Katalog

29OCAK1993CUMA CUMHURİYET SAYFA KULTUR 13 Teknolojivesinema • Kültür Servisi - Teknolojık gelışmeler sinemadüşkünlerinedeartık bü>ük kolaylık sağlıyor. 18-19 bin fılmle ilgili aynntılj bılgı içeren bilgısayardiskleri piyasaya sürüldü. Kalın sinema kataloglannı tozlu raflarda unutturacak nıteliktekı bılgısayardisketlerinden ılki "Interactive HalliweU's" tarafından piyasaya sürülen "Film Guıde". "Film Guide"'in programında, toplam 18 bin fılmın ismi, yönetmenı. oyunculan, çevrildıği larih. konusu, yapımcı fırma, çekim yerleri gibi çeşıtlı konuJarda oldukça aynntılı bilgiler yer alıyor. viıcrosoft" tarafından piyasaya sürülen •Cinemania"adhdisketteise 1914 yılmdan 1991 yılınakadarçevrilmiş 19 bin film ile sinema dünyasından çeşitli biyografiler, sinemayla ilgili yaalar ve sinema terimleri sözlüğü de yer alıyor. Arnold yine komedi filminde • Kültür Servisi - Hollywood'un vurdulu kırdılı fılmlennın vazgeçilmez ısimlerinden Arnold Schwarzenegger'in çekimıneyeni başlanan "Sweet Tooth" (Tath Diş) adlı komedi fılmi ıçın 15 milyondolaralacağı ıleri sürüldü. Öte yandan Brian De Palma'nın, korku ve gerilim sınemasının büyük ismı Alfred Hitchcock'un başyapıtlanndan "The Birds" (Kuşlar) fılmini yeniden çekeceğı belirlildi. Film Revıewdergisindeyer alan birhaberegöre. "Kuşlar"' filminde. MdanieGriffith. eski filmdeannesi tarafından canlandınlan tipi oynayacak. Sanatçılap sigortalı olacak • ANKARA (L BA)- Kültür Bakanı Fikn Sağlar'ın çabalan sonucu sanatçıiann da sıgortaiı olmalan gündcme geldi. Kültür Bakanlığı'nca hazırlanan yasa tasansına göre, bir işverene bağlı olarak çalışmayan ve yılda 120 günden fazla prim ödeme imkanı bulunmayan sanatçılar SSK kapsamına ilınacaklar. Yasadan, sinema, tiyatro, opera sanatçılan ile edebiyatçılar, yazarlar ve görsel sanatla ugraşan kişilerle düşünür ve araştırmacılar da yararlanacak. Kurosavva Hollyvvood'da • Kültur Senisi - Senar> o bolluğu ıçınde senaryo sıkıntısı ceken Hollywood, "Three Man And A Baby" gibi Fransız filmlerini kopyaettikten sonra yenıden Japon sınemasına el atü. Cnlü Japon sinemacı Akira Kurosavva'nın 1960 yapımı "Bad Sieep VVell" filmınden esinlenerek yapılan "Night Ride Down" filminde başrolü Kevin Costner'ın oynaması bekleniyor. Buarada. Eddie Murphy'nin. yineKurosavva'nın 1954 yapımı "Seven Samurai" filminden esinlenilmış "Muhteşem Yedili" fılmini. başrollen tamamen siyahlara vererek bir kezdaha çevirmeyı kafasına taktığı belirtiliyor. Ünlüyönetmen Martin Scorşesede, Kurosavva'nın 1963 yapımı polisiye klasiği "High and Low"un bir versiyonunu yapmak ıçin yapımalarla pazarhk ediyor. Film süreleri uzuyor • Kültür Servisi - Sessiz sinema dönemınde beyaz perde üzerinde titrek görüntülerle seyredılen siyah beyaz fılmlerin üzerinden çok uzun yıllar geçti. Dünya sineması teknolojık alandakı gelişmelerin de yardımıyla Hollywood'un önderlığinde gerçek bir sanayı halinegeldi. Sinema dünyasında gözden kaçmayan bir değışıklık de fılmlerin ortalama süresinde meydana gelen uzama oluşturuyor. Entertaınment VVeekly'nin haberinegörc. 1930'lu yıflarda bir filmin ortalama süresi 90 dakıka iken bu süre 19501ı vıllarda 109, 19701i yıllarda da 113 dakıkaya çık tı. Günümüzde ise filmlenn ortalama süresi ikisaaüaşıyor. TAD'ın şubat etkinlikleri •Kültür Senisi - Türk Amenkan Derneği'nın (TAD) şubat ayı içinde gerçekleştireceğı kültürel etİcinlikler programı belırlendi. TAD'ın şubat ayı programı, Arda Coşkun Boyla'nın Hekimgil Sanat Galensi'nde 3 şubatta açılacak sergisiyle başlayacak. Geleneksel SevgililerGünü "Valentine's Day", Uğur Gündoğan'ın nostaljik müzikleri eşliğinde, en eski ve en yenı beraberliklere venlecek ödüllerle 12 şubatta kutlanacak. Etkinlıkler çerçevesinde 18-27 şubat tarihleri arasında da Esin Alptuna'nın el dekoru porselen sergisi açılacak. TAD'ın son şubat etkinlıği ıse, Brezilya Büyükelçiliği'nin işbırhği ile 26 şubatta düzenlenecek olan "Rio Karnavalı" olacak. Tariş tiyatro kuruyor •İZMIR(ANKA)-Ege'nın 100 bin ortakh tanm ve satış kooperatifleri birlıği "Tanş"in tiyatro ve halk oyunlan topluluklan kuracağı bildinldi Tanş'in 80'inci kuruluşyılı kutlamalan kapsamında, basın ödülleri oluşturulacak, halen varolan Türk sanat ve halk müziği kadrolan da güçlendirilecek. Kavanagh İzmir'e geliyor • İZMtR (AA) - İzmir Kültür Sanat ve Eğıtim Vakfı. 1993 yılı etkinliklerini, Kanadalı ünlü gıtar ustası Dale Kavanagh'ınresitalı ile sürdürecek. Ünlü gitarcı Kavanagh, şubatta AKM'de vereceği resıtalde Rodrigo, Cooppenman, Brouner, Berkeley. Villa Lobos ve Zenamon'dan yapıtlar seslendirecek. 75 ve 50 bin hra olarak belirienen biletler, İzmir Devlet Opera ve Balesi ile Devlet Senfoni Orkestrası gişeleri ve Beymen mağazasında satışa sunuldu. S İ N E M A ATİLLA DORSAY Walt Disney'den baş döndürücü güzellikte renk ve hayal cümbüşü 'Güzel ve Çirkin' Güzelin aşkı, eaııavan yeııcli Gûzel ve Çirkin (Beauty and the Beast) / Yönetmen: Gary Trous- dale / Yapımcı: Don Hahn / Se- naryo: Linda Woolverton / Mü- zik: Alan Menken / Şarkılar: Ho- ward Ashman, Alan Menken Sanat yönetmeni: Brian MCEn- tee / Efekt: Randy Fullmer / Gra- fık: Jim Hillin ' Seslendirenler: Paige O'Hara (Belle), Robby Benson (Canavar),Richard Whi- te (Gaston), Jerry Orbach (Lumi- ere), Angela Lansbury (Mrs. Potts) / Bir Walt Disney yapımı. "Güzel ve Çirkin'ı geçen yıl Cannes şen- liğınin hengamesi içinde izlemiş ve hayran kalmıştık. Bu filmin sömestr haftasında gösterilmesinı ıse büyük bir sevinçle karşı- ladık. Umalım kı film küçüklerimız ve bü- yüklerimız tarafından layık olduğu ılgiyi görsün. Ve ülkemizde canlandırma sine- masının iş yapmadığına değın (ve en son. iki yıl önce göstenlen "Küçük Denizkızı'"- nın doğruladığı)ınancı yıksın... "Zaman kadar eski bir masal" olduğu söylenilen "Güzel ve Çirkin'" (veya bir dı- ğerçeviriyegöre, "Güzel veCanavar")do- laylı veya dolaysız sa>ısız öyküye. deslana. masala yol açmış. İlk kez 1550"lerde İtal- yan yazar Giovannı Straparalo'nun kağı- da dökıüğü öykünün bıraz değışık bir uyarlamasını Fransız Charles Perrault de kaleme almışu. Sinema. bu öykünün dolaylı dolaysızçe- virimlerini çeşitli kereler uyarladı. Aslında Gaston Leroux'nun ünlü "Operada Haya- let"i de bu masalın birçeşıtlemesi değıl mı? Ancak asıl öykünün ilk vc cn başanlı fılmi, 1946'da Jean Cocteau'un çevırdiğı "Güzel ve Hayvan" sayılıyor. Gerçeküstücü çağnşımlar ve lirik öğelerle dolu bu "şaır filmi". birçok sinemanın "başucu fîlmlen" arasında yer alan ilginç bir yapıttı. Son yıllarda bir de uzun TV dizısi çevn- len (ve bizde de gösterilen) bu masal. bu kez Walt Disney firmasmın becenkü ve usta ellerine düşmüş. Ve ortaya gerçekten Çok geniş bir sanatçı kadrosunun emeğiyle oluşan 'Güzel ve Çirkin' canlandırma tekniğinin uyumlu ve başanlı bir ömeği. de başdöndürücü güzellikte bir masal, renk ve hayal cümbüşü çıkmış... "Güzel ve Çirkin"de elbette çok geniş bir sanatçı kadrosunun emeği var. Bu tür filmlerde, başanyı tek birkışıye bağlamak, tek bir isim söylemek olanaksız. Ancak yu- kanya sadece kısa bir özetini aldığımız ya- ratıa kadrosu. yinede belli biryönetim an- layışı altında çalışmış. Ve ortaya kendı içinde son derece uyumlu. bütünlüğü olan estetik bir dünya çıkmış. Eşsiz bir grafik çalışması, sürekli bir ha- reket duygusu. flzdk kurallanna tam gerek- tiği ölçüde boş veren (çünkü fazlası tüm gerçeklik duygusunu ortadan kaldınrdı) birçizgi tekniği, başanyla kullanılan renk- ler. görkemli bir müzik, biri geçen yıl Oscar kazanmış güzel şarkılar.. Velhasıl aradan geçen bunca yıla karşın ve kendisi çoktan toprak olmuş olsa da VValt Disney'in büyüsü bitmiyor. Ve bu "fırma adı", düşlenmizin, hayallerimizin ve de ünlü masallann canlandırma tekniği ile görselieşmesinde hala en büyük ustalığa ve kendıne özgü bir patente sahip bir kuru- luş olarak seyirciye kesin bir güvence sağlı- yor. Sizlere de küçüklerinizi de alıp bu eşsiz masal dünyasına dalmak ve güzelin aşkının. canavan nasıl olup da yeniden in- san haline getirdiğini ve "gerçek aşkjn her- şeyi y'endiğine" değin eski masalın bir kez dana nasıl doğrulandığını izlemek kalıyor. Hollyvvood tasarrufta Ortakyapımla kalitelifilm LOS ANGELES (AA) - Dünya gene- linde ekonomik durgunluk ve işsizkrin sayısıntn gklerek artması sonucu, tüketici- lerin harcamalannı iyke kranası, ABD'- nin film yapm merkezi HoUywood'u da tasamıfa itti. Bu yıl başmdan itibaren tüm dün\ada gösterime giren Hollyvvood >apımı sinema filmlerinin bütçeleri, genelde ve ortalama olarak 1992 vılında gösterime sunulan filmlenn bütçelerine göre daha müteva/ı. Film btitcekrinin dar tutuimasımn yamsıra, Hollywood'un birbirine rakip bü- yük film şirketleri, ekonomik sıkıntdann ve piyasa şartlannın zoriamasmuı da etki- sivle ortak yapım ve işbirliğine yöneldiler. Disney ve Paramount Pictures firma- ları, konusunu, \nd Dağlan'nda düşen bir uçağıo yolculannın havatta kalabilmek icin ölenlerin cesetlerini yemesinden alan u Au*>e" adlı filmin çevrilmesi ve pazarlan- ması işini, piyasa riski yüksek olduğu icin ortaklaşa üsüendiler. /Dünya sinema ve eğlence sanayünde toplam ciro ve gelirlerin gidcrek azaldığı ve ulusiararası pazaıiarm bûvûmcdiği or- tamda. tüm dünyaya imaj >e düş pazarla- yan Hollv»ood"un \ eni stratejisi, kalitelivi daha ucuza mal etmek. Hoüvwood'da bir filmin çevrilmesi ve pazarlanması geçen yıl ortalama 40 mil- yon dolara mal olurken, "Alive" filminin üretim ve pazaıiama maliyeti yaklaşık 25 milyon dolara indirildi. Hollyıvood'un ünlü firması Lniversal Picture, 1993 \ilmda gösterime girecek filmleri geçen vıldakine oranla ortalama yüzde 25 daha ucuza mal etti. Ancak Ste- ven Spielberg'in. ABD'de haziran ayında gösterime girecek olan dinozoıiara ilişkin "Jurassic Park" adlı film icin 60 milyon dolaıiık bütçe aynldı. Holiyvvood stüdyo- lannda geçen yıİ çekilen yüksek maliyetli filmlerden "Far and Away" ile "Snea- kers" adlı filmler, piyasada çok büyük sayida seyirci çekmedi. Aksine, sadece 4 milyon dolar mah'yedi "Kızarmrj Yeşil Domatesler" adlı film ile 20 mil>on dolar- dan daha aza mal olan "Beethoven" adlı filmler çok daha fazla gelir getirdi. Son fılmi 'Dracula'da yine bir 'canavar'ı canlandıran Hopkins: Nicolas Cage'in başrol oynadığı bir güldürü Sadece ünlü olmak isteıııiştim Vegas'takumar, ve Kültür Servisi - "Ben yauiızca ünlü olmak ıstiyorum- dünyaca tanınmak.Bu kadar basıt. Bü- tün hayatım boyunca istedim bunu, film afişlerinde adımı gör- mek istedim." "Kuzulann Sessizliği" filmin- de canlandırdığı cani sapık ro- lüyle bir anda tüm dünyanın tanıdığı Sir Anthony Hopkins kadar dürüst bir oyuncu yoktur herhalde! Bundan 40 yıl önce si- nemaya gidip Humphrey Bo- gart'ı, Edvvard Robinson'ı heye- canla izler, bir gün onlar gibi ol- mayı düşlermiş hep. Bu yüzden yıllar sonra. Gailer'den Londra'- ya, sinemalann çoğunlukta ol- duğu Leicester Meydanı'na git- miş; adını o kocaman, süslü sine- ma afişlennde görmek icin. OscarMa yolu açıldı Jodie Foster ile başrollerini paylaştığı "Kuzulann Sessizliği" filmindeki rolüyle aldığı Oscar'la şansı açılan Anthony Hopkıns'e 1993 yıh da başan (ve tabii ki ün!) getireceğe benziyor. Sanatçı ünlü yönetmen Fran- cis Ford Coppola'mn şu sıralar ABD sinemalannda gösterime girecek "Bram Stoker's Dracu- la" filminde başrol oynuyor. Hopkins'in >ine "baba" roller canlandıracağı başka filmler de sırada... Uzun yıllar tiyatroculuk ya- pan Anthony Hopkins, "Aslın- da ben tiyatroda hıç ciddi roller- de oynamak istemedim. Ama gunırumdan yaptım bunu. Şu an küçük bir tiyatroda salt Haxn- let oynuyor olmak ıçin Hamlet de oynamak istemezdım. Bugû'n kaç tane Hamlet görebilirsiniz ki zaten? Shakespeare güçtür. Ta- biı -kimdi o çocuk- Kenneth Branagh bunu iyi başanyor. Geçenlerde tiyatroya dönmek için bir teklif aldım. Ama neden döneyim ki? Evet bay ve bayanlar, ışte son numaram. yine tiyatrodayım demek için mi?" diyor. Kızıyla aynı filmde Anthony Hopkins. çekimleri yeni biten "The Remains of the Day" (Günden Ka- lanlar) filminde kıa Abigail ile birlikte rol alıyor. Bookerödüllü yazar Kazuo Ishigu- ro'nun aynı adb romanından uyarlanan filmde, Hopkins Nazi sempatizam bir uşağı canlandınyor. Filmde kızayla birlikte rol almaktan zevkduyduğunusöyleyen oyuncu, "Abiga- il'in ilk profesyonel işi. Biriikte bir tek sah- nemiz var" diyor. Bu arada, filmdekı rol Abigail'e verildiğinde, film ekibi oyuncu- nun Anthony Hopkins'in kızı olduğunu bilmiyormuş. Hopkins de bundan özellikle bir gurur payı çıkartıyor, kızının iyi bir oyuncu olduğunu düşünüyor. Anthony Hopkins de Amerikan film pi- yasasını "kasıp kavuran" birkaç İngıliz oyuncudan biri. Tabii bunda Oscar kazan- masının da payı büyük. "Bu ödül, bızim de çok şey yapabileceği- mizi gösterdi bana. Ben gerçekten büyük filmler yapmak istiyorum. Şanslı sayılınm. Ama başardım" diyor oyuncu. Vegas'ta Balayı: Yönetmen ve senaryo: Andrew Bergman/ Görüntü: William A. Parker/ Oyuncular: Nicolas Cage, Ja- mes Caan, Sarah Jessica Parker, Mike Loobell, Seymour Cassell, Anne Bancroft/ Bir New Line Pictures/ Entertain- ment Pictures yapımı. Anthony Hopkins, insanı tedirgin eden bakışlan ve anlamlı tebessümüyie ünlü. Uzun bir dönem alkolik olarak yaşayan, alkol tedavisi gördükten sonra kendisi de aktif şekilde alkolle mücadele eden Ant- hony Hopkins, bir gece bır oyundan sonra sokağa çıkıp "Birşeyler değışmeli... Ya de- ğışecek ya da ben öleceğim" diye düşündü- ğünü anımsıyor. Dindar değil, ama ateıst de değjl Hop- kıns. Zaman zaman kendinı çok güçlü his- maktan o kadar sıkılmıştun ki." Bir karakteri canlandınrken duygu- lanyla mı yoksa mantığıyla mı hareket et- tiği sorusunu "İçgüdüler çok önemlidir" diye yanıtlıyor Hopkins. "Ama kişinin ro- lünü iyice ezberlemesi gerek önce. Onlar, yapüğın işin temeli çünkü; bütün bilgi ora- da. Ondan sonra sete geüp. istediğini yap- makta özgürsün." Kendisi gelmeden. çeşitli sanatçılar ta- rafından söylenen Elvis Presley parçala- nndan oluşan müziğe gelen "Vegas'ta Ba- la>ı", Hollywood sinemasmın yenı ve küçük çaptaki dahilerinden. "farklı" gül- dürülerde uzmanlaşan Andrevv Bergman'- ın kotardığı bir film. Bergman'ı iki yıl önce Marlon Brandonun uynadığı "AİcıI Ho- cası-The Freshman"filmindentanıyoruz. "Vegas'ta Balayı", gerçekten de oldukça farklı ve hoş bir güldürü denemesi. Ölüm döşeğinde kendisinden tek bir şey isteyen, ömür boyu evlenmemesini isteyen annesi- ne bu sözü vermiş bir genç adamın, yillar sonra "ha- yatının kadını" ile karşılaş- ması, verdıği söz ve bu sözün getırdiği çeşitli komplekslerle kıza karşı olan aşkı arasında duraksa- masınm öykü- sü. Ancak bu öykü, filmin yalnızca çıkış noktasını oluş- turuyor. Evlen- bır balayı gcçir- N i c o l a s Cage ve Sarah Jessica Parker filmde mek için Las Vegas'a gelen çift. burada bir belanın üzerine düşüyorlar. Bu bela, ünlü ve sert bir kumarbaz-gangsterdir. Ve ne yaak ki genç kadın, onun çok sevdiği kansına benzeyen tek kadın, diğer bir de- yimk, onun da "hayatınm kadını"dır. Ve iki erkek arasında kalmış bu kadın öyküsü. oldukça beklenmedik gelişmelerle sürecek- tir.. Andrew Bergman, bir sinema dahisi değilse de gerçekten değişik öğelerle do- nanmış özgün komediler imal etmesinı iyi bilen biri. Filmin bir çekiciliği, erkekle sev- diği kadın arasında oluşan ve ölen anneyle çağdaş psikanalizin babası Freud'un göl- gelerinin sürekli vurduğu karmaşık ılişki. öte yandan, Bergman, o tümparlaklığı, yapaylığı ve dev boyutlanyla kumar baş- kenti Las Vegas'ı fılme çok iyi bir dekor olarakkullanıyor.Kuşkusuz,turizmve"ro- mantizm" cenneti Havvaii Adalan için de aynı şey söylenebilir. Kahramanlanmızın bir Las Vegas gazi- nosunda bir Elvis Presley taklidi yanş- masına rastlamalan ise filme başka ilginç- likler katıyor. Burada Japon'undan Çinli- sine, zencisinden küçücük çocuğuna, çeşit- li tip ve kategorilerde Elvis taklitlerini gör- mek oldukça eğlenceli. Ama en ilginç olanı fınal bö- lümü... Burada yukandan, ha- vadan paraşütler- le yapılan "Elvis indirmesi", filme eski Hollywood güldürülerinin o en çılgın finalleri- nin yeni bir çeşit- lemesini ka- zandınyor. Kaçmılmaz lu son", elbette yine bir Elvis şarkısıyla geliyon "İt's Now or Ne- yer". "Las Ve- gas'ta Balayı", oldukça rahatlatıcı ve güzel bir komedi. Klasik Elvis şarkılanyla, be'ıli bir kuşağın nostaljisine de sesleniyor. James Caan, bizlere müthiş bir "gangs- ter numarası" çekiyor. Kendi türiinde dahi bir oyuncu saydığım Nicolas Cage'in oyunu, her za- manki gibi harika... Bu ikilinin yanı sıra Sarah Jessica Parker ise çok genç bir Bette Midlerfiziğiyledikkatleri çekiyor. "Las Vegas'ta Balayı", sömestr tatilinde çocuklannızı götürmek bahanesiyle rahat- ca sizin de gidip zevk alabıleceğıriLZ sayılı filmlerden biri... Jodie Foster ile başrollerini paylaştığı "Kuzulann Sessizliği" filmindeki rolüyle Oscar alan İngiliz oyuncu Anthony Hopkins, bugün Hollyvvood'da en çok aranan oyuncular arasında yer alıyor. "Kuzulann Sessizliği"nde canlandırdığı sapıkla izleyicinin tüylerini diken diken eden oyuncu, "Dracula" fılmiyle yine korkutacak... setüğinısöylüvor-alkolübırakmayakarar "Kuzulann Sessizliği" filmindeki rolü verdığindeki o an gibi: "Kimısi bu güce insan yiyen sapık Lectenn hemen ardın- tann diyor... Bilmıyorum. Hayatta kimisi dan bır "Dracula" fılmini çekmeye pek ıs- var, mutsuz olmayı secıyor. Kimısi de be- tememiş doğrusu Hopkins. Ama yine de nim gibi, olaylara olumlu bakmaya calışı- bir söyleşide "canavarlan" çok iyi an- yor. ladığını söylemiş: "Ben ınsanlan neyin Somurtkan, melankolik bir Galli ol- korkutacağını çok iyi bilirim." DORSAY'IN YILDIZ TABLOSU Fıunin Adı Güzel ve Çirkin Vegas'ta Balayı Bodyguard Evde Tek Başına Acı A> Gösterildiği Sinemalar Fitaş, Novabaran, Erenköy Apollon, Fenerbahçe Piramid Site 2, Sinepop, Moda, Şafak 2, İzmir İzmir Emek, Kent, Reks. Mövenpick, Bakırköy 74, Çemberlitaş Şafak 2 Site, Süreyya, Dünya, Şafak, Bakırköy İncirli. Ankara Kıalırmak, Derya, İzmir Şan, Adana Metro, Özen, Samsun Konak, Izmit Seka Lale 2, Topkapı Sur, Ankara Batı Değerlendirme ••• ••• •• • • •• Sıradan •Izfcnebilir ••KaçHinayın •••Başyaprt ••••