Katalog

CUMHURİYET/16 1989 modası Fransız çikolata imalatçılan Pascal Bruyas ve Christian Constant, modacı Paco Rabanne tarafından tasartanan bir giysiyi, 50 kilogram çikolata kullanarak gerçekleştirdiler. Büyük metal tepsilerin üzerine oturtulan çikolatagiysi, bele oturtulan beyaz çikolatadan yapılmış büyuk bir fryong ve geniş bir yakayla süslenmiş. (Fotoğraf: AP) 18 EKİM 1989 Sağkk Yasasf na alternatif taslak ANKARA (ANKA) Türk Tabipleri Birliği, (TTB) Sağlık Hizmetleri Tenıel Yasası konusunda Türkiye'deki 39 tabip odasından görüş isteyerek (TTB) hazırlayacağı bir taslağı, Sağlık Bakanlığı'na sunacak. Sağlık BakanlığYnda son rötuşlan yapılan 3359 sayılı Sağhk Hizmetleri Temel Yasası konusunda, TTB'nin ve bölge tabip odalannın görüşlerinin bildirilmesi istendi. TTB de bunun üzerine tum tabip odalarına yazı göndererek yasa hakkındaki görüşlerini bildirmelerini istedi. Tabip odaları, 22 ekim pazar akşamına kadar bu konudaki görüçlerini TTB'ye bildirecekler. Birlik bu görüşlerini taslak haline getirip ay sonunda yapılacak geniş kapsamlı bir topîantıda tartışmaya açacak, bu topîantıda değerlendirilen taslak, daha sonra Sağlık Bakanlığı'na sunulacak. Öğretmen anketiııe ilginç yaıutlar ANKARA (ANKA) öğretmen Dünyası Dergisi'nin 12 ilkokul, 10 lise, 3 ortaokul ve bir ilköğretim okulunda görevli 520 öğretmen arasında yaptığı öğretmenlerin sorunları ve çözum önerilerine ilişkin ankentte ilginç yanıtlar yer aldı. "Ogretmenler NeJer tstiyor?" başhklı ankette, bazı öğretmenlerin kimi zaman öğrencilerin sınav kâğıtlannda görülen cinsten ilginç yanıtlan dikkat çekti. 29 yıüık bir ilkokul öğretmeni anket kâğıdına yalnızca "maddiyat" sözcıiğü yazarken, bir ilkokul öğretmeni öğretmenler için "tek iip kıyafet" önerisinde buhındu. 14 yülık bir fen bilgisi öğretmeni ise "sorunlannız, çözüm önerfleriniz" bölümüne "para, para, para" diyerek kısa ve öz bir yanıt verdi. Yılın aşçısı Damak zevkine duşkün Fransıztarın çoğu, Strasbourg'daki Crocodile Restoran'ın aşçıbaşısı Emile Jung'u tanıyortar. Emile Jung, "Şef" adlı meslek dergisinin okuyuculan tarafından dun yılın aşçısı seçildi Jung, seçildikten sonra, gazetecilere yeni "tacıyla" poz verdi. (Fotoğraf: AP) R f t l f f i l f n f l l î l D e n n ı s Amodeo, Corvette pıyangosuna katılan D l i y U I V U U U I 2 miiyon 200 bin kişi arasından şansının da yardımıyla 36 adet Corvette kazandı. Corvettelerin üretilmeye başladığı 1953 yılından bu yana piyasaya çıkarılan bütun modellerden birer adedıne sahip olan Amodeo, şimdi bu 36 otomobili ne yapacağını düşünüyor. Amodeo, şu anda ıkı otomobilının bulunduğunu ve bunları bile koyacak bir garaiının olmadığını söylüyor. (Fotoğraf: AP) H ABERLERIN DEVAMI CUNEYT ARCAYUREK yaııyor (Baftarafı 1. Sayfada) gımı Bu "özel başbakan" önce koyuyornm" kararı ile bılınmez Özal'a sonra hükümete ve partibir denize yelken açıyor olması ye karşı sorumlu olacak. mı, yoksa Atatürk'ün yedinci haözal'ın izni dışında hiçbir adım lefi olarak Türkiye Cumhuriyeti' atmayacak. Bu konuda dosyası nin başına geçiyor olması mı? temiz olacak. (Baftarafı 1. Sayfada) Bu üç nedenden üçü de belli ölBu nedenle kuüslerde adı geçen olduğunu da sanmıyoruz Çoğu zaman çaresizlikle atılganlık, çülerde geçerli. Kürsüden inerken 6 adaydan Hasan Ceial Güzd ile korku ile cüret, güçsüzlükle htr ağzından dökülen son cümle bel Mesut Yılmaz'ın "Özal'ın basbakanı" olma niteliğine pek sın bir insanm yüreğinde birbi ki de bu yüzdendi: sahip olmadıklan açık. İkisinin de "Ben size emanetim..." rine dotandığı ve karmaşık bir ruhsal yapı oluşturduğu görül özal adaylığını acıklamadan geçmişte liderlerinin canını sıkotuz saniye önce de yaptığı iki an mışhkları var. müştür. ketin sonuçlannı açıkladı. Millet Öteki adaylardan Keçeciler'in Ozal, halk tabanından yok vekillerinin yüzde 95'i, teşkilatm şansının fazla olmadığı yine aynı sun bir iktidan simgelerken ise yüzde 96'sı "Cumhurbaşkau nedenlerle ortada. Geriye Oltan Çankaya'yı da eline geçirip kudolun" diyordu. Sungnrlu, Ekrem Pakdemirii ve rete kavuşmak hırsımn yoğunAncak "Cumburbaşkanı olur Ali Bozer kalıyor. Avrupa Topluğunda mantığını ve sağduyu sam, benim seçecegim Başbaka luluğu'na başvunı yapmış ve Basunu yitirmiş olarnaz mı? nı benimser misiniz?" sorusuna tı ile yoğun ilişkisi olan bir ülkeBöylece Türkiye yeni bir sii yamt verenler biraz tereddütlü idi. nin basbakanı nitelikleri (dil, karecin eşiğine adımını atmıştır. Teşkilatm yüzde 85'i, milletve riyer, dış ülkelerle ilgili bilgisi ve Belki de ünlü deyişle "bir sorum killerinin ise yüzde 70'i "özal'ın çevresi) bakımından Sungurlu, son iki adaya göre epey zayıf. Gebaslangıcı" gündemdedir. Başbaşbakanına" evet diyordu. bakan, ANAPMeclis Grubu'na Bu farklüık iki ya da üç açıdan riye Pakdemirii ile Ali Bozer kalıyor. karannı nasıl açıkladı? Şu ilginç önemli. sözlerle: "Bundan sonra ben si Birincisi, özal, "Arkamda re Adayuğın ilanından sonra milbaşbakanımın arkasında örgütin letvekilleri Özal'ın önünde tebrik ze emanetin" ANAP, "emanete ihanet" büyük çogunlugu var" mesajı ve ve/veya el öpme kuyruğuna girdiği sırada kuliste çeşitli ANAP edecek midir? Yoksa bölünmez riyordu. Ikincisi ANAP milletvekilleri ileri gelenleri ve "ileri gidenleri" bir bütünlük içinde yokuş aşağı gidecek midir? Bu sorulann nin yüzde 30'u "Özal'ın ile ayrı ayn konuştuk. Hasan Celal Güzel'in çevresi yamtlarını zaman verecektir. başbakanına" hayır diyordu. Bu Şimdilik Onemli olan, muhale 85 dolayında milletvekili demek "veliahüık'" yanşını hızlandırmış. fetin açıklanan karar karşısındati. Ama Basbakanı (ve parti genel Ancak fazla iyimser görilnmüyoralacağı tavırdır. Bu tavır belkibaşkanını) teşkilat benimsediğine lar. Onlara göre Başbakan, önümüzdeki günlerde daha göre sonuç pratikte değişmeyecek, "halimseliın" bırini arıyor. Güuzun bir geleceği şimdiden be Özal'ın seçtiği kişi önce başba zel ise özal için fazla "güzel" bilirlemek yolunda ilk işaretieri kan, sonra da partiye genel baş risi değil. "Gâzekiler" Turgut kan olacaktı. özal'ın Pakdemirli'yi verecektir. Bu üç noktaya ek olarak özal "başbakan" ilan edebileceğini beSonuçta Sayın özal, demokbir rasinin, siyasal göreneğin, sağ başka mesaj daha veriyordu: lirtiyorlar. Bakın miUetyekilleri teşkila "Mesnt Yılmazalar"a gelince, duyunun ve aklın ungördüğü tın yüzde 15 geriane düştünüz. onların değerlendirmeleri de ayyoldan saparak kendisini Hizaya gelin. Nasıl olsa kongre nı. Tek fark "Özal'ın "ANAP Meclis Grubuna ema de sizler değil, adayımı yüzde 85 başbakanının" Ali Bozer olacagı. net" etmiştir. destekleyeceklerini açıklayan teş Yılmazcılar'a göre Bozer, "icraAklını kime emanet ettiği bir kilat ezici ağırlıkta olacak. cı bir cumhurbaşkanı" için biçilsoru işaretidir. Özal'uı "Adayım" demesi ken miş bir kaftan. Bozer gücünü • • • disine karşı olan "senaryoc» Çankaya'dan alacağı için Çankayazaıiar" dahil muhalefet millet ya'run dediğinden çıkmayacak. vekillerini ve herkesi ferahlattı. örgütü bilmediği için örgüt oyunlarına girmeye cesaret edemeyeBelirsizlik bitmişti. Ancak bittiği anda bir yenisi cek. Çok fazla hayranı olmasa da ANAP'ta kendisinden nefret eden yoğunluk kazandı: Başbakan, ANAP genel baş kimse yok. Bu "üstün özellikkri"ne ek olarak da Batı'nm hemen kanı kim olacak? Açıkça görünen, özal'ın hükü benimseyeceği nitelikleri var. mete değil, kendisine bir başba (Profesör, uluslararası ekonomi kan; ANAP'a değil, kendisine bir ve diplomasi bilgisi, v.s.) genel başkan aradığıdır. ANAP'ta veliahtlık mücadeleÇünkü günlerdir örtülüörtüsüz si beklendiği gibi "kanlı" geçmeANKARA (Cumhuriyet Büro biçimde savunduğu "icracı cum yecek. Çünkü "Cumburbaşkanı su) Cumhurbaşkanı Kenan Ev hurbaşkanlığı"nı ancak "özel bir ve ANAP'ın tabü lideri" özal'ın ren, dün Gençlerbirliği Kulübü' başbakan" ile gerçekleştirebile gölgesi sürekli olarak hükümet ve parti üzerinde olacak. nü ziyareti sırasında "Buraya cektir. uzon zamandır gelmek istiyordum. Fakat bir türtii olmadı. Ama aynlmadan önce de gelmek btiyordum. Sabahleyin eşyalanmı TIR'a yükJemis olmama ragmen kaikıp gekUm" dedi. ANKARA (Cumhuriyet Büro malzeme olduğu tartışıldı. Daha Evren, konuşmasının baştnda su) Bakanlar Kurulu dün Baş sonra cumhurbaşkanlığıyla ilgili geçen hafta sonu Gençlerbirliği'nin Trabzonspor'a61 yenilmesini bakan Turgut ÖzaFın başkanlı yolluk ve kararnameler gözden de "anormal" diye niteleyerek ğında 2 saat suren bir toplantı geçirildi. Başbakan Özal'ın cum"Puan puandır, ama son yenilgi yaptı. Saat 21.15'tesonaereu Ba hurbaşkanlığı adayhğı konusunde anormal bir yenilgi. Ama bu kanlar Kurulu toplantısından son da bir açıklama yapmaktan krçınGençlerbirliği camiasını köriim ra yapılan açıklamada, Cumhur dığı topîantıda, bakanların da bu sertige sevketmemeüdir, aasuu p başkanı Kenan Evren'in 30 ekim konuda özel bir soru yöneltmedigi ksrmalıdır. Ben de gittigim yer de yapılacak Bakanlar Kurulu dile getirildi. Bakanlar Kurulu den başannızı telgrafla kutlanm. toplantısına başkanlık ederek ba toplanıısından sonra Deviet BakaAynca beni büyük bir coşka için kanlara veda edeceği bildirildi. nı ve Hükümet Sözcüsü Mehmet Yazar tarafından yapılan açıklade karşüadıgınız için hepinize teBakanlar Kurulu'nda televiz mada ise Bakanlar Kurulu'nda şeşekkiir ederim" dedi. "Biraz da sobbet edeliın" diyen yon haberleri izlenirken edinilen hitlik kapsamının genişletildiği, Evren, Ankaragücü Kulübü ile bilgilere göre muhalefet liderleri bu kapsamda yer alanlara artık nin konuşmalan, bakanlar arasın toplu konuttan faizsiz kredi verilolan bir anısını şöyle anlattı: "Ankaragücü'nün ikinci ligde da değişik yorumlara yol açtı. mesinin kararlaştırıldığı, Devlet oldugu zaman, baktık hem Baş DYP Genel Başkanı Süleyman lhale Kanunu'nda değişiklik yabakanlık bem de Cumhurbaşkan Demirel'in konuşması sırasında pılarak ihtiyaç duydukları bazı lığı Kupası'nı kazamyor. Demek bakanlar değişik espriler yaparak maddeleri değişik fıyat esasına götakımda bir başan var ki kupala guldüler. Bu sırada Başbakan'ın re ihale edebilme olanaklarının n kaTanmış, ama birinci lige yuk "yine kızdırmışız" dediği öğrenil sağlanmasına karar verildiği bilselememiş. O zaman Futbol Fede di. Demirel'in karikaturistlere iyi dirildi. rasyonu Başkanı'm çagırttim, yabut bakan ile de görüştüm. Zannediyorum, şimdi tam hatırlamıyorum, 'Bu takıtnı birinci lige (Baştarafi 1. Sayfada) yüksek emekli ayhğuıın yüzde 75'i çıkartahm' dedim. 'Efendim yöfazlası miktarda aylık ödenecek, netmelik cevaz vermiyor' dedi. Evren tarafından imzalanmış, geri bunlara aynca diplomatik pasaçekilmişti. 'Yönetmeliği degiştirirı o zaman' port verilecek. dedim. O yöBetmeJigi degiştirdiYasa tasansı aynen kabul edi4. Eski cumhurbaşkanlanna bikr. Şimdi bâla Cnmhurbaşkanh lir ve Özal cumhurbaşkanı seçilir ri kişisel hizmetlerinde diğerleri ğı, Başbakanlık Kupası'nı kaza se, 1989 sonuna kadar ayda 10 konut ve büro hizmetlerinde kulnan birinci lige yükseör. Haksız milyon 462 bin lıra net ödenek lanılmak üzere yeter sayıda araç olmadıgımı anladım. O zaman alacak. Ödenek miktan, 1990 ba tahsis edilecek. dan ba yana da birinci iigden düş şında yeni katsayıya göre yükse5. Cumhurbaşkanlığı Konseyi ' medi Ankaragiicü." lecek. Halen cumhurbaşkanlığı üyeliğinde bulunmuş olanlarla, Kenan Evren, Cumhurbaşkan görevi için ödenek her yıl bütçe Bülend Ulusn'ya başbakanlık talığı yaptığı dönern boyunca en se ye konuyor. rafından otomobil ve istemeleri Tasan ile getirilmesi öngörülen durumunda konut tahsis edilecek. vindiği ve en üzüldüğü spor olayını ise bir soru üzerine şöyle açık diğer düzenlemeler şöyle: 6. Manisa'da Kenan Evren 1. Eski cumhurbaşkanlanna ladı: hayatta bulundukları sürece özel Üniversitesi kurulacak, Karakaya "Tabii ki en mntlu olduğum «por olayı, Naim Söleymanoglu' konut ve istekleri halinde özel bü Barajı'nın adı da Kenan Evren nun başansıdır. Her ne kadar onu ro tahsis edilecek, büro ve konut Barajı olarak değiştirilecek. biz yetiştirmesek bile o bir Tıirk larla ilgili personel masrafı dahil Öte yandan, Cumhurbaşkanlıtür. En üzuldüğDm olay ise Dün her türlü giderler cumhurbaşkan ğı bütçesinin 1990 mali yılında 1.5 ya Kopası deme macında morml lığınca karşüanacak. kat arttınldığı bildirildi. Cumhurolsun diye Tıiıkiyelagiltere nu2. "Cumhurbaskanbgı gorevin başkanlığı Basın Müşavirliği'nden çı için tstanbul tnönü StadTna git de bulunduktan sonra berhangi dün yapılan yazılı açıklamada. tim. Baküm maç 40 oldu. Üzül bir sebep ve surette aynlanlara" Bazı yayın organlarında cumhurdüm, stadı terk ederken de 'Bu 8 cumhurbaşkanı aylık ödeneğinin başkanlığı 1990 mali yılı bütçesiolur' dedim. Hakikaten de 8 ta yüzde 75'i emekİi aylığı olarak nin (9 kat yuzde 555) oranında ne oMu. Bir de statbmmjzdaki kü bağlanacak. arttınldığı şcklinde haberlerc rastfürleşme olaylanna çok üzöliiyo3. Cumhurbaşkanlığı Konseyi lanıldığı belırlilerek bunun gerçek tum." üyeliğinde bulunmuş olanlara en olmadığı bildirildi. ARDENDAKI GERÇEK Evren: Eşyaım 'a yükledim (Baftarafı 1. Sayfada) nın karşı çıkmasıydı. Hiçbir etkeTurgut Bey, se ni dikkate almadığını dün grupçim tamamlanıncaya (31 ekime) taki konuşmasında başına ağız kadar "aralarında" olacağını mil dolusu yüklenirken, muhalefet letvekillerine duyuruyor, hele se partilerinin rejimin vazgeçılmez çilirse "aralarında bulunamama temelleri olduğunu neredeyse nın üzüntüsü" ile kavrulduğun yadsırken ortaya döküyordu. dan söz ediyor, düne kadar öne Dünkü konuşmaya o denli sürdüğü Atatürk'ten sonra atılım önem veriyordu ki, bir gozü, sücı tek lider savını yeni bir raya rekli TV kamerasındaydı. Bir ara oturtarak "Ben size emanetim, kameraman bant değiştirmek siz vazitenizi yapın" diyordu. öy gereğini duydu. Özal hemen le ya, Atatürk, rejimi gençliğe sustu ve bekiedi. Çünkü tarihsel emanet etmiş ve büyük nutkuna konuşmanın tek bir saniyesi ar"Birinci vazifen Türk istiklal ve şivden eksik dmamalıydı. Muhacumhuriyetini korumaktır" diye lefet partilerini statükocu karalabaşlamıştı. masını hafif görüp bir yana atarak dün, Bizans siyasetinin deTurgut Bey de kendini ANAP vamı olarak gösterdi. Muhalefegrubuna emanet ediyor ve dün, tin demokrasiyi menfaatlerine "Birinci vazifeniz beni cumhur göre kullandıklanndan söz ederbaşkanı seçmektir" diyordu. ken, kendi kişisel menfaatinin Dün, tarihi bir gün diye adlandı ihtirasının Çankaya olduğunu, rılabilirdi. Fakat tarihi günü ulu yıllardır ülkeyi buna kullandığını sun bütünlüğünü simgeleyen ye soylemiyordu. Aslında gerçek ni bir cumhurbaşkanı adayı ile buydu. Akrabasından hiç kimse açmıyorduk. ANAP grubunun devlet olanaklarını kullanmamısyüzde 95'i cumhurbaşkanlığına tı. evet demişti, ANAP örgütünün örneğin kardeşi Korkut Bey, yüzde 96'sı. iktidara geldiği ilk gün çıkardığı Halkın genel eğilimi bir yana kararname ile milyaıiar kazanitilerek, ANAP kendi arasından mıştı. Adı sam bilinmeyen, tek seçtiği insanı, yıllardır Çankaya marifeti tokmağı iyi kullanmak rüyalarıyla yasayan Özal'ı, artık olan damat Asım, Özal'ın kızını yukarıya çıkarmaya hazırtanıyordu. Özgeçmişinı anlatan öyküyü aloığı için üç yıtda milyartara kayeniden baştan anlatmaya baş vuşmuştu. Basını 'Türkiye de silarken, sözü nereye getireceğin zin değil, milletin dediği olur" diden kimsenin kuşkusu yoktu. Bir ye haşlarken, grup ayağa kalkyıldır "olmak ya da olmamak" mış, iktidarsız yüreklerinin derintartışması yapıyordu kafasında. liğinde sakladığı acımasız tepkiOysa, özal "Çankaya'darjlmayı" leri aJkışlanyla, bağırıp çağırma1987 seçimlerinden beri düşü larla ortaya döküyordu. nüyor, planlıyordu. Ve... Saat 12.05'te tarafsız kalması gereken cumhurbaşkanlığıAnayasa değtştirerek cumhur na adaylığını ilan ederken; basıbaşkanı seçimlerine yeni yön na, muhalefete, kendi ve partisi temler getırmeyi önermesi, Ev dışındaki her kesime karşı artık ren'in bir dönem daha kalması nasıl adlandınrsanız adlandırınznı istemesi, Çankaya planının bi içindeki tüm olumsuz duyguları rer parçasıydı. İlk önce Evren'i boşaltıyordu. devreden çıkardı, sonra yeni isimler piyasaya sürerek işi iyi Henüz grup toplanmamış, Turden iyiye dalgalanmaya bıraktı. gut Bey gelmemtsti. Koridorda: Geçen ay zamanıdır dedi ve ha Mesut Yılmaz'lar, Hasan Celal ler geziniyordu. Hiçbirinin umurekete geçti. du kalmamıştı. Her biri Özal'dan Hele 26 Marttan sonra, artık başbakanlığa ve liderliğe "nasvazgeçemeyeceği tutkusu Çan bedüeceMeri" yolunda işaret gelkaya idi. önune gelen fırsatı de meyeceğini bilen insanlann duyğerlendirecek, başbakan kalırsa gularıyla yoğrulmuşlardı. Zaten başına gelecekleri bildiğinden, TÖ, umutların nefesini kesivereevire çevire cumhurbaşkanlığı cekti. Grupta yeni basbakanı bizyolunu açacaktı. Dayandığı güç, zat seçeceğini anket sonuçlarıne halkın genel iradesı ne aydın na dayanarak bildiriyordu. Grup çevrelerin direnmesi ne de bası yüzde 70 oyla yeni basbakanı TÖ'nün seçmesini istemiş, örgüt ise yüzde 85 oyla "tek adama" yetki vermişti. Demokratik bir kongreyie lider başbakan olma umutlannı kendine uygun sayısal oranlaria söndürüyordu. Oltan Sungurlu, Ekrem Pakdemirii, bir yerde "yeğen" Hüsnü Doğan veya Ali Bozer... Artık Mesut Yılmaz da, Hasan Celal de "istikbâli" görmüşlerdi. Yeni düzeni yavaş yavaş sindiriyordu. 1991 yılına kadar seçeceği adam hem başbakan hem de lider olacaktı. İki yıl sonra olağan kongre lideri seçecekti. Sonra genel seçim gelecekti. Böylece, özal'ın kafasında erken seçime açılış bulunmadığı kesinlik kazanıyordu. "Yumuşakça ve evet etendımci" bir başbakanla, ucube 82 Anayasası'nın her maddesini her gün bir yerinden delerek, ihlal ederek Türkiye'yi yöneteceğinden kimsenin kuşkusu olmamalıydı. Bir de "Allahı vardı" Allahın verdiği kader çizgisini izlemiş, hiçbir lidere nasip olmayan Tanrı çizgisiyle çalışmış ve bugünleregelmişti. "Grup+Allahın ihsan ettiği kader" sonuçta Çankaya ile eşitlenmişti. ANAP muhaliflerivle SHR koridoru kararı hayırlı olması dilekleriyle karşılıyordu. 'Yeni Çankaya'nın kime hayrı dokunacaktı." Soru buydu ve tabii, asıl soru artık daha bir günceüeşiyordu. 31 ekim akşam üzeri yüz bir pare* top atışıyla özal selamlanırken muhalefet düne kadar aldığı karariarı ne ölçüde uygulayacaktı? Bir süre sonra yumuşayarak "defakte" durumu kabul edecek miydi, yoksa özal'ı cumhurbaşkanı tanımaz tutumunu sürdürecek miydi? özal'ın Çankaya sevdasını noktaladığı saatten yüz yirmi dakika önce, SHP grubunda konuşan inönu, uzlaşma fikrini ANAP'ın yadsımasına değiniyor, özal'ı halk indinde itibarlı kılmak için her gün TV'de sürekli propagandaya geçildiğini vurguluyor ve hayali ihracat, hayali reform, hayali refah laflarından sonra özal'ın yeni konumuna ad koyuyordu: 'Hayali cumhurbaşkanı!' Evet, ama Özal, hayal ettiği sürece yaşamayı yeğliyordu. UĞUR MUMCU (Baftarafı 1. Sayfada) sistem" bir yana atılacak ve "başkancı sistem" de uygulanmaya girecek. Rejim adım adım başkalaşıp değişecek; resmi ideoloji, tek adam tarafından oluşturulacak. Özal, a Selim'den Atatürk'e; Atatürk'ten Thateher'e, Thatcher'dan Gorbaçov'a kadar geçmişin ve bugünün liderlerin' den de önemli bir lider olduğuna inanmıştır bir kez. Bugün, bu resmi ideolojinin yanılgılarından biri üzerinde dura.'ım. Özal, ANAP Genel Merkezi'nin açılış töreninde önceki gün yaptığı konuşmada Atatürk'ün Sıvas Kongresi'ni 38 kişi ile topladığını, ANAP'ın da 1983 yılında 37 kurucu üye ile kurulduğunu söyleyerek Sıvas Kongresi ile ANAP kuruluşu arasında çağrışımlar yaptırmak istedi. Sayın Özal, Sıvas Kongresi kararlannın 12 Eylül 1919 günü açıklandığından da söz edip kendi yıldızının da bir başka 12 Eylül'de 12 Eylül 1980 gününde parladığını da söyleyebilir, böylece bir başka çağrışıma yol açabilirdi! Sıvas Kongresi 38 kişi ile değil 32 üye ile toplanmıştır. Kongredeki ateşii tartışmalar "Amerikan mandacıl/ğı" konusu üzerine yapılmıştır. Kongre sonuçta şu karara varmıştır: Kuvayı Milliye'yi geçerli ve milli imdeyi egemen kılmak... Bugün çok eleştirilen 1930 devletçiliğinde de aynı ruh ve aynı inanç egemen olmuştur. Yani, "millicilik." 1930 devletçiliğinin özünü "yabancı şirketlerin millileştirilmeleri" oluşturur. 30 devletçiliği bugün ileri sürüldüğü gibi hiç de "Scvyef modeli" bir devletçilik değildir. 1930'lu yıllann devletçiliği, KİT'lerin pay senetlerinin satışı yoluyla halka devrini öngörmekteydi. Görülüyor ki özelleştirme, bugün o çok eleştirilen 30'lu yıllann devletçiliği ile getirilmiştir. Sümerbank kuruluş yasasının 11'inci maddesinde bankanın pay senjtlerinin "kısmen ve tamamının Türk özel ve tuzel kişilere" devredileceği yazılıdır. 17 Haziran 1938 gün ve 3460 sayılı yasanın 26'ncı maddeşiyle de devlet elindeki KİT'lerin nasıl şirketleştirilecekleri öngörülmüştür. Bugün "ANAP arslanlan" kürsülere çıkıp özelleştirmenin neredeyse kendileri tarafından ortaya atılan "asnn son harikası" bir "icat" olduğunu söylüyorlar. Bu "30 model özelleştirme"ri\n birtemel koşulu vardı. Bu kural da "pay senetlerinin ancak Türklere devredileceği" kuralıydı. "1989 model özetleştirme" özelleştirme değil, açıkça KİT : lerin yabancı sermayeye satılmasıdır. Fark da buradadır. "KİTIeri özelleştiriyoruz" diye bu ulusal variıkların yabancılara "btok sabş" yoluyla devredilmesinin anayasada da yasada da yeri yoktur. "Sermayeyi halka tabanda yayacağız" diye yetki alınmış; KİT'ler, alınan bu yetkiyle çokuluslu şirketlere satılmıştır. 30 devletçiliği, kapitülasyonlara ve yabancı şirket ayrıcalıklarına karşıydı; bugünkü uygulamalar ise kapitalisyonlan yeniden getiriyor ve üstelik yabancı şirketlere olmadık ayrıcalıklar tanıyor. Bir başka fark da buradadır. 30'lu yıllann devletçiliği, tek parti döneminde uygulanmıştır. Bu yüzden, muhalefet yoktur; sendikal haklar da yoktur. Aradan neredeyse 60 yıl geçmiş, dünyada ve Türkiye'de bunca gelişme yaşanmıştır. İşçi haklarındaki bu gelişmelere karşın, PETKİM, yabancılara satılmaya hazırlanırken, 30'lu, yıllann tek parti yasaklarından esinlenilmiş ve geçen yıl PetroKimya işyerlerinde "grev yasağı" getirmiştir! GOZLEM Özal'dan Demirel'e 4 Yine kızchrmısız' IZMIR'den HİKMET ÇETİNKAYA 12 Eylül'e vefa yasası (Baftarafı 1. Sayfada) Demirel'in kafasındaki tilkiler, de 7085. O saatlerde Balıkesir'de olan ANAP kulıslerinde artık bun "ANAP'ı ufalayıp un haline dan sonra partinin nasıl bir yö getirmek" için değırmenciye kı DYP lideri Demirel, özal'ın cumrüngeye oturtulacağı, atanacak zıp, buğdayı suya atmak değil. hurbaşkanı adayı olduğunu öğBütün bunlar, seçmen tabanında oy oranı yüzde yirmileliderin örgüt içinde nasıl bir denSüleyman Demirel, dün Balı reniyor. Demirel'in tepkisi şöyle re düşmüş ve böylece "milli irade" çoğunluğu olmaktan çıkge oluşturacağı tartışılıyor. kesir'deydi. DYP lideri, özal'a oluyor: mış bir iktidarca yapılıyor. Milletin desteğini kaybetmiş İsterseniz bir gün önceki ge karşı yine acımasızdı. Onu, yine 1919'ların Sıvas Kongresi, "Kuvayı Milliyeyi geçerli ve millişmelere, ANAP içindeki olası ağır bir biçemle suçladı. Demi bir başbakan hangi cesaretle li iradeyi egemen kılmak" kararı alıp Atatürk'ün deyişi ile "Bizi hareketlenmeye şöyle bir rel Özal'a, "Çankaya saltanat Çankaya'ya çıkıyor? mahvetmek isteyen emperyalizme ve bizi yutmak isteyen kabakalım: İnönü ise SHP Meclis yeri değildir" dedi. pitalizme karşı" savaşa giriyor; ANAP ise bugün yüzde yirGrubu'nda şöyle diyor: Dedi ama... Özal, il ve ilçe başkanlanyla önceki gün yaptığı topîantıda, Politika kulıslerinde de "çen Özal, herkesin cumhurt>aş milik oyla hem cumhurbaşkanı seçiyor hem de ulusal varlıkları, özelleştirme adı altında çokuluslu şirketlere satıyor! "Ben cumhurbaşkanı adayıyım" gel atma" yöntemi tartışılıyordu. kanına saygı göstermesı gerekdememiş, ama bunu hissettir Mehmet Keçeciler, Demirel'in ki tiğini adaylığını ilan edeceği gün Yeni cumhurbaşkanı; gül suyu kokulu Islamcılığı laiklik, mişti. Özal'ı dinleyen kimi il baş mi milletvekiileriyle karşılıklı ko mü hatırlıyor? kanlarının gözyaşlannı tutamadh nuştuğundan haberi olduğunu Evet, Türkiye yeni bir döneme ayrıcalıklı şirketler adına yapılan devlet müdahaleciliğini liberallik; 12 Eylül yasakçılığını demokratlık ve sivilleşme diğı görülmüştü. Özal'ın konuşma söylüyordu. Bu görüşmeler An aaımını attı dün; özal cumhurye gösterme hünerine sahiptir. sı bir lider havasından çok, an kara'da Güniz Sokak'ta değil, başkanlığı adaylığını açıkladı. neyi, çocukları bırakıp tek başı yazıhanelerde gerçekleşiyordu. Şimdi gözier iç politikada. Kritik "Başkanlık sistemi"; 12 Eylülcü başkanı, bilinen kadrosu na bir başka yere giden babayı ANAP'lı il ve ilçe başkanların günler başlıyor... ve arabesk ideolojisi ile geliyor. andırıyordu. Oyle duygusaldı ki dan kimilerine dün sorduk: Özal, konuşmasının orta yerin DYP'nin çengeline ne dide, "Bu bir alınyazısı, Tann böy yorsunuz? le istemiş" gibi tümceler sırala(Baştarafi 1. Sayfada) Aldığımız yanıt şu oldu: bakan yardımcısı olarak atanabi caklannı söylediler. dı peş peşe. Dinteyenler, "Bırak İsteyen milletvekili istediği Ekrem Pakdemirii olduğu kayde leceği ifade ediliyor. Edinilen bilgiye göre Yılmaz, ma bizi baba" haykırışlarından yere gider. Sonrasını kendileri diliyor. Ancak Özal'ın şu anda partiyi bölecek ve parçalayacak öte, "Biz şimdi ne yaparız" çiz düşünsün. adı geçen adaylardan hiçbirine gö Genel başkanlık kulisi hiçbir hareketin yanında olmayagisinde bakışryorlardı özal'la. rev vermeyip yeni bir isim bulaBir soru daha: Başbakan Özal'ın cumhurbaş cağını vurgulayarak, "Bu anlamözal konuşuyordu kısık kısık: özal cumhurbaşkanı ada bileceği de ifade ediliyor. kanı adaylığını açıkladıktan son da bize bir görev düşerse elimizANAP'ta Siyasi Partiler Yasası ra Mecmettin Karaduman, arka den geleni yaparız" dedi. Kavgayı dövüşü bırakın, yı olduğunu açıkladı, ne diüzerinde çahşma yapıldığı ve si daşları Fethi Çelikbaş, Ilyas AkYılmaz, öğleden sonra bütün gençlere, çocuklara önem veri yorsunuz? niz, birbirinizi seviniz... Bir gün önceden belliydi. yasi partilerin kongre yapma sü taş ve Servet Hacıpaşaoğlu ile vaktini de ANAP kulisinde milÖzal'ın bir gün önce söyledi Bunun dönüşü yoktu. Zaten ko resinin değiştirilnıesinin düşünül odasında bir sohbet toplantısı letvekilleri ile gruplar halinde geçirdi. Bu sohbet toplantılarında ği "Kavga etmeyin, aranızda nuşması veda anlamını taşıyor duğu kaydedildi. Böylece Özal' yaptı. ın 1.5 yıl zaman kazanarak atahesaplaşmayın" tümceleri cum du. Bu arada genel başkan adayla Yılmaz'ın şu değerlendirmelerde hurbaşkanlıgı adaylığını açıklaArtık Ozal sekizinci cumhur yacağı yeni genel başkanın dele nndan Dışişleri Bakanı Mesut Yü bulunduğu öğrenildi: Genel başkan adaylığını masından sonra ANAP içindeki başkanı adayıdır. Büyük olasılık geler tarafından gorevden alınma maz Özal'ın cumhurbaşkanlığı fırtınanın ya da kapışmanın baş la Çankaya'ya çıkacaktır. Celal sını önlemeyi düşündüğü belirtil adaylığını açıklamasından sonra açıklamak için henüz çok erken. lamak üzere olduğunu gösteri Bayar'dan sonra, ikinci kez sivil di. Özal'ın bu formülü uygulama Meclis Lokantası'nda Dışişleri Ko Başbakanın cumhurbaşkanı seçiiyordu. Zaten aylardır milletveki kökenli bir politikacı cumhurbaş sı halinde cumhurbaşkanlığı gö misyonu Başkanı Adnan Tulkun. mesini beklemek gerekir. revine başlanıasından sonra Özal kendisini destekleyen İstanbul Cumhurbaşkanı olarak li, bakan, il ve ilçe başkanı çekiş kanı olacaktır. Milletvekili Cavit Kavak. eski bamesi giderek bir "iç Ama 1980 sonrası kurulan bir ANAP'lıyı başbakan olarak kanlardan Mustafa Kalemli ve es Özal'ın başbakanlık görevini kime vereceği çok büyük önem taşıhesaplaşmaya" dönüşmüştü. partilerden ikisi siyasi tarihin de atayacak ve bu kişi ANAP Bu nedenle de "Özal'dan son rinliklerinde yatarken, tek başı MKYK tarafından genel başkan ki ANAP Genel Sekreteri Musta maktadır. Cumhurbaşkanı olarak ra ne olur?" sorusu şu sıralar na kalan ANAP acaba bundan vekili olarak belirlenecek. Olağa fa Taşar ile bir öğle yemeği yedi. Özal'ın atayacağı Başbakan parti ANAP gündeminin birinci sırası sonra variığını surdürebilecek nüstü kongre de 1991 yılına erte Yılmaz daha sonra eski ANAP içindeki hiziplerin adamı olmazGrup Başkanvekili Mükerrem sa buna destek oluruz. lenecek. nı oluşturuyordu. midir? ANAP'ın biilunlüğünün koÖzal'ın, kendisinin atayacağı Taşçıoğlu'nun odasına geçerek içÖnce şunu belirtmekte yarar Başbakan Özal, ANAP gru bir başbakanın yanı sıra güçleıı lerinde Hasan Celal Giizel'i des nınması ve variığını sürdürmesi var: DYP lideri Demirel, eylül bunda yaptığı konuşmada, "Ben dirilmiş bir başbakan yardımcılı tekleyen Alpaslan Pehlivanlı'nın esastır. Bu >önde üzerimize duşen başlarında, Isparta'nın dağ köy size emanetim" diyor. Yine duy ğı sistemini de düşunduğü dile ge da bulunduğu bir grup miiletve görevi yaparız. lerini de kapsayan bir geziye çık gusailığı birinci plana alıp, miltet tiriliyor. Halen bir başbakan yar kiliyle sohbet etti. Yılmaz daha Tarafsız, fazla sivri olmayan mış, beş gün süreyte "Özal Çan vekilterini etkiliyor. Özal, hiç kim dımcılığını Ali Bozer yüruturken sonra Mustafa Taşar'ın odasına bir başbakan adayı ile çalışırız. kaya'ya çıkar, ben de seyle kırgınlığı, küskünlüğü ol iki başbakan yardımcılığı da boş geçıi. Mustafa Kalemli'nin de iç15 aylık kızımıza scvşiylc başbakanlığa" görüntüsünü ver madığını da belirtiyor. Anket so bulunuyor. Yeni kabinede bu boş lerinde bulunduğu 10 kadar bakacak rcferıns verebılecek meye çalışmıştı. Her ne kadar nuçlannı açıklıyor: Cumhurbaş lukların da doldurulabileceği ve ANAP milletvekili bu sohbet topabU ya da teyze anyorum. DYP, Özal'ın cumhurbaşkanı ol kanlığına 'evet' yüzde 9685, eski Tarım Orman ve Köyişleri lantısında Yılmaz'a genel başkan masına karşı tavır alıyorsa da başbakan atamasına evet' yüz Bakanı Hiisnii Doğan'ın da baş adayı olması halinde destek ola | Tel: 144 62 33 • 144 92 30 Velîaht fermanı bekleyîşi