Katalog

Cumhuriyet İmtnaz sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yonetmenı. Özgen Acar •Genel Yayın Koordınatörü HikmetÇetinkaya #Genel Yavın Danışmanı OrhanErinç #Yazı İşlen Mu- düru: Celal Başlangıç •Haber Merkezi Müdürü Mustafa Balba> Gon>el Yonetmen Ali 4car •Düzenleme: Mustafa Sağlamer • tstanbul Haberlerr Şena> Kalkan 6D\ş Haberler ErgunBalcı • İş - Ekonomı Dinç Ta>anç • Yurt Haberlen Vlehroet Saraç • Makaleler Sanu Karaören • S p o r Abdülkadir Yücelman • Duzeltme Abdullah V azKi Ankara Temsilcisı: Cüneyt Arcayürek • Haber Müdürlen: Işık Kansu, Hakkı Er- dem Atatürk BulvanNo: "125 Kat 4 Bakanlıklar - Ankara. Te). 4I95020(7hat) Telex: 42344. Fa\:(4)4l9 5027•İzmırTemsilcisı: SerdarKıak,H.ZiyaBlv 1352S.2 3Tel: 831220, Telex 52359,Fax: (51)895360 «Adana Temsilcisi: Çetin Yiğenoğiu İnönü Cd 119S. No: 1 Kat. l.Tel: 593752(4hat).Telex:62155. Fax: (71)5925 78 Müessese Müdünr Erol Erkut • Koordinator Ahmet Korukan • Muhasebe Bûient Yener • (dare Huseyin Gürer • İşleune. önder Çelik • Bilgı-lşlem Nail Inal • Bılgısayar Sıstera: Mûrnvel Çiler •Reklam: Reha Işıtnuuı Bı&aıve \ ııımiavaa. ^enı GJH Hdber Aunsı. Basın \c Va>ıncıhk A Ş Tu-kxaji.-;a J V3 4] Cdâdoelu 343341si PK 246 Uunhul Tcl 512 05 05 Tele* 22246. Favı U 5138595 199? fnısdk 4 Gııneş 6 1? Öâle 13 08 Ikındı 16 55 Akşanr 19 54 Yatsı:2Ul BalıManm evde hraktı, nıahkemelik oldu •LONDRA(AA)- İngıltere'de. ıki balığını akvıryurnda bırakarak tatile giden şahıs, "hayvanlara aa çe.<Qrdiğı" ıddıasıyla Hayvanlan Koruma Demeği tarafındaı mahkemeye veriidi. Berkshıre Sulh Ceza Mahkemesı"nde görülen davada, ıki adet taşısıran cinsı balığnı akvaryumda terkederek, tatile çıkan Davıd Sharon (36). hay\anlara eziyet ettigi iddialanmn tamamen asılsız oJduğunu öne sürerek, savunmasını haarlaması için daha fazla zamana ihtiyacı olduğu gerekçesiyle dumşmarun ertefenmesi ni ıstedı. Tüpk-AlmanTıp Günleri Sempozyumu • KONYA(AA)- Türk-Alman Tıp Günleri Scmpoz>Timu 21 -22 nisan tanhlennde Konya'da vapıIacak.Selçuk Lniversitesı ıle Almanya'nın Gıessen Üniversıtesi'nin ortaklaşa düzenlediğı sempozyumda. aralannda "Almanya'da yaşayan TürkJer'de beslenme alışkanlıklan', Tıpta bılgısayann doktorlar için hasıa bulgulanndaki görevi", "Üni\ersitehastanesınde doktor\eışveren arasındakı hukuki sorunlar' gibi konulann bulunduğu bildiriler sunulacak. Rektör Prof. Dr. Halil Cin, 6'sı yabancı 43 bılim adamı ve uzman tarafından sunulacak bildirilerin daha sonra kitaphalınegetirilerek yayımlanacaanı söyledi. Sofralar yeşillendi • İZMİR(AA)-Baharla birhkte mutfaklanmıza konuk olan yeşıl yapraklı sebzelerin, kandakı yağ düzeyini düşürdüğü ve kolon kanserini önlediği bildirildi. Özellıkle Ege Bölgesi'nde daha çok tüketilen ot türü sebzeler. bu mevsımde çeşıüilık gösteriyor ve pazarlarda arapsaçı, şevketi bostan. sarmaşık, radika, Turp FilLzi. Turp Otu, ısırgan, gelıncik, kuzukulağı yadacibesesıkça rastlanıyor. DokuzEylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Diyet Uzmanı Olcay İncekaş, yeşil yapraklı sebzelerin sindirim sistemi üzerindeki olumlu etkilerine değinerek şunlan söyledi: "Sebzeler ve otlar. klorofil pigmenti ve (A) vitamini buîunduran yiyeceklerdir. Enerji ve protein gereksinmesine çok az katJuda bulunmalanna karşılık, vitamın ve mineral tuzlan y önünden zengındırler. Özellikle (C) vitaminini turunçgiller kadar bünyelerinde bulundururlar." Oondurulmuş gıdalar • ANKARA (AA) - Son yıllarda ülke içi dondurulmuş meyve ve sebze tüketimınde önemli gelişmeler gözlendiği belirtildi. Milli Prodüktivite Merkezi uzmanlanndan Canan Ankbay"ın yaptığı "Türkiyegıda sanayünde teknolojık yenilikleri izleyememenin maliyeti' konulu araştırmada, ' Türkiye'de dondurulmuş gıdasanayiinin 1970'li yıllann bâşında tamamen ihracata döniik üretim yapmak amacıyla faaliyete geçtıği ıfade edildi. Önce çiçek mezatına gidivor, ardından tezgahım açıyor. Üsküdar Meydanı'nda Çingene kadınlar gelcn geçeni çiçek almaya çağınyorlar. Iskeksümbül,gül,karanfilaçıyor Üsküdar'da, hemen iskelenin yanında sümbül, gül, mimozalan demetliyor Çingene kadınlar HATfCE TLNCER "A), birdemet beş bin lira ha- nım" diye uzatılan san. mor. kırmızı. pembe demetlerin can- besine kapılmamak çok zor. he- şapta çiçek almak clmasa da. Üsküdar'da, deniz kıyısında, hemen iskelenin orada sümbül, gül. karanfil. mımozalan de- metliyor Çingene kadınlar. Bır yandan da gelen geçeni çiçek al- maya çağınyorlar. Sabah erkenden çiçek meza- tıyla başlıyor çiçekçi kadının günü. Sonra tezgahım açıvor. akşam geç saatlere kadar sür- dürüyor çiçek satma uğraşını. Ayşe Çölgeçen genç yaşına kar- L eyla Yorgun soyadı kadar yorgun. Ayşe Çölgeçen çöller geçmiş kadar bitkin, ama gene de binlerce yıllık Çingene neşesi çınlıyor Üsküdar İskele meydanmda... şın dört çocuğuna ve hasta ko- casına çiçek satarak bakıyor. "Her gün önce mezata gıder sonra tezgahımı açıp demet ya- panm. Akşam yorgunluktan erkenden yatanm Sonra yine aynı mücadele" diye anlatıyor yaşamını Ardından ekliyor. "'E\ imde oturmak. eşımi dostu- mu çaya. sohbete davet etmek ıstenm. Her şeye hasretım. Ama kım bakacak bu aileye 0 Yine de AHah'a şükür. çocukla- nmı hiçbır şeyden mahrum et- mnorum". Leyla Yorgun az ötede demet vapıyor "Adım gibı. di.vor. kendım deçok \orgunum. Kar- da. yağmurda. hep burdayız. Gün olur soğuktan ellerimız tutmaz. kı müşteriye para üstü verelım. demet yapalım. Erkek- ler erkekliklenyle dayanamaz. Bız bir parça ekmek ıçın çalışı- nz" dıv e devam ediy or. Leyla'dan Naime Çeken ka- pıyor sözü: ""Eve gidince de ye- meği bız pışirinz. çamaşır yı- kanz. temizlik yapanz." Günlük kazançlan belli de- ğil. elli. yüz. iki yüz bin de kaza- nıyorlar. "sıftah" etmedikleri deoluyor. Paradan başka sıkın- tılan da var çiçekçi kadınlann. "Bızım milletimızi çok aşağı görüyorlar. Biz Çingeneyız. Saklamıyoruz. Ama biz de Tür- kı\e Cumhuriyetı vatandaşlan- >ız Namusumuzla para kaza- mvoruz" diye tekrar lafa gıri- yor Leyla Yorgun. Ayşe Çölge- çen bir televizyon dizisindeki Çingene taklitlerinden şikayet- çı. "Hiç kaba konuştum mu se- ninle şımdi ben ? Hiç 'a be' dedi- ğimi duydun mu? Elimizden geldiği kadar kibar konuşuruz biz." Kendi aralannda sürekü şakalaşıp gülüşüyorlar. Şaka- lannın yadırganacağı endişesiy- le "Neşeli milletiz biz, eğlenecek bır şeyler buluruz'" diye açıkb- yor Naimc Çeken. Dertlerden söz etmek sıkıyor onlan. Işleri- run iyi yönlenru sıralıyorlar: "Çiçekler içinde yaşıyoruz. Pat- ronumuz yok. kanşanımız yok. Kazancımız da idare ediyor." Çiçekçi kadınlann ısmârladığı çayı içtikten sonra yanlanndan aynlıyoruz.Birisesleniyor"Mü- düriinü bana ayarlayacaksın yoksa küserim kız". Şakalanna katılıyoruz: "Müdürü bulsak kendimize ayarlanz kız." Mahkemeye basvurdular Eşdnseller meydan okudu • Üçgenç, Oscar Wi!de'ın Londra'da eşcinsellik suçuyla yargılanması ve tutuklanmasının 98. yıl dönümünde mahkemeye başvurdu. Avukatlar, Avrupa İnsan Haklan Mahkemesi'nin davayı sonuçlandırmasının yillar alacağını düşiinüyor. Ev kadmlan için çevre okulu Erkek kîrletîyor kadın temizliyor • '"Çevre temizliği evde başlar" sloganının kullanıldığı okula 70 kadın kayıt yaptırdı. 4 gün boyunca 3'er saat dersin yapılacağı okulda, "'çocuklann çevre bilincinin geb'ştirilmesi teknikleri'", "ev ekolojisi temel kavramlan", "ambalaj atıklan ve geri kazanım yollan", "mutfak kimyası" konulan işlenecek. ANTALYA (Cumhuriyet) - Türkiye'nin ilk Ev Kadını Çevre Okulu, Akdeniz Üni- versitesi Çevre Sorunlan Uy- gulama ve Araştırma Merkezi (AKÇEV) tarafından açıldı. İlk dersin ortalannda kadın parmağmı kaldırdı. Hocanın, evdeki doğa kirleticılerinı anlatan konusunun arasında. içinden geçen soruyu yapıştırdı; "Hep erkekler kir- letir, kadınlar mı temizler?" Bu soru üzerine sınıfta bir ses- sizlik oldu. Antalya"nın çeşitli mahallelerinden, başı örtülü örtüsüz kadınlar. yanlannda çocuklan olduğu halde gelmış- ler; bu soruya öğretmenin yanıtıru bekliyorlardı. Kadınlar duyarlı Prof.Dr. Güven Lüleci. "kadın ve çevre" konusunda görüşlerini anlatırken. toplu- mumuzda kadınlann doğal olarak temizlik konusunda daha duyarlı olduklannı, er- keklerin ise para kazanıp evi- nin gereksinmelerini karşıla- maya yönelik yetıştirildığini. bunun sonucu olarak da soru- nun doğru olabileceğini belirt- ti. Prof. Lülea, çevre kirieü- cilerimn çoğunluğunu evde kadınlann kullandığına deği- nirken, "Ah şu kadınlar ol- mazsa ne yapardık" dedi ve çe\re korunması konusunda kadınlara büyük görev düştü- ğünü anlattı. "Çevre temizliği evde baş- lar" sloganının kullanjldığı okula 70 kadın kayıt yaptırdı. 4 gün boyunca 3'er saat dersin yapılacağı okulda, "çocuk- lann çevre bilincinin geliştiril- mesi teknikleri". "ev ekolojisi temel kavramlan". "ambalaj atıklan ve geri kazanım yol- lan", "mutfak kimyası", "evi- mizdeki kimyasallann neden olduklan çevre sorunlan". "alışvenş ekolojisi" ve "salon ve balkon çiçekleri. betonu ye- şillendirmek" konulan işlene- cek. Okulu bitiren kadınlara da bırer katıbm belgesı venle- cek. AKÇEV Müdürü Doç. Dr. Tuneav Neyişçi, okulu aç- malannın nedenini anlatırken, çevre kirliüğinin azaltılması yönünde en önemli kitlenin ev kadınlan olduğunu belirtti. Doç. Neyişçi, evsel aüklann hep gözden kaçtığını vurgular- ken. yerel yönetimleri çöp ko- nusunda kadınlann uyarabile- ceğini söyledi. "Neden ev kadını" sorusu- na Doç. Tuncay Neyişçi şu yanıtı veriyor: "Çünkü ev kadınlan yardı- mıyla ailelere ulaşılabilir. E\' kadınlannın çevre bilincinin geliştirilmesi ile pek çok çevre sorunu daha oluşmadan ön- lenebilir. Örneğin, katı atıkla- nn ev tasnifı pek çok değer- li atığın (kağıt. cam. metal, or- ganik madde gibi) değer yitir- meden yenıden kullanıma ak- tanlabılmesı, çevre dostu tüke- tim maddelerini tüketmeyi ter- cih etmek gibı." Haber Merkezi - Üç eşcinseJ genç, 21 yaşın aitındakilere eş- cinsel ilişkiyi yasaklayan İngi- liz yasalannın. insan bakJarına aykın kabul edilmesi için Avru- pa İnsan Haklan Mahkemesi'- ne başvurdu. Üç İngiliz genç, mahkemede İngiliz ve İskoç yasaiannın. eş- cinsellere aynmcılık uvguladığı ve özel yasamlarına rnüdahale ettiği için Avrupa İnsan Hakla- rı Andaşmasrnı çiğnediğini sa- vunacak. Cç genç, Oscar WUde'ın Londra'da eşcinsellik suçuyla yargılanması \e rutuklanması- nın 98. yıl dönümünde mahke- meye baş>ıırdu. Avukatlar, Av- rupa İnsan Haklan Mahke- mesi'nin davayı sonuçlandır- masının yıllar alacağını düşii- nüyor. Stonewall'a göre, eşcinseüi- ğin yasak olduğu İrlanda Cum- huriyeti ve Kıbrıs Rum Kesûni bir yana bırakılırsa. Avrupa ül- keleri içinde eşcinsel olabilmek için en yûksek yaş.smırı İngjl- tere'de gerekiyor. Oysa İngil- tere'de heteroseksüellerin ve lezbiyenlerin cinsel ilişki kur- masına, 16 yaşına bastıktan sonra izin veriliyor. Stonenall, Avrupa ülkeleri- nin çoğunun heteroseksöeller ve homoseksüelier için ortak bir Doğum günün kutlu olsun Peter Rabbit Tavşan Peter 100 yaşinda yaş saptadığını söylüyor. 1991de Ingiltere ve Galler'- | de 213 eşcinsel, vasalann sap- tadığı yaşın altında cinsel itişki kurduklan için dava ediunişti. 169'u suçlu bulundu. 13'ü de hapisaneye gönderildi. Riski göze alıyorlar Strasbourg'da mahkemeye başvuranlardan Hugo Green- halgh (19) *e VViUiam Parry (24), birlikte olduklannı kabul errikleri için suçlu bulunabile- cekler, ancak bu riski göze alı- yorlar. Edinburgh Üniversitesi'nde okuyan Greenhalgh, polis ken- dilerini tutuklayacak kadar •aptalca" davTanırsa. bunun kampanyaiannı daha da güç- lendireceğini belirtiyor. Bir fılm şirketinde çalışan Mr. Parry, 21 yaşın altînda- kileri cinsel iüşki kurduları için mahkum eden vasalann "bir önyargı ve korku havası yarat- tığını" söylüyor. Bu yasa yü- zünden eşcinselliği seçmiş genç- lerle gü'venli seksi tartışa- madıklannı belirten Parry'e göre, yasa insanlaruı ölümüne yol açabilecek kadar tehlikeli. Çünkü cinsel konularda açık açık tartışmayı olanaksızlaştı- rıvor. Haber Merkezi Ya- şamının en bu- yük ma- cerası McGregor'un bahçesınden ha- vuç çalmak olan Peter Rabbit"- in çizgi öyküleri yınnıden fazla dile çevrildi, milyonlarca sattı ve maceralan çizgi fılmlere konu oldu. Beatrix Potter 4 Eylül 1893- te yaratmıştı Peter Rabbit efsa- nesıni. "Peter Rabbıt'ın Öykü- sü". eski bir Almanca öğretme- ninin hasta oğluna resimli bır mektup olarak gönderilmişti. Mektupta şunlar yazıyordu: "Sevgili Noel. sana ne yazaca- ğımı bilmiyoruın. bu yüzden adlan Flospy, Mopsy, Cotton- tail ve Peter olan dört küçük tavşanın öyküsünü anlataca- ğım." Bunu, yine yazan tarafın- clan resimlenmiş ve özene beze- ne kaleme alınan 22 kıtap izledi. Beatrix Potter, yaşamını. Fn- gıltere, Lake Dıstrict'teki çiftli- .ğindegeçirdı. Röportaj teklifle- rini geri çevirdi. yayımalann kendisı hakkında kişisel bilgiler vermemeleri için ısrar etti. Kı- taplanndan çizgi film yapılma- sma izin vermedi. ÇiftÛğinde sessiz sakin bir yaşam sürdü. evlendi, koyun yetiştirdi, 1943"- te. 77 yaşındayken evinde öldü Graham Greene'den W.H. Auden'a. Maurice Sendak'a ka- dar pek çok kişı Beatnx Pot- ter'a hayrandı. Sendak, Potter"- la ilgilı makaleler antolojisı bıle çıkardı. Çocuk kitaplan yazan olan Rosemary VVells, yüzüncü yıl kutlamalanyla ilgili görüşle- ri sorulduğunda, "Yüzde • Beatrix Potter 4 Eylül 1893'te yaratmıştı Peter Rabbit efsanesini. "Peter Rabbit'in öykûsü", eski bir Almanca öğretmenininhasta oğluna resimli bir mektup olarak göndenimişti. Evet, Peter 100 yaşinda ve hala hem çocuklann hembüyüklerin sevgilisi. Çocuk psikiyatristleri Peter'ı analiz etti, büimadamlan, botanikçiier in celedi, şairlerin, yazarlann gözdesi oldu, dilbilimdlerin ilgisini çekti. yirmim, bunun ticari olduğunu söylüyor. Beatrix Potter, bu tip abartılı şeylerden kaçardı. Yüz- de seksenım ise. kitaplannın okunmasını sağlayacak her tür- lü çabayı destekliyor." Daha önce kablolu televiz- yonda yönetici olarak çalışan Gae McGregor Melford'ın iki çocuğu var. Meiford şunlan söylüyor Potter'ın kitaplan için: "Anne-babalar, yaşanıın tatlı. duygusal yanına, en saf bi- çimiyle çocukluğa dönüşü tak- dir edecektir. Bu kitaplar, be- nimsediğjm ahlaki standartlan temsil ediyor. Bir Beatrix Potter karakteri, bikinili bir Barbie'ye her zaman tercih edilir." Manhattan'da yaşayan iki çocuk annesi JiD Rose, "En azmdan seks ve şiddet öğeleri ıçermiyor" diyor. Yeni teknik kullanıldı Kutlamalann en ılgı çekici olanı "Peter Rabbit ve Arka- daşlannın Dünyası" adlı ya- nmşar saatlik altı televizyon di- zisi. İlk bölüm, "Peter Rabbit ve Benjamin Bunny'nin Öykü- sü". Çekimler için 11 milyon dolar harcandı. 300 sanatçı ça- lıştı. yeni animasyon teknikleri kullaruldı. Böylece Potter"ın su- luboyalan aynntılandınlarak derinlik ve boyut katılarak çizgi filme uyarlandı. Londra'daki Beatrix Potter Derneği'nin baş- kanı Judy Taylor, bu çalışmayı onayladı: "Kendimi hoşlanma- maya hazırlamıştım ama sev- dim." Evet. Peter 100 yaşinda ve hala hem çocuklann hem bü- yüklerin sevgilisi. Çocuk psiki- yatristleri Peter'ı analiz etti. bi- lim adamlan, botanikçiier ince- ledi. şairlerin, yazarlann gözde- si oldu, dil bılimcilerin ilgisini çekti. Küçük çocuklar okudu. sevdi Peter'ı. Peter. tüm sevim- lıliği, soyluluğu ve küçük mavi ceketiyle. hayranlannın karşısı- na çıktı. taksisi elektrikliHaber Merkezi - Beş Avru- pa kenti taşımaobkta devrim yaratacak yepyeni bir olanakla tanışacak. Barcelona. Co- ventry. Karlsruhe, Milano ve Tours'da yaşayan sürücüler, kentin çeşitli noktalanna yer- leştirilmiş Peugeot 106 ve Cit- roen AX marka yepyeni elekt- rikli arabalan günlük ya da saatlik kiralayabilecekler ve ücreti kredi kartı ile ödeyebile- cekler. Ortak Pazar tarafından fı- nanse edilen tasanyı. Peugeot- Citroen ve bir Fransız kamu ulaşım şirketi olan VIA GTI gerçekleştiriyor. Tasanrun ya- şama geçmesi için, çahşanlar "temiz ve sessiz bir gelecek için" sloganı etrafında birleşti. Çahşanlarda belağnsı İSTANBLL(AA) - Dünya- da. çalışan nüfusun yüzde 70'- inin çeşitli derecede bel ağnla- nndan şikayetçı olduğu belir- lendi. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Kli- niği uzmanlanndan Doç. Dr. Nafiz Bilsel, bel ağnlannın, omurgayı meydana getiren ek- lemler. bağlar, omurga cisim- len arasındaki diskler ve omurga çevresindeki kaslann aşın zorlanmalan ya da aşın yük altında bırakılmalanndan kaynaklandığını söyledi. \\ Daİgıç kurslannın sayısı giderek artıyor. Ancak dalgıçlık eğitimi gören kişiler sağlık denetiminden geçmiyor Dalarken, derinlik sarhoşluğuna kapılnıayın ASUMAN ABACIOĞLU İZMİR- Türkiye'de dalma turizmi giderek yaygınlaşıyor. Dalma sırasında ortaya çıkabile- cek sağlık sorunlan için belli merkezİerde dona- nımın olmaması, dalgıçlar için büyük bir risk oluştunıyor. Ege ve Akdeniz kıyılannda meyda- na gelebilecek bir vurgun karşısında tedavi için gerekli olan tek basınç odası Istanbul'da bulu- nuyor. İzmir'de bulunan iki basınçlı taşıma oda- sının kullanıma açılması için ise ilgililer uzun bir süredır uğraş veriyorlar. Uzmanlar. dalgıçlığa merak saranlann önceden mutlaka kulak. bu- run. boğaz. göğüs ve dahiliye hastalıklan bakı- mmddn kontrolden geçmeleri gerektiğini vurgu- layarak. dalma sırasında yapılacak en ufak bir h ıtanın olüme yol açabileceğini bildiriyorlar. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak Burun Boğaz Hastalıklan Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr Orhan Cura, dalgıç kurslannın sayılannın giderek artmasına karşın. da^gıçlık eğıtimı gören kıisiicrin önceden bir sağlık denetiminden geçinl- medığıni >oyledı. Amatör veya profesyonel air..ıı.ld sualiı sporuyla uğraşacak kişilerin başta '. ılak burun boğaz hastalıklan olmak üzere • Ege ve Akdeniz kıyılannda meydana gelebilecek bir vurgun karşısında tedavi için gerekli olan tek basınç odası İstanbul'da bulunuyor. İzmir'de bulunan iki basınçlı taşıma odasmın kullanıma açılması için ise ilgililer uzun bir süredir uğraş veriyorlar. mutlaka sağlık kurulundan geçmesi gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Cura. "Dalma sırasında ortaya çıkabilecek sağlık sorunlannın büyük bölümü bu alanı ilgılendırmektedir. Dalarken insanın temel sorunu, mekandır. Bu da Kulak Burun Boğaz'la ilgilidir. Denge sistemi bozuk olan kişiler yukanya gidiyorum diye aşağıya ine- bilirler" dedi. DaJmaya engel durumlar Aynı bölümden Dr. Fazıl Apaydın da, dalma- lan kesinlikle riskli olan kişileri. "Kulak zarı de- lik olanlar, sara hastalan, astımlılar. kalp yet- mezliği olanlar, kronik akciğer yetmezlıği olan- lar. kulak ameliyatı geçırenler, kronik alkolik- ler" diye sıralıvarak. dalmaya geçıcı engel olan durumlan da. "Üst solunum yoluenfeksiyonla- rı, orta kulak iltihabı. hamilelık. akcığerenfeksi- yonlan" şeklinde özetledi. Dalma sırasında ba- sınç değişikliklerinın büyük bölümünün ilk 2-3 metrede olduğunu anımsatan Dr. Apaydın, ba- sıncin her 10 metrede bır atmosfer arttığını söy- ledi. Dalan kişilerin ilk 2-3 metrede vücutlann- daki basınç dengelennı yapmalan gerektiğini kaydeden Dr. Apaydın, şu bilgileri verdi: "V r ücudumuzda kulak ve sınüsler. basınç den- gelerinin yapılması gereken yerlerdir. Bunun için daha ilk metrelerde peş peşe burun ve ağız kapatılarak ıkınma harekeü yapılmalıdır. Böy- lece orta kulakta basınç ayan yapmış oluyorsu- nuz. Yapmazsanız, kulak zan patlar ve basınç yüzünden iç kulak eıkılenerek denge sistemi alt üst olur. Bu arada dalarken kulak tıkacının ke- sinlikle kullanılmaması gerekir. " Hızlı dalmalarda veya su altında 15-17 metre- yı geçen dalışlar sırasında ortaya çıkabilen "De- nnlik sarhoşluğu" riskine karşj, dalgıçlığın "Hiç bir zaman yalnız dalma" altın kurahnı anımsa- tan Dr. Apaydın. diğer kurallar ile ilgili şu bilgi- leri verdi: "Dalma sırasında kesinlikle nefesın tutulma- ması gerekiyor. Özellikle su yüzüne çıkarken, nefesin tutulması akciğere ait sorunlan ortaya çıkarıyor. Örneğin, akciğer yırtılması sonucu havanın cilt altında birikmesi. Ya da akciğer dı- şına hava kaçması sonucu akciğer küçülmesi ve solunum güçlüğü. Bu durumda cerrahi müda- hale gerekebihr." Basınç odası Dalma ile ilgili en büyük sorunlardan bin olan "Vurgun yeme" olayına da değinen Dr. Apay- dın, yukanya hızlı çıkışlarda ortaya çtkan ve vü- cutta biriken azotun hızia gaz haline gelmesiyie oluşan vurgunun sinır sistemi ve eklemlerde bü- yük sorunlarayolaçabildiğini söyledi. "Dalma ile ilgili en büyük iki sorun vurgun ve hava embolisıdir. Kişi su yüzüne çıkmayı ba- şarabilmişse hemen basınç odasına alınmalıdır. Ancak Türkiye'de yalnızca bir tane o da İstan- bul'da bir basınç odası bulunmaktadır" dedi.