Katalog

SAYFA CUMHURİYET 6NİSAN1993SAU 14 HABERLER Okur randevuya gitti,kitap gelmediYart Haberleri Servisi- "Küçiik Prens Burdur Çocuk Külûphanesinde sizı bekli- yor!.." "Jules Veme Kars Atatürk Çocuk Kütüphanesı'nde sizi beklıyor!..." "Nazmı Hikmet Çanakkalc, Lapsekı Umurbey Kütüpha- ncsi'nde sizi bekliyor!..."' "Atilla İlhan Diyarbakır, Sil- van İlçe Halk Kütüphanesı'nde sizi bekliyor!. " "Franz Kafka Şanlıurfa İl Halk Kütüphanesi'ndc sizi bekliyor!.." Vedaha niceleri... Geçen haf- ta boyunca Kültür Bakanlığı- nın gazetelcrde yayımlanan ilanianna göre. Türk ve dünya edcbiyal larihine damgasını vu- ran pek çok ünlü yazar, şair Türkiye'nın dört bir yanındakı külüphanelerde bizi bekliyor- du! Gerçekten bekliyorlar mıydı? Merak edip, araştırdık. Sonuç- ta, bazı illerdc ve ilçelerdç çok ilginç şeylerle karşılaştık. Örne- ğin, Çanakkale Umurbey'dekı kütüphanedeNaam Hikmet'in • lek yapıüna bılc rasllanmaz- • ken. 85 yıl sonra ılk ke7 Şanlıur- ! fa Kütüphanesi'ne gjren ; Kafka'nın yapıllan 75 gündür ; okuyucu bekliyordu. Birçok kütüphanedeki kitapların da. baskı lanhlennin çok cski örnc- ğin 1959 baskısı olduğu dikkat çekerkcn, "Atilla İlhanın bek- lediği" belırtılen Silvan'ın ıse henüz bir halk kütüpharıesi bilc yok... Bakanlık kampanyası Okumanın "gelişmek,özgür- iük veyaşamak" olduğuna ına- nan Küllür Bakanı Fikri Sağ- lar, bakanlık olarak Kütüpha- ne Haftası nedeniyle 29 mart-4 nisan larihleri arasında ülkc dü- zeyinde bir kampanya düzenle- di. '"Bilgi çağY'nın yaşandiğı günümüzde Türkiye'de kitap okuyanlann sayısının arzu edi- lenın çok altında olduğunu be- lirten Bakan Sağlar yaptığı açıklamada, 1992 yılında 121 kütüphaneyi hizmetc açtıklan- nı ve toplam küıüphanc sayısı- nın bın 60'a yükseldiğini l.aydc- dıyordu. 1993- yıh hedenerinin de 258 kütüphaneyi daha hi/mcie aç- fnak olduğunu açıklayan Sağ- lar, "Tüm çabamız okuyan, düşünen, araşııran, sorgulayan ve 'Bilgi Çağı'nı yaşayan bir Türkiyc.. Şimdı kütüphanelcr, gazete-dergı okumaya gelen gençler ve emeklilerle, kadın- moda-dikiş-nakış dcrgılcri okumaya gelen kadınlarla, rcn- garenk çocuk kiiaplan okuma- ya ve çeşitli zihin gelişlirici oyunlar oynamaya gclcn ço- cuklarla cıvıl cıvıl..." diyordu. 85 yıl sonra Kültür Bakanltğı, hafta bo- yunca çcşiılrilantaria mcvcul kütüphanelcri lanıtarak, oku,- yanlann sayısını arürnıayı amaçladı. Birçok külüphancdc dc, bunun olumlu ızlcrinc rasl- lanıyor. Şanlıurfa muhabirimiz Vlehmet Faraç'ın bildırdığinc görc, ünlü yazar Fran/ Kafka'- nın kiiaplan, kcnllc kızlarla erkeklerin buluşma yeri olarak kullanıldığı iddia cdılcn İl Halk Kütüphanesi'nc, kuruluşun- dan 85 yıl sonra bu kampanya saycsindc ılk kc/ girdi. Ccm Yayınlan'nca basılan kilaplar; 1992. dördüncü ba- sımlı Hikayclcr, 1993 bcşincı basımlı Bir Savaşın Tasvirı vc 199.V basırrriı Şatd'dan oluşu- yor. Üçü dc Kamuran Şipal la- rafından Türkçcleştınlmış. Her bir kiıaptan Şanlıurfa'ya ycdi- şcr tanc gclmiş. Yclkililer, üçcr lancsmı mcrkcz külüphancsin- dc lulmuşlar, gcrisini dc ilçc kütüphanclerinc bölüştürmüş- lcr. Kafka'nın bu üç kilabı 15 Ocak 1993 larihinden bcri kü- lüphancdc bckliyor. Ancak nc arayan nc de soran olmuş. Kı- saca. Kafka'nın cscrlcri bu di- yarda "garip" kalmış. SilvarTda kûtüphane yok Atilla İlhan'ın kiiaplan, oku- yuculannı bcklctmemck için, kampanyayla birliktc Silvan'ın yolunu lutmuş. Sadccc o mu? Küllur Bakanı Fikri Sağlar da kütüphaneyi hizmclc açabil- mck için Silvan'a gclmiş. An- cak Silvan Külüphancsi, Kül- tür Mcrkczi olarak düşünüldü- ğü için hcnüz tamamlanama- mış. Bakan Sağlar da açılışı yapamadan geri dönmüş. Kü- ıüphanc Müdürlüğü yctkililcn, kilaplann tamam olduğunu. kütüphancnin ilcri bir tarihtc açılacağını bclirtiyorlar. Isparta'da Bedri Rahmi Isparla muhabirimiz Ali İb- san Çaltı'nın bildırdiği'ne görc. 1%3'lcn bu yana faaliycllc bu- lunan vc 8 bin 694 kilaba sahip olan Bağkonak Külüphancsf- ndc Bcdri Rahmi 'nin hcpsi eski baskılı. Anlalya, Düşünen Adam, Canım Anadolu, Res- mc Başlarken, Karadul vc Manifaluracılar Çarşısı isimlı kiiaplan var. Bcdrı Rahmi'nın ycni baskılı kiiaplanndan hc- nüz Bağkonak Kütüphanesi'ne göndcrilmcmiş. Ancak. yeni ki- lap alınması için lsparla'daki külüphanelerc bakanlık öde- nck göndcımiş. Fakal yctkili- lcr, bu ödcncğin kkç para oIÖu- ğui konusunda açıklama Anlaşılmayan kitaplar yapmıyorlar. Çoc»ık Külüphanesi'nde bu ki- laptan sadccc bir tanc olduğu- nu öğrenmişlcr. Burdur İl Halk Külüphancsi'nin çocuk bölü- münde isc Küçük Prens'ten hiç ojmadığı icsbitedilmiş.. Yalnız Prens Muhabirimiz Gülçin İlci'nin bildirdiğinc görc Burdur'da küçük çocuklar da ilanlardan elkilencrek, kütüphanenin yo- lunu luimuşlar, "Küçük Prens" yollannı bckliyor diye... Fakal Kars muhabirimiz Yücel Se- zer'in bildırdiğıne göre Jules Verne'nin baskılan 1959'dan başlayan 12 eserindcn toplam 70 adet Kars Atatürk Çocuk Kütüphanesi'ndc bulunuyor. Şimdi bunlara bakanlığın biray öncc göndcrdıği 1991 ve 1992 baskılı bcş cser daha katılmış. Verne'nin diğer eserlerinin ya- nısıra "Deniz Altında Yiımi Bin Fersah" adh ünlü eserini de artık çocuklar bu Kütüphane'- de bulup okuyabilir. Kars'ta birde İl Halk Kütüp- hanesi bulunuyor. Bu kütüpha- nede de Verne'nin 20 eserinden 130 adel yer alıyor. Bakanlık bu kütüphaneye Verne'nin eserle- rinin yeni baskılannı hiç gön- dermemiş. Küıüphanede halen bulunmakla olan kilaplann baskılan o kadar eski ki, çocuk- lar bu kilapian okuduklannda bir çok kelimeyi anlamakta zorluk çekiyorlar. Örneğin 1959 baskılı, Feıit Namık Hansoy çcvirisi Deniz Aliında Yirmi Bin Fersah adlt ıki cilllik eserde geçen bazı keli- meler şövle: "Faraziyc, mülehavvil, mi- haniki, ünsıyet, nebat, şecaal, mania, müstehzı, iktifa, kadem, mutavaat, cenup, huşunet, fil- hakıka, lenevvüat, mutadı hila- fına, müstehzi." Nazım Hikmet yok Hani Nazım Hikmet Lap- seki'de, Umurbey'de bekliyor- du? Çanakkale muhabirimiz Cdal Imren'in bildirdiğine gö- re, 5 bin 800 nüfuslu Lapşeki ilçcsindc kûtüphane yok. İm- ren'ın yaptığı araştırmaya göre, Umurbey kütüphanesinde de ilanlarda yapılan açıklaman'n tersine Nanm Hikmet'in hiçbir yapıü yer almıyor. Çanakkale Kültür İl Müdürü Mustafa Se- vim göreve yeni başladığı içi ayrıntıu bilgi sahibi olmadığını belirterek, "Lapseki ancak bu yıl ortalannda kütöphaneye ka- vuşacak" di)or. Nursi'yi okuyan yok Cumhunyet Adana Güney İlleri Büromuzun haberinegöre ısc Hakkari Kütüphanesi'ndc 1990'dan bu yana Said-i Nursf- nin beş kitabı bulunuyor. Ba- kanlık, kampanyayla birliktc Nursi'nin yeni kitaplannı da göndermiş kütüphaneye. "An- cak" diyor Kûtüphane Müdü- rü Hüseyin Onay vc şöyle konu- şuyor: "Bu yazann kiiabmı şimdiye kadar okuyan çıkmadı." Malatya İl Halk Kütüphane- si Müdürü Dr. Osman Öçal da yazar Virginia VoolFun kitap- İannın eskidcn beri bulunduğu- nu belirtiyor. Öçal, "Şu anda climizdc yazann üç adel kilabı bulunuyor. Yurllaşlar tarafın- dan da okunuyor. Bakanlığın genelgesinde yayımlanan ilan- da mcvcul olmayan kitaplar ise cn kısa zamanda temin edilc- cektir" diyor. 'Zeht variüeritüburackuıahpgötimin' EMtNEALGAN Karadenizli'nin "varil öyküsü" beş yıl önce başiadı. 1988 temmuz sonlannda Karadeniz kı- yılannda esrarengiz variller görülmeye başlandı. Sinop, Samsun, Ordu, Rize, Trabzon ve Gire- sun ile birçok ilçede sahillere vuran varillerin üzerinde ölüm tehlikesi işarcti bulunuyordu. Bu da bölgede yaşayanlan öncc tcdirgin elti ardın- dan harekete geçirdi. Varillerin, iki yabancı geminin bıraktığı kim- yasal auk olduğu öğrcnildiklen sonra da döne- min çevre genel müdürlüğü, çevre ile ilgili devlet bakanlığı, sağlık uzmanlan ve yetkilileri "olaya el koydular.'" Yetkililer, bir yandan yurttaşlan sakin olmaya çağırırken, bir yandan da denize girilmemesı, denizden çıkan balığın yenilmemesi gıbi uyanlarda bulundular. Turizmetküendi Kısa süre içinde adı "zehirli varil"e çıkan atık- lar, bölgede yaşayanlarla birlikje lurızmı de önemli derecede etkiledi Sezonun cn canlı oldu- ğu zamanda zchirlı varili duyan yerli ve yabancı turist, inanılmaz bir hızla bir gün içinde bölgcyı tcrkctli. Bu duruma cn çok bozulanlar da hiç kuşkusuz turizmciler. O dönem Karadeniz msa- nını zehirli varilden kurtarmak için yelkililer bazı önlemlcr almışlardı. Bir depo yaplınlarak varillerin burada beton içine gömülmesi, hemen bulunduğu sahilde ku- mun alüna gömülerek üzerinc naylon örlülmesi, kullanılmayan bazı binalann ıçinc konularak kapalılması gibi önlemlerdi bunlar. Ancak bü- lün bunlar, beş yıl sonra öykünün kaldığı yerden sürmesinc cngel olamadı. Varillerin konması için yüz milyonlar harcanarak yapılan depolann kapılan kınldı, kimyasal alıklar çocuklann oyuncağı oldu. Rüzgar, sahildeki kumlan kaldı- nnca variller balık pişirmek için mangal oldu. Kapatılan diğerierinin dc altından içme suyu kaynaklannın geçtiği ortaya çıklı. 'Varillerialm' Beş yıl sonra yine Samsun'un Alaçam ilçesi Tcrskmk vc Göçkün köyleri ile Sinop'un Mer- kez ilçe Soğuksu ve Yenişchli köyleri zchir tchli- kesıyle karşı karşıya. İki gün boyunca gitüğımiz köylcrdc yaşayanlann lümü kcndileriylc ilgilc- nilmcsini isledi. Konuştuğumuz hcrkcsin orlak isteği "Variller buradan götürülsün, kimseye za- rar vermeyecck bir ycre laşınsın ve hepimiz sağ- lık laramasmdan geçirilelim" oldu. Göçkün köylülerindcn Mustafa Turap, varil- ler kıyıya vurduktan sonra kollannda ve bacak- lannda deri dökülmesi başladığını anlatarak şunlan söylüyor: "O zaman varillcri buraya biz laşıdık, biz gömdük. Buraya çukur açmarnızı istediler. Biz de kumu kazarak içine varillen koyduk, sonra da üstünc naylon örtüp kumla kapaltık. Bırakıp gjttilcr. Şimdi çoğumuzda baş dönmesi, mide bulanusı başladı. Sağlık laramasmdan gcçmek isüyoruz." Göçkün sahilindc gömülü 70 varil var. Bun- lardan bir kısmı kumdan kurtulmuş, aqkla du- ruyor. Varillerin hala tehlikeli olduğundan yakı- nan Nihat Mur, "Bizim insanımız kimyasal alık, zehirli varil anlamaz. İşte bu çıkan varillerin içinde ateş yakıp balık pişirenler var. Bunlann başka yere gilmcsi lazım" diye konuşuyor. Alaçam'ın Terskınk köyündc yaşayanlann da islekleri aynı. Köyün merasına yapılan depo- daki variller de açıkta. Yaklaşık 400 varilin ko- nulması için yapıldığı bu dcpoda sadccc 30 varil var. Deponun alüminyum kapılan da kınlmış, variller çocuklann oyuncağı olmuş. Terskınk'ta görüşlüğümüz köylülcrdcn HalisTokgöz, depo- nun yapılmasma da varillerin taşınmasına da son derece öfkeli. Geçen yıl eylül ayında açılan deponun başka yere laşınmasını isleyen Tokgöz lcpkisini şöyle dile getiriyor: "Bu dcpoyu kaldıracağız. Başka yerlerden de bidon getirmck istiyoriarmış. Getirtmeyeceğiz. Olmaz öyle şey. Buraya koymayacağız. Gere- kirse imza da atanz, dava da açanz." Sinop'un Merkez ılçeye bağlı Soğuksu köyün- deki eski binada ise 108 varil bulunuyor. Soğuk- su köyü, Sinop'a 50 kilometre uzaklıkla. Deniz kıyısına vuran varillcrle hiç ilgisi yok vc oldukça yüksck bir konumda. Ancak varillere alclacele yer aranırken, buradaki eski jandarma karakol binası akla gclmiş vc kamyonlarla taşınan varil- lcr burada 'korumaya' alınmış. Soğuksu köylü- len, binanın alündan lOO'e yakın su kaynağı geçtiğini öne sürüyorlar. Karadeniz insanı zehirli varillerden kurtulma- ya, yelkililer soruna bir çözüm bulmaya ve tu- rizmciler işleri baltaladığı için kamuoyunu vanl konusundan uzak tutmaya çalışırken, çocuklar halindcn memnun. Varillcri kcndilerine oyun- cak edınen yöre çocuklan, oyun oynarken fo- toğraflannın çekilmesinden aynca mullu olu- yorlar. Onlar için varilin zchiri dcğıl konuya (dolayısıyla kendilenne) göstcnlen ilgi önemli. Çocuklar, *'Bu vanller zehirli, sıze hastalık bu- laştınr. Neden buralarda oynuyorsunuz?" şek- lındekı sorumuza güJerck karşiJık veriyorlar: "Koyunlan ollatıyoruz. Bizim köyde böyle bü- yük bidonlaryok. Biz decanımızsıkılmasın diye oynuyoruz. Rcsmimiz nerede çıkacak?..." Berlin'de konferans Türkiye'ninyeni rolü tarbsılacak DİLEKZAPTÇ1OĞLU BERLİN - Türkıyenin dün- yadaki yeni rolü Berlin'deki bir konfcransta taruşılacak. Yann başlayacak ve ıkı gün sürecek olan konferans, Avnı- pa Türk Akademisyenler Birli- ği (EATA) larafmdan düzen- lcniyor. Berlin Belediye Başka- nı Eberhard Diepgen ve Türkiye Bonn Büyükelcısi Onur Oynıen'in himayesi altın- da gerçekleşecek olan konfe- ransa Türkiye'den SHPadına mıllctvckıli Prof. Nami Çağan, ANAP'tan eski Dcvleı Bakanı ve mılletvekili Kamran lnan katılıyor. Devlet Bakanı Tansu Çiller'in perşembe günü Bcr- lin'e gelmesi bekleniyor. Avrupa'daki Türk ögrcnci- lcrin vc akademisyenlcrin der- neği niteliğindeki EATA'nın konferana, Almanya'da Türk inisiyalifiyle gerçekleştirilen en büyük organizasyonlardan bi- ri olacak. STFA Holding ile Merce- dcs-Benz şirketlennin 'main sponsor' olarak dcsleklcdiği konferansın diğer destekleyici- leri arasında Türk Siemens SİMCX3, Yapı ve Kredi Ban- kası, PAK Holding, Berlıner lndüstriebank ve Deulsche Bank bulunuyor. Konferansın ılk günü "2000 Yılına Dogru Türkiye' başlığı altında Tür- kiye'de demokratikleşme süre- ci, soğuk savaş sonrası Türk dış politikası ve Türk ekono- misinin dışa açılma perspektif- lerinin tartışılacağı bir panclle açıbyor. Oturum başkanlığını STFA Holding adına Kamu- ran Gürim'ün yapacağı panelc, Kamran İnan ve Nami Çağan kalıbyor. Konferans öğleden sonra Merçedes-Benz Türk AŞ temsilcısi Eike LippoM baş- kanhğında 'Almanya, BaU Güvenliği ve Türkiye' paneliy- Je sürecek. Türk-Alman ilişki- lcnnin ve Doğu Avrupa ile Orta Asya'daki işbırliği im- kanlannın irdelencccğı panel- de konuşmaalar, NATO Genel Sekreter Yardıması Gephard von Moltke, Alman Ekonomik İşbirliği Bakanlığı Müsleşan Hans-Peter Repnik, Başbakanhk Daıresi Türkiye Sorumlusu Dr. Henning We- gener. Konferansta 'Türkiye'nin yeni rolü' uluslararası uzman- larca ele alınacak. Berlin Hür Üniversitesi Türkoloji Bölüm Başkanı Barbara Kdbjer- Heinkele başkanhğmdaki bu panele VVashinglon'daki Türk Araştırmalan Enstitüsü'nden Heath Lowry, Hamburg Şark Enstitüsü'nden UdoSteintnch, ABD Norlh Carolina Duke Üniversitesi'nden Bruce Kunt- bolm ve Londra Şark ve Afrika Araşüımalan Enstitüsü'nden W0iiaın Hale kaülıyor. Konferansın ilk akşamında "Türkiye'de Musevilerin 500. Yıh ve Almanya'daki Türkle- rin 30. Yıh" şian altında resmi bir resepsiyon ve ardından 500. Yıl Vakfı Genel Sekreteri Nedim Yahya'nın konuşması ve müzik programı yer alıyor. 8 nisan perşembe günü kon- ferans 'Türkiye'nin yeni rolü- nün ekonomik boyutu'nun irdeleneceği bir panelle süre- cek. Türk-Alman ekonon ilişkilerinin ve Karadeniz böl- gesinde işbirlıgi imkanlannın da tartışılacağı bu panele, Al- man Sanayıciler Birliğı Asbaş- kanı Dr. Anad Oetker, Türk Dış Ekonomik İlişkiler Kuru- lu Genel Sekreteri Çejjik Kur- doğhı ve emekli büyükelçi Şûkrû Elekdağ kaülıyorlar. Konferans perşembe günü öğ- leden sonra 'Yeni Avrupa'da Yeni Türkiye' başhklı bir pa- nelle sona erecek. Panelin ko- nuşmaalan, Mercedes-Benz'- den Eike Lippold, Berlin Hür Üniversitesi Ortadoğu Bö- lümü'nden Fricdemann Bütt- ner, Hürriyet gazetesı Genel Yayın Müdürü Ertuğrui Öz- , kök ve Alman Hıristiyan De- mokrat Parti (CDU) Milletve- kilı Stefan Schwarz.