Katalog

8 HAZİRAN 1989 KÜLTÜRYAŞAM CÜMHURİYET/5 tsMAiı GÜLGEÇ YAYIN DÜNYASENDA SANATEDEBİYAT HAYVANLAR SAYJN BA/AN SiZ Cfc OHIARI W M MÖ7T P.M; SEN BU6ÜN£ &ÖZDÜN KİM KİME DUM DUMA BEitfç ,4* Gerçekdışılığın gerçekllğl Marquez 1967 yılında Vargas Llosa ile yaptığı bır konuşmada şöyle dıyordu' "Latın Amenka'nın gerçekdışılığı, aslında o kadar gerçek ve genel bır şey ki insanın gerçeklikten anladığryla tümüyle örtüşuyor." Kolera Günlennde Aşk'ta da bır destana dönüşturulmuş yarım yüzyıllık aşk, araya Marquez'ın ustalığı da gınnce, betkı asıl destan yanıyia gerçeklık kazanıyor. Marquez / Türkçesi: Şadan Karadeniz / Can Yayınları / 429sayfa. CELAL KIRCI lar arasında udasma Kolera Günlerinde Aşh. /Gabriel Garcia yanlısı olarak"kesin bir Satrançtanımlar. varabilmiştir. Karşılıksız bir sevmenın ardından, beklenilen sürenin her anının adlandınlrnası açısından, günümüz değer yargılannın bu tür bır sevgiyi duyumsayabılmekte karşılaşabıleceği yetersizlik, kitap bittiğinde akla takılan belki de en önemli nokta oluyor. Marquez, 1967 yılında Lima'da, Vargas Llosa ile yaptığı bir konuşmada şöyle demişti: "Latin Amenka'nın gerçekdtşıhgı, aslında o kadar gerçek ve genel bir sej ki, insanın gerçeklikten anladığıyla tümuyle ortusuyor." "Kolera Günlerinde Aşk"ta da bir destana dönuştürülmüş yarım yuzyülık ask, araya Marquez'in ustalığı da girince, belki asıl destan yanıyla gerçeklik kazanıyor. Destana dönüşmüş aşk ta da en yufka yürekli rakıbi Jeremiah de SaintAmour, belki de koltuk değneklerine bağımlı olmaktan ötürü, altmış yasına geldiğinde yaşamına son vermeye kesin kararlıdır. O yılın 23 ocağında altmışını doldurmuş, son sınır olarak kentin kutsal ruha adanmış en bıiyük şenliği olan Yedinci Pazar Yortusu'nun arifesinde, hiçbir anlaraı olmayan bır tutkuyla sevdiği yaşamdan, mutsuz acıbadem aşklarımn ılık kullerinin kaJdığı bir odada, kendim altın siyanürü ile belleğin ışkencelerinden kurtanr. Bunun uzerine Doktor Juvenal Urbino, ölüme karşı boşuna bir savasımla geçen uzun yıllar boyunca ancak birkaç kez yaptığı gibi acıb bir yürekle, "Ödlek" der. Bir yıl önce, uç gün süren resmi bir jübileyle seksen yaşıru kutlamış olan Doktor Urbino için, "öliınce dinlenmeye bol bol vaktim olacak" düşüncesi doğrultusunda, Jeremiah ancak bır ödlek olabilır. Fermina Daza'yı, Florentına Ariza'nın çevresinin en beğenilen delikanlısı olması, moda danslan iyi bilmesi, duygusal şurlerı ezbere okuması gibi özellikleri değil, yeni ve sert yöntemleriyle eyaletin uğradığı son kolera salgınını tarn zamanında savuşturabilecek güçteki Doktor Urbino ilgılendirmişti. Florentina Ariza'nın yalnızca önemsedıği biçimde sarsılmaz bağlılık ve sonsuz aşk yemini Fermina'yı hiç ılgilendirmez. Gabriel Garcia Marquez'den 'Kolera Günlerinde Aşk' fflZLI GAZETECt NECDET ŞEN NASIL , NKIL YAMRVN ? ALPATrrN PİILMÎ? NAStL?. &ENİM 6İ0İ 8ÎRINE SErJI O19URMEK GEÜK) \İ IĞRENÇ KAPIU "Fermina... Sana sonsuz baglılık ve bilmeyen aşk andımı bir kez daha dile getirebilmek içiıt yanm yuzjıl bekledim bu anı." Ellı yıl dokuz ay dört gun sonra, dulluğun ilk gecesinde bu çok uzun beklentınin an ve an değerınin bilıncınde, sonsuz bağlılık ve bitmeyen bır aşk andını yinelemek. Florentino Ariza'nın gençlik yıllannda başlayan karşılıksız sevgısi, geçen yıllar boyunca hep tazeliğını koruyabilnuş, bir yasam bıtimınin hemen ardından yinelebilmış bir sevgidir. Yatağın yansının ona çok fazla geldiğıni, her zamankı gıbi sol yanda yattığını, ama yatağın ote yanında öteki bedenin ağırlığırun eksildiğini bileMarquez'in romanda çizdiği rek uyuduğunda Fermina Daza, tiplerden Doktor Urbino, kendıölu kocasından çok, onu düşün ni "doğuştan banscıl, yurdun iyiduğunun bılıncıne ancak o zaman ligi için libenülerle mahaıazakfir Peki, Fentıina'nın tercihi ne sonuç verecektır? "Se^mediği bir adamla yaptığı bir çıkar evliligi... Orospuluğun en aşağı biçimidir bu." Doktor Urbino ise gerçekte her zaman Fermina Daza'nın son ÇİZGİLİK KÂMtL MASARACI suza dek kocasıymış gibi davranır. "Aldatan, ama bağlı bir koca; kölelrkten kurtulmak için aralıksız, ama onda bir ihanete ugramanın duşkırıklığını uyandırmaksızın savaşan bir koca." Süresi an ve an tutulmuş ve bir ölümün ardından belki çok acele, zamansız haykırılmış duygular; beklenilen tepkinin yanlışlığının ardından kısa bir süre sonra doğru tepkı, Fermina Daza'ya düşünduklerinin bilincıne varmayı getirir. Bilinen gerçek "bırakılmışlığın darmadagınıklığı içinde yeşeren bir sevgiyle" karşılamaktır Rorentino Ariza'yı, onsuz ge AĞAÇ YAŞKEN EĞİLÎR KEMAL GÖKHAN GÜRSES çen elli yılın ardından. Bu gecikmiş sevgili, "Fermina Daza'nın sonunda tek başına bir dul kadı 6ISi u ZYHIIK nın kaygılanndan kurtulmanın fiZA tek çaresinin" ona kapılarını aç 5tiNA KAZöAr? WbftJ mak olacağını anlayacağı güne StHi* vtoıW«V kadar, beton gibi bir yaşlı adamın SuRUy £RE »*>Mi inatçılığıyla beklemiştir. ORAVfi Bolivar'ın serüveni NİLGÜN CERRAHOĞLL ziliyor. Kitabı yazdıgı iki yıl boyunca yazar bu bakımdan zorluk çektiğini kendisi de itiraf ediyor. "Bir daha tarihi bir roman yazmak senıvenine girişmeyecegim" dıyor Marquez. "Yatagımın bas ucunda cilt cilt tarih kitaplan birikiyordu. tki yıl boyunca başka hiçbir şey okuvamadım. Bugün artık kullanüacak vontemi biliyonım, ama bir daha asla." Marquez'in karşılasüğı en büyük güçJük duş gücunü tarih belgeleri sırurları içinde tutmaktan kaynaklanıyor. Yaraücüığın durtusünü tarihi Ve Marquez'den yeni bir kitap: Labirentindeki General bır kişiliguı smırlan ıçınde frenKolombiyalı yazar Marquez, yeni romanı "Labirentindeki General "de Venezuelalı zengin Generallemek büyük bir disiplin gerektiBolivar'ın yaşammın son yedi ayını konu alıyor. Latin riyor. Bu disiplin, etkisıni, romanın Amerika'nm kurtarıcısı olarak ün yapan Simon dilinde de hissettiriyor. Gabriel Bolivar'ın öyküsü için Marquez "Tum yaşamım boyunca bu kitabı yazmayı düşlediğirai anladım"diyor. Garcia Marquez, bu kez alışıla ıç». ROMA " 'Kolera Donemınde Aşk'ı yazarken çok çekindim. O kitap benim için bir senıvendi. Her an basit bir melodrama dönuşmek riskini taşı>an bir seıüven. Labirentindeki General kendini tamamen dokumante ederek yaptığıra bir edebi girişim, fakal bu kitabımın diğerlerinden farklı bir vanı daha var. O da tum yapıtlanmın coğrafi ve tarihi gerceginin butununu yansıtması. Bunun sözunu ettikleri 'tılsımh gerçekçılik'le falan ilgisi yok. Bolivar'ı okuyunca diğer tum romanlanmın da bir dokümanter, tarihi ve cografi temeli varmış hissi HIZLI GAZETECİ (Bacı) ne kapılıyorsunuz. Ben esas itibanyla belli bir gerçek etrafında dö Yazan ve Çizen: Necdet Şen / nen hep aynı kitabın devamını ya Cep Kitaplan A.Ş. / 208 s. zıyorum". Gazetemiz çızerlerinden Necdet I S U H A TARİHÇE Şen'ın çizgiromanı 'Bacı', gunMarquez'm, ulkesi Kolornbi cel bır konuyu ele alıp 80 öncesi ya'da çıkan 'Semana' dergisim kuşağın sorunlarına parmak basanlattıklan bunlar. 61. yaş günttn tığı için beğenilmiş, kıyasıya eleşde lanse ettiğı son romanı 'Labi tirilmiş, ama ılgısız kalınamayan rentindeki General'i anlatırken bir çizgibant olarak 1988 hazira<Yuz Yıllık Yalnızlık'tan beri yaz nından başlayarak aylarca surdıklanna yakıştınlan 'tılsıml muş, ızlenmışti. Necdet Şen 'Bacı' gerçekçilik' damgasını böyle yad çizgiromanını şimdı büyuk boy sıyor. Hatta birleşik ve bağımsı; olarak bırinci ve uçuncü hamur bir Latin Amerıka'yı dusleyen Si kâğıda basılı halde kitaplaştırdı. mon Bolivar'ın yaşamım konu Maddi ve manevı işkencelerle, .V.V alan 'Labirentindeki General'in bastınlmış cinsellikle, devriıncile,v.y biraz da bunun için yazdığını an rin kendilerine donuk eleştirileriylatıyor. le kendi kuşağına bir gözlemci Marquez, lspanya'da çıkar olarak bakan Necdet Şen'in kitahaftalık 'Tiempo* dergisınde ki bı için Hıfzı Topuz şoyle diyor: ISLIKLA TARİHÇE tabın nasü doğduğunu ve şekillen "Necdet Şen kendi kuşağının dra Yazan: Hulki Aktunç / diğini şöyle açıklıyor: "Benirn için mım ve sorunlarını buvultecle 1000 Tane Yayınları / 112 s. ttim kitaplanm gerçeğe donuşen gosteriyor. Degerlendirmek, yarHuiki Aktunç şıirlerinı altı ana düşlerdir. Labirentindeki Gene gılamak ve çozuru getirmek onun başlık altında sunuyor: Hayalkâr ral'i bitirdiğim zaman tum yaşa görevi degil. mım boyunca bu kitabı yazmayı duşlediğimi anladım. Çocukluğumun anılanyla dolu olan, Magdelena nehrinin kıyılannda yapılan KHabnJyh: uzun bir seyahaf oteden beri ha Kod: Muakte Genış Soluklar yalini kurduğum bir şeydi. Boli 001 092 LeylaPamır İlk Şnrter (1 Hm ) Nizım Hıkmet var'ın şahsiyeti buna ekliyeceğim 0 0 2 ^ 8 4 002385 HkŞıırler(3Hm) NâzımHıkmet bir mazeretti sadece." 004.125 YıldızJar ve Sen Mano Benedettı/Zernn Gunyol De Profundıs Nobel'li yazar, romanında ma 021410 Oscar Wılde/Ro23 Hakmen Sosyalıst Sol Konuşuyor RafetBalh zeret olarak kullandığı Venezue 022JÎ71 Köpeğı Isıran Adamın Peşınde Yatçın Pefcşen lalı zengin General Bolivar'ın ya 02a083 Onuncu Ses Naıl GOrelı şamının son 7 ayını konu alıyor. 057.036 Atatürk Ftlmı Metın Erksan Bunu mumkun olduğu kadar ta 061053 066 081 Türkıye'de Oevlet ve Sınrflar Çağlar Keyder rihi romandan kaçıp, düş gücu 079073 işçi Sınıfı ve Sendıkalar Yıldırım Koç nün yaratıcıbğma fırsat vermek 079074 Defter9 için yapıyor. "Bolivar'ın yaşamı 096.057 Kant Estetığı TaylanAltuğ nın son 7 ayı" dıyor yazar, "ar 096058 Elıseyada Gerçek Yaşam Claıre Etctiereilı/Bertan Onaran kasında en az mektup, dokuman 097536 Spor Sözfüğü IsaSavaş Mım ÇocukDıosı (24 kitap) ve iz bırakan donemdir. Benim 097537 ••BerfDeâenTıryakıbâı A Kadır Özer her seyi yeniden yaratmanıa da 124 293 KızımaMektupJar Ataol Behramoğlu olanak veren bu oldu işte." Mar 124 294 125 092 Herşeye Rağmen Sosyal Demokrası F Fe)tö/TuranNermın Guneş quez içm aslında kendi düş gucun 126078 TKPtytJınlarveAnılar Hasan Izzettın Oınamo de yarattığı Bolivar'ın, gerçek Bo 281040 KenanEvrenNeDedıNeOldu? Bulent Habora livar'dan daha çekıcı olduğu se 307011 MoskovaOünyaKadınlarKongresı Tülın Tarakçıoğlu gelmişten daha yavaş bir tempo, daha kuru ve konsantre bir dil kullamyor. Fakat Güney Amerika'da ilk baskısı 700 bin, lspanya'da da 17S bin olan kitabı, biraz da Latin Amenka'nın siyasi optiğinden okumak gerekiyor. Bolivar'ın tukenişini yazarken, Marquez'in, yakın dostu Fidel Castro'nun yaşadığı fıziksel ve siyasi tukenişten esinlendığıni söyleyenler de var. Butun bunlar, Labirentindeki General'i, Marquez'in diğer tum kitaplan gibi mutlaka okunması gereken kitaplaı arasına sokuyor. YAYIN RAPORU EUi yıl sonra bırlıkte olmanın yalın mutluluğu, gende kalan tum bu sure ıçindeki hataları, yalnızhklan bir anda silip süpurebiliyorsa, gerçek olan sadece bu birliktelik olabılirdi. Günumuzde Fermina Daza Doktor Urbino evliliklerinin sağlıksızlığını salt sevgı üzerine kurulamayan birlikteliklerin çokluğunu yaşarken, bu ki GARFIELD JIMDAUS tapJa, yalnızca hatırlama duzeyınaiM SR BBJIM de de olsa, uyanı» çok guzel; hele T Ö J S Tl'B. SENlM SEVPl" böyle bir uyanış Marquez'in şiır SPOfc ME? dolu diliyle gerçekleşirse... / / 6İOt£ M>JWU İ? Wr ttk n İ 1 î Huseyın, Lapsus Calami, Sorguç Şiirine Beş Gönderme, Dort Seruven, Istıraplar Ansiklopedisi, Yıpratılmış Aşk Şiırleri. Aktunç, kitabının 12 sayfasında 3 Nısan 1988 tarihli el yazısı ile basılmış notlarda Flaubert'den bır alıntı yapıyor: "Gercekten iyi bir dıizyazı ciımlesi, i>i bir şiir dizesi olmalıdır. değiştirilemez, bir şiir dizesi kadar ahenkfi ve ritraikür." Aktunç'un okurları onun düzyazı orneklerini hatırladıklarında yukarıdaki cumlede onun yazı serüveninin yattığını fark edeceklerdir. Aktunç'un kıtabındakı "Istıraplar Ansiklopedisi" bolumunde yer alan birkaç dize şöyle: "Y urumemiş mivdim butun maslariarola^u dilin/hangi aşkın hiç aklanmadıgını bilen dunyaya doğru/size kırk siir vereyim, eşi bende olmasın hiçbirinin." i TARİHTE L 174Vf6 /A B U G Ü N MVMTAZ ARIKAIS ^ 7İ ^KASL O/^e^ /7#/A924 /Z/Â/ >^/Z//r FORMIARINDA BASARI.. 8 Haziran . guyukbtrafklm ,.««'# « »/ *," 1810'DA RUGÜN, ÜNLU ALMAN BESrECtSt KOSEer SCHUttANN (ŞüWAM) POŞİ MÜÇTV. oer* HALL/ sie tompçiHiN OĞLU OLAN SCHUMAN/J, ILK SENÇ ^ 8 W \ UK YfLLAefA/ÛA £D£BlYAr V£ F£LSB<=£yL£ /LGfC£/VM/Ç, PAHA £ON&1/^' ifiS^uVll ZENPINI S7 TAMAMEN MUZ16E ADAMIÇTI. PfYANO D£eSL£& /*LAe4/ç (£>~ i Y l 8 i e SİX m / » ' * ~ O£A*4£ AAMCfA/e>AVK£M, StX Eİ./A///V f*4&to4KL4G/ M' 1 1 ^ 4tV ^4«472>»<V//VC>*/ BETrECtLfĞE YOMELMtÇTİ. gOA4AAir/2A* AKtMfAtffJ f%f KJ s * f J ^ £A/ DA/O£ GELEN YAKATrciLAIitNPAM SAYtLAM SCJ4UMANN, 6£L£ / J Lj * /MXİh^ C E k L E GEÇMlŞt Bt&B//Ç/MO£AJ AYI&MAyAU &I&. MÜZlK AA/tAYf Çğf \ K3 ^ J ^ ^ ^ V ^^^^J BESTELE& MEYOAMA GETneMtŞTr. GEH£LLıKL£ P'fA V? 1 ^ ^ K ^ ^ İ Ö ^ / C »iPrrtAA/ ISE LIE0(ŞAieKt') YAZAN SANATÇt, OPEG4 7/ *)}3^ V? e OMŞtV ^ ^ f e k OIŞ/MM 7ZJ/14 FO/eMtAG/ DEMEM/f IS£ HE&S/MDE /for ^H^V \ Vv Vk. D B C0* 6*WW OLMÜÇrU SCHLfAAAA/ıV, TurULOÜĞf İXjJl 1 > \ \ \ ^ . \ \ ^ ^ V\ >\ \ « H \ n ^v ; rJ / ^ CUMHURİYET KİTAP KULÜBÜ'NDE YEM KİTAPLAR TÛR X\/eotf HASTAl/SWW ILEflLEMES/ HEDE*/tYC£,SON Y/LL4 •>**$& \ V e(W AsK/Zf/t: AÇtS/HOAM OUBSt/flJ 6£ÇreM/Ç/ B/G AKIL IMA \ \ 1 HASrAMBStA/OE 46 rA£WM ÖİJMC/ŞTU. •esity fflVı \WmM\ TURK VE DÜNYA KARİKATÜRÜNDEN Fijat: 950064002 50» 550080001500: 33003.00030006000450a 24 00a 990a 100004000 «da Adam Adam Alan Şw Muzık 2aooo Can Cem Cep 'Gur Hıl llebştm Metıs Metıs Payel Payel Remzı Rema Varlık Varlık Verso Yalçın Mabora G Sanat Anı Şıır Oyku Mektup Röportaj Anlatı Deneme Şınema İnceleme Inceleme Dergı inceleme Roman Sdzluk Çocuk İnceleme Şıır İnceleme 4S» aooo 4ooa 200ft Araştırma Gea 8ooa