Katalog

SAYFA CUMHURİYET 2MART1993SALI 8 DIŞHABERLER Komünist yayınlarkâğrt hamuruoluyop •TİRAN(AA)- Arnavukluk hükümeti. ülkede hüküm süren büyük kağıt sıkmtısına geçici de olsa birsürciçin çözüm bulmak amacıyla komünist dönemde yayımîanan ıdeolojik içerikli yayınlann kağıthalıne getinlmesinekarar verdi. Kültur Bakanı Dimitar Anagnosri, karann. totoliter rejımin çöküşünden bu yana söz konusudöneme aıt eserlereyönelik artık hiçbir talep kalmaması nedeniyle alındığını acıkladı. Anagnosti, söz konusu dönemde yayımlanmış olan EnverHoca'nın kıtaplannın yanı sıra propaganda amaçlı albüm, broşür. Stalin, Lenin, Marx gibi komünist liderlenn Arnavutçaya çevrilmış eserlcrinin de kağıt halme gctirileceğini belirterek "Eldeedılecek kağıt, gazete ve yayınevlcrine satılacak' dedi. 9 İsraflli bıçaklandı • ŞAM(AA)-İsrail'in başkanti Tel Aviv'dedün dokuz kışinin bıçaklanması olayınm sorumluluğunu tslami Cihad örgütü üstlendi. fslami Cihad örgûtünün Genel Sckreteri Fethi El-Shukaki Reuterajansına yaptığı açıklamada. saldınnın. İsrail'inaralık ayında4l5 Filistınliyi sınırdışı etmesine misılleme amacıyla düzcnlendiğini söyledi. Tel Aviv'in kalabalık caddelerinden binnde İsraillileredüzenlenen saldında. iki kişi öldü. yedi kişideyaralandı. Bu olay üzenne İsraıl hükümeti bugünden itıbaren geçerli olmak üzereGazze Şcndi'ndeyaşayan Fılıstinlılerin lsraire girmelerini yasakladı. Özal Clinton'al söz vermedi' • ANKARA(Cummıriyet Bürosu) - Cumhurbaşkanlığı. bazıgazetelerdeyeralan, Çumhurbaşkanı Turgut Özalın ABD Devlet Başkanı BilIClintonla yaptığı görüşfnede. Kıbns'ta Türk askerlerinin Maraş'tan çckileccği yolunda "söz verdiği" haberlenni yalanladı. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Büyükelçi Kaya Toperi tarafından dün yapılan yazılı açıklamada. özal'ın. Cünton'la yaptığı görüşme sırasında "'hiçbirşekilde vatte bulunmadığını" bıldirdi. Toperi açıklamasında. görüşme sırasında Kıbns konusuna çok kısaca değınıldiğini Fransa: Liberal sagfavori • PARİS (Cumhuriyet)- Fransa"da milletvekili seçimlennın binnci turuna üç hafta kala liberal sağın oylann yüzde42'sini toplayacağı. çevrerilerin ise ikind sırayı yine Sosyalist Parti'yekaptırdıklan gözlendı. Lc Pansien gazctesinın kamuoyu yoklamasına göre. sosyalistlerin çevıecilenn önüne geçtıği saptanırken, kımılen bu gelışmeyi eski başbakan Michel Rocard'ın "bıgbang'slogaruyla gerçekleştirdiği aülıma bağlıvorlar. Somali'de çatışma • MOGADtŞU(AA)- Somali'nin güneyindeki liman kenti Kismayo'da dün sabah General Morgan olarak adlandınlan Muhammet Said Hersi taraftarlan ile Albay ömer Jees yanlılan arasında çatışmalarçıktığı bildirildi. Mogadişu'dakı BM sözcüsü Faruk MevlevL Kismayo'da yoğun çatışmalar meydana geldiğinı, ancak bu konuda aynntıhbilgiyesahip olmadığını belirtti. hûkümet kupulamadı • BELGRAD(AA)- Sırbıstan ve Karadağ'dan oluşan yenı Yugoslavya"nın başbakanlık görevineatanan Radoje Kontiç. yeni kabine üyelcrinı belirlcyemedi. Devlet Başkanı Dobrica Kosiç tarafından başbakanlığa atanan Radoje Kontiç. dün kabineyi oluşturduktan sonra. federal parlamentoda güvenoylamasına girecek ve güvcnoyualması durumunda başbakan olacaklı. Bosna Başbakan Yardımcısı, uçaklann hedefı ıskaladığını, yardım paketlerinin Sırp bölgesine düştüğünü söyledi ABD yardımıSııplanıı eliııegeçti• Bosna'daki Sırp kuvvetlerinin komutanı Ratko Mladiç, ABD uçak- lannın attığı yardım malzemelerinin Sırplann elindeki böigeye mi düş- tüğü yolundaki soruya "Onun gibi bir şey" >anıtını verdi. Dış Haberler Servisi - Bosna - Hersekin doğusuna ınsani yardım harekatı başladı. Cç Amerikan C-130 tipi naklıye uçağı dün sabaha karşı Bosna'nın doğusuna 21 toıı yardım maddesı attılar. Sırp kuşatması al- tındaki Cerska bölgesine atılan y. ardım mal- zemelennın bulunamadığı bildiriliyor. Bosna-Hersek hükümeti. yardım pakeiîeri- nin Sırplann eline geçtiğini açıkladı. ABD yardım uçaklanntn herhangi bir saldınya uğramadıklan belirtildi. Frankfurl'taki ABD 435. Hava Üssü Ko- mutanı Genera! Donald Loranger yardım operasyonuna katılan iki pilotla birliktedün bir basın toplantısı düzenledi. AA'nın habenne göre General Loranger. vardım operasyonu ıçın Frankfurt Rheın - Main hava ûsünden dört C-130 tipi uçağın havalandığını, ancak uçaklardan bırinin teknık bir anza nedeniyle havalandıktan he- men sonra üsse geri döndüğünü bildırdi. Diğcr üç uçağın görevlerini başanyla yeri- ne getirdıklenni kaydeden General Loran- ger. operasyon boyunca uçaklann yerden herhangi bir saldınva maruz kalmadıklannı da belirttı. Paketlcrin tam olarak hangi bölgclere atıl- dığı konusunda bilgı vermekten kaçınan General Loranger. paketlerin yerlenne ula- şıp ulaşmadığı konusunda ise.'Çok. çok ısa- betliydi" ifadesini kullandığı. ancak yardım paketlerinin yerlerine ulaşıp ulaşmadığına dair henüz bir haber almadıklannı söyledi. Havadan yardım operasyonunun. Alman Hava Kuvetleri'ne ait Avvacas lipi crkcn uyan uçaklannın destcğindegerçekleştinldi- ği bildirildi. Alman Savunma Bakanlığı sözcüsü tara- fından yapılan açıklamada, Amerikan C- 130 uçaklannın Avvacslann gözetiminde uç- tuğu doğrulandı. BM Mülteoler Yüksek Komıserlığı'nın (UNHCR) Zagrep'teki sözcüsü Alemka Li- sinski öncekı akşam yapıian operasyonun Bosna'nın doğusundakı Cerska bölgesini hedefledimi açıkladı. Lisinski. yardımın he- define ulaşıp ulaşmadığı konusunda henüz ellerinc bilgi ulaşmadığmı söyledi. Bosna'daki Sırp kuvetleri komutanı Rat- ko Mladiç. telefonla yaptığı açıklamada Cerska'ya alılan yardım malzemelerinin ba- zılannın amaçlanan bölgenın dışına düştü- ğünü söyledi. Mladiç. yardım malzemeleri- nin Sırplann elindeki bölgeye mi düştüğü yolundaki soruya, "Onun gibi bırşey" yanı- tını verdi. 'Sırplann eline geçti' Bosna-Hersek Başbakan Yardımcısı Zlatko Lagumdziya, Amcnkan uçaklannın attığı yardım malzemelerinin Sırplann eline geçtığini bildirdi. Lagumdziya. AFP\eyaptığı açıklamada. uçaklardan atılan yardım paketlennın he- deflenni ıskalayarak Sırp mevzilenne düştü- ğünü söyledi. Başbakan Yardımcısı. "Bölge- deki amatör telsizcilerden \e Saray bosna'- daki BM kaynaklanndan edındığim bılgile- re göre. Cerska'ya atılan tüm paketler Sırpların eline geçtı" dedi. Bu arada Bosna konusundakı banşgörüş- melen dün akşam Nevv York'ta yeniden baş- ladı. Uluslararası Yugoslavya Konferansı eş- başkanlan Cynıs Vance ile David Ch»en, Bosnalı Sırplann liden Radovan Karadziç ile BM binasında bıraraya geldiler NOTLAR ABD'nin medya gösterisi ORALÇALIŞLAR Saray bosna'daki çatışmalarda yaralanan birgenç Boşnak kızı tedavi görmek amactyla Mmanya'ya gidiyor. (REUTER) FRANKFURT- Düsseldorf tan Frakfurt'taki Amenkan Askeri Hava Üssü'nüsürekli telefonla anyorum. Bosna-Hersek'eyardım harekatı ne zaman başlayacak merak içindeyim. Üstekiler "Henüz hiçbir şey bellı değil, bizi aramaya devam edin" cevabını veriyorlar. Olumlu yanıt önceki gece geldi: "Geceyansı 3'te üssün kapısında olun, sabah 5'te üssün içinde basın toplantısı olacak" dediler. Telaşla Düsseldorf tan Frankfurt'taki üssün kapısına zamanında ulaştım. Daha önce bizlen yardım uçaklanyla Bosna-Hersek'in üzennde uçuracaklannı söylemişlerdi. Buçağn beni umutlandırdı. Üssün kapısına gclınce ganp bir duyguya kapıldım. Uzün yıllar sonra yeniden birABD Üssü'nün önündeydim. Daha önce aleyhte solganlarattığım üsse bu kez haber almak amacıyla gelmiştim. Belkı de bir ABD uçağında Amerikan askerleriyle hareketı ızleyecektim. ABDyinedünya medyasını harekete geçirmiş, dünyanın önde gelen bütün basın kuruluşlannın mensuplan basın toplantısını izlemeyegelmişlerdı "American Show " bır kez daha kcndini kanıtlıyordu. VVashington yıne "insani yardım"lanyla gücünü kanıtlıyor, etkisıni gösteriyordu. Tam 3'te otobüslergeldi. Kimlik kontrolündensonra bındik l 'ssûn içinde 300 metre kadargıttikten sonra durdurulduk. Herkesin aşağı inmesi söylendı. Elimizdek; bütün eşyalan yere bıraktırdılar. Eşyalardüzgün bir sıra halinde yeredizildi. Bırköpek bütün eşyalan tekerteker kokladıktan sonra toplantınm yapılacağı salona geldığımizde. açıklamanm yapılmasına 1 saat vardı. Hepımize harekat hakkında bilgj veren birer dosya dağıttılar. Saat tam 5"te bir albay harekatı yöneten generali tanıtıp, basın toplantısını başlattı. General Donald E. Loranger Jr.esprili bir hava içindeydi. "İnsani yardımın" ılk sefennı başanyla gerçekleştırdiklcnnı ve uçaklann bırdırenişle karşılaşmadan geri döndüğünü anlattı. Gazetecilcn de harekatı ızlemek üzere götürmek istediklenni, ancak yerdarlığı yüzünden bütün başv uranlann gitmelennın çok zaman alacağını üzülerek açıkladı. Böylece bizler dc harekatı yerinde izlemek beklentımızi ertelemek zorunda kaldık. General. yerini harekata katılan pilotlara bıraktı. Onlarda yıyeceklen ve ılaçlan yerine ulaştırdıklannı umduklannı söy lediler. Vine albayın komutuyla toplantı bittı. Dönerken uçaklara yeniden baktım. Kısmet değılmış. dedim. ABD "insani yardıma" General Lorenger"ın deyişiyle "gururla" devam edccektı. Hey gıdı Amenka scn nelere kaJirsin. Havadan pa'ket bile atsan dünyayı ay ağa kaldınrsın. ABD, Doğu Avrupa'dan Ortaasya'ya dek yayın yapan iki radyoyu kapatmayı düşünüyor Soğuk Savaş radyolarısusuyor• Hür Avrupa ve Özgürlük radyolan, Amerika'nin Scsi radyo- suna katılacak. Bu iki radyonun Amerikalılara yılda 220 milyon dolara mal olduğu bildiriliyor. pan Amerikan Haberler Bürosu tarafm- dan yayımlanan Amcrika'nın Sesi radyo- suna katılacak. Radyolann kapatılması henüz kesinleşmedi. Bunun, Kongre'de yoğun tartışmalara yol açması bekleni- EDİPEMİLÖYMEN LONDRA - Soğuk Savaş döneminin simgelerinden Hür A>nıpa Radyosu >e Özgürlük Radyosu'nun. Almanya'nın Münih kentinden. Doğu A>rupa'dan Or- taasy a'y a kadar y aptıkları > a> ınları yeni ABD yönetimi artık sona erdirmck niye- tinde. Başkan Bill Clinton üçte biri Ame- rikalı, 1800 kişinin çalıştığı, Türk- mence'den Bulgarca'ya, Tatarca'dan Macarca'ya kadar 23 dilde y ay ın yapan bu iki de> kunıluşu da Soğuk Sa\aş tari- hine gömmeye hazırlanıyor. Ötıeriye göre bu iki radyo. Amerikan basm-yaym genel müdürlüğü görevi ya- yor. Amerikan Gizli İsrihbarat örgütü CIA tarafından 1951'de kurulan Özgür Avrupa Radyosu (Radio Free Europe) «e 1953'de yayına başlayan Özgürlük Rad- yosu (Radio Liberty) halen Amerikalıla- ra yılda 220 milyon dolara mal ohıyor. Eski Doğu Avrupa ve Sovyetler Birliği, bu iki radyonun yayınlarım bozmak için yıllarca uğraşmıştı. Yeni Düny a Düzeni çerçevesinde ise bu propoganda radyolarma gerek kalmadı- ğı, işjevlerini tamamladıkları savumılu- yor. Ancak eski Doğu A\rupa ve eski Sovyetler Bir.'iği'nde htikrann hala sağ- lanamadığı, buralarda Batı tipi demok- rasûun yerleşmesinin daha çok uzun sü- receği şeklinde karşı savunmalar da var. Bu görüşte olanlar. Polony a. Orta A»TU- pa, Baltık cumhuriyetleri gibi yörelerde ifade özgürlüğü \e tarafsız gazeteciliğin halen çok zayıf okluğumı. bu iki radyo- nun ise demokrasinin temel özellikleri, teknikleri ve ipuçları hakkında hala ya- rarlı bilgiler verdiğini savunuyorlar. Amerikan Yönetimi'ran görüşlerini sa- vunan Vmerika'nın Sesi'nden farklı ola- rak Özgürlük Radyosu *e Özgür Avrupa Radyosu'nun yayın \aptıkları ülkelere ilişkin haber vermesi, haberlerin o ülke- lerden kavnaklanması, yorumlann tama- men o ülkcnin koşullanna ilişkin olması gibi üsfünlüklcri olduğuna da dikkat çe- kiliyor. Bunun, o bölgede bir bunalım, savaş ya da secim yaşandığı sırada çok önemli olduğu da belirtiliyor. İki radyo- nun, dev arşivleri de var. Vayın yapılan ülkelerden toplam 1500 gazete ve dergi arşivleniyor. Bütün bu yörelerde adı öne çıkan 350 bin kişi ve 100 bin kunım ve kuruluş hakkında fiş ve eski Sovyetler Birliği'ne ilişkin 3 milyon dosya "tutul- muş. Radyolar, hala aylık raporlar yayrmlı- yor ve yayın yapılan yörelerdeki son siya- si, ekonomik ve sosyal gelişmeleri aynn- tılıyorlar. Bu iki radyo yayınma son verdiği takdirde Soğuk Savaş dönemin- den geri kalan tek radyo, Amerika'dan Kübaya yayın yapan Radio Marti ola- cak. İ985'de yayma başlayan vayını Küba sürekli bozuvor. İRAN Mıuncuyu siyonistler öldürdü TAHRAN (AA) - Iran'da ra- dikal dinci kesımlenn sözcüsü olarak tanınan Cumhuri İ slami gazetesinın dünkü yommunda. Başbakan Süleyman Demirel'in önceki gün yaptığı basın top- lantısında yaptığı İran'la ilgili açıklamalar sert bir dılle eleşti- rildı. "ABD ve İsrail'ın Tahran- Ankara ilişkılerini bozmak iste- diği" savunulan yorumda, "Başbakan Demirelin sorum- suzca bir tutum takınarak em- peryalist-siyonistlerce hazarla- nan propaganlan şiddetlendir- dıği" iddia edildi. Yorumda Demirel'in daha önce de Iran'ı Türkiye'deki terörü destekle- mekle suçladığı. ancak bu tutu- munun basın ye Çumhurbaş- kanı Turgut Özal tarafmdan tepkiyle karşılandığı ve Özal'ın. Demirel'in sözlennı "araştır- malann sonuçlan alınmadan yapılmış diplomatik bir hata" olarak nıtelediği öne sürüldü. Uğur Mumcu cmayetinın "si- yonistlerce işlendiğinin açığa çıktığı" ıddıa edilen yorumda. buna rağmen Demirel'in İran'- dan bılgı ıstemesinın ve bu bılgj verilmedikçe İran'ın Türk ka- muoyunda zan altında kalaca- ğını söylemesının Türkıye ve iran'ın düşmanlannın işine ya- radığısavunuldu. Radikal gönişleriyle tanınan gazetede yayımlanan yorumda. "İran Dışişlerı Bakanlığı Türk Büyükelcisi'nı çağırarak kendi- sıne İran'm lyi nryetinin birsını- n olduğu ve Türkıye"de yaratı- lan hava karşısında daha fazla sabır göstenlemeyeccğı hatırla- tılmalıdır"dcnı]di Yorumda I urk halkınm. kcndi ıstcğı dıynda ABD \c İs- rail'in ıstediği yöne çekildıği de iddia edildi. BDT Tacikistan'da Rus askerleri Komünistlerle İslamcılar Ta- cikisfan'da kanlı bir ikridar savası veriyorlar. Tacikistan, topraklannda BDT barış gücü bulunan tek ülke. Bu güçte Ka- zak ve Özbekler'den başka Rus askerleri de bıılunuy or. Rus 201. Bölüğü başkent Duşanbe 1 de resmi binalarla fabrikalan korumagörevini üstlenmişdurumda. (Fotoğraf: REUTER) Yeltein jandarma ohııak istiyor • Rusya Devlet Başkanı eski Sovyet topraklann- da düzeni sağlamak için BM'den yetki istedi. Dış Haberler Senisi - Rusya Devlet Başkanı Boris V eltsin es- ki Sovyetler Birliği topraklann- da düzeni sağlamak için Birleş- miş Milleiler'den (BM) yetki is- tedi. Yeltsin eski Sovyet cum- huriyetlerie .yeni bir konfede- rasyon kurmaya hazıroldukla- nnıda söyledi. Interfaks ajansının bildirdiği- ne göre Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin Yurttaşlar Birliği adlı muhalefet grubunun kong- resınde yaptığı konuşmada "BM'nin Rusya'yaeski Sovyet- ler Bırliği'nde banş ve istikran güvenceye almak için izin ve r me zamanı gelmiştır" dedi. Bılindığj gibi BM eski Sovyet topraklannda yaşanan çatış- malan sona erdirmek amacıyla gınşimde bulunmaktan kaçını- yor. BM yalnızca insani yardım sağlamakla yetiniyor. Eski Sovyet cumhuriyetlenn- den Moldova. Gürcistan. Azer- baycan vc Tacikistan'da çatış- malar halen süriiyor. Yeltsin 20 dakikalık konuş- masında Bağımsız Devletler TopluJuğu i BDT) üyesı ülkeler- lc konfederasyona özgü ilişkiler kurmaya hazır olduklannı da söyledi. Ancak Yeltsin. buycnı öneri- siyle BDT yenne yeni bir konfc- derasyon kurmayı amaçlayıp amaçlamadığına açıklık getir- medi. DIŞBASEV THEINDEPENDENT Rusya istikrar peşinde Rusya Çumhurbaşkanı Yeltsin, Bağımsız Devletler Topluluğu'nu bölecek nitelikte isteklerle ortaya çıkıyor. Bunun sonuncusu. eski Sovyetler Birliği topraklannda Rusya'nın tıpkı Sovyetler Birliği türünde yeni haklara sahıp olmasını savunması. Bundan amaç. etnik çatışmalan engellemek. Çumhurbaşkanı Yeltsin. Bırleşmiş Mılletlerdedahıl olmak üzere uluslararası kuruluş ve örgütlerin. Rusya"ya bu hakkı tanımasını istiyor. Yeltsin'e göre eski Sovyetler Birlıği'nin her yerinde Rusya. banş ve istikrann güvencesı olduğunu kabul etmelenni ıstıyor. Yeltsin, eski Sovyetler Birlıği'nde öngördüğü ıstıkran nasıl koruyacağını açıkça belirtmişdeğıİ. Ancak eski Sovyetler Birlıği'nde. Rusya'nın her ne türlü olursa olsun hiçbir müdahelesine yakınlıkduymayacakçok ülke var artık. Örneğin Ukrayna, topraklan üzerinde Kremlın'in hiçbirşekilde siyası veya askeri müdahalesini söz konusu bile edemez. Hatta diplomatik müdahalesini bile... Eski Sovyetler Birlığı'ndekı her türlu istıkrarsızlık. Rusya'nın aleyhine. Rusya'nıneski cumhuriyetlerle smırlan açık. ekonomısı ise onlannki ile iç ıçe. Eski Sovyet ordusunun büyük kısmı halen Rusya'nın denetiminde. Ve eski Sovyet ordusu hala eski topraklann her yerinde göreviı. Tacikistan'da banşgücü görevi yapıyor. Ama Kafkasya'da tarafsız kalmaya çalıştığı halde başanlı olamıyor. Gürcistan. en sonunda Moskova'yı saldırganlıkla suçladı. Yeltsin sadece eski Sovyet topraklannda istikran sağlamak niyetindcdeğıl. Daha sıkı işbirliğı içinde bir UluslarTopluluğuda öngörüyor. Eski cumhuriyetler ile bir tür konfederasyon öneriyor. Ancak bu önerilerden en çabuk ve en çok öfkelenecek olan. Ukrayna baştagelmek üzere diğer eski Sovyet cumhuriyetleri olacaktır Rusya'nın egemenlığinden öteden berirahatsızolanlar çok. Ancak çoğu da örneğin Kazakistan gibi birülkeye bağımlı olmak yenne Rusya'ya bağımlı olmayı tercih edebilecektir. (lmart) LeMonde Bosna-Hersek'e hava vardımı. LE FIGARO New York'taterör New York'takı Dünya Ticaret Merkezi'ndeortalığı birbırine katan bombalama eyleminin failinı veya faillerini şimdiden saptamak zor. Ancak olaym terör eylemı olduğu kuşkusuz. Terorizm, hedef olarak daıma simgeleri seçer. Nevv York kenti de. Manhattan'ın ıkı kuleleri de. Amerika'nm parasal kudretinı. dev boyutlannı ve gelışmiş teknolojisinı temsil ediyor. Bırtoplum. gelişmiş vcdemokratik olduğu ölçüde. terorizm karşısında dayanıksızdır. Terorizm. özgürlüğcdayalı rejimlere kolayca saldın düzenleyebileceğmı çoktan beri anlamıştır. Hcrşeyden önce kafalann içinde korku yaratmanın gereğinı barbarlargayet ıyi biliyor. Bu arada şunu belirtmek gerekir kı Vietnam ve Körfez savaşlan sırasında bile ABD doğrudan teronzmin hedefi olmamışür. Avrupalı ülkeler ise teronzm karşısında çok daha ağır bir bedel ödemış olduklan gibi buna karşı savaşta çok daha deneyımlidiıler. Nevv York'taki facıanın ötesınde bizde de şimdılerde. teronzmin yeniden meydana çıktığı görülüyor. Batılı gizlı servıslerde son zamanlarda kaygılannı giziemiyor. Demokrastlenn terorizme karşı çıkmalan şarttır. fakat bunun yanı sıra dünya sorunlanna çözüm yollan bulmalan da zorunludur. Dcmokrasıieriçın teronzme karşı mucadelectmek bır ı\ediliktir. (1 mart)