Katalog

3 AĞUSTOS 1989 HABERLER CUMHURİYET/9 'Grevi vurgun uzatıyor' INSANLAR PetrolIş fzmir Şube Başkanı Erdoğan, 35 vurguncunun köşeyi dönmesi için hem ülke ekonomisi hem de işçinin zor duruma sokulduğunu söyledi. Erdoğan, "Çelikİş grevi pislik kokuyor, ama bu pisliğin içinde işçiler yok" dedi. İZM1R (Cumhriyet Ege Bürosu) Çeliktş Sendikası'nın Karabük ve lskenderun Demir Çelik'te sürdürdüğü grev dördüncü ayına girerken, Petrol tş Sendikası greve destek hazırlıklan yapıyor. Türklş Genel Başkanı Şevket Yılmaz, Çdiktş'i desteklediklerini, demir fiyatlanndan istifade edenlerin cogaldığını bildirdi. TürkIş'e bağh birçok sendika tavırsız kalırken ve Türk Metallş Sendikası Genel Başkanı Mustafa Özbek, "Çeüfc işcüeri biziın çaürnız alt»da olsaydı bu duruma düşmezlerdi" açıklamaları yaparken Petrollş Sendikası'nın Izmir ve Aliağa şubeleri destek çalışmalaııru hızlandırdı. Petrollş Sendikası Izmir Şube Başkanı Nibat Erdoğan, 35 vurguncunun köşeyi dönmesi için hem ülke ekonomisinin hem de işçinin zor duruma sokulduğunu belirterek şunları söyledi: "Çctikİş grevinde pislik kokuyor ama bu pisliğin içinde işçiler yok. Eğer bu grevde vurgun olmasaydı, bu kadar uzamazdı. çiyi bu kadar zor duruma dıişiireolerden mutlaka besap sorulacaktır. Biz Petroltş olarak grevi yürekten destekliyonız. lşçi sınıfının kazanım ve kaybı nerede olursa olsun bir bötiindür. Bu nedenle grevin başanyla bitmesi için elimizden geleni yapacagız, yapmaya mecburuz da." Aliağa Petkim'in önceki gün yemek boykotu yapan 3500 işçisinin eylemlerini sürdüreceği öğrenildi. İşçiler, birlik olumnazsa aynı sıkıntılan her an kendilerinin de yaşayacaklarını belirterek, "Çeliktş grevinin başanyla bitmesi için elimizden geieni yapmaya hazınz" dediler. Petrollş Sendikası Aliağa Şube Başkanı Mansnr Burgucu da işçi sınıfının bir bütün olduğunu, vurdumduymazların işçi ya da işçi temsilcisi sendikacı olamayacağını söyledi. Burgucu, petrol işçisinin 1 milyon lira yardım yaptığını ve gıda yardımı ile eylemlerin süreceğini belirtti. öte yandan Çeliktş Genel Başkanı Metin Türker dün diğer sendika yöneticileri ile birlikte Türktş Genel Başkanı Şevkel Yılmaz'ı ziyaret etti. Yaklaşık 2 saat süren görüşmeden Yılmaz, Türktş'in, Çeliktş'e verdiği desteğin devam edeceğini söyledi. Yılmaz, "Bize demir çelik grevinin geçirdigi sa(ahatı ve üç bakan arasındaki çelişkileri anlarülar" dedi. Bir gazetecinin "arabuluculuk yapacak mısıntz" şeklindeki sorusuna, "Bu iş arabuluculuktan çıkmış zaten. Bu iş Allaha kalmış" diye yanıt veren Yılmaz, 'kasten grevler yapdıyor' imajını vermek için grevlerin uzatıtmasının bir gereği olmadığmı söyledi. Yılmaz şöyle dedi: "İşçi bandan mağdur oluyor. Devlet zararlı çıkıyor. Demir fiyatlanndan istifade edenler çogahyor. İşçinin zaranna olan tüm girisimlerin karşısında olan bir kunıluş, konuyu gundeminde tutar. Onlar Tıirk işçisidir. Burası da Türktşür." Otomobiltş Sendikası tzmir Şube Başkanı Arif Kaya da Türk Metal'i MESS'le işbirliği yapmakla suçladı ve "Tüm sendikalann destek verme zamanında bu sendikanın genel başkanı olacak kişinin yaptığı açıklama nerede olduklannı gösteriyor. Tarih bu sendikacılardan besap soracakbr" diye konuştu. Petrollş'ten, Çeliklş'e destek atağı GÖRÜŞ Ölüm ve ıslık Bir insanın kendi ölümünü sakince karşılaması ve bir yandan ıslık çalması olanaksızdır. Woody Allen FÛSUN ÖZBİLGEN TÜRK SOLUNDA NELER OLUYOR? cc Sosyalist demokrasi" arayışı münist Partisi) ise yurtdışında bulunan önderleri aracıtığt ile birteşerek TBKP adım aldılar. Daha sonra Türkiye'de de Avrupa ülkelerinde olduğu gibi komünist bir partinin yasal olarak var olması için harekete geçtiler. Haydar Kutlu ve Nihat Sargın bu amaçla Türkiye'ye döndüler. Ancak Türkiye'de fikir özgürlüğü bulunduğunu söyleyen hükümetin emrindeki güçler tarafından tutuklanıp işkence gördüklerini belirtip mahkemeye sevk edildiler Halen bir yandan yargılanıyorlar bir yandan da aynı partinin diğer mensupSOSYALİSTLERE başlığı ile lan, Türkiye'ye gelerek yasalyayımlanan ortak deklarasyo' laşmanın sınıriannı zorlamaya nun hazırtayıctlarından Ertuğçalışıyorlar. rut Kürkçü, yeni hareket ile ilBu arada ANAP'ın böyle bir gili sorularımızı şöyle yanıtlakomünist partinin varlığından dr. bir anlamda memnun olacagı, Sosyalist sol Içln, SP ve çünkü SHP'ye giden sol oylan TBKP gibi iki parti varken bölup ana muhalefet partisınin yeni bir birlik arayışı nı neden küçülmesine yol açacağı yoseçtiniz? rumlan yapıldığı gibi, sosyal de TBKP programatik olarak mokratlarm bu partiye oy kapdevrimi gündeminden çıkartırmayacakları, yasal bir komümış bulunuyor. Batı Avrupa nist partinin oy oranının çok düsosyal demokratlarının oynadışük kalacağı yorumları da yağı alanda bir politıka gütmeye pılıyor. çalışıyor. Programatik birlik işte bu aşamada sol kesimiçin de son derece kapalı, kende yer alan kişilerden bir başdi programının benimsenmesi için dayatıyor. Onlar için ya gürlüğü olacak. Sosyalist bir ka ses daha duyuldu. Eski siyasi çizgileri itibanyla Kurtusallaşma araç değil amaç ha demokrasi arayışı. line geldi. Öteden beri işçi devleti bir luşçu, Troçkist, TSİP'li, TİP'U, SP ile ise tarihsel sorun var. parti hegemonyası aitında ifa Aydınlıkçı olarak tanımlanabi12 Eylül öncesi ve sonrası iz de ediliyordu. 7D yıllık pratik lecek kişiler bir araya gelerek lenen politikalarının kapsamlı ten sonra yeniden teoriye ba bir ortak "deklarasyon" yayımkıldı ve işçi sınıfının da çeşitli ladılar. 18 kişınin yayımladığı bir otokritiğini yapmadılar. Geçenlerde Saçak Der görüşlerle parçalı olabileceği deklarasyonda "SosyaUstlere" gisi'nde bir muhasebe yap ve farklı düşüncelerin bir ara başlığı ile şu çağrı yapılıyordu: "Sosyalist mücadelenln da yaşayabileceği bir (burjuva tılar ama. O muhasebe vergi kaçır değil de) ışçı demokrasisinin vazgeçilmez ilkesi olan promümkün olacagı görüldü. Bir leter enternasyonalizmi, mak içindi. Bu yayımladığınız dek partide farklı Marksist yorum uluslann kendi kaderterini tayin hakkını şartsız savunmalarasyonu partileşme yolun lar olabilir. Eskiden gruplar Wrblri yı, ulustararası alanda devrim da bir adım olarak tantmlani tekkecilikle veya herkesin ve sosyalizm mücadelelerine yabilir misiniz? Sosyalist hareketin 25 yıl ayn bir dükkan açması ile dolaylıdolaysız desteği gelık kazançlarının terkedilme eleştirirlerdi. Şimdi bu dük rektirir. Bu ilkeler doğrultusunda, kânlar yerine bir süpermarmesi gerektiği görüşündeyız ama bununla birlikte, bu ilkeBu amaçla görüşmeler başla ket açılıyor diyebilir miyiz? dı ve bir mutabakat doğdu. Bu Bu tabü kaba'bir yorum lere kısmen ya da tamamen na çeşitli çızgüerın birlikte var olur. Ama süpermarket de katılmayan sosyalistleri dışlaolacagı yeni bir birlik, bir mu dükkândan daha modern öy maksızın çalışmalarımızı, örgütlü sosyalist kesimlere, örtabakat diyebiliriz. Eleştiri öz le değil mi? gütlerarası mekânda yer alan sosyalist kişi ve gruptara ve en geniş sosyalist kamuoyuna açılarak, birlik amacına katkıda bulunmak üzere, aynı amacı besteyenlerie biriesmeyi sağlayacak faaliyetleri ONLARA duzenleyerek sonuç alıncaya önce PDA'cı, kadar sürdürmek zorunlusonra Aydındur." lıkçı, Maocu, İki cümlesini aldığımız bu TİKP'ci gibi deklarasyonun altında Çağatay çeşitli tanımAnadol, Halil Berktay, Korkut lamalar getiBoratav, Oral Çalışlar, Metin rildi. Bu taÇulhaoglu, Necmi Demir, nımlamalar, Gencay Gürsoy, Saim Koç, çıkardıkları Ertuğrul Kürkçü, Celal Polat, dergilerin Çalışlar Berktay isimlerinden veya savundukla bu fikirleri. Onlar asınlıklan Sezat Sanoglu, Nail Şatlıgan, MehmetEmin Sert, İskender rı görüşlerden Ötürü yapılıyor temsil ediyordu..." du. Başkanları Doğu Perinçek, Bir hafta sonra eski arkadaş Savaşır, Gülnur Savran, Sunteorisyenleri ise Halil Berktay lan Doğu'nun bu sözlerini ay gur Savran, Saruhan Otuç, olarak düşünülüyordu. Çin ör nı dergide şoyle yanıtladılar: Şadi Ozansü imzaları yer alıyordu. neği, Arnavutluk örneği üzerinOral Çalıalar: de tezler ürettiler. Şafak'çı oldu çılığı sürdürmek "Eski Aydınlık Böylece sosyalist kesimde isteyen ve halar, İşçi Köylü'yü çıkardılar, yeni bir örgütlenmeye doğru SSCB'yi düşman ilan edip NA len şürdüren Doğu Perinçek yeni bir mutabakat arayışına gitir. TİKP geleneği ve Doğu PeTO'yu savunduklan oldu, rildiği anlaşıldı. Deklarasyonu ABD'yi barış cephesinde nite rinçek kültü hâlâ o safların yayımlayaniar içinde, partileşesas özelliğidir. Üstelik geçmilediler, 12 Eylül öncesi rnilli kome görüşünu savunanlar oidualisyon istediler, 12 Eylül son şe göre daha gerı ve daha ii ğu gibi, ortak bir zemin ve soskel..." rası hapislerde yattılar, mahkeyalist kanatta "demokrasi" anmelerde yargılandılar. Halil Berktay: Türkiye devri layışı içinde, herkesin görüşleyolunun bir Sovyet işgaSon olarak da Sosyalist Par mininkarşı savaştan geçtiğinı rinden fazlaca ödün vermeden line ortak bir çerçeve çizebilmesini ti'yi kurdular. Sonra 20 yıla yakın süren bu birlik soğuk füz öne süren kitabı da ben mi yaz savunanlar da bulunuyor. yona uğradı. Oral Çalışlar, Ha dım? Gerçek şu ki şimdi yakınBu "sosyalist demokrasi" lil Berktay gibi aynı grubun en dığı aşın Maoculuğu 15 yıldır ve anlayışı, Türkiye'de zamanı geçekirdek elemanları, Doğu Pe Sovyet sosyal emperyalizmi te lince komünist parti kurulmasırinçek'in görüşlerine karşı çık orisine baglılığıyla hâlâ Doğu na da izin verileceğini söyleyen Perinçek temsil ediyor. tılar, yazıp çizdiler ve ayrıldılar. Özal'ın hesaplarına ne kadar Ömer Madra: Şahin Alpay'ı uyar orasını pek bilemeyiz, Doğu Perinçek, Tempo Dergisi'ne eski çekirdek kadrosu Cumhuriyet'teki yazt ve çalış ama galiba deklarasyonla ilgili malanndan, Nuri Çolakoğlu'nu soruşturmayı da açtırmış buluile ilgili şöyle sözler etti: "Maoculuk daha çok Ro ise yakın zaman öncesine ka nuyor Deklarasyoncular ise bert Kolej'den arkadaşlan et dar TFlT'deki faaliyetlerinden ağustos ayında daha kapsamkilemisti. Şahin Alpay. Ömer tanıyorum da Sayın Mao Ze lı bir toplantı yapmak için, çeMadra, Halil Berktay, Nuri Ço dung ve Sayın Doğu Perinçek'i şitli çizgilerin temsilcisi dergilakoğlu. Bunlar çok sekterdi. bir türlü çıkaramadım. Kimdi bu lere ve sosyalist yazar ve düşünürlere çağrı yapıyorlar. Amerika'dan Halil getirmişti arkadaşlar Allahaşkına?" TÜRK siyasi yaşamının sol olduğu Sosyalist Parti kurulutarafında iki büyük parti bulu şunu tamamladt ve Anayasa nuyor. Erdal İnönü'nün başkarv Mahkemesi'nin karan ile de lelığındaki SHP ile Bülent Ece gal bir parti olarak siyasi yaşavit'in genel başkanı olduğu ma katıldı. 12 Eylül öncesi legal olarak DSP. Bu iki partinin daha solunda, sosyalist ve komünist kurulan ancak daha sonra illegal olduğu gerekçesiyle yargısolda neler oluyor acaba? İki partinin daha sotunda ola lanan Türkiye İşçi Partisi (TIP) rak kendini tanımlayanlardan ile Türkiye'de baştan beri yaDoğu Perinçek ekibinin etkin saklı bulunan TKP (Türkiye Kb KÜRKÇÜ NE DİYOD Htikümetinticrethedefine ilk adun IŞIK KANSU ANKARA Hükümet, işverenlerin yıllardır savunduklan sosyal yardımlan çıplak ücrete yedirme hedefine, eködeme formülü ile bir adım daha yaklaştı. Hükümetin, tek taraflı bir kararla sosyal yardımlan birleştirip, 94 bin lirada eşitlemesine, Türklş ses çıkartmıyor. Ek ödeme, çıplak brüt ücreti 200 bin, giyinik brüt ücreti 230 bin lira olan bir işçinin brüt ücretinde 139 bin liralık bir artışa neden olacak. tşverenlerin yıllardır savunduklan sosyal yardım kalemlerinin fazlalığı nedeniyle, giyinik ücretin çıplak ücreti geçtiği, bu yüzden sosyal yardımlann çıplak ücret içine yedirilerek, giyinik ücretin ortadan kaldınlması yönündeki istemleri, ANAP iktidarımn hükümet programlannda da yer alnuştı. Hükümetin ve işverenlerin bu hedeflerine ilk olarak, geçen yıl sonunda bağıtlanan Teksif, Genel Madentş ve Selülozlş'in toplusözleşmeleri ile yaklaşıldı. Bu sözleşmelerle, var olan kimi sosyal yardunlar birleştirilerek, tek kaleme indirildi. Daha sonra Türklş ile hükümet arasında 600 bin kamu işçisi için bu yıl varılan anlaşmayla daha da ileriye gidilerek, 6 ayn sosyal yardım kalemi, iki ayn pakette birleştirildi. Yakacak, bayrak ve izin paralan bir pakette, aile, çocuk ve eğitim yardımları da bir başka pakette tek kaleme indirildi ve tüm sözleşmelerdeki bu kalemler aynı düzeyde eşitlendi. Türklş ve Türklş'e bağlı sendikalar da gecmiş toplusözleşmelerle kazanılraış bu hakların yitirilmesini kabul ettiler. Ardından, hükümetin ek ödeme formülü gündeme geldi. Hükümet, Türktş ile doğrudan bir pazarlığa girmeden, tek taraflı olarak, 19871988 yıUarında sözleşmesi imzalanmış olan kamu sektörü isçilerinin sosyal yardım zamlannı birleştirerek, 94 bin lirada eşitledi. Hükümet böylece sendikalarla toplupazarlık masasında görüşülmeden, toplusözleşmelerde işçileri yakından ilgilendiren önemli maddcierin ortadan kaldınlmasım Türklş ve Türklş'e bağlı sendikalara dikte ettirmiş oldu. kalemlerinin genelde 94 bin liranın çok altında olması gösteriliyor. Oysa, hükümet ve kamu işverenleri, özellikle sosyal yardım kalemlerinî birleştirirken, yüksek rakamlar gündeme getirerek, sendikalann bu hak kaybına karşı çıkmamalarıııa çalışıyor. Hükümet ve kamu işverenleri birleştirilen bu kalemlere ileride yapılacak toplusözleşmelerde, ya hiç zam yapmamak ya da bu sosyal yardımlan tümüyle ücretin içine yedirme amacını güduyorlar. Böylelikle, ücretin dışında, doğrudan işçinin gündelik yaşamındaki gereksinimlerini sağlamaya yönelik bu sosyal yardımlar (örneğin, yakacak, izin paralan, eğitim, çocuk yardımı gibi) toplusözleşmelerden zaman içinde tümüyle çıkarılmış olacaklar. Hükümetin, ek ödeme formüİU içine bu amaçlarla yerleştirdiği sosyal yardımlan eritme hedefı karşısında, sendikalann, ek ödeme konusunda kamu işverenleri ile yapacaklan ek protokoller sırasında nasıl bir tutum takınacaklan merakla bekleniyor. Ek zam kapsamına giren tanm işçilerinin örgtitlü olduğu Tarımtş Sendikası Genel Başkanı Sabri Özdeş, hükümetin böylesi bir kararı nı kabul etmenin, işveren hedeflerine doğru gidilmesi anlamını taşıdığım doğruluyor. Özdeş, "Ancak, şu anda Tanm Işletmeleri Genel Müdürliigu'ndeki üyelerimizin toplusozleşmelerinde sosyal yardım kalemleriniD toplamı 13 bin lirayı buluyor. Yani bizde sosyal yardım kalemlerinin değerleri çok duşuk. 13 bin liranın 94 bin liraya çıkanlması bizim için olumlu bir gelişmedir" diye konuştu. Sosyal yardımları çıplak ücrete yedirme tutumuna Türklş deyeşil ışıkyaktı Mutabakata vardık 50 bin liralık ek ödemeyi düşük bulan ve eleştiren Türklş, hükümetin tek taraflı bu kararı ile sosyal yardım kalemlerinin birleştirilmesi ve 94 bin lirada eşitlenmesine ses çıkarmadı. Türklş'in böylesi bir müdahaleci tutuma karşı çıkmamasına gerekçe olarak, toplusözleşmelerdeki sosyal yardım Kıdem tazminatı tavanı 1 mîlyon 192 bin TODD'de sözleşme imzalandı ANKARA (Cumhuriyel Büron ) Türktş Genel Başkam Şevket Yılmaz, özel sektörün hemen her hafta mamullerine zam yaptığım belirterek, " B u zammı işçilerine de vermeye mecbur oldngunnzu diışüniiniiz" dedi. TCDD Genel Müdürlüğü'ne bağlı işyerlerinde Likattş ile 13. dönem, Türkiye Denizciler Sendikası ve Türkiye Dok Gemilş sendikalanyla da birinci dönem toplu iş sözleşmesinin dün yapılan imza töreninde yaptığı konuşmada Türklş Genel Başkanı Şevket Yılmaz, bu yapılan toplu iş sözleşmeleriyle üyelerine sağlanan menfaatin her sabah gazetelerdeki yükselen enflasyon haberleriyle elde sıftr kalışım izlediklerini bildirdi. Yılmaz, bir elden verip bir elden alma nedeniyle toplu iş sözleşmeleriyle işçilerin yüzünü devamh güldüremediklerini söyleyerek, "Bir ücret ayarlantası, skalası yapüması bizim için kacımlmazdır" dedi .Yılmaz, ahnan zamlarla, maliyet ıçindeki işçilik payınm fıyat artışlarım körükleyecek kadar yüksek olmadığını bildirdi. Yılmaz, Medisin, hükümetin kararlannın özel sektör içinde yol gösterici olması gerektiftini beürterek, şunlan söyledi: "fhracabn teşviki için yol gösterilmesini bekliyorsunuz. Hükümetin emredici kararlanna kulak verin. Hemen her hafla kendi maınullerinize koydugunuz zammı üretenlere de vermeye mecbur oldugunuzu düşününüz. İşçilerin aldığı iicretleri de gözden geçirin." Ulaştınna Bakam Cengiz Tuncer'de inıza töreninde yaptığı konuşmada, TCDD'de toplu iş sözleşmesiyle yapılan ücret artışlanrun işletmeye ek yükünün 45 milyar lira olduğunu belirterek, ortalaraa çıplak ücretin 194 bin liradan 475 bin Üraya çıktığını söyledi. önümüzdeki dönem içinde tüm çalışanların daha iyi koşullara kavuşturulacağı umudunda olduklarım ifade eden Tunceı, " Ş « ana kadar imzalanan kamu toplu iş sözleşmelerinin tamamında da işçiye donuk ve işçilerimizin refahını arttıncı sonuçlann alınmasına büyük çaba harcannuşür" diye konuştu. TCDD Genel Müdürü Birkan Erdal ise yapılan toplu iş sözleşmeleri ile işçilerin saat ücretlerine, birinci yıl için ortalama yüzde 144, sosyal yardım ödemelerinde de ortalama yüzde 160 oranında artış sağlandığını belirterek, "tkinci yıldaki artiş oranları ise ilk altı ay için yüzde 25, ikinci altı ay için yüzde 20 olup, birinci yıl enflasyonunun yüzde 60'tan fazla olması halinde bu fark, artışlara eklenecektir" dedi. TCDD Genel Müdürlüğü'ne bağlı işyerlerinde çalışan 5261 işçiyi kapsayan toplu iş sözleşmesinin imzalanması sonucunda, 1.1.1989'dan geçerli olmak üzere, işçilerin saat ücretlerine birinci yılın ilk altı aylık dönemi için yüzde 80+ 10 bin lira, ikinci altı aylık dönem için yüzde 40 + 70 bin lira, ikinci yılın ilk altı aylık dönemi için yüzde 25, ikinci altı ayında ise yüzde 20 oranında zam yapılacak. Birinci yılın sonunda gerçeklesen enflasyon oranı yüzde 60'ı aştığı takdirde, aşan kısım ikinci yıl zammının ilk altı aylık dönemine eklenecek. ANKARA (Cumhuriyet Bürosn) Kıdem tazminatı yıllık tavanı 1 Temrauz 1989 tarihinden geçerli olmak üzere 1 milyon 192 bin lira olarak beliriendi. Çauşma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıgından yapılan açıklamaya göre Başbakanlık Müsteşarı'nın ayuğı, taban aylığı ve kıdem aylığma göre hesaplanan, emekli ikramiyesinin esas alındığı kıdem tazminatı tavanı da yuzde 94.1 arttırüdı. Bakanlıktan yapılan açıklamada, 15 Temmuz 1989 tarihinden geçerli olmak üzere en yüksek devlet memuru sayılan Başbakanlık Müsteşan'run ek göstergesinin 3 bin 300'den 4 bine yükseltildiği bildirildi. Açıklamada, 8 temmuzda Resmi Gazete'de yayımlanan memurların gösterge ve ek göstergelerine uygulanan esas aylık ve kıdem aylığı katsayısı 205, taban aylık katsayısı ise 220 olarak saptandı. Buna göre temmuz 1989 tarihinden itibaren kıdem tazminatı tavanı en yüksek devlet memurunun emeklilik ikramiyesinin hesabına paralel olarak esas aylık ile taban aylık ve kıdem aylığının yüzde 25'inin toplanmasıyla bulunacak. Ancak Başbakanlık Müsteşan'nm ek göstergesi 15 Temmuz 1989 tarihinden itibaren yükseltildiği için kıdem tazinatı yıllık tavanının 1 Temmuz14 Temmuz 1989 tarihleriyle 15 Temmuz31 Aralık 1989 tarıhlen arasında farklı hesaplanması gerektiği açıklandı. SP IÇİNPE BOLUNME Bunlar kim çıkaramadım Hacı Muhittın'de uretim ve satış 10 gunü aşkın bir suredir durdu. Satış mağazalannda çalışanlar ek zam, imalat bölümünde çalışanlar da toplusözleşme göruşrnelennin çıkmaza girmesini protesto amacıyla bayramdan önce toplu viziteye çıkmışt Eyiemden sonra Tek Gıdaiş Sendıkası'na üye ışçilerden çıkarblanlann sayısı 73'e ulaşırten Hacı Muhıttın işvereni sendika yöneöcilen hakkında 30ar milyon liralık tazminat davası açtı. Toplusözleşme görüşmelen arabulucu sathasında olan taraflar arasında gergınlik sürüyor Hacı Bekir işvereninin satış mağazalanna "İşçilerimiz isyerine gelmediğinden faaliyetlenmize ara verilmiştir" yazılı kâğıttar astığı göruldü. Tek Gıdalş Sendikası 1. nolu Şube Başkanı Hatice Görgü konuyia ilgilı olarak yaptığı açıklamada imalatnanelerde çalısacak kimse kalmadıöı için satış mağazalannda mal olmadığını söyledi. Öte yandan Hacı Bekir işçileri bir basın açıklaması yaparak işten çıkarılmaları kınadılar. (Fotoğraf: Denız Topaloğlu) 'Işçiler gelmediğinden Sendikacı topun ağzuıda KristalIş Genel Başkanı Hasan Basri Babalı'nın, bakanlığın "10 yıllık fiili işçi olmadığı" gerekçesiyle müdahalesi sonucunda adaylıktan çekilmesi, Türkîş ve öteki sendiko yöneticilerini tedirgin etti. tşSendika Servisi Kristallş Sendikası'nın genel kuruluna, y(inetimin müdahalesi ile 10 yılı aşkın sendikacıların seçtirilmemesi sendikal çevrelerde şok etkisi yapü TGS 250 bin lira 1 • j • C K Z â H l l S t C C l l Hükümetin bu yöntemle halen tşSendika Servisi Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) Yöneticiler Kurulu önceki gün tstanbul'da yaptığı toplantıda işverenlerden ek zam istenmesine karar verdi. vönetimde olan sendikacılann büyük çoğunluğunu seçtirmemeyi başarabileceği belirtiliyor. Tttrklş Teşkilatlanma Sekreteri Orhan BalaİHut, bir başka genel kunılda bir daha böyle bir müdahale ile karşılaşırlarsa, sendikacılann yiTGS konuyu görtişmek üzere ne de yönetimlere aday olacaklaişverenleri yann toplantıya çağır nnı belirtti. "Sendikacılann tuhıdı. TGS'nin, üyelerine yaptığı mu direnmek olacakür" dedi. açıklamada "ek zam"mın 1 Yıllann sendikacısı, Türklş'in Ağustos 1989 tarihinden itibaren içinde sosyal hareketin lidçrlerinücretlere yansıtılmak üzere 250 den olan ve idari müdahale karbin lira olarak öngörüldüğü bil şısında adaylıktan çekildiği için dirildi. sendikal yaşama veda eden Açıklamada, ulkemizde enflas Kristaltş'in eski başkanı Hasan yonun geçen yıllarla kıyaslanama Basri Babah, "Genel kurul aşamayacak oranlara yükselerek üçlü sında beklenmedik biçimde mürakamlara doğru hızla tırmandı dahale yapıldı. Aday olursak mazğı belirtildi ve "Yüksek enflasyon bataraızın verilmeyeceği bildirildi. dışında SSK prim tavanının yiik Seadika genel kunılunun iptali, stltilmesi ve yapılan diğer kesin yönetimin kayyuna de>ri gibi, sentilerin de ek zam talebini kaçınıl dikaya zarar verebilecek uygulamaz kıldıgı" savunuldu. Açıkla malann kaygısı içinde, boş bnlumada şu değerlendirme yapıldı: nup adaylıktan çekttmek zonında kaldık" şeklinde konuştu. "Clkemizin içinde bulunduğu ekonomik durum yüzünden iiyeKristallş'te Genel Başkan Halerinin yaşam koşullannın her ge san Basri Babah ile vekili 1bçen gün daba da kötüleşmesinin rahim Eren'in 10 yılı aşan sendiönüne geçilmesi gereğine inanan kacılık hizmetleri sayılmayarak TGS Yöneticiler Kurulu, 'ek zam" öncesinde 10 yıl bilfiil işçilikleri isteğinin meşru ve zonınlu oldu bulunmadığı gerekçesi ile secilmeguna karar verdi." lerinin yasal olmadığı yolunda giAçıklamada 12 Eylül 1980 son rişimde bulunan ÇaJışma Bakanrasında gerçekleştirilen yasal dü Uğı'nın bu görüşO, bu konudaki zenlemelerle yok edilen, budanan, genel görüşü ve yapılan yasa deya da kullamlamaz duruma geti ğişikliği ile de çelişiyor. Bakanlık rilen temel hak ve özgürlüklerle, 1988 yılı nıayıs ayında İLO içinsendikal hak ve özgürluklerin ka yapılan "makyaj" değişikliklerde zamlmasımn çalışanların başlıca sendikacılann sendik^cılıkta geçen hizmetlerinin sayilması görühedefi olduğu kaydedildi. şünü savunmuş, bu doğrultuda yasa değişikliği getirmişti. Anayasada yer alan 10 yıl bilfiil işçUik koşulu yasada değiştirilemediğinden, bunun hesaplanması ile ilişkili olarak sigortalılıkta geçen sürelerin esas alınacağı hükmü yasaya getirildi. Halen yürürlükte olan bu yasa hükraüne göre sendikacılann sendikaalık süreleri sigortaya işlendiğinden, bu sürelerini de saydırabilecek konumdalar. Bu durumda bakanlık müfettişleri daha önceki yıllarda olumsuz görüş bildirmiş olsalar dahi, Mayıs 1988 sonrası yünırlükttki yasal duzene göre sendikacılann sendikacıhkta geçen surelerinin de tartışmasız olarak sayılması gerekiyor. Ancak Kristallş olayında bakanlık kendi yasası ile tam tersi bir uygulamaya araa oldu. Sendikalar masası ve valilik, bakanlık raporlarına dayanarak iki sendikacının aday olamayacaklanna ilişkin bir yazılı başvuru ile genel kurul divanı ve genel kurulu yürüten seçim kuruluna başvurdular, sendikacılann adayhklarım engellediler. Daha önce aym anayasa ve yasa çerçevesinde iki seçim dönemi geçirmiş sendikacılar, yasadaki tartışmayı da ortadan kaldıran lehlerine yasal değişikliğe rağmen, idari müdahale ile seçilme haklanm yitirdiler. baksızhk" olarak değerlendirdi. Balaban, tüm sendikacılann her türlü engele karşı yine de sendika yönetimlerine aday olması gerektiğini savundu. Türktş Genel Teşkilatlandırma Sekreteri Orhan Balaban, Yargıtay Genel Kunılu'nun 1983 yılında sendika yönetimlerinde olanlann statülerine bakılmaksızın yeniden yönetici olabileceklerine ilişkin bir karan bulunduğunu, bu karara göre 10 yıl bilfiil işçilik yapma hükmünün 1983'te yonetimlerde olan sendikaalar için geçerli olmadığını savundu. Balaban, şunları söyledi: "Yargıtay Gend Karulu'nun böylesi bir karan karşısında, ÇaItşma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıgı'nın, Hasan Basri Babalı Ue ilgili bir müdahalede bulunmasını anlamak olanaksız, Yargıtay Genel Kunılu'nun karanna karşı, Çabşma Bakanhgı ile lstanbul VaUliği'nin Babah'nın yeniden yönelime seçilememesi gibi bir karan islihsal etmiş olması yanlışlık ve haksızlıktır. Bu yanlışlık ve haksızlık telafi edilebilir mi bilemiyorum. Ancak hukukçular bu konuya eğileceklerdir." Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın böylesi bir müdahaleye girişmiş olmasım "sendikalara baskı uygulanması hevesinden" doğduğunu ifade eden Balaban, "Çalışma yasalanmn antidemokratik hükümleri, sendikacılann üzerinde baskı aracı olarak kullanılıyor" dedi. Balaban, çalışma yasalannda son yıllarda eften püften değişiklikler yapılırken, asıl sorun yaratan hükumlerin değiştirilmediğine değinerek şöyle konuştu: "Sendikacılann, yine sendikalannın başına gelmesi kolay kolay engellenemez. Antidemokratik hükümler ileride mutlaka kaldınlacaktır ve baskı ile görevinden alınan sendikacılar yine aynı görevlere secileceklerdir. Aynca, Yargıtay Genel Kurulu'nun karannın tam tersine bir müdabale son derece teblikelidir." OZAL'IN TRABZON ZİYARETI Fındık fiyatını bile açıklayamadı ÖZAL uzatılmış bir yaz tatilinde bir ara ucağına atlayarak Trabzon'a geçmışti. Burada üniversiteye ve Trabzonspor'a ziyaretlerde bulundu. Trabzonspor'un sahada yapılan sezon açılış töreninde bütün taraftarjar tribünleri doldurmuşlardı. Özal da bu fırsatı değerlendirip Karadenızlilerin gönlünü ve tabü gerektiğinde oylarını almak istiyordu. Özal'ın Trabzonspor'a başkan seçilen Mehmet Ali Yılmaz'a ihale sağlayarak el altından takımı desteklediği ve Yılmaz'ın da yeni futbolcular alarak takımı zenginleştirdiği söyleniyordu. Böylece ANAP'ın çökmüş Trabzon örgütüne tabandan destek bulmaya çalıştığı kulaklara fısıldanıyordu. Bu arada eski Genel Başkan Yardımcısı Eyüp Aşık'ı il merkezine sokmayan Trabzon'un yeni kurdurduğu ANAP il yönetimini de tabana kabul ettırmek istiyordu. Trabzon'da yaptığı bu gövde gösterisı ne yazık ki biraz kötü başladı. Çünkü Trabzonspor'un Türktş'ten tepki Türklş Genel Teşkilatlandırma Sekreteri Orhan Balaban, sendikacılann seçilme hakkına getirilen yeni engellere tepki gösterdi. Balaban, Kristaltş Sendikası Genel Başkanı Hasao Basri Babalı'nın 10 yıl Diltııl ışqügı olmadığı gerekçesiyle aday olmasına engel olunmasını, "Yargıtay Genel Kurulunun kararlanna karşın yapılan bir açılış maçına 3035 dakika gecikme ile gelmişti. Bu arada beklemekten ve herhalde zanv lardan da yorgun ve bitkın düşmüş vatandaş, Özal tribünlere girince şiddetli ve uzun süreli bir yuhlamayayöneldi. Özal'ın yüzü allak bullak oldu. Mikro fonu eline aldığında geç kaldığı için özür diledi. Konuşmasını da kısa kesti. Orada açıklamayı planladığı fındık taban fiyatını da açıklayamadan yerine oturup maçı seyrettı. Fındıkçılar halen taban fiyat bekliyor.