Katalog

9 NİSAN 1989 CUMHURİYET/15 Partimiz sosyalizmdenilham' alıyor PAZAR KONUĞU "Yeni genel sekreter" ve "yeni yol", İtalyan Komünist Partisi'ni (İKP) içine düştüğü derin bunalımdan kurtarabilecek mi? 53 yaşmdaki Achille Occhetto, Batı'nın en büyük komünist partisı İKP'nin genel sekreteri olarak italyan siyaset sahnesine ayak bastığı haziran ayından bu yana sürekli şaşırtıyor. Togliatti ve Berlinguer gibi karizmatik liderlerin arkasından, komünizmin krize girdigi bir dönemde bu görevi devralan gri bıyıkh, gri saçlı, şri görünümlü Occhetto, kendisine ve partisine çekici bır imaj çizmek için büyük gayret sarf ediyor. Biz bu her ıkı sorun uzerınde de bu gelişmeleri yalnız durdurmak için değil, aynı zamanda '70'li yılların sonunda başlayan sürekli oy yitirme eğilimlerimizi ters çevirmck üzere büyük bir faaliyet içine girmiş durumdayız. İKP'nin "yeni yol"una pek çok açıdan, artık bir gerçek gozüyle bakabilirsiniz. Bizim sosyalizm ka\ ramımız, herhangi bir sisteme değil, her alanda demokrasinin genişletilmesi ve derinleştirilmesi uzerine inşa edilmiştir. mak için şartlar olgunlaşmıştır ve zamanlama da uygundur. I Büyük bir olasılıkla ancak Craxi başkanlığında gerçekleşebilecek bir sol âlternatif hükumetini, komünist partinin tabam kabul edecek midır? îtalyan Komünist PartisVnin lideri Achille Occhetto: Achille Occhetto hızla yitirdiği genç seçmenlerin gönlünü çelecek her davaya sahıp çıkıyor. Ûzerinde asıl sosyalistlerin hak iddia ettiği ve gücünü liberal dünya görüşünden alan Fransız devrimine sahip çıkarken, Ekim Devrimi'yle tarihi bağlarını zımnen koparıyor. Manc'ın adını ağzına almıyor. Avrupa'daki diğer komünist partilerden hiç söz etmiyor. IKP'yi "sosyalizmden ilham alan bir parti" olarak tanımlıyor. Muhabirimiz Nilgün Cerrahoğlu, Occhetto ile "yeni yol" ve İKP üzerine Roma'da konuştu. \ltalyan siyaset yazarlarmdan etkin gaGiorgio Bocca, İtalya'da artık sol diye bır şey kalmadı diyor. Ayrıca Batılı gozlemcilerin çoğu, so/un ideolojisinin çökuşüne şahit olduğumuzu soylüyorlar. Bu saldırılara ne cevap veriyorsunuz? Soz konusu bir sol âlternatif hukümeti durumunda, kimin başkanlığı ustleneceği bence şimdinin gündeminde olan oir sorun değildir. Özellikle Craxi'nin (Hıristiyan Demokratlann yeni genel sekreteri) Forlani ile birlikte oluşturduğu mevcut (Hıristiyan DemokratSosyalist) ittifakı devam ettirmek konusunda yapmış olduğu seçim ve halen bizim sözünü ettiğimiz âlternatif önunde gosterdiği tereddütler düşunülecek olursa... Doğru değil solun öldüğü. Solun derinlemesine bir yenilenmeye ihtiyacı olduğu muhakkak. Solun temel değerleri olan özgurlük ve eşilliğin yeni bir sentezine ihtiyacımız var. Özgurlukten fedakârlık etmeden eşitlîk sağlayacak yeni bir yolun arayışı söz konusu olan. Yapılması gereken, 80'li yıllarda tüm Avrupa'yı ve Baiıyı etkisi altına alan neokonservatif ve neoliberalist eğilimlere inandıncı bir sol alternatifle karşı çıkmaktır. Mesele bu alternatifi oluşturabilmektir. PERESTROYKA GARANTİ DEĞiT • H I ^ H I Siz Gorbaçov'un perestroykasının kapsamındaki demokratizasyon sürectnin sonuna dek gidebileceğine ınanıyor musunuz? Kısa sure önce Moskova'da Sovyet lideri ile gorüştunüz. Bu görüşmeden hangi izlenimferle aynldınız? Sovyetler Birliği'ndeki, özellikle ordu ve bürokrasinin içinde hissedilen, muhalefet konusunda ne düşünüyorsunuz? Gorbaçov'la şubat sonunda yaptığımız ve beş buçuk saat suren görüşmeden çok olumlu izlenimlerle aynldım. Sovyet lideri bende, demokratikleşme yolunda yaptıği seçimler konusunda son derecede bilinçli ve samimi olduğu izlenimini bıraktı. Bu gezide, başta demokrasinin evrenselliği kavramı olmak uzere, bizim İKP olarak uzun suredir desteklediğimiz ilkelerle bağdaşan bir ahenk buldum. Reformlara karşı direniş ve muhalefet bence böyle tek tek, belli kesimlerde yoğunlaşmış değil. Askeri, sivil ve siyasi toplumun tüm alan SÖYLESİ NİLGÜN CERRAHOĞLU iNeden İKP, öteden beri Avrupa projesini desteklemeyi yeğledi? Uzun süreden beri, Avrupa'nın inşasına bağladığımız inançta ve bu sürece destek vermemizde belirleyici olan unsur, daha iyi bir geleceğe katkıda bulunmak endişesi ve partinin kendi geçmişinden gelen nedenleri olmuştur. Biz, sanayi toplumunun, siyasi demokrasinin ve örgütlü işçi hareketinin beşiği olan Avrupa'nın ve Avrupa solunun bir parçasıyız. Şüphesiz, Avrupa toplumu bugiin bazı çelişkilerle karşı karşıya. Ekonomi ve çevre sorunlan; teknolojik devrim ve işsizlik ve feminist devrim arasındaki ilişkileri düşunmek kâfi. Işte bu tip sorunlara verilecek çözümler ve ikna edici yanıtlar, Avrupa ufkundan geçiyor. Biz Avrupa birliğinin gerekliliğine inanıyoruz. Yalnız ekonomik açıdan değil, politik açıdan da bu birı ! liğin gerekliliğine inanıyoruz. Çünkü yalnız iş dünyasının belirlediği bir Avrupa istemiyoruz. Ekonomik ve sosyal gelişmeyi demokratik olarak seçilmiş kurumların denetlemesini istiyoruz. Son zamanlarda, Alman sosyal demokratları ve Fransız sosyalistleriyle olan temaslarınız sıklaştı. Bu partilerle olan ilişkilerinizde artan bir sıcaklık seziliyor. İtalyan Komünist Partisi'mn SPD gibi sosyal demokratlaşması mı söz konusu olan? Böyle bir dönüşüm içinde olduğunuzu onaylayabilir misiniz? Bir de ÎKP'nin Sosyalist Enternasyonal'e girme olasılığı var mı? Avrupa'daki sosyalist, sosyal demokrat ve işçi partileriyle olan ilişkimiz bugünün ilişkisi değildir. Bunun için, 60"lı yıllarda SPD ile birlikte ÎKP'nin Doğu Avnıpa'ya yönelik "Ost Politik"i başlatmakta oynadığı rolü hatırlamak yeter. Siyasi evrimimizde, bu partilerle olan ilişkilerimizin derinleşmesi ve yoğunlaşması iz bırakmıştır hiç şüphesiz. Avrupa'nın, işçi sınıfının cıkarlarını göz önüne alan ilerici ve demokratik bir program bazmda birleşen tüm sol güçlere ihtiyacı vardır. Biz, önceden tanımlanmış, belirleyici, şartlayıcı bir modelle özdeşleşmek, böyle bir modelden ilham almak eğiümini çoktan geride bıraktık. Model ne olursa olsun, bu aşamayı aştık. Yeni bir asrın eşiğindeki bu derin dönüşüm noktasında ise Avrupa'da sosyalist eğilimden ilham alan tüm güçlerin şimdiye dek karşılaşılmayan yeni sorunlara etkin çözümler aramada işbirliği yapmasının yaranna inanıyoruz. Dolayısıyla şu sıradaki düşünce ve gayretlerimiz, Avrupa'daki sol güçler arasında program bazında bir yakınlaşmaya yönelmektir. Uluslararası organlara girmek içinse, herhangi bir talepte bulunulmamıştır. ve bazen de belirleyici katkılarla etkilemişlerdir. Fakat burada geçmişimizi ve parti olarak tarzımızı anlamak yönünden göz ardı edilmemesi ve altı çizilmesi gereken bir unsurdan daha söz eımek gerekir. O da kararların alınmasında soz konusu olan geniş katıümdır. İKP'nin Batının en büyük komünist partisi olması özelliği, tarihi, siyasi ve bu kültürel formasyonundan doğmaktadır. Ne ki bugun, geçmişle kopukluk unsurlarını içerse de yeni fikirlere yönelmek bir zorunluluk halini almaktadir. Bu, insanlığın şimdiye dek karşılaşmadığı günümüzun büyük sorunlan karşısında, kaçınılmaz görünmektedir. Benim çabam bu yenilenmeyi gerçekleştirmektir. Amacım özellikİe yeni kuşaklarla diyalog kurabilen bir parti inşaa edebilmektir. ^••••/A'P'n/n sosyal demokrat kanadının ilen gelen lideri Cıorgio Napolitano, partinin adının değtştırilebileceğinden, "komünist" yerine "iş"ya da "işçipartisi" gibi bir ısim benimsenebileceğinden söz ediyor. Böyle bir yeni adın, komünist oyları arttırmak açısmdan yararlı bir işlev görebileceğine inansanız, partinin adını değiştirir miydiniz? Partinin adını değiştirmesi, şimdi gündemimizde olan bir sorun değil. Bu sorunun gündeme gelmesi de ancak tüm İtalyan solunu kapsayan bir bütün içinde ve yadsınmayacak büyüklükte siyasi değişiklikler ve yeni kilometre taşları çerçevesinde söz konusu olur. Giorgio Napolitano'nun değerlendirmesi bu bağlamda ele ahnmalıdır. CİDDİ BİR PARTİ ACHİLLE OCCHETTO gidiyor? Kısaca Sayın Occhetto, İKP nereye 1yi bir Torinolu aileden gelen Achille Occhetto tanınmış bir direnişçi olan babasıyla ailesinin geniş siyasi çevresi içinde yetişmiş birpolitikacı. 20. yüzyılın en ünlü İtalyan yazarlarmdan Cesare Pavese'nin Latince ödevlerini düzelttiği anlatılıyor. 1949'da Papa'nın İtalyan komünistlerini aforoz etmesinden sonra komünist partiden ayrılan babasının aksine Achille Occhetto İKP'ye yavlıyor. Bettino Craxi ve Marco Panella gibi 68 kuşağmın önde gelen diğer ttalyan politikaalan gibi İtalyan öğrenci Birliği adındaki bir öğrenci örgütünde politika yapmayı öğreniyor. I962'de İKP'nin gençlik kolu örgıitünun genel sekreteri seçilen Occhetto, üçyıl sonra "Yaşa • • • • Kısa bir süre önce, İtalyan solunda komın en öğretici gezisiydi" diye tanımladıgı Vietmünist ve sosyalistlerı aynı çatı altında birleştinam 'a gidiyor. Şimdi İKP Genel Sekreteri olarak recek bir "ortak ev" konusu guitdeme geldi. Sizziyaret ettiği Gorbaçov'u; bu geziden dönüşte uğce İtalyan solunda boyle bir birliğm gerçek başaradığı Moskova'da tantyor. Gençlik kolundan ayrı şansı nedir? Bir de buna bağiı olarak, 44 yıllık rıldıktan sonra 1966'da partinin yönelim kuruluna İtalyan demokrasısınde artık ne zaman Hıristiseçilen komünist lider, ilk kez 1976'da milletvekili yan demokratları muhalefette goreceğiz? olarak parlamentoya giriyor. Milletvekili dönemecinden bir süre önce ise merkez komitesı ile arasınSol güçlerin yeniden kompozisyonuna sosyada çıkan siyasigörüş aynlıklarından ötürü Sicilya'ya list ve komünistlerin beraberce etkin bir şekilde sürülüyor. "Sicilya Sürgünü" sırasında ikinci evligüç vermeleri, somut siyasi seçenekler karşısınliğini yapan komünist lider; şimdi kendisi gibi koda bir programa gore kademelenmiş tavırlarla münist olan ve partinin merkez komitesinde faaligünden gune oluşacak bir şeydir. Italya'nın ivedi yet gösteren senatör Aureliana Alberici ile evli. Occsorunlan karşısında ortak bir taahhüt altına gihetto'nun biri 17, diğeri 14 yaşında iki oğlu var. rebilmektir söz konusu olan. Birleşik yeni solun İKP, bugünün ve yarının soruianna somut cevaplar getirmek isteyen ve ilham kaynağını sosyalizTnden alan, modern, reformcu, ciddi bir partidir. Sozünü ettiğim sorunlar yalnız İtalya'yı değil, Avıupa'yı ve tüm dunyayı ilgilendiren sorunlardır. Bu arada da amacımız, demokratik hakların alanını hiçbir kesintiye uğramaksızın yaymaktır. Demokrasinin genişlemesi dediğiın zaman bu gerek Doğu Bloku ülkelerini, gerekse de Batı Bloku ülkelerini içermektedir. "Yeni >oTla tanımladığımız İKP politikasının merkezindekı anahtar deyim, sosyalizme giden demokrasi yoludur. İtalya'da biz, bıkıp usanmadan bu amaca ulaşmak için çalışmaktayız. Tabii bu arada enerjik bir şekilde, ekonomik demokrasiyi de savunarak. A,.macımız, demokratik » hakların alanını hiçbir kesintiye uğratmadan yaymaktır. Demokrasinin genişlemesi dediğim zaman bu gerek Doğu Bloku ülkelerini gerekse de Batı Bloku ülkelerini içermektedir. larında bu eğilimlerin mevcut ve bazen çok da güçlü olduğu görülüyor. Bunun (perestroykamn), geriye dönüşü olmayan bir süreç olması hiçbir şekilde garanti değil. Bu nedenle de, o denli kıyasıya bir siyasr mucadele veriliyor. Halbuki kanımca, perestroykamn inandırıcılığı olan hiçbir alternatifi de yok. Bu yüzdendir ki, Gorbaçov'un; Avrupa ve dünyanın tüm demokratik ve ilerici güçleri tarafından desteklenmesi gerekiyor. Macaristan ve Polonya gibi Doğu Bloülkelerindeki demokratizasyon sürecme ne dıyorsunuz? Bu süreci gerek o ülkelerin gelişmesi, gerekse de Batı demokrasileriyle ilişkileri açısmdan fevkalâde olumlu buluyorum. Biz uzun zamandır bu ülkelerde demokrasiyi yayıcı çabaları destekliyoruz. Aynı nedenlerden ötürü de, benzeri bir çaba içine girmeyen ve liberal olmavan ozellikleriyle dikkati çeken diğer Doğu Bloku ülkelerine karşı da, son derece eleştirici bir tavır alıyoruz. rıni nasıl Gorbaçov'un "Avrupa'nın ortak e\i"fikdeğerlendiriyorsunuz? AVRUPA'DA BİRLİK ^ • • • / I v r u p a t f a sol güçlerin birliğine inanıyormusunuz? Daha önce de söylemiş olduğum gibi ilerici ve sol güçlerin programları arasında mümkün olan her türlü yakmlaşmayı yararlı ve etkin buluyoruz. Çabalarımızın ve çalışmalanmızın nihai hedefi, ulusal bağlamdaki çoğulculuğa ve otonomilerine gereken saygıyı göstermek şartıyla Avrupa çapında sol guçler arasında gerçekleştirilebilecek işbirliğini sağlamaktır. • • • • / A 7 ? hâlâ Marksist bir parti mi?Değilse neden yeni kimliğini tartışmıyor, bir başka deyişle '"Bad Godesberg"inı yapmıyor? İKP uzun zamandan beri varlığı ve eylemlerini ideolojik tarumlamaların kalıbından çıkarmıştır ve gene uzun zamandan beri siyasi bir vizyon ve program içinde çalışan bir partidir. İKP, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra, gerek İtalya'da gerekse de dünya sahnesinde olagelen değişimlere paralel olarak "dünya görüşünü" değiştirmiş bir partidir. Gerek Togliatti, gerek Berlinguer, gerekse de partinin başındaki yöneüci kadrolar tarafından getirilen ve geçmişle sürekliliği koparan yeni unsurlar İKP'nin yolunu tayin etmiştir. Nükleer savaş ve barış, demokıasinin evrensel bir değer olduğu yolundaki inançlarımız, insani, sosyal ve devletlerarası ilişkilerde benimsediğimiz şiddet karşıtı ilkelere bir göz atmak, gelişmemizin yönü hakkında yeterli bir fikir verir sanıyorum. Tüm bunlar, (SPD'nin tarihi kongresini yaptıgı bir Alman kenti olan Bad Godesberg gibi) herhangi bir İtalyan kentinde yaptığımız, şu ya da bu kongreye bağlamak zorunluluğunu hissetmediğimiz önemli değişiklikler, kilometre taşlarıdır. Ayrıca şimdi SPD Yrsee belgesini tartışırken, Bad Godesberg'e dönmenin bir gereği var mıdır? Bu da tartışılır. Sizin örnek verdiğiniz bu büyük partiler de dönuşümlerini belirleyen, altını çizdiğiniz bu temel aşamaları yeniden değerlendirmeye çalışmaktadırlar. •••••OoAruz aydır genel sekretersiniz. Partisinde kendi izini bırckmak isıeyen genç bir politikacı sayılırsınız. İKP'nin geçmişindeki buyuk isimlerden referans oiarak aiaığınız liderler kimler? Gramsci mi? Anendola mı? Berlinguer mi? Üçüncü kansıyla 'gtasnosf Occhetto, her defasında Italya'nın siyasi gündeminı belirleyen polemiklerinden boş kalan saaüerınde de gazetecilerin karşısında üçüncü karısı, İKP senatöru Aureliana'yı. Hollyvvood aktörlerine taş çıkartan uzun öpücüklere boğuyor. Genç Achille'nin, genç imajı, İtaiyan basınında yılın fotoğraflan seçilirken, bu kadar "glasnost" ve bu kadar enerji, partinin kemikleşmış kesimlerini şaşırtıyor ve tedirgin ediyor. Halen | Sayın Occhetto, kamuoyu yoklamaları gençler arasında giderek oy kaybettiğinizi gosteriyor. Önemli oranda kayıplar söz konusu. Partinin geleceği açısmdan alarm verici bir gelişme bu. Bu oyların büyük kısmının Sosyalist Parıi've İtalyan seçmeninin yaklaşık üçte bınnin oyunu alan ve ülkenın ıki numaralı siyasi gücü olan İKP'nin genç genel sekreteri Achille Occhetto, "Cumhuriyet" okurlarına postmodern Itatyan toplumunda. komünizmin yeniden tanımlanmasındaki sorunlan, sosyalıstterle birlikte gerçekleştirilebilecek sol alternatifin olabiliriiğini çizdiği "yeni yol"un dönemeçiermi partisinin Marksizmle "yeni" ilişkisinı ve perestroykayı anlattı. inşaası tabii ki kısa süre içinde gerçekleştirebilecek basit, lineer bir teşebbus değildir. Fakat buna rağmen, farklı parlamenter gruplar cephesinde de olsa, birlikte tanımlayabileceğimiz ve desteklevebileceğimiz somut. siyasi seçimler için, şim Biz her şeyden önce Avrupa Topluluğu'nun entegrasyon sürecinin güçlenmesinin gerekliliğine inanıyoruz. bu siyasi hedef için kendimizı angaje etmiş durumdayız. Çünkü bu entegrasyonun yalnız buyük sermaye ve pazarın birleşmesinin, bir ekonomik ortaklığın otesinde bir şeyler olmasını istiyoruz. Bizim projemizin merkezinde bir siyasi Avrupa var ve dolayısıv la da, "Avrupa Birleşik Devletleri"ne dönüşecek bir konfederasyon perspektifı içinde Avrupa Parlamentosu'nun güçlenmesini hedef alıyoruz. Gorbaçov'un yeni yaklaşımı hiç şüphesiz, uluslararası ilişkilerde pek çok şeyi degiştirecek özelliklere sahip. Sovyet liderinin aklındaki dünyayı yeniden düşünme şekli, Avrupa Topluluğu'nun sınıriannı çok aşan ve tüm dunyayı içeren kategorileri, önumuze getirmektedir. Bir "ortak Avrupa evi" ihtimali onümüze siyasi, kültürel ve ayrıca bir program bazında belirlenebilecek bir fon uzerinde Avrupa'nın da ne kıratta olduğunu gosterecek ufukları açmaktadır. TÜRKİYE VE TBKP • • • • Bildiğiniz gibi Türkiye, ATye üye olmak istiyor. Türkiye'nm tam uyelik talebi karşıstnda, sizin ve parıimzin görüşü nedir? Şimdiye dek söylediklerimden ATnin genişlemesine ve topluluğun siyasi kurumlarını, Turkiye'yi de içine alacak şekilde genişletmesine tamamen taraftar olduğumuz meydana çıkıyor. Ama öte yandan Türkiye'deki demokratik kurumların garantisi açıstnda da, aynı şekilde taviz vermeyen bir tutum içindeyiz. halya'nın maaiesef, faşist dönemini yansıtan ceza yasasının o talihsiz iki maddesinin değiştirilnıesi. bizim açımızdan, Turkıye'nin AT'ye girişinin desteklenmesi için gerekli onşarttır. I Turkiye'de isıikrarlı bir demokrasiye erişilebilmesi için, Tıırk sohına, öze'llikle yer altmdaki Komünist Partısi'ne ne gibi öneriîer getirebilırsiniz? Haydar Kutlu ve Nihat Sargın yoldaşlarımızın ulkelerinde, gun ışığında ve meşru bir şekilde, birleşmiş olan partilerini örgutleyebilmek yolunda verdikleri kültürel ve siyasi savaşı paylaşmakta ve destekleınekte>iz. Bu mucadeleleri yuzunden bugun Kutlu ve Sargın tutuktanmışlar, hapse atılmışlar ve yargılanmak durumunda kalmışlardır. Gerek İtalyan parlamentosu, gerekse de Avrupa Parlamentosu'nda temsil edilen ilerici güçler muteaddit defalar bu iki sivasi liderin hapsini takbih ettiklerini belirtmişler, Türk otoritelerinden bu liderlerin serbest bırakılmasını istemişlerdir. Dolayısıyla Türk solundan ziyade, Cumhurbaşkanı Kenan Evren ve Başbakan Turgut Özal'dan ivedilikle, ülkenin içinde bulunduğu demokratizasyon süreciyle bağdaşır bir biçimde, her turlu siyasi gorüş etrafında örgutlenebilmek özgurlüğünu garantileyecek birtakıtn mekanizmaları harekete geçirmelerini istemek gerekir. uzun zamandan beri varlığı ve eylemlerini ideolojik tanımlamaların kalıbından çıkarmıştır. İKP, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra, gerek İtalya'da gerekse de dünya sahnesinde olagelen değişimlere paralel olarak dünya görüşünü değiştirmiş bir partidir. Bundan önceki yönetici kadrolar tarafından getirilen ve geçmişle sürekliliği koparan yeni unsurlar İKP'nin yolunu tayin etmiştir. kaydığı görülüyor. Bu olguyu nasıl açıklıyorsunuz? Gençlerin oyları son on yıl içinde, siyasi konsensusun belirlenmesinde en oynak sektörlerden birine dönüştu. Bu oyların bir özelliği de herhangi İKP bir siyasi formasyonun içeriğinden ziyade imajından etkilenir olmalarıdır. Dolayısıyla bu mevcut eğilimler uzerinde kestirmeden değerlendirmelere gitmek yanlış olur. Öte yandan memnuniyetie soyleyebilirim ki, genç komünistlerin örgütü olan FGCI (İKP'nin gençlik kolu) en tartışmalı konularda bile başarılı girişimlerde bulunmaktadır. Son aylarda ayrıca İKP olarak, uyuşturucu kullanımından, eğitirne, askerlik suresinin kısaltılmasına dek, gençler arasında işsizliğin azalfılması gibi özel olarak gençleri hedef alan konularda da büyuk çalışmalar yaptık ve yapmaktayız. Bu çalışmalann neticelerini almaya başladığımı/dan emin olabilirsiniz. FGCl'nın son kongresinde ilk defaya mahsus olmak üzere son 10 vılda görülen eğilimin aksine, üye sayısmda artış da kaydedilmiştir. Bu sorunun tamamen çözulmuş olduğu anlamına gelmese de güven verici bir işarettir. ttKKKMPek çok insan artık komünizmin demode olduğunu, komünistlerin her tarafta kaybettiğini soylüyor. Örneğin geçenlerde Fransız televizyonunda, Fransız konmnistlerinin lideri Georges Marchais'ye yöneltilen en başlıca eleştirilerden biri buydu. Sizce komünistlerin yaşadıkları bu kriz İtalya'yı da kapsıyor mu? "YENİ YOL" GERÇEK Bu güçluğün ve karşılaşılan kredibilite kaybının nedenleri büyük ölçüde sosyalist duşüncenin içine düstüğü bunalım ile birlikte komünisl ülkelerin, "reel sosyalUm" ilkelerinin dene>iminden edinilen olunısuz izlenim ile vakından ilişkılidir. Aynea tabii ulusal duzeyde, soz konusu partilerin inisiyatif almakta ve siyasi aksiyona geçmekte gösterdikleri sınırlılığı da tanımak gerekir. 'iz, önceden tanımlanmış, belirleyici, şartlayıcı bir modelle özdeşleşmek, böyle bir modelden ilham almak eğilimini çoktan geride bıraktık. Model ne olursa olsun bu aşamayı aştık. Yeni bir asrm eşiğindeki bu derin dönüşüm noktasında ise Avrupa'da sosyalist eğilimden ilham alan tüm güçlerin şimdiye dek karşılaşılmayan yeni sorunlara etkin çözümler aramada işbirliği yapmasının yararına inanıyoruz. diden harekete geçmemiz perektiğine inanıvorum. Yalnız sosyalistler ve komunistler değil, tüm sol ve ilerici güçlerin, mevcut Hıristiyan Demokrat hâkimiveline âlternatif bir program oluşturmak hedefi, gozden hiçbir zaman kaybedılmemesi gereken bir hedeftir. Bence bu alternatifi oluştuı GENÇLERDE DİYALOG Togliatti ve Longo da sözünü euiğiniz liderlerle birlikte, hiç şüphesiz partimizin tarihini önemli