Katalog

CUMHURlYET SAYFA DIŞ HABERLER rlamentoyu shetti 'ARŞOVACReuter)- onyaCumhurbaşkanı * \Valesa, parlamentoyu hettive erken seçımlere likceğini açıkladı. Polonya .şbakanıHaımaSuchocka. ıkümetın parlamentoda ıvenoylamasıru yiurmesi Krine öncekı gün istifasını mmuştu. Waksa ise ıstifayı abuletmeyeceğini çıklamışü. LechWalesa dûn apüğı açıklamada da, lükümetin istifasmı kabul rtmedigmi belırterek, parlamentoyu feshetüğini bildirdi. Türkazmlığa • ATtNA-GÜMÜLCtNE (AA) - Yunanistan hükümeti, BaüTrakya Tûrk annlığmın Avrupa parlamentosuna temsilci göndermesını önlemek amaayla yapüğı hesaplar çerçevesinde ük aşamada yüzde 3 olarak düşündüğü oybarannıyüzde 5'eçıkardı. Içişkri Bakanı \uas Kefaloyanis, Avrupa parlamentosu seçimkrinde oy barajının müstakilsiyasi partikr içinyüzde 3,çeşitii küçük partikrin oluşturduğu ittifaklar ıciniseyüzde 5 olacağını açıkladı. Bu gelişme, Türk azınbğm Avnıpa parlamentosu seçimknneçeşıtli küçûk partilerle birhkte katılıp daha sonrabağunsız olacak bir milktvekılı seçebilme olasaüğını da tamamen ortadan kaldmyor. Ermeni • MOSKOVA(AA) - Azeri ordusunun tekyanlı olarak uyguladığı ateşkese karşm, Ermenilerin Aİerbaycan topraklanndaki yerkşim merkezkrine saldmlan sürdürdükkrinı açıkladı. Açıklamada, Ennenistan ordusununöncekı geceden dün sabaha kadar. Zangelan bölgesindeki Kollukışlak, Necefkr, Şotaraz, Şeyifli ve Sederköylerine Gradtipi roketlerksaldınlar düzenkndigı belirüldi. CHnton'dan yeniatama • WASHÎNGTON(Reotcr) -Sonkamuoyu yoltlamalanna göre Amerikan halkınmdesteğini azaltüğı Demokrat Başkan BülClinton. dün BeyazSaray. Sözcüsü George Stephanopoulos u görevden aldı. Stephanopoulos'un yerine, Curahuriyctçi eski BaşkanRonaldReagan'la birtikteçaüşmışDayid Gergen'i getirdi. Ointon, Cumhuriyetcibır sözcü atamasını,yönetimin partizantavırlar içınde olmadığışeklinde yorumladı. İranhhactara gösteriizniyok •CtDDE-TAHRAN (AA) - îrankhacı adaylanmn Mekke önütıdeyaptıklan 'ÇokTannlıDinleri Laneüeme' gösterisi bu yıl yapdamadı. Hac farizasını yerinegetirmeküzere Suudi Arabistan'a giden 116bin Iraıüıhacı adaymdan banlan. İranmısyonunun ötıüne gelerekbir süre bekkdikr, ancakSuudi Arabistan gösterikri yasakladığı içinbu geleneksel törenyapılamadı. Kampuçva'da muhaletetönde •DışHaberierServisi- K.ampuçya'da21 yıl sonra yapılan iüc serbest seçimler öncekı güniamamlandı. BM şözetimindeyapılan seçmlerdeılkalınan îonuçlaragöremuhalefeUekı krala FUNCINPEC Partisi önde gidiyor. Eskiyönetici PrensSihamık'un oğlu Prens Rznariddtün liderliğini •.yapujn"Ba|ımsız,Tarafsız, 'Banşçıveİşbirlikçi tLaınpuçyaıçın Bırkşik CcpheHFUNClNPEC) Partisi, başkentPhnomPenh vebaadiğerbüyük ınerkezkrck ilk sonuçlarda cnçok oyalanpartioldu. BM GenelSekreteri, GüvenlikKonseyidaimiüyelerininsalıgünüDenktaşveKlerides'le görüşeceğinisöyledi Kjbrıs iciaeözler 6 besbüyiikler'de NEW YORK (AA) - New York'ta süren Kıbns görüşme- terine salı gûnü devam edikceğı ve BM Genel Sekreteri Butros G«B' nin ısteği üzerine Güvenlik Konseyi beş daimi üye temsilci- krinın KKTC Cumhurbaşkanı Raırf Denktaş ve Rum yönetimi liden GlafVos Kkrides ile görü- şecekleri açıklandı. Denktaş, KKTChükümetive Ankara'ya danışmak üzere görüşmekre 15 gün ara verilmesini istedi. Denktaş'ın isteğı Gali tarafın- dan geri çe\rildi. KKTC Cumhurbaşkanı Denktaş, Gali ile taraflar ara- sında öncekigünyapılan görüş- meden sonrabir basın toplanu- sı düzenkdı. Denktaş, Maraş'ın BM deneti- mine verilmesi karşıİığtnda, Türk tarafırun Lefkoşa'daki Ercan Havaalanı'nın açılmaa veyıllardır süren diğer ambargolann kaldın- lmasıyla ilgjli ısteklerinin kabul edilmemesi üzerine konuyu danışmak için görüşmelere 15 hazirana kadar ara verilmesini istedikle- rini söyledi. Ancak bu takplerinin Gali ta- rafından geri çevrildiğini beürtti. KKTC Cumhurbaşkaru şunlan söyledi: "Hem kendı hükümetimizle ve meclisi- mizle hem Türkiye ile derinüğine görüşmek ihtiyaara duyuyoruz. Çünkü bu sadece bir Maraş meselesi ve uçak alaru mesetesi değil .KTC CumhurbaşkamDenktaş, Maraş'm BM denetimineverilmesikarşılığında,Türk tarafımn Lefkoşa'daki Ercan Havaalanı'nın açılmasıveyıllardır sürendiğer ambargolannkaldınlmasıylailgili ısteklerininkabuledilmemesiüzerinekonuyudanışmak için görüşmelere 15haziranakadar ara verilmesini istediklerinisöyledi. Ancakbu taleplerininGali tarafindan geriçevrildiğinibelirtü. Meselenın esasma sıçrayan ve etkikyeceği yönleri var. Onun için bir değerlendirme ya- palım gelelim. Bu. burada önümüze konu- lanlan reddetmedığimizi gösterir. Düşün- meye hanr olduğumuzu gösterir. Dolayısıy- la şimdi bizden cevap istiyorsanız, cevabımız hayırdır. Herhalde "hayır diyip gıtmemizi is- temezsiniz. Müsade edin gideîim, insanlan- mız ve anavatan ile müzakere edelim. Karşı taraf, Türk'ten her şeyi alma karan ile geldı. Biz ise belli konularda asla taviz \ermeme karan ile geldik. Bu milli bir dava, hayati bir dava." Ellerindeki yetkiyle hay\r' demek zorun- da olduklanru belirten Denktaş, Kurban Bayramı'run da arada bulunduğunu hatır- lattı ve "Genel Sekreter nihayet dedi ki "Gü- venlik Konseyi benim ensemdedir, devamlı suretle bilgi istiyorlar. Dolayısıyla beşler salı günü sizi burada görecek" dedi. Denktay Baskı yapacaklar Salı gününe kadar hem Ankara'ya hem de Lefkoşa'ya gidip görüşüp dönebileceginin kendisine söylendi|ini belirten Denktaş, "Bu dünyanın hiçbir yerinde görülmüş de- ğildir. karşı tarafın çalışma programı ve usu- lünü başka bir makam tayin etsin" diye ko- nuştu. Cumhurbaşkaru Denktaş, "Salı günü ne olacak" şeklindeki bir soruya "Ben de bıl- miyorum. Beş üye bizi karşısına alacak her- halde. "Ne oluyor. Ne yapıyorsunuz. Neyı kabul ediyorsunuz" diye soracaklar. Biz de derdımizı anlatacağız. Kendi öngördükkn çareyi bize empoze etmek için gereken baskıyı yapacaklar" yanıtıru veTdi. Dışişkri Bakanı HSknıet Çetin ık bir tele- fon görüşmesi yapüğıns belirten Denktaş, "ÇetınveSayın lnönü ile görüştüm, kendik- rine bu sıkınülı durumumuzu anlatüm veer- teleme gereğı duyduğumuzu, bir değerlendirme yapılması ge- regi üzerindedurduğumuzu an- latum. Onlar da makul karşı- ladılar bunu" diye konuştu. Konseyin beş daimi üyesi ABD, Fransa. tngiltere, Rusya ve Çin temsilcikrinin Denktaş ve Kkrides ile ayru anda mı yoksa ayn ayn mı görüşecekleri ise henüz bilinrniyor. . Bu arada Thşışfen Bakanı Çetin. Kıbns'ta güven arttıncı önlernkrin uygulamaya geçiril- mesi konusunda Denktaş'a bir telkinin söz konusu olama- yacagını söyledi. Çetin, ABD Dışişkri Bakanı Warren Oıristopher'dan mek- tup aldıgını doğrularken "Mektupta yalnı- zca belırli bir nokuya gelmış olan konulann çözümünün, güven arttuncı önkmkrinçözü- münün iki tarafın da yaranna olacagı söyle- nıyor" diye konuştu. Çetin, "Mektupta Maraş konusundaki Gali önerikrinin kabul edilmesi için Denk- taş'a telkinde bulunulması isteniyor mu" şeklindekı soruya "Mektubun içeriğini açı- klamak zorunda değilim. MektupgeTdi, ama içeriğini açıklayamam" yanıüru verdi. Çetin. "Telkindebulunulacak mı" sorusu- nu ise "Hayır" diye yanıtladı. BM'nin'güvenlibölge' ilanettiğiGorazde'yeSıq>birlikleribir çok koldansaldırdı SırplarGorazde'yeilerliyor• Sırp birliklerinin Gorazde'ye yö- nelik düzenledikleri geniş çapb sal- dında çok sayıda sivü ve askerin ölmüş olabilece^ bildiriliyor. Dış Haberier Servisi - Sırplann önceki gece Bosna-Hersek'indogusundaki Gorazde ken- üne büyük bir saldın başlattıklan ve bir çok koldan kente doğru ikrledikleri bildiriliyor. Birleşmiş Milktkr Genel Sekreteri Botros Gali ise Baü'nın Bosna-Hersek'te 'güvenlı bölgekr' oluşturulması tasansına ilişkın kuş- kulanru Güvenlik Konseyi'neiktti. Ajanslann Saraybosna radyosunadayana- rak büdirdigine göre, Sırp birlikleri kuşatma aündaki Gorazde'ye cuma gecesi geniş çapU saldın başlattı. Radyo saldınnın dün de bir çok koldan sürdüğünü ve Sırplann kente dogru ilerkdiklerini duyurdu. Gorazde'dekı geniş çaph saldında çok sa- yıda sivil ve askenn ölmüş olabileceği bildiri- liyor. Bölgedeki BM yetkiüleri ise Sırplann Gorazde'ye yönelik saldınsına ilişkin bilgi vermedi. Bosna-Hersek'ih başkenti Saraybosna'mn 50 km. güneydoğusundakı Gorazde Birleş- miş Milktkr tarafından 'gûvenli bölge' ilan edilmişü. Çoğunluğu Müslüman 70 bin kişi- nin yaşadıgı kent bir yıldu Sırp kuşatması alünda bulunuyor. Bu arada Sırplann dün sabah başkent Sa- raybosna'ya da topçu ateşi açüğı bildirildi. Ajanslanrİ büdirdigine göreSırplann saldmsı sonucu kentin baüsındaki Stup ve Dobrinja mahalklerinde büyük hasar meydana geldi. ölüveyayarahsayısıkonusunda isehaber ah- namadı. Gali'de"gihenlibölge'kuşkusu BM Genel Sekreteri Butros Gali, Batı'nın Bosna'daki 'güvenli bölgekr' yaklaşımını eleştirerek bu bölgekrin, savaşan taraflar araanda bir ateşkes olmaksızın uygulamaya konmasmın olanaksz olduğunu açıkladı. Gali, Güvenlik Konseyi'nc sunduğu ra- porda Bosna'da oluşturulan 6 'güvenli bölge- ma" korunabilmesi için yaklaşık olarak 15 bin askerden oluşan bir birliğe ihüyaç duyul- duğunu, ancak bunun bile Sırplann Müslü- manlarla bir anlaşmaya vannadan yeterli olamayacagıru bildirdi. Gali* 'güvenli bölge' oluşturulmasının Müslürhanlann bu bölgekre sürülmesiyk Bosna'run geriye kalan bölgeknni Sırplann eline terkederek etruktemizlikkonusunun fü- lenkabul edildigi anlamına gekbıleceğini ifa- de etti. Gali, güvenli bölgenin avantajlannın yar- dım ulaşünlmasına olanak sağlamak, siyasi görüşmekr içinzeminhazırlamak. saldırgan- hğı önkmek ve can kaybını sınırlamak gibi konulan içerdiğini de söykdi. Saraybosnah çocuk, yakılıp yıkdan bina ve arabaların arasında sağlam kalan topuyia oynuyfflr.(REUTER) Işçismıfısağakayansos\ alisüeriterketti MarksizmibırakanPSOE,işvereîilerindestegnialmaya çalışırkençalışankesimdenuzaklaştı sorumlu tutarken bugün ancak yüzde 58'i devletin sonımlu olmasını istıyor. Toplum giderek daha bir 'bireyci' olu- yor. On yıllık sosyalist yönetim, baş- langıç noktasma göre toplumu sosyalist politikalanna göre degiştinp geliştirip dönûştürürken toplum da 'sosyalizm'i aynı ölçükrde değiştirdi. AIİİOŞLAK MADRİD - Genelükle son yıllarda ikrici kesimlerin, yüz yılı aşkın bir geç- mişj olan Ispanya Sosyalistlşçi Partisi'- ne (PSOE) ekştirikri, partinin 'sosya- list' ve 'işçi' niteliklerini yitirmekte olu- şuna yönelik. Franco'nun ölümüne ka- dar yeraltında ve yurtdışmda eykmleri- ni sürdüren partinin politîkalan daha sonra yumuşamaya başladı. 1979 yıh- ndaki 28. Kongre'de F*pc Goozakz "Marksist poliükalann bırakılması" önerisinı getirdi, kabul edilmedi. Gon- zalez istifa etti. Bunun üzerine yeni bir olağanüstü 28 buçukuncu kongreyle Gonzalez'inönerisikabul edildı ve parti 'Marksizm yükünden' sıynlarak çaga uydu. 1985 yıhna kadar Sosyalist İşçi Parti- si, sosyalist bir kardeş işçi sendikası olan Genel İşçi Birüği (UGT) ik organik bağlanru sürdürdü. Parti üyekri aynı zamanda sendikanında üyekarünı taşı- yoriardı. Franco'ya karşı Felipe ile bir- likte kader birüği ya- pan, kavga veren UGT Başkanı Nicolas Re- doodo, 1985 yıhnda sosyalist hükümetin sosyal politikalanm eleştirerek parti üe sen- dika arasındaki ipkri kopardı. işçi sendikalan Feli- pe"yi sağa kaymak ve liberal poütikalar uygulamakla suçlar- ken işverenler de on yıl boyunca sosya- list hükümetten oldukca hoşnut kaldı- lar, yıkıa bir tutum takınmadüar. Feli- pe, işverenkrin deste^ni kazanmaya çalışırken çalışan kesimden uzaklaşı- yordu. Sonunda işçikrden de koptu, iş- verenkrden de. Ârtik işverenler çok açık olarak ağırhklannı sa| partilerden yana koymaya, hükümetin değjşmesi gerekliliğıni savunmaya başladılar. Fe- Upe'nin îiberal politikalan işverenlere gittikçe yetersiz geüyordu; ücretienn düşürülmesini, grev haklannın daha da kısıtianmasını istemeye başladılar. Kı- sacası Felipe şjmdi iki keâmin de deste- ğinden yoksun gjdiyor seçimlere. Muhakfet Felipe'nin "sola sinyal verirken direksiyonu sağa kıvırdığını" savunuyor. Yani herkes, Felipe'nin liberal politikalar uy- guladığjnda hemfikir. Ulusal pastayı bü- yütmek için Feüpe'nin liberal politikalar uygulamaa, belki de akılhcaydı. 1989 yıhna kadar lspanyol ekonomisi sürekli büyüdü, yabancı ser- maye oluk oluk akü. 1982'deki kişi başı- na milli gelir 4500 dolar iken bugün 14 bin dolar. Felipe'nin en büyük hatası, işçilerin 'sosyal dönüş' istemleri karşısında hep "Hele pasta biraz daha büyüsün, biraz daha sabredin, sonra herkese çok çok pasta" ertekmesiyk baglı olduğu işçi kesimine sırt çevirmesiydi, ulusal pas- tayı zamanında hakça paylaşürama- masıydı. 1985 ythnda tspanyollann yüzde 68'i vatandaşlann sosyal refahından devkti önceliknereye? Felipe, ekonomi politikalanru Avru- pa Birîigi'ni hedefleyerek belirledi. "Her şeye rağmen ve önce Avrupa" dedi. Ör- neğin, Avrupa Birligi'nin ön koşullannı yerine getirebilmek için işsizliğin art- ması pahasına enflasyonu düşürmeye öncelik verdi. Avrupa Birligi'nin dışındakalmayı göze alarnadı. Şimdi Avrupa Birligi'nin gekceği sal- lantıda, hemen hemen hiçbir üye ülke ön koşullann tümünü saglayamıyor. Felipe de kendi halkının desteğini yitir- mekk kaldı. Yarın: Sosyalistlere en büyük darbe yolsuzluklar The tconomıst tN ÎDDtASI Çin ekonontisi iflasedecek • Ekonomikiflasın bu yıknsonundaya da gelecek yıhnbaşmdageleceği görülüyor. Dünyanm en yüksek büyümehızıenflasyonu tırmandınyor. Enflasyon rakamıbilinmiyor, ancak kentlerde yüzde 20dolayında seyrediyor. D«şHaberierServisi- 'Sıradaki süpergüç" olarak tanımlanan Çin daha önce Time Dergisi'ne kapak konusu olmuştu. Kısa bir süre önce Businüss Week'te 'yükselen ekonomik güç' ola- rak yer aldı. Çin'deki mucizevı ekonomik büyüme hızı bu kez The Economist'in kapağında. Economist Dergisi Çin'deki akonomikpatlamanın kısabir süre içinde ters teperekiflas ede- ceğini öne sürüyor. The EconomisCin Çin'k ilgili haberi şöyk: Çın'deki ekonomik büyümenin sonucu yaünm ve spekülas- yon çevirimkrini izleyen birisı için apaçık ortada: Böyk bir kokktif korku Çin'in olağanüstü ekonomik yükselişinin kısa bir süre sonra iflas edeceginin en açık işareti. Ekonomik iflasın bu yılın sonunda ya da gelecek yılın başm- da geleceği görülüyor. Dünyanın en yüksek büyüme hızı (ge- çen yıl gayri safı mi- lli hasda artışı yüzde 12..8 oldu; bu yılın ilk çeyreğinde ise yûhk yuzde I4'e yük- seldi) enflasyonu tir- mandınyor. Gerçek enflasyon ra- kamını kimse bilmi- yor, ancak kentier- de yüzde 15-20 arasında seyrediyor ve artıyor. Çin'in planlı ekonomiden pıyasa sıstemıne geç- rnesi eski kontro- İlerin çözülmesi so- nucunugetirdi, ama bunlann yerini yeni kurallar aîmadı. Bu nedenle enflasyo- nun hızınınkesilrne- si ve aşın ıanmış olan ekonominin serinktilmesi ola- nakaz gözüküyor. Bundan sonra eko- nomiyi ve fvyatlan sınırlamak için yapılacak deneme sert olacak. Benzer bir durum 1988-89'- da yaşandı. 4 hazı- ran bunun poliük sonucu olan Tia- nanmen Meydanı Katliamı'mn dör- düncü yıldönümü olacak. Bu yıl içinde eko- nomik iflas olsun veya olmasm Çin'in bekkntikri mü- kemmel. 1 milyar 200 milyon nüfusu olan ve smırlannı dünyaticaretineka- patmış bir ülke pa- zar ekonomisine kaülmak için çaba gosteriyor. Bu bağ- lamda Çin büyük biryöneümin en bü- yük parçası. Sov^et- ler Birliği ve Doğu Avrupa ülkekri ko- münizm nedeniyk dışanda kalmıştı. Aynı durum Çin için de geçerüydi. Hindistan, bir dev- kt sosyaüzmi ve sö- mürge sonrası onu- ruyla kapılannı kapatü. Orta ve Güney Amerika ülkekri ya- bancı korkusunu, ithalatikamesinive otoriterhûkümetkri ter- cih etti. Hep birlikte dünya nüfusunun yansından fazlası pazar ekonomisinin dışında kalıyordu. Bununla birükte bu dışa açûmadan en çok Çinliler karh ç> kacak. Çin'in kapitaüzme koşuşu, bireysel özgürlüğe doğru iler- kyiştir: Yalnızca güzel giysüer ve hızlı otomobilkr secme şansı değıl nasıl yaşayacağmı, nerede yaşayacağmı ve kim tarafındar yönetileceğini secme şansıdır. Çin, hala baskımn gecerli olduğı bir yer. Ancak ekonomik reform. iktidan merkezi hükümetteı eyaİetlere, baskıa kunımlardan bireysel işktmekre ^çiriyoı Bu iktidar değişikhği sürdükçe bunu geri çevirmek gittikçe zoi laşacak, Komûnist Parti'nin rolü azalacakür. ABD-Cin Ticaretiçin insanhaldan koşuluDış Haberier Servisâ -Çin'in ticaret- te en çok ka\ ırüan ülke statûsünü bir yü için yeıüle>en .\BD'mn gelecek >ü için koşul öne sürmesi, Pekin tarafm- dan sert tepkiyle karşılandı. Ç'ın, ABD'nin anlaşmayı yenilemek için in- san haklannın geiişnıesi koşulunu öne sûrmesini protesto ederek içişkrine müdahale olarak yonmdadı. ABD Başkanı BU1 Clinton, önceki gün yaptığı açıklamada Çin'in ABD tarafından ticarette en çok kaymlan ülke statosûnün bir yıl daha uzatüdı- ğını açıkladı. Ancak Ointon, anlaş- manın süresiıün 1994 haziran ayında dolacağıru anımsatarak veniden oza- tumasnun insan haklarındaki getiş- melere bagU olduğunu söyledi. A>nca, ticaret ve silah sattşıyla ilgili anlaş- mazuklann da anlaşmadan çıkankb- ğmı ve bu sorunlann başka yoUaria çö- züleceğini açıkladı. ABD Başkanı Clinton, VVasbing- ton'un Pekin'den hape*anekrdeki ko- şullan iyileştirihnesim ve yabancı tete- vizyon ve radyo yayuüannı engette- memesini istediğira biknrdi. Ticarette en çok kaymlan ülke sta- tûsö Çm'e ABDye yapttğı ihracatta düşük gümrük tanfeteri uygulanması olanağı sağlıvor. Clinton yönetiminin en çok kaym- lan ülke ânlaşmasını koşullu olarak uzatmasu Çin tarafından sert tepkiyle karşdandı. Pekin, Vvashington'un bu tavruun iki ülke arasındaki anlaşma- lann açık bir şekilde ıhlal edilmesi oV- duğunu bildirdi. Çuı Resmi Haber Ajansı Xinhua to- rafmdan yapılan hûkümet açıklama- smdau Çinhükûmeü, ABD'nintavnna kesinlıkle karşı çıkar ve ABDhükfime- tini protesto eder" denildi. Dışişleri Bakanlığı tarafından yayımlanan açı- klamada Clinton'ın söılerinin Çin'in Kişlerine müdahale etmek anlanuna geldiği betirtildi.