Katalog

27 MAY1S1993 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA EKONOMI 11 fUnanya'da Türh taUsi • Ekonomi Servisi - Almanya'da yerleşik Tûrk ışadamlannın kurduğu ATİAD, Alman basınına da konu oldu. Almanya'nın en tamnmış bölgelerüstü günlük gazetelerinden Die Welt, ATİAD'ın faaliyetlerini ele aldığı bir makalede,"Ankara hûkûmcti için yurtdışındaki bu başanlı Türkler, ikili ekonomik iüşküerde önemli bir köprü işlevi gördûkleri gibi Türkiye'nin AT içindeki güçlü bir lobisini de oluşturuyorlar" ıfadesini kullandı. ATİAD üyelerinin Türkiye'nin yurtdışındaki imajını yükseltükJeri belirulen makalede, Ankara'nın da bu gerçegm bilincinde olduğu ve ATİAD gibi kuruluşlar sayesınde Avrupa Topluluğu'na girerken Türkiye hakkındaki yanlış bilgi ve önyargılann ortadan kaldınlmasını amaçladığı ileri sürûldü. Kısa Camel ıla 13 bin500Sra • EkooomiServisi-Geçen günlerdeki fıyat anışlanndan sonra Tekel, kısa Camel'in yeni fıyaünı 13.500.- TL olarak açıklada Böylecehem Camel Box, hem de kısa Camel şimdi aynı fıyattan satılmaya başlandı. Uaçta patente tepki ItZMtR (ANKA) - Serbest çalışan eczacılardan sonra İzmır Ticaret Odası da patent yasa tasansına karşı aktı. jzmir Ticaret Odası (IZTO) üyesi Mizyal Akımsar, yaptığı açıklamada. dövize endeksli olarak birkaç ayda bir artan ilaç fiyatlan yüzünden eczane sahiplerinin sermayelerinin erozyona uğradığını bildirdi. Eczanelerin yaşam savaşı verdiğini kaydeden Akımsar, "muvazaalı eczane" adını verdiği eczaci obnayan fırsatçılann eczane açarak deontolojiye uymayan çahşmalanyla haksız rekabeti körüklediğinı belirtti. Yumurta ucuztuyop •KAYSERİ/ŞUHIJT (AA) - Türkiye'nin önemli yumurta üretim merkezi Kayseri'de toptan yumurta fiyaü bir aydan beri değişmezken, Afyon'un Şuhut ilçesinde 10 lira düşerek 640 liraya geriledi. Kayseri Tavukçuluk AŞ (KA YTAŞ) Genel Müdürü Yusuf özkui, mayıs ayı başında 689 liradan 700 liraya yükselen toptan yumurta saüş fiyaünın o günden ben değişmediğini, bu hafta da aynı fıyattan işlem göreceğini söyledi. Sarp'ta kaçak malsatışı •SARP(AA) - Sarp Sınır Kapısı'ndan kaçak olarak yurda sokulmaya çalışıhrken müsadereedilen kaçak mallann saüşından 237 milyon lira gelir sağlandı. Sarp Gümrük Muhafaza Müdürlüğü elemanlan tarafmdan yurdumuza giriş yapan yolcu ve araçlarda yapılan aramalarda ele geçirilerek ambarda bekletilen kaçak mallann bir bölümü tasfıye edildi. BesMkkredisi •KONYA(AA)- Konya'da beâcikre verilecek teşvik kredisi için Et-Balık Kurumu'na bin 500 kişinin başvuruda bulunduğu bildirildı.EBKKonyaEt Kombinası Müdürü Sûkyman Büyüköken, yapılan değeriendimeler sonunda 15 kişiye kredi verilmesinin uygun görüldüğünü söyledi. Büyüköken'in verdiği bilgiye göre Konya'da 38 bin büyükbaşve lObin küçükbaş hayvan için toplam 216.5 miryar liralık teşvik kredisi venlecek. KKTCIuan • ANKARA (UB A)-Kuzey Kıbns Türk Cumhuriyeti uluslararası fuanna 27 Türk finmaa kaülacak. 28 mayıs- 7 haziran tarihleri arasında KKTC'ninbaşkenti Lefkoşa'da açılacak olan 17. Uluslararası Fuar'a Türkiye'nın kaülımmı İGEME organize edecek. İGEME'den yapılan açıklamada, "Sosyopolitik ve kültürel açıdan ülkemiz için önem taşıyan KKTC Ue licari ve ekonomik işbirliğink daha da geliştirilmesi amacıyla, İGEE'nınorganize ettiği KJCTC fuanna kaülımın Türkiye açısından olumlu sonuçlar yaraülacağına inamlmaktadır" denildi. Yuva kredisini cazip hale getirip talebi körükledi, şimdi konut stokunu tüketiyor Emlakbankkonut saçıyorBÜLENT KIZANLIK Ev almak raoda oldu, Emlak- bank kazandı. Emlak Bankası, ko- nut piyasasını yuva kredilenyle önce canlandırdı, sonra da köriik- lediği takpten pay alabilmek için eündeki konutlan saüşa çıkardı. Bankanın yuva kredilerinde kendi sattığı konutlara öncelik ve ko- laylık sağladığı beürtüiyor. Son 6 ay içinde, büyük bölümü dövİ2e endeksli 7.5 tnlyon liralık yuva kredisi dağıtan Emlakbank bu strateji ifc hem güvenli ve büyük bir kredi pazan yaratırken hem de dindeki atıl konut stokunu değer- lendirnuş oldu. Bankanın konutlann satışında aldığı peşinaüar. dağıtılacak yenı yuva kredileri için de kaynak oluş- turuyor. Emlakbank "Kiraahk devri kapanıyor" sloganıyla satışı- na başladığı konutlan da yuva kre- disiyle kredilendirerek hem talebi körüklüyor hem de yuva kredisi pazannı böylece daha da genişlet- miş oluyor. Bu kampanya ile 12 ayn projede binin üzennde konut saüşa çıkaran banka, bunlardan Ankara Oran, Izmit Yahyakaptan ve Istanbul Koşuyolu'ndakı daire- lerin tümüne müşteri buldu. Em- lakbank yetkilileri bu kampanyada fiyatlan 250 milyon lira ile 2 milyar lira arasında değişen konutlarla, fi- yaü 2 milyar lirayı aşan villalann saüşından toplam 1 trilyon üranın üzennde hasılat beklediklerinı söy- ledüer. Ortalama peşinat oranı olan yüzde 20'den yapılan hesaplamaya göre sauşlar sonunda 200 milyar liranın üzennde nakit akışı sağlanacağını kayde- den banka yetkilileri, aynca taksitlerin he- men ertesi ay başküldığını haürlatülar. Gebze, Çorlu, Çerkezköy ve tstanbul Bahçelievler'deki konutlann da digerleri gjbi beyaz eşyah ve çevre düzenlemesi yapümış olduğu halde satışa çıkanldığı. ancak "sosyal konut" olarak değerlendin- lerek dığerierine göre daha düşük fıyat- landınldığı kaydedildi. Ankara Bilkent gibi büyük talcp gören lüks konutlarda ise peşinat oranının yüzde 50'ye yükseltildiği biklirildi. Yetkililer, bu ödemelerin yuva kredileri için de taze kaynak yaratacağını belirtti- ler. Halen 16 ayn projede 30 binin ûzerin- Son 6 ayda 70bin konuta 7,5 trilyon lirahk konut kredisi dağıtarak ev almayı moda hale getiren Emlak Bankası, talebin canlanması ve fıyatlann yükselmesi üzerine Türkiye'nin çeşitli yerlerindeki binin üzerindeki konutu 1 trilyon liranın üzerindeki değerle satışa çıkardı. 200 milyon lira ile 2 milyar lira arasındaki konutlan satmak için seferberlik ilan eden banka, kredi önceliğini de bu konutlara vererek Toplu Konut İda- resi'nin en büyük rakibi oldu. Prajeatn adı SINANOBA B ÇEKMECE ISTANBUL MIMAROBA B ÇEKMECE ISTANBUL GA2IEMIR IZMIR KONUTKENT ANKARA BİLKENT 4NKARA ELVANKENT ANKARA BAHÇEŞEHIR ISTANBUL BAHCELIEVLER ISTANBUL GEBZE ÇORLU CERKEZKOY MARMARA EREĞLİ \ En az peşinat oranı %20 %20 %20 %25 %50 %2O %25 %20 %1O %1O %10 %20 aöt« satışta fai2 oranı Tl 4 4 35 48 55 35 35 48 2 35 35 3 Aylık foiz dolar yüzAe 1, mark yûzde 1.20 de konutun inşaatını sürdüren Emlak Bankası, bu konutlan hızla tamamlaya- rak partiler halinde birbiri ardına satışa çı- karmayı planlıyor. Istanbul'un Anadolu yakasındaki Ataşehir'de de yaklaşık 4 bin konutun satışıyla ılgib kampanya bugün kamuoyuna açıklanacak. Şubeierde seferberlik Emlakbank, konut sauşlannı tüm şu- belerinin yanı sıra Halkbank ve Şeker- bank şubeleri araalığıyla gelecek ayın or- tasına kadar sürdürmeyi planhyor. Saüş süresince Emlakbank şubelennde adeta seferberlik ilan edilerek personebn çalışma süreleri uzaüldı. Saüş süresince akşam 20. OO'ye kadar çalışacak olan şubeler yemek tatillerinde de açık olacak. Aynca saüşla- ra bu şubelerde bayram günlerinde de de- vam edilecek. Genel müdürlüğün genelge- sine göre bankanın araçlan 3a öncelikle konutlann satışında ve müştenlere tanıtım hizmetlerinde kullanılacak. Bank- Sen Sendikası banka yönetiminin çah- şanlann izinlerini kısıtlamasına tepki gös- terdi. Sendikadan yapılan açıklamada, yöneümin genelgesinde fazla mesaiden söz edilmediği belirtilerek, saüşlardaki ba- şanya göre sadece şube müdürlerinin ödüllendirilme karan da eleştirildi. Banka şubelerine başvuran vatandaş- lann büyük bölümü yuva kredisiyle daire almak isüyorlar. Emlakbank 500 milyon liraya kadar yuva kredisi venrken, bunu sabit taksıtli ya da her yıl yüz- de 30 artünmh taksıtle ödeme sece- nekleri sunuyor. Bu krediler dolar ya da mark cinsinden kullanılmak istendiğjnde taksit ödemelen de dö- vize endekslenıyor. TL cinsinden ödemelerde 100 milyon liralık kre- dinin 10 yıllık azamı vadede aylık ödemesi 4 milyon 818 bin lira olur- ken, artünmlı ödeme modelinde ilk yıl 3 milyon lira ile başlayan aylık taksitler 10'uncu yıl 32 milyon 300 bin liralık taksille tamamlanacak. Dolar, mark cinsinden kredilerin aylık faizleri de aylık ortalama yüz- de 1-1.20 olarak hesaplanıyor. Buna göre 10 yıllık vadeyle 30 bin dolarlık kredinin ayhk taksidi 550 dolar, 28 bin marklık kredinin aylık taksidi de 531 mark olarak geri ödeniyor. Tükeüciler, Emlakbank'ın ko- nut saüş kampanyasını başlatü- ktan sonra, başka konuüar için ver- dikleri yuva kredisini sınırladıgıru iddia ediyorlar. Bursa'dan Cumhu- riyet'i arayan bir kredi kullanıcısı, Maliye Bakanlığı'nın alınan kredi- lerle tapudaki değerlen karşılaşü- rarak geriye dönük vergi takıbi yapmasını elcştirerek uygulamarun kredi sayesinde Emlakbank'ın ken- di konutlannı daha kolay satması- na yol açacağını öne sürüyor. Toplu Konut'a rakip Emlak Bankası, "Krediyle talep yarat, sonra yüksek fıyattan konut sat" politikasının ilk provasıru TKİ le birlikte yürüttü. TKI Ataköy'de açık artürma ile saüş yöntemini ilk kez uygu- ladığı ocak ayında Emlak Bankası saüşa kaülanlara dövize endeksli 20 ay vadeli kredi vaat etmiş, bu sayede açık artürma- da fıyatlar astronomik ölçülerde yükseltil- mişti. O dönemde Ataköy'le ilgili satış hiz- metlerini de yürüten banka, satışlardan hemen sonra kredi koşullannı değiştirmiş ve bu kredilere güvenen baa alıalann 50'- şer milyon liralık teminatlannı \iakmalan- na yol açmıştı. Hem bu tutumu hem de Konut Edindirme Fonu'nun kullanı- mındaki anlaşmazlık nedeniyle TKİ ile arası açılan Emlakbank, şimdi ona yakın sürelerdc düzenlediği konut saüş kampan- yalan ile en büyük rakibi haline geldi. Kjjitlenen görüşmeler DYP Genel Başkanı'nın seçilmesini bekliyor IşçUer beş milyon 'avans' istiyorEkoaomi Servisi - Karoı kesüninde çalışan 720fainişçi, topiu iş sözleşmekri görö^mekrininçöziifniennKsiiçiııDoğnı YolPartisigenetbaskanbğıseciminibek- Kyor. i|«^fc«ııiıit görevini de>ralacak B^k bi i i d y ^ g olan DYP Gend B^kanı bir ay içinde tophı iş sözfeşmeterinin çözünüenefnemesi hafinde peş peşe getecek grev kararianyla karşria^cak. Hak-tşKonfederasyonu Genel Başkanı Necati Çetik, toplıısözkşıneterin gedlune- anden bököroeti socumhı tutarak enflasyon nedenyie ocak ayından beri sözteşme bekleyen işçüerin beş aylık geiir kaybma uğnMhğmı savundo. Çdik, tüm kamu işcilerine, toptusözleşme farklanndan alacaklanna mahsubcn Kurban Ba>Tamı öocesı 5*ernilyoB lira avans >erilmcsi için BaştMkanlığa başvurdıı. Karabök \eLskendenm Demirçelik tmekrinde 5 raayısta grev karan alan Çetik-lş SendikasL, toplu iş sözleşmesi görüşmeleriııin Mfitknmesim protesto etroek özere, işyerlerinde mitinrier dûzenlemeye başladı. ö z Çeük-lş Genel başkanı Metin Türker, dün Karabök'te Hadadehane meydanmda topianan 6 bin işciyeMtaben yaptığı konuşmâda "S aydır sabüria bekledîk, artık sabnmız taşb. Bayramdan sonraki iik hafta grev oyguhma karan alarak grev günümüzü ilan edeceğiz" dedi. Türker, KITIer zarar ediyor gerekçesiyk işçi öcretferinin tartışılniasını da ekştirerek "Karabük'ten 800 işçi çıkarhldı. Üretim >ine ayn, fabrika yine zararda. KtTlerin zarar etmesnin nedeni yanlış pofitikalar re bankalardan alınan yüksek faizE kredi- lerdir" diye konuştu. Hükünıetin bo döoem ûnzalanacak toplu iş sözleşnıelerine ütşkin tavriDi belirlememesi nedeniyle, tophı iş sözteştnesi görüşmelerinde ayuşmazlık ve grev aşamasına gelinmesine karşm, işçi sendikalanna ûcret ardşına ilişkin hiçbir öneri getirümedi. Kamu işveren sendikalannm işcilere önereceği ücret artışlan için şimdi de yeni başbakanm se- çüniesi bekleniyor. Türk-tş kamu kesimi toplu iş sözkşmeterine ilişkin olarak Başbakan Vekili Erdal lnönti ik görüşme talebinde bulundu. Türk-tş bu görüşmeden çıkacak sonuca göre kamu kesimi toplu iş sözieşmeleri koordinasyon kuruluna top- layarâk ücret arttsı teklifini netkştirecek. Tophı iş sâjdeşmesi görüşmekrinde vüzde 120 ile yüzde 160 arasında ûcret arttşı isteyen sendikalar. hükünıetin kendikrine imzalanan Sömerbank sözkşmeani örnek göstererek yüzde60 dotaymda ücret artışı önermesini bekh'yoriar. Sendika yönetidleri. hükümetle yapdacak görüşmeden sonra ücret tekliflerini enflas) on artı beş ve> a on puanlık refah payı şeklinde ifade edebOeceklerini, bunun da >üizde 85- 90 oranmda ücret zammına denk geJdiğini belirterek "Hükümet yüzde öOönerireesözkşmek-rinbitirilmesizor gözüküyor" dediler. Sendika >önetk3eri, bu dönem sürdühilen görüşmelerde ücret arüşı kadar iş güvencesi, taşeronhığun önknmesi ve özeOeştimıeye ilişkin madde- lerindedesrarholacaklannıbeiirttikT. IŞÇININ EVRENENDEN ŞÜKRAN KETENCİ İşçiyi Sendikacıdan KoiMimakSendikaalıkla en yüksek düzeyde görevierde bulun- muş, ancak günümüz sendikacı prototipleri arasında ah- laki değerleri nedeni ile bannamamış, genç yaşlarda yö- netim dışında kalmış eski üç sendikacı arkadaşla bir ara- ya getince, ister istemez gündem sendikal yaşamdaki son gelişmelerin dedikodusu oluyor. Sendikal ilkeleri, ahlakı bir yana bırakın, hiçbir ölçüye sokulamayacak olaylar peş peşe sıralanınca, dostlardan biri dayana- mayıp ilginç bir öneri getirdi: "En iyisi işçiler i sendikacılara karşı koruyacak bir örgüt kurmak. 'Işçileri sendikacılara karşı korumaderneğı' çok işe yarayabilir. Çok da ilgi toplar." Türkiye Ekcxıomik ve Toplumsal Tarih Vakfı'nın 1 .Ulus- lararası Tarih Kongresi'nin dünku oturumları içinde "Emek Tarihi" de vardı. Emek tarihçiliğinin genel değer- lendirmesini yapan Orhan Silier, Türkiye'nin bu alanda Berzilya, Bolivya gibi ülkelerden de çok daha geri bir ko- numda olduğunu vurguladı. Emeğin değerler dışında tu- tulmak istendiği bir dünya ortamında, Türkiye'nin emek tarihi üzerinde bilimsel, sağlıklı çalışmalann yapılması- nın daha da güçleşeceğine işaret ederek sivil top- lum örgutlenmelenne bu alanda çok buyük sorumluluklar düştüğünü belirtiyordu. Türkiyenin emek tarihi ile kim ilgilenecek? Siyasi ikfr- darlar, sermayenin ilgi ya da herhangi bir biçimde deste- ği söz konusu olamayacağına göre bu görev doğrudan sendikalara düşüyor. Olmayan kamuoyu ilgisinin çekile- bilmesi, bilim adamının bu alanda çalışmayayönlendiril- mesi, doğrudan sendikalann görev ve sorumluluk alan- larına giriyor Gelin görün ki kurumlaşmak, işçiyi bilinç- lendirmekten korkan, kendi iktidannın sonu olarak gören, işçi çıkarlarının karşısında bir rol üsflenmiş sendika lideri bu yolun açılmasını istemiyor. Bırakınız bilim insanlannı emek tarihi üzerinde çalı- şmayayapmayayönlendirmek, sendikal geçmişin belge- bilgilerinin toparianması, bugün olup bitenlerin biraz ob- jelrtif, bilimsel süzgeçten geçirilmesi düşünülemiyor. Sendikalar yıllar içinde kurumlaşıp, kadrolaşacaklanna, kendilerine yakınlık duyan bilim insanlannı, uzmanlan çevrelerinden uzaklaştırıyorlar. Son günlerde yine çok sık, sendikalarda görev alan elemanlann tasfiyesi haber- leri geliyor. Sendika liderine tam itaatsizlik, derhal uzak- laştrma ile sonuçlanıyor. Bazı sendikalarda da tasarruf gerekçesi ile çalışanlar cıkarılıyor. Sonra bakıyorsunuz, parası olmadığı için çalı- şanlarını atmış sendika, bir binasını satıp daha lüksünü alıyor. Şu sıralarda zaten, arsalar, binalar satıp yenilerini almak moda. Sendikacılıgın en yaygın faaliyet alanı için- de bu işler var. Günahı anlatanlann boynuna, bu yolla da çok önemli kişisel çıkarlann sağlandığı anlatılıyor. Sendikacılık dünyasının tçyüzüne ilişkin bugünlerde yaşananlar, birkaç yıl öncesinin en olumsuz ölçüleri ile dahi katlanmış ızlenimi veriyor. Dünyanın her yerinden, yaşamın her alapında son zamanlarda artan yolsuzluk, usulsüzlük haberteri ile birlikte düşünerek bu gelişmeleri genel bir değerler çöküşü içinde mi değerlendireceğiz? Yoksa Türkiye'ye ve Türk sendikacılık hareketine özgü aynca özel nedenler de mi var? Daha önceki bu konuya ilişkin yazılar üzerine gelen bir okur mektubunda, iigınç bir yaklaşım var. Son zamanlar- da"belediye1erd£cle özelfllde meclis üyeleri ve yerel bele- diye başkanlan arasında, uzman kadrolar içinde, yolsuz- luk olaylannda büyük arbşlar olduğu gözlemi yapılıyor. Rüşvet miktarlarında, yasal her işlem için verilecek para- da büyük artışlar olduğu belırtiliyor. " Yöneticiler kendilerini gidici görüyor. Sendikacılıkta da işler kötüye gittikçe, sendikacı sonunun yaklaştğını düşünüyor. Geleceğe yönelik kalıcı işler yapma arzusu- nun yerini umutsuzluk* aldıkça, ahlaki sapma da büyüyor. Ne kopanrsam anlayışı içinde, yozlaşma büyüyor. Ce- zasız kaldıkça da birbirine özeniliyor. Işte sonunda sendi- kayı sadece yasadışı çıkar aracı olarak gören sendikacı tipi egemen oluyor. Eleştirmeniz yetmez. Bu yolun ka- panması için işçiye yol göstermeniz gerek. Işçinin sesiz MArkası 15. Sayfada ve KMIBERAAT Urlcüten bcışlangıç • Mesut Yılmaz: "Rüzgâr benden yana." Cumhurbaşkanlığı Demirel için kurtuluş oldu... • Adnan Menderes Dönemi Tüm Ayrıntılarıyla Panorama'da... • Bebek Katilinin Kanlı Beraati: Bebek öldürmek ve satmaktan yargılanan Dr. Oktay Cumhur Akkent yeni muayenehanesinde... • SekS Ve eVİİIİk: Buz mu, ateş mi ? Meral Oğuz... • ANLAŞILMAZ BİR TUTKU; DEFİNECİLİK: Definecılerın ve definelerin bilinmeyen yönleri I CANNES CIVIL CIVIL, ÇIPLAK GÖZELLER ŞÖHRET PEŞİNDE: 46. Cannes Film Festivali'nde neler oluyor? • HUZUREVİN DE YAŞLI VE YALNIZ: Kişiyi, yarını, düşünmeye iten olağanüstü fotoğraflarla huzurevi.l KARADENİZLİ'NİN VAN GÖLÜNDE İŞİ NE ?: Balıkçılann sorunlan ve sodalı suda yetışen balıklar.l 16 YIL ÖNCE CEZAEVİNDEYDİ. KAÇTI...: Tamer Akçam'ın Türkiye'den ayn geçen 16 yılı. I SPOR...ANADOLU KULÜPLERİNDE İSTANBULLU İŞGALİ: Anadolu Kulüpleri gerçekten Anadolu Kulüplerimi?! GÜNEŞ TUTULMASININ GİZEMLİ ETKİLERİ: Güneş tutulması esnasında doğan çocuklar ve ülkeler nasıl etkileniyorlar? ' PANORAMA'DAN OZEL EK: ADNAN MENDERES GERÇEK HABER AYR I NTI LARDADI R A Y R I N T I L A R P A N O R A M A ' D A