Katalog

Cumhuriyet SoĞUKFÜZYON Sahibı: Cumhuri>eı Matbaacılık vc Gazetecilık Turk Anonim Şırketı adına Nıdk >•* • Goıel Yayın Müdürü Hasu Omal, Mümsesı Müdürti: EmiM UşaklıgU, Yaa Işltrı Muduru: Olta; Goaeasin, • Haber Merkezı Müduru: Vtlçu Bıyrr. Sayfa Duzenı YOneımenı: Ali Ac«r, • Temsılaler ANKARA: AtiKI Tan, IZMtR: Hlkratl ÇttinkMft, ADANA: Cd*i B l Istanbul Haberlcri: Erfc» Akyıldız, Dış Haberler: Ergıu Balcı, Ekonomı. Ctmçu Turtau, KUltur: Cdal Lsttr, Spor Damşmanı Abdolkadir Yucdman. Dmellme: Rrfik DartK^ Araştımıa: Şıhin Alp». IşSendıka: Şakran Ktleaci, Yurt Haberlerı: Necdrt Do£u, Dızı Yazılar: Kcrtn Çalışlcn, 9 KoordınaıOr: Ahmet Konılsan, • MaJı Işler: Eroi Erkut, • Muhasebe: Btdent Kact # BütçePlanlama: Srrgi Osnunbcşeogh • Rcklam: Ayşt TOTM, Ek Yayınlar. Hibı Akrd • [dare: Hiscyfa Gurer, Işlctme: önder Çdik, BıigiIşlem: S«il !•«!. Basan ve Yayan: Cıımhun» Malbaacılık vr Guaeolik T.A.Ş. TUrk Otajı Cad. 39/4! Caialotlu 343}4 Ig. PK. 246lstanbul. Td 312 05 05 (20 hat), Telot 21246 Fu: (1) 526 60 72 # BıMW«7 Aakanc Zıya GOkalp Blv Inkılap S. No: 19/4. Td: 133 11 4147. Tclcu 42344 Fu: (4) 133 11 41/428 # tnnir H. Ziys Blv 1352 SJ/3, Td: 13 12 30, THec 5235» Fu: (51) 19 53 60 • A4ua: InflnO Cad. 119 S No: 1 Kat I, Td: 19 37 52 (4 hal), Tdo: 62155. Fu: (71) 19 37 52 TAKVİM: 12 NlSAN 1989 tmsak: 4.52 Guneş: 6.23 öğle: 13.10 Ikindi: 16.51 Akşam: 19.46 Yatsı: 21.11 Gürcistan hâlâ gergin Şu günlerde bilim ve teknoloji dünyasını en çok ilgilendiren konu soğuk füzyon. Martin Fleichmann ve B.Stanley Pons tarafından laboratuvar topunda gerçekleştirilen soğuk füzyon, Newsweek dergisinin son sayısma da konu oldu. Dış Haberier Servisi Asnn en büyük bilimsel gelişmesi olarak nitelendirilen "soguk fözyon", sağladığı ucuz ve sonsuz enerji Ue bilim ve teknoloji dünyasının ilgi odağını oluştunıyor. Güneşe ışık saçma özelliğini veren nükleer füzyon olayında hafıf iki atom ağır bir atom oluşturarak birlesiyorlar. Bu birlesme sırasında doğan enerji ise elektrik enerjisine dönüştürülebiliyor. Newsweek Dergisi'nin haberine göre, laboratuvar koşullarında nükJeer füzyon yaratmak için 30 yıldır çalışan bilim adamlan bu olayı ancak 12 lokomotif büyüklüğündeki reaktörler ve 120 trilyon vathk lazerler ile gerçekIeştirebilmişlerdi. Martin Fldchmann ve B. SlanJey Pons adl; iki kimyagerin geçen günlerde yaptıkları açıklama ise bir anda tüm bilim dünyasını sarstı: Bu iki araştırmacı nükleer füzyonu küçük bir laboratuvar tüpü içinde gerçekleştirmeyi basarmışlardı. Bu haber üzerine dünyanın dört bir yarundaki bilim adamlan aynı sonuca ulaşma ve bu buluşu doğrulamak çabasma giriştiler. Nükleer füzyonun ticari enerjiye dönuştürulmesinde en büyük engel, atom çekirdeklerinin doğal olarak birbirlerini itmeleri. Bugün kullanılan geleneksel füzyon reaktörleri atom çekirdeklerinin doğal dirençlerini kaba kuvvetle yenmeye çalışıyorlar: Bu reaktorlerde 50 milyon dereceye kadar ısıtılan parçacıklar çok yuksek bir yoğunluğa erişinceye kadar sıkıştınlıyorlar. Bu işlemin sonunda füzyon oluşuyor, diğer bir deyişle atom çekirdekleri "kaynıyor". Bu işlem neredeyse ürettiği enerji kadar enerji harcadığı için ekononük sayılmıyor. Tüp füzyonu, aynı olayı oda sıcaklığında ve deniz suyu kullanarak gerçekleştiriyor. Füzyon sonunda, çok ucuz ve hemen hemen sonsuz bir enerji elde ediliyor, bir nükleer santraldan çok daha az radyoaktif artık oluşuyor ve komür benzeri yakıtların yol açtığı sera gazlarından hiçbirine neden olmuyor. Soğuk füzyon ilk defa Fleichmann ve Pons'un kafalarında doğmuş. Bu iki kimyacı gümüşsü bir metal olan palladyumun bir hidrojen türü olan deuteryumu emme ve bünyesi içinde hapsetme özelliğinden faydalanabileceğini ve yoğunlukJarı artarak sıkışan deuteryum atomlarının sonunda füzyona gireceğini hesaplamışlar ve bunu başarmışlar. Utah Üniversitesi soğuk füzyonun patentini almak için başvurmuş durumda. Füzyon için kullanılan yakıt çok ucuz: Deniz suyunun bir galonu 10 sente yaklaşık 200 liraya elde edilebiliyor ve yanm ton deniz suyu 1000 megavatlık bir reaktörü bir yıl idare ediyor. Ne var ki palladyum pahalı ve az bulunan bir maden. Şimdi bilim adamlan palladyumun yerine başka bir maden arıyorlar. NUkleer füzyonun yaygınlaşmasının geleneksel yöntemlerle 30 yıl alacağını düşünen uzmanlar soğuk füzyon ile bu sürenin çok daha kısalacağına inanıyorlar. Gürcistan'da ölü sayısı 19, hareketleri kışkırttığı öne sürülen 30 kişi aranıyor Akdeniz Çocuk Şenliği BODRUM (ANKA) Ulusal Egemenlik ve Çocuk. Bayramı, 23 Nisan'da TRT tarafından düzenlenecek Uluslararası Çocuk Şenliği ile kutlamrken, Bodrum'da da bir Akdeniz Çocuk Şenliği düzenlenecek. 10'u aşkın Akdeniz ülkesinden çocuklarm davet edildiği, 915 mayıs günleri arusmda yapılacak şenlikte barış ve çevre duyarlılığtnı konu alan etkinliklere ağırlık verileceği bildirildi. Yöredeki çevre ve deniz kirlenmesine karşı kampanya yürüten Bodrum Gönüllüleri Grubu tarafından düzenlenecek olan şenlik süresince Bodrum'daki ailelerin yanında kalacak olan yabancı çocuklar, açık havada ortak resim ve müzik çalışmalan yapacak ve halkoyunları gösterileri sunacak. Geçen hafta sonu meydana gelen olaylardan sonra Gürcistan 'da durumun gerginliğini koruduğu bildiriliyor. Olaylarda ölenlerin anısına genel yas ilan edilirken, Komünist Partisi yayın organı Pravda, hareketlerin milliyetçi akımlar tarpfmdan körüklendiğini öne sürdü. Dış Haberier Servisi Sovyetler Birliği'nin Gürcistan Cumhuriyeti'nde, geçen hafta sonu meydana gelen olaylarda ölen 19 kişinin anısına dün resmi "genel j a s " uygulandı. SSCB Komünist Partisi yayın organı Pravda, gösterileri kışkırttığı öne sürülen milliyetçi akımlan sert bir dille suçladı. Dışişleri Bakanı Eduard Sevardnadze, Gürcistan yerel parti yöneticileriyle görüşerek olaylar konusunda bilgi aldı. AP'nin haberine göre pazartesi günü başlatılan genei grev sürerken, okullar ve tiım işyerleri dün de kapalı kaldı. Ölenlerin anısına ilan edilen "genel yas" nedeniyle binlerce kişi kollannda siyah bantlarla, bindikleri araçlann kornalarını çalarak ve ışıklannı ğı ziyareti iptal ederek gittiği Gürcistan'da yerel parti yetkilileriyle görüştü. Beraberinde Politbüro uyelerinden Georgi P.Razumovski ile birlikte Tiflis'e gelen Şevardnadze, yerel parti ve hükümet yetkililerine eylemcileri yatıştırmak ve asayişi sağlamak amacıyla gereken her şeyin yapılması çağrısında bulundu. Sovyet Resmi Haber Ajansı TASS, Tiflis'teki liderlerin duıumu "son derece gergin" olarak nitelediklerini duyurdu. öte yandan Gürcistan Komünist Partisi lideri Cumber Patiaşvili, Sovyet televizyonu akşam haber bülteni "Vremya"da olaylara ilişkin geniş acıklamalarda bulundu. Gösterilerin büyümemesi ve kan dökülmemesi için yoğun çaba harcadıklarıru anlatan Patiaşvili, "Gürcü Katoiik lider tkinci trya'yı bile cağırdık. Onlara sakin olmalan için yalvardık. Ama dinlemediler. Sonra polis geldi ve çatışma çıktı. Liderler hemen kaçGürcıstan'da pazartesi gunü başlayan genel grev sürerken, okullar ve işyerleri dün de kapalı kaldı. tılar. Liderlerden kimseye bir şey yakarak Tiflis caddelerinde do dirdi. Böylece ölü sayısı 19'a yük bir makalede olaylann "milliyetçi olmadı. Gösteriye aku'f olarak kaseldi. Yaklaşık 100 kişinin de ya akuniar" tarafından köruklendiği tılmayan masum insanlar zarar laştılar. Gürcistan radyo ve televizyonu ralandığı gösterilerden sonra göz ve gerilimin yükseltildiği belirtil gördii" diye konuştu. Cumber da normal yayınıru değiştirerek altına alınanlar arasında milliyetçi di. Pravda'nın makalesinde ayrı Patiaşvili, olaylardan sorumlu olpazartesi gününden itibaren yas hareketleri kışkırttığı öne sürülen ca önceki gün açıklanan ve bu tür duklarını da kabul etti. yayım yapmaya başladı. Eğlence 6 liderin bulunduğu, 30 kadar hareketlere kanşanlara uygulanaBu arada Tiflis'teki üniversite programlan yayından kaldırıldı. "önder" konumdaki kişinin de cak olan hapis ve para cezalarını öğrencileri de pazartesi günü "bir Tiflis'teki Cumhuriyet Hasta aranmakta olduğu kaydediliyor. belirleyen yasanın yararlarından araya toplandıklan" gerekçesiySSCB Komünist Partisi yayın da söz edildi. le askerlerin havaya ateş açarak nesi'ndeki doktorlardan Davil SSCB Dışişleri Bakanı Eduard kendilerini dağıtmasını ve bazı arLazarişvili, pazar gunkü olaylar organı Pravda da dünkü sayısınsırasında ağır yaralanan 32 yaşın da Gürcistan'daki olaylara geniş Şevardnadze, olaylar nedeniyle kadaşlannı gözaltına almasını kıda bir gencin daha ölduğunu bil yer verdi. Pravda'da yayımlanan Demokratik Almanya'ya yapaca nadılar. Rodoslu çapkınlar dernek kuruyor RODOS (AA) Ege Denizi'ndeki Rodos adasında bulunan profesyonel çapkınlar, yaklaşan turizm sezonu nedeniyle dernek kurmayı kararlaştırdılar. Kurucu 15 üye derneğe üye kabul edilecek çapkınların 2535 yaşları arasında olması gerektiğini belirttiler. Derneğe girebilmek için zorunlu şart ise, üye olacakların Rodos Hastanesi'nden AIDS olmadıkları yolunda rapor almaları. Üyeler dernekten alacakları özel kartlarla, adadaki gece kulüplerine indirimli gidebilecekler. Edirne Müzesi'ndeki eserlerin çoğu gümrük kapısında yakalanan parçalar Gümrükle beslenen arkeoloji Serhat şehrimizin müzesini dördü karayolu, ikisi demiryolu ve ikisi deniz yolu olmak üzere sekiz gümrük kapısında ele geçirilen eski eserler besliyor. ZAFER AKNAR ~ EDİRİSE Edirne Muzesi için "yurtdışına kaçınlırken yakalanan eski eserlerden oluşan bir müze" denilebilir. Müzenin mötevazı tanıtıcı broşürü incelendiğinde, sergilenen eserler hakkıııda sık sık "giimriik kapısında yakalanan eserlerdir" sözcüklerine rastlanır. Edirne, tarih boyunca Avrupa'dan gelen kavimlerin Anadolu'ya, Doğudaki uygarlıkların Batıya göçlerinde daima "kapı" rolunu oynamış. Bu nedenle Ediıne'de çeşitli uygarbklara ait ilginç kalıntılar, değişik eski eserler ortaya çıkabiliyor. Edirne, bu konumunu hiç kuşkusuz bugun de sürdürüyor. Bu "serhal şehri"nin müzesini, dördü karayolu, ikisi demiryolu ve ikisi deniz yolu olmak üzere sekiz gümrük "kapısT'nda ele geçirilen eski eserler besliyor. Selimiye Camii'nin medresesinde yer alan "Türktslam Eserleıi Müzesinin" etnografık zenginliğinin hemen yanında, 1981 yıhnda yeni bir binada açılan "Arkeoloji Müzesi"nde sergilenen eserler arasında garip bir akrabalık dikkati çekiyor. yor. Hatta içlerinde şimdiye kadar hiçbir yerde görülmemiş, hangi uygarlıklara ait olduğu bilinmeyen "bilmece" eserler dahi var. 1966 yıhnda Kapıkule'de bir yabancıdan Roma dönemine ait cam koku şişeleri, 1967'de bir lngiliz turistten alman etnografik eserlerden daha ilginç ve önemli olanları yine aynı yıl iki Belçikalı turistten ele geçirilmiş. 299 adet arkeolojik eser, 102'si altın ve 15'i gümuş olmak üzere toplam 1071 Yunan, Roma ve Bizans sikkesi "kapı"da yakalanan en büyük partiyi oluşturuyor. Bu eserler arasında sekiz bin yıllık Burdur Hacılar pişmiş toprak eşyası, Yortan testileri, Lidya kapları, değişik dönem ve uygarlıklara ait figürinler idoller, mermer heykel başları, bir çifti Eros, öteki çifti yengeç motifli altın küpeler, mavi taşlı altın kolyeler dikkati çekiyor. 1968'de amfora ve ikonaları, 1971 yıhnda bir lranhdan "zor alıma" başvurulan beyaz mermerden bir Orfeus kabartması, aynı yıl bir mermer lahitten kesilmiş Dionisos başı, 1981'de trenin koltuklan arasında kaçırılmaya çalışılan 152 parça eser arasında bir mermer arkaik torso, Helenistik kadın ve çocuk figürin başları, Roma ve Bizans bilezikleri, cam kapları, şuphe uzerine yolda aranan bir T1R kamyonunda ele geçirilen sekiz arkeolojik eser ve bu tarihten sonra hemen hemen her yıl yakalanan değişik antikalar bugün Edirne Müzesi'ni zenginleştiriyor. Tabii bu yakalananlar buzdağının su üzerinde kalanları... Ancak bunlar nerelerde bulunmuşlar? Hangi koşullar altında yapılmışlar? Bu uygarlıklar hangi ortamda gelişmişler? Aralanndaki tarihsel ve kültürel bağlar nedir? Bu eserler bugün müzede, bu soruları yanıtlamaktan çok uzak, sadece güzel birer sus olarak sergilenmekte. Kendi özel çevresinden, ortamından koparılan bu eserlerin en sonuncusu ise geçen yıl Yunan asıllı bir Amerikalı'da bulunan ikonalar ile bir ay once bir profesyonel kaçakçıda ele geçirilen üç bini aşkın antik sikke ve arkeolojik eserin mahkeme kararıyla Edirne Müzesi'ne girecekleri gun merakla bekleniyor. Bu oluşumların ışığı allında Edirne Müzesi'ne bir de önemli bir görev düşüyor. Trakya'ya özgün kümbetler, yani dolmenier ve içindekiler, tıpkı Lalapaşa Hacılar kazısında yapıldığı gibi Eski Eserler ve Müzeler Genel Mudürlüğü ile hazırlanacak bir plana göre kurıarılabilir... SSCB'de seçimler Komünist Parti dengeyi sağl 26 tnart parlamento seçimlehnde kazanmak için gerekli yüzde 50 oranımn sağlanamadığı bölgelerde 2. turlar pazar günü yapıldt. Üç Baltık cumhuriyetinde Komünist Parti'nin adayları bağlmsızlarla dengeyi sağladı. MOSKOVA (AA) Sovyetler Birliği'nde, 26 martta yapılan seçimlerde hiçbir adayın seçilemediği 64 seçim bölgesini kapsayan ikinci tur sonunda, SSCB Baltık cumhuriyetlerinde, Komünist Parti'yle bağımsız hareketler arasında denge sağlandı. Üç Sovyet Baltık cumhuriyetinde, 26 martta yapılan parlamento seçimlerinde bağımsızlar Komünist Parti'ye oranla daha fazla oy toplamıştı. Resmi kaynaklardan edinilen bilgiye göre Letonya'da, Komünist Parti adayları, ikinci turda dört bölgenin üçünü aldı. Riga'da, doldurulacak dört sandalyeden birini ise Rus yanlısı "Interfront" hareketi uyesi Nikolay Stakla'yı geride bırakan Vilen Tolpejmikov kazandı. Vilen Tolpejnikov, Çekoslovakya'daki durum ile ilgili muhalif tutumu nedeniyle 1968'de Komünist Parti'den uzaklaştırılmıştı. Litvanya'da ise ikinci tur seçimlerin yapıldığı sekiz bölgeden bağımsızlar 5 sandalye kazandılar. Estonya'da da ikinci tur seçimlerin yapıldığı 5 bölgede elde edilen sonuçlarla, parti ile bağımsızlar arasındaki dağılım eşit oldu. Resmi kaynaklann bildirdiklerine göre Estonya'da, Yeşillerin lideri, parti adayı karşısında üstünlük elde etti. Interfront'un adayı da Halk Cephesi hareket adayının karşısında, bir denizcilik şirketi müdürü de Komünist Partisi Tallinn kenti yetkilisi karşısında daha fazla oy topladı. Sovyetler Birliği'nde, 26 marttaki parlamento seçimlerinde üç ya da daha fazla adayın katıldığı, ancak hiçbirinin gerekli yüzde 50 oy oranını sağlayamadığı 64 bölgede pazar günü ikinci tur seçimleri yapılmıştı. Halk Temsilcileı Meclisi'nin 2250 üyesinin tamamı bu şekilde belirlendikten sonra, Meclis, "Yiiksek Sovyel"i seçecek. Şifalı kaplıca Çermik ÇERMtK (AA) Diyarbakır'ın Çermik ilçesinde şifalı suyuyla ünlü kaplıcanın Ramazan Bayramı'nda hizmet&t gireceği bildirildi. Belediye Baskanı Mehmet Akdağ, sezon öncesi tüm hazırlıklarm tamamlandığmı ve kaplıcaların bu yıl daha iyi hizmeı vermesi için gerekli tedbirlerin de alındığım belirtti. Başkan Akdağ, 18 özel kabinin yapıldığını ve bunlann saati 2 bin liradan kiraya verileceğini söyledi. Kaplıcaya giriş ücreünin 580 lira olarak belirlendiğini kaydeden Mehmet Akdağ, her yıl 100150 bin kişinin uğradığı kaplıcalar sayesinde iyi bir gelire sahip olduklarım kaydetti. Akdağ, tek sorunlarının konaklama tesısınin yetersizliği ölduğunu bildirdi. Greenpeace Nükleer reaktör bir saatli bomba Sınır kapılarında yakalanan toprakeşya. fıgürınler ve idoller Edirne Müzesi'ndeki vitrinleri dolduruyor Edirne ve yöresine özgü, halkın "kümbet" dediği "dolmen" mezarlar ile bunlann kalıntılanndan, kentin ilk adının "Orestias" diye tanımladığı gunlerden Pers istilalarına, Makedonya Kralı FUip'ten oğlu Büyük Iskender'den, Osmanlılardan önce en görkemli çağını 360 bin metrekarelik surlar içinde yaşadığı l.S. 2. yy'a ait Roma dönemine değin çeşitli kalıntılara bu topraklarda rastlamyor. Bu değişik uygarlıkların dışında hiç kuşkusuz Edirne Arkeoloji iMUzesi için küçük bir "Ulusal Müze" ya da Ankara'daki Anadolu Uygarlıkları Müzesi'nin bir "minyalnrii" de denebilir. Aralarında bazı diplomatların da bulunduğu yabancılardan, turistlerden, profesyonel kaçakçılardan ve kurye olarak kullanılan Türk işçilerinden müsadere edilen eserler, bu müzeye Türkiye'nin dört bir köşesinden gelmiş... Dolayısıyla bu yeni binada tüm Anadolu uygarlıklarıru temsil eden değişik eserlere rastlama olası. Edirne'de bilimsel kazılarda gün ışığına çıkan eserlerin hangi uygarlıklarâ ait olduğu saptanmca kentin ve yöresinin tarihi aydınlanıyor. Tüm insanlığın geçmişteki yaşantısına ilişkin bilinmezlikler de parça parça çözümlenebiliyor. Oysa "kapı"larda müsadere edilen "antika"ların ancak bazılarının hangi uygarlıklara ait oldukları saptanabiliyor. Kaçak kazılarda çıkarıldıkları için Anadolu'nun neresinden geldikleri bilinmediği için tarih karanlıkta kalı Sovyet uzmanlar batık nükleer denizaltının yerini saptadılar, ancak çıkartıp çıkartmamak konusunda henüz bir karara varmadı. TÜTAVvn tanıtma haftalan ANKARA (AA) Türk Tanıtma Vakfı (TÜTAV), Malezya ve Çin'de, "Türk Haftalan" düzenleyecek. Karşılıklı kültürel değişim programı çerçevesinde, Türkiye'yi tanıtma amacıyla gerçekleştirilecek haftalardan ilki, 14 nisanda Malezya'nın başkenti Kuala Lumpur'da başlayacak. 28 nisana dek sürecek haftaya katılacak 25 kişilik heyete, TÜTAV Başkanı Kemal Baytaş başkanlık edecek. Gastronomi, müzik, moda gösterisi ve sergilerin yer alacağı hafıada Türk hafıf müziği sanatçıları, Grup Gündoğarken eşliğinde programlar sunacak. Düzenlenecek defilelerde, Ayla Eryüksel'in kreasyonlarından oluşan zengin bir koleksiyon sunulacak, "Fotoğraflarla Uygarlık Ülkesi Türkiye" sergisi açılacak. EDİP EMİL ÖYMEN ~ LONDRA Geçen cuma gecesi Kuzey Denizi'nde Norveç kıyıları açığında bir kısa devre sonucu çıkan yangında batan Sovyet nükleer denizaltısının nasıl çıkartılacağı, radyasyon sızmasına karşı nasıl bir önlem alınabileceğine ilişkin tartısmalar süruyor. Her ne kadar, batıktan henüz radyasyon sızmadığı anlaşıldıvsa da ilerde sızabileceği ifade ediliyor. Bu nedenle denizaltının en kısa sürede çıkartılması gerektiği savunuluyor. Batıkla, Sovyetler kadar Amerikahlann da ilgilendikleri açıkça söyleniyor. Denizaltı, Batı teknolojisinden farklı yapıldığı için, kurtarılması durumunda Amerikan deniz kuvvetleri için önemlı teknik bilgi sağlayacağı sanılıyor. Çevre Koruma Örgütü "Greenpeace" tarafından yapılan bir açıklamada, denizaltıdaki reaktörler "saatli bomba"ya benzetildi ve radyasyon olmayacağına ilişkin güvencelerin geçerli olmayacağı savunuldu. öte yandan, geminin taşıdığı 10 torpilden ikisinde bulunan nukleer başlıklann "büyük basınca" dayanıklı olduğu bildiriliyor. Kuzey Denizi'nin 1.700 metre dibinde, üzerinde metre kareye 1.600 ton su basıncı bulunan denizaltıdaki iki nükleer reakiörün, deniz tuzunun da etkisiyle, bir aşamada çatlayıp kınlacağı ve radyoaktif sızıntı olacağı öne sürülüyor. Reaktörlerin ısı üreten ana merkezleri gayet radyoaktif. Batmadan önce kapatıldığı açıklanan reaktörleri n, bu nedenle gayet sıcak olan ısı merkezinin şimdi denizin de etkisiyle çoktan soğuduğu tahmin edilmekte. Bu yüzden de Çernobil tipinde bir patlama artık beklenmiyor. Denizaltıda ısı merkezinden geçerek, buhar kazaruna ısıyı taşıyan kurşun ve bizmut karışımı sıvı metal de bir ölçüde radyoaktif. Sudan daha iyi ısı taşıyan bu sıvının dcnizle teması durumunda derhal radyoaktivite yaymaya başlayacağı öne surulen iddialar arasında. Gelsin nefes^ gîtsîn stres GÜNDÜZ İMŞİR Bedenin stresten korunmasının ilk adımı solunum denetlenmesinden geçiyor. Uzakdoğu'da 'İnsanı lanımak için nefesini dinle' diye bir soz ölduğunu belirten Yrd. Doç. Dr. Nevzat Tarhan, solunum denetlenmesi olgusunun, sakin ve olgun insanların, "ağır, dengeli"; sinirsel ve huzursuz insanların "sık, yüzeysd"; hırslı insanların ise "dengesiz veduzensiz" nefes almalarından kaynaklandığını vurguladı. GATA Haydarpaşa Eğt, Hst. Pskiyatri Anabilim Dalı'ndan Yrd. Doç. Dr. Nevzat Tarhan, çağın hastalığı stresten bedenı korumanın çeşitli teknik \e felsefelerden geçtiğini b l i k " l belirterek "solunum egzersizlerinin" faydalarını şoyle özetledi: "Solunum egzersizleri, akciğerlerin bütun alveollerini açnnr. Kan doiasımı hızlanır. Oksijen miklannın artması ve oksijenin en uç kıç sımlara ulasması stres altında ortaya çıkan sorunlann azalmasına ve kaybolmasına yardım mektir." Yrd. Doç. Dr. Nevzat Tarhan diğer stres azaltıcı teknikleri ve ozelliklerini de şoyle tanıtıyor: OTOHİPNOZ Kişinin kendi kendine hipnotize etmeyi öğrenmesi ve hipnotik durum içerisinde kendisini duzeltmeye çalışmasıdır. Kişi eğitim programı sonucu bir anahtar kelime veya işaretle hıpnoza girip gevşemeyi sağlar, faydalı telkinlerde bulunur Rahatlamış ve guçlenmiş olarak uvanır OTOJENİK GEVŞEME Schulz ve Lul he adlannda iki Alman hekimin geliştirdikleri bir tekniktir. Ağrı kontrol kliniklerinde fnpin hattnllPl nlnrnk V"*'" " « i l U f l g l VlUfUK. nitelendirilen StreS, anCük p<:itli tpknik VP fp/çpfpfpr r ***„ lfKnlK VÇ jeiSejeier kullanÜürak bertaraf rerek o kaslann gevşemesi sağlanır. YOGAZEN Uzak Doğu felsefesinın urunleridir. Budızmin farklı mezheplerinin kullandıklan metotlardır. Hepsinin ortak noktaları duşuncelere parlaklık vermek, dunya goruşlerini venilemek. infanı kotu arzulardan uzaklaştırmak, bencillikten vaz geçirmek amacını taşırlar. MEDİTASYOIN Kişi ozel ve rahat oturma pozisyonuna girer, 'mantra' adı verilen belirlı kelımeleri tekrarlayarak düşuncelerinı bir noktaya toplar, zihnini tamamen boşaltması ve ılham denilen kendiüğinden gelen fikırlen beklemesi ve gevşemesi tarzında program uygular. FİZİK EGZERSİZLERİ SPOR Hareke tin kalp ve bazı hastalıklan azaltıcı etkisi bilınmektedır. Düzenli ve olçulu yapılan sporun. beden sağlığı vanında duygusal boşaJma, sukunet, rahatlık ve zihni gevşetmeve katkısı bilinmektedir. MLZİK Stresi azaltmada hedef huzur \e sakinlik ka/andırmak olduğuna gore bunu sağlayan nıuzik çeşitleri yararlıdır. İÇİNİ DÖKME \ E STRES DAMŞMA Gerginlık içinde olan bir ki^i iyi ve ilgiiı bir kısıye ıçıni dokerek rahatlayabilir. Dınleyicının guvenılir olması; konuşmasıyla, ne konuşulduğu ile ilgilenmesi gerekir. DIA Dıni inançların huzur ve sukunet, dayanılırlılık getirdiği bilinmektedir. Sttes etkisınde bunlar aranan hedeflerdır. BİOFEED BACK Bu teknikte ins;:nın bilinçlı olarak anlamadığı, fark etmediği normal ve normal dışı fizyolojik tepkiler bir arac yardtmı ile bilinçlı duruma getirılir. GEVŞEME Gevşeme teknikleri once çı/gıli kaslardaki gerginliği azaltırken dolavlı olarak iç salgı, kalp, kan basıncı ve solunumda duzelmc sağlar. Gevşeme teknıklennden gave bedeni denetim altına almaktır. BOŞ KALMAMAK Okuyan, araştıran insanlar meşguldür. Üzülmeye zamanı yoktur. İstek ve gayret içındeki insan 'bir uğraşı ledavisini" kendisine uyguluyor demektir. Lotaryulı göçmen vizesi Dış Haberler Servisi ABD'ye göçmen vizesi "piyangosu " olarak bilinen OP1 vizesi için başvuruların değerlendirilmesine başlandığı ve "talihli" 20 bin kişiye sonuçların 1 Ekim 1989'dan itibaren doğrudan duyurulacağı bildirildi. Amerikan Basın ve Kiıltür Merkezi tarafından yayımlanan duyuruda, OP1 vizesi kabulü için son tarihin 31 mart olduğu hatırlatılarak bu tarihten sonra yapılan başvuruların geçerli olmayacağı da kaydedildi. Vize başvurusunda bulunan kişilehn 1 Ekim 1989'dan itibaren başlayacak bildirimi beklemeleri gerektiği de bildin'len duyuruda, sonucu öğrenmek amacıyla Dışişleri Bakanlığı, büyükelçilik ya da konsolosluklara başvurulmaması, telefon edi/meınesi de istendi. eder. Kişiyi sakinleştirir. Solunum egzersizlerini l k l haline getirdiklen sonra g gözle Dr. NeVZOt Tarhan, Strese i i alışkanlık ri kapamak ve elleri göğiis ve karına koymak gerekmeyebilir. Günde 4050 arası nefes egzersizi genellikle yeterlidir. L'st uste >anş şeklinde solunum egzersizi yapılmamalı, arada normal nefes almak gereklidir." Tarhan, solunum egzersizine başvurulacak pratik yer ve durumları ise şöyle özetledi: Herhangi bir şeyi beklerken (asansor, telefon hattı) yemeğin kaynamasını, kırmızı kullanılmaktadır. Bedenin mullak rahatlık ve sakin durumundaki ozellikleri tarif eden, sıanışıkta araba durduğu zamanlarda. Bir şeye sinirlendiğinizde dikkatinizı nefes dart cumlelerden oluşan bir egzersiz prograegzersizinde toplayarak uygulayın. Nefes alıp mıdır. PROGRESİF GEVŞEME Eğer stresin verirken daha gevşek ve rahat olduğunuzu hasize zarar verici etkisi daha çok çeş.tli sırt. baş, yal edin. Ayrıca her gün bir 5 dakikanızı solunum boyun, ağrıları şeklinde he bu teknık kullaegzersizine ayırırsanız 23 hafta sonra kendi nılabilir. Sinirlenmenızı engellediğinizı du>unizi artık gevşemiş ve rahat bulabilirsiniz. Ne nun; bir haksızlığa uğradınız, kuyıukta bekl fes alırken sadece burun kullanılır, nefesin gi liyorsunuz. sinirlendıniz. rişçıkışı düşünülur; gevşetici, rahatlatıcı, saBovle durumlarda teknik kullanmak ısterkinlik verici cümleler tekrar edilir. Hangi stresi sen>7 nefes alma egzersizleri yetmeyebilir. azaltma tekniğini uygularsanız uygulayın unu Progresıf gevşeme tekniği eğitimine sahipsc tulmayacak olan şey iyi nefes almayı oğren niz ışıniz kolaydır. Bu teknikle ayrı ayrı kas mek ve kendinize has olan stres tepkinizi bil grupları hedef alınır, gevşeme komutları ve edilebiliyor. Yrd. Doç. karşı alınacak önlemler arasında "solunum egzersizi''nin önemli bir yer tuttuğunu belirtiyor. KAMUOYU... GUVENOYU