Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
5 milyondan
500 milyona...
Konut Destek Kredisil
Ayrmtıi. b.lgı ,ç,n ALO 2 4 188 24 24
Cumhuriyet
DâşıecUğirtiz daireye
İ8.YIL / SAYI 24123 / 2000 Tl (KDV dahil) KURUCUSU YUNUS NADİ (1924-1945) BAŞYAZARI. HADİR ttADİ (1945-1991)
Yeann
tnsan ömründe oldukça
uzan bir zaman sayüan on yj-
IIB bir iUkenin taıihindeld de-
geri nedlr?
Çagımızın başdöndttrücü
ivmesiııde 10-11 yıl azunsan-
mayacak bir sure oiuştnnıyor.
Nitekim Turkryr'nin askeri
yönetim altına duştugü
1980den bu yana bütön dün-
yada köpriUerin alündan çok
su aknustır.
Düy*da kalkıaıııa çagı ya-
sanıyor. Yaygın deyimiyle "sü-
per endustri ulkelen" "bttim-
sel teknolojik devrim"üı türe-
tiınini ulusaJ suıırlan dinleme-
den gezegenimize ekiyoriar.
Yüzyıümızın ortasına kadar
sömürge duzeninde yaşayan
frM tkinci
Dünya Savaşı'ndan sonra ka-
zanan toplumlarda bik şas-
kınlık verici atüımlar izleni-
yor.
Hbet biz de son on yıl için-
de yerimizde saymadık. Böy-
le bir dünyada, ekonomik %<t-
lişnıe yohında adımlar atma-
nuz dogaldır. Düne oratıla
bugüD ulaştıgunız düzeye ba-
karak otumlıı sonaçlar çıka-
rabfljriz.
Anıt, Atatörk'ün knrdugu
Cnmburiyet'in başlangıcında
•edef olarak saptadıgımız
"çağdaş uygarlık düzeyi"ne
nla^tıgımm söyleyebilir mi-
yiz?
Hiç kuskusuz bu sonıya
"evet" yanıtını verebilecek bir
insaf sahibi yoktur. Şimdiye
kadartilkemizrtepek çok şey
yapümakla birükte ekonomik
geUşmemizin yeterti olmadığı
acıknr. Buna karsılık "çağdaş
uygarlığın temel ölçütû" sayı-
lan çagdaş yaşam ve yonetim
biçimlni, daha açık deyisiyle
demokrasiyi kunnakta çok
gedktigiıniri, hatta geri kal-
dı|ımızı düşunebiliriz. bk
aıhmlan TnnTİmaiia başlsyan
"insan hakları ve temel
özgürlükleT" yolunda ağır ak-
sak yüriiytrek bir arpa boyu
ileriedigiıniri ve 21'inci yuıyt-
la yaklaşırken demokrasiden
yoksun kaldıfımm acıyla di-
le getinnek zoruodayu.
Çagdaş demokrmsi bir ya-
şam biçlnü ve bir bakuk da-
zenidir. Efcer çagdaş uygarlık
diızeyine ulaşmak istiyorsak,
her seyden önce hukuk düze-
nimizi eksiksiz biçirade de-
mokraük bir yapıya kavuştur-
mak zonındayız.
•
Nc var Id 12 Ejiül askeri re-
jiminin 1980'lerin başında
baskı yöoetimiyle kurduğu
huknk dazeni bugün de ge-
çertidir. Sekiz yridan beri par-
lamentoda buyük çognnlugu
eünde tuUn ANAP, başU 82
Anayasas olmak iizere bu ya-
pıyı degiştirebilirdi; rauhale-
fet, bu yolda iktidan destek-
lemeye hazırdı.
ANAP iktidan, bugüne ka-
dar, askeri yönetimin kurdu-
2u modeti 2000 yılına taşımak
iddiası içinde kalnuştır.
"Model", iktidar sdzcüleri-
nin ak sık ortaya koyduklan
gibi, pariamentarizmin sagını
solunu budayan "meıkez
partisi" yönetiminde "depoli-
tizasyon"n uygulayarak halkı
siyasetten soyuüamak ve "al-
ternatifsiz iktidar"la 21'inci
yüzyıla ulaşmak idi. ANAP
yönetimi ba yolda eünden ge-
len her şeyi yapmakta kusur
işlemedi; partinin o\ tabanı
eriyip yüzde 20'lere düştügü
günkrde bik iddiasından vaz-
geçmedi.
Türkiye'nin antidemokratik
12 Eylul yasalannı 1991e U-
şımak zorunda kalmasında
ANAP birinci derecede rol
oynanuştır. Demokrasidc ge-
son 10 yılda hiç knşkusuz
ANAP iktidandır.
•
Yann yapdacak seçimlerin
anlamı işte bu noktada odak-
laşıyor, HrUye'nin çagdaş
demokrasiye kavuşabilmesi
için bu engeti aşmak zonuüa-
£v ortaya çılayor.
Bugttn başımızda bulunan
iktidar, 1987 geneJ seçiınkrin-
de yüzde 35 ve 1989 yerel se-
çimleriDde yüzde 21 oramnda
oy alabilmişti; buna karşdık
MecUs'teki sandalye sayısuun
yüzde ^ i n i eUnde tutmaku-
dır. Dört yıldan beri sürege-
lenbu onayianamaz dvnunnıı
giderilmesi -seçim yasasının
sakıscaianoa karşın-yann bir
ölçüde giderilebüir, taalkın
eğUinüerine koşut bir parla-
mentonun oluşması üikeye so-
lak aJdırabilir.
Tiirkiye'uin içte ve dışta
agır soranlan var.
Halktan kopok bir iktklar-
\% bu sonınlann üstesinden
gcimek olanaksudır. Halkın
geniş destegine sahip bir htt-
kümete ülkemizin gereksin-
mesi bu aşamada çok büyttk-
tör.
Dileriz ki yann yapüacak
scçimde her şeyden önce bu
amaca yönelik sonuçlar san-
(hktan çıkabilsin. Sagduyu sa-
hibi bütun yurttaşlann dn-
şöBcemizi paylaştığına ina-
•uyoruz.
Cumhuriyet
Liderlerden sonatakYEMAZ
Özal, anayasal
konumuna
çekilecekBaşbakan Mesut Yılmaz, seçim
soriuçları ne olursa olsun
Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın
önümüzdeki dönemde yürütme
yetkisi bakımından anayasal konumuna
çekileceğini söyledi. Başbakan, bu konuda
Ozal'ın da farklı düşünmediğini açıkladı.
Cumhurbaşkanı Özal, Başbakan Mesut
Yılmaz'la dün iki kez öpüştü. özal, Yılmaz'a
"Bugün (dün) boş musun? Bir programın yok
»mu" diye sordu. 5. Sayfada
INÖNÜ
ÖZAL'IN T\JRU — Başbakan Mesut Yılmaz tstanbul'da atacağı kent tunınu iptal ederken Cumhurbaşkanı Turgut Özal, Fatih-
ten Sultanahmet'e kadar ustii açık aracından halkı selamlayarak seçim turu attı. (Fotograf: ERDOĞAN KÖSEOĞLU)
Bombalı gece
1 polis,
1 bekçi
şehitKartal ANAP ilçe binasma
atılan bomba, görevli bir
polis ile bir bekçinin
ölümüne neden oldu. 3
ayn yerde patlayan
bombalar hasara yol açtı.
Istanbul Haber Servisi — Se-
çim öncesinde tstanbul dûn yi-
ne bombalı bir gece yasadı.
ANAP Kartal ilçe binası bom-
balandı, binamn önünde nöbet
(Arkast Sa. 14, Sü. S'dt)
GÜNEYDOĞU'DA
SEÇİM İÇİN UYDU
KARAKOLLAR5. S
Pazargünü
ANAP'ı süpürünS H
.P Genel Başkanı Erdal Inönü "Bu
||) seçim sosyal demokratların birleşme
" özlemini sona erdiriyor. ANAP'ı
süpürün, eski başbakan, yeni başbakan
hepsini süpürün" diye konuştu.
' 'Vur vur inlesin, Çankaya dinlesin" sloganları
arasında Üsküdar'da konuşan İnönü, "Araba
eski araba. Eski arabayı boyayarak ya da tamir
ettirerek bize yutturamazsınız. Yalanlara
kanmayın" dedi. 3.Sayfada
ECEVİT: EN GERİCİ PARTİ SHP 5. Saybfe
SEÇİM ANKETLERİ NE DİYOR? 4. S»yf>tfa
KÜLTÜR İLKOKULU'NDAKİ ERKEN SEÇİMİ
ALPER KAZANDI 5. Sayfada
T>
JDAR'DA — SHP'nin 13.00'te başlaması gereken Üskıidar miüngi 15.25e sarkınca 16.00'd» mitinge başlamak Mzcre
'Demokrasi Alanı'na gelen DYPTiier bk süre İnonu'nun konuşmasmm bitmesini beklemek zorunda kakblar. (SUAT KOZLUKLU)
'EMIREL
Takmahükümete
yol agnayınDemirel, Ankara'nın Çubuk ve
İstanbul'un Üsküdar üçelerindeki
konuşmalarında, halktan ANAP'ı seçim
sandığına gömmelerini istedi. DYP lideri
koalisyonu 'takma iktidar'a benzeterek,
seçmene, oylarım bölmemesi ve partisini tek
başına iktidar yapması çağnsmda bulundu ve
tercihe rağbet etmemelerini istedi.
Üsküdar Meydanı'nda düzenlenen miting
SHP'nin aynı alandaki toplantısı nedeniyle geç
başladı. Demirel'in, alana gelmesi sırasmda,
türkü söyleyen İzzet Altınmeşe, 'Beyefendi
geldi' anonsuylakürsüdenindirildi. Özel
otosuyla alana giren Demirel, 'Süvari'
otobüsüne zorlukla bindi. 3. Sayfada
DEMtREL ÜSKÜDAR'DA — Üsküdar Meydanı'nda DYP'lilerle SHP'liler arasında 'centilmence' bir yanş oldu. SHP'Ukr miting
yaparken alanın kenannda bekleyen DYP'liler, kalabalık dagıldıkUn sonra alana girdiler. (Fotograf: SERDAR AKİNAN)
Dışişleri Bakanlığı Müsteşan Büyükelçi Özdem Sanberk, Almanya ile ilişkileri Cumhuriyet'e değerlendirdi
'Almanya, PKK terörüne tavır almalı9
Dışişleri Müsteşarı Özdem Şanberk, 20 Ekim seçimlerinden sonra
Türkiye - Almanya ilişkilerinin yeniden gözden geçirilerek
güçlendirilmesi gerektiğini belirtti. Sanberk, Türkiye'nin Almanya'dan
PKK ve terör konusunda bir çıkış yapmasını beklediğini söyledi.
lanyla dayanışma jesti ve terö-
ristlerin açık biçimde kınanma-
sııu icerecek iki ayn 'siyasi çıkış'
yapmasını bekleyen Ankara,
ikÛi ilişkUerdeki gerginüğin, er-
ken seçimler sonrasında gideril-
mesi için bir dizi girişim planlı-
YASEMİN ÇONGAR
ANKARA — Türkiye, Al-
manya'nın PKK konusundaki
tutumunu netleştirmesini isti-
yor. Bonn'daki federal hükü-
metin PKK terörünün kurban-
yor.
Almanya'yı 'uluslararası iliş-
kilerde sorumlu devlet' olarak
niteleyen v« Türkiye'nin birçok
açıdan bu ülkeyi 'örnek aldıgını'
vurgulayan Dışişleri Bakanlığı
Müsteşarı Büyükelçi özdem
Sanberk, "20 Eklm'den sonra,
Törk-Alman iHşkflerinin güçlen-
dirümesi perspektifiyle ameliyat
masasına yaünlması, yeni hü-
kiimeü bekleyen bir görevdir"
dedi.
Büyükelçi Sanberk, basımn
'duygusal tepkisi'ne neden olan
bazı gelışmelenn Turk-Alman
ilişkilerine 'kalıcı gölge' düşür-
memesini isteyerek ıkili temas-
lann her düzeyde belirgin biçim-
de yoğunlaştınlması çagnsında
bulundu.
Türk SUahh Kuvvetleri'nin
(TSK), Kuzey Irak'taki PKK
kamplanna yönelik operasyonu
konusundaki tepkiler nedeniyle
Türk-Alman ilişkilerinde baş-
gösteren 'sofukhık', Ankara'da
dış politika gundeminin en
önemli konularından biri hali-
ne geldi.
Dışişleri Bakanlığı yetkililer:
ile Alman diplomatlan arasm-
daki temaslann son aşamasm-
da, Alman tarafı, PKK terörü-
nü desteklemediklerini belirte-
rek Bonn'dan operasyon ko-
nusunda gösterilen ilk tepkiler
'yumuşaüa' tavır izledi. Al-
manya'mn Federal Savunma
Bakanlığı nezdindeki Parlamen-
ter Musteşar Hennig ile Federal
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü
(Arkaa Sa. 14, Sü. 3'de)
Bugün Eskisehirde
Ozal TV'de
seçim
konuşması
yapacaknıı?
TRT Haber Dairesi
Başkanı Kıratlı, özal'ın
Eskişehir'de konuşma
yapması halinde YSK'nın
ölçülerine uygun hareket
edeceklerini açıkladı.
ANKARA (Cumhuriyet Bi-
rosa) — Cumhurbaşkanı Tur-
gut Özal'ın, bugün TV'den doğ-
nıdan seçimlere ilişktn bir 'özel'
konuşma yapma ısteminde bu-
lunmadığı bildırildi. özal, bu-
gün çeşıtli inoelemelerde bulun-
mak üzere Eskişehir'e gidecek.
TRT Haber Dairesi Başkanı Sa-
vaş Kıratlı, Özal'ın Eskişehir'-
de bir konuşma yapması halin-
de, daha önce Yüksek Seçim
Kurulu'nun verdiği kararlar çer-
çevesinde belirlenen ölçüte uy-
gun hareket edeceklerini açıkla-
dı.
(Arkaa Sa. 14, Sü. 6'da)
Propaganda
saat 18.00'de
bitiyor
Yarın saat 08.00-17.00
arasında yapılacak oy
verme işlerninden sonra
sonuçlar saat 21.00'de
TRT tarafından
açıklanmaya başlanacak.
Siyasi parti liderleri
propaganda için son gün
olan bugünü de
meydanlarda geçirecekler.
4. Sayfada
Liderler nerede?
YILMAZ: Ankara turu
İNÖNÜ: Zonguldak mitingi.
saat 15.00'te Ankara Cemal
Gürsel Meydanı 'nda karşılama
ve miting
DEMtREL: Erzurum, Rize ve
Samsun'da
ECEVİT: îstanbul Sultanahmet
mitingi
ERBATLAfiıAnkara,
Gavantep, Niğde'de
PERİNÇEK: Ankara'da
TVVde bugün
ECEVİT: 16.30 — 16.40
YELMAZ: 16.41 - 16.51
DEMİREL: 16.52-17.02
PERtNÇEK: 17.03 - 17.13
tNÖNÜ: 17.14 - 17.24
ERBAKAN: 17.26-17.35
Bugün / Bilîm-Teknlk
Nobel'i
hücre
kazandı
Sinema / 8. Saytada
Konser
gibi
film
Mûzik / 9. Sayfada
Baclftan
Gershwiıfe
gidenyol
Evin ilyasoğlu
1. Lig /18. Sayfada
7maç
bugün
oynanıyor
Atina / Arica Sayfada
Mitsotakis
Yılmaz'ı
suçladı
Stelvo Berberakıs
Denktaş: Kader
ne ise o olur
Rauf Denktaş, self-determinasyon ve egemenlik
haklarından vazgeçmelerinin mümkün
olmadığını söylüyor. Denktaş, "Türkiye bizle
birlikte tanımadığı ve tanınması mümkün
olmayan Rum idaresinin katıldığı toplantıları
boykot edebilirdi" derken bunun Kıbns
sorununun tanıtılmasına fayda sağlamadığını
belirtiyor. Aıka Sayfada
• Coppola'nın casusluk öyküsü TV2'de
saat 22.40'taki Toplu Costeriler'de Francıs
Ford Coppola'nın 1974 yıtında yönettığı
'Konuşma' adlıfilm gösterilecek. 8. Sayfada
• Whitney Houston
konseri Avrupa turnesmi
hâlâ lspanyada sürdüren
Whitney Houston, Video
MUzik Türkiye'de son
konserlerinden biriyle
ekrana gelecek. 8. Sayfada T
• Kupa maçları Avrupa Kupası maçlarının
naklen yayın hakklannı yine Magic Box
aldı. 8. Sayfada
• Rakamların dili olsa ANAP
hukumetlerımn sekız yıllık ıcraatmda en ağır
enflasyon yaşandı, Ekonomide
• Yerii Mariboro 1993'te Philip Morris
ile Sabancı Holding arasında yerli Mariboro
için anlaşma sonunda imzalandı. Ekonomide
• Beşiktaş'ta bir garip transfer Zeyer'ın
problemlerı Siyah-Beyazhlan yabancı
futbolcu arayışına yonelttı. Sporda
• Olaylı maç Paşabahçe'nin Hakemın
önce F.Bahçe sonra Paşabahçe'yi galip ilan
etmesi ortahğı karıştırdı. Sporda
• NATO, bombalannı atıyor Türkiye'nin
topraklarında ne kadar nükleer silah
bulunacağı sonra belirlenecek. Arka Sayfada
• Banş terall'de düğümlendi lsrail
Başbakam, Ortadoğu konferansına katılma
karannı parlamentoya bıraktı. Arka Sayfada
• Ortak ordu öneıisi Avrupalılarla
NA TO'cular karşı karşıya geldi. Arka Sayfada
GOZLEM
UĞURMUMCU
Yüzde 40 ile!
26 Mart yerel seçimlerinden hemen sonra Özal'ın Baş-
bakanlık Konutu'nda duzenlediğı basın toplantısında ara-
mızda şöyle bir tartışma geçmişti.
Tartışma "Sızce demokratik ülkelerde seçim yenilgisi
nedir" sorusu ile başlamış ve şu soru ve yanıtlarla sürmüş-
tü.
— Acaba seçim sıstemini yüzde 20'lik oya göre yeniden
(Arkaa Sa. 14, Su. S'de)