Katalog

CUMHURİYET/2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER 12 NİSAN 1989 merkezi planlamaya gore gerçekleştırilir. Ancak kol mıştır. Sovyetler Birliği'nde tanmda zorunlu kolekhoz, üretim paterininin saptanmasında bir derece tiflesme ise 1928 yılında Stalin'in emri ile başlamışye kadar serbesttir. Kolhoz uyeleri sadece bir eve tır. Bu bakımdan Gorbaçov'un kolektif işletmeleve evlerinin etrafına 5 dekara kadar ufak bir top re karşı çıkması ve Sovyet tarımındaki venm dürak parçasına sahip olabilırler. Kolhoz uyeleri, ev şükluğunü bu işletmelere atfetmesi, Stalin dönemine leri etrafındaki bu ufak toprak parçalarında kendi karşı bir hareket olarak tam yerine oturmaktadır. isteklerıne bağlı olarak sebze ve meyve yetiştirebil Hele bu hareketi, Stalin dönemindeki kolektifleşTarımda perestroyka olarak Gorbaçov, devlet topraklarının 5, 50 ya mekte; en çok bir inek, iki domuz, on koyun ve ke me ile itibarını yitiren Sovyet çiftçilerine itibannı çı ve ıstediği kadar da kümes hayvanı besleyebil yeniden kazandırma, toprağının efendisi olma hada daha fazla sürelerle köylülere kiraîanmasım öngörmektedir. Bu mektedir. reketi olarak takdim etmesi, hareketin milyonlarca konuda eyleme de geçilmiş bulunmaktadır. Fakat son günlerde Kolhozlann arazi genişliği bölgeden bölgeye de çiftçiye sempatik gelmesine de neden olmuştur. basına yansıyan haberlere göre Gorbaçov, bu konuda Politbüro'da ğişır. Her bir kolhozdaki aile sayısı da farklı olup Konunun bir yönü de Lenin ile ilgilidir. 1917'de ortalama 418'dir. Demek ki Sovyet tanmı halen sov Lenin "Koyluye toprak" sloganını kullanmış ve Lebüyük bir direnişle karşılaşmıştır. hoz ve kolhozlara dayanmaktadır. Bu büyuk işlet nin döneminde uygulanan Yeni Ekonomi Politikamelerde verim duşuktur. Sadece kolhoz üyelerinin sı, kırsal alanlarda oldukça zengin bir köylü kesiProf. Dr. ZİYA GÖKALP MÜLAYİM A.Ü. Ziraaî Fakültesi evlerı etrafında sahip oldukları bireysel ozel top minin oluşmasına yol açmıştır. Lenin, tanmda korak parçalarında verim çok yuksektir. Şöyle ki, bu lektifleşmenin çok dikkatli ve tedrici yapılması geÖğretim Üyesi toprak parçalanrun fiilen ekilen arazıye oranı Vo 34 rektiğini vurguluyordu. Lenin'in ölümunden sonra Sovyet lideri Mihail Gorbaçov'un perestroyka (ye şandan büyük oranda tarımsal ürün ve besin mad olduğu halde, bunlardan elde edilen üretim, Sov Stalin ise zorunlu ve şiddetli bir kolektifleşme yüniden yapılanma) politikası bütün dünyada ve ül deleri dışalımı yapılmaktadır. yetler Birliği toplam tarımsal üretiminin ""o 3035'ini rütmüştür. Bu nedenle de Gorbaçov, perestroyka ile kemizde dikkat ve ilgiyle izlenmektedir. Perestroy Sovyetler'in tarımsal ürun ve besin maddeleri oluşturmaktadır. Lenin'in "köylüye toprak" slogamna da tekrar sakanın Sovyetler Birliği'nde her zaman sorun olan dışalımı ortalama olarak yılda 3040 milyar doları hip çıkmak istemektedir. tarımı da kapsaması kaçınılmazdı. Nitekim mart bulmakta olup bunun 610 milyar dolarlık kısmı huGorbaçov'un esas itibarıyla kolhoz üyelerinin evGorbaçov'un kiralamaya geçişi 1988'de Kolhozlar kongresinde Gorbaçov'un yap bubattır. leri etrafında sahip oldukları ve özel olarak işlediktığı geniş bir konuşma ile tanmda perestroyka haSovhoz ve kolhozlara dayanan Sovyet tanmında leri ufak toprak parçalannda verimin çok yüksek Sovyetler Birliği'nde fıilen ekilen arazi 212 milreketi ciddi olarak baslamış ve uzun tartışmalardan yon hektardır. üretim yetersiz kalmakta ve besin maddeleri sıkın olmasından esinlenmiş olması ise en büyük olasısonra nihayet Sovyetler Birliği Komünist Partisı Sovyet tanmı perestroyka öncesi butünuyle tısı çekilmektedir. Işte bu nedenle Gorbaçov, tanm lıktır. Gorbaçov, bu parsellerdeki yüksek verimin Merkez Komitesi'nin 1617 Mart 1989'da ikı gun su sovboz \e kolhoz olmak üzere iki tip çok buyük ta da da perestroyka gereğini duymustur. özel işletilmelerinden fleri geldığini düşünmuş ve buren toplantısında Gorbaçov'un önerdiği doğrultu rım işletmesine dayanmaktadır. Tanmda perestroyka olarak Gorbaçov, devlet top nun için uzun süreli toprak kiralama yöntemi ile yeda kâğıt uzerinde sonuçlanmış bulunmaktadır. AnBu genel saptamalardan sonra Sovyet tarımının raklannın 5, 50 ya da daha fazla sürelerle köylüle ni özel işletmeler yaratmak istemiş olabilir. cak konu henüz bitmemiştir. Tanmda perestroyka temelini oluşturan sovhoz ve kolhozlar hakkında re kiralanmasını öngörmektedir. Bu konuda eylenın uygulama sonuçları ileride görülecek ve belkı biraz bilgi verelım. Sovbozlar, büyük devlet çiftlik me de geçilmiş bulunmaktadır. Fakat son günlerde Sonuç de yeniden değerlendirmeye tabi tutulacaktır. leridır (Bizdeki devlet uretme çiftliklerine benzer basına yansıyan haberlere göre Gorbaçov, bu konuda Politburo'da büyük bir direnişle karşılaşmışler). Sovyetler'de 22687 adet sovhoz var olup bunButünuyle Gorbaçov, toprak kiralama sısteminin Günümüze kadar uygulama nasıldı? lar toplam arazinin fn 62'sini işlerler. Koibodar ise, tır. Özdlikle Politbüro Tarım Sekreteri Ligaçev, dev Sovyet tarımsal üretimini arttıracağına inanıyor. kolektif çiftliklerdir. Bunlar arazi kullanma koo let topraklarının köylülere kiralanmasına şiddetle Ancak, Gorbaçov'un özel işletmelerin devlet ve koMerkez komitesince kabul edilen Gorbaçov re peratifı olarak da kabul edilmektedir. Kolhozlar karşı çıkmış ve besin sorununa çözüm olarak, ko lektif işletmelerden daha verimli olacağına inanması form plantna göre özetle tarırn topraklan çiftçilere da, geniş bir arazi, kolhoz tarafından kolektif ola lektif çiftliklerin daha modem yöntemlerle çalışması ya da bu yönde eyleme geçmesinin Sovyetler'de bazı ıızun süreli kiralanabüecek ve kira sözleşmesi mi rak işletilmekte ve elde edilen üretim, masrafları çık ve belli ölçüde mali özerklik verilerek çiftçilerin da ideolojik tartışmaian beraberinde getinnesi kaçıras yoluyla devredilebilecektir. tıktan sonra, kolhoz üyeleri işçiler arasında emeğe ha kârlı bir çalışma ortamında daha verimli hale nılmazdır. Çunkü Marksist teoriye göre, devlet ve Gunlerden beri basında yer alan haberlerden, göre bolüşulmektedir. Bugun Sovyetler Birliği'nde getirilmesini önermiştir. Ancak, yazımızın başında kolektif işletmeler, özel işletmelerden daha üst düSovyet tanmında perestroyka ile ne kastedildiğini 26243 adet kolhoz vardır. Bunlar toplam arazinin belirttiğimiz uzere, bütün bu tartışmalar Ligaçev zeyde bir işletme biçimi. Sovyetler bu ideolojilerianlayıvermek kolay değildir. Bunun için Sovyet ta Vo 38'ıni işlerler. Her bir kolhozun kullandığı ara in iddialan da göz önüne alınarak, Gorbaçov'un re ni kendi içlerinde yıllardır uyguluyor ve bütün dünnmında arazinin nasıl kullanıldığı, daha doğrusu zi genişlıği ortalama 6100 hektar olup bunun fiilen form önerileri doğrultusunda sonuçlanmıştır. Şöyle yaya yaymaya çalışıyorlardı. Şimdi bundan hemen ki, kiralama sistemiyle yaratılacak yeni özel işlet vazgeçmeleri kolay değil. Bu nedenle, Sovyet tantanmın işletme yapısı hakkında bazı önbilgilere sa 3200 hektarı işlenmektedir. hip olmak gerekmektedir. Bu nedenle ben bu yaGerek sovhoz, gerekse kolhozlarda sahıp olunan meler, mevcut devlet ve kolektif işletmelerle bir ara mında perestroykamn uygulanması yıllannda da zımda önce Sovyet tanmı işletme yapısının halen arazı ile fıilen işlenen arazi arasında çok büyük bir da faaliyet gösterecektir. ideolojik tartışmaların devam edeceğini zannediyonasıl olduğunu kısaca inceleyecek ve sonra da bu fark olduğu gorulmektedir. Bu fark, sovhoz ve kolGorbaçov, tanmda perestroyka olarak kiralama nım. Ben şahsen Gorbaçov'un bu konuda başarılı tarım yapısında Gorbaçov'un ne gibi değişiklikler hozlarda nispeten ekstansif bır tarım yapıldığını ve sistemiyle yeni özel işletmeler yaratma düşuncesini olmasını isterim. Çünkü ben, tanmda özel işletmeişçılerin tarımsal faaliyete yoğun biçimde katılma acaba nereden esinlenmiş olabilir? Tam bir yargı lerin çeşitli tarımsal kooperatif ve üst örgütlerıyle yapmak istediğini belirtmeye çalışacağım. ya varmanın olanaksız olduğu bu konudaki ban gö örgütlendiklerinde, kolektif ve devlet işletmelerinBurada hemen Sovyet tanmı ile ilgili bazı genel dıklarını göstermektedir. saptamalar yapalım: Sovyetler Birliği'nde bütün arazi devletindir. Kol ruşlerimi burada behrtmekte yarar görüyorum. den çok daha verimli olduklanna inanıyorum. YılBilindiği üzere Gorbaçov, glasnost ve perestroyka lardır savunduğum bu görüşün Sovyetler Birliği'n Sovyetler Birliğj'nde eskiden beri bir tanm so hozlar, bir karşıiık ödemeksizin araânin suresiz olarunu vardır. Besin maddeleri üretimi yetersizdir. Dı rak kullanma hakkına sahiptir. Kolhozda üretim, politikalan ile genellikle Stalin dönemine karşı çık de de doğrulanması beni mutlu edecektir. Sovyet Tanmında Perestroyka Sezar'dan Sezar'a... PENCERE Erken Seçim Öncesinde miyiz? Erken bir genel seçım olur mu? Şu günlerde herkesin konuştuğu konu bu Madem ki ANAP yüzde 21.75'e indı, öyteyse erken seçim gundeme gelmıştır Evet, ANAP'ın oy oranı yüzde 36'dan 21.75'e indi. Ama SHP'nin oy oranı da yüzde 30'u bile bulmadı. DYP'ninkı ise yüzde 25'ten birazcık üstün... Bu oranları genel seçım ölçüsüne vuranlar SHP'nin 190, DYP'nin 170 kadar milletvekili kazanabileceğıni hesaplamışlar. Demek ki bu seçim bir tek partıyı ıktidar yapmayacakmış. Yine bir ortaklık iktidarı söz konusu olacakmış . ANAP yenıldi. Burası kesin. Yakın bir tarihte yapılacak bir genel seçimde belki yüzde 21.75 oranını bile tutturamayacak Bu (ArkıiM 10. Sayfuılu} OKTftYAKBAL EVET7HÂYIR OKURLARDAN Ynhnrih^tnn AUtlUlin lUfl neden ahndı tstanbul Kartal ilçesine bağlı Yakacık 'ta posta dağıtım (tevziat) işleri uzun yıllar, Yakacık'taki PTT Şubesi tarafından yurutulürken, nedeni bizce meçhul bir düşünce ile bu işlem, Yakacık PTT Müdurlüğu'nden alınarak, PTT dağıtım hizmetleri; Kartal PTT Mudürluğu'ne verilmistir. Yakacık, Kartal'a 10 km. mesafede 50.000 nufusa yakın bir semttir. (Yazın bu nüfus iki misli artar). Hergun PTT dağıtım memurlan, Yakacık'a ait postayı; Yakacık 'a taşımaktadırlar. Bilhassa glb taahhütlu mektup ve bunun Rı'/menvnr/ı P 7 . klymetU DUglMiyiirU r 1 1 e v r a k h d a ğ l t m ZSZSSMM PTT yazısuıa cevap dağmm servisine uğrayıp almanız için adresinizdeki evin kapısına bir san kağu bırakıyorlar. Bu san kağıdı alan vatandaş, 10 km. mesafeyi aşarak Kartal'a inmektedir. Şayet Kartal'a inmekte geç kalmıs iseniz, kıymetli eırakınız çıkış yeri olan (KüçükyaU'ya) iade edilmiştir. Bu mesafe de 10 km olup gidiş dönüş 40 km dir. Oysa eski hatiyle anında PTT hizmetlerinden yararlamyorduk. Bu yanlış uygulama, vatandaş için bir iskencedir. ZEKÎ ERGÜNSU Gazetenizin 16.3.1989 tarihli nüshasmda yayınlanan "Bilgisayarlı PTT" bashklt yazı incelenmiştir. Yazımza konu olan Doç. Dr. Sara Beygu 'nun abonesi bulunduğu 366 80 34 numaralı telefona temmuz 1988 döneminde tahakkuk ettirilen 325.075 liralık borca 28.9.1988 tarihli dilekçesi ile itiraz etmesi üzerine telefon santral ve şebeke yönünden kontrola altnmıs ve araştırmamn devam ettiği 29.11.1988 tarih ve 18784 sayılı yazımızla adı geçene bildirilmistir. Ayrıca telefonun santral ve Tarihte çok imparatorluk var; ama, en görkemlisi sanırım Roma'dır. Haberleşmenin ulakla, ulaşımın hayvanla yapıldtğı bir dönemde, Romalı, buyurganlığını nasıl yayıp sürdürebilmiş? Her gittiğin yerde Roma'nın izi var: Işte bir Roma hamamı... Işte bir su kemeri... Kim yapmış? Romalilar... imparatorluk her gittiği yere düzeninı götürür, yapıtlarını serper. Çeşitli halklara buyurganlık üzerine kurulu devlet demek imparatorluk; Romalıyı üstün tutar, aşağı gördüğü halklan da bağımlı yerel yönetimlerle güder. Her imparatorluğun bir de gerekçesi vardır ki evlere şenlik: Biz buyruğumuz altına aldığımız halklara ve yerlere uygarlık götürdük.. Eh, bu savda bir gerçeklik payı da yok değildir, Sömürge imparatorlukları da el koydukları ülkelere uygar dunyanın hizmetlerini taşımadılar mı? • Ulusçuluk ve bağımsızlık akımlarının tarihsel yükselişi, eski imparatorlukların sonunu getirdi; ulusal devletlerin dünyasında çok uluslu imparatorlukların yerı kalmadı. Ancak günümüzün imparatorlukları, kimlik değiştırdiler, el altından iş görüyorlar. Eskiden Roma İmparatorluğu'nun buyurganlığı altında yaşayan ülkelerde halkın bilincı çatallaşmıştı; önce yerel yönetıciye baş eğerdi. Bu kim? Bizim kralımız; ama, bir de Sezar var.. O nerede? Roma'da oturur. 21'inci yüzyıla doğru bir Sezar da VVashıngton'da oturuyor; hem de uygar insan. Ne var ki, Roma imparatorluğu'nun görkemınde de uygarlık Sezar'a özgü değil mıydi? "Ulusal bilinç" uygarlığın bir aşamasında aydınlandı. Bu olgu, her halkın kendi kımliğıni bulması demektir; bireyin insanlık onurunu kazanmasında bır dönemeçtır. İnsan haklarının urüsallaşma sürecinde ortaya çıkması rastlantı değil... Önce ulusal bilinç.. •Ve insan hakları.. Hiçbir halk, bu aşamadan geçmeden uygarlaşamaz. Amerikan yaşamına özenmek ya da "Avrupalılaşmak" uygarlaşmakla eşanlamlı sayılabilir mi? Ankara'da bir Başbakan.. VVashington'da bir Sezar. Uygarlarla barbarlar arasındaki ılişkilere benzeyen bır bağıntı içinde yaşamak, Türkiye için yeterli ayıptır. Hiçbir gerekce insan olana bu düzeni benimsetemez. Yeryüzünde uygarlığın paylaşılması, işbirliği, kültür alışverişi başka; egemen devletın gölgesi altında yaşamak onursuzlugunu sineye çekmek başka bır T şebeke yönünden kontrolüiştir. Bu ıkisi arasındaki ayrımın bilincine varamayan bir ulus uysonucunda herhangi bir kaçak garlaşamaz. * Eğer Türk ınsanı, buyurganlık altında yaşamayı uygarlık sanacak kadar bllinçsiz ise AT'ye yönelik siyasetin de hiçbir değeAncak söz konusu telefon ri kalmayacaktır. 2.8.1988 tarihine kadar abone AT, yakın gelecekte "Avrupa Bıheşik Devfef/'ne hazırlanıyor. Bu arzusu ile konuşmaya kapalı çok uluslu devleti, eski ımparatorluklardan ayıracak olan nitelik olduğundan, yapılan nedır? Öyle bir devlet düşünülüyor ki bütün uyeleri eşit; bütün incelemede temmuz 1988 halklan eşit; bütün yurttaşları eşit... döneminde alman telefon Türkiye bu oluşuma katılmak istiyor. kontroründeki ilerlemenin Vte herkes sanıyor ki AT'ye girmek için ekonomik alanda hatespiti mümkün olmayan bir anzadan kaynaklandığt zırlık yeterlidir. kanaatine vanlmış ve tahakkuk Hayır. eden 325.075 liranm 293.200 İnsan haklarını ıçıne sindırememiş bır toplum olmaktan kurlirası iptal edilerek Temmuztulamazsak, AT'ye eşit koşullarla katılamayız. Bızım sorunumuz Ağustos ve AğustosEyliil ile AT'ye girmekte değil, kendi içimizdedir. Biz uluslararası kurumAralık 1987, Şubat 1988 dönem lara katılmayı kimliğimizi silmekle eşanlamlı tuttukça çağdışına faturalarının geç ödenmesinden sürülürüz. kaynaklanan 31.875 liralık fatura aboneye iletilmiftir. PTT Genel Mudurlülü TJtfZZ&ZİZ* Üstün Goodyear teknobjisinden: Geniş tabanlı Goodyear GPS 70! Her tür hava ve yol koşulunda çok daha güvenli. Sağlam, dayanıklı, ekonomik. Şık ve güçlü görünümüyle benzersiz. Esnek yapısı ve yumuşaklığından gelen kon foru ile mükemmel... Goodyear GPS 70: Güzel, keyifli yolculukları seven... Evine güvenle kavuşmayı isteyen sürücüler için! GOODYEAR YUVAMA ULASTIR GOOD YEAR