Katalog

10 OCAK 1994 SALI CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11 HHIary neden skandal oldu • WASHINGTON (AA) - ABD Başkam'nm eşi Hillary Clinton için TV'de sarf edilen "fahişe kadm" fısıltısının yankılan sürüyor. Hillary Clinton içın bu kadar güriiltü kopanlmasını anlayamadığını belirten Bayan Kathleen Gıngrich, "Neden bu kadar güriiltü kopanldı anlayamıyorum" dedı. ABD'tfe kötü hava can ahyor • OCALA (AA) - ABD'de elvenşsiz hava koşullan yüzünden meydana gelen kazalarda 20 kışınin öldüğü bıldirildi. Yetkililer, Kaliforniya, Florida ve Kuzey Carolina başta olmak üzere, ABD'nin birçok yerinde, geçen cuma gününden bu yana süren aşın soğuk. sağanak yağışlar ve kasırganın, yirmı kişinin ölümüne neden olduğunu belirttiler. Kıbrts'a gönülhi 500 Yunan askeri • ATtNA (AA) - Yunanistan'ın Kıbns Rum Milli Muhafız Ordusu'nu, bu yıl içinde 500 gönüllü paralı asker göndererek takviye edeceği bildirildi. Yunanistan Genelkurmay Başkanlığı'ndan edinilen bilgiye göre, Kıbns Rum Yönetimi, kurmayı kararlastırdığı 5 bın kişilik gönüllü paralı ordu ıçin dolgun ücretle Yunanistan'dan asker alacak. Kaynaklar, Rum yönetıminin her gönüllü askere yılda 450 milyon lira ücret ödeyeceğini ve 5'eryıllık sözleşme imzalayacağını belirttiler. Bağdarta bomba paüadı: 1 ölü • BAĞDAT(AA)- Bağdat'ın Medinat Achaab banliyösünde öncekı gün bir bombanın patlaması sonucu, 12 yaşındakı bir çocuğun öldüğü bildirildi. Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in oglu Uday Hüseyin tarafından yayımlanan Babil gazetesının haberinde, 'caniler' tarafından bir çöp bidonuna yerleştirildıği belirtılen bombanın, talihsiz çocuğun bedenini paramparça ettiği kaydedildı. Ruanda'da katflam • BUSANZE CAMP (AA) - Ruanda'da ordu bırliklerinin ülkenın güneybatısında bulunan bir kampa yaptıklan baskında 12 kişiyi katlettikleri ve 36 kışıyi de yaraladıklan bıldınldi. Rutyasire, kamp yakınlannda devriye gezen RPA askerlerine kamptan el bombası atıldığını bunun üzerine askerlerin ateş açtığını kaydetti. "Türkiye'den vazgeçilmez" • BERLİN (AA) - Almanya Dışışleri Bakanı Klaus Kinkel, Cumhurbaşkanı Roman Herzog'un yeni yıl kabulünde Türk vatandaşlan ile ya/ptıgı görüşmede, Avrupa'nın Türkiye'den vazgeçemeyeceğini söyledi. Bakan Kinkel, Türkiye'nin gümrük bırliğine girmesi için Almanya'nın büyük gayret gösterdiğıne dikkat çekerek, Türkiye'nin. Yunanistan engelini kendi gayretlen ile aşabıleceğini vurguladı. Kinkel aynca, bazıkonularda Türkiye'nin Yunanistan ile masaya oturabileceğıni belirtri, ancak bu konulan açıklamadı. Mtsır'da 3 aşırı dinci öldürüldü • KAHtRE (AA) - Mısır'ın güneyinde polısin. aşın dincı üç militanı öldürdüğü bildirildi. Söz konusu militanlar, eylemleri hakkında polıse bilgi verdiği gerekçesiyle dün gece bir kişiyi öldürdüler, bir kadmı da yaraladılar. Polisin, bu olay üzerine militanlann, saklandıklan yere baskın düzenlediği ve çıkan çatışmada milıtanlann öldürüldükleri kaydedildı. DÜZELTME D Dış Haberter Servisi - 8 Ocak 1995tanhliDış Haberler sayfamızda muhabirimiz Gürhan Uçkan'ın pazar yazısmda 'Leyla Alaton' ismi bir dizgi hatası sonucu 'Ayşe Alaton' olarak geçmiştir. Düzeltir, özür dileriz. Çeçenya başkentinde Rus birliklerinin Başkanlık Sarayı'nı kuşattıklan bildirildi. Kanlı çarpışmalar sürüyor GröznTnm 6 kalbfiçm savaşI I I 1 0 300 m GROZNİ (Ajanslar) - Rus bırliklerin Çeçenya'nın başken- tı Grozni'de Başkanlık Sara- yı'nın 200 metre kadar uzağına yaklaştıklan, kent merkezinde ev ev çok kanlı çarpışmalann yapıl- makta olduğu bildirildi. Moskova Echo radyosunun muhabırı dün öğleye doğru Groznı'den geçtiği haberde. Rus tanklannın Başkanlık Sarayı'nı üç blok öteden bombalarken. pi- yadelerin de sarayın çevresinde mevzılendıklenni bıldirdı. Asken gözlemciler, Ruslann taktik değiştirdiklerinı. tanklann bu kez piyadelerin desteğinde ' ılerlediğini belirtiyorlar. Mosko- va Echo radyosunun muhabiri Rus birliklerinin dün sabah Içiş- leri Bakanlığı binasını ele geçir- diğini, ancak Çeçenlerin çok sert biçimde direnmesı yüzünden Ruslann ağır kayıplar verdığini bildirdı. Rusya Savunma Bakanlığı kaynaklan da Groznı'dekı Devlet Güvenlik Bakanlığı binasının dün ele geçirildiğini belirttiler. İki Rus tankı imha edüdi AFP muhabirleri, cumartesi gecesi geç saatlerde 2 Rus tankı- nın Başkanlık Sarayı'nın önüne kadar gelmeyi başardığını, an- Dudoyev bilmecesiDış Haberler Servisi - Çeçenya Devlet Başkanı Cahar Dudayev'ın neredc olduğu konusunda çelişkilı haberler alınıyor. Rusya. Çeçen liderin Grozni'den aynldığını iddia ederken, Çeçen yetkililer devlet başkanının halen Başkanlık Sarayı'nda olduğunu açıkladılar. Rusya hükümeti basın bürosu tarafından yapılan açıklamada, Çeçenya Devlet Başkanı Cahar Dudayev'in üç gün önce kentten aynldığı öne sürüldü. Dudayev'in 200 kışiden oluşan muhafızlan ile birlikte Çeçenya'nın güneyındekı dağlık bölgede yeni bir karargâh kurduğu iddia edildi. Çeçenistan'ın Rusya temsilcısı Hamata Kurbanov. Dudayev'in başkent Groznı'den aynldığı yolundakı haberlen yalanlandı. Kurbanov, AFP'ye >aptığı açıklamada Dudayev'in halen Başkanlık Sarayı'nda bulunduğunu bıldirdi. Kurbanov, Dudayev'in Grozni'yı terkederek, başkentin 40 km güneybatısındaki Galançey dağ köyüne sığındığı ıddiasını. Rus hükümeti tarafından yapılmış bir "blöf ve yalan" olarak nitelendırdı ve "Dudayev ile cumartesi günü görüştüm, çok iyi ve operasyonlan vönetivor" dedi. cak Çeçen savaşçılan tarafından imha edildıklerini haber verdı- ler. Rusya 'da yayın yapan bağım- sız NTV televizyonu ıse Rus bir- liklerinin Başkanlık Sarayı'nın güneyden 600 metre. kuzeyden ise 800 metre yakınına kadar ulaştıklannı kaydetti. Televizyon haberinde. Baş- kanlık Sarayfna yaklaşan Rus birliklerinin sert Çeçen dırenişi nedeniyle büyük kayıplar ver- diklen de belirtıldi. ancak ölü sa- yısı konusunda bilgı venlmedı. Haberde, Başkanlık Sara- yı'nın yoğun Rus topçu bombar- dımanı altında olduğu da kayde- dıldi. Rus birlıklerinın Devlet Başkanlığı Sarayı'nı önceki ge- ce yansı üç kez ele geçirme giri- şımınde bulunduğu. ancak başa- nlı olamadığı belırtilen haberde, dün sabahtah itıbaren Rus tank- lannın da saray çevresinde mev- zilendiği bildirildi. Interfaks haber ajansı ise Çe- çen birliklennin, Ruslann ilerle- yışını durdurduklannı ve 10 Rus tankını tahrip ettiklerini bildırdi. Interfaks. Rus birliklerinin Groz- ni'nin 'üçte ikhini" denetım altı- na aldıklannı duyurdu. tnguş Özerk Cumhunyetı Par- lamento Sözcüsü, Grozni'den In- guş başkenti Nazran'a sığınan- lara dayanarak yaptığı açıklama- da, Rus tanklannın, direnişçileri saklandıklan binalardan çıkar- mak için binalara mermi yağdır- dıklannı söyledi. İnguş Cumhuriyeti yetkilileri, 75 Rus tankının dün sabah ülke topraklanndan geçip Çeçenya'- ya gıttiğini bildirdiler. 2 günlük ateşkes Rusya Başbakanı Vîctor Çer- nomirdin'in. Çeçenistan'daki as- keri yetkilılere. başkent Groz- ni'de ıki günlük bir ateşkes yap- malan içın emır verdiğı bildiril- di. Rusya Parlamentosu Savun- ma Komitesi Başkanı Sergei Yu- şenkov,Çernomırdın"ın bu kara- n, tnsan Hakları Komısyonu üyesi Sergei Kovalyov'un çağnsı üzenne aldığını bildirdı. Yuşen- kov, Kovalyov ile dün telefon gö- rüşmesı yapan Çemomırdın'in, Çeçen birlikleriyle ateşkes konu- sunu görüşmesı konusunda, Ko- valyov'a yetkı verdiğıni söyledi. Bir hükümet sözcüsü ise konuy- la ılgilı olarak kendisinin bir bil- gı sı olmadığını belirttı. Yuşen- kov, ateşkes planı konusunda de- taylı bilgı vermedı. Çemomır- dın'in Çeçenistan'daki operasyo- nu sürdüren Rus ordusuna doğ- rudan emir veremeyeceği bil- dinlivor. • Rusya'da son 2-3 ay içinde istikrarsızlık sürekli artıyor. Geçen ekim ayında rublenin bir gün içinde olağanüstü değer yitirmesi, ülkeyi bekleyen kanşıklığın habercisi oldu. HAKAN AKSAY MOSKOVA - "Yakın çevresi Boris Yeltsin'e gerçekleri sövlemi- yor! Rusya'yı başkan değil, bir grup yardımcısı yönetiyor!'" Son iki yıl içinde politik gergın- lik-arttrkça ve Kremlin'den tartış- malı kararlar çıktıkça, bu tür iddi- alar sıkça duyulmaya başlandı. Benzeri söylentiler, bir zamanlar diktatör Staün'i masum göstermek amacıyla (bütün suçu Beria'nın, Ye- jov'un vb. üzerine atmak ıçin) yay- gın olarak kullanılmıştı. Bu iddi- alar, elbette lıderleri sorumluluktan kurtarmaya yetmiyor. Ama iktıda- nn yapısını anlamak içın önemli noktalara ışaret edıyor. Geçen yaz boyunca ve sonbahar başlannda, iktidar durmadan Rus- ya'da artık politik istikrann kurul- duğunu öne sürüyordu. Kalıcı bir istikrardan söz etmek zorsa da. gö- rünürde sükunet hâkimdı. Ama son 2-3 ay içinde ortalık tehlikeli bıçim- de kanştı. Bu hızlı değişme nasıl açıklana- bilir? Acaba Kremlin'de politik is- tikrarsızlıktan çıkan olan güçler mi var? Biraz geriye gıderek bu sonı- lara yanıt arayalım. Rusya'da iktidann yapısı, 4 Ekim 1993 tarihinde parlamentonun bombalanmasından sonra değiş- miş. aynı yıl sonunda kabul edilen anayasanın da yardımıyla otoriter bir karakter almıştı. Muhalefet, bir daha kendini toparlayamazken ikti- dar içinde yeni gnıplaşmalar ve ent- rikalar başlamıştı. Geçen eylül ayında yaşanan ulus- lararası bir skandal, önemli gerçek- lere işaret ediyordu. ABD'den dö- nerken lrlanda Başbakanı ile görüş- mesi gereken Yeltsin. alkol ve yor- gunluk nedeniyle bunu gerçekleştı- rememişti. Ekim ayında ruble bir gün içinde olağanüstü değer yitirmiş, o sırada izinde olan Başbakan Viktor Çer- nomirdin devrilmetehlikesivlebu- bir süredir inişteydi SAVAŞIN MALtYETİ 1 milyar dolan aştı Dış Haberler Servisi - Rus hükümeti ve bağımsız uzmanlar, Çeçenya savaşının Rusya'ya malıyetı konusunda 30 milyon dolardan 5 milyar dolara kadar varan rakamlar öne sürüyorlar. Bağımsız NTV televızyonunda yayımlanan bir programda çeşitli kaynaklann. savaşın maliyetı konusundakı tahmınlen alındı. Dört haftalık müdâhalenın bılançosunu en düşuk gösteren kaynak Rusya Malıye Bakanlığı oldu. Maliye Bakanı Boris Panskov, Çeçenya müdahalesinin maliyetının 30 milyon dolar civannda olduğunu ve bu mıktann hazinedeki rezervlerden karşılanabıleceğini, dolayısıyla harekâtın 1995 bütçesını etkilemeyeceğini öne sürdü. Ekonomı Bakanı Yevgeni Yassin, sadece Çeçenya'nın savaş sonrası altyapısının yeniden imannın bile 1 milyar tutan geçeceğini açıklayarak bu miktan gerçekçi bulmadığını açıkladı. Parlamentonun alt kanadı Duma'ya bağlı savunma komitesinin başkanı Sergey Yuşenkov ıse savaşın maliyetinin yaklaşık 1.2 milyar dolar olacağını açıkladı. Reformist ve savaş karşıtı olarak tanınan Rusya'nın Seçimi Partisi'ne bağlı uzmanlar ıse toplam harcamanın 3 mılyar dolan bulacağını açıkladılar En yüksek rakam olan 5 milyar dolar tahmını ıse bağımsız Sevodnya gazetesi uzmanlanndan geldi. RUS GENERAL: Başkent sokaklannda büyük bir direniş sürdüren Çeçen gönüllüler Rus askeıierini birer bircr av lamaya çalışıyorlar. run buruna gelmişti. Kulislerden sı- zan haberlere göre. başbakan, ken- dısıni düşürmek ısteyen güçler ara- sındaki anlaşmazlık sonucu, biraz da şans esen kurtulmuştu. Ancak daha sonradan Merkez Bankası yönetimi değişırken ve Aleksandr Şohin gıbı bakanlar hü- kümetten uzaklaştırılırken ortaya bu değışmelerden kımin kârlı. ki- min zararlı çıktığı sorulan atılıyor- du. Bu sorulara vanıtlar aranırken kasım ayı sonunda Yeltsin'in özel koruması General Aleksandr Kor- jakov'un, yetkilenni oldukça aşa- rak Başbakan Çernomirdin'e pet- rol satışlannın nasıl düzenlenmesı gerektiğıyle ılgilı olarak yazdığı bir mektup basına sızıyordu. Aynca Batı'ya soğuk baktığı bilinen Kor- jakov'un yine kasım ayı içindeki AGtK toplantısında başkanın uz- laşmaz rutumunu belirlediği iddi- alan basına yansıyordu. Bütûn bu gelişmeler sırasında Kremlin'de bazı yetkililer konum kaybederken (Başbakan Çernomir- din, Devlet Başkanlığı Basın Sek- reteri Vyaçestov Kostikov. Güvenlik Danışmanı Yuriy Baturin),bazılan da yükselişe geçiyordu (Başbakan Birinci Yardımcısı Oleg Soskovets, Devlet Başkanı yardımcılarından Viktor İlyuşin, Kremlin Komutanı ve Korjakov'un akrabası General Mihail Barsukov). Özellikle de son Çeçen olaylan süresince başbaka- nın sesi hemen hemen hiç duyul- mazken. Soskovets son derece ak- tifleşiyordu. Çeçen operasyonu sırasında her ne kadar Savunma Bakanı Pavel Graçov, lçişleri Bakanı Viktor Ye- rin, Güvenlik Bakanı Sergey Stepa- şin gibi isimler öne çıkmiş da olsa. Kremlin"in daha etkili ve yetkıli çevrelerinin. bunlara geçici gözle baktığı ızlenimi hâkim. Harekât aptallık ROMA (AA) - Bir Rus generali. Moskovanın Çeçenya'da sürdürdüğü askeri harekatı, "aptaHık" olarak nitelendirdi. General Alexander Lebed, Italyan radyosu RAl'ye verdiği demeçte, Moskova'nın asken harekâtının 'canice' ve "aptak-a'olduğunu belirtti. General Lebed, askeri harekâtın bütün Kafkaslar'a yayılma nskı taşıdığını da söyledi. General Lebed, "Çeçenya'daki Rus askerkri disiplinsiz, organizasyonsuz. nereye gittiklerini ve ne yapacaklannı bilmeven, ölüme koşan bir avuç asker" dedı. Harekâtın başansız olduğunu belirten Lebed, bunu sürdürmenin ve Grozni'yi ele geçirmenin 'anlamsız' olacağını kaydetti. General Lebed. "Hemen bir ateşkes Uan edilmeli. Yalana son verilmeli ve ölüler gömülmeli" dedi. Bazı kaynaklar General Lebed'in Rus ordusunda büyük saygı gördüğünü bildirdiler. Yeltsin ABD için sorun oldu VVASHINGTON (AA) - Rusya'nın Çeçenya'da uyguladığı şiddet yöntem- leri ve Boris Yeltsin'in talimatlanna or- du tarafından uyulmaması, "Mosko- va'yı kim yönetiyor?" sorusunu Was- hington'da en çok tartışılan konu hali- ne getirdi. TV ekranlanna yansıyan. sivillere ve masum insanlara karşı şiddet ve vahşet görüntüleri ile Ruslann Groz- ni'yi harabeye çevirmeleri kongre üyelerinin tepkilerine yol açarken. ABD yönetimınde, Rusya'da yöneti- mın kımde olduğu hususunda değişık değerlendırmeler yapılıyor Başkan Yardımcısı Al Gore, "Dene- tim Yeltsin'de" derken, Senato'nun Cumhunyetçı çoğunluk gnıbu lıden Bob Dolegelışmelenn Yeltsin'in duru- ma hâkim olamadığını gösterdığıni söylüyor. ABD'de ve diğer Batılı ülkelerde. Rusya'da yönetime kımin hâkim ol- duğuna ilışkın tartışmalar, Rusya Dev- let Başkanı Yeltsin'in ıkı gün önce Grozni'nın bombalanmasına son ve- rilmesini istemesı, buna karşılık Rus birliklennin kenti bombalamava de- • "Moskova'yı yönetiyor?" sorusu Washington'da en çok tartışılan konu haline geldi. vam etmeleri ile başladı. Rusya'da yönetimin duruma hâkim olduğu görüşünü belirten ABD Baş- kan Yardımcısı Gore. Yeltsin'in. ülke- nin denetimine hâkim olmadığı yolun- daki kuşkulan gıderecek bir yol bula- cağına mandığını söyledi. Al Gore, CBS telev izyonunun soru- lannı yanıtlarken "Ben bizzat Yelt- sin'e, daha bu noktaya gelinmeden, Grozni'nin bombardımanınm bir ha- ta olacağını sövledim" dedı. Cumhunyetçi Senator Bob Dole ise birbaşkaTV programında sorulan ya- nıtlarken. "Eğer Boris Yeltsin durdu diyor ve bombardıman da devam edi- vt)rsa, bu onun vönetime hâkim ola- madığını gösterir" yorumunu yap- maktan kaçınmadı Yeltsin'in ABD'deki desteğinı her gün yıtırdığim de kaydeden Senatör Dole. "Masum shilleri öldürürsen, ABD'de bunu anlatamazsın" dıye ko- nuştu. Eski başkan Jimmy Carter'ın ulu- sal güvenlik danışmanı Zbigniev Brze- zinski ise Washington Post gazetesin- de yer alan yazısında, diğer yerlerde baskıya uğrayanlara ABD'nin hep sempatı ile baktığını hatırlattı ve "Çe- çenya, ABD'nin ahlaki itibannın me- zan olabilir" ıfadesini kullandı. Senatör Dole da. Brzezınski'nin ya- zısıyla ılgili olarak, saldınya uğrayan Çeçenler'e sempatı duyulması gerek- tiğı görüşüne katıldıklannı belirtti. Rusya'nın Çeçenya'ya müdahalesi konusunda görüş aynlıklannda bir ka- nadı da Amerikan Merkezi Haberalma Örgütü (C1A) ile Savunma Bakanlığı (Pentagon) oluşturuyor. CIA ve Pentagon'un. Boris Yelt- sin'in "arök büyük ölçüde bittiği" dü- şüncesinı taşıdığı kaydedılıyor. Buna karşılık Dışişleri Bakanlığı ile Mosko- va'daki ABD Büyükelçiliği'nin, "Yelt- sin'in sorunlan çözerek, mevcut duru- mu aşacağı" gorüşünde olduklan belırtiliyor. Grozni'den kaçamayan yaşlı bir kadın, Çeçenler tarafından çatışma bölgesinden uzaklaşünlmaya çabşılıyor.