Katalog

5ŞUBAT1993CUMA CUMHURİYET SAYFA KULTUR 13 Modern Dans Topluluğu • İZMİR(AA)-Türkiye'deılkdefa Ankara Devlet Opera ve Balesi bünyesinde oluşturulan Modern Dans Topluluğu. ilk gösterisini yann İzmir Devlet Opera ve Balesi Salonu'nda sunacak.Kültür Bakanlığı"nın desteği ve Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürû Rengim Gökmen'ın çabalan ıle bir süre öncekurulan Modern Dans Topluluğu, Türkiye'de çağdaş dansın tanıtılması ve yaygınlaştınlması amacını taşıyor. Modern Dans Topluluğu'nun Izmır'deki ilk programında. rock müziğinden bir çalışma, İngilızçağdaş besteci Dave Heath'ın soyut bir uyarlaması ve geleneksel Kırkpınargüreşlerinden esmlenendınamızmvecoşkuyüklü "Pehlivan" adlı uyarlaması yeralacak. Topluluğun gösterisine, ünlü İngibz koregraf Popper de konuk sanatçı olarak katılacak. Topluluk daha sonra Adana, Mersin ve Ankara'da da göstenler sunacak. 'Hamler ve'Arka Bahçe' • İZMIR(AA)- Dokuz Eylül Ünıversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Tiyatro Anasanat Dalı Topluluğu, Shakespeare'in 'Hamlet'adlı oyununu bugün. 12,19 ve 26 şubat günleri Fakülte Suat Taşer Salonu'nda sahneleyecek. Malcolm Keıth Kay'in değişik bir orumla sahneye koyduğu "Hamlet'in oıletlen Fakülte'de satışa sunuldu. Öte yandan İzmır Sanat Tiyatrosu, Bilgesu Erenus'unyazdığı, Faruk Boyacıoğlu'nun sahneye koyduğu' Arka Bahçe' adlı oyunu, bugün ve yann Fuar Şişe Cam Pavyonu'ndaki yeni salonda sahnelenecek. lOsanatçmınrolaldığı 'Arka Bahçe'nin müziğini Hüseyin Çebi haarladı. Insan Hakları Karikatürleri • ANKARA(AA)- Dünyaca ünlü karikatür sanatçısı Turhan Selçuk, insan haklanru konu alan karikatür sergilerine Almanya ve Avusturya'dadevam edecek. Daha önce, 15 eylül-8 ekim tarihlen arasında Strasbourg'da Avrupa Konseyi Merkezi'nde bu konuda bir sergi ^çan Turhan Selçuk, aynı sergilerini, ^ubat-mayıs aylan arasında Almanya'da Nürnbcrg, Dortmund, Duısburg ve Stuttgart'e. haziran avında da BM Dünya İnsan Haklan Konferansı sırasında Viyana'da yineleyecek. Sanatçının büyük ılgı gören Strasbourg sergisi Alman ve Fransız televizyonlannda haber ve söyleşiler şeklindeyansıtılmıştı. Selçuk" un ikiyapıtı da Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi Başkanlık Divanı ile Konsey Sekreteryası mensuplannca bastınlan yılbaşı kutlama kartlannda kullanıldı. Filmlerimiz Fransa'da • ANKARA(ANKA>- Fransanın Marsilya kentinde, Türk-Fransız Akdenız Derneğı tarafından, "Türk Sinema Günleri" düzenlendi. Kültür Bakanhğı tarafından yapılan acıklamada Türk Sinema Günlen kapsamında fotoğraf ve kıtap sergısı, folklor gösterilen ve bir de Türk Gecesi gerçekleştinlecek. Canavar Sofnası • ADANA(AA)- Ankara Devlet Tiyatrosu'nun 'Canavar Sofrası" adlı oyunu Adana ve Konya'da sahnelenecek. Köyden kente göç ve kente gelen göçmenin karşılaştığı zorluklan ve mücadelesini konu edinen müzikli komedi. bugünden itıbaren Konya'da üç temsil ve 9 şubattan itibaren de Adana'da 6 temsil verecek. 'nin şubat programı • tZMİT (AA) - Kocaeli Bölge Tiyatrosu (KBT) şubat ayı cumartesi günü "Suya Yaa Yazdık" adlı oyunu, 19 şubat cuma günü ve 20şubat cumartesi günleri "Meddah Amca" adlı çocuk oyununu, İzmit Sabancı Kültür Merkezi'nde sergileyecek. KBTOda Tiyatrosu da, 13-20 ve 27 şubat tarihlerinde "Vahşi Batı", 26 şubat tarihınde de "Tiyazro" adb oyunlan sunacak. KBT'nin turneprogramına göre, Vasıf Öngören'in "Oyun Nasıl Oynanmama"sı ile Vasıf Öngören'in " Alacalı Şemsiye" adlı çocuk oyunu 15 şubattaGebze'de. löşubatta Bahkesir'de, 17şubatta Salihli, 18 şubatta Söke, 19 şubatta İzmirve 21 şubatta da Bandırma'da sahneye konacak. SİNEMA ATİLLA DORSAY Madonna son filminde kişiliğine çok uygun bir rolde: Küstah, cinselliğini silah gibi kullanan yüzsüz bir kadın Günümüz sinenıası cinselliğe bakıyorSincmada erotızm tırmanıyor. Asbnda, sanıldığının tersine, ilk günden beri vardı. Toplumun o yıllarda (yüzyıl başlannda) alışık olduğu cinsellik göriinümü sınırlannın içinde kalmaya çabalayarak fılmlenne erotik bir öz ve üstü kapalı da olsa dayanılmaz bir cinsellik sokmaya çalışmış yönetmenler saymakla bitmez... Ancak günümüzde artık bu sınırlar, kasıtlamalar, kapahlıklar aşıldı. Görsel medya vargücüyle erotizme sanldı. Aslı- nda doğal olan, yaşamlarımızın içinde yer tutan, hem de çok önemli yer tutan cinselli- ğin, yaşamın aynası olmak savmdaki sine- mada da işlenmesi normal değil mi? Ancak fılm her şeye karşın ve sonuç ola- rak mutlaka bir sanat yapıtı olduğundan, öyle olması gerektiğinden, cinselüğin bir fılme yansımasında bence alınacak tek te- mel ölçüt var: Sanatsallık. estetik, güzellık ölçütü. Kabul edilebilecek veya edilemeye- oek olanın, sanatsalla bayağı ve iğrencin, cınselhğı işlemekle cinselliği sömürmenin aynm sının da ışte burada oluşuyor. Bu haftamn anselhk üzenne kurulu 2 filmi, ışte bize bunlan anımsattı. "Bro- oklyn'e Son Çıkış" adlı çok ilginç filmiyle anımsadığımız Alman kökenli Amerikan yönetmeni Lli Edel, Madonna'nın son fil- mi olarak tanıtılan "Kanıt Vücutlar"da. aslında 1940'lann o unutulmaz kara film- lerini çok andıran bir öyküyü perdeye nak- ledıyor Bir adam öldürülmüştür. Orta yaşlı, zengin. sekse ve keyfıne düşkün bir erkek, olasıhkla cinsellik yatağmda kalbi durarak ölmüştür. Her şey sevgilisi olan kadının aleyhine- dir: Seks düşkünlüğü, utanmazlığı. geçmi- şi... Onu savunmakla yükümlü genç avu- kat, kısa zamanda kadının cazıbesine kapılmaktan ve onunla yatak deneyimlen- ne başlamaktan kaçınamaz. Ancak kadın 'Kanıt Vücutiar' klasik polisiye entrikasını çarpıcı bir cinsellikle sunuyor. Kanıt Vücutlar (Bodyof Evidence) j Yönetmen: Uli Edel / Senaryo: Brad Mirman / Görüntü: Doug Milsome / Oyuncular. Madonna, William Dafoe, Joe Mantegna, Anne Archer, Jürgen Prochnovv,Julianne Moore, Frank Langella / Bir Dino de Laurentis yapımı. VahşiOrkide3(77ıe/W Shoe Diary) / Yönetmen: Zalman King / Oyuncular: David Duchnovy, Brigitte Bako,BillyWirth/Bir Amerikan fılmi. aslında utanmaz bir melek mi. yoksa her klasik polisiye entrikasını çarpıcı bir cinsel- şeyi milimetnk bıçımde hesaplamış bir şey- likle destekleyen bir fılm. Madonna, fılm- tan mıdır? * de elbette bılınen kişiliğine çok uygun bir Klasik polisneden (Örneğin WDder'in rolde... Daha doğrusu.burol onunkişiliği- ünlü •'Çifte Tazminat"ından) yankılar ge- nin makasıyla biçilmiş: Yırtık, Jcüstah, er- tiren. aynca (Yönetmenın de belirttiği keklere hem gündelik yaşamda hem de ya- gıbi) yine Wilder'ın ünlü "Beklenmeyen takta egemen olmaya. "üste çıkmaya" Şahit"ini ve de günümüzün "Öldüren Ca- alışkın, sado-mazoşizmi oyun oynar gibi zibe" veya "Temel İçgüdü" gibi filmlerini uygulayan, cinselliğini bir silah gibi kulla- de anımsatan "Kanıt Vücutlar", içerdiği nan "yüzsüz" bir kadın. Madonna'yısevin veya sevmeyin (Ben sevmeyenlerdenim), tam bu role göre biçilmiş kaftan olduğunu kabul etmemek olanaksız. Diğer oyunculann da ilginç kompozis- yonlar çizdiğı "Kanıt Vücutlar", sonuç olarak aşın cınselliğiyle genç yaştakilerin uzak durması gereken. yaşını-başını almış seyircinın ise özelükle Madonna düşmanı olmamak kaydıyla belli bir keyif alarak iz- leyebıleceğı bir fılm... Bizde "Vahşi Orkide-3" olarak sunulan, oysa o fılm ve o diziyle hiçbir ilişkisi olma- yan ve asıl adı "Kırmızı Pabuç Günlüğü- Red Shoe Diary" olan film, bizleri erotik bir sinemanın ürünlerine alıştırmakta olan Zalman King'ın son fılmi. "Vahşi Orkide" ve "İlişki-Tvvo Moon Junction" fılmlerinin yaratıcısı, aklını "sekse takmış" olan King. bu kez bize aslında pek yeni olmayan bir öykü anlatıyor. Güzel ve çekici bir genç kız, yakışıkh ve zengin bir erkekle evlenmek üzeredir. (Daha ne ıstıyor kı diye sorduğunuzu du- yar gıbıyim!) Ama, ah o doyumsuzluk, ya- şamı altüst eden o cınsellik tuzaklan!.. Genç kadın da bir kaza sonucu tanışüğı çe- kicı bir "inşaat işçisi" ile mercimeği fınna verecek. iki farklı erkeğin simgeledıği iki farklı yaşam arasındaki duraksamasının bedelini de pahalı ödeyecektir. 'Vahşi Orkide-3' genelde bir erkek kah- raman açısından yanaşılmış bir öykünün, bu kez bir kadına uyarlaması. "İyı evlilik" ve çok çekici bir yasadışı ılışkı arasında bo- calamak. genelde erkeğe reva görülmüş bir serüvendı. Burada, Jane Fonda'yı çok andıran çiu pıtı ve gerçekten hoş kahramanımız Brigit- te Bako. bu öyküyü 2 erkek arasında kala- rak yaşıyor. Ve elbette kadın olmasının bedelini ödü- yor. Çünkü bir erkek için sıradan bir öykü oluşturabilecek ve sonunda "kanm vemet- resim" ılişkısine dönüşebılecek olan bu öykü, çok daha dramatık biçimde sona eri- yor. King'in öyküsü ilginç, oyunculan çe- kici. Ah, bir de o bitmez tükenmez biçimsel oyunlan, başdöndürücü kurgusu, gereksiz kamera hareketleri. estetik numaralan ol- masa!.. Sonuç: Bir sinema okulu öğrencisi- nin mezuniyet fılmi gibi özentilerle dolu, gereksiz bir estetik cilaya bogulmuş, ancak izlenebilen bir film... Çağdaş bir toplumda görünmez olarak yaşamak aslında belalı bir iş 'Görünmez'i görünür kılabilmek... Göriinmeyen Adamın Maceraları (Diary ofan învisib- le Man) j Yönet- men: John Carpen- ter , Senaryo: H.F. Saint'in romanı- ndan Robert Çol- lector, Dana OÎsen, William Goldman / Görüntü: William A. Fraker / Müzik: Shirley Walker Oyuncular: Che\^\ Chase, Darly Han- nah, Sam Neill. Michael McKean Bir Warner Bros fil- mi. Adlannı çocukluğu- muzun korku filmlerin- Chevy Chase, bu den biMiğimiz yapıtlar. aslında özellikle Anglo-Sakson edebi- yatının temel taşları olan önemli roman- lardır. Edgar Allan Poe'nun korku öykü- leri Mar> Shelley'in "Frankenstein"ı, Brani Stoker'in "Dracula"sı hep öyledir. Ve kuşkusuz, bir rastlantı sonucu çok yakın bir zamanda okuduğum H.C. VVells'in ünlü romanı "Görönınez Adam" (Gül Önet çevirisi, Nisan V ayınları). Bir "korku romanı" değil, insan ruhunun ve 20. >üzvıla özgü bir araştırma tutkusunun filmde ki ilk dramatik rolünde oldukça göz dolduruyor. deriıüiklerine dalan çok ilginç bir roman. fantasrik edebiyatta bir kilometre taşıdır bu... Ancak bu kez karşımıza gelen "Gö- rünmez Adam**, VVells'in ünlü romanı- netmen olarak işe dahil ediuniş. Ana temalar VVells'- inkinden çok farklı değil. Bir kaza sonucu "göriin- mez" olan bir adam, çağ- daş bir toplumda görün- mez olarak yaşamanın ne denli belalı bir iş olduğu- nu öğreniyor. Aslında özellikle çocukken hep is- tenen, özlenen bir du- nımdur, "görünmez ol- mak." Ancak \Velb1n de vaktiyle gösterdiği gibi varolmak denen şey biraz da bire>in başkalarına göre konumudur; bizi, kişiliğimizi, varlığımızı belirleyen başkalandır. Her ne kadar Sartre gibi "cenennem başkalarıdır" desek de başkaları olma- dan. varlığımı/.ı başka varlıklara göre saptayıp onlar tarafmdan tam- nmadan, kabul edil- meden yaşamak münv kün müdür? Carpenter'in son derece ka- bul edilebilir özel efektlerle, oldukça inandırıcı biçimde anlattığı "Görünmez Adamın Maceralan", bu temel felsefı so- ndan değil, bu romandan esinlenerek nma pek vanaşmıyor. Öykünün dramatik yazılmış başka >e çağdaş bir yapıtın, H.F. Saint'in "Göriinmeyen Adamın Günlü- p " romanının u>arlaması. Fantasrik si- nemanın ünlü adı John Carpenter ise, di- ğer fllmlerinin tersine, bu projenin hazı- rlanılışına katılmamış, son dakikada yö- yanı yeterince açığa çıkmıyor, komik yanı ise pek belirmiyor. Biraz iki arada bir dere- de kauntş bir film bu... Chety Chase, bu ilk dramatik rolünde oldukça göz doldurucu. Sonuç olarak, fantasrik meraklılarının yine de görmesi gereken bir deneme. 'Beyaz Kumlar' Hareketü birpolitik gerflim Kültür Servisi - "Beyaz Kum- lar"gelecek hafta gösterime gi- recek, gizemli ve gerilım türün- de bir yapım. Roger Donald- son'ın yönettiği filmde, VV'illiam Dafoe, Man, Elizabeth Mast- rantonio v e Mickey Rourke baş- lıca rolleri paylaşıyor. Senaryosunu Daniel Pyne'ın yazdığı fılm bir cinayet olayını çözmek amacıyla. ölmüş bir adamın kimliğıne bürünen bir küçük kasaba şerifinin başın- dan geçenleri konu ediyor. Filmde. Wılliam Dafoe bıkkın şerif yardımcısını, Mickey Rour- ke karizmatik bir silah tüccannı, Mary Elizabeth Mastrantonıoda baştan çıkancı serüven düşkünü bir kadını canlandınyor. Cınaye- ti araştırmaya başlayan şenf yardımcısı. çok gecmeden kendi- sinı çifte kimlikler, ihanetler ve sonu gelmez, esrarengiz bir öykü- nün içinde bulur. Dahası dur- maksızın değişen koşullardan örülü bırağın içine kıstınlmış ol- duğunu farkeder. Avustralya asıllı yönetmen Roger Donaldson, bu filminın de diğerleri gibi politikaya dayalı bir gerilım olduğunu söylüyor. Fil- mın final sahneleri, New Mexi- co'nun güneyındeki. dünyanın en geniş beyaz kum tepelerinin bu- lunduğu "White Sands Natıonal Monumenf'da çekilmiş. Film 12 şubattan başlayarak gösterime girecek KÜLTÜR BAKANLIĞI'NDAN "Cumhuriyetimizin 70. Yılında Sosyal ve Kültürel Boyuruyla Türkîye "Konulu Araştırma Eser Yanşması Kültür Bakanhğı'nca 1993 yılında "Cumhuriyetimizin 70. Yılında Sosyal ve Külrü- rel Boyuruyla Türkiye" konulu araştırma eser yarışması duzenlenmıştır. AMAÇ : Cumhuriyet yönetıminm onemini vurgulamak, bu süreç içinde gelişen sosyal ve kültürel değişimleri belirlemek, ulusca demokratik bir ortamda yaşamamızın onemi- ni gundemde tutmak; ayrıca Turk yaym hayatma bu alanda yeni araştırmalar kazan- dırmak amacıyla bu yarışma duzenlenmıştir. ÖDÜLl£R : "CUMHURİYETÎMIZİN 70. YILINDA SOSYAL VE KÜLTÜREL BOYUTUYLA TÜRKrYE1 ' KONULU ARAŞTIRMA ESER YARIŞMASI'nda BtRlNCtLlK ÖDÜLÜ : 40.000.000 TL. IKİNCİLIK ODÜLÜ : 30.000.000 TL. ÜÇUNCULUK ÖDÜLÜ : 20.000.000 TL. MANSİYONLAR : 10.000.000 + 10.000.000 + 10.000.000 TL. olmak üzere toplam 120.000.000 TL. ödül verilecektir. SEÇICILER KURULU : 1-MeralÇERÇl , 2- Prof. Dr. Şerafettin TURAN 3- Prof. Dr. Oğuz ONARAN 4- Prof. Dr. Bozkurt GÜVENÇ 5- Doc. Dr. Sevıl ATAUZ 6- Doç. Dr. Yakm ERTÜRK BAŞM1RU Konuyu dısıplınlerarası yaklaşunla ele alan telıf eserler en geç 2 Ağustos 1993 ta- rihinde saat 17.00'ye kadar Bakanlıkta olacak şekilde teslım edilecek veya gonderile- cektir. Başvurular eserin sahibi veya yetkıli kıldıgı bir kışi tarafmdan yapılabilir. Yanşmayla ilgili daha geniş bilgı almak ısteyenler; yarışma özel şartnamesını, Kulrur Bakanlığı, Yayımlar Dairesi Başkanlığı (Mıthatpaşa Cad. No: 18 Kat: 6 Ycnişe- hir-ANKARA Tel: 431 06 68 - 431 2092)ndan temin edebılirler tlk sinemada rol alan Dana Carvey, zıpır Elton John gibi ortalarda dolaşıyor. Kaliforniya'dan sınırsız gülmece rüzgan 6 Genç' bakışın keyfiyle VVayne'in Dünyası (Wayne's World) j Yönetmen: Penelope Sphee- ris / Senaryo: Mike Myers, Bonnie Turner, Terry Turner / Görüntü: Theo van de Sande / Oyuncular: Mike Myers. Dana Carvey, Rob Lowe / Bir Paramount (UIP) filmi. ABD özel TV kanallannda. kendilerine özgü bir "show" yaparken "keşfedilen" ve 3 yıldır, özellikle gençlere seslenen popüler bir programı hazırlayıp sunan 2 sanatçı, Mike Myers ve Dana Carvey. ilk kez sinemada... ABD'de gençliği seferber eden ve sinema kasalanna büyük para bı- rakan fılm, bizde de genç bir seyircinin il- gisini bekliyor. Çin kökenlerini saklamayan "herdaim neşeli" ve güleç Wayne ile bir tür uzun saçh ve zıpır Elton John gibi ortalarda dolaşan Garth. ABD'nin görsel medya merkezı Los Angeles'ta yaşam savaşı ve- riyorlar. Genç seyirci beğenisinin sap- tadığı çağdaş bir "pop-kültür"ün tüm ve- rileriyle donanmış. yeterince mekanik ve tek düze. yetennce de sürpnzler ıçeren bir ortamda. başkalanndan oldukça farklı bu 2 genç adam, hem cinsel ve duygusal so- runlannı çözümlemeye hem TV prog- ramcıüğında başan kazanmaya hem de kendi gelıştırdikleri ve İngilızceyi belli öl- çüde "transforme eden" bir konuşma bi- çimini yaygmlaştırmaya çahşıyorlar. x Bütün bunlardan ortaya çıkan, oldukça zıpır, yer yer '"uçuk", kimı zaman taze bir gülmece rüzgan estirmesini bilen bir film. Gülmece gibi çok çabuk eskiyen bir alan- da (Günümüzün gençlen, bırakınız Moli- ere'ı, acaba Chaplin veya Laurel-Hardy'- ye bile gülebiliyorlar mı?) gençlere yakın bir gülmece anlayışının sınır tanımayan rüzgannı California'dan Türkiye'ye doğ- ru estiriyor. Modem olan, "genç" olan her şeye karşı koşullanmamış olmak kaydıyla, belli bir keyıfle izlenebilecek ve yer yer hoş, bir fılm. Ancak fılmın temel kusuru, bu yeni ve taze gülmecesi değil. Tam tersine, ben fıl- mi yetennce yenileyici, yeterince "uçuk" bulmadım. Kimi esprileri, söz oyunlannı, cinsel göz kırpmalan çıkardığınızda. orta- ya çıkan oldukça konvansiyonel. eski usul bir "başan üzenne güldürü" denemesi. Komediyi yenilemek? Evet, kuşkusuz, ne iyi olur!.. Ama bunun kolay olduğunu ve Wayne/Garth ikilisinin sempatisinin buna yetebileceğini düşünmek, gençliği de aşan gerçek bir saflık olmalı!.. ATİLLA DORSAY'IN YILDIZ TABLOSU: Fılminadı Vegas'ta Balayı Güzel veÇirkin Oyuncu Göriinmeyen Adamın Mace- ralan Kanıt Vücutlar Wayne'in Dün- yası Vahşi Orkide-3 Gösterildiği sinemalar Site 11. Moda 1, Sinepop. Şafak IV, Pendik Oscar Şişli Nabara, F.bahçe Piramit, Erenköy Apallon, Ka- dtköv Hakan, Pendik Güney Unrhiyp A v Şişli Novabara, Hakan Pendik Güney, Çemberlitaş Şafak Harhive As II, Kadıköv As, F.Bahce Piramit Osmarıbey Gazi, Beyoğlu, Pendik Oscar, Kadıköy, KSM, Ankara Megapol, Elskisehir An Bevcğlu Lale. Kadıköy Kadıköv Değerlendinne • • • • • • • • Sıradan • • Görülebilir * • • Gerçekten ilginç * * * * Başyapıt