Katalog

>7 MAYIS 1991 EKONOMİ CUMHURİYET/13 Efe'nin dosyası tayıp • ANKARA (UBA) )YP Zonguldak rfilletvekili Tevfik Ertüzün, rumhurbaşkanı Turgut İzal'ın oğlu Efe ve gelini ieynep'in ortağı olduğu ialahsun Hekimoğlu denkul Değerler Şirketi'nin 'insider trading" yaptığı 'olundaki suç duyurusunun cayıp olduğunu öne sürdü. ırtüzün, Şişli Cumhuriyet îavcılığYnın Maliye îakanlığı'na gönderdiği iosyanın Maliye îakankğı'nm hiçbir caydmda geçmediğini jelirtti. D. Almanya'ya yatırım çağrısı HAMBURG (Cumhuriyet) Doğu Almanya'nın beş eyaletinden biri olan Mecklenburg Vorpommern'in Ekonomi Bakanı Conrad Michael Lehmeot, 22 kişilik bir heyetle Türkiye'yi ziyarete geliyor. Doğu Almanlar, Türk işadamlanna yatırım çağrısında bulunacaklar. 1 Mecklenburg Eyaleti'nin Ekonomi Bakanhğı üst düzey bürokratlanndan Thilo Schelling, yatırım ya da sipariş bekledikleri alanların orman ürünleri, mobilya, gıda, makinetakım, turızm ve gemi yapmıı olduğunu belirtti. Schelling, aynca İstanbul'da "dohnuş sistemini" inceleyerek eyaletlerinde, özellikle kıyı bölgesinde yer alan küçük köyler arasında benzeri bir ulaşsm ağs kurmak istediklcrini sözterine ekîedi. Schsiling, Türkiye'yi zjyareöeri ssrassnda TÜStAD, ticaret ve sanayi odalan yöneticilerinin yanı sıra bazı özel sektör temsilcileriyle, örneğin Koç Holding'le de göruşeceklerini belirtti. tki Almanya'nın birleşmesinden sonra Federal Almanya bir özelleştirme hand" (Bizim KOl'nin benzeri) ehyle bu yıl başında başlatılmasmdan sonra 1012 kadar Türk firmasının, sanayi yatınmı için ciddi teklifler götürdüğü belirtiliyor. Bu firmalardan biıinin Mecklenburg Eyaleti'nin başkenti Schwerin'de fason blucin üretimi girişimi son aşamasına Şu ana dek 1012 Türk firmasının, özelleştirme geldi. Türk firmasının, îngiliz ortağıyla birlikte Milan adlı tekstil fabrikasına yaçerçevesinde D. Almanya ile ilgüendikleri belirtildi. Bir tuım yapacağı haberi, yerel gazetelerden Türk firması, Mecklenburg'da fason blucin diktirecek. Mecklenburger Morgenpost'ta "Milan, programı başlattı. Halen dünyanın dört manya'nın kurulmasmdan önceki sahip Boğaziçi'nden büyük sipariş aldı. Türkbir yanmdan yatırımcılar, eski Doğu Al leri mallarım şimdi geri istiyor. Bu mül ler, pantolonlannı SchwerinStemberg'de man topraklannda bulunan 5 eyalete ya kiyet problemi, bazı Batı Alman sana dikürecekler" başlığıyla yer aldı. tırıma cağnlıyorlar. Almanlar, Doğu Al yicilerini Doğu'da yatmmdan ahkoyan man ekonomisini canlandsrmak için za en önemli neden olarak gösterüiyor. Eyalet Ekonomi Bakanhğı yetkilisi man zaman "bedava" denebüecek fiyat Üçüncüsü» Doğu Almanya'da giderek SchelÜng, siparişle ilgiJi kontratm perJarla hızh bir özelieştinae yürütraeye ça yaygmlaşan bir yabancı düsmanhğı var. şembe günü îstanbuî'da imzalanacağmı hştyorîar. Buna karştti, özeHeşüımeınn "Tfcea belirtti. Işini iyi bilenler için eşi bulunmaz bir fırsat olan bu özelleştirme dalgası, önemli tehlikeleri de beraberinde getiriyor. Birincisi, hiçbir tesis kâğıt üzerinde görünen niteliklere tümüylt sahip değil. îkincisi, bazı tesislerin Demokratik Al Mecklenburg Eyaleti'nden bir heyet Türkiye'yi ziyarete geliyor EKONOMİ NOTLARI OSMANULAGAy ANAP Lideriik Yanşı ve İki Senaryo... 4tom Damalı zarar etu • ANKARA (ANKA) DMP Geneî Başkanı Bedrettin Daîan'm îstanbul Belediye Başkanhğı yaptıgj «rada ÎSKİ Genel Müdürlüğü'nü üstienen Atom Damah'nın kurduğu borsa şirketi geçen yılı zararla kapads MED Menku! Değerler AŞ'mn geçen yıl 3 milyar 268.8 miiyon liralık satış gerçekleştjrdığî ve bu satışlardan 385.9 mılyon lira kâr çttiği bildirildi. Şirkettn geçen yıl sonu itibanyla bılançosunda 608 miiyon 552 bm iira kısa vadeli borcu bulunduğu görülürken, yaklaşık 667 mHyon liralık da kısa vadeli aiacağı bulunduğu saptandı. Şirkete yıl sonu itibanyla anapara ve geiırierınin îahsiii amacıyia 1 milyar 609 miiyon iirahk menkul kıymet ve kuponlarınm bıraktldığı beUnüdi. Şirkctin kasa mevcudunun ve maddi duran varlıkianmıı 24 milyar 200 miiyon liraya sigorîah olduğu vurgulanırken, İMKB'nin sigorta şemsıyesı altında olmadığı kaydedüdi. GAP barajları tamaııılanamıyor Hedeflere göre hizmete girmesi geciken tek baraj Atatürk Barajı değil. Kraikızı, Batman, Dicle, ÇmarGöksu ve DerikDumluca barajları da henüz tamamlanmış değiL ERGÜN AKSOY DtYARBAKIR GAP'ta geciken tek baraj Ataturk Barajı değil. Proje kapsammdaki tüm barajlarda işler ağır aksak yürüyor. Bu yıi hizmete sokulması pianlanan Kraikızı, Batman, Dicle, ÇmarGöksu ve DerikDumluca barajlarının ancak yandan fazla böîümu tamamlanabildi. ödenek sağlanması halinde bu barajların üç yıl sonra bitirilebilecekleri belirtildi. GAP kapsammdaki barajlarda ödenek sıkmtısı nedeniyle işlerin buyuk bölümü durdu. Baraj yapımmı üstienen firmalann finansman sjkmtısî nedeniyle çalışanlarına ücret ödemekte guçluklerle karşılaştıklan belirtildi. tşçiişveren arasmdaki sürtüşmeler nedeniyle iş veriminın düştüğü öğrenilirken Tesİş Şendikası'nın müdahale yetktsinin buîunmadığı bazı barajlarda ışçilerin asgari ucretle çalıstuıldıklan kaydedüdi. Ataturk Barajt dışmda, GAP kapsammdaki barajlarda ekonomik sıkmtı ve çeşitli nedenlerle işlerin ancak yanya yakm bölumü tamamlanabıidi. Entegre bir proje olarak hizmete gudiğı zaman I miiyon 693 bin 27 hektar araziyi sulayacak ve her yıl 27 bin 345 miiyon küovatsaat enerjinin uretüeceği GAP kapsammdaki barajlarda son durum şöyle: Atatürk Barajı: 1992'de tamamlanması hedeflenen barajın gövde inşaatmm yüzde 80'Uk bölümü bitirildi. ödenek yönünden büyük boyutta problemin bulunmadığı barajda 4500 işçi çahşıyor. Kraikızı Barajı: Atatürk Ba Mısır'a borç indiritni • KAHİRE (AA) Paris Kuiübü olarak anılan Batjlı kredıtör ülkeler, Mısır'm 35 milyar doîarhk dış borcunun yaklaşık üçte btrmt silme kararı aldılar. Mssır'sn Paris Büyükelçıüği Sözcüsü tarafından yapılan açıklamada, Paris Kulübü'ne üye 17 ülkenın, Mısır'dan alacaklarının !0 mîlyar dolarını silmeyi kararlaştırdıklan bildirildi. Baünan Barajı'nda inşaat, diğerieri gibi sık sık ödenek yetersizliği nedeniyle keslliyor. rajı'ndan sonra GAP'ın en önemli kollanndan biri olarak nitelenen bu barajda işler tamamen durdu. 1985'te temeh atılan ve bu yıl bitirilmesi pianlanan barajın yüzde 70'lik bölümü ancak tamamlandı. Geri kalan yüzde 30%luk bölümün düzenli ödenek gönderildiği takdirde 2 veya 3 yılda tamamlanabileceği belirtiliyor. Barajda çalışan işçilerden 6O'ı işveren tarafından zorunlu izne gonderilirken onumüzdeki günlerde geniş kapsamh bir tensikata gidileceği bildırıldı. Batman Barajı: Temeli 1980 yıhnda atıldı. Bu yıl hizmete sokuîması planlamrken işjerin ancak yuzde 6O'hk bölümü tamamlanabildi 200 işçinin görev yaptığı barajın üç yıl son ra ta mamlanabileceği kaydediliyor. Dicle Barajı: Temeli 1986'da atılan ve beş yılda bitirilmesi pianlanan barajın ancak yuzde 40'hk bölümü tamamlanabildi. Sağlıkh bir şekilde ödenek sağlandığı takdirde barajın bes yılda tamamlanabileceği bildirildi. Toplam 200 işçinin çalışüğı barajda ödemeler asgari ücret dtizeyinden yapılıyor. ÇmarGöksu Barajı: 1987'de temeli atılan ve bu yıl bitirilmesi hedeflenen barajın yüzde 75'lik bölümü tamamlandı. Bir yıl sonra bitırileceği kaydedilen barajm, tam anlamıyla hizmete girebilmesi için işlerliğini sağlayacak olan kanalların ihalesinin yapılması gerekiyor. DerikDumluca Barajı: tlk olarak temeli 1979'da atılan ve çeşitli nedenlerle yapımına ara verilen baraj I984'te yeniden ihaleye çîkarıldı.' 1987'de tamamlanması pianlanan barajda işlerin bugune kadar yuzde 75'lik bölümü tamamianabüdi. Ne zaman hizmete sokulacağı henuz bilinmiyor. GarzanKozluk Sulama Kanalr. Temeli 1986'da atıldı. 1990'da bitirilmesi beklenirken ödenek yokluğu tamamlanmasını engelledi. İşlerin büyük bölümu tamamlanan kanahn en kısa surede hizmete sokulması planlanıyor. ÎKB'den kredi isteği • ANKARA (AA) Türkıye, tslam Kalkınma Bankası'ndan (tKB) finansman sağiamak amacıyia uç kuruluş için bankaya toplam 40 miiyon dolarlık yeni proje tasansı sundu. lKB'ye Emlak Bankası ve Gübretaş için 10'ar miyon dolarlık, Çayeli Bakır îşletmeleri için de 20 miiyon dolarlık kredi başvurusunda bulunuldu. İKB'nin 15. yıllık güvernörler kurulunun 2829 mayıs tarihlerindeki Kahıre toplantısına katılacak Türk heyetinin tKB'ye sunulan, toplam tutarı 40 miiyon dolar tutarındaki bu tıç yeni proje tasarısıyla ilgili görüşmelerde bulunması bekleniyor. Son fa'ız kararlarımn atınış ve uygulanış biçimi en fazla piyasa ekonomisine gerçekten inananlan üzmüş. Yaptığım temaslardan bunu anlıyorum. Özal'ı piyasa ekonomisi ilkelerinin savunuculuğunu yaptığı için takdir edenler arasında da bir kez daha duş kırıklığına uğramanm burukluğu görülüyor. "Turgut Bey, kendi savunduğu ilkelere bu kadar aykırı bir uygulamaya nasıl evetder", sorusunu soranlargünlük politik hesapların bu denli ağır basmasmı bir türlü kabul edemiyorlar. Şimdi çok güncel olan soru şu: Günlük politik hesaplar ekonomiye ne kadar bulaşacak, kısa vadeli politik hesaplar yüzünden ekonomide hesapkitap ve akılmantık hangi noktaya kadar gözardı edilecek? Ekonomik kararlarda ekonominin gerekiert yerme btrtakım maceract poUttkacıtarın irt gövde gosterüeri m't öne çskacak? Törkîye ekonomistntn yakm geleceğlni vaktndan Jîgilendiren bu sorulara cevap ararken iki senaryo akia geüyor. ANAP'îaks iiderlik mücadeiesînin sonuçlaniş biçiminin de bu senaryolardan hangısının daha fazta gerçekleşme şansjna sahip oiacağinı betirfeme bakimfndan önemlî btr gosterge o!acağı aniaştiıyor, Bentm "ty'tmser senaryo" olarak n'rteleyeceğim birinci senaryo şu: ANAP'ın başına aktî ve mantıgı maceracılığın ve paiavraciUğm önüne koyacak bınsi geçecek. Yeni lider ANAP'ın Imajını düzeftmek için her seyden önce partinin ciddi konulara ciddi yaklaşttğını kanıtlamak gerektiğini düşünecak. Bu konutartn baştnda da ekonomideki soruniar yer alacağina göre bu sorunlara çok kısa vadeit, politik hesaplarla değil, ülkenin ve ekonominin geteceğmi düşünen bir bakış açısıyla yaklaşılacak. Son uygulamalar nedeniyle böyök stkmtıiar içinde bulunan bürokrasideki aklı başında kadroların da katkistyia tutarlt bir program yapriacak ve bunun uygulanacağı konusunda kamuoyuna güvence verilecek. ANAP'ın hiçbir vaadini tutamayan palavracfmaceracı tipfer yüzönder» bozulan itiban böyiece düzettılmeye çaltşttacak ve belki bir yıi içinde kısmen olumlu sonuçlar alındıktan sonra seçime gidtlecek. Ben Türkiye'deki son gelişmelere, kısa vadeli ucuz politikaya prim veren yaktaşımiara bakınca bu yukarıda özetlemeye çalıştığım senaryoyu îazla lytmser buîuyorum, gerçekleşme şansının fazla olmadığını düşünüyorum. Son getişmeierin ışığtnda gerçekteşmesi daha muhteme) görünen senaryo ise şu: ANAP'ın kısa vadede puan kazanması için önemli olan şeyin daha inandırıcı bir lider değit göz boyaytcı bir icraat dizisi olduğu görüşü ağtr basacak. Ekonominin geieceğt tamamen gözardt edilerek kısa vadede çeşitli kesimlere bir parmak bai tadı verecek politikalara gidilecek. Dtş kredi girişindeki nisbi hareketlenmeden de yarar(anttarak patavra edebiyatma yeniden hız veriiecek. Ekonomi yapay olarak pompalanırken maceracıpalavracı tipler bir kez daha "son kırk yılın en iyi durumu" edebiyatma başlayacaklar. Türkiye'de pek çok kimse çok kısa vadeli döşunmeye ve davranmaya altştırıtdtğt tçın buna güvenilerek iik yakalanan fırsatta seçime giditecek. Bu uygulamalar nedenıyle ekonominin dengeleri çok ağır darbeler yiyecek, enflasyon sorunu yeni boyutlar kazanacak, ama bötün bunlar seçim sonrasında gündeme geleceği için göze alınacak. "Seçimden sonra tufan" espnsiyle bu uygulamanm tçine girüecek. Bu ikinci senaryonun uyguianması içsı ANAP'ın başına daha kişilikli ve yetenekti birisinin geçmesine htç gerek yok. Emirkomuta tömüyie yukarıdan gelecek, bunların yerine getirilmesini ise bu tip işlerin gönüllüsü olan göçlökuvvetli adamlar sağlayacak. İlk işaretlerıni gördüğümüz ikinci senaryonun gerçekleş, mssi halinde ülke ekonomisi nereye gider? 1991ü nasıl bır( 1992 izler? Doğrusu düşünmesi bile tatsız geliyor. Kısa vadeli politik hesaplar yüzünden bütün temel sorunlartn gözardı edildiğî bir dönem daha yaşarsak sonuçları çok tatsız olabilir herhaide. Sanırım bürokrasideki aklı başında insanlar da böyle düşünüyor. İkinci senaryo gerçekleşir ve ekonomide sınırsız maceracıitk yolu açılırsa bu ınsanların da kendılerını bir yol ayrımında bulmalannın kaçınıimaz olabileceğini düşünüyorum. DÛVİZ KÜRURI Odvuın Cmsı 1 ABD Doiart 1 Alman Markı 1 Avustraiya Dolan 1 Belçto Frangı 1 Fransa Frangı 1 Bollanda Flannı 1 Isveç Kronu 1 isvıçre Frangı 100 Italyan Lıretı 1 Japon Yenı 1 Stertın 1 S Arabıstan Rıyalı 04vız Alış 402194 235009 304662 114 29 692 24 208715 655 90 2764 22 316 26 29 08 6972 04 1072 52 DÛVİ2 Satış 403000 23S480 305273 114 52 693 63 209133 657 21 2769 76 316 89 2914 6986 01 1074 67 Efektti Alış 4017 92 2347 74 2994 83 112 35 69155 2085 06 649 34 276146 310 88 28 79 6965 07 1045 71 Elektl Satış Ç J V M Z K K 4042 09 236186 306189 114 87 695 71 2097 60 65918 2778 07 317 84 7006 97 1077 89 % 1 7113 Alman Maıta $ 5 8100 Ft Frangı $ 1 9270 Hol Flonnı $ 1 4549 bv Frangı $ 1271731ta) üretı $ 138 30 Japon Venı $ 3 7499 S Arab Rıyalı £17335$ ADİL ÇOCUKEVİ'NDEN DUYURULAR TÜRKÇE, İNGİLİZCE VE ALMANCA S1N1FLARI İÇİN TÜPRAŞ VE PETROL OFİSİ KAYIT GÜNÜMÜZ: 7 HAZİRAN 1991 CUMA SAAT: 10.0012.00 /14.0016.00 ARASIDIR! Petrol hisseleri bugün satılıyor Ekonomi Servisi Türkiye^ nin en büyuk şirketi Turkiye Petrol Rafinerileri AŞ (Tüpraş) hisselerinin yuzde 2.5'i ve Turkiye'de akaryakıt pazarlamasınm yüzde 60'ını elinde bulunduran Petrol Ofisi AŞ'nin (POAŞ) hisselerinin yüzde 5'i bugün halka arz yoluyla satılıyor. tş Bankası'mn elektronik hizmet veren yurtiçi ve yurtdışı şubeleri aracıhğıyla yapüacak satışlarda bin liralık nominal değerli Tupraş hisseleri 2 bin liraya, Petrol Ofisi hisseleri de 4 bin liraya satılacak. Tüpraş ve Petrol Ofisi hisseleri birlikte satılırken aynı nominal değerde talep edilebile 2923 Sanver, Akbank murahhas azası • ANKARA (UBA) Bankalar Birliği Genel Sekreteri Üstün Sanver, yeniden aktif bankacıhğa döndü. Bankalar Birliği'nin Istanbul'daki yıllık olağan genel kurul toplantısından sonra genel sekreterlikten ayrılan Üstün Sanver, "aktıf bankacıhğa gen dönüyorum" dedi. 8 . GELENEKŞEL. .. MEZUNLAR GUNUMUZU 10 HAZİRAN '91 PAZARTESİ SAAT: 11.00 15.00 ARASI YİNE HAMBURGER PARTİSİ İLE KUTLUYORUZ. BÜTÜN MEZUNLARIMIZIBEKÜYORUZ. L.C.V. ADİL ÇOCUKEVİ TOPÇAM SITESt LALE SOKAK 18 TARABYA TEL.i 162 3 8 62 162 97 60 cek. Tek başına Tüpraş ya da Petrol Ofisi hissesi satın almak ise mumkün değil. Satışlar, 2729 mayıs arasında 3 gün boyunca sürecek. Bir kişi en fazla 2 bin adet hisse (yani Tüpraş için 4 miiyon liralık, Petrol Ofisi için de 8 miiyon liralık) satın alabilecek. Hisselerin tamamı satılırsa özelleştirme getirisi Tüpraş'ta 36 milyar lira, Petrol Ofisi'nde ise 72 milyar lira olmak üzere toplam 108 milyar lirayı bulacak. Tupraş ve Petrol Ofisi çalışanları ve emeklileri de yalnız1 ca kendi çalıştıkları şirketin hisselerinden satın alabilecekler. DUGÜN • 8. BİLGİSAYAR KONGRESİ İstanbul Atatürk Kültür Merkezi ve The Marmara Oteli'ndeki çeşitli etkinliklerle başlıyor. • UNCTAD SEMİNERİ Merkez Bankası ile Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) tarafından ortaklaşa düzenlenen "199O'lı Yıllarda Gelişmekte Olan Ülkeler İçin Ticaret Politikalan" konulu uluslararası seminer Antalya Sheraton Voyager Oteli'nde başlıyor. • İKVDEİK KONFERANSI "Geleceğin Avrupası ve Türkiye" konferansı Sheraton Oteli'nde 16.00'da başlayacak. • MARMARA Üniversitesi AT Enstitüsü'nün düzenlediği "1992 Avrupa Tek Pazarı'nm Üye Olmayan Ülkelere Etkileri" konulu beş günlük uluslararası seminer Üniversite Rektörlük Konferans Salonu'nda başlayacak. • 2. BETON KONGRESİ İstanbul Teknik Üniversitesi'nde başlıyor. TMMOB tnşaat Mühendisleri Odası'nca düzenlenen kongre, 30 mayısta bitecek. B o r s a d a g e ç e n h a f t a : Tahtalar doldu, taştı. İşlem hacmi çokyoğun. MİW*l^^3£^?IK0^K?fK^VKt Y apT"Kr e d i Y a t ı r ı m ' d a g e ç e n hafta: Alımsatım emirleri gününde karşılandı. Yapı Kredi Yatırım, sizden aldığı emirleri elektronik haberleşme ağıyla borsa temsilcilerine hemen ulaştınr. Alımsatım emirleriniz, arz ve talebin durumuna göre, borsadaki en geniş temsilci grubu tarafından zamanında gerçekleştirilir. Borsada yatınm yapmak için, Yapı Kredi Yatırım'ı arayın. YAPI^CKREDi YATIR1M Yapı Kredi Menkul Değerler MerKezl ' İstanbul: (11 132 62 00 (15 hat) Ankara (4) 131 98 16133 89 18132 07 70 izmır. (51) 19 63 4319 63 4419 92 05 Adana: (71) 18 20 02 (3 hat)