Katalog

CUMHURİYET/16 Hangi Tarafsızlık?.. genel başkanlık mücadelesine girmiş olan Gaziantep Milletvekili Hasan Celal Güzel, dünkü basın toplantısında, yeni Başbakan Yıldırım Akbulut'u parti suçu işlemekle suçladı; şöyle diyor: "Bir emrivaki ile karşı karşıyayız. İstim arkadan gelmektedir. Yangından mal kaçınrcasına daha evvelden hazırlandığı belli olan hükümet programı bir saat içinde getirilmekte, teiaşla birbakanın adının yazılması, belki de Bakanlar Kurulu'nda yer alması unutulmakta; diğer tarattan parti tüzüğü, MKYK ve grup yönetim kurulu dahi unutulabilmekte; bu şekilde benzeri dünyada ve Türk siyasi hayatinda 40 yıldır görülmeyen bir uygulamaya girişilmektedir. Bunu, hem ANAP Grubu, hem benim gibi düşünen milletvekilleri, hem de bütün Türk siyasi hayatı ve demokrasisi adına son derece üzücü buluyorum ve kınıyorum. Yani denilmektedir ki, (Biz bu olağanüstü kongreyi boşuna topluyoruz. Biz size zembille aday indırdik, onu seçeceksiniz)... Bunu, parti içi demokrasi bakımından da, hür düşünce bakımından da anlamak mümkün değildir." •k (Baştaraft 1. Sayfada) Cumhurbaşkanının tarafsızlığı... Partilerüstü olması... Hukuk kuralları... Parti içi demokrasi... Ve Sayın Turgut Özal'ın bu kavramlara ilişkin tutumu... Bu konularda, gerek Sayın inönü'nün gerekse Hasan Celal Güzel'in söyledikleri çok yerindedir. Güzel'in eleştirilerinde Turgut Özal adı geçmiyorsa da, bunun anlaşılabilir bir nedeni vardır. Cumhurbaşkanı Özal, beklendiğinden de hızlı biçimde "fiili başkanlık sistemi"ne doğru kayıyor; "Başkan babalığa" soyunuyor. Bu konuda kural tanımazlığı hıçbir kuşkuya yer vermeyecek şekilde açığa çıkmaya başlamıştır. Tüm gücü Çankaya Köşku'nde toplamak için, gözü kara bir tutum sergiliyor Turgut Özal. Yeni Başbakan'ın ve Bakanlar Kurulu'nun olağanüstü bir hızla sahneye çıkışı, bunun tüm işaretlerini ortaya koymaktadır. Sayın Yıldırım Akbulut'un başbakanlığının' inandırıcılığı... Ya da kendi partisı dahil birçok çevrede ne ölçüde ciddiye alındığı... Bu konularda olumlu bir yargıya varabilene rastlamak güçtür. İşin bu boyutunu geçiyoruz Bir noktanın altını bir kez daha çizmek isteriz: Turgut Özal, her türtü uzlaşmayı elinin tersiyle iterek Çankaya Köşkü'ne çıkmış olmakla, Türkiye'de siyasal istikrarı zaten torpillemiş bulunuyor. Ancak şimdi bununla da yetinmeyeceği anlaşılıyor. Yeni Başbakan, yeni hükümetin oluşturulma biçimi ve ANAP içi mücadelenin gelişimi, Özal'ın cumhurbaşkanı olarak tarafsızHğtnı tartışmalı hale getirmektedir. Bu durum, ülkemizi büyük bir hızla bunalım ortamına doğru itmektedir. Demokrasinin bu ülkede yerleşmesini içtenlikle isteyen herkes, bu duruma kayıtsız kalamaz. Olan biterri gormezlikten gelerek,' "Bir kere olan oldu" tavrını benimseyerek bir yere varılamaz. Bu gidişe en etkili biçimde "Durt" diyecek olan ANAP Meclis Grubu'dur. Durumun ciddiyetini görenlerin sayısı az değildir ANAP Grubu'nda. Ama kişilik ve medeni cesaret açısından bugüne dek iyi sınav verebilenlerin sayısı henüz bir iki elin parmağını geçmiyor. Güzel: Hükümet istifa etsin (Baştarafı I. Sayfada) ramını Mecliste izaha girişmesi, grup iiyesi milletvekillerine Başbakanın bakış açısını göstermesi bakımından fevkalade üzücü bulunmuş ve ilerisi bakımından tereddiitler dogunnuştur. Sayın Başbakan parti suçu işlemiştir. Sijaset literatiirüne fetakompli olarak geçen bir emrivaki karşısındayız. istim arkadan gelmektedir. Once vangından mal kaçınrcasına hükümet programı getirilmekte, teiaşla, bir bakanın adının yazılması unutulraakta, parti ttizüğü, MKYK ve grup yonetim kuruln dahi unutulabilmekte, bu şekilde, benzeri demokrasilerde görülmeyen bir uygulamaya girişilraektedir. Bunu üzücü bulnyor ve kınıyorum." HABERLERÎN DEVAMI 11 KASIM 1989 Güzel, emrivaki yapılarak delegelerin hür iradesine ambargo konduğunu, ANAP'ta onanlması mümkün olmayan yaralar açılabileceğini savundu ve hukümette görev alan Başbakan ve bakanlan, bu görevi kabul edip etmemeyi, bir kere daha gözden gecirmeye davet etti. Güzel sözlerini şöyle sürdürdü: "Sayın Cumhurbaşkanı'ntn anayasanın 101., 103. ve 109. maddelerinin ruhuna avkın olarak bir siyasi partinin kongresine müdahale etme şeklinde bir >oruma yol açabüecek ve bir ada^a, diger aday veya adaylara göre 'Kaptkohı d e i i i z ' İzmir'de kalabalık bir partili grabunca karşılanan Hasan Celal Güzel, kent turu attı GOzel, ttetegetere sestenirken,"Kendinizi kulda yerine koydurmayın, biz partiliyiz, kapıkulu değil" dedi. (Fotoğraf: Ümit Otan) avantaj saglayacagı açık olan bu kendisini karşılayanların elini sıatamayi yapmamasım dilerdira." kan Güzel, daha sonra üstü açık beyaz renkli bir jiple kent turu Hasan Celal Güzel basın topyaptı. lantısından sonraTHY'den kiraGüzel daha sonra gittiği ANAP lanan bir uçakla lzmir'e gitti. 27 milletvekili ile birlikte lzmir'e ge il binasında karşılama töreni için len Guzel'i, Adran Menderes Ha emeği geçenlere ve özellikle "dünvaalanı'nda ANAP İl Başkanı Is ya ahrel kankşim" dediği Özfamail Katmerd, eski Büyükşehir tura'ya teşekkür etti. Güzel deleBelediye Başkanı Burhan Özfatu gelerin ayağına, "oylannı istemera ile partililer karşıladı. "Başba ye, rica etmeye, onlan ikna etraekan Güzel" sloganları arasında ye, gerekirsc yalvannaya geldiğiai" belirtti. Güzel, Dalyan Gazinosu'ndaki toplantıda da " 1 7 kasımda inşallah beni scçmek zonındasınız. Çünkü 2 aday var. Biri icazetli, biri de bendeniz. Kendini/i kukla yerine koydurmayın, biz partiliyiz, kapıkulu degiliz" diye konuştu. Yemekten sonra beraberindeki milletvekilleriyle birlikte Ankara'ya dönen Hasan Celal Güzel, gezisini bugün Adana ve Gaziantep'te sürdürecek. Güzel pazar günü Erzurum'a gidecek. şekilde gündeme gelmesini savanan bir gnıbuz. Demokrasi hareketinin geç kaldıgını da düşünüyonız. Bu durumda kongreye giderken ortaya çıkanlan güdümlü bir aday vardır. Bir tarafta da tavnnı derookratik şekilde beliriemiş bir aday vardır. Bizim için isiralcr önemli degil. Ama bugün Hasan Celal Güzel bu demokratik tavnyla ortaya çıkmıştır. O nedenle bu arkadaşı destekleme kararını verdik. Eger bunu yapmasaydık, bugune kadar savundugnmuz fikre ters düşmüş olurduk." Karaduman, Mesut Yümaz'ın genel başkan adaylığımn söz konusu olmadığını ve kongreye iki adayIa gidileceğini vurguladı. Karaduman, hükümet programının TBMM Genel Kurulu'ndan önce ANAP grup toplantısında okunmasını da "Grup toplantısı bizim başvurumuza ragmen yapılmasaydı, bugün (dün) genel kurula girmeyecektik. Ama toplantı karan alındığı için fikrimizi degiştirdik" diye değerlendirdi. Ne yazık ki öyle. BAŞKENTTEN (Boştarafı 1. Sayfada) Bakan başına bir Devlet Bakanı düşüyor. Devlet Bakanı sayısındaki bu patlamanın nedenini dün iktidar kulisinde araştırdık. L'gur Mumcu, Cüneyt Arcayürek'le birlikte yeni Başbakan'ı görmek, yeni bakanlara bakmak üzere üzere grup toplantı salonu girişinde vaziyet aldık. Devlet Bakanı Güneş Taner geçiyorken, durdu, el sıkıştık. Mumcu sordu: Bu Devlet Bakanlıgı enflasyonu Ue bildigimiz enflasyonun bir ilgisi var mı? Taner, içten bir kahkaha atmakla yetindi. Bildiğimiz enflasyonun sırrını henuz çözememişken, belli ki Devlet Bakanhğı enflasyonu ile ilgili bir yorum yapma hakkıru kendisinde görmüyordu. Devlet Bakanlıkları öteden beri pazarhk masalarında kullanıhyor. En büyük pazarlıkların döndüğü 1^70'lerin üç partili koalisyonlannda bile masaya 15 Devlet Bakanhğı sürülmemişti. Özal'ın kendi kabinesini koruyup ustüne de Akbulut "eli Ue" 5 yeni "Devlet Bakanı daha eklemesi ANAP'taki kargaşayı sergiliyor. Her ekibe mavi boncuk bakanhğı dağıtması Özal için belki siyasal bir zorunluluk. Ama olayın bir de devlet çarkının işlemesi yönü var. ANAP'ın bu kadar Devlet Bakanı'nın ne iş yapacağHu hiç kimse bilmiyor. İşin gülüncü yeni Devlet Bakanları'nın kendileri de ne iş yapacaklarını öğrenmiş değiller. Dünü müşavir odalannda acele ile oluşturulan makamlarda geçirdiler. Çoğunun özel kalemi, sekreteri yoktu. Ama kırmızı plakah, telefonlu siyah Mercedes makam otolan hemen altlarına çekilmişti. Yeni Devlet Bakanları bu yüzden makam otolanm şimdilik makam odası olarak kullanmak durumundaydılar. "Bürokrasiyi azallacagız", diye yola çıkan ANAP iktidarı, 1983 tarihinde çıkardığı 174 sayılı kanun gücünde karamame ile bakanhklann sayısını azalttı. Ancak, çatlak sesler çıktıkça birer, ikişer yeniden bakan sayısı artmaya başladı. Devlet Bakanları'nın tşlev ve niteliğini 27.9.1984 tarih ve 3084 sayılı yasa düzenliyor. Buna göre: Devlet Bakanlan'nın iki görevleri var: a) Başbakan'a yardım etmek. b) Bakanlar Kurulu'nda koordinasyonu sağlamak. Bu durumda, hükümete 15 devlet bakanı birden atamak, "Başbakanın çok yardıma nrahtaç durumda oldugano ortaya koynyor" Aynı şekilde 30 bakanlı hükümette, koordinasyonun 15 Devlet Bakanı'na verilmesi ise Bakanlar Kurulu'nda işlerin çok karışık olduğununun itirafı bir anlamda. Ama asıl kanştklık grupta. Örneğin hükümet programını okuyan Akbulut'u, Niğde milletvekih' Haydar özalp, "Bu kadar yeter" diyerek nazikçe susturdu.. Dün öğleden sonra Cumhurbaşkanı özal'ın Meclise gelip odasına çıkması bu karışıklığın boyutlarını kendi gözü ile görmek için olmalı. ANAP kuruculanndan Veysel Atasoy dün kuliste, bir önceki günün tarihiyle Akbulut'a hükümeti kurma yetkisi veren MKYK'nın "b«lge sahleciligi"ni anlatıyordu. Haydar Özalp ise gazetecilere, Güzel'in siyasal yaklaşımlarını tutmadığı halde, parti içindeki çıkışını son derece saygıdeğer bulduğunu söylüyordu. Akbulut'un Meclis Başkanlığı'ndaki rakibi Vehbi Dinçerler ise, Akbulut kabinesi üyesi sıfatı ile tebrikleri kabul ediyordu. Ama hangi kounlara bakacağından haberli değildi. Tıpkı, Keçeciler, Doğari, Akkaya ve Örüç gibi. Hasan Celal Güzel, Akbulut'un parti suçu işlediğini, Hükümetinin "ömriinün ise olağanüstü kongrcde bitecegi" inancındaydı. Lokantada rastladığımız SHP lideri lnönü'ye "Akbulnt hukümetİDİ" sorduk. Gülerek yanıtladı: " Ömıü uzun sürmez." Cumhurbaşkanı özal, kurduğu Yıldırım hükümetiyle ANAP içi muhalefet ile ANAP dışı muhalefeti birleştirmişti. IZMIR'den HİKMET ÇETİNKAYA Jivkov da gitti (Baştarufı 1. Sayfada) alınacağını, ancak Macaristan, Polonya ye Demokraük Al manya'daki köklü değişiklikle rin beklenmediğıni belirtmişlerdi. Devlet başkanhğından istifa eden Jivkov'un istifasının geçerli olabilmesi için istifanın parlamento tarafından da onaylanması gerektiği büdiriliyor. Muhalif cevreler, Jivkov'un son iki yıldır izlediği siyasetten aynlmış olduğu yolunda eleştiriler aldığını ancak devlet başkanlığındaki degişikliğin sürpriz olduğunu belirtiliyorlar. Bulgaristan'daki muhalif ve diplomatik çevreler, Peter Mladenov'un, geçen hafta Sofya'da bağımsız ve çevTeci gnıplann reform isteklerini açıkça belirtmelerine yol açan uluslararası bir çevre toplantısının düzenlenmesine yardııncı oiduğu için KP yetkililerini kızdırdığını, bu nedenle de partideki görevinden aiınabileceğini kaydettiler. Mladenov daha önce dışişleri bakanhğı görevini yürütüyordu. AP'nin bilgi veren Batılı bir diplomat ise sertlik yanlısı olmayan orta yolcu bir politika izleyen Mladenov'a bu özellikleri nedeniyle Doğu Avrupa ülkelerinde önernli değişikliklerin yaşandığı bu dönemde, şans verildiğini öne sürdü. Bulgaristan Komünist Partisi Genel Sekreteri Petar Mladenov, Bulgaristan'da "dogru çözümleri arayış çabası içinde yeni Hkirlerin ortaya çıkacagını" söyledi. Mladenov, KP Merkez Komitesi toplantısında dün yaptığı konuşmada, Bulgaristan'da yeniden yapılanma hareketinin ancak ve sadece sosyalizm çerçevesi içinde sosyalizm adına ve sosyalizm yolunda gerçekleşebileceğini kaydetti ; Doğru çözflm arayışı içinde yeni fikirlerin ortaya çıkmasından sarsılınmaması ve korkulmaması gerektiğini vurgulayan Mladenov, toplumun bilgilendirilmesi ve halkla aktif diyalogla ortaya çıkacak açıkhktan yana görüş belirtti. Mladenov, Bulgaristan'da yeniden yapılanma konusundaki temel başarısızlığın paninin, uzun yıllarca var olan idari sistemin artık elverişli olmadığını ve yeniden yapılanma için bir fren oluşturduğunu görememesinden kaynaklandığını kaydetti. tngiliz Haber Ajansı Reuters, Bulgaristan'da Türk azınlığa yapılan baskıların, dün istifa eden Bulgaristan Devlet Başkanı ve Komünist Parti Şefi Todor Jivkov'un itibannı zedelediğini kaydetti. Reuters, dün yayımladığı yorumhaberde, Bulgaristan'da yaşayan Türklere karşı yapılan baskılardan ötürü, jivkov'un, uluslararası eleştirflerle karşı karşıya kaldığım yazdı. Gazeteciye (Bajtarafı 1. Sayfada) rauk dün telefonla gelen bir kavga ihbannı değerlendirmek için gittiği Şişli Abidei Hürriyet Tepesi'nde silahlı iki kişinin saldırısına uğradı. Makineieri alınan ve tartaklanan Pamuk, olaydan sonra Şişli Emniyet Amirliği'ne sığındı. Bugün Gazetesi'nden yapılan açıklamaya göre daha önce Zaman Gazetesi'nde çalışan, 4 aydır da Bugun Gazetesi'nde polis muhabirliği yapan Muhammed Pamuk, dün saat 13.00'de telefonla gelen "arsa mafyası kapışacak" şeklindeki bir ıhbar üzerine Şişli'ye gitti. Burada olayı bulmaya çalışarak dolaşırken iki kişi Pamuk'un arkasına yaklaşarak silahlarını kafasına dayadılar. Bu arada saldırganlardan biri Pamuk'a vurmaya başladı. Diğer saldırgan da gazeteci Pamuk'un fotoğraf makinesi ile içinde flaş ve diğer malzemelerinin bulunduğu çantasını aldı. Çevreden olayı görerek gelenlerin müdahale etmesi üzerine saldırganlar kaç tı. Esnek politikacı Bulgaristan Devlet Başkanı ve KP Genel Sekreteri Jivkov'un yerine atanan 53 yaşındaki Petar Mladenov, temkinli bir reformcu ve SSCB lideri Mihafl GorbaçoVla aynı kuşağa ait bir prâgmatik olarak tanımlanıyor. Petar Mladenov, Bulgaristan'ın 320 bin Türkü Türkiye'ye göçe zorlamasına dış dunyanın gösterdiği tepkiye cevap verecek kişi olacağı kaydediliyor. Mladenov'un, Türkiye'ye karşı ve Bulgaristan'daki Türklerin sorununa Ankara ile banşçıl bir çözüm bulunması yönünde esnek bir politika yürütmekten yana olduğu izlenimi verdiği de belirtiliyor. Ancak, bütün gözlemciler, Mladenov'un, Polonya, Macaristan ve D.Almanya'daki gibi reform politikası uygulayacak bir adam olmadığı imajını uyandırdığı görüşüpde birleşiyorlar. Bu arada, Sovyetler Bırliği Komünist Partisi Genel Sekreteri ve Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov, Bulgaristan Komünist Partisi Genel Sekreterliği'ne atanması dolayısıyla, Petar Mladenov'u kutladı. Başaran toprağa verildi lstanbul Haber Servisi Röportaj için gittiği buroda Mardin'in Sincar aşireti reislerinden CeJivkov'un, Bulgaristan'daki mal Sincar tarafından kurşunlamuhaliflere karşı sert tutumunu narak öldürulen Gazete Gazetesi nun da Batıh ülkeler tarafından muhabiri Sami Başaran, memleketi olan Balıkesir'in Sındırgı ileleştirildiğine işaret edildi. çesinde toprağa verildi. Ankara'nın açıklaması k Dışişleri Bakanhğı, Bulgaristan Devîet Başkanı Todor Jivkov'un istifasıyla ilgili olarak değerlendirme yapmak için vaktin erken olduğunu açıkladı. Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada şöyle denildi: "Bulgaristan'daki yönetim değişikligi her şeyden öoce bu ülkenin iç işidir. Diger yandan, yapılan değişiklikierle ilgili olarak bu aşamada bir degerlendirmede bulunabilmek için vaktin henuz erken oldugunu diişiinmekteviz." Başbakan Yıldınm Akbulut yeni yönetimin insan haklannı ve özgürlükleri vatandaşlarına tanıması halinde iki ülke arasındaki ilişkilerin daha da düzeleceğine inandığını bildirdi. Dışişleri Bakanı Mesut Yılmaz da bu degişikliğin aramızdaki diyaloğu olumlu yönde etkilemesini istedi. Sami Başaran için dün ilk tören, doğduğu evde yapıldı. Ceneze daha sonra, eller üzerinde taşınarak Cumhuriyet Meydanı Atatürk Anıtı önunde hazırlanan katafalka getirildi. Burada konuşan Sındırgı Belediye Başkanı Mustafa Bakkal, "Basına sıkılmış kurşunu kendilerine sıkılmış o b rak kabul ettikterini" soyledi. Sındırgı Kaymakamı lsmail Kara da, gazetecilere saldıran karanlık güçleri devletin mutlaka dize getireceğini kaydetti. Gazeteciler adına konuşan Musa Alioglu ise, katilin güvenlik güçleri tarafından yakalanarak adalete teslimine kadar bu işin peşini bırakmayacaklarını belirtti. Sami Başaran'ın cenazesi ögleyin kılınan namazdan sonra Sındırgılılann gözyaşları arasında toprağa verildi. diye soruyoruz. " O başka" deytp Güzel'den yana açık tavır koyma bu inişi durduramaz. ekliyor: yan bazı milletvekilleri salooa gi Genel kurulda Akbulut'a O zaman \iikselme devrindeydik. 6 yıldır delege bastınldı, horlandı. Ben bile lisedeki çocu(Baştarufı l. Sayfada) Hülya Güneş ile Leyla Kınalı olay guma biraz baskı yapsam karşı çınan yolculardan 8'i otay yerinde yerinde öldüler. Akhisar ve şehir kıyor. ANAP'la delege artık patoldu. Bu sırada Şefik Özcan yö merkezi yakınlannda meydana ge lama noktasına geldi. netimindeki utobüs, yaralıları ta len kazalarda ise Ahmet Imren ve Diğer milletvekilleri de soruya şıyan yayalara çarpmamak için di Hilmi Dede adlı yurttaşfar yaşam benzer yanıtlar veriyorlar. Güzel reksiyonu kırınca otobusteki üç larını yitirdiler. de cevresindekilere bundan sonrayolcu olay yerinde öldü. Kazada ki konuşmalannda "milli irade"Kilis Gaziantep karayolunun den söz edeceğini vurguluyor, ölenlerin adları şöyle: Hüseyin Yegen, Kadir Alp, Ali 20. kilometrcsinde meydana gelen "Atatürk'ün bu konuda çok sözRıza Önal, Celal Öztürk, Ahselen kazada ise alkollü şekilde araç leri var. Konuşmalarda onlan çok Sellek, Selahattin Salp, Ömer İş kullanan Mustafa Karahanh olay sık kullanacağız. Hatta Özal'ın yeçi, H. Ali Yıldırım, Tamer tşçi, yerinde öldü. Konya lstanbul ka mindf so>lediği 'hür irade, düşuııMuammer Doğan ile kimliği be rayolunda da aşın hız ve yolun ce özgürlüğu' konusundaki sözlelirlenemeyen altı yaşlarında bir kız kaygan olması yüzünden kamyon rini de delegeye hatıriatacagız" disürücüsu Rrdoğan Parça yaşamı yor. Diğer milletvekilleri Güzel'e, çocuğu. nı yitirdi. "Bu stil lullu. Hep gülümsevin" Diyarbakır'dan lzmir'e gitmekuyarısında bulunuyor. te olan yolcu otobüsü, Konya'nın Ereğli ilçesi yakınlannda zincirleNüfus hüviyet cüzdanımla Güzel, diğer ANAP'lılardan S.Sigorta kaıtınıı kaybettim. me kazaya neden oldu. Dun sabah soz ederken "sayın" sozcuğünü Geçersizdir. 06.30 sıralarında meydana gelen hiç ihmal etmiyor. " H e d e f CEMAL ALT1NOAĞ kazada otobüs yolcularından kongre" deyip ekliyor: Remzi Yıldız, tsraet Dişci, Huri Delegeye kendisini kabul etnaz Dişçi, Sevim Bayram, Gülsen tiren, haklılığını anlatabilen kazaNüfus cüzdanımı kaybettim. Ugur, Musa Tamergül ile kimliknacak. Hukümsüzdür. leri belirlenemeyen biri çocuk iki Evet, ANAP'lı delegeler 6 yılNtLÜFER YILDIRIM kişi öldü. dır ilk kez "adam" yerine konuManisa'da Gediz Köprüsü yaNüfus cüzdammı kaybettim. yor. Ancak sinei delegeye dönen kınlarında çarpışan bir özel otoyla Hükumsuzdür. ANAP'lılara delege ne diyeeek, yolcu otobüsü çarpıştı. Kazada NİLGÜN ŞEN henüz neı değil. İZMİR ANAP tabanında ka yorlardı. Yıne kimı il başkanları killeri, Mehmet Yüzügüler'in zan fokur fokur kaynıyor... Başbakan Yıldırım Akbulut'un 17 hangi "cephede" yer aldığını bir Hasan Celal Güzel, dün öğle kasımda yapılacak büyük kong pankartla gösteriyorlar: • saatlerinde Ankara'dan İzmir'e reden genel başkan olarak çıkAydın Yüzügüler, Genel Başhareketinden önce yaptığı açık mayacağını söylüyorlardı. kan Hasan Celal Güzel! lamada "insan onurunu" bir kez ANAP İzmir II Başkanı İsmail Diğerleri ise şöyle: "Güzel "Güzd'i şu nedenle destekliyodaha gündeme getiriyor, kayna Katmerct, "İyi, hoş ama" deyip Türkiye, Güzel Başbakan", "An, ruz: Biz oteden beri parti içinde yan kazanı daha da ateşliyordu. görüşünü şöyle açıklıyordu: Güzel Oğul Verdi" ve "Hasan demokratikleşme sürecinin elkin ANAP milletvekilleri "Yıldınm Hasan Celal Bey, tabanın Geliyor, Hasan..." harekâtına" karşı alacaklan tavır sevip saydığı bir kişi... 5060 araç var VİP salonunun da etbet ikiye ayrılacaklardı: ANAP Genel Merkezi'nin, il ör önünde. Değişik bir hava esiyor. Özal'a, "emir komutazinciri"yle gütleri üzerindeki baskısı gözle ANAP kazanının kaynadığının bağlı olanlar, parti içi demokra görülüyordu. Hanı bir milletveki işareti olmalı bu görüntüler. sinin bundan böyle işlemesi için linin dediği gibi gerçekleştiriliyor Başbakanlık danışmanlarınkarşı çıkanlar. du her şey: dan ve kutsal ıttifakçıların Ege orHasan Celal Güzel'in izmir geDelegelerin üzerine ipotek ganizatörü eski belediye başka (Baştarafı 1. Sayfada) Daha neler oldu? zisi bu nedenle önem taşıyordu. koydular, şimdi de ciro ediyortar... nı Burhan Özfatura ve ekibi de Eski Kara Kuvvetleri Komutanı Yamak Paşa da CumhurGüzel'e işin başında karşı çıkanHasan Celal Güzel'e ANAP ta orada. Yakalarındakı Hasan Celar ın bir bölümü "şok karar"dan banı nasıl bakıyor? lal Güzel resimleriyle dikkat çe başkanlığı Genel Sekreterliği'ne atandı. sonra başlarını duvara vurmuşHemen hemen tüm il başkan kiyorlar. Sözcük anlamıyla Yamak, "yardımcı" demektir. lar "Yıldırım Bey kongreden çık larının görüşü "iyi insan" olarak Özfatura, ANAP'ın içini dışını Yamak'ın çeşitli sözcük anlamlan daha var. Bunlardan biri maz" biçiminde konuşmaya baş belirleniyor. Ancak, Yıldırım Ak en iyi bilen bir kişi. Şöyle anlatı Osmanlı ordusunda "Topçu ve Humbaracı gibi askeri kurulamışlardı. AJ^AP örgütünde sa bulut'un adaylığını koyması ha yor son gelişmeleri: luşlarda aday olan kimse"6ir. bah dokuzda başlayan toplantı linde "sonuç ne olur?" sorusuKeçeciler, ya da Pakdemirli Sayın Kemal Yamak, seçkin bir komutan ve degerli bir da Güzel'in İzmir gezisi tartışılı na takılıyorlar. Daha dogrusu faz başbakan olsaydı iş değişirdi... yordu. İçerideki hava da ızlenim la konuşmak istemiyorlar. Tepe Güze^ benim arkadaşım, şimdi askerdir; Yamak Paşa, hiç kuşku yok, Özal'a birçok alanda yardımcı olacaktır. lerimize göre bir haylı gergindi. den gelecek bir buyruğa "evet" yine iş değişti. g ay gegnd de g e c e k bir buyruğa evet Yamak Paşa'ya bu yeni ve onurlu gorevinde başarılar difBMM Başkanı Yıldırım Akbu diyeceklerini söyiemek istiyorlar. Keçeciler, Doğan ve Pakdemir leriz. lut'un başbakan olarak atanma* Bu görüntü de ANAP'ın bir si li ekipleri tam kadro hazır, Guzel'i Bu kısa yorumdan sonra işin hukuksal yönüne deginesı, ardından da "yıldırım hızıyla" yasi parti kimliğine girememiş ol bekliyorlar. Eski ve yeni il, ılçe lim mi? Değinelim: yeni hükümeti açıklaması, fırtına masından kaynaklanıyor. Belirt başkanları, belediye başkanları ANAP tüzüğünün 100. maddesi, hükümet kurma kararılı günterin eşiğine getirdi ANAP'ı. mekte yarar var: Mehmet Keçe da hazır. Dengeler değişıyor, henın Merkez Karar ve Yönetim Kurulu'nca alınmasını öngöHani "Görunen köy kılavuz iste ciler, Ekrem Pakdemirli, Hüsnü saplar bozuluyor olmalı ANAPmez" deyimi tam yerindeydi Doğan'ın yeni hukümette görev ta. Hasan Celal Güzel ve çok sa rüyor. 101. maddede de Merkez Karar ve Yönetim Kurulu üyeANAP'taki sancının tanısını ko almaları belli bir delege kesımın yıda milletvekili İzmir'de. Güzel, lerinin kaçta kaçının hukümette görev alacağı yazılıyor. yarken. Herkes Özal'dan sonra de tepki yarattı. Çünkü Yıldırır lzmir'e hareketinden önce şöyle Bu hesapta buçuklar bir sayılıyor! bir yol aynmına gelineceğini çok Akbulut'un adı örgütte yok. Kısa demiş: önceden biliyordu. Kurulun yetkisi kesin... ca Akbulut'un Ozal tarafından Başbakan parti suçu işleANAP'ta herkes hesap kitap "veliaht" olarak açıklanması, ör miştir. Bugün Mecliste hükümet Bu kararın, hükümetin kurulmasından önce alınması zopeşindeydi artık. Kafalardaki gütte "sok etkisi"ne neden oldu. programının okunması sırasında runludur. Hükümet kurulduktan sonra verilen izin, parti tü"özal'dan sonra ne olacak?" so Birdenbire dönüşler başladı: bulunmayacağım. İzmir'e gidiyo züğünün tanımladığı anlamda 'karar' değildir. Buna hukuk rusuna yanıt arayanların birleş Hasan Celal Güzel seviliyor, rum, arkadaşlarımı oraya çağırıdilinde dense dense 'karar' değil, 'icazet' denir. tikleri tek ııokta şuydu: sayılıyor, kongreyi de alır. yorum, gezimiz şeniikli geçeHükümet o kadar ivedi olarak kurulmuş ki, Kâmran inan'Özal hep bizim başımızda Saat 14.00'ü gösteriypr. Men cek... ın adı ilk listede unutulmuş.. Hükümet üyelerini başbakan ve dediği olacak... deres Havaalanı'nın VİP saloH l ' l Demokrasi şolenteri Ege'de ve Sayın YA (Yıldınm Akbulut) değil, Cumhurbaşkanı Sayın ANAP'lıları zor bir sınav bekli nunda beklenenin üzerinde bir İzmir'de gerçekten coşkulu olur HTO (Halil Turgut Özal) saptamış. yordu... topluluk var. Bu arada ilginç pan hep. YA, hükümet üyelerinin nasıl saptandığını şöyle açıklıyor: Kimi ANAP milletvekilleri son kartlar... Çevre il ve ilçelerden ge Eğer bir de "demokrasi sınaHertıalde görev dağıhmı yapmışf/r Ben sadece hazırlisgelişmeleri bir türlü ıçlerine sin len ANAP'lılar... vı"ndan politikacılar başarılı çıteyi okudum... diremediklerinı açık açık söylü ANAP Aydın İl Örgütü milletve karsa... Konuyu bu gelişmeler karşısında bir de anayasa hukuku açısından değerlendirelim: NOTLAR Anayasanın 109. maddesi, bakanların 'başbakanca seçileceğini' öngörüyor. Bakanlar, başbakanca seçiecek; 'atama' cumhurbaşkanınca yapılacak. 'Yıldınm hükümeti'nde bu işler ters çevrilmiş, atama işlemrerken, diğerleri espriyle karışık normalin üç katı siire verraek lalerinin önkoşulu olan, bakanların 'başbakanca seçilmesi' kuMUSTAFA BALBAY zım, konuşmasını ancak tamamonlan selamlıyor: ralı açıkça çignenmistir. ANKARA/İZMİR Esenbo Ooo Mustafa Beyler de gel lar. Birinci sakatlık buradadır. Hostes, uçaktaki güvenlik önğa Havaalanı'nın VtP salonu de mişler. İkinci sakatlık da TBMM'de okunan Bakanlar Kurulu lisğişik bir gün yaşıyor. ANAP'lı İçeri giren, Meclis tdare Amiri lemlerini anlatırken oksijen mastesinde Kâmran İnan adının okunmamasından kaynaklankesıni ağzına götürünce milletvemilletvekilleri birbirlerinin peşi sı Mustafa Uğur Ener. mıştır. ra içeri giriyorlar. Salonda ilk yeGüzel'in çevresinde Nihat Ki killeri gülüşüyor: Anayasanın 110. maddesi Bakanlar Kurulu listesinin tam Ağzımızı kapatmayız, açılrini alan, İzmir Milletvekili Bur tapcı, Alpaslan Pehlivanlı, Mehdı artık. olarak' TBMM'de okunmasını gerektirmektedir. Bu liste perhan Cahit Gündüz ağzı kulakla met Yüzügüler dört dönüyor. ANAP'ta daha önceki kongreşembe günü okunmuştur. Bu listede İnan'ın adı yer almarında, herkesi selamlıyor, "PolitiGüzel, gazetecilere İzmir gezilerde duymaya fazla alışık olmamıştır. Oemek ki Bakanlar Kurulu. listesi TBMM'ye tam kada işin içine İzmir girince her sinin nedenini aniatıyor: şe>' degişir" diyor. olarak' sunulmamıştır. Akbulut'un başbakanlığını dığımız konuşmalara tanık oluyoAkbulut'un başbakan koltuğu duyan tzmir tl Başkanı telefon et ruz: Herkesin ağzında "delege" Üçüncü sakatlık da TBMM Başkanlığı'nın boşalması ile na oturmasından sonra bazı küs ti. 'Ege hazır, sizinle beraber, hay sözcüğu. Demokrasi, hur irade, doğuyor. bol adaylı kongreden söz ediliyor künlerin de Güzel tarafma dön din gelin' dedi. Ani karsr aldık. Millet Meclisi İçtüzüğü, TBMM Başkanlığı'nın boşalması meleriyle İzmir gezisine katılacak Bizim İzmir'e gideceğimiz duyu ve "Delege ne derse o olur"la başhalinde yeni seçim yapılıncaya kadar en yaşlı başkanvekililayan cümleler aynı şekilde bitimilletvekillerinin sayısı daha da lunca bugün toplantı ustüne topnin başkanlık görevini yürüteceğini ve seçimin en kısa zayor. artıyor. Önce 20 milletvekilinin lantı düzenlemişler. manda yapılmasını öngörüyor. Uçaktaki milletvekillerinden geziye katılacağı duyurulmuştu. Uçakta hükümet üzerine espriAkbulut'un istifasından sonra yapılacak ilk işlem, hüküBaki Albayrak'a, "Daha önceki Ancak THY'den kiralanan DC9 ler yapılıyor: met programının okunması değil, TBMM'ye başkan seçmekkongrelerde neredevdiniz? Özal uçağı için Güzel'le birlikte 27 mil Mehmet Keveciler bir takoz, tek ada>, alternatifsiz başkandı" tir. letvekili bilet alıyor. Daha önce Taşar öteki lakoz, ama onlar da Hasan Geliyor, Aksaçhlardan destek Bu arada "Aksaçlılar" grubunun önde gelenlerinden ANAP Trabzon Milletvekili ve eski TBMM Başkanı Necmettin Karaduman, Guzel'i kongrede destekleyeceklerini söyledi. Karaduman, Cumhuriyet muhabirinin konuya ilişkin sorusuna şu yanıtı verdi: GOZLEM UGUR MUMCU 6 yıl sonra sinei delegeye 27ölü Tüzüğün 114. maddesinde de hükümet programının okunacağı günün Danışma l^urulu'nca önerilecek 'özeigundemle' yapılması gerekmektedir. Bu kurala da uyulmamıştır. Hükümet, niçin hemen kuruluyor? Niçin hükümet programı hemen o gece hazırlanıyor? Güvenoyuna niçin en kısa sürede başvuruluyor? Bu üç sorunun da yanıtı şudur: ANAP Büyük Kongresi'ndeki genel başkan seçimini engellemek.. Amaç bu olunca 'cumhurbaşkanlığı tarafsızlığı' akla gelir. Tarafsızlık, bir siyasal ilke ve bir anayasal kuraldır. Tarafsızlık, aynı zamanda cumhurbaşkanının niteliklerinden biridir. Hükümeti, yıldırım hızıyla kuran Sayın Cumhurbaşkanı, ANAP içindeki taraflardan birini' genel başkan yapmayı amaçlıyor. Bu amaç ve bu amacın gerçekleştirilmesinde izlenen yot ve yöntemler anayasa ile bağdaşmaz. konuya bir de siyasal bilim açısından bakalım: Anayasa, 'parlamenter sistemi' benimsiyor. Bu sistemde, devlet başkanlan sorumsuzdurlar. Bu sorumsuzluk, başkanlann 'tara'sız' olmalannı gerektirir. Sistem, güçlü partilere, başbakanlara ve yasama ve yürütme güçleri arasındaki karşılıklı dengelere ve eşitliğe dayanır. Cumhurbaşkanının hükümet üyelerini seçtiği sistemlere 'başkanlık' ya da 'başkancı sistem' denir. Yıldırım hızıyla kurulan hükümetle, parlamenter rejim değişmeye başlamıştır. Yıldırım, yalnızca Balgat'taki ANAP genel merkezine değil, Atatürk Bulvan üzerindeki TBMM'ye ve dolayısıyla rejime de ters düşmüştür! Bu kurala da uyulmarnıştır.