yd öncebaşlatılan a>dınlanmade% rimi- ne sahip çıkmaya çağınyoruz" dı- ve konuştu. Daha sonra Ka\ma- kamlık ve Emnivet Müdürlüûu'ne dınlara karşı daha dikkatli olması- nı ve gerekli önlemleri almalannı ıstediler. Sonışturma sürttyor Öte yandan saldırganlardan İB- DA-C üyesı olduğu öne sürületi 22 yaşındaki Yılmaz Dayan'ın Ata- türk Devlet Hastanesi'nde tedavisi sürüyor Emniyet yetkılileri. Da- yvin" ın konuşmadığını \ e bılgi ver- mediğinı belirtirken sorgusunun te- da\ ibinden •onra yapilacagını belirt- ttler. Saldırganın Ege Ünıversıtesi Fen Fakultesi Bıyolojı Bölümüme- zunu olduğu. SSİC Alsancak Dispan- seri'nde laborant olarak çalıştığı öğrenildı. Bütçeden 3 trilyon tutannda para verileceğinin açıklanması tartışma başlattı Aleviler oylarını satmak istemiyorANK.\RA (Cumhurhet Bürosu)- Dernekleri Genel Sekreten nicetoplu katliamlara uğradılar, dınsel aynşmayı körükleyen Hükümetin. Alevileri'n Sungur. yazılı açıklamasında. baskılar gördüler. Kardeşliği. Divanet'ten pay istemedığini ibadetlerini daha serbest CEM Vakfı Başkanı Izzettın banşı \eçağdaşlaşma>ı ilke söyledi. Diyanet İşlen yapabilmelen için 1996 Doğan'ın Alevi toplumunu. edinen Aleû toplumunu, Başkanlıgı"nın devlet birimi bütçesinden3 tnlyonlira şeriatçı ve ırkçı partiler içinde ortaçagınşeriatçıveırkçıanla>ışı içinden çıkarılması \ede\letin aynlacağmı açıklaması. Ale\iler asimile etmeye yönelik içinde asimile etmeveçalışmak, hiçbir dın \e mezhebe ekonomik arasında tartışma yarattı. Pir Diyanet"ten pa\ ısteme öneri^inı toplumsal ve inançsal bir ve politik destek vermemesi Sultan Abdal Kültür Derneklen nefretle kınadıklannı belirterek ^u ihanettirT gercktiğini savunan Sungur. Genel Sekreteri Emel Sungur. görüşleri dıle getırdi. 'Paiv İStemİVOnİz' "Çocuk ve insan haklanna engel Cumhuriyetçı Eöıtim Vakfı i -İzzettinDoğan,demokrasL ^ 2 oluşturan zorunlu din dersleri (CEM) Başkanılzzettin Doğan ın laiklik, özgürlük karşıtı olan. Sungur. Doğanın Alevilık. kalkmalıdır. Ülkenin biriiği, "Diyanette Ale\ilere pay ayıran bugüne değin bir Sünni demokrasi v e laiklik di> e bir insanlar arasında kardeşHği \e partijidestekleyeceğim" içeriklı mezhebinin çıkarlarını egemen •sorununun olmadığını. yalnızca banşı istiyorsak baskılara \e sözlerini eleştırerek önerinin. kılmayaçalıs^n partilere, Ale>ileri Alevi toplumunu devlet asimileetme>e vönelik Alevı toplumunu şeriatçı ve ırkçı o> verme\eçağırıyor. O>sa Ale>i desteğıyle kcndı egememenliğine uygulamalara karşı çıkılmalıdır. partiler içinde "asimile" etmeye inançlı toplum.bin \ıldan beri basamak yapmak istediğının Tüm inançlar \e .\le>iler, kendi yönelik olduğunu savundu kendi kültürlerini \e bu kültüre bılınmesı gerektiğını ka>dederek inançlannı özgürce yerine Pir Sultan Abdal Kültür dayalı inançlannı sürdürmek için \levilcrın, insanlar arasında getirmelidir" dedı. le de\tetimizin ve toplumu- muzun hatalannı açıkça söy- lemek \e bunlara çözümler üretmeye çalışmak, ülkesini se\en, anayasal düzene ina- nan ve hukukdev ktinibenim- se>en her yurttaşın anayasal ödevidir. Bu öde\i yerine ge- tirmeyenlerin >e hataları ört- me>e çalışanlarau tarihin ya- nuida hukuki açıdan da so- rumluluklan bulunmaktadır. Kaldıkiülkeninçözüm Uret- meye vetkili ve göre%li organ- lan. de\letin hatalannı açık- ça ortaya koyarak çözüm bu- lunmasına yardımcı olamaz- sa bu hatalann birtakım yıkı- cı \e bölücü mihraklar tara- hnan ıstenildiği gibi yorum- lanabileceği ve kendi ideoloji- leri doğrultusunda birtakım olumsuz sonuçlara \anlarak devletimizin küçük düşürül- meye çalışılacaği ortadadır. Çünkü. vıkıcı ve bölücü ör- gütler. saklanmaya çalışdan bu hatalardan hareketle, ko- laylıklabu doğruların arasına birtakım yan- lışlan \eörgütsel propagandalannısıkışrıra- rak istedikleri «ibi kamuoy unu vanıhabUir- ler." Hatalan saklamanm. desleteve millete iha- net olduğunu kaydeden A\ undukluoglu, bu- nun sonucunda 1984 yıhnda 200 olan tero- nst say ısının, bugün bınlerle anıhr hale gel- diğini belirterek >öyle devam ettr. 'Başlangıçta hatalarıufak tefek hadiseter olarakgörülen \eönemsenmeyen. böylecede bu örgürü devletünizin >e milletimizin başı- na bela eden bu zihniyetin ürunüotanihanet şebekesinin, anayasal suçişlemesinden ötü- rü yargılanması gereklidir." Muhalefet şerhı yazan mıl- lenekıllerinin. komisyonun faili meçhul cinayetienn ışlen- diğı yörelere yaptığı incele- me gezilerine katılmadıklan ve yörede vatandaşlan dınle- me olanağı bulamadıklannı anımsatan A\undukluoglu >a- nıtinda. rapordayer alansap- talamalann Mülkiye müfettış- lerince hazırlanan raporlarda da bulunduğunu v urgulayarak s^iyle dedi. *hk ağpdan gerçekleri öğ- renememişlerdir. V örede ya- şayan vatandaşın durumunu, Nİeclfc'teki odada oturarak anlamak mümkün değildir. Gerçege itiraz ederek bir şe- yi değiştirmek mümkün değil- dir.Gerçeklerigörerek de\le- rin hukuk hâkimiyetini böl- gede hâkim kılmak "için ne gi- bi çözümler üretiriz diye dü- şünmesi gereken kişt ve ku- ruluşlann. bu olumsuztukla- n nasıl örteriz diye oturduk- lan yerden çaba göstermele- ri. yakın tarihimizdeki olum- su/luklan ister istemez hatır- lara getirmektedir. Olaylar, kapatılınca. uzeri örtülünce düzelmemektedir. t zerinegit- tikçe, hatalardan kurtulmak mümkün olmaktadır. Bunu her dinç, >e ülkesini seven zih- nin bilmesi gerekmektedirr Av undukluoglu'nun yanı- f.nda Silopi, Batman ve Sil- van gibi yerlerde işlenen ci- nayetlerin faillerinin buluna- maması nedeniyle yurttaşla- nn w Devlet istemediğinden, faüleri ortayaçıkarmıyor" gö- rüşüne karşı olan muhalefet görüşüne karşı şunlan söyle- dt "Küçücükbir ilçeolan SÜ- \an'ınyansı askeri birlikseve birçok polisgücü bulunması- na rağmen, ana caddede gü- pegündüz v atandaşın öldü- rülmesine rağmen faili bulu- namıyorsayöredeyaşayanv-a- tandaşın başka türlü düşün- mesi mümkün değildir. Bu- rada devlete düşen görev, va- tandaşm böyie düşünmesini engelleyecek tarzda hareket etmekve devletin nefesini eş- kıyanm tepesinde hissettir- mektir. Terörist örgütlerin devleti yıpratmaya yönelik propagamiasına karşdıkdev- İetin yetkili ve görevli organ- lankarşılıkverememişlerdir. Gündemi tayin etmesi gere- kenlerin, gündemin peşinde 0der hale gelmeleri, v^tan- daşta tereddütlere yol açmış. bazı körü niyetli kişiierin teş- vikleriylede şüpheler yoğun- laşmıştırf Batman Emmyet Müdü- rü'nün Hizbullah örgütüyle ilgili açıklamasından dolayı görevden alındığına da dıkkat çeken Avundukluoglu. ko- misyon çahşmalarına devlet adına kendinı yetkili gören yeıkısiz kişi ve kuruluşlann sekte vurmayaçalıştığını ile- ri sürdü. DYP'li komisyon üyelennı. komisyon raporu- nu okumadan muhalefet şer- hı yaznıakla suçlayan Avun- dukluoglu. "Raporu okusabır- dı. böyle maksatlarını asan ifadelerin alnna imza koymaz- lardı" dedi. BIZBIZE ERDAL ATABEK Atatürk Olmasaydı?.. "Tarihimizde bir Mustafa Kemal olmasaydı Türki- ye tarihi nasıl olurdu" diye zaman zaman düşünü- rüm. Bu olasılığın düşünülmesinde, çeşıtli grup ça- lışmalannda model olarak kullanılmasında eğitics bir önem bulunduğuna inanıyorum. "Mustafa Kemal faktörü"r\e denli önemlidir? Tür- kiye'nin tarihinde liderin, grubunun, sosyal-ekono- mik-siyasal eksenlerin önemleri, kesişme noktaları ne denli değiştirici olmuştur. Bunların yeterince araştı- rılmaması, tarihin durağan bir aktarmacılık olarak al- gılanması, 70 yıl boyuncaTürkiye'nin kurtuluşunu bir anı törenine dönüştürmüş, yıpranan heyecanlarla eskiierde kalan bir aile fotoğrafının yeniden görülme- sine benzetmiştır. Oysa bugün 29 Ekım'i de, Mustafa KemaPi de, Kuvayi Milliyecileri de, Cumhuriyetçileri de yeniden anlamak 70 yıl öncesinden daha Önemlidir. Mc Do- nald's hamburgerieriyle Benetton tişörtleri arasına Atatürk fotoğrafını koyarken neyi nereye koyduğu- muzu düşünmek bugün çok daha önemli. Görülen odur ki bugün uygarlık dünyasına katıima mücadelemiz, değişımi doğru algılamayeteneğimiz, gelışımi yakalama gücümüz Atatürk'ün yaptıklanyla doğru orantılıdır. Atatürk karşıtlanyla ters orantılıdır. Atatürk, yaratıcı zekâsı, direnişçi iradesi, organize edıci dehasıyla gerçekten de tarihi değiştirmiştir. Is- met inönü, en yakın arkadaşı olarak yüksek nitelik- li bir uygulayıcıdır. Atatürk'ün hareket ettirici gücüy- le Inönü'nün programcı özelliği birleşmiş. etkin biryö- netim çekırdeği oluşmuştur. Hem krızlerin yönetimi- ne hem uzak vadeli planlama ve programlama nite- liklerine bakılınca günümüzün "endüstri mühendis- liği"n\r\ ozelliklerinı gömnek olasıdır. Kanımca Atatürk doğal bir endüstri mühendisidir. İnönü de çok güç- lü bir "realizatör-gerçekleştirici." Bu büyük ikilinin çok daha boyutlu analizlerinin yapılması gerektiğini düşünüyorum. Bız Atatürk'ü de inönü'yü de böyle anlayamadık, böyle anlatamadık. Öyle olunca da cumhuriyeti ku- ranlar birer kutsal ımgeye dönüştü, düşünce-irdele- me de yenni ezberleme-inanmaya bıraktı. Atatürk, dü- şündüklerinin tam tersine "kutsal bir ıkon" gibi inanç sımgesi oldu. Atatürk tüketicilıği sürdü gitti. Bugün Atatürk'ü yeniden "üretmek" gerekiyor. Çünkü bu ya- ratıcıya yakışan budur. Bakınız neden? 1. Bugün dogrultumuzu Batı uygarlığına çeviren dö- nemeç 29 Ekim 1923'ün radikal karandır. 200 yıllık Batılılaşma çabasını bir karara ulaştıran kesin tarih budur. Bugün de uygar dünyayla buluşmanın başka bir şansı yoktur. Batı uygarlığının seçimi gelecekte uygar dünyada varolmanın önkoşuludur. 2. Gelecekte varolmanın başka birönkoşulu da kül- tür mıllıyetçiliğidır. Kendi kültür kaynakiarımızasahip çıkmadan. bu kültürü tutucu geleneklerden sıynla- rak yaşatmadan kültürel kımliğimizi bulamayız. Kül- tür milliyetçiliği bizi başka kültürlerle dost olarak ya- şatacak kimliğımizdir. Bunu ırk milliyetçiliği olarak algılamak bizi kendi içimize kapatacak büyük bir yanlış olur. Dikkatle incelenırse Atatürk milliyetçiliği- nin de "kültür milliyetçiliği" olduğu görülür. 3. Saltanatla hilafetin kaldınlması, bunlann yerine cumhuriyetin kabulü, değişimin en büyük temelidir. Atatürk döneminin "güçlü değişimciliği" Türkiye'nin sonraki dönemlerinde bir daha yakalanamamıştır. Bugün estirilmek istenen "değişim rüzgârian" sözü, kapitalizmın yenı kurallarından başka bir şey değil- dir. Türkiye "değişim "i Atatürk döneminde y asamış- tır. 4. Eğitimin laikleştirilmesı, "aklın üstünlüğü ve bi- limin öncülüğü" demektir ki uygarlaşmanın zorunlu altyapısıdır. Atatürk döneminden bugüne kadar ya- pılaniar ise sürekli geri dönüşü hedefleyen yıpratma- lardır. "Aklın üstünlüğü ve bitımin öncülüğü"nün red- di, uygar dünyanın dışı demektir. 5. Kadınlann toplumsal yerinin eşıtlik-üreticılik- ka- tılımcılıktemelindeyeniden saptanması dünyantn en önemli hedeflerınden birinin o günlerden görülmesi- dir. Kadınlann bu duruma gelmesı için elbette top- lumsal bir mücadele gerekir. Ancak 70 yıl öncesin- deki bu öngörüye çok dikkatle bakılmalıdır. 6. Gençlerın geleceğın çekirdek gücü olarak ka- bul edilmesı. cumhuriyetin onlara emanet edilmesi, büyük bir öngörüdür. Sonradan Atatürkçü oldukla- nnı söyleyen 12 Eylülcülerin gençliğe bakışları ince- lenecek olursa bu konuda tam bir zıtlık olduğu da gö- rülecektir. 7. Bağımsızlık ılkesi. bugün dünyayı yeniden sar- mış bir toplumsal özlem olarak çok dıkkat çekicidir. Atatürk'ün bağımsızlık anlayışı, bir "yahtım-izolasyon" değildir. Tam tersine "herkesle ışbirtıği yapmak ama eşit koşullarda buluşmak" olarak tanımlanacak bir bağımsızlık anlayışı vardır. Bugün toplumların özle- diği "bağımsız yaşamak" da budur. 8. Değişim ve yenılikçi olmak. Atatürk dönemınin sürekli özellığıdir. Bu dönemde hıç bir şey durağan değildir. Cesaretle birçok değişim denenmekte, ba- şanlı olmayanlardan geri çekılerek yeni bir model aranmaktadır. Dil değişimı, kıyafet değişimi, ezanın Türkçeleştinlmesı gıbı pek çok yenilik bu dönemin ürünüdür. 70 yıl, bu değişimin geriye döndürülmesi çabalarıyla geçmiştir. Bugünkü sıkıntıların temeli de budur. 9. Ekonomik model olarak karma ekonominin ka- bulü, tanm ve endüstrinin birlikte geliştırilmesi. dö- nemin zorunluluklannın aşılmasıyla ilgili seçimlerdir. 10. Atatürk, kendisini "aklın ve biiim yolunun ta- k/pç/s/"olarak tanımlarnış ve aynı yoldan gidenleri "kendisinin takıpçileri" saymıştır. Şimdi bızlere düşen görev, yapamadıklarımız için Atatürk'e sığınmak değil, bugünün ve geleceğın görevlerine "aklın üstünlüğü ve bilimin öncülüğü" ile sahip çıkmaktır. Partilerin secim silahr ANAP, il yapma yanşmda DYP'den önce davrandı DÜRDANE KOC AOGLtl .V\KAR\ -Seçimlere gi- derken eline yeni bir il ko- zu geçirmek isteyen Baş- bakan Tansu Çüier'in tali- matı üzerine 21 yenı il kur- mak için Bakanlar Kuru- lu'na yetki \ eren yasa tasa- rısı hazırlanırken, ANAP. DYP'den hızlı davrandı. ANAP. 69 yerin il. 147 ye- rin de ilçe yapılmasını ön- gören yasa önerisini TBMM Başkanlığf na sundu. Baykarm tepkisi Ba^bakan Çiller'ın ıste- ği üzerine hazırlanan yetkı yasa tasansı. DYP'li mil- İeKekıllerinin. bölgelennın de tasarı kapsamına alın- ması için yaptıklan baskı- lar ve CHP Genel Başkanı Deniz Baykarm tepkisi ne- deniyle henüz TBMM'ye sunulamadı. Ancak, ANAP Grup Başkanvekili imzası ile verilen yasa önerisi. TBMM Içişleri Komisyo- nu'na sevk edildi. Hasan Korkmazcan. Meclıs'te çok sayıda yenı il \e ilçe kurul- masına ilışkin yasa önerisi bulunduğunu, son olarak da kendilennın 69 ilçenin il. 147 beldenin de ilçe yapıl- ması için yasa önerisi ver diklerini söyledi. Korkmaz can. "Eğer samimilersc gel sinler. Nleclis'te hangi yer lerinil,hangiyerlerin ilçeya pılması gerekiyorsa birül teyapahm"dedi.