Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
1ARALIK1992SALI CUMHURİYET SAYFA'
EKONOMI
KKTCsınır
ticaretiistiyor
• ANKARA (AA)- Kuzey
Kıbns Türk Cumhuriyeti
(KKTC) Ekonomi ve Maliye
Bakanı Salih Coşar,
Türkiye'nin. KKTC ile
ücaretinin yeterli olmadığı
'onusundadertli. Bakan
Coşar, Türkiye'de sınır
ticareti olduğunu belirterek.
"Ancak Türkiyc. sınır
ticaretini ilk öncc bizimle
yapması gerekirken
Romanya, Bulgaristan.
Rusya iîe daha çok yapıyor"
dedi. İstanbul"da
Romanya'dan. Rusya"dan
gelmiş birçok mal
bulunduğunubildiren Bakan
Coşar. "Bu ülkelerden
binİercemalgeliyor. Madem
Türkiye'de sınır ticareti var,
o halde bizle daha çok ticaret
yapılması iddıasında vc
kanaatindeyiz. Türkiye'de
her şey var, ama biz KKTC
ile de ticaretin devam
etmesini ve bir de Mersin
Gümrüğü'nün bu konuda
daha anlayışlı olmasını
istiyoruz""dedi.
ODTÜVakfı'ndan
milyarlık şirket
•ANKARA (ANKA) - Orta
Doğu Tcknik Üniversilesı'ni
geliştirmek amacıyla
oluşturulan vakıf. bilgisayar
alanında faalıyetgöstermek
için milyarlık şirkeı kurdu.
ANKA'nınedindiği bilgıye
göre, Ankara'da kurulan bir
milyar lira sermayeli şırkette '
ODTÜ Geliştimie Vakfı
yüzde 98 oranında pay aldı.
"Onadoğu Yazılım
Hizmetleri AŞ' adı verilen
şirkeııe yüzde ıkılik hısse de
M.Ali Çevrem, Prof: Ömer
Anlağan, Prof. A.Halis
Akder. Prof. M urat Askar ve
Doç. Ertan Akşahin
arasındaeşitbiçimdedağıldı.
Çay-Kur'danyeni
proje
• RİZE(AA)-Çay
İşletmeleri Gcnel Müdürlüğü
(Çay-Kur) kivı üretiminden
sonra şimdi de
ipekböcckçıliği projesini
uygulamaya koyuyor. Kivi
üretiminden olumİu sonuç
alan araşlırma enstılüsü,
yörede ipekböceği
yetiştinciliğı projesine
hazırlanıyor. Projenin
önümüzdeki günlcrde
uygulamaya konulacağını
belirten yetkililer. Çay-Kur
tarafından dcneme amaçlı
yapılacak bu projeden
olumlu sonuç alınması
halinde ıpekböcekçiliğinin
Rizeveyöresinde
yaygınlaştınlacağını
bildirdiler.
Halkalı'dasatış
başlıyor
• ANKARA (AA)-Toplu
Konut İdaresi (TKİ)
Başkanı Yiğit Gülcjksüz,
piyasada kendileri için
konut üretilmeycn gruplar
bulunduğunu belirterek
" Yaptığımız. orta halli
insanlar için orta halli
konutlarüretmektir. Eğer
piyasa orta halli insanlar
için konut üretse, biz sadece
onlan kredi ile
desteklemey e hazınz" dedi.
TKİ. Halkalıda yeni
apılacak 3 bin konutu 117
ay. yapımı tamamlanan bin
9 konutu da 90 ay vade ile
satışa çıkartıyor. Yeni
yapılacak 3 bin konut
VakıflarBankası.
tamanlanmış olanlar ise
Emlak Bankası tarafından
satılacak.
'BorsaSize
Yakın'
• ANKARA (AA)-
İMKB'nin borsa kavramının
ve tasarruf araçlannın
tanıtımını amaçlayan, 'Borsa
Size Yakın'konulu
serninerler dizisi devam
ediyor. Bursa'da dün
yapılan, Eskişehir'de bugün
gerçekleştirilecek
seminerlerde, tasarruflann
değerlendirilmesinde menkul
kıymeüer borşalannın önemi
anlatılıyor ve İMKB'nin
çalışmalan hakkında bilgi
veriliyor.
İşçj-memura
taksitle et satısı
• ERZURUM (AA>- El ve
Balık Kurumu, Erzurum'da
kamukurumve
kuruluşlannda çalışan
memur ve işçilere taksitle et
rtetışı başlattı. Yetkililer,
ksitleet satışlannda
..d.lkın beslenmesine
yardımcı olunmasının
amaçlandıonı belirterek
"Çalışanlar 1 milyon 200
bin liralık koyun ye tavuk
eti alabilecekler. Ödemeler 4
eşit taksitte yapılacak.
Uygulamadan
yararlanmak isteyenler, en
az bir koyun gövdesi veya
10 kilogram tavuk almak
durumundalar" dediler.
Enflasyon kasımda da bir önceki aym altma düşmedi: Yüzde 5.2
Mııtfaktaekmekkavsası• Geçen ay ekmek
fıyatındaki yüzde 33lük
artış, 4 kişilik ailenin
mutfağına 36 bin liralık
ek yük getirdi. Ekmek
zammına gerekçe
gösterilen un fıyatındaki
artış, paket unlar ve
makamalan da peşinden
sürükledi. Sebze ve
meyve de bu temel gıda
maddelerine ayak
uydurunca, kasım
ayında mutfak masrafı
110 bin lira arttı.
Ekonomi Servisi - Kış mut-
fağı yüzde 5'lik bir artış trendi
tutturdu. Önceki ay yüzde 5
oranında artan mutfak harca-
malan kasım ayında da yüzde
5.2 zamlanarak' 2 milyon 215
bin 554 liraya çıktı. Böylece İs-
tanbul'da yaşayan dört kişilik
bir ailenin dengeli beslenebil-
mek için bir önceki aya göre
mutfağına 110 bin lira daha do-
ping yapması gerekti. Mutfak
harcamalan yılbaşına göre dc
yüzde 44.24 oranında arttı.
Kasım mutfağmı ekmek ve
sebze fiyatlanndaki artış vurdu.
Istanbul'da yasayan 4 kişilik bir ailenin aylık mutfak masrafları (TL)
arüa*
Peynır
Zeytin
Şeker
Çay
Et
Ekmek
Sut
Yumurta
Yoğurt
Un
Makarna
Btaftıt
47.333
32 666
8.833
35.333
47.500
1500
5600
900
10 500
5000
6.800
bsaflpü
45 000
38.333
9.250
35.333
49.166
2000
5600
916
10 500
5833
7332
Mrttrt*
4kg
15g
6kg
0.8 kg
15Kg
72adet
15lıtre
90adet
15kg
3kg
2kg
BttMK
189 332
49 000
52 998
28.266
712500
108.000
84.000
81.000
157 500
15000
13.600
Uaıtt*
180.000
57.500
55 500
28.266
737 490
144 000
84 000
82.440
157 500
17.400
14.664
Pırınç
BakHyat
Patates
Soğan
Sebze
Meyve
Margarın
Ayçıçefcyağı
Zeytınyağı
Tereyağı
Tupgaz
Toplam
8.166
7.705
2.208
2.050
5636
7.369
12400
11666
21.666
38.333
49.500
8.666
8.166
2.250
2.050
6.814
7366
12.800
11.666
21.666
42.500
49.500
4kg
4.5 kg
Skg
6kg
30kg
30 kg
2kg
1kg
1 kg
0.5kg^
1adet
32.664
34.673
17.664
12.300
169.080
221.070
24.800
11.666
21.666
19.167
49.500
2105.446
34.665
36.747
18000
12 300
204.420
220.980
25.600
11.666
21.666
21.250
49500
2.215.554
Bin 500 liradan 2 bin liraya çı-
karak yüzde 33.3 oranında
zamlanan ekmek. ayda 70 ek-
mek yiyen dört kişilik bir aile-
nin muİfağına 36 bin tira ek yük
getirdi.
Ekmek zammma da gerekçe
gösterilen un fîyatındaki sürekli
artış. geçen ay paket unlann
yüzde 16.6. makarna fiyatlan-
nın da yüzde 7.8 artmasına ne-
den oldu. Türkiye Şeker Fabri-
kalan'nm geçen ay içinde orta-
lama 9.7 oranında yaptığı fıyat
artışı. mutfağa yüzde 4.7 oranı-
nda yansıdı. Bir kilo kesme şe-
ker 8 bin 833 liradan 9 bin 250
liraya çıktı.
Sebze fiyatlan geçen kasım
ayında. bir önceki aya göre yüz-
de 21 oranında arttı. Önceki ay
4 bin 583 liradan piyasaya
çıkan pırasa 4 bin 416.6 bin 666
liradan çıkan ıspanak fiyaü da
6 bin 500 liraya düştü. Ancak
sera mahsullerine geçilen do-
metes 3 bin 600 liradan 7 bin
500 liraya, biber de 8 bin 800 li-
radan 12 bin 650 liraya çıktı.
Havuç da bir önceki aya göre
yüzde 21 zamlanarak 4 bin 650
liraya çıktı. Son dönemlerini
yaşayan fasulye ve patlıcan fi-
yalan da ikiye katlandı. Top-
lam- meyve harcamalannda
artış kaydedilmedi. Bir önceki
aya göre portakal ve mandalina
fiyatlan düşerken elma 5 bin
750 liradan 6 bin 300 liraya.
ayva 5 bin 650 liradan 6 bin 350
liraya, muz 10 bin 800 liradan
11 bin 350 liraya çıktı.
Bakliyat fiyatlan da geçen ay
ortalama yüzde 6 oranında
arttı. Önceki ay 7 bin 500 lira-
dan satılan kırmızı mercimek 8
bin 250 liraya. 9 bin liradan
satılan barbunya 10 bin 500 li-
raya. dermson fasulye de 9 bin
500 liradan 9 bin 750 liraya
çıktı. Et de yüzde 3.5 oranında
arttı.
'Geminkadarkomış' taıtışması• İstanbul DenizTicaret Odası "Orada armatör yok" diyerek Mersin Deniz
Ticaret Odasf na karşı çıkıyor. Mersinliler ise "Biz armatörler birliği
kurmuyoruz" şeklinde kendilerini savunuyorlar.
BEHZAT ŞAHİN
Istanbul'dakı Deniz Ticaret
Odası ile Mersin Deniz Ticaret
Odası arasındakı "çatışma". sa-
decc yayın organlannda ya-
şanmıyor. Her ikı odanın yöne-
ticileri birbırlennı TlR'cılıkla
\eya vergı vermemekle suçlu-
yor. "Soronu". bir de her iki de-
niz licaret odasının yöneticile-
nnden dinleyelim...
Mersin Deniz Ticaret Odası
Meclis Başkanı İrfaıı Solmazes.
söze. "Odamızı kurarken neler-
le karşılaşmadık kı..." dıye
başlıyor:
"Devamlı denetlendık. Ge-
len müfettişler. gördüklen
karşısında adeta şaşırdılar.
Yıllardır. bir müdür vc bir
çaycıyla Mersin gibi Türkiye'-
nin en büyük ve hareketli li-
manının sonınlannı çözmeye
kalkanlann basirelsizliğini gör-
dülcr. Bugün. görkcmli. deyim
yerindeyse 'dört başı mamur".
her konuya anında müdahale
eden. tüm kuruluşlarla üst dü-
zeyde ahenkli çalışan. devamlı
iki hukuk müşaviri. mali müşa-
viri. ıstatistik bürosu. uzman
görevlileri. basın bürosu ve
aylık yayın organıyla Mersin
deniz lacirlerinc. hatta çevre-
deki meslektaşlarımıza üst dü-
zeyde eğitim görmüş yirmi per-
sonelle hizrnet veren Mersin
Deniz Ticaret Odası var. Bu ne-
denledir ki. bizlerle gurur duy-
malan gereken İstanbullu mes-
lektaşlanmızın tutumunu anla-
yamıyoruz."
İsianbul'daki Deniz Ticaret
Tarladaki emek ya elde kalıyor ya karşüığını aracılar yiyor
ü üretiyor, sataımyor
Soğan tarladayanfıyatvna-
SEVTİ ÇELİKKAVA
YOZGAT -1500-2000 liradan işlem gören kuru soğan, üreticiye
gözy aşı döktürüyor. Öncekı yıllara oranla bu yıl kuru soğan
rekoltesinin yüksek 61ması nedenıyle fıatlan aşağıya çeken
Yozgath soğan üreticileri. ortalama 14 kilo gelen bir torba kuru
soğanı 10 bin liraya satmaya çalışıyor.
Yozgat'ın özellikle Kazankaya kasabası bölgesinde üretimi
yapılan kuru soğanın geçen yıl torbasını 20 bin liradan clinden
çıkartan üreticiler. sezonu bu yıl y ıne 20 bin liradan açtılar.
Üreticiler, mallan kucaklannda kalma korkusuyla karşı karşıya
kalınca fıyatı 10 bin liraya kadar düşürmek zorunda kaldılar.
Patates tabanfiyat bekliyor
NEVŞEHİR (Cumhuriyet) - Turkıye'nin patates amban olarak
da nıtelendınlen Ncvşehır ve havalisinde sayıları 20 bini bulan
çiftçı aılesi. hükümet tarafından paıatese ta'ban fıyatın verilmesinı
ve patatesin destekleme alımlan kapsamında değerlendirilmesini
bekliyorlar.
Yıllık 1 milyon ton patates rekoltesine sahip olan üreticiler
bugüne kadar kendilerine olan vaatlerin gerçekleştirilmediğini
belirterek "Hükümet bizlcri patates simsarları ile karşı karşıya
getiriyor. Hükümet üreüaye sadece patates ekım zamanmda
destek veriyor. ondan sonra da bizi yalnız bırakıyor. Patatesin
değerlendirilmesi için Türk cumhuriyetleri ideal bir pazar
konumundadır. Tek umut ihracat" dediler.
Odası Yönetim Kunılu Başkan
Vekili Erol Yücel. "Yalan söy-
lüyor. Kim Mersin'de "Bir yö-
netici. bir çaya" vardı diyorsa
yalan söylüyor. Odamızın ora-
da şubesi vardı ve kendilerin-
den oluşarr bir yönetim kurulu
vardı" diyor. Erol Yücel. Mer-
sin Deniz Ticaret Odası.yöneti-
cüeri arasında da "bir tane ar-
matör" olmadığını söylüyor:
•'Mersindeki meslek komi-
telerine bakm. yedi meslek ko-
mitesi var. Hani nerede ar-
matörler. hani tankercisi. hani
kostercisi, hani kuru yükçüsü?
Bir tane armatörü olmayan bir
oda nasıl olur? Bugün o odanın
kuruluşunu incelesinler. deniz-
çılikle ilgısi .olmayan ne kadar
kara naklıyecisi varsa bugün o
odanın üyesi görünüyor. deniz-
cı görünüyor. Bu işin başında
eski ihtilalci bir beyefendi var,
İrfan Solmazer. Dcnizcilikle ıl-
gisini bana söylesın. '92 sene-
sindeki faalıyetini söylesın, ne
yapmış denızcilikle ilgili ola-
rak? Kaç tane TlR'ı var, onu
söyleyebilir. Denızcıliğin mer-
kezi İstanbul. 6-7 milyonluk
tonajm idare edildiği yer burası.
Şimdi gidip bu beyefendıler mi
burayla ilgili karar \erecek?"
Armatör birliği
Solmazer. annatörün deniz
ticaretindeki kışilerden ancak
bin olduğunu belirterek •'Türki-
ye'de 350 cıvarında bulunan ve
821 gemi sahibi armatörümü-
zün birkaçı dışında. devletin
kendilerine sağladığı maddi ko-
layhklara rağmen. çok az. hatta
hiç vergi vermedıklen gerçekıir.
Deniz ticaret odalan sadece ar-
matörlerden oluşacak olsaydı.
adının 'armatörler bırliği' ola-
rak değişmes gerekirdı" diyor.
Parasalcıiık dönemi kapanıyor mu?
AT kemerin deliğine karar veremedi
TEVFtK DALGIÇ
AMSTERDAM - Avrupa
Topluluğu'nda sınırlan kal-
dırma tartışmaları sürerken iz-
lenecek ortak ekonomi poli-
tikalannda da uzlaşma bir türlü
sağlanamıyor. Tek Pazar ile or-
taya çıkacak dev ekonomide.
bugün yaşanmakta olan dur-
gunluk. ciddı bir sorun olarak
varlığını korurken Avrupa'nın
büyükleri kemerlenn ne ölçüde
sıkılması gerektiği üzerinde an-
laşamıyorlar. İngillere'nin eko-
nomiyi canlandırmak için 12
milyar ECU'luk kamu
yatınmını öngören teklıfı Key-
nesçi bir yaklaşım olarak değer-
lendirilip enflasyonist etkisi ne-
denıyle eleştiri alıyor. Bu flkrin
karşısındaki Fnâlmancılar ise
kemerleri daha çok sıkmaklan
yanalar.
Birim bunalımı
AT ülkelerinin içinde bulun-
duğunu para birimleri bu-
nahmı. yıllardır bazı iilke para-
lannı bir kalkan gibi koruyan
ERM'yi (exchange rate mecha-
nism-kur oranı mekanizması)
giderek etkisiz hale geürirken
başta İngiltereolmak üzere bir-
çok AT üyesini de bir durgun-
luğuniçineitti.
Kur oranlannm belirsizliği
birçok yatınmcırun yeni giri-
şimlerde bulunm.ısını dıırdıı-
rurken bunun sonucu olarak da
ışsizlik artmasınt sürdürdü. Ha-
jcn AT dönem başkanı olan
İngiltere bu durgunluğun daha
da derinleşmesini önlemek
amaayla tüm AT çapında bir
İngiltere'ninekonomiyi canlandırmak için 12 milyar ECU'luk kamu
yatınmı öngören teklifıni Keynesçi bir yaklaşım olarak niteleyen diğer AT
üyeleri enflasyonist etkiden sözederek "kemer sıkma" yönündeki Friedmancı
yaklaşımı benimsiyorlar.
PORTRE/
J. MA YNARD
KEYNES
İngiliz iktisatçısj.
Keynes. kapitaiist eko
nomimn nasıl işlediği
konusımda dönennn
egetnen iktisat öğretisi
olan neoklasik iktisada karşı çıkmış. kapiîaüzmin
istikrarsızliğım ortaya koyarak sûrekfi işsiziiğıu
bir denge durumu ofabikceğini göstermiştir
Kapitaiizram ıktisadı yaşamda büyük daigalan-
malara yol açmadan sürdürüimesi için de\ let mü-
dahalesinin zorunlu okJuğunu »avunan Ke>"nes'-
in görûşleri geliştrriş kapitabsî ülkelerde izlenen
iktisat politikalannm bdırlerutiesjnde ro} oynar.
PORTRE/
M1LTON
FRIEDMAN
ABD'li İktisatçı. Pi-
yasa mekanizmasma
oian sarsılmaz inancı,
tüketim fonksiyonu,
para kurami ve istikraT
politikasına vaptığı katkılan tle tanmmıştır.
1976 Nobel iktisat Ödülü sahibidir. Fried-
mart, özerinde çok tartışılan bir iktisatçıdır.
Monetarizm ağırbkh ısükrar poîitikasının
!MF tarafından benimsenmesi ve Şili, Arjan-
tm, İngiltere gibi ülkeîerde yygulanması. bu
polirikalânn başan veya başansızhğıyla blr-
İikte Friedtnan gündeme geiir.
büyüme paketi hazırladı. 11-12
aralık tarihlerinde İskoçya'nın
Edinburg kentinde toplanacak
ATnin en yüksek karar organı
olan hükümet başkanlan top-
laniısında. son şeklini alacak
olan bu paket bir bakıma Key-
nesgil çağnşımlar uyandınr ni-
telikte.
İngilizlerin büyüme modeli
Durgunluk döncmlerinde
kamu hı/mctlerine \o ultyapıyı
yapılacak yaıınmların -multıp-
lier-çarpan- etkisiyle ekonomi-
de canlılık yaratacağını savu-
nan Keynesçi model, 1980"lı yı-
1larda Friedmancı serbest piya-
sa modeli ile unutulmaya yiiz
tutmuştu. Halen ATbürokrasi-
si içinde tartışılan ve İngiltere
Başbakanı John Major tarafın-
dan bizzat AT hükümet bakan-
larına sunulan öneriler paketi
değişik konularda AT çapında
bir" büyüme amacını güdü-
yor. Bazı AT uzmanlanna göre
bu paket kabul edilirse AT
çapında 12 milyar ECU'luk bır
kamu yatınmı ve bunun da çar-
pan etkisi ve uyeun kredilerle
yaklaşık 50-60 mriyar ECU'luk
bır parunın AT ekonomilerine
akıtılmasını öngörüyor.
İngıltere'nin öncülük ettiğı ve
halen kulis faaliyetine başladığı
bu görüş bazı AT bürokratla-
rınca fazla sıcak bulunmuyor.
Onlara göre tam kemerlen
sıkma zamanmda bu lür harca-
malara girişmek sorunu çözece-
ği yerde derinleştirir ve enflas-
yonist baskılan arttınr. Önü-
rniizdeki birkaç hafta içinde bu
sorunun nasıl çözüleceği merak
konusu.
Keynes mi, Friedman mı?
Bakahm Keynes mi. yoksa
Friedman mı? Kuşkusuz bu
dav ranışlann her ikisı de Türki-
ye ekonomisini etkileyecek.
Ama durum nc olursa olsun.
Türkiye ekonomisine yön vcr-
diği iddiasında bulunanlann
öncelikle ve# ivedilikle enflasyon
olayının üzerine gitmeleri bir
ulusal zorunluluk.
NobelÖdülü
sahibi Galbraith:
Tekyol
karma
ekonomiLONDRA(AA)- Dünyaca
ünlü ekonomisl Prof. John
Kenneth Galbraith.
"monetarizmin sonunun
geldiğini" söyledi.
Prof. Galbraith. Londra'da
Kamu Politikası Enstitüsü'nde
verdiğikonferansta.
ülkelerin maliyelerinin
idaresindebiry öntem olarak
paraya ağırlık veren
monelarizmin. artık
tükendiğıni.yerine.
"pTagmatik düşünce \e eylem
çağının" gelmesi gerektiğini
beîırtıi Liberalgörüşleriyle
Batılı sanayileşmiş ülkelerdeki
poüükacüann çoğunu
etkileyen Prof Galbraith, "Sağ
kanattakilerilesosyalist.
politikacılar. şimdıki durumda
önümüzdeki tek yolun karma
ekonomi old^ğunu idrak
etmelidir"' diye konuştu.
Galbraith, ABD
ekonomisinde bugün yaşanan
güçlüklerin, A BD'nın eski
Başkanı Reagan'ın zengınleri
kollamasmdan. İngiliz
ekonomisinin kötü
durumunun da Thatcher
iktidan döneminde monetarist
politikalara bağımhhktan ileri
geldiğini belirtti.
IŞÇININ EVRENINDEN
ŞÜKRAN KETENCt
Almanya'da Yaşamak
Otelin sabah kahvaltısı servisini yapan genç Alman
kadın olağan davranışlarının dışında, konuşmak istiyor-
du. Sonunda doğrudan konuya girdi, düşünce ve duygu-
larını çok yalın bir dille açıkladı.. Almanlar olarak uzun
yıllar Türkiye'de insan haklarının çiğnenmesini eleştir-
mişlerdi. Bir gece önceki haberlerde*Türk Başbakanı'nın
aşağı yukarı benzer bir içerikte Almanya'da insan hak-
larının çiğnendiğini vurgulaması onu çok etkilemişti.
Üzüntüsünü dile getiriyordu. Dünyadaki bu değişimi açık-
layamıyordu. örneğin yakın bir Sırp dostunun daha ön-
ceki yıllarda ülkesini ziyaretten dönüşünde Yugoslavya
özlemi ve sevgisinden söz ederken son birkaç yıldır çok
büyük bir değişimle "büyük Sırbistan'dan" söz etmesini
yadsıyordu. özet olarak, kendi ülkesinin insanı dahil,
hortlayan ırkçılıktan kaygı duyuyor, artık Türk ve Alman
sokaklarda korku içinde dolaşmak zorunda olduklannı
belirtiyordu. Alman alışkanlığının çok ötesinde, bir tür
özür dileme, açıklama çabasından çok hoşnut. insan yak-
ma vahşetinin sorunun boyutlarını sergileme anlamında
işe yaradığını düşünüyordum. Alman toplumu ve poli-
tikacısı için yeterli uyancı olmasa da hiç değilse yurtdışı-
na çalışmaya yolladığt milyonlarla vatandaşını, sorun-
larını unutan, Türk siyasetçisi, Türk kamuoyunun du-
yarlıtığını sağlayabilirdi..
Almanya'da yaşayanlar bizden çok daha yoğun bir ka-
panma, bir tür getto yaşamına sürüklendikleri için, bir ör-
gütlenmenin düzenlediği bir konferansa diğer gruplar
katılmıyor. Türkiye'deki kadar büyük kalabalıklara sesle-
nilemiyor. Ancak daha yorucu oluyor. Her şeye rağmen
sorgulamayı öğrenmiş insanlar, fanatik saplantılar kpinde
de olsalar, konuşanı soru yağmuruna tutuyor, yoğun bir
tartışma ortamt yaratıyorlar. Konferansların arkasından
da aynı hararette tartışmaların sürdüğü toplu yemekler
oluyor. Yabancı düşmanlığı, Kürt sorunu. Türkiye'nin bu-
rada yaşadığımız halde bizim fazlaca ilgimizi çekmeyen
her sorunu bu tartışmalarda ameliyat masasına alınıyor.
insanlar çok aykırı düşünceleri, bize göre birbirlerine
daha fazla katlanarak tartjşmayı öğrenmişler hiç değilse..
Gece yarısını çok geçmiş olarak eve dönüyoruz. Birgül
telaşlı, önden merdivenleri koşar adım çıkıyor. Telaşla
kapıyı açıp eve giriyor. Geleneksel kadınca konukseverli-
ğimizin değişmediğini, önden eve girip bir dağınıklık var-
sa toparlamaya çalıştığınt düşünüyorum. Birgül odalar-
dan birine koşturup kapıdan başını uzatıp, sevinç çığlığı
ile geri dönüyor. "Yatağında normal uyuyor. Saatlerdir
nasıl oturdum bilemezsin. Aklım çocukta" dıye açıklama-
larda bulunuyor. Almanya'da yaşayan bir annenin çocu-
ğu ile ilgili korkuları, kaygıları ile yeni tanışıyorum Behçet
öyle evde yalnız kalmasını bilmeyen, yalnız bırakıimak-
tan korkulacak bir yaşta değil. Birgül komşulannın da
güvenilir olduğunu vurguluyor. Bu korkular içinde yaşa-.
maması gerektiği bilincini de taşıdığını, ancak korkmak-
tan kendisini alıkoyamadığını anlatıyor..
Birgül'ü korkuları ile Köln'de bırakıp Münster'deki kon-
ferans sonrası yemeğe gitmeye hazırlanıyoruz. Bu kez'
Nedret özel bir 10 dakikalık zaman istiyor. Yemeğe gidiş
yolunu uzatıp evin önünden geçeceğiz. Bizi arabanın
içinde bırakıp çocuklara bir göz atacak. Aslında yıllardır
evde kalmaya alışkınlar. Bu saatte uyuyor olmaları da
gerekiyor. Zil çalarsa kapı açmama konusunda da çok
sıkı uyarılmışlar. Yine de annelik değil mi, saçma olduğu-
nu bile bile yataklarında uyuyor olduklannı bir gözleri ile
görmek istiyor..Yoksa yemeğe, çok özlemini çektiğini
söylediği tartışmalara katılamayacak..
Her yerde, gündem ne olursa olsun. konu yabancı düs-
manlığına geliyor. Her kafadan sorunun boyutlan üzerin-
de, alınabilecek önlemler konusunda farklı sesler çıkıyor.
Ancak her davranış, her tartışma Almanya'da yaşayanlar
ile bizim yaklaşım ve bakış açılarımızın çakışmaya-
cağını sergiliyor. Onlan, kaygılarını dinledikçe, kendi te-
peden bakan yaklaşımlanmdan, ömeğın son insan yak-
ma vahşetinin, sorunun gündeme gelmesinde yararlı
olacağı düşüncemden utanıyorum. Almanyada yaşamak
ile Almanyada yaşayanın sorunlanna dışarıdan göz at-
mak arasındaki uçurumu algılamaya başlıyorum. Alman-
ya'da yaşayanlar. yıllardır içinde yaşadıkları yabancı
düşmanlığı sorununun boyuttarının Alman-Türk siyaset-
çisi, yetkili. görevli, sorumlusu ve düz vatandaş tara-
Iından bir türlü algılanmamasına isyan ediyor. Almanya'-
da yaşamanın kararlılığında. büyük politikalar, büyük id-
deallerin dışında, Alman-Türk siyasetçisinden, Alman-
ya'da güvenilir, insanca yaşamanın koşullarının yaratıl-
masını istiyor. Sözün kısası Almanya'da insanca yaşa-
mak istiyor.
Oîomotivciler gümrük birliğine karşı:
AT 95'edeksabretsin
ANKARA (ANKA) - Türk
otomotiv sektörü. gümrük
duvarlannın indirilecek ol-
ması nedeniyle büyük endişe-
ye kapıldı.
Otomotiv
1
ve yan sanayii
sektörü. devletten. "1995 yılı
sonunda gerçekleşmesi öngö-
rülen AT ile gümrük birlığj
takviminm gözden geçirilerek
bu gümrük birliğinin önü-
müzdeki dönemde ne tür bir
süreçten geçerek gerçekleşeee-
ği hususunun, Türkiye-AT
Ortakhk Kon-
seyi'nde müza-
kere edilerek ye-
niden tarif edil-
mesini" lalep
ediyor.
Sektör. bu
görüşünü.
"19"'3'te yürür-
lüğe giren 12 ve
22 yılhk güm-
rük indirimi
takviminin o
zamanki şartla-
ra göre
yapıldığı. oysa
mevcut ekonomik ve sosyal
şartlann. anlaşmanın
yapıldığı tarihtekinden farklı
olduğu" savıyla destekliyor.
Sanayiciler. "ATnin kural-
lanna uyum sağlanmadan
gümrük birliğine gidilmesinin
sorunlar yaratacağı ve Türki-
ye aleyhine çalışan tek yönlü
bir ticaret büyümesi ihtimali-
nin yüksek olacağını" ifade
etıiler.
Tam üye olunmadan AT ile
gümrük birliğınin. şimdiye
kadar hiçbir benzerinin görül-
mediğini savunan otomotiv
sanayicilen. "'AT'ye sonradan
•kaülan bütün ülkeler tam
• Otomotiv Sana-
yii Derneği, güm-
rüklerin kısa süre-
de indirilmesinden
Türk ekonomisi-
nin zarar göreceği-
ni savunarak.
"1995 e kadar
beklenmeli" görü-
şünü dile getirdi.
üyelikten sonra bunu 5 ile 7
yıl. süren geçiş dönemi sonun-
da gerçekleştirdiler" dediler.
Otomoıiv Sanayii Derneği
yetkilileri. "Gümrükler kısa
sürede indirildiği takdirde.
Bunun sektörü çok büyük sı-
kıntıya sokacağı, sanayide
mevcut projeler yatınm
faslında olduğu için çok bü-
yük kaynak israfına yol aça-
cağı" görüşünü dile getirdiler.
Otomotiv sanayii ürünleri
ithalatında uygulanan güm-
rük vergileri ve
koruma oran-
larında statüko-
nun (mevcut du-
rum) 1995'e ka-
dar koruna-
masıru isteyen
dernek yetkili-
leri. "Bu iki-üç
yıl içinde hem
karşı tedbirler
almabilir hem de
sektörler kendi-
lerini hazıriar.
Bu yapılmaya-
ca'ksa da alterna-
tifler var. ancak yapılabileceği
kanaatindeyiz" dediler.
Yetkililer, AT ile yapılan
katma protokolün 5'inci
maddesi uyannca, "ekono-
mik güçlüklere yol açması ha-
linde, Ortaklık Konseyi'ne
başvurarak Türkiye'nin ge-
rekli koruma tedbirlerini ala-
bileceğini" hatırlatülar.
OSD'nin inceleme rapo-
runda, 1995 yıhndan ıtibaren
tamamen ithal edilmesi halin-
de, Türk ekonomisinin yılhk
dövız kaybının en az 6 milyar
dolar. istihdam kaybının ise
en az 200 bin kişi olacağı lcay-
dedildi.