Katalog

12AĞUSTOS 1989 KÜLTÜRYAŞAM CUMHURIYET/5 kanolızosyono akıycr/vi'S Aiarmara'ntn yertnde 42. ULUSLARARASI LOCARNO FİLM FESTİVALrNDENNOTLAR KIM KÎME DUM DUMA BEHICAK oranı Genç sinema, genç seyirci Tevfik Başer'ın "Yanlış Cennete Elveda"sı şenlıkte yarışma dışı sunulan 23 film arasında Fılmm göstenmınden sonra Başer, ızieyıcılerın sorularım yanıtladı Locarno, buyuk şenlıklenn yapayhğmdan uzak, sıcak bır festıval. layhkla alışkanlık yapan türden vazgeçılmez bır tat bu Her şey den önce, bınlerce seyıranın fılnılerle, yönetmen ve oyuncularla kurduğu ılışkıler açık bır tartışma ortamında gehşıyor Canlı, sıcak bır görtış alışvenşı yaşanıyor Aracısız, televızyonun çarpıtıcı gözünden ya da basının yapay flaşlarından etküenmeden gelışen yapıcı ve gerçek bır ılışkı bu MEHMET BASUTÇU LOCARNO Locarno Fılm ŞenlığVnın değışık bır tadı \ar Tazelığını yıtırmeyen, hem de ko PİKNİK PIYALE M.4DR.4 Yoğun bır ilgıyte iziendi Tevfik Başer ın Yanlış Cennete Elveda adlı fılmı Locarno Fılm Festıvali'nde yoğun bır ılgıyle ızlendı Basrolunde Zuhal Olcay ın oynadığı filmın göstenmınden şonra şeyırcılenn yaklaşık beşte bın sa londa kaldı ve Başer e ılgınç sorular yönelttı Strasbourg Fılm Şenlığı buyuk Odülunu kazanan, duraksama dan, "1988 yılında gerçekleştınlen en iyı Turk filmi" olarak nı teleyeceğım "Yanlış Cennete Elveda", Locarno Şenlığı'nde yarışma dışı sunulan yırmı üç yapıt arasında yer almakta Dört yanımda, filmı gerçekten yoğun bır ılgıyle ızledıklenne tanık olduğum sınemaseverlerın yaklaşık beşte bın, gosterırun bıtıminde Başer'le tartışmak ıçın salonda kalıyor İyı gözlemlenmış değerlendırmeler, ılgınç sorular bırbinnı ızlı yor Bır Isvıçrelı genç, Başer'ın her ıkı filmınde de dört duvar arasında "lutuklu" olan, bunaian ınsanların anlatıldığım, uçuncu filmınde de yıne kapalı mekânda geçen benzen bır konuyu mu ışlemeyı duşunduğunu sorduktan sonra, "Neden Turklerın \lman toplumuyla ınurn saglayarak kaynaşabdeceklennı gosteren bır film yapmıyorsunuz?" derken, vuzeysel brr \aklaşımla, ön>argılann tuza ğına duşuverıyor Gerçekten, Avnıpa ulkelennde yabancı ışçıler konusunda sık sık >ınelenen, özlemlenen bır kavram "uyum sağlamak". Ancak ılk önce beyınlerde çoreklertmış kılıtler açılmalı, toplumsal ve yasal baskı mekanızmaları kırılmalı, sonra da geleneksel yaşam bıçımlenn de somutlaşan engeller kaldırılmalı basın toplantılarırun yapaylığını, ağırlığını ve ıçerdıklen aptallık dozunu duşunduğumde, Locarno'da, daha sonra kahvelerde ya da lokantalarda sürecek olan bu tür yakın ve rahat ıletışım olanak larının önemı bır kez daha behrgınleşıyor Öncekı gece ıse başka bır genç yönetmenın, Burkına Faso'lu tdrissa Oaedraogo'nun Cannes'da nssa u«earaogo nun cannes aa U i 7 i * /. . rTr^rrır,^i k ^ k beğenılengöbeğındekı sevımlı H I Z L I G A Z E T E C I NECDET ŞEN filmı, kentın "Yaaba" adlı ıkıncı mevdanda on gun boyunca gerılı kalacak olan buyuk beyaz perdenın önüne beş bın dolayında ızleyıcı toplamıştı Şenlığe yarışma dışı katılan Ouedraogo da hem televızyon ve basın ıçın yaptığı konuşmalarda, hem de doğrudan seyırcılere seslenırken, kara derısının, kultürel alışkanlıklanmn ya da geleneklennın farklılığırıı aşarak, ınsan olmanın ozundekı değerlerı yucelten sıneması ve sıcak kışılığıyle, Alplenn eteğındekı bu meydamn ıhklığına bır mutluluk ruzgârı estırıyordu O gecenın ıkıncı filmı de başka bır ruzgânn öykusuydu Geçen f'îtCTl TV v ' rt ay doksan bır yıllık dolu bır ya V 1 * ' * * 1 1 ^ 1 1 * KAMIL MASARACI şamdan sonra dunyamızdan ayrı lan belgesd sınema ustası Joris Ivens'ın Çın'de Gobı Çölü'nde ruzgârı aramasının filmı olan, "Bır Ruzgâr OykusıT'nü ızledık Fılmı Jons Ivens'le bırlıkte gerçekleştıren Marcelıne Londan, altmış yaşınııı öksuzluğunu, karmaşık duygular ıçınde yaşıyordu o gece Söz konusu filmlen Cannes ya da Berlın gıbı şenlıklenn gurultusu patırtısı ıçınde kaçıran ya da yeterınce sağlıkh bır yaklaşımla değerlendırmeyenlere Locarno Şenlığı bulunmaz bır fırsat getı . . ürünlen arasından seçılmış fılmlerın toplandığı yan bölum, yabana ızleyıcıler ıçın önemlı bır program oluşturuyor Bu arada, sınema kulturlennı tamamlamak ısteyenler, 1930'lu yıllarda Ame rıkan sınemasının guldüru ustası olarak genış ılgı gören Preston Sturges'ın gerçekleştırdığı ya da senaryolarını yazdığı on sekız filmden oluşan toplu göstende su suzluklannı gıderıyorlar * Şenlığın ılk pazar sabahım yaşıyoruz Buluüar vadıye oluk oluk boşaJmakta Yağmur dınmeyecek galıba Çoğunluğunu Isvıçrç'run değışık kantonlanndan ve komşu ülkelerden, özellıkle de Batı Al raanya'dan gelen gençlenn oluşturduğu seyırcıler yağmur a kar şın, hem de küıselerde pazar ayınlennın yapıldığı bır saatte, şenlığın yaklaşık üç bın kışılık en bu yük salonunu dolduruyorlar Unutmayalım, Isvıçre Avrupa'mn en "tutucn" ülkeiennden bınsıdır Ancak, bu durumun ıçerdığı tehlıkelen çok ıyı gören, ulkenın "dnzenli" geleneksel ve durağan yaşamından bunaian genç kuşak lar sessızce başkaldırmayı sürdu ntyor, saygıyla dırenıyor ve lsvıçre'nın çağına ayak uvdurması ıçın Avrupa'ya ve farklı külturlenn msarüarına açılmasının gereklı o\duğunu savunuyoriar Şenhğınsınema salonlarını dolduranlar da onlar zaten Evet, tsvıçre gerçek ten derın çelışkılenn yaşandığı bır ulke Pekı, bu pazar sabahı toplanan kalabalık hangı fılrru ızlemeye gelmış? Tevfik Başer'ın "Yanlış Cennete Elveda"sını Berlın'de gösterıldıkten sonra Fransa'da, ı , , , , , hucrelerındenk^ısel ye toplumsal tnsanlann kurtulmalan, baş ka bır topluma uyum sağlamalan. boylesıneçok aşamalı ve uzun bır yolun sonunda Tevfik Başer bu gerçeklerı anımsatırken, ıkıncı filmınde, yabancılar arasında vavaş yavaş değışen ve tutukluy ken goreceh bır özgurlüğe kavuşan, bır noktada çevresındekı Almanlarla uyum sağlayan bır Tıirk kadınını anlattığını vurguluyor Almancayı rahat konuşan Tevfik Başer'ın verdığı yanıtlarla ge tırdığı açıklamalar, sesındekı yumuşak ton ve sıcaklık, yarım saat bovunca ılgının yoğunluğunu taze tutuvor Buvuk şenlıklenn Bı KAP1N PULMAKnh SSMıH YAHtHOA ÇC*T //( ? rıyor Aynca İsvıçre sınemasmın A G A Ç Y A Ş K E N E G I L J R KEMAL GOKHA1V GURSES Çızer Seçkın sure once 8 Ulus Seçkin'in 'Baldırıçıplaklar'ı,lararasıHasan Kuttur vekısa bırFesövalı kapsamında KartaS Sanat gerçekleştırdığı' Baldınçıplaklar adlı kankatur sergısmdekı yapıtiarını aynı ad attında bır albumde topladı Kar tal Beledıyesı nın katkılarıyla yayımlanan albumünü Seckın Fransız Devrımı nın 200 yılına adadı Albume bır onsöz yazan Turhan Selçuk Hasan Seçkın kendı oziemlennın kapsamı ıçınde var olan özgurluk eşıtlık kavram larını Fransız Devrımı nın ozundekı kavramlarta butunlestırmt$tır bu sergısıyle ve bu kıtabıyla dedı 50 Danimarkalı kadınfotoğrafçının sergisinderi izlenimler Kacluı objektifinden 'erotizm' dınların erotığe çok farklı baktıklan. kadınlaıda erotık hısler yaratan göruntulenn erkeklere kıyasla çok daha fazla ve çeşıtlı olduğu olgusudur olsa olsa Zaten kadın fotoğrafçılar sergıyı, daha doğrudan cınselhğı çağnştıracağıdunda gostenldığı dıaşov oluştunı duşunduklerı "erotik FERRUH YILMAZ ruyor Dıalardakı renk ve figürSergıyı ızleyenlerın kadınlann fotoğraflar" başlığı yenne daha KOPENHAG Kopenhag'm ler danseden kadının vucudunda eroüğe bakış açısıru yakaladıkla kapsamlı "Erotık" başlığı altında Chnstıanshavn bölgesındekı ka devamlı değışen savdam bır elbı rını soylemek zor Yakalanan, ka açmayı tercıh ettıklennı söylüyornalın kıyısmdakı galenye bugunlar lerde gıdenler kadınlann erotıkten ne anladığını çozmeye çalışıyorSergı 2,5 yılı aşkın bır hazırlık lar Galende 50 Danimarkalı kadonemınden sonra oluşmuş Gundın fotoğrafçının "erotik" konulu fotoğrafları sergılenıyor dınlarla bırlıkte çalışmak \e kaUç katlı galerının ılk katında dın olarak ortak bır bakış açıları kı salona gırenlen buytik boydabulunup bulunmadığını araştır kı erkek ve kadın cınsel organla mak amacıyla bır araya gelerek rının çeşıt çeşıt resımlerı karşılıtartışmaya başlamışlar Ilk başlaryor Buna karşıiık uç katın hep da, " H e y . sen Danımarkalı sını gezerek sergıden avnlanlar erkek" başlığıyla çalışmayı duşuedındıklen bu ılk ızlenımı terk et nürken, çalışmalara genç kuşak mış oluyorlar Çunku kadınlann kadın fotoğrafçılann katılmasınaklına erotık deyınce sadece cın dan sonra, uç kuşaktan kadını bır sel organ ya da çıplak vucut gel arava getırebılecek "erotik" te mıyor Kadınlar ormandakı ağaç ması etrafında anlaşma sağlanlann bırbırlenyle ılışkısını olduğu mış kadar kılıse kubbelerını de erotık Sergının açılışına başından bebulabılıyorlar Bazen çocuğunu îi'U* •* '• •! \ •«•"•Ş" * n onayak olan uç kadın fotoğrafçı sevgıyle kucaklayan bır erkek res '.:İ;.*«, . .} ı'*:::;:*% Sonja Isko>, HelleToft Jensen \e mı bazı kadınlann erotık yanına /.••• "ı.'.y' Pıa Funder kadın kadına çalışır seslenebıhrken, bazı kadınlar de ken, dunyay. başka turlu algıla n elbıselerı erotık bulabılıyorlar E ' •*. yıp algılamadıklannı merak ettıkKadınlar da erkeklere göre fark * * « * i * fi' !'• • * • « ••, lerı ıçın bu çalışmaya başladıklalı olan, kadınların erkek vucudu \ * \ J • J # , ' i t î t î S * * ^ rını soylüyorlar Bu uçluden ılk nu olduğu kadar, hatta daha fa ** ıkısı sergı salonunda gosterılen lasıyla kadın vucudunu da erotık «, , % ^ ...,•••<••«« dıaşov u gerçekleştıren fotoğraf bulmaları Ancak burada kadın » » ! t j | * " * **«•*•••«* çılar aynı zamanda lann kendılenne bakarken erkek• • •#*' ;i * ' * • • ' • Duygusallık, vucut, oyun, fan lerın gozlüklerını takmış olup oltezı, den elbıseleı, dudaklar, domadıkları sorusu akla gelıyor j p . .»• * "», •;.;;; '".•»;«' kunma, gülumseme, dans, gozler, Eğer kadınlar da yuksek topuklu arzu, mutluluk, korku, doğa, su ayakkabı gıymışdavetkâr bakışlı ^, . .f Işte kadınlarm erotık buldukları bır kadını çekıcı buluyorlarsa, er 3T*'< ,\» şeylerden bırkaçı Danimarkalı keklerde geçerlı olan fetışıst eğı p . " ; ;V'j* , ,*j , ^ kadın fotoğrafçılar, erotığe erkeklımlerın kadınlara da yansıyıp | i * * » * * * " " ' ~ * lerden daha farklı bakıp bakmayansımadığı tartışılabıhr gıbı ge ';••«.»«••:;••••;; : s dıklarım araştınyorlar Şımdı belıyorbana 's$ ' !**••" nım merak ettığım, hem kadın hem de Turkıye'de kadın olmanın Sergının en ılgınç bolumunu farklı bır bakış açısı yaratıp yarengârenk resımlerden oluşan bır ratmadığı Turk kadın fotoğraf dıa sensırun çınlçıplak, göstenyı hazırlayanlann deyımıyle "kulla Den elbısenın erotizmi Kopenhagda acıian Erotık aalı sergıde bazı çılar da erotık konulu bır .ergı açsalar da oğrensek nılmış, dolgun" bır kadın vucu tadın fotografçııann derı elbıselen de erotık bulabıldıkierı goruluyor GARFIELD JM DAVIS Galerının ılk katmdakı salona gırenlerı kadın ve erkek cınsel organlarımn çeşıt çeşıt fotoğrafları karşüıyor. Ama sergtnm tumunu gezenler, erotık deyınce kadmlann aklına sadece cınsel organ ya da çıplak vucut gelmedığını anlıyorlar. se etkısı yaratıyor Hanı her şeyı ortada bırakan, yıne de her şeyı tam olarak gostermeyen elbıseler vardır ya, onun gıbı Beş dakıka suren dıa şov'a JeanMıchael Jaıre'ın elektronık muzığı eşlık edı yor S S r E ^ S S K S n î TARİHTE BUGÜN MUMTAZ ARIKAIS 12 Ağustos 1330 0A 8USUN, ISEKKESr CJJMHUHlYEr RKKASl'ADLl grR SIYASÎ' PAHTtNlN KUGUL&UĞU AÇ.(K±ANMIŞTl CUMHUKREISl (ÇUbtHUR&AŞKANl') GAZt MUSTAFA KEMAL IN, YAKIN ARKAOAŞI ALı FETHt (OKrAR)8£Y'E ONEfSlP IS&ARLA /CUieOUROUĞV SOZ. KONUSU PAIiTl,llcTlDARC>Alt:i CUMHueiYBT HAUC OLOUĞU 8EUÜT/LMESINE K4eÇtN İ.IBBRAL BIR PfiZOGGAMOI YOL4 ÇllCAN SE/Se£ST CMMHURIYET FI&/CASI 'NA, MUSTAFA CSMAL V/V BıL£ UMMAOfĞI IL6I GoST£&JLMIŞ,HALKtN Ç£ ŞITLI KESIMLERlUOEN BUYüK tCATtLtkA OCMUfTU. FA/O4T, ESE BOLSESlNOE S£L/f£A/ gAZI CHAYCARPAN SORUMLÜ 7UTULUNCA, FETHl SEY(YAMEY(Y rŞTI DA}BlRKAC AY iÇlNOE £ /PTŞ SERBEST CUMUURIYETFIRKASI.. TURK VE DÜNYA KARİKATURU1NDEN cam: r a n A r Heinz Langer (F.Almama)