Katalog

CUMHURİYET/10 HAVA DURUMU IVIeteorolojı Genel Mudurluğu n den alınan bılgıye göre butun böl gelenmız parçalı ve çok aulutlu Marmaranın doğusu Karadenız Iç ve doğu Anadolu nun kuzeyı ıle göl ler bolgesı Afyon Uşak çevrelen yer yer sağanak ve gok gıjriırtulü sağa nak yağıslı geçecek HAVA SICAK LIĞI Yağış alan yerlerden bıraz daha de saatte 33 denız mılı hızla esecek DENIZ Mutedıl açık larda ve Karadenız de yer ye r kaba dalgalı dalga yukseklıgı 1525 yer yer 15 m dolayında bulunacak van gokınde hava Az bulutlu geçecek ruzgâr guney ve doğu yonlerden hafif ara sıra orta kuvvette esecek Adana Adapazarı Adıyaman Afyon Ajrı Atrtara Anöfcya Antalya Artvm Aydr Balıtes' Bıtecık Bıngöl Bıtiıs Botu Bursa Çanakiale Cotum Denıztı HABERLERİN DEVAMI TURKIYE DE BUGÜN 35° 20" Dıyaröak) B 25° 18° Ed me B 36° 21° Erancan B 27° 14° Efzurum B 28° 13° Esioşelnr Y 26° 15° Gazıamep B 26° 14° Gıresım Y 30° 16» Gumuşlıane B 23° 14° Hakkân B 29° 16° Isparta Y 26° 11° teönbul B 24° 15° temır Y 26°16°Kars B 28° 14° Kastamonu Y 25° 14° Kaysen Y 26° 15° Kıridareıı B 24° 16° Konya Y 24° 18° KuMiya Y 29° 18° Malatya B Y B Y B B Y Y B Y B B B B B B B B 27° 13° Van 26° 13° Yteoat Y 28° 14° Zonguldak Y 37° 18° Manısa 24° 16° K Maras 27° 14° Meran 24° 13° Mujta 26° 15° Muş 35° 20° NıJOe 24° 18° Ortlu 30">M°ta 24° 13° Samsun 27° 15° Sı r 24° 17° Sınop 30°W°Sıws 27° 13° lekırdaj 24° 16° Tratam 25° 15° lunceii 36° 16° 30° 14° 28° 12° 28° 15° 28° 12° 29° 15° 24° 18° 27° 14° 23° 18° 36»22° 22° 18° 27° 14° 23° 14° 25» 18° 28°14° 28° 17° 27° 18° 25° 15° 24° 20° 8 HAZİRAN 1989 DUNYATJA BUGÛN Amsttlam Amman Alra BaOda' Barceiona Ease: Bebgıad Berun Bom Brukse! Budapeşie Cene^re Cöayır B Vf B 29° B 24° B 23° B 24° Y W> B 22° Y 15° Y 16° Y 10° ¥ 19° Y 16° B 27° B «° CKM« B 57° Dut>aı FranMLrt Y 16° B 32° Gırne B 18° Helanıc B 33° Katare Kboenhag Y 16° Köin Y 12° B 33° Leltoşa LemngrsO Londra Madrıd Mlano Montreal Mosteva Munıh Ne* Yortc Osto Pans Prag Rıyad Roma Sotya Sam Tel A m Tunus B Y B B B B Y B Y Y 18° 18° 24° 23° 15° 22° 15° 19° 16° 16° MUSTAFA EKMEKÇİ AJNKARA NOTLARI azalacak dığer yerlerde değısmeye cek RUZGAR Kuzey ve batı yonlerden yurdun doğu kesımlennde guney ve dogu yonlerden orta kuv vette yağış anında kuvvetlıce esecek Denızlenmızde ruzgâr YıkJız ve gunbaüsınoa 4 ıla 6 kuvvetınde Şam Kahıre • saatte 162/ açıklarüa 7 kuvvetın A ac k B DuluDu K kariı S ssk Y yaflmufk. Venedtk Vryaia WashingtonB 18° Zunh Y t6° Y 15° B 40° B 22° B 17° B 35° B 19° B 27° Y 17° B 18° B 10° BULMACA SOLDAN SACA: 1/ Boru bıçımındekı maden parçaların ıçını duzleştırıp parlatmakta kullanılan aygıt 2/özsu Matem 3/ Gıysılerın kol, yaka, etek kenarlarına dıkılen şent ya da kaytan Ortaoyununda kadtn rolune çıkan erkek oyuncu 4/ Bırleşmış Mılletler'e bağlı bır örgut Ilave. 5/ Önder 6/ lnsanı ıstenraeyen seçeneklerden bırını ızlemeye zorlayan durum . Fas'ın plaka ışaretı 7/ înce dantel Gerek 8/ Buyük erkek kardeş GemıleTde turlu ışlerde kullanılan bır tür demır halka 9/ Bır nota. Her çeşıt mıkroptan arınmış YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Yunan muzığıne özgu tellı bır çalgı Yabancı 2/ Kalorı Müzıkte fugun son bölumüne venlen ad 3/ Araplarda Muslumanlıktan oncekı çağ 4/ Şarkı, türku Bır şeyı parlatmak ıçın kullanılan kımyasal bıleşık 5/ Tohumlanndan kandılyağı, çıçeklennden san boya çıkanlan otsu bıtkı Astat elementının sımgesı 6/ Kadmsı davranışları olan erkek 7/ Goz Uç aylarda medrese öğrencılennın köylerı dolaşarak ımamlık edıp para ve erzak toplamaları 8/ Itırlı bır bitkı. Afnka'da bır ulke 9/ Cmsel çekıcılığı olan IMF'den 50 ahret sorusu etkıleyen başhca faktörler ve ıma Butçe dışı fonlar ve mahallı lat sanav u uretımının dusuşu ne ıdarelenn faabyetlen uzenndekı AMIARA Yıllık olağan denlenyle reel ucretlerdekı gerıle merkezı kdhtrol ve denetımın güçkonsultasyon göruşmelen ıçın meye rağmen özel tukeumdekı ar lendırılmesıne yönelık herhangı Ankara'ya gelen Uluslararası Pa tışı ırdeleymız bır adım atılıp atılmadığı? ra Fonu (IMF) heyetı, ekonomı Ücret, kâr, rant, gelır ve ka Kamu borçlarımn vadesının kurmaylarını terletıyor IMF, ge rnu transferlennı kapsayacak bı uzatılmasına yönebk olarak alınlır dağılımından kamu toplusöz çımde ozel harcanabılır gelırın mış onlemler, bır bolum borçlaleşmelenne, KİT zamlanna ve 198388 dönemme ılışkın dokumu rın yurtıçı malı göstergelere envergı polıtıkasına kadar uzanan ve toplumdakı en duşuk gelır dı dekslenmesı veya yabancı para ve 50 ayrı soruya yanıt ıstıyor Özal hmıne gıren nufus oranı behrtıle ECU endekslı borçlanma araçlahukumetlerı dönemınde Turkıye' rek, bu donemde gelır dağılımına nnın ıhracı ıle kamu sektöru ıç ve de gelır dağılımı tablosunun na ılışkın gelışmeler hakkında bılgı dış borçlanma stratejısındekı gesıl bır değışım ızledığını de oğren venlmesı, lışme ve beklentılen özetleyınız mek ısteyen IMF, en fakır nufus Emek pıyasasında 1988 yı Vergı gelırlennı arttırmak grubu ıle bu grubun gelırden al lındakı gelışmeler ve 1989 yılı bek ıçın yıl ıçınde alınan önlemlere dığı pay konusunda bılgı venlme lentılerının açıklanması 1980 yı rağmen, genel butçe vergı gehrlesını ıstedı IMF, ışsızlık oraru ve lındakı hesaplama yöntemı kulla nnde 1988 yılında görülen önemlı ıstıhdamla ılgılı bılgı ısterken de nılarak ışsızlıkle ılgılı verılerın duşuşte rol oynayan faktorlen 6 Beş Yıllık Plan'da ıstıhdamla derlenmesı ve bu konudakı en son açıklayımz Ozellıkle yuksek arügılı olarak yer alan "pembe" araştırmalarla ılgılı bılgı sağlan tış gösteren enflasyon uzennde, tablolara guvenmedığını ortaya ması Bu verılerde görülen buyuk odenmeyen vergılerın, vergı ve koydu Işsızlık verüenrun 1980 yı farkhhklann nedenlennın belırtıl teşvık sıstemındekı yetersızüklenn lındakı yönteme göre hesaplan mesı Ekonomık faalıyetlerdekı ve zayıf vergj ıdaresının göreh ması ıstendı. gerıleme ışsızlık oranını nasıl et onemlenm irdeleyiniz Zayıf vergı 1 ıdaresının nedenlermı belırterek, IMF heyetının gelışınden önce kılemıştır ' ıcra dırektöru Jack de Groote ta Önemlı sektörlerdekı toplu duzelblmesı ıçın alınan ve alınmarafından Ankara'ya göndenlen 10 sözleşmelerle ılgılı ayrıntılı bılgı sı duşünulen onlemlerı açıksayfalık soru metnınde, erken se sağlanraası ve ayrıca soz konusu layımz çım ve polılık gelışmelere üışkın sozleşmelerın endeksleme (enflas 1989 yılında vergılerın artdoğrudan bır soruva yer venlme yona göre) özellıklerı taşıyıp ta tınlması ıçın alınan ve alınması dı Ancak Turkıve ekonomısını şımadığının belırtılmesı kaydıyla, duşünulen onlemlerı belırtınız türn yönlenyle analız etmeye dö 1988 ve 1989'un bugune kadarkı Malı aracılıkta vergılerı nuk sorulann arasında seçım eko bölumunde ucretlerde meydana azaltmak ıçın ne gıbı çalışmalar nomısının ıpuçlarını yakalamaya gelen gelışmeler hakkında ayrın vapılmaktadır'' donuk bazı unsurlara yer v enldı tılı bılgı venlmesı Kamu sektöru Konsolıde butcedekı ıdan kığı gozlendı Başta düşük faızlı ucretlennde beklenen gelışmeler sıtlamalar hakkında bılgı vennız kredıler olmak üzere yıllardır eko de dahıl olmak uzere 1989 yılın Butçeden yapüan tum sübvansınomıdekı sübvansıyonlann kaldı da nomınal ve reel ucTetlere ıhj yonlar, KİT'lere sermaye uansrılmasını ısteyen IMF, bu kez de kın tahmınlenn bıldırılmesı ferlen, ıhracat subvansıyonları, toplu konut kredılerındekı süb Malıyet ve talep artışının gö ucretlılere vergı ıadesı ve bunlavansıyonlann azaltılması ıçın ne reh onemını goz onune alarak nn detaylannı da kapsa> an dığer gıbı onlemler alındığı ve alınma 1988 yılı enflasvonunun nedenle transferler ve yatırım harcamalan sı duşunulduğunu sordu rını değerlendırın 1989'un gen konusunda verı sağlanması Toplusözleşmelerde ücretlenn kalan bolumu ıçın ongörulen enf Otoyol projelen harcamalan enflasyona gore endekslenme lasyon tahmınlerınızı gerekçesıy başta olmak uzere Kamu Ortaközelbğı taşıyıp tasırnadığuu da be le bırhkte özetlevm lığı Fonu öncelığı ıle butçe dışı hrlemeye çalışan IMF'nın "KİT KtT'lerın fıyatları uzerıne fonlann yatırımlarının kısıtlanurunlenne bu >ıl yapılması ongo bu >ıl yapılması öngörtilen zam ması ıçın alınan onlemlerı açıklarulen zamlar ve hukumetın >akın lar ve bu konuda yakın geleceğe yımz Toplu konut kredılenne vegelecege ılişkin zam politıkasının ılışkın planlar hakkında bılgı sağ nlen subvansıyonun azaltılması ne olduğunun açıklanması"nı ıs lanması Petrol ve petrol ürunle ıçın hangı onlemler alınmış veya 9 tedığı göruldu n fıyatlannın tamamen serbestleş alınması düşunülmektedır Bu arada vergılerın arttırılma tırılmesıne yönelık çalışmalar Harcamaların kontrol altı sı ıçın alınan ve aunması ongöru hakkında bılgı sağlayın Ayrıca na alınması ıçın bugune kadar alılen önlemlenn açıklanmasını ıste ıhracata yonelık ımalatçılara sub nan veya alınması öngorulen onyen IMF, "Odenme>en vergıler, vansıyonlu Tıyatlarla komur, lemler dahıl olmak uzere, mahallı vergi ve leşvık sıstemındekı yeter akaryakıt ve elektnk venlmesı ve ıdardenn hesaplarmda 1988 yılınsizlikler ve vergı ıdaresının zayıf bunun ekonomıve malıyetı, ta da görulen gelışmeler ıle L989 yıbğıtun yuksek enflasyon uzennde rımsal destekleme Hyatlan hak lı beklentılenm açıklayımz Verkı etki ve onemini irdeleyiniz" kında bılgı venlmesı gı gelırlennın bır kısmını genel dedı butçeve transfer etme yukumlulu2. Mali politikalar: Reel ekonomı, malı polıtıkalar, Konsolıde butçe, KİT'ler, ğune mahallı9 ıdareler, ne olçude para polıtıkası, odemeler denge butçe dışı fonlar ve mahallı ıda uymuşlardır sı, kur ve tıcaret polıtıkası ana reler aynmıyla kamu sektöru top3. Para politikası: başlıklan altında toplanan IMF' lam finansman açığı hakkında bıl 1988'dekı yuksek enflasyon nın 50 sorusu uzetle şöyle gı venn Konsolıde bütçe gehrle artışını, negatıf reel faız oranlan '1. Reel ekonami: rının ne kadarını butçe dışı fon ve para/mevduat oranındakı ar 1988'ın ıkına varısmda eko lardan aktarılan gelırler oluş tış da dahıl olmak uzere talep faknomık faalıyetlerın gerüemesını turuyor 9 torlerı ıle kamu sektorüne sağlaBİLAL ÇETİN nan kredıler ve net dış varlıklardakı artışa bağlı olarak ozellıkle yılın ıkıncı yarısındakı rezerv para büyumesı ne ölçude etküemıştır'' 1989 yılı parasal programının bır örneğını vennız Programın hazırlanmasında kullanılan yöntemı açıklayımz Ekım 1988'de faız oranlannın kısmen serbestleştınlmesuıı ızleyen dönem ve 1989'da faıze ıhşkın polıtıkalardakı gehşmelen ırdeleyımz Sıstemde yapılması duşünulen ek değışıklıkler hakkında bılgı verınız Mevduat faız oranlanndakı son duşüşler enflasyon oranı konusundaki beklentılere ne ölçude yansıyacaktır9 Ekım 1988 önlemlennın tıcarı bankalar tarafından açılan tercıhlı kredı faızlen uzenndekı ve malı sektör ve özel şırketienn sağlığı uzenndekı olası etkılerı neler olacaktır? Bankacüık sektöriindekı tercıhlı, oncelıkh ve subvansıyonlu kredılenn rolunü ve göreh önemını tanımlayınız Merkez Bankası reeskont kredılerı, toplu konut kredılerı, kur garantılı dış kredıler ve Zıraat Bankası'nın öncehklı kredılerı de bu programlar çerçevesınde değerlendınbnelıdır Bu kredılerın nasıl dağıtıldığım, uygulanan faız oranlarını, nasıl finanse edıldıklenm ve toplam hacmını açıklayımz 4. Odemeler dengesı: 1988 yılı carı ışlemler bılan?5su ve ıhracatınınn rekabet performansı konusundakı gehşmelen açıklayımz 1988'de ıhracattakı duraklamanın nedenlen ıle yılın îon çeyreğınde dış tıcaret denge>ınde görulen anı gelışmenın nedenlen nelerdır9 1989 yılı dış finansman :>rogramınızı ırdeleyın Orta ve jzun dönemlı fınansman ka> nakarını.bunların olası akış zamanını ve koşullarını açıklayımz. Hukümetın dış borç vadelerını uzatmak ve faızlennı duşürmek yoluyla dış borç yapısını değıştırmek ve gelıştırmek yönündekı önlemlen nelerdır7 5. Ticaret ve kur politikalan: 1989'dakı kur ayarlamalarının gerısınde varsayunları ve resmı odemeler odemeler dengesı projeksıyonunu ırdeleyımz Efektıf kur oranı pohtıkanızı açıklayımz Ihracat teşvıklennın yapısında kısa donemde yapılan veya yapılması duşünulen olası değışıklıklerı belınımz." 6 0 YIL ÖNCE Cumhuriyet Beykos fabrikasının suyu 8 HAZİRAN 1929 Sanayı ve Maadın Bankasına merbut Bevkoz fabnkasmın muhtaç olduğu su meselesı altı avdtr devam eden teşebbusata rağmen elan haliedılememıştır Beykozdakı tshakağa çeşmesının hergun suyu heba olup denıze gıderken fabrıka susuzluktan muşkülat çekmekte ve denız suyu kullamlmakıadır Esas ıtıbarıle hhakağa çeşmesmden fabrıkava su vermeğe muvafakat eden Şehremanetı, mukabıimde bankadan bazı şeyler ıstemıştır Bu meyanda çeşmeden Jabnkaya gıden yol uzerınde çeşmeler ınşaası ayrıca ıkıbın lıra ılası teklıf \e fabnkaca kabul edıldığı hatde Şehrematınm, bılahare taleplerını değıştırdığı, fabrıkamn ıstıhsal etmekte bulunduğu elektnkten, Bevkoz Kandıllı sahıl bovunun tenvırını ıstemıştır Bunun da fabnkaca memnunıyetle kabul edıldığını gören Eınanet, nedense teklıflerını tekrar tebdıle kalkışınıştır Banka, surtineemede kalan bu meseleye bır nıhayet venlmesı ıçın teşebbusatmı tekrar etmıştır. Kayıp tenis şampiyonu îkı seneden ben FırenGrest namındakı kuçuk yatt ıle okyanuslarda dolaşmakta olan tenıs şampıvonu Alen Gerbault'un aktbetı hakkında Franvz spor mehafîlınde pek zıyade endıse edılmektedır Numaıleyhm Belteısle açıklarmda gorulmuş olduğuna daır geçenlerde mıışar etınış olan bır haber asılsızdır Alen Gerbault bır ay evvel de\rı alem seyahatınm son sa/hasını ık/nal etmek uzere Yeşılburun adalarım terketmış ve 27 mayısta Gaskonva körfezmde gorulmuştür Bu korfezde bulunan Fransız harp gemılerıne taharrıyat ıçın gereken emır \enlmışıır Mikroperafon? UlN^AMN K.NMÜkEM HEL U h> YENI GH\l*OH>NLDl;R l)t.jN*Mi N ı l u n Hanum Dıkran\ıu> Han No 2İ CÜNEYT ARCAYÜREK yazıyor (Baftamfı 1. Sayfada) çecek ANAP grubu, saptanan derken artık karşıtlarına "kına Soru şu Inonü cumhurbaş adaya oy verecek Inönu'nun sa yakmalarını" önermıyor Kamukanlığı seçımınde yürüteceğı po vına göre yuzde 21 80'le bır oyu Inönu'den ne kadar rahatlıtıkayı gazete başlıklarının "boy cumhurbaskanı seçılemez Seçı sızsa ANAP kodamanları o kakot"la ozetlemesınden nıçın alın lırse bunalım sozcuğünu de ar dar memnun Nedenı açık kullanmıyor, "büyuk dı, hatta urktü'' Son kurultay ko tık Çünku onlara göre SHP lıderı nuşmasında eskı duşuncelerını sıkıntılar' doğar ANAP'a umut ışığı yakıyor Her yınelerken, boykot sorununa Fakat sonuç ne olacak 7 ne kadar Inonu aynı gün bıze, ozenle neden yer verüı'' 21 80'le devletın yönetılemeye son sözlennden Ozal'ın, 'fazla SHP lıderının kafasındakı ku cegını aylardır söyleyen SHP'ye umuda kapılmamasını söylüyoryumcu terazısınden dokulen ya karşın, Ozal ulusal ıradeye da du Ne var kı yetersızdı Kaygılı nıtlar sıyasal kulısı renklendırme yanmayan çoğunlukla bakışlar Inönu'den eksık olmuye başladı Inönu ılk gün, "boy cumhurbaşkanını' seçıyor O yordu, olmuyor kot kelımesıne alerjı"sını duyur cumhurbaskanı anayasada yazılı Dun konuyu konuştuğumuz du Daha sonra sözcüğün "es yetkılennı kullanmaya başlıyor SHP üst yönetıcılerı, Inönü'nün kıyı akla getırdığını" söyledı Muhalefet ulusal ırade dayana boykotu reddederken karardakı Iktıdarla ana muhalefetın "as ğından yoksun cumhurbaskanı "özü koruduğunu" soyledıler garı müştereklerde karşısında ne yapacak7 Sıyasal Inonü boykotu nıçın reddetmış,. uzlaşmadığına" ınananlar utan oyun yerel ve genel seçımden de hangı nedenlerle ve yumuşak sın Yıllardır "eskı günlen" dılın ötede Devlet sorunu Hem se cümlelerle soruna yaklaşıyorden düşürmeyen Ozal'la, muha çılmesîne karşı çıkacak, ulusal muş bılıyor musunuz^ Partıyı lefetımız boylece bır noktada bu ıradeye dayalı türtü gerekçeler uzlaşmaz, hırçın suçlamalarluşmuş oluyorlar söyleyeceksın Hem de seçılın dan" korumak ıcın, bu türden Eskı günlerı, kısacası 1980 ön ce ' defakto durum' deyıp o suçlamalara ' vesıle olmamak cesını anımsatmamaya özen cumhurbaşkanını kabu! edecek ıçın" gösterıyorsa Inönü sendikaların sıni Seçıme katılmayacaksın seAdam yelken açmış gıdıyor, özgürlüğunu engelleyen huküm çılırse ne yapacaksın'' Yanıt muhalefetsız seçeceğını, 92'ye 1 lerın kaldırılmasına, memurlann Tısss kadar da hukumette kalacağını, sendıka kurmasına, kıtlenın doGorunen koy kılavuz ıstemez eylulde seçım yapmayacağını ğal hakkı Gösten ve Yuruyüş Ya Daha önemlı aşamaya gelıne açık seçık söylüyor Hatta 'kasası'da değışıklık yaptlmasına, cek Ozal, muhalefetın katılma rarına hıc kımsenın engel genclerın dernek kurarak ülke masını hıce sayarak seçımı yaptı • olamayacağmı" vurguluyor yönetımındekı duşüncelerı söy Çankaya'ya dıledığını ya da ken SHP'nın yanıtına bakınız, "Secıİemesı gıbı uygarltğa yatkın ıs dını çıkardı Göstergelere gore me gıtmezse 'sıkıntıtarın temlertn yerıne getırılmesıne ve zaten bır ayağı cukurda ıktıdarın artacağını' ıktıdara duyuruyorbenzerı, 1982 Anayasası'ndan Önündekı en buyuk puruz, cum muş" kaynaklanan tüm sıkıntılarm gı hurbaskanı seçımı ve çıkış yolu Ama Inönü, cumhurbaskanı derılmesıne yönelık eğılımlerı de Özal'ın kendı çoğunluğu ıle seseçımınde "Ozal'a aksesuar ololdu olacak gözardı edıversın çımı yapması Iş bıttıkten, bıcım mazmış" Kararlılığı sımgeleyen Memur sendıka kurarsa, ışçı sel olarak devlet çarkı donmeye kesın son cumte, ışte bu Bugündaha genış haklar alırsa, göste başladıktan sonra, lütfen söyler lerden duyulan yorumlar. n ve yurüyüş yasası kıtlesel tep mısınız Başbakan, Inonu paşa SHP'nın 'yuksek duzeyınde' yukılerın sergılenmest olursa, dır yumuşak başlıdır, seçım ıs muşama başladığına ınanıyor aman Allah, hıc olur mu 1980 tıyor ve Demıre» dırenryor drye Yavaş yavaş, sndıre sındıre, oncesıne dönerız "Eskı gunlen" 1992'den once erken genel se "aksesuar olmamak" gıbı zayıf anımsatacak her gırısıme bır cıme neden grtsın'' gerekçeler duyuruluyor paydos çekelım, olsun bıtsın1 Ozal'ı dıkkatle ınceleyelım Ne olacaksınız, ıktıdar* UlkeÖzal memnun, 12 Eylül rejımı 1992'ye kadar ıktıdardayız, cum nın yuzde 21 80'le yönetılemememnun, sen, ben, o, bızler var hurbaşkanını "bu grup seçecek' yeceğmı bangır bangır soyleyıp sın olsun mahzun" derken, hesabını bu önemlı nok partı polıtıkası halıne getırdıkten Kıvrak ve kaygan zemınlerde taya oturttuğunu açıklıyor Hey sonra yuzde 21 80'le seçılecek konuşmak pratık sonuçlar açı benım ıktıdar adayı muhalefetım cumhurbaşkanına sapka çıkardısından kımı sorular akla getınr kı Ozal'ın açıklamalarını hâlâ bugu nız mı, halk ızlenen ınce polıtıkatoplumu alıstıra alıştıra uzlaşma nü kurtarmak anlamına gelıyor nın rejıme gıren kalın tarafını heyollarına gıdıldığı gıbı sonradan dıye yorumluyorsanız yanılgının men fark edecek 26 Mart'ta verçck bas ağrıtacak yargılara yol tam gobeğındesınız dığı mesaja, SHP'nın vaat ettığı açabılır Orneğın, soralım Ikıncı gostergeye bakalım gıbı, Ozal'ı ne yapıp yaparak ıkInönu, eylulde secım yapıl Boykot sozcüğunü dısladığının tıdardan ındtreceğı sözlenne ıhamazsa, sozcuğün tehlıkelı ışaret ertesı ANAP Genel Başkan Yar net edıldığı duygusuna kapılaler akla getırebıleceğını düşüne dıması Galıp Demırel aldığı buy cak rek boykot yapmayacaklannı ruk geregı TV'de Inonu'nun 21 80'le seçılen cumhurbaşama cumhurbaskanı seçımıne son tutumuna ağzından ballar kanını kabullenıp yola devam etgırmeyeceklerını duyurmaya ça akarak değınıyor Son ANAP mek, SHP'ye olan güven duygulışıyor Buna karsı Özal bugun grubunda Ozal, ana muhalefete sunu kesınkes söylüyor, bu Meclıs se fazla yuklenmıyor, bız seçerız Arkasını siz getırın Olağanustu Hal Bölge Valiliği'nin açıklaması 3 0 YIL ONCE CumhuriYet Fenerbahçe'nin gol rekoru: 50 aktardığı topu Şerefyerden şutla ağlara gondererek ıkmcı golu Mahallı lıg maçlan bıtmıs. Mıllı yaptı Lıg Beyaz Kume'mn de son En guzel gollerden bın ıse maçlan oynamyordu Ellmın devrenm bıtmesıne 9 dakıka kala usttinde vaptığı maçı mağlup yapıldı Lefterm uzattığı ılen pasa olmadan bıtıren Fenerbahçentn Yuksel fırladı ve bır hamlede dun tstanbulspor karşısında bu Semıhı gerıde bırukarak topu kadargüzel, tatlı ve netıcelı futbol ortaya aktardı Gende yetışen ovnayacağını doğrusu çok az Şerefgollen uçledı Devre bu kımse tahmm edıyordu Maçm gollerle 30 sona erdı. akışı bu olunca kudretlı ve arzulu 61 dakıkada Can sağdan süratle Fenerbahçe'nın karşılaşmayı 50 kaçarak ortasını vaptu Mudafııler kazanması elbette kı tarafmdan kafa ıle uzaklaşttnlan normalleşırdı topu Lefter mukemmel bır vole ıle ust ağlara gonderdı 40 Dunku maçm hakemı olan KN 70 dakıkada yıne Can'm Anğ, ılk devre van hakemlen ıle ortasımn uzerınde Şerefatlayarak ırtıbatını kaybederken maçm ıdaresım de elmden kaçırdı Havlı Leftere pozısyon hazırladı Kurt değıl tamamen sert geçen oyunun oyuncunun sıkı sol şutu yan ağlara voneldı 5 0 Takımfinale ıkına devresmde VN Anğ tam lıg rekorunu elde ederek gırdu 22 dakıka duduk çalmadı. Bu Hakemler KN Anğ, A Pasa, D sebeble de aleyhte tezahuraıa Babacan. uğradı. Fenerbahçe oyuna oyle bır Fenerbahçe. özcan Osman, baslamışn kı her an gol a'.ması Avnı, Akgun, Nacı, Nıyazı, beklemyordu Nıtekım daha 9 Mustafa, Can, Şeref, Lefter, uncu dakıkada Can'm ortaladığı Yuksel topu Şerefkafa ıle Yuksele tstanbulspor Sabıh Semıh, aşırınca bu oyuncunun sert şutu Emer, Erdoğan, Kenan, Gungor, dıreğın dıbınden ağları buldu (Kamıl), Kasaboğlu, Saztm, Daha sonra Can 'ın kafa ıle tbruhım, Ihsan, Yuksel 8HAZÎRAN1959 PKK'nın açıklaması a ba ı*l malı GEÇEN YIL BUGUN Cumhuriyet Kuzey Deniz'inde alarm 8 HAZİRA V 1988 kuzey Denızı'nde ortaya çıkan "katıl yosunlar", bu denıze kıyıst olan ulkelerde tam bır "şok" yaratlı Anıden ureyıp çoğalmalarınm nedenı tam olarak büınmeyen "katıl vosunlar", sahıl boyunca denız yuzeyınce yuzlerce kılometrekarelık bır alana yayıhyor fokları ve dığer bahklan kıtle halınde ölduruyor, plajlan kılometrelerce uzayan kopuk dalgası ıle kaplıyorlar Katıl yosunların ansızın çoğalmasmda, denıze dökulen atık maddeienn ve yıne denız suyuna karşın sunı gubre artıklarının etkın olduğu belırtılıyor Mevsıme göre yuksek denız suyu sıcaklığı ve akınlılann da yosunların çoğalmasmda rol oynadıkları one suruluyor F Almanya, Hollanda, Danımarka, Norveç ve Isveç'te olağanustu durum konsevlerı sureklı toplantı yaparak acıl onlemlerı goruşuyorlar Bazı bolgelerde balık çıftlıklen başka bolgelere tasınıyor Danımarka'da ıse balıklar ağlar yardımıyla fıyort ıçlerıtıe çekılerek korunmava çalışıyor Kurıarılabılen foklar korumaya almıyor Çevrecı bır bılım kurgu filmmı anımsatan gelışmeler, Kuzey Denızı 'ne ktvısı olan ulkelerde buyuk bır "kaygı ve uzuntu" ıle ıztenıyor DİYARBAK1R (Cumhun>et Burosu) Olağanustu Hal Bölgesı Valısı Ha>Tİ Kozakçıoglu, mayıs ayı ıçerısınde guvenlık kuvvetlenyle gırdığı sılahlı çatışmada 24 terönstın ölu, bırının de sağ olarak ele geçınldığını bıldırdı. Kozakçıoglu, gazetemızde dun >er alan Bruksel mahreçlı, PKK'nın kıtle orgutu durumundakı "Kordistan Ulusal Kurtuluş Cephesı (ERNK) Avrupa Temsılciliği" adına duzenlenen basın toplantısında ılen surulen ıddıaları vanıtladı Haberde yer alan 6 subayın esır alındığı, Eruh, Şırnak, Cndı bolgesınde gerçekleştınlen eylemleı sırasında 250 askerın oldurüldüğu, 4 hehkoptenn duşurulduğu, çok sayıda asken aracın tahrıp edıldığı, 140 koy korucusunun sılahsızlandırıldığı ve bunlardan bır bölumunun cezaANKARA (Cumhunyet Burolandırıldığı, buna karşılık kendı mensuplarından 12 kayıp venldığı su) TBMM, sigara reklamları ıddıalannın, "her zaman olduğu na ve kapalı yerlerde sigara ıçılme gibi propagandava vonelik son sıne kırmızı ışık yakmaya hazırla derece abartmalı" olduğunu be nıyor Sıgara reklamları ve kapalı hrten Bolge Valısı Kozakçıoglu, yerlerde sigara ıçılmesının yasak lanması TBMM Adalet Komısyoaçıklamasını şoyle surdurdü nu'nda ılke olarak bemmsendı Bu 'Olağanustu Hal Bolge Valilı konudakı yasa orıerılerının mad ğı sorumluluk alanında 1989 ma delerı komısvonda önumuzdekı vıs avı ıçınde terorıstlerle guven hafta goruşulecek lık kuvvetlen arasında meydana SHP'lı Cune>t Canver ıle gelen sılahlı çatışma, kundaklama ve pusu eylemı sonucunda sade ANAP'h eskı Sağlık ve Sosval ce 1 suba>, 3 erbaş, 12 er ve 1 ge Yardım Bakanı Bulent Akarcaiı ve çici koy korucusu olmak uzere Reşit Ulker'ın ayrı ayrı hazırladı kloplam 16 guvenlik gore>lısı şehıt lan sigara reklamlannın yasaklanedilmiştir. 1989 mayıs ayı ıçensın masına ılışkın yasa onenlen, dun de şehıt olduğu belırlenen suba> TBMM Adalet Komısyonu'nda 23 05.1989 gunu teronstfer lara goruşuldu Sıgara dumanlan arafından Sıırt ılı Şırnak ılçesı Elma sında yapılan goruşmelerde onedagı'nda pusuva duşunılerek şe rıler, ılke olarak bemmsendı ve maddelenne geçılmesı kararlaşbit edilmiştir. tırıldı Bu donem zarfında 1 suba> dıKomısyondakı göruşmelere kaşında ıddıa edıldığı gibı guvenlık kuvvellenne mensup suba>lardan tılan Sağlık Bakanı Halil Şıvgın, ne şehıt edılen ne de esır alınanın sıgara ıçımının denetlenmesıne ılışkın yasa önerüerıne olumlu olmadıgı belııienmıştır Yıne Bnıksei'de >apıldığı bıldi vaklaştıklarını bıldırerek, "Ancak rılen açıklamada ma>ıs avı ıçerı bu kolay bır ış degil. Zor bır musınde 250 askenn şehıt edıldığı ıd cadele. kısa surede sonuç almak dıa olunmaktadır Bu sayı da son da zor" dedı Toplantıya katılan Yeşılay sozcusu ıse ayn partılerden derece abartmalı ve vanltsür. mılletvekıllerının bo>le bu >asa 681369 nolu ehlıvetımı önerısı vermesımn konu>u mıllı kavbettım Hukumsüzdur bır mesele halıne gc* x'ığ> \ bıldır ALt AKŞAHIN dı ve "Sigara insan sağlığı, alkol Hollandalı Prof Dr Van Dıjk, İnsan Hakları Komısyonu'na bıreysel başvurunun nasıl yapılacağına ılışkın sorulan yanıtlamayı sürdüruyordu Muzaffer llhan Erdost'un sorusu şoyleydı özetle M llhan Erdost Bireysel başvuru konusunda bılgı verırken, ancak "kurban"ın kendısının başvuracağını söyledınız Ayrıca, ozel durumda kurbanın savunmasmın da başvurabıleceğını belırttınız "Dolaylı kurban" deyımını kullanarak, örneğın, bır annenın tutuklu oğlu ıçın başvuracağı da soylendı "Kurban" ıle "mağdur"un kastedıldığını anlıyoruz Değerlı profesörün, Türklye gerçeklerını kavramaya havsalası yetmemış olmalı "Kurban1'ın gerçek anlamda kurban olduğunu tehmın etmedığını belırtmek ıstıyorum Yanı ışkencede oldürulenlerı, sıyasal cınayetlerı, katlıamları vurgulamak ıstıyorum Öldürulen ınsanın ya da ınsanların "bızzat" başvurmasını ya da olü savunman tutamayacağına göre savunmanın bedensel olanağı yoktur Kımı ınsanlar, aılelerıyie bırlıkte katledılmış de olabılır Kımı aıleler, baskıdan, korkudan, bılınçsızhkten başvuramayabılır Bu durumlarda, Barolar Bırlığı gıbı İnsan Hakları Derneğı gıbı kuruluşların da başvuru hakkı olmalı duşuncesındeyım Ama böyle bır olanak sağlanması duşunüluyor mu' Düşunulebılır mı' Prof Van Dıjk Haklısınız Bu sorunların uluslararası platfomnlarda gündeme getırılmesı yıne uluslararası nıtelık ve örgütlülük kazanmış kuruluşlar ıle oluyor Örneğın, Uluslararası İnsan Hakları sorunlarını Bırleşmış Mılletler platformuna getırebılmektedır Mağdur kışılerın haklarını kendısının dışında, bu platformlara ve gundeme getırebılecek düzenlemeler gereklıdır Avrupa Konseyı İnsan Hakları Komısyonu, bu açıdan daha katı davranıyor Başvurunun, devlet dışında oluşan kuruluşlar tarafmdan yapılmasına olanak vermıyor Ama, bu konu tartışılmalı, ozel konumlar dıkkate alınarak, ulusal ya da uluslararası insan hakları kuruluşlarının başvuru haklarının sağlanması konusu uzerınde durulmalıdır Nevzat Helvacı Anayasanın 90 maddesıne göre usulune uygun olarak onaylanmış uluslararası sozleşmeler, yasa hükmundedır ve bunların anayasaya aykırılığı öne sürulemez Bu hükum karşısında mahkemelenn ya da öbur başvuru yerlennın, onaylanmış sozleşme hukumlennı uygulayıp, uygulamama bakımından bır takdır hakları var mıdır? Prof Van Dıjk Türk hukukuna göre öncelığın hangı yasal hükümlerde olduğunu ben bılmıyorum Bu konunun uzmanı değılım Öncelık konusuna gelınce sozleşmemn ıç hukuk kuralına göre daha once gelmesı, onun mahkemeler tarafmdan, doğrudan doğruya uygulanabılır olduğunu gosterır mı' Nevzat HelvacıTurkıye, İnsan Hakları Sozleşmesı'nı 1950 yılında ımzaladı, 1954 yılında onayladı vebu sozleşmeye hıçbır çekınce koymadı Bu durumda bıreysel başvuru hakkı tanınırken, konulan çekıncelerın hukuksal bır degerı var mıdır? Prof Van Dıjk O zaman bireysel başvuru hakkı tanınmamıştı kı çekınce koysun, şımdı koyabılır Nevzat Helvacı Ben, bu göruşunuzu paylaşmıyorum Ya ımzalarken ya onaylarken çekıncenın konması gerekırdı Prof Cahıt Tatas Sayın Prof Van Dıjk, bılıyorsunuz Avrupa İnsan Hakları Sozleşmesı kabul olunalı kırk yıla yaklaştı Bu sozleşme uzun yıllardan ben uygulanıyor Bu uygulamadan elde olunan birçok deneyımler var Bu sozleşme, bana oyle gelıyor kı, bıraz eskıdı Çünkü onaylayıcı ulkelere bırçok "çekınce" koymak hakkını tanıyor Onaylayıcı ulkelerce konulan çekınceler ınsanlar arasında farklılıklar yaratıyor Oysa oluşturulmak ıstenen Avrupa'da ınsanlar eşıt olmalı, aynı haklardan ve özgurlüklerden yararlanmalı Bır eşıtlıkçı Avrupa yaratılmalı Sonra sanıyorum kı, bır sure sonra, Avrupa Konseyı genışleyecek, başka ülkeler de katılacak Eğer bu çekınceler koyma surup gıderse muhtemel olarak farklılıklar da çoğalacak Bu durumda '''Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesı"nın yenıden gozden geçırılmesı çekınce koyabılme olanağının çok sınırlandırılması ya da tamamen kaldırılması daha lyı olmaz mı' Bu konu, İnsan Hakları Komısyonu'nda İnsan Hakları Mahkemesı'nde gündeme getırılıp tartışılıyor m u ' Haklar ve özgurlukler bakımından bütunleşmış bır Avrupa'ya bu yoldan daha kolay gıdılmez mı' Prof Van Dıjk Haklısınız Avrupa buyuyecek Çok uzaklarda olmayan bır gelecekte Avrupa kalabahklaşacak Bundan kuşkum yok Onaylayan ulkenın sakınca koyabılmesı sınırlanmalı Çok smırtanmalı Bu, yararlı olur Ne var kı, bu konu Avrupa Konseyı ıcınde henuz tartışılıyor Prof Mesut Gulmez Sayın Van Dıjk, benım sorum, ulusal hukuk ıle uluslararası hukukun çelışmedığı, dolayısıyla Türkıye'nın monıst ya da düalıst sıstemı benımseyıp benımsemedığı tartışmasının dışında kalan bır konu ıle ılgılı Çok kısa ve somut olmaya çalışacağım ulusal hukukun herhangı bır duzenleme yapmadığı bır alanda,' Avrupa İnsan Hakları Sozleşmesı" doğrudan uygulanır m ı ' Taraf devlet, sozleşmemn güvenceye aldığı hakkı çığnerse bireysel başvuru hakkı doğar m ı ' (Bu soru ozellıkle, Türkıye'de kamu gorevlılerının sendıka hakkının dayanağının 'Avrupa İnsan Hakları Sozleşmesı' olduğu goruşunü açığa kavuşturmayı amaçlıyordu ) Prof Van Dıjk Ben, Türk Anayasası'nın bu konudakı hukmünü tam bılmıyorum Ama bununla bırlıkte, herhangı bır düzenleme yapılmamış ıse, ulusal hukukta boşluk varsa o konuda kuşkusuz kı "Avrupa İnsan Hakları Sozleşmesı" uygulanır ve eğer sozleşmeyı uygulayan devlet bu hakkı çığnerse, bireysel başvuru hakkı da doğar * * * Pazartesıyı salrya bağlayan gece, ODTÜ otobuslerındekı olay, SHP eskı Genel Sekreterı Içel Mılletvekılı Fıkrı Sağlar olmasaydı, onlenemeyecek, orada belkı kan gövdeyı goturecektı Fıkrı Sağlar'dan başka SHP mılletvekıllerınden Mustafa Kul'la Rıza llıman da vardılar İnsan Hakları Derneğı Genel Sekreterı Akın Bırdal IHD Ankara Şube Başkanı Muzaffer llhan Erdost, oradaydılar Oğrencılerle, Jandarma Alay Komutanı arasındakı göruşmelen Fıkrı Sağlar, aracılık ederek tatlıya bağlamasını bıldı Fıkrı Sağlar'ı, bu başarısından dolayı kutlamak gerek Bu arada, olayı yakından ızleyen Mustafa Kul, Rıza llıman, Akın Bırdal, Muzaffer llhan Erdost'u da Jandarma Alay Komutanı Alb Cahıt Balcı'nın verdığı sozde durarak, öğrencılerın evlerıne, yurtlarına gıtmelerını sağlaması, olumlu bır davranıştı Bu çocuklar, bızım cocuklarımız Bunun bılıncınde olmak gerek İnsan Hakları'na Bireysel Başvuru... Kapalı yerlerde sigara içmek yasaklanıyor ıse toplum sağlığı ıçın tehlikelıdir. İnşallah alkolle ılgüi de cıddi bir tedbir alınır" dıye konuştu SHP'lı Canver ıse komısyonda onensını savunurken böyle bır yasa onensını hazırlamaya partı meclısındekı toplantılardakı durum nedenıyle karar verdığım bıldırdı Canver, "Partı meclisi toplantılannda ıki kışi puro, ıkı kişi pıpo, öteluler de sigara ıçıvor. Dumandan oturamaz duruma geldık. Dunya sankı sıgara ıçenlenn" dedı ANAP'h Akarcaiı onensını hazırlarken, Tekel'le de göruştuğunu ve reklamı ozellıkle yabancı sıgara fırmaları yaptığı ıçın böyle bır yasanın Turk tutunu açısmdan da yararlı olacağını soyledı Malıye Bakanlığı temsılcısının konuja yalnızca ekonomık yönüyle baktıklannı dıle getırdığı toplantıda, AN\P'h A) han Reyhan Sakalhoğlu ve thsan Nuri Topkay» ıse, sıgara reklamlarınm yasaklanması karşısında gonışler dıle getırdıler Sakalhoğlu ve Topkaya, "Reklamları )^saklamak ne getirecek ki. L>du >iıyınlan>la oteki ulkelerdekı sıgara reklamlan gene ızlenebılecek. Reklam Batı'da da var. Sıgara ıçmenın yasa>la değıl egılırale onlenmesi gerekır dıye konuştular.