Katalog

14 AGUSFOS 1989 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 Walesc^ General Estonya'da Rus asıllı işçiler ayrımcılığa karşı taleplerini genişlettiler Kiszczak'la görüşecek VARŞOVA (AA) Polonya'da, Dayanışma Sendikası lideri Lech Walesa, en yakın zamanda Başbakan General Czeslaw Kiszczak ile görüşeceğini bildirdi. Walesa, Gdansk'ta yaptığı açıklamada, komünlst partili başbakan General Czeslaw Kiszczak'm, bir koalisyon hükümeti kurtna konusundaki görüşme çağrısına oiumlu yanıt verdi. Lech Walesa, "General Kiszczak'la en yakın gelecekte göruşeceğiz. Zorlu konularda görüşmekten kaçınamayız" dedi. Bununla birlikte, Dayanışma üyesi senatör Jaroslay/ Kaczynski, Walesa'nm "Başbakan olmayı düşündüğiinü" söyledi. Grevciler sertleşti Moskova, Estonya Cumhuriyeti'ndeyerel parlamentonun ulusal dil ve seçmeseçilme haklarını da kabul ettiği ayrımcıyasalara henüz resmen tepki göstermedi. Dış Haberler Servisi Sovyetler Birliği'nin Balıık cumhuriyetlerinden Estonya'da Rus asıllıların yerel parlamentonun çıkarttığı "aynmcı" yasalan protesto etmek üzere başlattıklan grevler sertleşerek sürüyor. Grev komiteleri yeni taleplerde bulunuyorlar. Moskova, bu konuda henuz açıktan resmi bir tavır almazken TASS Ajansı, Kanada'da yayımlanan bir gazeteden alıntılar yaparak Estonya asıllı olmayan nüfusun seçme ve seçilme haklarına getirilen kısıtlamaları dolaylı bir şekilde eleştirdi. ö t e yandan, Estonyalı milliyetçiler hemen her gun başkent Tallin'de yerel cumhuriyetin Sovyet Federasyonu'ndan aynlması için referandum düzenlenmesi amacıyla imza topluyorlar. Anadolu Ajansı'nın Moskova kaynaklı haberine göre Sovyet Sendikalar Birliği'nin yayın organı Trud Gazetesi, Rus asıllı işçilerce başlatılan grevleri yönlendiren işçi komitelerinin Estonya Yüksek Sovyeti'nin dil ve seçim konularmdaki yasalan geri çekmesinin yanı sıra, şimdi de Rus asıllı işçilerin çalışanların çoğunluğunu oluşturduğu işletmelerin Estonya Cumhuriyeti'ne devredilmemesi çağrısında bulunduğunu bildirdi. Sovyetler Birliği Parlamentosu Yüksek Sovyet'in geçen ay kabul ettiği bir yasada, aralarında Es Rus asıllı işçiler, yeni talep olarak aslen Estonyalı olmayanların çoğunlukta olduğu fabrikaların yönetiminin Ruslardan alınıp Estonyalılara verilmesine karşı çıkıyorlar. tonya'nın da bulunduğu üç Baltık cumhurivetinde celecek vılbaşından itibaren uygulanacak yeni sistem çerçevesinde cumhuriyetlerin kendi ekonomilerinde Moskova'dan bağımsız oimalan, bu sistemin işletilmesi için de ekonomik işletmelerin Baltık cumhuriyetlerinin kontrolüne devredilmesi öngörüluyor. TASS'm haberi Estonya'daki son siyasal gelışmelerle ilgili olarak henüz merkezı yönetim bir tavır almadı. Ancak resmi TASS'ın Kanada'da yayımlanan bir gazeteden aktardığı yaa , siyasal gözlemcilerce Moskova'nın "diplomatca bir uyansı" olarak niteleniyor. Ajans, Ottawa çıkışlı haberinde, bu kentte yayımlanmakta olan "Citizen" Gazetesi'nin Estonya Yüksek Sovyeti'ni sert biçimde yeren cümlelerine geniş yer verdi. Gazetenin Estonya yönetimini "milliyetçilik sarhoşluğu" içinde olmakla suçlayan sözlerini yansıtan TASS, Estonya Cumhuriyeti'nde "rahataz edici ölçüde tırmanan ırkçılık edebiyatT'ndan yakınan gazetenin sözlerini tam (ercümeyle yayımladı. TASS, Citizen Gazetesi'nin başmakalesinden yaptığı aktarmayla, "Estonyalüann kendi dil ve kultıir degerlerini konıma çabalannın kntsaj olduğunu, ancak bunun başkalannuı haklarını hiçe sayma pahasına olamayacağını" belirtti. Bilindiği gibi Estonya Parlamentosu geçen ay kabul ettiği bir yasayla Eston dilini cumhuriyetin resmi dili ilan ederken, bu dili konuşmayanlann işlerini kaybedebilecekleri tehdidinde bulunmuştu. Geçen hafta da Estonya'da yaşayanların seçme ve seçilme hakkını düzenleyen yeni seçim yasasında Estonyalı olmayanların oy kullanabilmeleri ya da seçimle bir göreve gelebilmeleri için bu cumhuriyette belirli sürelerle yaşamış olma zorunluluğu getirilmişti. AP'nin Estonya'nın başkenti Taüin'den bildirdiğine göre de Estonyalı alctif milliyetçiler, ülkelerinin SSCB'den aynlması için propaganda etkinliklerini hızlaııdırdılar. Hemen her gün bu çevrelerden militanlar ülkenin ayrılrnası konusunda bir referandum düzenlenmesi için imza topluyorlar. Güverdik kuvvetlerinin bu faaliyete seyirci kaldığı belirtiliyor. 1.6 milyon nüfuslu Estonya'da yerli halkın oranı yüzde 65 düzeyinde. Kalanlann yüzde 28'ini Ruslar, yüzde 3'ünü Ukraynahlar ve yüzde 2'sini de Beyaz Ruslar oluşturuyor. TamiUer, 7 Hintliyi öldürdü COLOMBO (AA) Sri Lanka'mn güneyinde, bir askeri konvoya saldtran aynhkçı Tamil gerillaiarı, 7 Hint askerini öldürdüler. Aynhkçı Tamil örgütü olan Elam Tamil özgürlük Kaplanlan tarafmdan önceki giin yapdan açıklamada, çatışma sırasmda, bazı Hint askerlerinin de yaralandıkları belirtildi. Ancak Hinth yetkililer olayı henüz doğrulamadılar. LüBNAN t a m m o c L V o r u o n nn ı ıW r n y ı ı U 'l y R y y y y n n l r * W UR *l İ u 9 6 I C l U I U j O a l V C r ¥ C y * İngiltere yebağlanışının20.YıWönümübugun.1969yıy lında, ülkedeki Katolik ve Protestanlar arasında şiddetJenen anlaşmazlık ve silahlı çatışmalar üzerine, Ingiltere, duruma müdahale etmış, Kuzey Irlanda'nın yrjneömini Londra'ya bağlamıştı. Ülkenin güneydekı Irlanda Cumhuriyeti ile birleşmesı ıçın yıllardır savaşım veren Katolik Irlanda Cumhunyetçı Ordusu (IRA) ile Ingiltere ordusu ve bölgenin Ingiltere'ninaynlmazbirparçası olduğunu savunan Protestanlar arasında süreklı olarak yaşananve Kuzey Irlanda'yıdaimi bir savaş alanı durumuna getıren terör eyiemlerı, bugünlerde daha da alevlenecek gibi. 1969 yılından berı, çoğu sıvfl olmak üzere yaklaşık üç bın kişınin ölumüyle sonuçlanan tedhış eylemlerinde bulunan IRA'nın, Londra ve dığer büyük kentlerde yeni eylemler duzenleyeceğı ıddıası üzerine, Ingılız polısı ve asken bırlıklen alarma geçtiler. IRA'nın bugün düzenlemesı beklenen saldınlann tlkbeürtıleri dun ve önceki gün Kuzey Irlandadakı bırkaç ufaktefek pattamaylakendını gösterdı Ingılız birlikleri, daha büyuk olayların yaşanmaması ıçın tetıkte beklıyor. Bu arada şıddeön içinde büyümelerinekarşın, olayları kavrayamayan İrlandalı çocuklar. zamanzaman Ingılız askerleri ile yarenlik ediyoriar, silahlannın nasıl kullanıldığına ılışkın meraklannı gıderiyoriar (Fotoğraf: Reuter) KuzE |rianda da erelözeri< önetirn nkaldınlarakulken4n INGILTERE Alçaktan uçuş sorunu kamuoyunda tartışılıyor Ingiltere'de de alçaktan eğitim uçuşu yapılması, kamuoyu tarafındantepkiylejiarşılanıyor. lngiltere'nin üçte ikisi, bu tür eğitim uçuşuna açık. Büyük yerleşim merkezleri, havaalanlan, nükleer santraller, büyük hastane ve sağlık merkezleri dışında kalan bütün hava sahasında alçak uçuşa izin var. tngiliz kazalara da rastıanıyor. tngiliz Hava Kuvvetleri bu konuda bilgi vermekten kaçındaysa da savunma uzmanlan, 19791988 arasında sadece Ingiltere'de alçaktan eğitim sırasmda 116 uçağm düştüğünü, 105 kişinin öldüğünu söylediler. Geçen yıl iki Tornado da havada çarpışmış 4 kişi ölmüştü. Berlin Duvarı WASH1NGTON (AA) ABD Başkanı George Bush, Berlin Duvarı'nın ınşasının 28'inci yıldönümü nedeniyle yaptığı açıklamada, bu konuda SSCB'den oiumlu bir cevap almayı umduğunu söyledi. Bush, yaptığı açıklamada, 1961 yıhnda Demokratik Almanya tarafmdan, vatandaşlarının kaçmasım önlemek amacıyla yapılan duvarın, "çatışma noktası değil, işbirliği yerı olmasını" istediğini söyledi. EDtP EMİL ÖYMEN LONDRA Ingüiz Hava Kuvvetlen savaş uçaklannın Batı Almanya'da eğitim amacıyla "alçaktan" yaptıklan uçuşlar yuzde 50 oranında azaltıldı. "Alçaktan eğitim uçuşu" konusu, iki Ulke arasında giderek yoğunlaşan bir soruna donuşmuştü. tngiltere'nin özellikle Tornado savaş uçaklannın atış eğitirnlerini Kıbns'taki üslerinde yaptırdığı biliniyor. Uçuşlar şirriilik tngiltere'ye kaydırılacak. lngiliz savunma makamları, Konya'da Karapınar'da Genelkurmay Başkanİığı Topçu Atış Üssü yakımnda kurulması planlanan NATO Eğitim Üssu'nün alçaktan uçuş amacıyla kullanılması konusunda bir yorumda bulunmuyorlar. Batı Almanya'da üslenen lngiliz Hava Kuvvetleri yılda 19.900 alçak uçuş gerçekleştiriyor. Çoğu uçuş yerden 75 metre, bazı durumlarda 35 metre kadar yüksekten yapılıyor. Uçaklann neden olduğu gürültü ve titreşim, nüfusu çok yoğun Batı Almanya ile Ingiltere arasında "çözülemeyen" bir sorun olarak duruyordu. tkili görüşmelerde uçaklann eğitim amacıyla yere 300 metreden fazla alçalmaması ve uçuş programının yuzde 50 azaltılması kararlaş tırıldı. Yaklaşık 12 yıldır yoğun bir iç savaş yaşayan Beyrut'ta bugüne değinki en büyuk tahribatı, son bir haftadır Suriye kuvvetlen ile Hıristiyan ordunun topçu üüellosunun yaptığı ve kentte her yerin harabeye döndüğü bildiriliyor. Yaşam en güç şartlarda da olsa ister ıstemez süruyor (Fotoğraf: Reuter) Fransa Şama bastırıyor Ateşkes çağrıları sonuçsuz kalıryor. Dünkü çatışmalarda Türkiye Büyükelçiliği binasına 5 mermi isabet etti, ölen ya da yaralanan olmadı. Fransa, Şam'ı acilen ateşkes yapılması için sıkıştınyor. Dış Haberler Servisi Lübnan'da Suriye birlikleri ile Hıristiyan hükümetin lideri Michel Aoun'un ordusu arasında Beyrut'u tam bir harabeye çeviren topçu düellosu, hızından hiçbir şey kaybetmeden sürüyor. Yaklaşık bir hafta önce başlayan karşılıklı topçu bombardımanında ölıi sayısının en az 75'e ulaştığı ve çok sayıda sivilin yaşamını yitirdiği bildiriliyor . Ateşkes çağnlan tamamen etkisiz kalırken Suriye'nin Michel Aoun'u suçladığı, Fransa'nın da bombardımanın acilen durması için Şam'a mesaj gönderdiği öğrenildi. AP ve AFP'nin bildirdiğine göre Suriye Dışişleri Bakanı Fanık El Şara, Lübnan'da giderek şiddetlenen çatışmalardan dolayı Hıristiyan Ordu Komutam Michel Aoun'u suçladı. Şara, önceki gün Şam'da Fransız Maslahatgüzarı Bernard Bajolet'yle yaptığı görüşmede, Aoun'un Arap Birliği tarafmdan sağlanan ateşkesi uygulamaya koymadığını söyledi. Fransa da Suriye yetkililerinden "Lübnan'daki bombardıroanın acilen durdurulması için" mudahale etmelerıni istedi. Şam'daki Fransa Mazlahatguzan, Fransa Dışişleri Bakanı Roland Dumas'nın bu konudaki bir mesajını Suriye Dışişleri Bakanı Fanık El Şara'ya iletti. Fransa hükümeti Lübnan'da sivil haJkın ölumüne neden olan yoğun bombardımanı şiddetle kınadı. Öte yandan Lübnan'da Suriye askerlerine karşı savaşan Hıristiyan birliklerin elindeki stratejik Suk El Garb bölgesinin duştüğü büdirildi. Suriye'nin Lübnan'daki başta gelen müttefiki sayılan Dürzi lider Velid Canbolat'a yakın kaynaklar, Suk El Garb'in dün yoğun bombardımana tutulduktan sonra düştüğünü bildirdiler. APF'nin sorularına karşılık, Hıristiyan hükümetin lideri General Michel Aoun ise bölgenin düştüğünü yalanladı ve saldınlann püskürtüldüğünü söyledi. 1983'ten bu yana General Aoun'a bağlı birliklerin denetimindeki Suk El Garb, Beyrut'un 10 kilometre güneydoğusunda bulunuyor. Dünkü çatışmalar sırasmda Türkiye Büyükelçiliği'ne mermi isabet etti. Ankara'da Dışişleri Bakanhğı yetkilileri büyukelçilik binastna beş mermi düştüğünü, olayda büyukelçilik personelinden ölen ya da yaralanan olmadığını bildirdiler. Yetkililer, binanın hasar görduğünü, elçilik personelinin sığınaklarda bulunduğunu kaydettiler. 3 Filisunü öldürüldü KUDÜS (AA) tsrail işgali altındaki Filistin topraklannda önceki gün lsrail askerlerinin açtığı ateş sonucu, Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde 3 yaşındaki bir Filistinli kız ölürken, Filistinlıler, tsrail'le işbirliği yaptığı sanılan iki Filistinliyi daha öldürdü. Böylece, işbirlikçi olduğu gerekçesiyle öldürülenlerin sayısı 4'e çıktı. Hastane kaynakları ise tsrail askerleriyle meydana gelen çatışmalarda 18 Filistinlinin yaralandıktarını duyurdu. İngiliz Hava Kuvvetleri'nin Batı Almanya 'da eğitim amacıyla "alçaktan"yaptıklan uçuşlar yüzde 50 oranında azaltıldı. Ingiltere 'de de alçaktan uçuş yapılması kamuoyunda tepkiyle karşılanıyor. Son 9yılda alçaktan uçuş eğitîmi sırasmda 116 uçağın düştüğü, 105 kişinin öldüğü Her i sürülüyor. "Tornado" ve "Jaguar" uçaklan ile daha seyrek olarak diğer .NATO uçakları ve lngiltere'de üslenen Amerikan Fl11 ve A10 uçaklan, çoğunlukla 75 rnetreye, bazı bölgelerde ise 30 metreye kadar alçalabiliyorlar. Genellikle saatte 510 mil hızla giden uçaklann, alçaktan uçarak "saldın provası" yaptıklannda hızları 635 mile kadar çıkıyor. Ses ve titreşimin, yerleşik bölgelerde çevre sağlığını olumsuz etkilemesinin yanı sıra, sık sık Avam Kamarası'nda alçak uçuş konusunu incelemek üzere bir komisyon kuruldu. Ana muhalefet tşçi Partisi adına yapılan açıklamada, "Bu kadar yoğun alçak uçuş yapılması soğuk savaş zihniyetinin bir işaretidir. Detant döneminde hiikümetin bunlann sayısını da artürmak istemesi deliliktir. Hiıkiimet, bir savaş oncesi dunım varmış gibi davrani)or. Oysa aksi doğrudur" dedi. ANC lideri, kalp krizi geçirdi LVSAKA (AA) Güney Afrika Cumhuriyeti'nde ırkçılığa karşı mücadele eden Afrika Ulusal Kongresi'nin (ANC) 71 yaşındaki lideri Oliver Tambo'nun kalp krizi geçirdiği ve tedavi için ıngiltere'ye gönderildiği bildiriliyor. Tambo 'nun, tam olarak nerede tedavi gördüğü ya da sağlık durumunun nasıl olduğu hakkında henuz hiçbir ANC yetkilisinden bilgi ahnamadı. 'Başarmalan için onlara destek verin... Sağlam bir temel kazandırın." Temel Britannica'nın 5. cildi tamamlandı. Cilt kapaklan bayilerde! Türkiye'nin en kapsamlı temel eğitim ve kültür ansiklopedisi Britannica'nın 5. cildi, bugün çıkan 35. fasikülle tamamlandı. İlk ve ortaöğretimin evrensel başvuru kaynağı Temel Britannica, öğrencilerimizin, öğretmenlerimizin, eğitimcilerimizin kütüphanesinde ciltli olarak yerini alıyor... Eğitim dünyamızdaki önemli birboşluğu dolduruyor. Temel Britannica'nın 35. fasikülüyle birlikte 5. cildin kapağını da almayı unutmayın. Angola'da anlaşma umudu KINSHASA (AA) Angola'da 14 yıldır devam eden iç savaşın sona erdirilmesi amacıyla Zaire'de yapılan görüşmelerde ilerleme kaydedildiği bildirildı. Zaire Radyosu tarafmdan verilen haberde, Angola hükümeti ile ABD desteğindeki yönetim aleyhtarı Angola'nın Tam Bağımsızlığı tçin Ulusal Birlik (Unita) arasında 22 haziranda ateşkes sağlandıktan sonra başlayan üçüncü tur görüşmenin önceki gün sona erdiği ve görüşmelere 17 ağustosta yeniden başlanacağı belirtildi. CueUarh yeni yetki girişimi LEFKOŞA (AA) Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Perez dc Cuellar'ın, Kjbrıs konusunda "iyi niyet göreviyle" sınırlanan yetkisinin genişletileceği öne sürülüyor. Lefkoşa'daki diplomatik kaynaklar, ABD'li diplomat Ndson Ledsky'nin, Kıbns'tan ayrılmadan önce meslektaşlanna "Washington'a döner dönmez bir 'diyaloğu kurtarma' seferberiiği başlatacagıaı ve ilk olarak genel sekretere 'öneri ve tavsiyelerini sunma yetkisi' verilmesi için girişimde bulunacağını" söylediğini öne süruyorlar. Bilindiği gibi Türk tarafı, Cuellar'ın "Göriışler" adı alünda biı belge sunmasına genel sekreterin buna yetkisi olmadığını belirterek karşı çıkmıştı. ö t e yandan BM Genel Sekreteri Perez de Cuellar'ın yakında Rum yönetirni lideri Yorgo Vasiliu ile KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'a özel birer mesaj göndereceği bildiriliyor. Rum basınında yer alan haberlere göre Genel Sekreter mesajında Vasiliu ile Denktaş'ı, toplumlararası diyaloğa mumkun olduğu kadar erken bir zamanda başlamaya ve kaybedilen zamanı telafi edebilmek için hızla sürdürmeye davet edecek. Kıbrıs sorunu Sandinist'Contra görüşmesi MANAGUA (AA) Nikaragua'da üst düzey bir ordu komutam, Orta Amerika devlet başkanlannın, Contralann ' dağıtılması çağrtsında bulunmalarından sonra, askeri komutanlara yönetime karşı savaşan sağa Contra gerillalannın komutanlarıyla göhişme emri verildiğini söyledi. Orta Nikaragua Ordu Komutam Yarbay Cesar Delgadillo önceki gün düzenlediği basın toplantısmda, "Tüm komutanlarımıza Cortralann dağıtılmaları konusunda görüşmeler yapma emri verdik" dedi. Özel mukavva ve cilt bezli, çıft (siyahaltın) varak yaldızlı, özenle hazırlanmış "Temel BriUuınkaS. cilt kapağı" y:ffaf koruyucu ambalajının içinde, KDV dahil, 4.000 TL. N o t 1. Temel Bntanmcanm S cıldı, abonelenmızın adreblcrıne 14 Eylul 1989 tanhıne kadar taahhullu posla ile göndenlecektır. 2. Cıltlennı elden alan tstanbullu abonelerımız. I Eylul IVW urihinden ılibarcn Ana Yayincılık Satış Merkeden'ne kımlıklen ya da Abone Belgeknyle gelerek S. cildi edınebılirler Temrl M I H J a okuteı. r U k I M U i . d» kf$ laglMMk |)Mttteştrrii ( i * Am Y«rac*k S u j MvrkalaTmt lm»«ı»Wiıkı. A n Y ı ^ c M Sakı Mokezlcri: 1 Buyukdcre Cml WıBeyazıt Han Gavretlq)eİSTANBUL Td: 174 M 25 : Kkidfarer Cad Dr Scvkıhey Solak VA DıvanyoluİSTANBUL Td .1 Modfarer Cid Iklısım Hin 7/1 CağalogluISTANBULTei. 5162260 4 Tunalı Hilm. Cad 121/3 KjvaklufcreANKARATel 12T0f>W. Ana Yayıncılık A.Ş. ve Encyclopaedia Britannica, Inc. işbirliği ile yayımlanmaktadır.