Katalog

7MAYIS 1989 Cl/MHURtYET/n Cuıııluıri>et Okur Aııketi/89 Sonuçlaııdı C U M H U R İ Y E T OKUR A R A S T I R M A S I C Ü M H Ü R I Y E T VERI A R A Ş T I R M A A. Ş. ILE G E R C E K L E S T I R 1985, 1987 ve 1989 anketlen doğruluyor: Cumhuriyet her yaşta okunan bir gazete. Üç anketin sonuçları karşılaştırıldığında, Cumhuriyet okurlarının yaş gruplanna gore dağılımında önemli sayılabilecek bir değişme Cumhuriyet'in ikiyılda bir düzenlediği okur gorulmuyor. Son ankete göre, okurlarımızın buyuk boanketlerinin üçüncüsü olan "Okur Anketi/89" lumu (yuzde 56) 34 ve daha genç yaşta. Yuzde 32 dolaöncekiler gibi ocak ayında yayımlandı. Bu yıl yında bir bölumü "orta yaş" diyebileceğimiz 3554 yaş ki anketimize 26.801 okurumuz yanıt verdi. Angrubunda. 55 ve daha yukarı yaşlardaki okurlarm payı ise yuzde 12 dolayında. Cumhuriyet okurlannın yaş orketin yayımlandığı sırada Cumhuriyet'in talaması 35. 1985 ve 1987 anketlerinde bu ortalama 34 ortalama günlük net satışı 116.000 dolayında idi. olarak sabtanmıştı. Dolayısıyla gazetemizi satın alan okurlarm yak Anketimizi yanıtlayan okurlar arasında erkekler yine laşıkyüzde 24'ü ankete katıldı. Bu oran 1985'te yuzde 81 gibi buyuk bir çoğunluk oluşturmakta. Ankete yaptığımız ilk okur anketimizde yüzde 23, katılan kadın okurlarımızın oranı 1985'te yuzde 14, 1987'de yapılan ikinci okur anketimizde yüzde 1987'de yuzde 16'dan bu yıl yuzde 19'a çıktı. Ancak bu sonuç kadınların Cumhuriyet okurlarının yalmzca beşte 27 olarak gerçekleşmişti Bu yılki katılma orabirini oluşturduğu şekhnde yorumlanmamah. Geçen yılmnın iki yıl öncesine göre bir miktar azaldığı lardaki alan araştırmalanmız da kadın okurlanmızın oragörülüyor. Ancakyine de günlük bir gazetenin nının gerçekte daha yüksek olduğuna işaret ediyor. okur anketine böylesine yüksek bir katılma ora 1987'deki son alan araştırmamıza göre, buyük kentlernı, her zaman kıvançla belirttiğimiz gibi, dün deki okurlanmız arasında kadınların oranı yuzde 36 dolayındaydı. yada az rastlanır bir olaydır. İki yıl aralarla yinelenen bu olağanüstü yüksek katılım, okur Cumhuriyet okurlannın yaş gruplanna göre lannın Cumhuriyet'e duyduğu, bize onur veren dağılımı (*) yakın ilginin bir göstergesidir. Anketimize gelen binlerceyanıtın bilgisayar 1MS larla değerlendirilmesi ve istatistik çözümlemeleri tamamlandı. Gazetemizin kuruluşunun 65. 1M7 yılını kutladığımız bugün anket sonuçlarının bir özetini yayımlıyoruz. Gerek değerli zamanları 194» nı ayırarak anketimizi yanıtlayan, gerekse bu zamanı bulamayan okurlara Cumhuriyet'e gösterdikleri yakın ilgi için teşekkür ederiz. İki yılda bir yenilenen okur anketlerimiz sizlere "daha iyi bir Cumhuriyet" sunma uğraşımızda bize yol gösteriyor. HASAN CEMAL Genel Yayın Muduru 23 Anketimizi Bu Yıl 26.801 Okur Yanıtladı Cumhuriyet Her Yaşta Okunan Bir Gazete . Cumhuriyet Okurlarının Büyük Bölümü Serbest Meslek Sahipleri Cumhuriyet okurlan arasında en geniş meslek grubu, "serbest meslekler". Iktisaden faal olanlann yuzde 38 dolayında bir bolumu serbest meslek sahibi. Bunların buyuk çoğunluğu muhendis, doktor, mimar, iktisatçı, avukat, yargıç, eczacı, vb. yuksekoğrenımle elde edilen serbest meslekler. Öğretmenler yüzde 19, ışçıler yuzde 12, memurlar yuzde 9, esnaf ve zanaatkârlar yuzde 6 okurlanmız arasındakı oteki belli başlı meslek gruplanru oluşturuyor. Ön Cumhuriyet Okurundan Yedisi Çalışıyor Cumhuriyet okurlannın yuzde 72'si iktisaden faal, yani gelir getiren bir işte çahşmakta. Çalışanlar arasmda en geniş kesimi 1987'de yuzde 50 dolayından, bu yıl yuzde 55 oranına yukselen ucrelli ve maaşular oluşturuyor. Kendi işlerinde çalışanlar yuzde 13, işveren durumundakıler yuzde 4 dolayında. İktisaden faal olmayan Cumhuriyet okurlan arasında en geniş kesim yuzde 13 oranındakı öğrenciler. Cumhunyet okurlan arasında öğrencilerın oranının geçen okur araştırmalarımızdakı yuzde 1617 dolayından bu araştırmada yuzde 13'e inmesi, son iki yılda gazete fıyatlannda meydana gelen tırmanış sonucunda, kendi başına gelir sahibi olmayan oğrencilerin bir kısmının gazete almaktan vazgeçmeleri eğilimine işaret ediyor. Geçen yülarla karşdaştınldığında çalışma durumlan açısından Cumhuriyet okurlarının bileşiminde uzerinde durulmaya değer başkaca bir farklılaşma gorulmuyor. Cumhuriyet okurlarının meslek gruplanna göre dağılımı Cumhuriyet okurlannın çalışma durumlan İşveren % 4 21 24 I I J: I 11 33 2534 i n ÎSM 55 Esnaf ve zanaatkâr % 6 Her 100 Cumhuriyet Okurundan 54'ü Yükseköğrenimli önceki anketlerimiz gibi bu yılki okur anketi de Cumhuriyet okurlannın eğitim duzeyinin ulke koşullarına gore çok yüksek olduğunu gosteriyor. Öte yandan Cumhuriyet okurlannın ortalama eğitim duzeyi giderek yükselmekte. Yuksekoğrenımlerini tamamlamış olanlann oranı, 1985 ve 1987'de yuzde 48'den bu yıl yüzde 54'e yükselmış bulunuyor. Bu oran Izmir ve Ankara'dakı okurlanmız arasında sırasıyla yuzde 57 ve 58'e kadar çıkıyor. Uç buyuk kent dışında oturanlar arasında da bu oran yüzde 52'nin altına ınmiyor. Ote yandan Cumhuriyet okurlannın yuzde 10"u master ya da doktora derecesıne sahip. En çok lise öğrenımı gormuş olanlann oranı 1985'te yuzde 35'ten bu yıl yuzde 32'ye, en çok ortaokul öğremmi gormuş olanlann oranı da 1985'te yuzde 17'den bu yıl yuzde 14'e inmekte. Dört Cumhuriyet Okurundan Üçü Hizmet Sektöründe Bundan önceki araştırmalanmızda da gözlendiği uzere, çalışan Cumhuriyet okurlan hizmet sektöründe yoğunlaşıyor. Hizmet sektöründe çalışanların oranı 1985'te yuzde 71'den bu yıl yuzde 76'ya yukselmiş bulunuyor. Buna karşıhk, aynı donemde sanayı sektöründe çalışanların oranının yuzde 22'den 20'ye, tarım sektöründe çalışanların oranının da yuzde 7'den 4'e ındıği görulüyor. Hizmet sektöründe çalışanlar arasında en genış kesimi, 1985'te yuzde 24'ten bu yıl yuzde 18'e ınmekle birhkte, eğitim sektöründe çalışanlar, yani buyuk çoğunluğuyla öğretmenler ve universite oğretım uyeleri ve yardımcılan oluşturuyor. Eğitim sektöründe çalışanlara oğrencılerı de ekledığımiz zaman, eğitim faaliyetlenyle doğrudan ilgili olanlann Cumhuriyet okurları arasındakı payı yuzde 31 dolayında. Öte yandan iktısaden faal olan Cumhuriyet okurlarının yuzde 40 dolaymdakı bir bölümü kamu sektöründe toolanmakta. Çaltşanlar »Ml Çalışmayanlar %28 Anketi Yanıtlayanlar Okurlanmızı Ne Ölçüde Temsil Ediyor? Her 100 Cumhuriyet Okurundan 77'si Tek Gazete Satın Alıyor Cumhuriyet okurlannın dörtte uçu aşan bir bölumu tek bir gazete satın alıyor. 1985, 1987 ve 1989 anketlerimıze göre, okurlanmızın yuzde 77'simn evlerine yalnızca Cumhuriyet ginyor. "Cumhuriyet gazete ihtıyacınızı tumuyle karşılayabilıyor mu?" şeklindeki sorumuza olumlu yanıt veren okurlar da yuzde 74 gibi çok yüksek bir oranda. Cumhuriyet'i bulamadığı takdirde başka gazete almayanlar ıse yuzde 34'u buluyor. Başka bir ifadeyle her uç Cumhuriyet okurundan birı Cumhuriyet dışında gazete satın almıyor. Okurlanmızın hemen tamamı (yuzde 94) Cumhurıyet'i satın almak suretiyle izliyor. Başka bir ifadeyle, ödunç almak ya da işyerıne gelen Cumhuriyet'i okumak suretiyle gazetemizi ızleyen okurlarm oranı yuzde 6'yı geçmiyor. Bu oran 1987 anketimizde de yuzde 5 dolayındavdı. Anketimizi yanıtlayan Cumhuriyet okurlan ge Cumhuriyet okurlannın öğrenim durumlan (•*) nel okur kitlemizin oldukça btiyük bir bölümü. Ancak yine de bu kitle ıçınde bir azınlık oluşturmakta. Bu okurlarımızın, anketin "daha iyi bir 1985 35 Cumhuriyet" sunabilme çabalanmıza yararı olacağına ınanan ve aynı zamanda anketi doldurmak, zar37 fa koyup postalamak için gerekli zamanı ayırabilen 1)87 okurlar olduğunu biliyoruz. Acaba, anketimizi yanıtlama olanağını bulabılen okurlanmız, bu olana 1989 ğı bulamayan okurlarımızdan farklı bir kesim midir? Yiksek Use Ortave Başka bir deyişle, anketi yanıtlayanlar genel okur takau kitlemizi temsil niteliğine sahip midir? Bu önemli soruya ışık tutabilmek amacıyla, 1985 ve 1987 okur araştırmalan sırasında, gazetemizde yayımlanan anketin yanı sıra Cumhuriyet okurlarının yüzde 6065 dolayında bir bolümünün bulunduğu üç büyük kentte alan araştırmalan yaptık. Bu alan araştırmalarında hane taraması yoluyla belirlenen ve temsil niteliğine sahip 1400 kişilik birer ornekleme aynı anketi uyguladık. Gerek 1985 gerekse 1987 alan araştırmalannın sonuçlarıyla anket sonuçları karşılaştırıldığında, kadın okurlarm ve Cumhuriyet'i her gün izlemeyen okurlarm, okur anketimize kaBuyuk ışyerlerinde toplanmaları Cumhuriyet okurlatılma oranlarımn okur kitlesi içindeki paylarının nnın onemh bir ozellığı olmayı surduruyor. İktısaden faal hayli altında kaldığı gorüldü. Ancak alan araştır olan Cumhunyet okurlannın buyuk çoğunluğu 100'den masına ve ankete katılanlann çeşitli sorularımıza fazla kışinın çahştığı "buyuk" işyerlerınde ya da 11 ila verdikleri yamtlarda istatistiksel açıdan anlamlı bir 100 kişi arasmda çalışanı olan "orta" buyuklukteki işfark gözlenmedi. Bu deneyimlerin ışığında, anket yerlerinde toplanıyor. Bu ıkı grup okurlanmızın yuzde lerimizi yanıtlayan okurlarm, genel okur kitlesini bü 68'ını oluşturuyor. Buyuk ışyerlerinde çalışanların oranı 1985'te yuzde 27'den bu yıl yuzde 36'ya yukselmış duyük ölçüde temsil ettiğini söyleyebiliyoruzrumda. Orta buyuklukteki işyerlerınde çalışanların oraBelirtmek istediğimiz başka bir husus, okur an nı aynı donernde yüzde 34'ten yuzde 32'ye inerken en çok ketimize gelen yanıtların tstanbul, Ankara, Izmir 10 kişı çalıştıran "kuçuk" işyerlennde toplananlann oranı kentleri ve diğer yöreler olarak aynlan dort bolge da yuzde 39'dan yuzde 32'ye duşmuş durumda. arasmda dağılımı ile söz konusu dört bölgenin gazetemizin gtinltik satışındaki payları arasında çok Cumhuriyet okurlarının çalıştıkları işyerlerinin büyük bir paralellik görülmesi. Ancak 1985 ve 1987 büüklüğü anketlerinde olduğu gibi 1989 anketinde de katılma 3 4 oranı İstanbul'da bir miktar yükselmekte. Öteyan 1985 n dan bu yıl anketimizi yanıtlayanların yüzde 48'i anketimize ilk kez katıldıklarını bildirdiler. 1987 31 1985, 1987 ve 1989 anketlerinin sonuçları karşılaştırıldığında Cumhuriyet okurlarının sosyo 1989 36 ekonomik özellikleri açısından çok büyuk bir benzerlik gösterdıklerim de belirtebiliriz. Buyuk Orta Kucsk Cumhuriyet okurlarının çalıştıkları sektörier (*) 1985 71 1987 75 I 20 19(9 76 Humet Sanayı Tarım Çalışan Cumhuriyet Çahşan Her 100 Cumhuriyet Okurunun Okurlarının Üçte Birinin 36'sı Büyük Işyerlerinde Yönetici Görevi Var Iktisaden faal olan Cumhuriyet okurları arasında, "Işyerlennızde işveren, genel mudur, mudur, mudur yardımcısı, bolum şefi vb. yönetici goreviniz var mı?" şeklindeki sorumuza olumlu yanıt \erenlerin oranı vuzde 29'a varmakta. Başk£ bir deyişle, çalışan Cumhuriyet okurlannın uçte bıre yaklaşan bir bolumunun işyerlennde yönetici gorevlerı bulumryor. Çalışan Cumhunyet okurları arasında ışyerınde yönetici gorevi bulunanların oranı istanbul'da yuzde 32 ve Ankara'da yuzde 30'a yukselirken, Izmır'de yuzde 29 ve otekı yerlerde yuzde 26 dolayında. "Satın aldığınız Cumhuriyet'i sizden başka kaç kişi okuyor?" şeklindeki sorumuz, satılan her Cumhuriyet'i ortalama 4 kişinin okuduğunu ortaya koyuyor. 1987 anketinde 3.6 olarak saptanan arkmetık artalama bu yıl 3.9 olarak belirlendı. Cumhuriyet okurlarının yuzde 28 gibi buyuk bir bolumu gazetemizi son 5 yıldır izlemekte. Okurlarımızın Cumhuriyet'i ortalama ızleme surelerı de 12 yıl dolaunda. Bu sayı 1985'te 12.0, 1987'de 11.4, son anketimizde de 12.3 yıl olarak saptandı. Cumhuriyet okurlan arasında tek gazete satın alanlar Üç büyük kent ve öteki yerlerde çalışan Cumhuriyet okurları arasında yönetici görevi olanlar Istanbul Ankara Izmir Tek gazete satın alanlar %77 1 hI" Oteki yerler %32 H30 %29