Katalog

1 NÎSAN 1989 CUMHURİYET/13 Hangi parti, lıaııgi ilde ne aldı? DTP 1987 AtHYAMAN DSP M» 34 178 (%4 86) 43 055 (%5 5) 23 273 (%14 68) 17 965(%114) 24 439 (%8 35) 20 000 (%6 5) 19 521 (%1615) 17 955 (%14) 14 904 (%8 76) 9 282 (%5 3) 43 190 (%6 14) 29 797 (%3 8) 3 628 (%2 29) 3 510 (%2 2) 15 424 (%5 27) 12 012 (%3 9) 1 223 (%1 01) 1 410 (%1 1) 9 362 (%5 50) 7 356 (%4 2) 5 088 (%0 72) 5240 (%0 7) 4 918 (%3 10) 1 904 (%1 2) 10 580 (%3 61) 9 136 (%3) BA&HStZ 357 <%0 05) İUHI 1989 31 129 (%24 78) 25 044 (%19 93) 38 826 (%30 90) 1987 43118(%33 2) 27 001 (%20 8) 2S» 655 (%22 8) 5 765 (%4 59) 7 035 (%5 4) 17 752 (%7 59) 26 753 (%8 8) 17 017 (%13 54) 13 892(%10 7) 25 228 (%10 78) 18 914 (%8 1) 28 528 (%9 12) 20 366 (%6 4) MÇP 7 570 (%6 02) 8 359 (%6 4) 19 390 (%8 29) 10 258 (%4 4) 7 548 (%2 41) 6 165 (%1 9) 5 393 (%3 47) 4 324 (%2 6) 9 763 (%3 17) 9 442 (%2 9) 24 988 (%4 93) 13 717 (%2 6) 641 (%0 43) 1 120 (%0 7) 3 853 (%0 09) 2 419 (%1 8) 20 091 (%7 00) 22 292 (%7 1) 699(%0 33) 1 906 (%0 8) 30 052 (%9 44) 18 185 (%5 9) 20 911 (%6 82) 14 068 (%4 2) 240 (%0 48) 563 (%1 0) 0 (%0 00) 2721 (%1 0) 3 723 (%3 10) 3 068 (%2 1) 2 747 <%1 56) 7 120 (%4 1) 0 ( % 0 00) 986 (%0 7) 1 933 (%0 83) 2 045 (%0 9) 5 654 (%1 81) 3 995 (%1 3) 0 (%0 00) 857 (%0 5) 2 013 (%0 65) 2 101 (%0 7) BA&MS1? 1969 161 104 (%22 90) 223 181 (%31 72) 185 047 (%26 30) 51 370 (%7 30) 78 049 (%10) 267 776 (%33 9) 210 436 (%26 9) 149 868 (%19 2) 39 587 (%24 97) 41 478 (%26 16) 39 864 (%25 15) 4 921 (%3 10) 7 202 (4M 6) 18 647 (%6 37) 23 768 (%7 8) 11 792(%9 75) 17 369 (%13 6) 8 135 (%4 78) 12 252 (%6 9) NEVŞEHİR 867(%0 55) 392 (%0 2) 900(%0 65) NİĞO£ 1989 51 930 (%22 20) 60 549 (%25 88) 57 188 (%24 44) 1987 86 127 (%36 8) 45 035 (%19 2) 51 039 (%21 8) 0 (%0 00) 987 51 771 (%32 9) 1987 114 818 (%37 4) 38 317(%24 4) 36 362 (%23 1) tfYM Atfll 1989 65 378 (%22 33) 58 278 (%19 90) 98 139 (%33 52) 49 414 (%16 1) 77 516 (%25 3) 1969 65 699 (%20 99) 65120(%20 81) 73 787 (%23 58) 65 925 (%21 06) .987 127 175(%39 8) RİZE 69 318 (%21 7) 53 018 (%16 6) 711 (%0 23) 745 (%0 2) 1 803 (%1 16) 1989 28 204 (%23 33) 28 334 (%23 43) 23 397 (%19 35) 1987 46 203(%36 7) 19 486 (15 3) 24 968 (%17 2) 2 861 (%2 37) 5576 (%4 61) 2 677(%21) 1 552 (%0 91) 1 644 (%0 9) 0 ( % 0 00) SAKMYA 1989 28 128 (%18 09) 31 293 (%20 13) 42 984 (%27 65) 18 689 (%12 02) 27189<%17 49) 1987 51 616 (%31 0) 1989 1987 30 479 (%18 3) 39 996 (%24 0) 15 638 (%9 4) 23 773 (%14 2) AMASYA 1989 33 533 (%19 70) 55 334 (%32 51) 47 385 (%27 84) 1987 58 507 (%33 2) 50 045 (%28 4) 37 129 (%21 1) 67 591 (%21 92) 67 975 (%22 04) 85 648 (%27 77) 34 834 (%11 29) 40 514 (%13 14) 111 400(%34 5) 46 059 (%14 3) 86 136 (%26 7) 32 732 (%10 1) 34 127 (%10 6) 45 055 (%8 89) 31 959 (%6 0) 36 756 (%24 82) 38 966 (%24 1) 9 937 <%7 98) 6 487 (%5 0) 46 346 (%23 47) 40 076 (%12 7) 5 833 (%2 72) 4 826 (%2 1) 36 659 (%1151) 26 672 (%8 7) 0 (%0 00) 190 (%0 1) JUKMA 1987 651 916 (%39 6) 486 432 (%29 6) 237 886 (%14 5) 1989 300 264 (%19 87) 564 575 (%37 37) 304 400 (%20 15) 114 760 (%7 60) 105 959 (%7 01) 106 471 (%7 05) 12 144 (%0 80) 2 249 (%0 15) 14 925 (%1 0) 812 (%0 0) SAMSUN 69 578 (%4 2) 82 625 (%5 0) 100 371 1989 94 344 (%21 30) 127 030 (%28 68) 169 421 (%38 25) 14 225 (%3 21) 1987 151273(%32 3) 115 928 (%24 9) 151 180 (%32 5) 1989 23 594 (%23 02) 35 953 (%35 08) 29 467 (%28 76) 1987 32 249 (%28 9) 34 396 (%30 8) 31 517 (%28 3) 19 295 (%4 2) 6 160 (%6 01) 6 763 (%6 2) 15 178 (%3 43) 14 518(%31) 4 528 (%4 42) 4 171 (%3 7) 15 353 (%3 82) 12 506 (%3 1) 13 265 (%2 99) 9 754 (%2 1) 2 009 (%1 96) 1 467 <%1 3) 7 818 (%1 94) 6 620 (%1 6) 10 145 (%1 98) 9 893 (%1 8) 1 439 (%2 20) 1 259 (%1 4) 1 973 (%2 67) 837 <%1 1) 622 (%0 79) 1 312 (%1 6) 4 090 (%1 59) 4 685 (%1 7) 6 087 (%4 75) 3 794(%2 8) 12 648 (%1 86) 13 044 (%1 7) 3 590 (%1 50) 2 957 (%1 2) 4 952 (%1 12) 4 232 (%0 96) 3 391 (%0 7) 765 (%0 75) 945 (%0 8) 2 825 (%0 70) 2723 (%0 7) 2 580 (%0 50) 3 766(%0 7) 0 ( % 0 00) 903 (%1 0) 450(%0 61) 507 (%0 7) 517 (%0 65) 652 (%0 8) 2 310 (%0 90) 1 960 (%0 7) 1 556 (%1 21) 1 445 (%1 1) 5 896 (%0 86) 5 642 1 152 (%0 48) 1 641 (%0 6) 744 (%0 66) 1 513 (%1 3) 9 285 (%3 37) 3 374 (%1 2) 2 910 (%0 86) 2 979(%0 8) 0(4MOO) 1956(%06) 741 (%O36) 970 (%0 5) 1 163 (%1 22) 2 909 <%1 4) 2 635 (%2 50) 503 (%0 5) 7 540 (%2 54) B 633 m 91) 4 569 (%1 4) 2 839 (%0 90 3 418 (%1 0) 3 145 (%0 86) 3 222 (%0 8) 2 275 (%1 12) 2 113 (%1 0) 2 618(%2 84) 1 046 (%1 0) 1 724 (%2 89) 259 (%0 4) 1978 (%0 51) 2214 (%0 5) 1 343 (%0 76) 1061 (%0 6) 3 005 (%0 65) 3 069 (%0 6) 6 970 (%0 27) 12 755(0 4) 5 042 (%0 43) 6114 (0 5) 0 ( % 0 00) 124 (0 0) 0 (%0 00) 2 526 (0"0) 362 (%0 03) 313 (0 0) 0 (%0 00) 120 (%0 0) 0 (%0 00) 0 (%0 00) 102 (0 0) 0 (%0 00) 1 (%0 00) 225 (%0 1) 0 (%0 00) 0 ( % 0 00) 0 ( % 0 00) 898 0 (%0 00) 198 (%0 1) TÛRKİYE GEN ZOMGULDAK 0 (%O 00) 1 533 (0 2) 0 (%0 00) YOZGAT 989(%0 77) 20 (%0 01) 1 094 (%1 48) 450(0 6) 144 (%0 18) 0 ( % 0 00) 0 ( % 0 00) 8 4 ( 0 0) 0 ( % 0 00) SIVAS 143 (%0 0) 0 (%0 00) SİİRT 1989 81 165 (%16 01) 116 862 (%23 05) 169 528 (%33 43) 63 120 (%12 45) 1987 162 823 (%30 7) 94 825 (%17 9) 163137 (%30 8) 58 346 (%11 0) 10 117 (%6 83) 7 768 (%4 8) 4 921 (%0 97) 1 437 (%0 28) 3 898 (%0 7) 1 168 (%0 79) 886 (%0 5) 851 (%0 68) 1 755 (%1 3) 5 366 (%1 87) 4 246 (%1 3) 590(%0 28) 1 110 (%0 5) 6 869 (%2 16) 4 666 (%1 5) 2 800 (%0 91) 37 631 (<H)11 2) 78 (%0 16) 337 (%0 6) 1 524 (%0 59) 9 575 (%3 69) 1651 (%0 6) 164 (%0 14) 1 409 (%1 0) 6 228 (%3 54) 0 ( % 0 00) 1 957 (%1 1) 24 539 (%14 2) 8 196 (%3 63) 5 493 (%2 4) 4 444 (%0 92) 3162 (%0 6) 0 (%0 00) 459 (%0 1) 0 (%0 00) 27605(^102) 1 473 (%1 23) 10145 (%20 29) 0 ( % 0 00) 250(%0 08) 0 (%0 00) 710 (%0 25) 1 380 (%0 3) 0 (%0 00) 2 833 (%1 8) 119 (%010) AITALVA 1989 37 676 (%24 45) 41 240 (%27 85) 20 470 (%13 82) 1987 45 132 (%27 9) 28 055 (%17 3) 37 017 (%22 9) AITVfcl AYM BAUKESİR 1989 28 168 (%22 62) 31 379 (%25 20) 27 934 (%22 43) 22 285 (%17 90) 1987 39 187 (%30 1) 28 924 (%22 2) 29 479 (%22 6) 22 107 (%17 0) 1989 62 460 (%21 76) 81 734 (%28 48) 31035(%10 81) 1987 124 236(%39 5) 82 174(%261) 23 243 (%7 4) 18 245 (%6 36) 18 416 (%5 9) 1989 96 745 (%24 04) 116 428 (%28 93) 136 454 (%33 90) 26 883 (%6 68) 27 674 (%6 8) 1987 167 246 (%41 1) 102 602 (%25 3) 87 012 (%21 4) 111 201 (%21 65) 136 690 (%26 61) 177 585 (%34 57) 42 697 (%8 37) 1987 206 937 (%37 7) 130 903 (%23 9) 125 953 (%22 9) 14 830 (%22 72) 20 860 (%31 96) 19 348 (%29 45) 1987 37 294 (%40 6) 24 733 (%26 9) 18 678 (%20 3) 44 799 (%8 2) 5 459 (%8 36) 5 792 (%6 3) 456(%0 62) 1 751 (%2 3) 4 338 (%5 49) 3 145 (%3 8) 32 475 m 32) 26 301 (%4 8) 3 326 (%5 10) 3 218 (%3 5) 18 561 (%25 16) 17 020 (%22 2) 22111 (%27 96) 17 285 (%21 1) 26 042(%10 14) 20 423 (%7 5) 7 987 (%6 24) 4 823 (%3 6) 58 404 (%8 57) 48 396 (%6 3) 7 497 (%3 14) 6 715 (%2 7) TEKÜOAfi 1989 43 497 (%20 32) 70 293 (%32 84) 64 122 (%29 95) 29 035 (%13 56) 1987 76 716 (%33 6) 71 001 (%31 1) 43 282 (%19 0) 29 490 (%12 9) 21 629 (%6 79) 23 113 (%7 5) riuck BİN6ÖL TOMT 1989 63 042 (%19 80) 79 965 (%25 12) 79 908(%2510) 1987 104 652(%341) 74 933 (%24 4) 54 785 (%17 9) 1989 23 559 (%31 94) 14 582 (%19 77) 13 094 (%17 75) 1987 21 835 (%28 4) 11625(151) 22 753 (%29 6) TMBZM 1989 60 924 (%19 86) 64 538 (%21 04) 67 284 (%21 93) 45 039 (%1168) 45 287 (%14 76) 1987 123 985 (%36 8) 1989 6 233 (%12 47) 1987 10 973(%191) 57 130 (%17 0) 23 498 (%47 00) 31 531 (%54 8) 63 271 (%18 8) 1 134 (%2 27) 2 346 (%4 1) 37 479 (%11 1) 8 347 (%16 69) 10 921 (%19 0) 20 036 (%7 72) 18 421 (%6 8) 9 695 (%8 08) 13 923 (%9 5) 15 106 (%8 59) 16 872 (%9 7) 16 952 (%7 51) 13 660 (%6 0) 31 191 (%0 9) 323 (%0 65) 832 (%1 4) 42 450 (%16 36) 32 239 (%119) 7 453 (%6 12) 5 679 (%3 9) 40 199 (%22 85) 30 064 (%17 4) riniı 1989 23 661 (%29 92) 15 038 (%19 02) 12 653 (%16 00) 1987 35 822 (%43 8) 10 795(%13 2) 12 811 (%15 7) TIHKEÜ 1989 62 463 (%24 34) 45 295 (%17 64) 89 244 (%34 76) 27 266 (%10 62) 1987 127 895 (%47 2) BURDUR 39 133 (%14 5) 34 450 (%20 1) 22 426 (%8 3) 10 309 (%0 05) 9 970 (%7 3) 1989 64 030 (%24 67) 61 645 (%23 75) 60 256 (%23 22) 1987 97 597 (%36 0) 40 509(%15 0) 50 104 (%18 5) 1989 32 923 (%25 71) 27 132 (%21 19) 41 086 (%32 08) 1987 56 083 (<*41 3) 25 230 (%18 6) 34 373 (%25 3) 1989 25 970 (%21 63) 41 650 (%34 66) 30 065 (%25 04) 1987 58 027 (%39 8) 42 771 (%29 3) 20 995 (%14 4) 1989 37 625 (%21 39) 31 906 (%18 13) 42 130 (%23 95) 1987 43 927 (%25 4) 24 331 (%14 0) 24 388 (%14 1) 1989 52 948 (%23 45) 45 026 (%19 94) 34 754 (%15 39) 1987 103 001 (%451) 41 191 (%18 1) 21 721 (%9 5) 1989 142 031 (%20 84) 141 979 (%20 83) 242 450 (%35 57) 78 285 <<H>1148) 1987 282 998 (%36 8) 148 504 (%19 3) 200 149 (%26 1) mımıı 68 223 (%8 9) 1989 57 740 (%24 16) 74 435 (%31 14) 68112(%28 50) 26 282 (%11 00) 1967 101 454 (%40 5) 62 043 (%24 8) 36 348 (%22 5) 19 207 (%7 7) 1989 27 931 (%24 70) 12 710(%11 24) 42 357(%37 46) 1987 51 052 (%44 0) 11855(%10 2) 26 943 (%23 2) 5 643 (%4 99) 9 395 (%8 1) 18 546 (%6 73) 26 813 (%7 3) 28 891 (%12 79) 39 063 (%17 30) 18 547 (%8 1) 34 050 (%7 02) 26 163 (%5 0) 24 547 (%10 8) 10 349 (%2 13) 7 315(%14) 914911 (% 414) ÇAMUM 12 365 (%10 93) 11 335 (%10 02) 7 917(%6 8) 28 383 (%10 30) 18 284 (%6 4) 10 184 (%3 00) 10 192 (%2 9) 6 444 (%5 6) 25 537 (%9 27) 19 346 (%6 8) 5 051 (%1 49) 7 121 (%2 0) 0 ( % 0 00) 2 028 (%0 7) 537 <%0 26) 1911 (%0 9) 1989 92 179 (%19 00) 111 899(%23 06) 133 688 (%27 55) 98 573 (%20 32) 1987 128109 (%24 6) 86 331 (%16 5) 129 703 (%24 9Î 140 548 (%26 9) 1989 57 223 (%20 77) 74 013 (%26 87) 62 489 (%22 68) 1987 110 838 (%39 6) DERİZÜ 68 538 (%24 1) 42 773 (%15 1) 1989 4508406 (% 2175) 6347958 (% 2871) 5859438 (% 2515) 1996.420 <% 903) 2165029(978) 1987|B 704 335 (%36 3>(5 931 000 (%24 8)J4 587 062 (%19 1) 2 044 576 (%8 5) 205781 (% 095) 106101 (%Q48) 196 272 (%0 8) İ89 421 (%0 4) 1 717 425 (%7 2) 701 538 (%2 9) 1989 81 957 (%24 15) 107 390 (%31 65) 111215(%32 77) 20 635 (%6 08) 1987 125 017 (%35 2) 95114 (%26 7) 85 715 (%24 1) 29 497 (%8 3) o%o) ( oo 17 196 (%5 77) 9 185 (%3 1) 0 ( % 0 00) 9 8 ( % 0 0) 0 ( % 0 00) 59 601 (%20 00) 68 426 (%22 96) 53 251 (%17 87) 41 179 (%13 82) 58 393 (%19 59) 1987 68 333 (%22 9) EBÜME 76 074 (%25 5) 39 597 (%13 3) 27 898 (%9 4) 72 925 (%24 5) 6 108 (%3 00) 4 662 (%21) 1977 seçimlerine geri dönüş mü? 1977 seçımlen duzeyıne doğru bır tırmaruşı sergılıyor 1987 ve 1989 seçımlenne aynı partıler katıldı Bu ıkı seçun arasmda 1946'dakı çok partıh yaşama geçışın ardından 1950'de seçımle ık seçmen sayısındakı artış on bınde 676 oldu Partılenn kayıtlı seçnentıdar değışıkhğı gundeme geldı tktıdar partısı DP, ana muhalefet ler arasından oy oranlannı düşurmemelen ıçın, seçmen sayılanndakı partısı CHP oldu 1960 darbesı ıktıdarı değıştırırken DP'yı de ka artış duzeyınde oy kazanımlannın olması gerekıyor Bunu sağlayamapattı 1960'sonrası kurulan çeşıtlı partılerden AP, DP'nın de\amı yan panıler, oy kavbı surecıne kaçırulmaz olarak gırmış olacaklar olma özelhğmı kazandı 1965 seçımlerı>le AP, DP'nın devamı ola rak ıktıdarı kazanırken, CHP >ıne ana muhalefet partısı oluyordu TABLO 2 1987 seçımlerı baz almarak seçmen sayılanndakı arüş oranına göre 1971 hukumet darbesı, AP ve CHP've dokunmamasına karşıhk bu partılerı ıktıdardan ve muhalefetten uzakta tuttu 1973 seçımlenn partılenn 1989 seçımlennde almalan gereken oylar, aldıklan oylar ve den kazançlı çıkan partı CHP oldu Ama hıçbır partı tek başına ık ortaya çıkan farklar tıdar olamadı Koalısyonlar donemı başladı 1977 seçımlerı CHP'yı 1989'da ahnması 1989'da ıktıdara daha >aklaştırmasına rağmen yıne tek başına ıktıdar olabı gereken oylar ahnan oy Farklar lecek çoğunluğa ulaştıramadı Koalısyonlar devamettı 12Eylull980 Partiler darbesıyle koalısyonlar dönemı son buldu Butun sıyası partıler ka ANAP 9 292 734 4 818 249 4 474 485 patıldı tkı yıllık bır aradan sonra venı anayasanın kabulünun ar SHP 6 331926 6305 950 2 5 976 dından sıyası partılenn kurulmasına ızın verıldı Ama eskı sıyası par DYP 4 897140 5492 996 595 856 tılerın devamı nıtehğındekı sıyası partılere "ıcazet" venlmedı 1983 RP 1833 520 2 1 4 5 983 312 463 seçimlerine 3 sıyası partı katılabıldı Bu partılerden ANAP ıktıdar DSP 2181786 2 015 371 1 6 7 415 oldu HP'>e de ana muhalefet gorevı duştu Oncelıkle ıktıdar ol MÇP 748 961 926 508 177 547 ması duşuncesıyle kurdurulan MDP ıse, ancak uçuncu partı olabıl IDP 209 540 210 127 587 dı Bağımsjzlar 95 466 98 664 3198 Ov kayıplanrun toplamı 4 667 876 ov kazanımlannın toplamı ıse Mart 1984'te yapılan yerel yönetıfn seçımlenne "ıcazetlı" üç par tının dışında, 12 Eylul oneesının devamı olan uç partı daha katıldı 1 089 651 Oy kaybeden uç para var SHP'nın oy kaybı bınde 4 DSP'de CHP'nın de\amı olarak SODEP, AP'nın devamı olarak DYP \e bu oran bınde 77've yukselıyor ANAP'ın oy kaybı ıse bınde 482 Bu MSP'nın devamı olarak RP Ancak bu partılenn genel başkanlan, uç partırun kavbettığı oylann bınde 233'u dığer partıler tarafından pa\ 12 Eylul oneesının partı genel başkanlan değıllerdı E>lul 1987'de laşümış Oransal olarak bu seçımden en kârh çıkan partı MÇP, onu 1982 Anayasası ıle getınlen vasaklann referandumla kalkması so RP ızlıvor Lçuncu sırada da D\ P var Ancak kazanılan oy sayısı açı nucu, DYP'nın başına Demırel, RP'nın başına da Erbakan geçtı sından bakıldığında sıralama tersıne donuvor ve en kârh partı konu Ecevıt HP ıle SODEP'ın bırleşmesı sonucu SHP adını alan ve muna DYP gelıvor lkıncı sırada RP, uçuncu sırada da MÇP ver ai. CHP'nın devamı nıtelığını kazanan partıye katılma>ı reddederek yenı vor bır partı kurdu MHP'run devamı olan MÇP'nın başına Turkeş, 1987 ANAP ın kaybettığı oylann dığer sağ partılere gııtığı duşunulurse, erken genel mılletvekılı seçımlerınden sonra geçtı ANAP'ın toplam kavbının bınde 243'unun sağ partıler arasında bolu 1983'ten 1987'ye kadar olan sureçte, ıktıdar olan ANAP dışında şulduğu ve gen kalan bu seçmenlenn bınde 757'sınm va da sandık bakı 12 E>lul partılerı yok olma sureçlennı onıeden gorerek, başka şına gıtmedıklen va da geçersız ov verdıklen onaya çıkar SHP ve DSP partılerle bırleşme voluyla yaşamlarına son verdıler Iktıdarda olan dahıl ANAP dışmdakı tum partılenn ov oranlannı 19İT seçımlenne gore ve yaşayan tek 12 Evlul partısı olarak ANAP, önleyemedığı demok vukseltmelennın nedenı kuUarulan ve geçerlı o\ oranındakı duşuştur ratık ortam gelışımı ve enflasyonun etkısıyle ortaya çıkan o> yıtırme surecını durdurmak ıçın, sureklı 12 Eylul oncesını anımsatarak 1989 yerel seçimlerindeki "1977" eğilimi verını sağlamlaştırmak çabasındaydı 26 Mart 1989 yerel yonetım iller ölçeğinde de gozleniyor mu? seçimlerine bovle bır ortamda ve 12 Eylul oneesının devamı 4 partı, 1989 yerel yonetım jevimlennde açıkva gundeme gelen 1977've do 2 yenı partı ve ıktıdardakı bır 12 Eylul partısıvle gıdılıyordu nuş eğtlımı acaba ıller olçeğınde de vınelenıyor mu 9 Bu sorunun vanı12 Eylul sonrası sandık başına ılk kez Kasım 1982 deanayasaoy tı, 12 Eylul hukumet darbesı oncesı partılennın devamı olan partılenn laması ıçın gıdıldı Anayasava ovgunun ve desteğın serbest, mavı en yuksek oyu aldığı ıllerın 19771989 karşılaştırmasıvla ortaya çıkabının (anayasava havır oylarının rengı mavıydı) anımsatılmasının ve hr SHP, D\ P, RP ve MÇP'nın onuıllerı CHP, \ P , MSP ve MHP'nın ov kullanmamanın yasak olduğu bır ortamda anayasa ovlaması ya 1977 seçımlennde en vuksek ov oranının ulaştığı ılk 15 ılın seçım sopıldı Toplam kayıtlı seçmenlerın vuzde 16 8 ı ya sandık başına gıt nuçlannı 1989 ıl genel mechsı seçımı sonuçlanvla karşüaştıraıak olurmedı va geçersız ya da hayır ovu verdı Boylece 1982 Anayasası, top sak, gerçek açıkça onaya çıkacaktır lam kayıtlı seçmenlerın % 83 2'cı tarafından kabul edıldı Ovlama TABLO 3 da oy kuilanmavan I 805 426 seçmen, 1987 genel mılletvekılı seçım Dort partının en çok oy aldığı 11 ıle göre 1977 ve 1989 seçım sonuçlan lerıne kadar vasaklı kaldı Anavasa oylamasından bır vıl sonra ya pılan genel mılletvekılı seçıınlerınde 12 Eylul partılerıne geçerlı ov karşılaştırması DVP 1 adi \ISP RP 1 RP II a * ,\IHP M(,P verenlerın oranı, yasaklı seçmenlen de kapsam ıçıne aldığımızda yuz Sınll ui CHI ^HP II aJı 1489 de 80 2've duşuyor Ancak oylarıyla 12 Eylul partılerıne onav ve 1 Tuncw 663 Ispafe 696 559 BltİE 273 280 Yozga 229 1/3 47 0 renlerın oranı asıl 1984 yerel yonetım seçımlerınde duşuyor ve vuz Erancanl90 2 Isonud 5 8 2 336 Kuenya 6 1 0 384 Bngoi 254 252 161 Etoğ 18 7 3 Hatzy 551 334 554 14 4 202 Bolu 348 Maıt* 232 de 50 2'ye ınıyor Eylul I987'de toplam kayıtlı seçmenlerın yuzde 4 Edme 538 Antalya 541 308 383 Maatya 204 101 Çarnı 17 0 100 44 6'sı 12 Eylul yasaklarının kalkmaması vonunde ov kullanırken. 5 Kars 529 275 Afyon 522 335 Van 204 229 KMaraşi56 181 GHane 14 9 kasım 1987'de yapılan erken genel mılletvekılı seçımlerınde 12 Ey 6 tZTTV 527 455 Busa 518 356 San 220 24 8 79 7 Mautya 523 302 M*esr517 346 tat>a 19 8 207 K«setw 14 2 15 3 lul partılerıne ov verenlerın oranı toplam kayıtlı seçmenler îvtnde 8 Arfara 513 374 Kaysen 13 2 101 14 7 Ay*ı 512 339 Aoyamaıı192 ancak vuzde 3^ Mart 1989 yerel yonetım seçımlerı, 12 Evlul'e da 9 KırW«*4«5 164 70 320 ( n u t50 2 285 Jrfe 195 Smas 132 10 Uş* 47 4 347 Muğla 502 Hattun 18 5 83 325 Mğde 130 23 yalı polıtıkaların toplam kayıtlı seçmenın ancak yuzde 17 l'ı tara 47 4 BfeC* 490 11 Onk 297 277 121 208 Mus 179 Eıa»um12 8 fından onaylandığını ortaya kovuyor DBator 179 12 letorna !47 0 Mmsa 486 Çorum 12 7 328 323 93 19 6 İ989YERELSECİMLERİNİNANLAMI 1989 40 468 (%19 91) 62 638 (%30 81) 52 313 (%25 73) 40 497 (%19 92) 1987 57 053 (%26 1) 63 429 (%29 0) 43 857 (%20 1) 46 660 (%21 3) 1 422 (%1 49) 7 264 (%3 6) 6585 (%6 25) 4 734(%4 1) 11 118 (%3 75) 15 581 (%4 7) 14 706 (%4 67) 20 195 (%5 9) SEZGtN TUZUN EUO* 1989 12 837 (%13 44) 17 694 (%18 52) 22 362 (%23 41) 1987 47 434 (%23 6) 38 026 (%18 9) 62 670 (%31 2) 19137(%1815) 11 127 (%9 6) 20 777 (%21 75) 19 267 (%20 17) 35 427 (%17 6) 6 596 (%6 26) 4 664 (%4 0) 7 458(%3 7) 16 954 (%16 06) 9 994 (%8 6) OZİKAN 1989 19 847 (%18 82) 33 685 (%31 95) 1987 45 817 (%39 6) 38 882 (%33 6) 1989 58 984 (%19 90) 30 915 (%10 43) 81 301 (%27 42) 1987 135 219 (%40 9) 31 384 (%9 5) 86 132 (%26 1) ESKİŞEHİR 1989 64 682 (%20 54) 124 956 (%39 68) 90 477 (%28 73) 1987 141 579 (%41 4) 94 419 (%27 6) 66 588 (%19 5) 62 137 (%20 96) 35 836 (%12 09) 32 367 (%9 8) 25 112 (%7 6) 13 252 (%4 21) 9 821 (%2 9) 31 280 (%8 57) 26 023 (%6 5) 26 030 (%12 80) 14 317 (%6 7) 13 890 (%15 07) 13 773 (%13 2) 1 376(%2 31) 1 620 (%2 8) 26 064 (%6 74) 26 0 0 2 ( % 6 1 ) 7 736 (%4 40) 3 966 (%1 26) 5 459 (%1 6) 19 021 (%5 21) 12 987 (%3 2) 12 964 (%6 38) 7 850 (%3 7) 7 276 (%7 90) 3 916 (%3 7) 107 (%0 18) 212 (%0 4) 15 558 (%4 02) 13 479 (%3 1) 7 557 (%4 30) 5 176 (%2 8) 21 516 (%4 66) 17 713 (%3 5) 6AZİANTEP 1989 63 067 (%17 28) 126 630(%34 69) 105 368 (%28 87) 16 506 (%4 52) 1987 147 224 (%36 4) 125 853 (%31 1) 67 553 (%16 7) 45 567 (%22 41) 54 934 (%27 02) 47 005 (%23 12) 1987 89 843 (%42 2) 47 169 (22 1) 35 679 (%16 8) 21 442 (%5 3) 14 548 (%7 16) 15 958 (%7 5) 5 229 (%5 68) 4 876 (%4 7) 8 901 (%14 93) 10 352(%17 9) 35 508 (%9 18) 28 748 (%6 7) GtaESUH 6ÛMÛŞHAN 1989 28 762 (%31 22) 12 314(%13 36) 22 051 (%23 93) 1987 50 830(%48 7) 9 949 (%9 5) 20 067 (%19 2) 1989 16 348 (%27 42) 18 814 (%31 56) 10 309 (%17 29) 1987 26 755 (%36 6) HATAY 18 161 (%31 5) 6 369 (%11 0) 949 m 59) 1989 92 662 (%23 95) 129 109 (%33 37) 86 003 (%22 23) 1987 131 832 (%30 8) 140 073 (%32 7) 86 113 (%20 1) BPARTA 1989 35 548 (%20 24) 25 282 (%14 39) 98 197 (%55 90) 1987 35 573 (%19 3) 19 572 <%10 6) 110 946 (%60 2) 5 486 (%3 0) 6 345 (%3 5) 21 888 (%4 75) 19 899 (%4 0) 1989 116 117 (%25 18) 160 483(%34 80) 111 473(%24 17) 26 740 (%5 80) 1987 179 786 (%36 0) 169 473 (%33 9) 88 042 (%17 6) 21 912 (%4 4) İSTANBUL 1989 577 310(%2267) 911619(%3579) 403 290 (%15 83) 343 293 (%13 48) 273 134 (%10 72) 28 887 (%1 1j) 1987 1 235 123 (39 7) 928 459 (29 8) 368 678(119) 313 242(101) 213 544 (6 9) 36 711 (%3 14) 30 186 (2 3) 17 628 (%7 37) 10 284 (4 1) 13 824 (%6 24) 8 500(3 7) 54 607 (%12 57) 36 781 (9 3) 2 687 <%1 68) 3359 (2 0) 8 540 (%8 19) 6 855(6 1) 36 805(12) 13 832 (%1 18) 13 009(1 0) 5 893 (%2 46) 4755 (1 9) 19 473 (%8 79) 10 322 (4 5) 43 782 (%1008) 27 170 (6 8) 2 266 (%1 42) 1542 (0 9) 15 921 (%15 27) 6 791 (6 0) 8 543 (%2 32) 7 292 (%1 8) IZMtR 1989 249 324 (%21 33) 535 875(%45 49) 243 394 (%20 82) 88 623 (%7 58) 1987 472 308 (35 8) 469 367 (35 6) 206 556 (15 6) 121 559 (9 2) KAftS 1989 49 591 (%20 74) 65 774 (%27 50) 43 192 (%18 06) 45 586 (%19 06) 1987 92 294 (36 9) 85 706 (34 2) 19 840 (7 9) 30 327 (12 1) 2 063 (%0 86) 9 431 (%3 94) 2652 (1 1) 4 498 (1 8) 1989 49 321 (%22 26) 37 028 (%16 71) 72 264 (%32 61) 26 190 (%1182) 1987 MYSBtf 85 060 (37 0) 37 319 (16 2) 56 828 (24 7) 28 804 (12 5) 21 296 (%4 90) 26 172 (6 6) 2 284 (%1 03) 1 215 (%0 55) 3 044 (1 3) 8 139 (%1 87) 3 492 (0 9) 347 (%0 22) 778 (0 5) 455 (%0 44) 1 499 (1 4) 2 375 (%0 65) 2 753 <%0 7) 6 200 (%0 82) 9 503 (%1 2) 4 757 (%1 74) 4 392 (%1 5) 785 (%0 10) 156 (%0 0) 0 ( % 0 00) 0 (%0 00) 1 393 (%1 34) 253(01) 920 (%0 21) 167 (0 0) 0 ( % 0 00) 1989 100 241 (%23 08) 105191 (%24 22) 100 137 (%23 06) 1987 177 110 (44 7) 67 421 (17 0) 58 206(14 7) 1989 38 617 (%24 17) 51 181 (%32 04) 42 775 (%26 77) 21 892 (%13 70) 1987 KIRŞaiİR 56175(33 4) 59 999 (35 7) 30 746(18 3) 15 540 (9 2) 5 889 (%5 65) 7 902 (7 0) 1989 16 524 (%15 85) 36 814 (%35 31) 18 718 (%17 95) 1987 46 589 (41 4) 32 854 (29 2) 10 033 (8 9) KOCAELİ 1987 109 007 (%27 1) 56 298 (%15 29) 99 984 (%27 14) 96 941 (%26 33) 51 664 (%14 03) 52 419 (%14 24) 38 373 (%9 5) 53159(%13 2) 80 582 (20 1) 110 892 (%27 6) I0NYA 1989 161 755 (%21 40) 145 500 (%19 25) 146 615 (%19 40) 42 812 (%5 66) 156 439 (%20 70) 45 566 (%6 03) 1987 307 075 (%38 4) 135 643 (%17 0) 136 721 (%171) 53 094 (%6 6) 120259 31 582 (%11 54) 26 412 (%91) 24 578 (%10 14) 16 315 (%6 0) 34 261 (%6 16) 24 757 (%4 3) 37 161 (%4 7) 8 881 (%3 25) 10 208 (%3 5) 13 839 (%5 71) 5452 (%2 0) 8 397 (%1 51) 8 630 (%1 5) KOTANYA ' 1989 64 498 (%23 57) 43 066 (%15 74) 105 109 (%38 42) 15 717 (%5 74) 1967 104 541 (%36 2) 45 636 (%15 8) 78 033 (%27 0) 20 058 (%8 28) 12 636 (%4 7) 19 948 (%6 9) 8 341 (%3 44) 8797 (%3 2) 1977 seçımlerınden 1989 set,ımlerıne toplam kayıtlı seçmenlerın oy verme tercıhlerıne om.e tablodan bakalım TAB1 O 1 Toplam kayıtlı seçmenlerın geçerlı oy kullanma ve partı teruhlerı nın oransal dağılımı SODEP SHP OYP AP RP MSP MÇP MHP 13 Adara 465 14 Erancan459 15 Kırçet» 485 Tufto»e4i4 317 353 320 usmn.46 9 Cartur; 468 Estasehf 46 0 32.6 375 287 Gu KMaras İ İ 5 6 Erarurr115 5 210 151 97 18 2 GanacH 1 Nev$ö«M1 0 Konya 10 7 64 52 60 60 mgftane 14 9 286 Tun«y« 369 249 Tutaye 8 6 42 MAUTYA 1989 96 625 (%39 87) 73 147 (%30 19) 1987 159 540 (%58 6) 67 700 (%24 9) 0y kullanma12 Eylul Bağımsız 1 928 (%0 80) 3 411 (%141| »an «e geçersız partılenne «e dtğer oyverentef oy vernter parttere 1552 (%0 6) 108 (%0 0) 2 629 (%0 47) 3 872(%06) 2 630 (%0 87) 2 320 (%0 8) 1 304 (%0 63) 1 115 (%0 5) 2 073 (%0 76) 2 018 (%0 7) 6 650 (%6 51) 444 (%0 4) 0 (%0 00) Bu çaksmada ttiünılan 1989 yerel seom sonuçtan TRT ve Anaookj Aıma m\ apUarabnndan nareie* Tmtaye genBine t a n b n a l a ı pnneUt e d m s rakannard» Kesm sonuctar anaması nedenyfe rakanbfda «ücuk oynana 1989 112 039 (%20 16) 177 811 (%31 99) 179 309 (%32 26) 41 410 (%7 45) 1987 193 557 (%33 4) 136 590 (%23 6) 162 365 (%28 0) K.MAIUŞ 1989 53 145 (%17 63) 65 824 (%21 83) 62 528 (%20 74) 1987 91 362 (%29 5) 62 491 (%20 1) 70 072 (%22 6) 49 679 (%8 6) 7 154 (%2 37) 10 028 (%3 2) 12 820 (%6 20) 11 125 (%5 3) 17 767 (%6 55) 20 294 (%7 3) 2 339 (%2 29) 4 790 (%4 6) 54 801 (%18 18) 54 430 (%18 05) 42 829 (%13 8) 29 856(%14 44) 35 972 (%17 0) 6 482 (%2 39) 5242 (%1 8) 28 235 (%27 65) 14 309 (%13 5) 31 009 (%10 0) 0 ( % 0 0O) 932 (%0 4) 5 157 (%1 90) 3 367 (%1 2) 0 (%0 00) 966 (%0 9) MAMİN 1989 46 284 (%22 38) 59 759 (%28 90) 53 678 (%25 96) 1987 59 043 (%27 8) 58 750 (%27 7) 45 120 (%21 3) MU&A 1989 67 404 (%24 85) 84 359 (%31 10) 88 038 (%32 45) 1987 93 948 (%33 7) 82 273 (%29 5) 71 937 (%25 8) mş 1989 17 999 (%17 63) 24 566 (%24 06) 19 529(%1912) 1987 35 905 (%341) 20 309 (%19 3) 19 270 (%18 4) 1989 215 171 86 224 19 5 76 33 1987 91 330 88 225 174 65 27 1984 12 7 502 14 205 116 36 118 (%0 0) 1983 12 2 10 868 47 983(%0 33) 1977 301 28 9 25 8 60 45 Tablo, 12 Evlul oneesının devanıı olan parlılerın oy oranlannı gıde rek 1977 sevımlennın oy duzeyıne yaklaştırdıgını ortaya koyuyor 12 3 084 (%1 49) Eylul partılennın ıse gıderek endıklerı tablonun ortava koyduğu bır başka gorunum RP, dınu partı MSP nın devamı olarak 12 Evlul su reunden kârh çıkan tek parti durumunda MHP'nın devamı MÇP ıle AP'nın devamı DYP gıderek ovlarını arttırmalarına karşın hâlâ 1977 0 (%0 00) duzeyıne ulaşamamış durumdalar CHP'nın devamı SHP dc eskı ge nel başkanlannın kurdugu partı nedenıyle 1977 duzeyıne ulaşamavan partıler arasında 1989 seçımlerının 1977 seçımlerıyle benzeşen bır dı ger yonu de, seçıme katılım oranı a^ısından ortava çıkıyor 12 Eylul 167(%8 7) sonrasının katılımı zorunlu tuımayan bu tek seçımmde, katılımsızlık Tablonun ıncelenmesı her 4 paıtı açısından da 1977 seçımlennde en yuksek oylann alındığı ıllerın, 1989 seçımlennde de o partıler açısın dan Turkıye onalamalannın uzennde oy alınan ıller olması gerı,eğını ortava çikanvor SHP açısından bunun ıkı ıstısnası var Bınsı Ordu dığen de Kars Bu ıllerın her ıkısınde de DSP'nın kendı ov ortalaması nın çok ustunde oy almış olması, bu farklılığm nedenını kolavca açıklıvor D> P ve MÇP açısından hiçbır ıstısna soz konusu değıl RP açı sından tek ısnsna ıse Hakkan'de onava çıkıvor Bunun kavnağında da so/ konusu ılı ANAP m kazanması vatıyor olabılır Sonuç Bu noktava kadar sergılenen tum bulgulaı, 1989 ıl genel medısı se çım sonuvlannın 197"7 genel mılletvekılı seçımı sonuvlanvla buvuk orandakı benzeşmesmı sergılıvor Bıı ıkıncı bulgu ıse 12 Eylul partılerıne verılen desteğın her gun bıraz daha azalması ve gıderek ^ok olma sure une gırnıesı Bu olgu 1980 on«.oım. gtrı donıış ozlerhı olarak değıl, mudahalcvi gırı^ıınlerı. toplumun va\a^ vavaş lepkı vermcsı surecı olarak digılanmalıdır dıve duşunuvoru/