Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CUMHURİYET/10 HABERLERİN DEVAMI 25 MA YIS 1989 DUN /A DA BUGUN enıngrıfl B B Y B 8 B B B B Cemin B Ceofi Y A Cudt A Dubayı g Franklurt Y urne Hslstnkı B B Karm Kopenhag B Kötn B Y liltoşa Bagdat Batcelona Basel Bdgrat Berfn Borm BtuteeJ Budapesk Ajnsterdam B 29° Amman Y 29° H\VA r DURIMI 3 TURKIYEDE BUGUN Adana Y 26° 15» Dıyartakır Y Î1° 15° Mama B 14° 6°KMaraş Adapaan Y 16° 10° Edıme Y 25°13°Mersm Adıyaman Y 30° 18° Erancaı 16° 5°Erzurum Y 20° e°Mu{la Y 21» 6°Eskiîer»r Y 15° 8°Muş Y 18° 9°GsanMfi Y 28°13°NıSde Artora Y Y 26° 17° Gmsun Anökya B Antalya B 23° 11° Samsun Y 26° 11» HaMdn Artvın Y 18° 12*tejürtı B 20° 8 ° S H 1 *dm Y 14° 10°istanbtti Y 19* ^»Snop Batlmr B M» 7 ° b n * B 20°W°Srwj > Y 22" 6*'MMaO Bmgftl B 27" 12°Kars BMB 6 28»10»Kaslamonu Y W° 8 ° l * o n Y 1 ° Flnat 9 Bolu Y 16° 8°K«ys«n Burst Y «°10°Kıı1(larei B 14° ÇamMote 8 15»10°Konya Y 19° Çonm Y 17» 10°KDtahya Y 18» 8°"te(iat Y 18°12°MaWva Y 27° 10°Zonguldak < ac • 8tiuo u ü gunM« Kka S s s V yagmur u Meteo olo|i Genel Mudurtuju nden alı nan btlgıye g t o Dutun bolgelenmız par calı yer yer çok bulutlu Mamarj'nın doOusu Karadenız IçAnadoiu Guneyve ,^ lc Ege Akternz ıle dogu ve Guneydogu > v Anadoiu nun batsı sajarak * yer yer gök gurultukı saflartak yagışl! jeçecek H A K SCAKUâ AzalmayadaanıeıfecaİLHUZ GAfl BaftbolgelenmiafekuzayvebatdoOu bolgeleren/üe guney ve batı yönlertJen orta kınvetk yurdun kuzey kesmtennde k> ve Kuzey Eoe'de 33 dena mılı hızü esecek. DENIZ Mutedl yer yer sa sureS fırtna şeMmde esecek Dende kaba dalgat dalga yukseM» V2 Karadene, Marmara ve Kuzey Ejelde nmode ruzgar Y*teve gun tateandan 46 yer yer 34 m dotayında olacak. Vtai GMu nde hava Parcalı bukrtkı Karadene, MarmaraveKuayEgette7l<uv geçecek Ruzgâr guney ve batı yonlerden orta kuvvette esecek Gol vetınde saatte 1627 Karadenız. Marmara mutedü dakjalı olacak. Gonı; uzak^ı 10 km dolayında olacak J J B Y Y Y B Y Y Y Y B Y Y B Y Y Y B Y Y 19° 25° 26° 19° 28° 19° 16° 18° 15° 33° 16» 20° 15° 18° 29° 18° 28° 16° 15° 13° 15» 16° 10° 10° 8° 13» 14° 12° 19° 10 9° 9° 14° 13» 7° 10° 8» 10° v J Kopenhag Atm 20» 34° k' ' Londr ' ^ 20° 19° 26° 28° 28° 18° 20° 27» 37» 37° 25° 23° 37» 20° 28° 29° ı"9° 25° O B Y Y B Y B B New yottt Y B Osk) B Pans 8 Pıag Rıyad A Roma B Solya B Y Sam ÜNAMV A A lunus Varşow B 8 venedilı A Viyana VVashmut » Y Zuntı B UnmgraH Londra Madnd Mfano MonüMl Mosltfva Munıh 21° 26° 25* 23° 22° 14° 28° 28° 20° 26° 20° 37° 26» 16° 30° 27° 30° 18° 24° 24° 25» 20° ANKARA NOTLARI MUSIAFA EKftlEKÇİ Ah, Rotterdam'da Olsaydım... BULMACA SOLDAN SAĞA: 1/ Osmanlı ordusunda yüzbaşı ıle bınbaşı arasında yer alan rütbe. 2/ Eskı Türklerde çocuklan konıyan tannça. Dürülerek boru bıçımı venlmış den ya da kâğıt tomar 3/ Karagöz ve ortaoyununda Rum tıpıne venlen ad Bır spor kulübümüzün sımgesı 4/ Kuyruksokumu kemığı Bronşlann daralmasından ılen gelen nefes darlığı 5/ Bır mal ya da paranın eraek venlmeden sağladığı gehr Nıketın sımgesı 6/ Beğenı, zevk 7/ özsu. Bulanık 8/ Eskı Mısır'da ınsanoğlunun hayatı dayanağı olan Uretıcı güç. Kars yakınlanndakı unlü harabe yerı. Kemıklenn yuvarlak ucu 9/ Mısır unundan yapılan yafü bır yemek YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Tabanca kılıfı 2/ Asma kütüğü Uyanık, göztl açık 3/ Yağda kızartılarak üzenne şerbet dökülen bır hamur tatlısı 4/ Avuç ıçı Bır cms sülün 5/ Su övme. 6/ Islam ınancına göre kıyamet gttnü bütün ölülenn dınlerek toplanacağı yenn adı Işaret 7/ Kenar süsu Trabzon'un bır üçesı 8/ Akdenız bölgesınde yetışen bır ağaçcık Gemılerı, farklı ıkı su düzeyının bınnden öbürüne aşırmak ıçın yapılmış ara havuz 9/ PJatın filjzlennde bulunan çok kınlgan bır element SHP'de tüzük revizyonu Genel merkezin merkez yoklaması yetkısi seçım çevrelerının yuzde 10'u ile sımrlandırıldı. SHP yönetimi kurultay ıçin "buyuk salon yok" dedı. DYP "buyük salon" kıraladı. ANKARA (Curahonyel Barvsu) SHP'de olağanustu kurul tay öncesı yapılan son partı meclısı toplantısında tartışmalı tuzuk değışıklıklen bır ölçude yumuşatıldı Genel merkezin merkez yok laması yetkısi seçım çevrelerının yıizde 10'u ıle sınırlandırılırken, kurultay ıçın küçuk salon tutulması ve toplantının ızleyıcısız yapılması tartışıldı SHP ydnetımı kurultay ıçın daha büyük salon bulunamadığını bıldırırken, DYP'nın aynı tanhlerde toplantı ıçın Selım Sırn Tarcan Spor Salo nu'nu tuttuğu beurlendı SHP Adana Mületvekılı Cuncyt Canver de aynı salonu 11 hazıran pazar gunü ıçm SHP'ye ayırttı Ancak kurultayın bu salona alınmak ıçjn bır hafta ertelenmesı partı mechsınce kabul edılmedı PM'de ay nca Genel Sekreter Deniz Bayludın dısıplın kuruluna verılmesı ve ıstıfası ıstendı SHP Partı Metbsı, dün kurultay salonu ve tuzık değışıklığı tartışmalany la toplandı Genel merkez yönetımının kurultay ıçın bır sınema salonunu tutması ve toplantının ızleyıcısız olarak yapılma sını kararlaştırması üzenne partı ıçı muhalefet bır araştırma yaptı Araştırma sonunda SHP yönetı mının Ankara'dakı spor salonlarının bır ay sureyle hafta sonları dolu olduğu yolundakı açıklamasına karşın DYP'nın geçen hafta sonunda Selım Sırrı Tarcan Spor Salonu'nu kıraladığı saptandı DYP, 3 hazıran cumartesı günü bu salonda temsılcıler meclısını toplayacak SHP kurultayı ıse 4 hazıran pazar günü Akün Sıneması'nda yapılacak DYP yetkılılerı spor salonunun kıralanması ışlemının geçen hafta sonu gerçekleştınldığını ve ken dılenne a>nı salonu 4 hazıran ıçın SHP'nın ısıedıgının söylendığuıı bıldırdıler Bu arada Adana Mılletvekılı Cüneyt Canver, dun Beden Terbıyesı Bölge Mudurluğü'ne gıderek salon durumunu ınceledı Canver'e SHP'nın salon kıralamak ıçın bır gınşımı olmadığı, ancak 11 hazıran tarıhınde Selım Sırrı Tarcan Spor Salonu'nun verüebıleceğı bıldınldı Canver, bunun uzenne II hazıran tarıhı ıçın sa lonun SHP'ye aynlmasını ıstedı ve bu durum tahsıs defterıne de yazıldı Canver kesın yanıt ıçın yetkıhlerden akşarna kadar sure ıste dı Salon bunaümı saat 15 OO'te toplanan partı mechsınde gündeme getınldı Canver, toplantıda yaptığı konuşmayla yetkılılerle yapdğı göruşmeyı ve salonu II hazıran tarıhı ıçın ayırttığını anlattı Canver, toplantının bu tanhe alınmasını ve katılıma olanak verecek şekılde spor salonunda ya pılmasını önerdı Ancak örgüt ış lerınden sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Erol Çevıkçe, spor salonu bulunsa bıle kurultayın sıneraada yapılacağım bıldırdı ve bunun bır tercıh konusu olduğunu söyledı Partı mechsınde konunun oylanması ıstendı Ancak önerının gundeme alınması ıçın yeterlı ım za sağlanamayınca oylama yapı lamadı Toplantıda söz alan KemaJ Anadol, Aydın Guven Gur kan ve Abdullab Başıurk de kurultayın bır sınema salonunda yapılmasını eleştırdıler Partı meclısı toplantısında kurultay tüzük komısyonu ıçın öne rılecek ısımler de belırlendı Genel Sekreter Baykal'ın önerısı ıle bu komısyona PM adına Eşref Erdetn ve Onder Kırlı'nın alınması kararlaştınldı Kemal Anadol ı&e komısyona 4 kışı verılmesıru ve Ertuğrul Gunay ıle Cüneyt Canver'ın de eklenmesını önerdı Baykal bu önerıye karşı çıkınca Anadol, "Bcn onenmı geriye aiıyorum. Sunn ANAP'lan bır farkımz kalmadı. ANAP'a, demokrası çoğunhık tahakkumu degıldır dıyorsunuz, aynı şeylen vapı>orsunuz" dıye konuştu Anadol, öneekı gun grupta bır mılletvekılının bır başka mılletvekıhnı ölumle tehdıt ettığım öne suren, ancak ısım açıklamayan Genel Sekreter Bavkal'ı eleştırerek ıs tıfasını ıstedı \e "Ya bu tnılletvekıli partıden gıtmelı ya da Genel Sekreter ıstıfa etmelıdır Her ıkıa de aynı catı altında bulunamaz" dedı Ayla Akbal da Baykal'ın olağanustu kurultay çağnsına ım za atanlara lümpen ve amort dı>erek hakaret ettığım anımsatarak, bunun partı suçu olduğunu ve dısıplın kuruluna venhnesı gerektığını sövledı Toplantıda daha sonra merkez yokiamasma ılışkın tuzuk maddesındekı değışıklık önerısı gundeme geldı MYK merkez yoklaraasının en çok seçım çevrelerının yuzde lffunda yapılmasını öner dı Yakup Kepenek kısa bır süre once vapılan değışıklığın şımdı neden değıştırılmek ıstendığını so runca Baykal, "O kadar çok aleyhte propaganda vapıldı kı ses çıkarmadık O nedenle şımdı yuzde 10'a ındırdık" dedı Oylama sonucu MYK'nın önerısı kabul edıldı 6 0 YIL ÖNCE Cumhuriyei Gene tetkik heyeul 25 MA YIS 1929 Gazeteterden "Zıraat bankasmdan bır heyet yakmda A vrupaya tetkik seyahatme çıkacaktır Şımdıye kadar Zıraat bankasının Avrupaya gonderdığı heyetler üçe balığ olmuftur Bu se/erkı seyahata bankamn ıkıncı derecedekı müdurierı ıştırak edeceknr Şımdıye kadar Avrupa'ya gıden tetkik heyetlennden ne kadar ve ne derece ıstıfade edıldığını bılmıyoruz. Malum olan bır şey varsa, Zıraat bankasının bugunkü şeklıle köylüye tam mantptle faıdelt olamadığıdır Bılâkıs bu bankadan ıstıfade edenler zavallı çıftçılerımızı ıstısmar eden zahırecılerdır Bu ıtıbar ıle mademkı bu kadar masraf edtlerek tetkik seyahatlen tertıp edılıyor, hıç olmazsa bu masraflarla bılhassa Bulgarıstan veya Romanyadan bırer mıitehassıs getırtsek, yahut mutlaka heyettn seyahatı lâzımsa bu heyetlerı yanıbasımızdakı Bulgarıstan ve Romanya zıraat bankalan ve mıiessesatmı tetkıke memur etsek Çünkü geçırdıklerı ıstıhaleler ıtıbarıle bırer zıraat darülfünunu olan bu memleketler bu ışlerde bızım ıçın en tyı modellerdır Yoksak sermayesının nısfından fazlası köylunun düşmanı olan zahırecılerın elınde bulunan zıraat bankasının bu halıle manası kalmıyor, hatta faızcıler zahırecılere para vererek köylunun ezılmesıne alet olduğundan dolayı kapanması bıle mevcudıyettnden hayırlı gıbı gelıyor Bınaenaleyh bu bankavı cezrî surette ıslah etmek lâzımdır SHP Genel Başkanı Inönü: Ozal daha baskıcı bîr anayasa îstiyor ANKARA (Cnmhun>el Burosu) SHP Genel Başkanı Erdal tnonu, Başbakan Turgut Ozal'm bugunkunden daha baskıcı ve da ha merkezıyetçı bır anajasa getırmek ıstedığıru bıldırerek ıktıdarın "Gelın ana>«savı daha demokratık bale getırehm" sözune kımsenın ınanmayacağını söyledı tnö nü, ıktıdann gıtmek üzereyken ba sın özgürlüğunu ortadan kaldırdı ğını bıldırerek basına sansur uygulandığım da belırttı Erdal Inonu, olağanustu kurultay öncesı tuzuk değışıklıklen konusunu göruşmek uzere dun toplanan partı mechsınde >aptığı ko nuşmada, son sıyası gelışrnelerı değerlendirdı Sabah Gazetesı'ndekı "Hasbahçede Soabahar" dızısının durdurulmasından sonra dun de gazetenın toplatılması karannı eleştıren Inönu, bu gınşımın sansurden başka bır anlam taşı madığını söyledı fnönu şöyle konuştu "tktıdar sözcusu basın ozgarluğuyle ılgılı toplanblarda 'Bız de basın ozgurluğu ıstıyoruz' diyor. Ondan sonra Başbakanıo davranışlannı eleştıren bır >azı dızısı başlayınca son zamanlarda çıkanlnuş bır yasadan }ararlamlarak mahkemeve başvuruluvor, yazı dızisının devamı dardunıluyor. Bugun de (dun) gazete tamamen ya)indan uzaklaştırıhyor Böyle bır davranış önsansurden başka bır anlam taşımaz Daha gazete basılmadan toplatılıjor, >azı yazılmaması emrı venhyor Böyle bır anlayış basın özgurluğü ıle hıçbır şekılde bağdaşmaz. Ayrıca buna çok benzer yazılar 3 yıl önce yayınlanmıştı Seçımlerde konuşuluyordu Ama o zaman ıktıdar sesmı çıkarmıyordu, çunku halktan oy alacağına güvenıyordu O za man halkın, ıktıdann davranışla nnı ıyı anlamadığını fark edıyordu Ama artık ıktıdann halk karşısında dayanacak bır yerı kalma mıştır 26 man seçımlen gösterdı kı ANAP vatandaşlardan başka kımlere hızmet edıvor Bu durumda ANAP ılen gelenlennm ale> hınde yazılann çıkmasına engel oluyorlar Zaten basın özgürluğu ıktıdar çok popülerken değıl, sı kıntıya duşmuşken vardır Iktıdan gıtmek üzereyken eleştırebılıyor musunuz9 O zaman basın özgürluğu vardır Zaten ıktıdarı herkes methedıyorsa basın özgürluğu var denemez tşte şımdı ıktıdar bunun sonucunda ıtıbanrun daha çok za rar göreceğını göruyor" 26 raart seçımlen sonrası orta>a çıkan durum nedenıyle ıktıdar çevrelennın kararsızlık ıçmde bocaladığını bıldıren Inönu, erken seçımın kaçımlmaz olduğunu vurgulayarak "Engeç eylulde bır genel seçım yapılmas) mıllı ırade>e saygıdan başka bır şej degıl Mıllı ıradeye saygı gostermeden de Turkı>e'de ıstıkrar kurulamaz. Ben ınanıyorum kı ıktıdar çevreleri sonnnda, mıllı ıradeye savgının Turkıye'de sağlıklı bır sı\aset yurutmek ve ulke>e hızmet etmek içın zorunlu ulduğunu goreıckler ve TBMM'ye bu jolda ışlem onereceklerdır" dedı Inönu şunlan sövledı "Ana>ıasa demokratık duzen doğnıltusunda vatandasların demokratık hakJanm, ozguriuklennı gu\ence altına aJma konu^unda temellı bir değişıklıge ıhtıvaç olduğunu, blzım partımız en once sojlemıştır. so>leme>e devara edıyor. Her şe>den once onenler hazırlavıp Meclıse getınyonız. Ama obur partılerden bu konuda hicbır olumlu yaklaşım olmadı. lktidar partısının bu ana>jasada demokrası açısından bır eksık gordugu yok Tam tersıne demokrası açısından bu anayasayı çok beğenı\or. Bu anayasadakı bazı sınırlavıcı şartlann da arllınlmasını ıstıvor Bunlann hepsı bılınırken şımdı Ozal çıkmış, 'Gelın anayasayı beraber değıştırelım' dıyor. Anayasaıun kısa ya da uzun olması onemlı değıl Ne olçude vatandaşlarla devlet arasındakı kaışüıklı haklar dengesım kuruyor. Demokrasıjı ne olçude Turkne'de yerleştırecek duzeydedır1 Bu ılkelerde eğer anlaşırsak o zaman anayasanın yaalış şekli kısa olur, uzun olur, bu onemlı değıl. Bugunku anavasada demokrası açısından bır şıkâyetı olmavan Sayın Ozal'm, 'Gelın ana>asayı değıştırelım' demesı dogrudan doğnıya bu >enı degışıklıkten çıkacak anavasanın şımdıkınden daha çok baskıcı, daha çok merkeayetçı olacağı anlamına gehr. Boyle bır davete nasıl oiumiu cevap venlebılır'"' Inönu, Özal'ın anayasa değışık lığı önermesıne karşın basına san sur uyguladığını da behrterek "Şımdi bu meydanda iken gelın anayasayı konuşalım. daha demokratık hale getırehm demesine kım ınanır? Nası! cıddı bır hareket dıve değerlendınlır'' Hıçbır şekılde cıddı degıldır Sayın OzaJ• yapması gereken se>, bır an onn ce erken seçım karan almaklır. dedı S\ATLER1 SOİBIEI kraanüir fePONO buBİnldı <u!un funım ( focı Btjt h«n nunura I FILIA 30 YIL ONCE Cumhuriyet John F.DuUes öldü öleceğını soylemışlerdı Doktorlar bu sabah kendısını 2 haftadanben hayatından zıyarete gelen aıle efradma ümıt kesılmıs olan sabık Dulles'ın artık son saatlerını Amerıkan Dış Işlen Bakanı yaşamakta olduğunu John Fostar Dulles bugun bıldırmışlerdı Türkıye ayan ıle saat 13 40 da Dünvada kendısme seıgıyle uykuda ıken ve/aı etmıstır kanşık bır nevı hayranlık duyulan Dulles'ın beklenen Hayata 71 yasında ıken veda ölumu surpnz yaratmamış, etttğı sırada kansı, ıkı oğlu, kız ve erkek kardeşlerı, tedavı fakat hur dunyada dertn bır elem uyandırmıştır Dulles'ın görmekte olduğu olumu uzenne hur dünyanın Washıngtondakt fValter Reel her taraından fVashıngtona hastahanesınde başucunda teessur telgrafları yağmakta ve bulunuyorlardı Butun vucuduna yayılmış olan kanser bütun devlet adamları ve son zamanlarda yakalanmış demeçler vermekte ve mesajlar ya vımlamaktadırlar olduğu zaturre, çaresız kalan doktorların ellennı ve kollarını Ancak demır perde gerısı memleketlerde henüz hıçbır bağlamıştı Kendısını tefsır yapılmamış, radyo ve muşahade altında tutan neşır organlan haberı kısa bır doktorlar, daha tedavıye başladıklan 10 şubat tanhınde şekılde bıldırmışlerdır 25 MAY1S 1959 IZMIR'den HİKMET ÇETİMKAYA IZMIR Başbakan Ozal yaklaşık bır yıl once soyledığı sozlerı bır kez daha yınelıyor Ben ıkı şeyın yanındayım, bın açık toplum, ötekı serbest ekonomı Açık toplum, demokrasının tüm kurum ve kurallarıyla ışlemesı anlamına gelıyor Başbakan Ozal, kımılerını coşkuya sürükleyecek bır örtemlı konuya da değınıyor Komünıst partıst kurulmasında da mahzur yok Böyle konuşan bır başbakan ıçın söylenecek söz şu olabılır Çağdaş ve demokratık bır Turkıye ısteyen lıder Gerçekten ANAP ıktıdarı demokratık hak ve özgürlüklerın savunucusu m u ' Özal'ın anayasa değışıklığı konusundakı düşüncelerını okuyalım Ben 1924 Anayasası'nı etraflıca ınceledım ABD Anayasası ıle çok benzerlıklerı var Ama oradakı sistem bıraz farklı Sıstemın ışleyışı bıze uymaz Acaba ABD'nın herhangı bır eyaietının bır yerleşım bırımınde, bır lıse muduru elıne sopayı alıp, 1617 yaşındakı kızların eteklerını kaldırıp kulotlu naylon çorap denetımı yapmaya kalkışsa başına neler gelır^ Hemen söyleyelım O müdürü apar topar bır klınığe koyarlar En azından altı ay psıkıyatrık tedavı yöntemı uygularlar Sonucta aklı dengesının yennde olmadığına karar verırler Oysa Başbakan Özal'ın çağ atlattığı 1989 Türkıyesı'nde böyle bır müdur belkı yaptıklarından ötüru başarı ödülü alır sonra da yılın öğretmenı seçılır Onun ıçın Özal şu yorumu getırıyor, anayasa değışıklığını anlatırken ABD de sistem farklı Sıstemın ışleyışı bıze uymaz Türkİş Başkanı Banttan Melıke Demırağ'ı dınlıyoruz Hollanda'da Yanık yanık söylüyor "Aaah, şımdı Istanbul'da olmak vardı, anasını satıııym/ Püfür püfür bır vapurun yan tarafında / Şu anda Istanbul'da olmak vardı, anasını satııym / Yenıcamı de mısır atmak kuşlara / Koprüde balık ekmek yemek / Dolmuşa "hadı gıdelım" demek / ver elını Yenıkapı, ver elını Bebek, Tarabya / Şu anda oralarda olmak vardı ya, / Ahhh şımdı Istanbul da olmak vardı anasını satııym / Boğaz'da köhne bır ıskelenın yamacında / Tabakta kavun, peynır, / Kadehte buz gıbı rakı / Dılımde yarı acı yarı tatlı bır şarkı / Aaah, şu anda Istanbul'da olmak vardı / Benım derdım, dermanım bılen yoook / Saçılmışım dünyanın dört bır yanına / Kımının adresı Sydney, kımının Hamburg / Yaşamaya dört elle sarılmışım ben / Yıne de gozlerım dolu, yüreğım buruk / Başımı hıçbır zaman eğmedım ama, / Yıne de bır yanım yara, ıçımde boşluk / Aart, kocaman bır boşluk Mınnacık tohum olsam savrulsam dönümlerce / kış bıter, bahar gelır / Açılsam yüz bınlerce, / Açılsam mılyonlarca Şımdı Istanbul'da olmak vardı anasını satııym, / Püfür püfür bır vapurun yan tarafında / Aaah, şımdı Istanbul'da olmak vardı anasını satııym / Yenıcamı'de mısır atmak kuşlara Şu anda oralarda olmak vardı ya, / Şu anda Istanbul'da olmak vardı, / Şu anda Istanbul'da Sabret gönül bır gün olur bu hasret bıter, / Çekılen acılar canım, gun olur geçer / Bu şarkı daha bıtmedı1" Melıke'yle Şanar Yurdatapan'ı, Almanya'da Bıelefeld'de gördum Kaç kılometrelık yolu, bızlen görmek ıçın gelmışlerdı Kızları Zeynep'ı evde bırakmışlardı "Beo" türü konuşan kuşlarıyla Kargaya benzeyen kuş, konuşan cınsındenmış ama, daha konuşmuyormuş şımdı hazırlık yapıyormuş Bır daha gıdışımde, bana Merhaba Ekmekçı' dıyecekmış Ikı yıl önce de Kölnde "Pıknık" adında bır lokantada bırlıkte yemek yemıştık Turhan Dıkkaya da vardı, başka arkadaşlar da Oykülerını o zaman da dınlemıştım Melıke'yle, Şanar'ın Yurttaşlıklarını yıtırmışlerdı 12 Eylul'den az önceydı bızım evde Melıke Şanar Behıce Boran, Yalçın Küçük, bır kışı daha vardı, onu anımsayamadım şımdı belkı Osman Sakalsız'dı oturup yemek yemış, söyleşmıştık Şanar la Melıke'nın kızları Zeynep mınıcık bır bebektı Zeynep yakında on yaşına basıyor, ne desem Zeynep'e bılmem k ı ' Bızı bağışla' desem, bağışlar mı' 'Benı nıye yurdumdan ettıler, anamı babamı neden yurtsuz bıraktılar" dıye sorsa, nasıl yanıtlanm sorusunu9" Sabret Zeynep, geçecek bunlar, bıtecek 12 Eylul faşızmının ettıklerı" desem, kaç yazar Zeynep e Zeyneplere 12 Eylül faşızmı, sevgıyı yok ettı ılkın, 'ınsan ınsanın kurduymuş meğer" dedırttı Kımsenın kımseye guvenı kalmadı Içı boşalmış ınsanlar dolaşıyor ortalıkta ışte! Melıke'yle, Şanar'a çağrıda bıle bulunulmamış yazıyla Gazetelerde, Hürrıyet Gazetesı'nde okumuşlar çağrıldıklarını 12 Eylül'ün sıcak gunlerı, ışkencenın alabıldığıne kolgezdığı günler Kim gelır, 12 Eylulculer çağırıyor dıye? Yurttaşlığı yıtırdıklerını yıne gazetede okumuşlar Almanya'da da rahat vermemı$ler Melıke'yle Şanar'a Konsolosluklar, başlarına bela kesılmıs aylarca Oradakı Turklerı kışkırtıyorlarmış "Böyle, böyle Könser venlecek yörenın beledıyesıne başvurun dılekçe verın 'Bız Melıke Demırağ'la, Şanar Yurdatapan ın dınletılerını ıstemıyoruz ' deyın, dıye Yurttaşlığı yıtırdıklerı yetmemış, dışarıda da açlıkla eğıtılmek ıstenmışler Bereket, daha önceden, buralarda gosterıler duzenleyıp, dınletıler sergılemışler ekmeklennı çıkarmışlar Bıelefeld'e geldıklerınde, lyıce bellıydı Melıke yenı bır bebek beklıyordu Zeynep'e kardeş Melıke'ler de dönecekler yurda bır gün, Sumeyra da Demır Özlü de öbürlerı de Onlara da söylüyordum, yıne söylüyorum Kımse kımsenın yurttaşlığını elınden alamaz1 Dönemler geçınce, yıne kazanılır yıtırılenler Yurtdışındakı sıyasal sığınmacıtarta ılgılı yazıları sürdüreceğım Kımı döndü, dönanlenn kımı gerı çevrıldı haksız olarak Oralarda, donenlere de kızanlar, çatanlar var Ömeğın, Hollanda'da hükümet yetkılılerı, sıyasal sığınmacılara Bakın dönenler dönuyor Hukumetınız de güçluk çıkarmıyor Haydı, sız de gıdın demeye getırıyorlarmış Oradaysa, ışlerını kurup, çalışıp, gul gıbı geçınıp gıdenler de var Ne olacak o zaman' Sıyasal sığınmacılardan bın, pasaportu da olan, Rotterdarr^ da oturan arkadaşına ımrenerek, Melıke'nın şarkısını şöyle söyluyordu "Aaah, şımdı Rotterdam'da olsaydım anasını satayım / Haftalığımı alırdım, / Ondan sonra gıder, bır şışe rakımı alırdım, / BaItğımı alırdım, / Televızyonun karşısına geçerdım, / Çevırırdım İstanbul'a telefonu " *•* Yarından sonra 27 Mayıs, bır devrımırvyıldönümü kutlu olsuni 12 Eylulculer, "Özgurluk ve Anayasa Bayramı 'nı da kaldırdılar 27 Mayısçılar 27 Mayıs günu saat 0930"da Anıtkabırde toplanıpsaat 1000da saygı duruşunda bulunacaklar sonra, Gürsel'ın yattığı yere gomutü kaldırılmamış gıbı çıçek koyacaklar daha sonra Yassıada Mahkemesı Başkanı Salım Basol'un evıne gıdecekler O gün saat 14.00'te, Turk Hukuk Kurumu'nda, Alı Nejat Olçen Atpaslan Işıklı, 27 Mayıs Mıllı Devrım Derneğı Başkanı Suphı Gürsoytrak konuşacaklar Konu 19611982 Anayasaları Sistem Farkı GEÇEN YIL BUGUN ÖzaVm özel uçağıgeUH çekılıp" beyaz renge boyandı ve gövde bovunca çıft kırmızı şent çeküerek Turkıye'ye Cumhurbaskam ve gönderıldı başbakanlara tahsıs edılmek Her turlu hava koşullannda uzere Amenka'da özel olarak uçabılme özellıklerıne sahıp ımal ettınlen G4 tıpı yenı "GAP" adlı uçak Turkıye'ye yenı "GAP" uçağı 45 bın feet (yaklaşık 13 5 km) yukseklığe getırıldı Dun gece tırmanabılıyor ve saatte 900 Ankara'dan tstanbul'a gelen km hız yapabılıyor Teknık Başbakan Turgut Özal da ılgılılerın verdığı bılgıye göre, "Turk bandıralı" yenı uçağı söz konusu uçak 15 ton ıle ılk uçuşunu yaptı yakıtla hıç durmadan 8 bın Turkıye'ye yaklaşık 19 mılyon km uçuyor tkı güçlu motoru bulunan yenı uçağın, ayrıca dolara (24 7 mılyar lıra) mal bılgısayarla da donatıldığı ve olan, ancak bugünkü pıyasa en kuçuk bır arızayı çok daha değerı 23 mılyon dolar önceden haber verme cıvarında bulunan G4 uçağı yeteneğıne sahıp olduğu hıç durmadan Amenka'dan belırtıldı Turkıye'ye uçabılıyor Amerıkan uçak yapım şırkett öte yandan, bılındığı gıbı Gulfstream tarafından uretılen geçen yıl, aynı Jlrmanın G4 tıpı "GAP" uçağı teknık sembolık bır rakam (ayda 1 donanım olarak, Başbakan dolar1300 lıra) karşılığı Ozal'm daha önce kullandığı kıralık olarak Turkıye'ye "G3" ve "G2" tıpı gonderdığı G 3 tıpı "GAP" uçaklardan daha modern ve uçağı Başbakan özal'ı uçus guvenılırlığı açısından lstanbul'dan götıireceğı sırada daha güçlu sıstemlerle ha\adayken arızalanmış ve donatıldı 15 yoicu kapasıtelı tehlıke atlattnıştı Daha sonra ve ıçensınde TV, vtdeo, radyo da bu uçak yapımcı fırmaya ve muzıksetınden telefonuna gerı gondenlerek onun yenne, kadar her türlıi konforun dun gelen G4 uçağı ımal bulunduğu yenı "GAP" uçağı edılene kadar geçıcı olarak Amenka'da "Türk bayrağı "G 2" tıpı uçak alınmıştı 25MAY1S 1988 Başbakan Turgut Özal'ın "açık başanlı olunmadığı da söylenetoplum, serbest ekonomı"den mez" söz ettığı gun, Sabah GazetesıCezaevlerınde baskı ve ışken1 r n yayımladığı dızı roportaj mah celer sürerken Başbakan Ozal ın 'açık toplum, serbest keme kararıyla durduruluyor Acaba açık toplumlarda ba ekonomı" sözlen acaba ne densına sansür uygulanır mı' Ya da lı ınandırıcı olabılır^ açık toplum ve serbest ekonomı Tüm bu gelışmeler karşısında yı kafasına takan bır hükümet ana muhalefet partısı olan SHP başkanı, avukatı aracılığıyla ga ne yapıyor' zeteler üzerınde baskı mekanız4 hazıranda toplanacak olan masını ışletır mı 7 olağanustu kurultay ıçın salon Başbakan Özal'ın "açık top tartışması gündemın bınncı madlum, serbest ekonomı" sözlen desını oluşturuyor Dun toplanan gazetelerde çıktığı gün ıse Nazıllı SHP Partı Meclısı'nde sanırız bu E Tıpı Ozel Kapalı Cezaevı'nde konu daha ağırtıklıydı 8 yıldır yatan bır sıyası hükümlüBır başka onemlı konu da şu, nün mektubu geçtı elımıze Mek SHP kurmayları ıçın tubu yazan kışı,' Mektubumu ya Aman fazla solda görünmeyımlarsanız açık kımlığımı yelım Kırsal kesımden oy alamazsak ıktıdar olamayız verebılırsınız" deyıp eklıyor Artık yeter dıyen bınyım, bıSHP nın 'merkeze doğru" hızçak kemığe dayandı Korkulacak la kaymasının bınncı nedenı bu bır şey kalmadı Partı ıçınde bır grup yonetıcı, Bız yıne de sıyası hukumlünün demokratık hak ve özgürluklerı açık kımlığını yazmak ıste savunmayı solculuk" sanıyor O yüzden cezaevtennde oiup bıtenmıyoruz Mektubun bır bölümünu ay lerı, kıyımı sürgünü, baskıyı Türkıye'nın gündemıne getırmek nen yayımlıyoruz 'Aydın Cumhunyet Savcısı Nu ıstemryor Merkez partı olursak ıktıdar ral Uçurum ve mudür Soner Kosterelı ıkılısı göreve başladıktan bır oluruz' süre sonra eylul 1988 tarıhınden Işte bu noktada bır adım öne berı Aydın (Nazıllı) E Tıpı Özel geçıyor ANAP lıderı Ozal Açık toplum, serbest Kapalı Cezaevı nde huzur ve rahat kalmamıştır Bu cezaevınde ekonomı Aslında Özal'ın yaptığı bır kanhak hukuk yoktur Nural Soner ıkılısının keyfı yönetimi vardır, dırmaca Ama SHP hâlâ 'kuçuk salon, keyfi dısıplın cezası ınfaz yakma, hucre, dayak, tehdıt, hak gasbı büyuk salon" tartışmasından sıyve sürgün vardır 'Hak hukuk' nlmadığı ıçın de Özal'ın çıkışı kıdıyen, 'Keyfı yönetıme yeter' dı mılerıne çok hoş gelıyor Lıder dedığın boyle olur yen önce 15 gunluğune kör hucreye alınıyor ılk gece ışıklar sön Sosyal demokratlar hükumet oldürulup dövuluyor ve ardından sa bıle ıktıdar olamazlar SHP lıderı Inonu nun bır sozü soluğu Bursa Gazıantep cezaevlennde alıyor Infaz, hucre, var Soldan korkanlar, demokradayak ve sürgün korkusuyla sıyası tutsaklar yıfdırılmaya, sus sıden korkuyor demektır kun, korkan, ıtaatkâr venlen rız Önce SHP'dekı 'demokrasıkına nza gösteren ınsanlar duru den korkanları' tek tek sergılemuna getırılmeye çalışılıyor Hıç mek gerek 'Özal gözdağı vererek bîr yere varamaz' ÇALIŞANLARIN SORULARI/SORUNLARI YILMAZ ŞİPAL "Dul Ayhgı Adı Altında?" 1969 yüında emeklı olmuş bır ogretmenım. Eşım, 1985 yıhnda \efat etb. Sos>al Sıgortalar Kurumu'ndan emekb olan eşımın avlığı da bana baglandı Kısa bır sure once, Emeklı Sandıgı'ndan gelen bır yazıva gore 19851989 yılları arasında 4 yıllık aylığımdan 1 mılyon 955 bın lıra borç çıkarılmış. Benım Sosyal Sıgortalar Kurumu'ndan ve bılmeden aldıgım sosyal vardım zammı borcu olan bu paranın SSK'ca kesılmesı gerekırken, Emeklı Sandığı'nca kesılmesi bu borcu ıkı katına çıkarmış oldu. Bılıyorsunuz, < sosval \ ardıra zamlan kısa bır sure once eşıtlendı. Emekii Sandığı'nca odenen SSK'ca odenenın ustunde ıdı. Benden, aldığımın ıkı katı gerı ıstenıyor. A.G. YANIT Memurlara, göre\ ayhklan ıle bırlıkte odenen yakacak yardımı, Devlet Memurları Yasası'na göre "Sosyal Haklar \e Yardımlar"dan sayılmaktadır Memur emekhlerıne ıse aynı yardım, sosyal yardım zammı ısmı altında odenmektedır Emeklı Sandığı emeklılerıne, 2363 sayüı >'asa ıle, 1 Mart 1981'den geçerlı olarak odenmeye başlanan bu yardımın, bır başka sosyal guvenlık kurumundan da aylık alanlara odenmeyeceğı koşulu da getırılmıştı Başlangıçta, gerçek anlamıyla sosyal bır yardım nıtelığı taşıyan ve aylıklara kuçuk bır katkı sağlayan bu odeme, gıderek bır ucret nıtelığı kazanmış ve a\lığın yerını almış, aylıklar ıse sosyal yardım nıtehğınde kalmıştır 1981 Mİındakı ılk uygulamasında, aylıklann % 10'u oranına ancak ulaşabılen bu yardım gunumuzde pek çok aylığın °7o 100'ünu aşmıştır Kan koca valışıp, her ıkısı de emeklı aylığına hak kazandığında ve bırının olumunde dığenne kalan avlıklarda ıse bu oran % lOO'len aşıp % 200'lere vaklaşmaktadır 4 derece 1 kademeden \e ek gostergesız bır görevden emeklı olan bır memura 2^ >ıl çalıştıktan sonra 87 840 TL emeklı aylığı baglanmaktadır Bu a>lığa bunun "olO4'u kadar sosyal yardınzammı adı altında 91 000 TL eklenmekte ve memurun aylığı böylece 178 940 TL ve yukselmektedır Bu memur ölduğunde, aldığı avlığın "o 75'ı olan 65 880 TL kendı çalışmasından dolavı aylık almayan dul eşıne kalmakta ve buna bu avlığın yuzde 138 u sosyal yardım zammı 91 000 TL olarak ek lenmekte \e a>lık boylece 156 880 TL'ye çıkabılmektedır Eğer kan ve koı.a bırlıkte çalışmış ve ayrı ayrı emeklı aylığı al ma>a hak kazanmış ıse bırının olumunde, bu sosyal yardım zam mı sıfıra, aylık oranı da % 5O'ye ınmekte ve dul aylığı adı altında 156 880 TL yenne, 112 960 TL eksığı ıle 43 920 TL odenmektedır. Bövlece, çalışan kankocalar, dul aylıklan kesılerek cezalandı rılmakıadır SÜRL: ANKARA (Cumhunyet Burosu) TürkIş Genel Başkanı Şe*kel Yılmaz, "Saym Ozal, ne isçılere ne basına ve ne de dıger kesınüerle kuruluşlara gozdağı vererek bır yere varamavacagını 16 mari seçimlenndekı sonuçlara bakarak anlamaiıdır" dedı Şe\ ket Yıhnaz, dun Teksıf Başkanlar Kurulu'nda yaptığı konuşmada, sıyasal ıktıdann 26 mantakı buyuk oy kaybının, ekonomık \e sosyal polıtıkalannda bır değışıklığe gıdıldığı ızlenımının \aratılma>a çalışılmasına >ol açtığını bıldırdı !lk kez Başbakan Turgut Özal'ın, ışçı \e memur ucretlerının yetersızlıgınden söz eıtığıııı kaydeden Yılmaz, "Işm sivas» tartısmalan bır tarafa, bizi ügılendiren yonu, vıllardır yaptığımız uvanlara çok geç de olsa bır seçım yenılgisı yuzunden de olsa kulak venlmeye başlanmasıdır" dedı Işçılenn, 40 gune yakın uyguladığı eylemlerın buyuk bır başan kazandığım anlatan Yılmaz, bu eylemlerın sendıkaların kontrolü \e ışçılerın dısıplın anlayışı ıçınde uygulandığını belırttı Yılmaz, yakın gelecekte, 1 mayıs gunlennde ışçı dayamşmasını vurgulayan, sevgı dolu kutlamalann ışçıler tarafından yapılacağım beluttı ve şunlan söyledı "1 Mayıs 1989da tstanbul'da bır kışının olumu ıle sonuçlanan olaylar, ışçılenn dayanışma gununu bahane ederek ne amaçlarla sokaklara çıkddıgını, bunlar yetmıvormuş gıbı, kıtle hareketlen karşısında eğılılmemış emnıyel guçlennın ateş açmasının nelere mal olduğunu gostermıstır."