Katalog

CUMHURİYET/6 DİZİRÖPORTAJ 28 EKİM 1989 Sıııırlarm kalktıgı bir Magrip SABETAY VAROL PARİS Cezayir Kurtuluş Savaşı'na öncüluk ettikten sonra 1961 yıhndan beri "tek parli" yönetimiyle ülkeyi yöneten FLN (Ulusal Kurtuluş Cephesi) bir süreden beri "çok partili demokrasi"ye geçiş hazırlıkları yapıyor. Bu süreç, geçen yıl cerevan eden ve yüzİerce gencin, güvenlik gUçlerinin ateş açması sonucu öldürülmesiyle biten kanlı olaylann ardından başlatıldı. Bağlanusız ülkeler hareketi ve Arap Birliği içinde önemli bir yere sahip Cezayir, içinde bulunduğumuz günlerde tam bir yol ayrımında. Yoğun bir iç bunalım sonucu meydana geldiği ifade edilen bu olaylardan sonra, Devlet Başkaru Şadli Bin Cedid, gelişmelerden gerekli dersleri çıkarmışa benziyor. Nitekim Kuzey Afrika'nın bu buyük ülkesi, otuz yıla yaklaşan bir dönemden sonra, siyasal özgürlüklere kapıyı açmaya karar verdi. Cezayir Komunist Partisi ve MUslümanlar Birliği gibi iki "kutup" parti, başvurulanm yaparak yasallaştı. Buna karşılık, Cezayir kurtuluş hareketinin tarihi önderlerinden Hüseyin Ait Ahmet, lideri olduğu partinin yasal faaliyet gostermesi için gerekli izni yurtdışmda beklemeye devam ediyor. Cezayir kurtuluş hareketinin liderlerinden Hüseyin Ait Ahmet sürgünden sesleniyor: HÜSEYİN AİT AHMET'İN ÖNERİLERİ 1 Bir ülkenin yönetimi evrensel normlara uygun olmalıdır. Arap usulü yönetim ya da îslam usulü yönetim diye bir şey yoktur. Ya demokratik yönetim vardır ya da polisiye prensipler. 2 Ordumuzun dünyanın en iyi ordusu olmasını, en zengin bütçe ödeneklerinden yararlanmasını isterim, ama görevini yapmalı. Çağdaş bir savunma, ancak yurttaşlık temeli üzerine kurulabilir. 3 Komünist Parti'nin yasaklanmasına karşıyım. Onların devlet mekanizmalarına sızmaya çalışmaları yerine, siyasal, ideolojik görüşlerini açıkça savunmalarını isterim. 4 Cezayir'deki rejimin demokratik meşruiyeti yok. Siyasal meşruiyeti yok. Çünkü başarılı olamadı. Başarıdan kaynaklanan bir meşruiyet kazanabilirdi. Oysa tek meşruiyet kaynagı devrim. 5 Bence her şeyden önce demokrasi gelir. Demokrasisiz sosyalizm istemiyorum. Gençlik örgütü, kadın örgütü istiyoruz. Amaamız topluma başka alternatifler getirmek. leri yüzunden, uzak görüşlülük yoksunluğu yüzünden, bağımsızlıktan sonra beklenenin tersi oldu. Polisiye prensipler zafer kazandı. öyle ki, tek parti kendini empoze etti. Cezayir kurtuluş hareketinin tarihi önderlerinden Hüseyin Ait Ahmet, lideri olduğu partinin yasal faaliyet gostermesi için gerekli izni yurtdışmda beklemeye devam ediyor. site dışında tutulan gençliğe açılmak istiyoruz. Politika dışı olsa da son gençlik olaylan belli talepler olduğunu ortaya ko>madı mı? Öte yandan, tarih kitaplanndan adımzın silinmesi gibi nedenlerle belki de gençligin bir bölumü sizi tanımıyor bile. Geçen zaman sizin için bir handikap degil mi? Gençlikie nasıl bir diyalog düşünüyorsunuz? zayir'de egemen bir temsil gücüne sahip olduğunu öne süremez. En çok dinlemesini bi' len kazanacak. Sorunuza yanıt burada. Hedefimiz bu gençliği kavramak. Örgüt tüzüğüyle başvuranlann çoğunJuğu genç insanlar. Ekonomik liberalizmi mi savunuyorsunuz? AİT AHMET Vahşi liberalizme karşıyız. Bu, sadece bir küçük azınlığa yarar getirecektir. Hayal gucümüzle geniş tutum biçimleri bulmalıyız. Pazar ekonomisinin ycllannı geliştirmeliyiz. Devletin her şeye hâkim olması, felaketten başka bir şey getirmedi. Biz kooperatif fikrini yeniden canlandırma niyetindeyiz. Milletvekili olduğumda iki çerçeve yasa hazırlamıştım. Biri kooperatif yasası idi. tnsanlan küçük şirketler kunnaya teşvik edeceğiz. Büyük kapitalist şirketlerin tek başlarına inisiyatifi ellerinde tutmalarını engellemeliyiz. Öbür yandan özel sektör de önemli rol oynamalıdır. Toplum dışına itilen toplumsal katmanlar da kalkınmanın meyvelerinden istifade edebilmeli. Toplumun, acil taleplerine yan« verilmediği sürece, demokratik aiternatifin yaratılması mümkün değildir. tş alanı açılması, gıda sorunu, eğitimin düzeyi bütün bu alanlarda acil gereksinmeler var. Bu duruma karşı koymasını bilmeliyiz. Pazarı beslemeli, . fakat ekonomiyi yeniden canlandırmalıyız. Öldürülen Ali Mesili 63 yaşındaki Hüseyin Ait Ahmet, "demokratik sosyaJist" olarak nilelediği partisinin, Cezayir'in bugün geldiği noktada, halkın taleplerine en iyi karşıhk verecek parti olduğunu düşiinüyor ve hükümetin alacağı kararın, Cezayir demokrasisinin kaderini tayin edeceğine inanıyor. Cezayir'in ilk cumhurbaşkanı Ahmet Ben Bella'yla birlikte, sürgünde yaşayan iki tarihi liderden bir olan Hüseyin Ait Ahmet'in en yakın siyasal arkadaşı Ali Mesili, iki yıl önce Fransa'da öldürüldü. Mesili'nin, Fransız polisınce yakalanan kaüli, eski başbakan Jacques Chirac döneminde, adi bir suçlu gibi Cezayir'e iade edildi. Daha doğnısu, suçlulann iadesi anlasmasına uygun olarak, bir siyasal cinayetin faili, serbest bırakıldı. Olay birkaç yıldan beri Fransa'da uluslararası bir skandal şekünde değerlendirüiyor. Hüseyin Ait Ahmet, Cumhuriyet'in sorularmı yanıtladı. "Berberi" kökenli Ait Ahmet'e ilk sorumuz, "Çok partili dnzetıe geçisle birlikte, bu ülkenin 'polis devleti' kiruliğinden kurtulup kurtulmadığı" oldu. AİT AHMET Öncelikle şunu söylemeliyim. Bence bir ülkenin yönetimi evrensel normlara uygun olmaJıdır. Arap usulü yönetim ya da tslam usulü yönetim diye bir şey yoktur. Doğulu, Batıb yönetimler yoktur. fki türlü yönetim vardır. Ya demokratik bir yönetim. Bu da halkın katıhmı demektir. Halk derken yurttaşlan kastediyorum. Ya da polisiye prensipler vardır. Başka bir deyişle bu halkın üzerinde kontrol kurulması. Bu kontrolün doğrudan polis ya da ordu aracılığıyla olması ya da benzer başka biçimlerle yapılması bir şeyi değiştirmez. Cezayir devrimi, dünyada örnek bir olgu oldu. Derin bir şekilde seferber olan halk oldu. Bu halk yedi buçuk yıl boyunca mücadele etti. Cezayir halkı bağımsızlığını, çoğu kez, kendi yöneticilerine rağmen kopardı. Yöneticilerin beceri yoksunluklan ve bölünmüşlük Ordu görevini yapsın! Günümüze gelince, ülkenin bir miktar açıldığını söylüyorsunuz. Görünüşe göre, gerçekten de ordu siyasal arenadan biraz çekildi. Ordumuzun dünyanın en iyi ordusu olmasını, en zengin bütçe ödeneklerinden yararlanmasını İsterim, ama görevini yapmalı. Ancak mesleğini, en iyi şekilde ancak, tüm erkek ve kadın yurttaşlar, topjum yaşamında yer aldığı takdirde yapabilir. Çağdaş bir savunma ancak yurttaşlık temeli Üzerinde kurulabilir. Tek parti olan FLN (Ulusal Kurtuluş Cephesi) nor Öle yandan komünist partisi >e İslamcı mal bir partiye dönüşme eğiliminde. Halen tüm radyo ve TV kurumlannda tekeli elinde parti yasallaşma sürecini tamamladılar. Değil mi? tutuyor. AİT AHMET Tamamıyla. Bildiğiniz giNe var ki, siyasal polis etkisini sürdürüyor. bi Cezayir Komünist Partisi'nin geçmişi kenPolis en iyi şekilde techiz edilmelidir. Tüm dine özgü bir geçmiştir. Uzun süre bağımsızödeneklere lehte oy vereceğim, ama politik lık için mücadele etmediler. Diktatörluk dökontrol yapmamalı. Görevini, toplumda ba nemi boyunca, biraz eleştirici olmakla birlikte nş havası yaratacak şekilde yapmalı. rejimle butünleştiler. Bu, feshedilen tüm ko Anlaşıldıgı kadanyla bir süreç başlatıl münist partilerinin politikasıdır. Ben Cezayir mıs bulunuyor. Ama sizce bu süreç sopuna Komünist Partisi'nin yasaklanmasını mahdek gelişecek mi? Aşın tutucu unsurlar yü kum etmiştim. Bunu yaparken de kasımaralık 1962'de komünist parti yöneticileri gezünden bir eeriye dönüş beklenebilir mi? lip beni tebrik etti. AİT AHMET Bende şu anda egemen duygu, bu sağlıksızlık duygusu... tktidardaKendilerine, 'Ben komünist değilim ama siki bazı şahıslann davranışları bu belirsizliğin zi karşımda görmeyi tercih ederim. Mısırlı kokanıtı. Öncelikle şu var. Ali Mesili'yi öldür münistler gibi, devlet mekanizmalarına sızmadüler. Neden öldürüldü? Çünkü o bir demok ya çalışmanız yerine siyasal, ideolojik görüşrattı. Çünkü bir acılım unsuruydu. Tüm mu lerinizi açıkça savunmanızı isterim demiştim. halefetle diyalog adamıydı. Şimdi, Mesili'nin Cezayir Komünist Partisi ve İslamcı Selamet katledilişini bambaşka biçimde görüyorum. Cephesi açıldı. Biz de bir ya da iki hafta içinŞöyle ki, "Ali Mesili Olayı" adlı kitabımı şim de yanıt aimayı umuyoruz. Başvurudan itidi yazacak olsam başka türlü yazardım. Ber baren yanıtın 1 aylık süre içinde verilmesi geberilerin yaşadığı Kabil ülkesinde "RCD" rekiyor. (Kültür ve Demokrasi İçin Birlik) adlı bir ör Yani ölkeye dönüş yapma niyetindesigüt kurdular. Çok partili demokrasi yasası niz? nın onaylanmasından önce. Ülkeye dönmem AİT AHMET Evet... Ancak şu noktahalinde, belli bir tabandan koparılmam duya dikkatinizi çekmek isterim. Hareketimle ilşüncesiyle bu işi yaptılar. gili bu kadar büyük husumet varsa, başarı Daha önce benim hareketimde yer alan Me şansı yüksek olduğu içindir. Yani şimdiki iksili'nin bir siyasal karşıtı, parti olarak başvuru tidara demokratik bir alternatif olabilir. Şimdosyama resmen itiraz etti. FFS'nin (Sosya dilik görünen şu. FLN tek başına yönetimi list Güçler Cephesi) yasallaşması için mura elinde tutamıyor. tstedikleri, "İslamcı Selacaat ettik. Bu şahıs, askeri güvenlik örgutün met Cephesi" türünden bir karşı örgütle yöden çok tanınaii bir kişiyle birlikte, partimi netimi surdürmek istiyor. Yani dinci tehlikezin, bu dosya temelinde yasallık kazanmaması yi onaya koyarak, "Ya onlar ya biz" demek için istekte bulundu. Öyle anlaşılıyor ki, ba istiyorlar. Sadece "demokratik sol" olan hazılan bu kitabı yayımlamamı affetmiyor. reketimiz bu süreci gerçekten destekleyebilir. Hükumete alınmayı talep etmiyoruz. Ancak bu süreci destekliyoruz. Komiinistler açıkta olsun İktidara gdmek isteraeniz normal degil mi? AİT AHMET Elbette normal. Ama şimdiki aşamada istediğimiz, hareketimizi ülke çapında örgütleyebilmek.. .Ne tür bir örgtıt oluşturmayı diişiiniiyorsunuz? AİT AHMET Aynı örgüt. Yani, Sosyalist Güçler Cephesi (FFS). Ancak yasal olarak örgütlenince, daha geniş tabanlı bir yapınız olması gerekiyor. AİT AHMET Önce şunu soylemeliyim. 1%3'te kurulan ilk muhalefet hareketiyiz. Bugün için tüm Cezayir'de il örgütleri örgütlemek istiyoruz. Resmen tanınmamakla beraber bu örgütler şimdiden kuruluyor bile. Bütun örgütleri tamamlayınca, ulusal bir konsey teşekkül ettirecegiz. Bu konsey kurulduktan sonra, kongre örgütlenmenin yollarını ve olanaklarını tespit edecek. FFS kongresinin, FLN'nin verdiği imaja uymasını istemiyoruz. Yapmak istediğimiz, önce kitle örgütleriyle diyalektik ilişkiye girmek. Sendikalar, üniver 'At beyliğe aittir' Özelleştirme programınız var mı? AİT AHMET önce envanter çıkarmak lazım. Ekonomi devletten serbest olmalı. Türkler zamanından kalma bir soz var. Bir suvariye "Atınıza sahip çıkın" dendiğinde, "İnsan Allaha, at beylige aittir" yanıtı vermek zorunda idi. Şimdi de aynı şey oluyor. tnsanlar kendilerini sorumlu hissetmiyor. Devlete ait oteller tam bir döküntü durumunda. Suyu akmaz vs. Bu durumdan çıkmak zorundayız. Rejim ileri gelenlerinin tam bir el koyuşu söz konusudur. Ben özelleştirmeye evet diyorum. Ama ciddi bir biçimde olması koşuluyla. Şimdi 1015 rejim ileri geleni, sanayi kuruluşlarını aralannda paylaşıyor. Hiçbir koşul olmadan özelleştirme adına şimdi yapılan şu: 3040 yeni otobüs sahibi bir şirket özel sektöre veriliyor. Parasını devlet ödemiş. Şahıslar el koyuyor. özelleştirme bu değil ki.. Rekabet yok, bir şey yok. Bu çok tehlikeli. Adlarını koymadan problemleri çözemeyiz. Basın özgürlüğü bu alanda çok önemli rol oynar. Dış politika konusunda tutumunuz nedir? AİT AHMET Demokrasi kadar bence Cezayir için önemli olan bir konu da Büyük Magrib'in oluşturulması. Kalkınmamız için vazgeçilmez bir şey. Sınırların kalktığı bir Magrib'e ihtiyaç var. En kısa zamanda otoyollar inşa edilmesi gerekiyor. Demiryolları gerekiyor. Ortak şirketler olmalı. Ve AT'yle ilişkilerin bireysel değil Magrib temelinde yeniden gözden geçirilmesi gerekiyor. Arap polıtikamız devam etmeli. Cezayir'in ülkelerarası arabulucu rolu oynaması iyi bir şey. Çoğulcu demokrasi AİT AHMET Dinamik bir gençliğimiz var. Nüfusumuzun yüzde 6O'ı, 20 yaşının altında. Devrim hakkında hemen hemen hiçbir şey bilmiyorlar. Bu doğrudur. Ama rejim bir çeşit çelişk' ile karşı karşıya. Rejimin demokratik meşruiyeti yok. Siyasal meşruiyeti yok. Çünkü başarıb olamadı. Başarıdan kaynaklanan bir meşruiyet kazanabilirdi. Tek meşruiyet kaynağı devrim. Çelişki burada. Çünkü devrim sadece.onlar degil. Sadece biziz demiyorum. Bizden hiç söz etmemezlik edemiyorlar. Şu halde belli yankılanmalara sahibiz. 1985'te Ben Bella ile ikili bir deklarasyon yayımladık. Rejimi çok ürküttü. Çift yönlü yankı uyandırdı. Farklı görüşlere sahibiz. O biraz tslamcı bir eğilimi savunuyor. Ama ortak bir deklarasyon verdik. Çoğulculuk ve insan hakları temelinde bir demokrasi savunduk. Tarihsel meşruiyete oynadıklanna göre bunları saf dışı bırakamazlar. lkincisi, FLN kadrolarından oluşan bir konferans kasım sonunda yapılacak kongre öncesi bir araya geldi. Eskilerin çoğu, oraya gjderek, 'Ait Ahmet neden yok? Ben Bella neden yok?' sorusunu sordular. 'Ya başka bir şey yapmak istiyorsunuz ya da tarihsel meşruiyeti imdada çağırıyorsunuz. O halde herkesin burda olması gerekli' dediler. Yani insanlar bizi tarumıyor diyemeyiz. Kimse Ce libi olmanın &n kısa 4 en tuzlıvolu! yoğun ilgi göıen Gökselkent ve Banşkent'ten sonıa yenî biı yeTÎeşim meıkezi: ONURKENT Şimdi sıra sizde/ peşinatı değil, tamamı BAŞLAYAN FİYATLARLA 23.950.000.TL'dan Onurkent Istanbul'a ycüan: Istanbulile Tekirdağ arasmdabulunan Şereui Mevkn'nde kurıüuyor. Onurkentten birkonut almaklayalnızcabir dcrireye değil hayatı kolaylaştıran. guzelleştiren benzersiz imkânlara da sahip olacaksınız. • 5575 m2 villa tı'pi daireler • 90120 m2 çatı dubleksleri • Yüzme havuzlan • Spor birımieri • Cafe barlar • Alışvenş merkezlerı • Özelplajlar • Çevre hizmetleri (Temizlik baJarn. düzenleme vd.) veya778.500.TL'dan Demirkaya'nın sizlere sunduğu bu benzersiz imkân, endüstriyel entegrasyonun sonucudur: Demirkaya, inşaat üretimini bir bütün i önemli yapı malzemeleriyle kentler kurar. Gerek arsa payını, gerek yapı malzemelerini yalnızca maliyet fıyatlarıyla birim konutlara yansıtır. Bundan dolayı, Demirkaya daireleri sizin ^ J * ^ ^ lehinize kurulan fiyat dengesiyle satılır. DEM villa ireleri J R K A YA Fax 166O943 175 33 8 0 175 33 81 taksitlerle/ ŞANTİYE Marmara Ereğiısı Şerefh Mevkıı Tel 91854 72449 1854 7245 Fax 9 1854 7243 olarak düşünür. Kendi arazileri üzerine, kendi ürettiği temel ve s.vr,taşsokNoi2/DMec*y7 4 46yısT eko 48 Tel 166 66 2 7 1 7 2 86 7 8 l 1 Broşür için Bütün Halil Mağazalanna başvurabilirsiniz HALİL MAĞAZALARI: • • • • • • • • • • • • Mecıdıyekoy Osmanbey Pangaltı Beşıktaş Taksım Beyoğlu Galatasaray Falıh Fındıkzade Bakırkoy Şaır Nıgâr Osmanbey Gazıosmanpaşa YHDIZ BLOKLABI Tamamı bıtü. teslıme hazır DEMİRKAYA KENT Tamamı bıttı teslıme hazır DEMİRKAYA TATİL KÖYÜ1. KISIM Tamamı bıtti. teslıme hazır DEMİRKAYA TATİL KÖYÜ 2. KISIM Insaah devam ediyor 1990 yazmda teshm BÜYÖK DEMİRKAYA 1 KISIM Tamamı bıtü. teslıme hazır BÜYÜK DEMİRKAYA Z. KISIM Inşaaü devam edıyor, 1990 ilkbah'arında teslım. BÜYÜK DEMİRKAYA 3. KISIM İnşaaü devam edıyor. 1990 yazında teshm ÇİFIIJK KENT İnşaatı devam edıyor. 1990 ükbahannda teshm BARISKENTInşaatı devam edıyor. 1990 yazında teshm GÖKSELKENT İnşaatı devam edıyor. 1991 yazmda teslım DEREAĞZIYAULARI Inşaati devam ediyor 1990 yıhnda teshm SULTANKÖY YAULARI Yenı bir Demırkaya projesı SABİTFİYAl HEMEN TAPU Bu şartlar ve fiyatlar 30.11.1989 tarihine kadar geçerlidir. Aralık 1990'dan itibaren anahtar teslimi! Bu fırsatı değerlendirin. Kısa sürede ev sahibi olun: Demirkaya sakinlerine katılın! DEMİRKAYA GmbHALMANYA Schwanthaler str 99 8000 Munchen/2 Tel 994989/53 04 66. 994989/53 04 67 Fax 994989/530 96 74 Demirkaya inşaat, bir Hali! Demirkaya Şirketler Grubu kuruluşudur. DEMİRKAYA İNŞAAT Cumartesi ve Pazar günleri de hizmetinizdeyiz.