Katalog

13 EYLÜL 1988 EKONOMÎ CUMHURİYET/9 TÜRKİYE'den Uluslararası malipiyasalardergisiIFR'ye göre Japonlarıngörüşü ALTIMDÖVİZ SERBEST PIYASADA DÜN Dolar (saüş) 16S4 Marfc (satış) «17 Ata Ura (satış) 155.500 M. BANKASI'NDA BUGÜN Dolar (döviz alış) 1564.00 Dolar (efektif satış) 1582.77 Marfc (döviz alış) 847.42 Marfc (efektif satış) 857.59 İnterbank faizi: 'Türkiye şüpheli borçlu değiT Uluslararası mali piyasa dergisi IFR'ye göre Japonya, Türkiye'yi; 'Hükümetin, Merkez Bankası'mn, hükümet bağlantılı kurumların ya da devlet kuruluşlarının borç ödemelerinde ana para veya faizin ödenmesini bir aydan daha fazla erteleyen ülke olarak" adlandınlan şüpheli borçlular listesinden çıkardı. ŞEBNEM ATİYAS NEW YORK Japon sermaye kuruluşlannın Türkiye'ye gideıek daha fazla kredi vennesi, yabancı sermaye pazarında Türkiye'nin itibarının artmasına neden oldu. Finans dünyasının ünlü uluslararası malı piyasa dergisi IFR'ye göre Japonya Türkiye'yi "şüpheli borçlu" listesinden çıkanyor. Son olarak Japonya Türkiye ile 1.1 milyar dolarlık bir ser kiye geçen temmuz 1988'e de milyon daha vermekte olan Dünğin son beş yıl içinde borcunu er ya Bankası ile ortaklaşa sağlanımaye anlaşması yaptı. telemeyen bir ülke olduğundan yor. Kredi alınması için protokol Türkiye'nin "şüpheli borçlu" şüpheli borçlular listesinden çıka anlaşması imzalandı. Anlaşma kategorisinden çıkanlmasının ne rılacak." Dünya Bankası'mn ikinci mali denini dergi şöyle açıklıyor: "JaSon olarak Jaoonya Türkiye ile kredisi olan 400 milyon dolara ek pon vergi otoritelerine göre şüp 1.1 milyar dolarlık bir sermaye finansman niteliğinde. Anlaşmaheli borçlu kategorisine giren ül anlaşması yaptı. IFR'ye göre an nın 15 yıllık bir vade ile eylül soke, hükümetin, merkez bankası laşma gereği ilk 300 milyon dolar nuna doğru tamamlanması bekrun, hükümet bağlantılı kurumla tutarında yen Dünya Bankası ile leniyor. Bu kredi anlaşması Jann ya da devlet kuruluşlarının ortaklaşa kredi olarak ki Dünya ponya'nın gelişmekte olan ülkeborç ödemelerinde ana para ya da Bankası 30 milyon dolarla kredi •lere yönelik 20 milyar dolarlık faizin ödenmesini bir aydan da ye iştırak edecek ayarlanmakta. proje bağlantılı kredisinin yeniden ha fazla erteleyen ülke olarak taBu yaz sağlanan bir başka Ja dolaştırılması temasından farklı nımlanıyor". pon kredi olanağı da Japon Exim ilk bu çeşit kredi olarak biliniyor. Bankalar sorunlu borçlu ülke bank'dan. Japon Eximbank pro Verilen krediler genel ithalat ihlere açtıklan toplam kredinin yüz je bağlantılı olmayan finansman tiyaçlarını fınanse etmek ve Türkde 10'u kadar şüpheli ülkeler olanağından 400 milyon dolarlık iye'nin mali sektörü geliştirmesiniçin rezerv ayırabiliyorlar. Tür bir kredi sagladı. Kredi bir 400 de kullamlacak. Fransızların doğalgaz telaşı SABETAY VAROL PARİS İstanbul Doğal Gaz Projesine anlaşma gereği 1 milyar 660 milyon Fransız Frangı tutarında açılan kredi Fransız bankalarını telaşlandırdı. Fransız hükümeti ve bankalarınm Türkiye'ye bu projede gereğinden fazla avantaj sağlandığı vurgulanarak, krediyi açan Banque VVorms'un bu durumda zor durumda kalabileceği belirtildi. 1 milyar 660 milyon Fransız Frangı (6.3 frank bir dolar) değerinde, İstanbul Doğal Gaz Projesi kredisi konusunda, 15 ağustosta imzalanan anlaşma, Fransa'daki bankacılık çevrelerine yakınlığıyia tanınan haftalık "Option Finance" Dergisi'nce eleştiriliyor. Derginin son sayısında yayımlanan ve iki sayfa tutan >azıda, "Yüzde 100'lük bir finansmanın organizasyonu baştan itibaren görüşmelerde sorun teşkil etti. Yapımcı Sae ve Alarko şirketlerinin harcamaları 36 ay gibi uzun sayılan bir süreye yayılıyor. Bu nedenle odemelerin aşamalı olarak yapılması gerekiyordu. Bu konudaki genel uygulama ödemenin yüzde 15'lık bolümler halinde ve nakit olarak yapılmasıdır" şeklinde bir açıklama yapılarak, "Banque Worms"un liderliğini yaptığı konsorsiyumla Türkiye arasındaki kredinin pazarlık aşamasındaki müzakereleri eke alıyor. ra, Fransız hükümet ve bankalannın, gereğinden fazla avantaj tanıdığını vurguluyor. öyle ki, Sae şirketinin 560 milyon franklık bölümü bir hükümet finans protokolünden yararlandı. Geri kalar. bölum 535 milyonluk bölümün yüzde 85'i satın alma kredisi, yüzde 15'i ise finans kredisiyle karşılanıyor. Türk hazinesinin, kredinin yüzde 100'ün Fransa tarafmdan karşüanmasını talep etmesi üzerine varılan anlaşmayla 36 aylık süre boyunca borçlu olan tarafın hiçbir ödeme yapmaması olanağı sağlanmış oldu. 59.99 Demirçeliğe yüzde 21 zam İSTANBUL (AA) Istanbul'da temel sanayi ürünleri ile inşaat malzemelerinin işlem gördüğü piyasalarda 3 temel üriinün toplam 24 çeşidinin flyatı yükseltildi. Edinilen bilgiye göre, galvaniz sac fiyatları yüzde 13 ila 21 oranlan arasında arttınldı. Zam oranı paslanmaz çelik türlerinde yüzde 5 ila yüzde 7, inşaat demiri türlerinde de yüzde 1 ila 2 oranlan arasında değişti. Piyasada fîyatı en fazla arttırılan, yüzde 20.83 oranı ile 0.75 mnu'lik galvaniz sac oldu. Sanayi yatırım devrine girecek Enflasyonun ekonomik ve sosyal hayatta büyük sıkıntılar yaratmadan makul bir seviyeye inebileceğini söyleyen Borusan Yönetim Kurulu Başkanı Kocabıyık, "Atölye denecek tesislerimiz Batı ölçeğinde fabrikalar oldu" dedi. Ekonomi Servisi Kunıluşunun 30. yılını kutlayan Borusan Holding Yönetim Kurulu Başkanı Asım Kocabıyık, enflasyonun ekonomik ve sosyal hayatta büyük sıkıntılar yaratmadan makul seviyelere indirileceği ümidini taşıdığını belirterek, "Bunun tahakGm kukundan sonra Türk sanayii, özellikle giiniimiiziin ileri leknolojisine uygun Baü standart ve ölçeginde yeni bir yatınm devrine girecektir" dedi. Kocabıyık 1950'li yıllarda sanayiciliğe atılışını anlatırken ithalatın güçleştirilmesinin kendisini boru imalatına yönelttiğini ve 1958'de mütevazı ölçülerde üretime geçtiklerirü söyledi. 30 yıl içinde imalatın 2 bin tondan 250 bin tona, personel sayısının da 27 kişiden 2.750 kişiye ve üretim çeşidinin de 6'dan 75O'ye yükseldiğini belirten Kocabıyık, "Alölye denecek tesislerimiz Batı ölçeğinde fabrikalar oldu" dedi. Kocabıyık, bu gelişmeyi ifade ederken, "Büyük bir marifel gösterdigim iddiasında değilim. Memleketin potansiyeli vardı. thtiyaçlan dikkatle takip eltik, gelişmelere ve ihüyaca ayak uydurabfldik" diye konuştu. Asım Kocabıyık, 30 yıllık sanayicilik dönemine ilişkin görüşlerini de şöyle özetledi: 30. kuruluşyıldönümünü kutlayan Borusan Yönetim Kurulu Başkanı Kocabıyık L 8 ANKARA (Cumhunyet Bürosu) Oyak Genel Müdürü Suat Cumhur Oktar, yönetim kurulu tarafmdan görevinden alınarak yerine yardımcısı Nihat özdemir atandı. Oyak Yönetim Kurulu üyesi ve OyakRenault Yönetim Kurulu Başkanı Bülent öztürkmen'in de görevlerinden istifa ettiği öğrenildi. öztürkmen 'in Oyak Yönetim Kurulu üyeliğinden sonra seçildiği OyakRenault Yönetim Kurulu Başkanlığı'na Fransız ortakların itiraz ettikleri ileri sürülüyör. öztürkmen 'in 10 gün önce istifa ettiği ve istifasmm gizli tutulduğu belirtildi. 12 Mart 1971 öncesinde MlT'te görev yapan öztürkmen, daha sonra Ticaret Bakanlığı Müsteşarltğt görevinde bulundu. Oyak Genel Müdürü "Sabit kur ve düşük faiz Türk sanayiinin kurulmasında ve gelişmesinde ciddi bir destek olmuştur. Bunun yanında ithal yasağı ve yüksek gümriik vergileri yine önemli bir destek görevini yapmıştır. Ancak 1980'lerden sonra başlayan ihracat seferberliginde görev alan sanayi kunıluşlan millete bu borcunu öderaiştir. Yıllar sonra geriye bakınca sıkıntı veren olaylann koalisyon döneminin kararsızlığından ve burokrasinin manük dışı tatbikaündan kaynaklandıgını ifade ile yetinecegim. ANKARA (AA) Toplu Konut Fonu'nun konut sektörüne sağladığı kredi miktarı 1 trilyon 850 milyar liraya ulaştı. Alınan bilgiye göre, Toplu Konut Fonu'nun geliri, ağustos ayı itibariyle 1 trilyon 482 milyar liraya yukseldi. Açılan kredilerin 1 trilyon 381 milyar liralık bölümü ödendi. Toplu Konut Fonu, kuruluşundan bu yana toplam 599 bin 75 konut için kredi sağladı. Bu kredilerle bitirilen konut sayısı ağustos ayı itibariyle 247 bin 761 oldu. 351 bin 314 konutun yapımı ise devam ediyor. Müzakereler sırasında temel güçlüğün, kredinin sigortalanması koşullarından kaynaklandığını anımsatan dergi yazarı Jocelyne Guillon, bu sorunlann giderilmesine rağmen, Türk makamlarının finans kredinin tamamını "hazır bulundurma" isteğini ileri sürdüğünü, bu nedenle borç vermeye hazırlanan bankaların bir çoğunun konsorsiyumdan çekildiklerini haber veriyor. Zira, kurala göre kredinin, aşamalı olarak ve çalışmalann ilerlediğinin belirlenmesinden sonra veriüne'si gerekiyor. Yazıda, Alarko şirketi ile Sae'yi ilişkiye sokan Banque Worms'un bu süreç boyunca, krediyi veren bankalar grubunun liderliğine yıikseldiğini, söz konusu bankanın, bu operasyonla birlikte aldığı angajmanın, kend'sini "TürkiDergi, Brüksel anlaşmasının bu ye ile yeni bağlantılar yanmayı tür kredilerin uygulama konusun engeller duruma düşürdüğünü" daki hukümlerini anlattıktan son vurguluyor... Türk işçisi veıgi rekoru kırdı Enflasyon her devirde dengeleri Toplu Konut Fonu, konut yabozan bir faktör olmuş. sosyal ve ekonomik hayatta sıkıntılar mey pımı için sağladığı kredilerin yanı sıra toplu konut alanlannın kadana getirmiştir." mulaştırılması ve altyapısı için belediyelere de finansman sağlıyor. layacak" dedi. • MISIR Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek, yeni kredi karşılığında önerdiği ekonomik reçetenin uygulanmasını isteyen Uluslararası Para Fonu'nu (IMF) sert bir dille eleştirdi. • YÜKSEK enflasyon hızımn düşurülmesi için akaryakıt ve temel gıda maddelerine zam yapan, bazı malların fıyatlarım ise 120günlüğüne donduran Peru hükümeti, halka sabır tavsiye etti. Yıllık yüzde 356 orarunda seyreden enflasyon hızını dizginlemek amacıyla, akaryakıt fiyatlarına yüzde 400, temel gıda mallanna ortalama yüzde 125 zam yapıldı. Tüketîci kredisi bankacıya yaradı ANKARA (ANKA) Yapı ve Kredi Bankası tarafından Türkiye'de ilk kez uygulanmaya başlanan tüketici kredisine en büyük ilgiyi banka ve sigorta personeli gösterdi. Yapı ve Kredi Bankası yetkililerinden edinilen bilgiye göre, tüketici kredisinin iş gruplarına göre dağılımıııda değişik statülerdeki banka ve sigorta personelinin payı yüzde 25 olarak belirlendi. Bankacılan yüzde 10'luk payla resmi daire personeli, yüzde 8'le her düzeyden öğretim görevlisi izledi. Tüketici kredisinden DUNYADAN KISA KISA • ARAP ülkelerinin dış borçlan, petrol fiyatlarındaki düşüş ve döviz kurlarındaki dalgalanmalar nedeniyle 1986 yılında, bir önceki yıla göre yüzde 22 artışla 80 milyar dolara çıktı. • YUNANtSTAN hükümeti, bu yılki temel ekonomik göstergelere ilişkin tahminlerini iyileştirdi. Yeni tahminlere göre, bu yıl gayri safi milli hasıla (GSMH) artışı yüzde 3, enflasyon oranı ise yüzde 13 dolayında gerçekleşecek. Yunanistan Ulusal Ekonomi Bakam Panayotis "198587 dönemindeki kemer sıkma programımn başarısı, bu yıl yüzde 2.53 oranında bir büyüme hızı sağ Fon, kamulaştırma için 40 bele' diyeye 26.9 milyar lira, altyapı için de 67 belediyeye 30 milyar liralık destek verdi. Fon'dan inşaat malzemeleri üreten firmalara da 18 milyar liralık kredi açıldı. Toplu Konut Fonu'nun gelirinin, gideriniıı 2 milyar lirj üzerinde bulunmasına rağmen 1988 yılında bu denge bozuldu. Fonun 1 trilyon 481 milyar 933 milyon lira olan gelirine karşılık 1 trilyc'j 479 milyar 400 milyon liralık harcaması oldu. Buna karşılık 1988 yılınm ilk yedi ayında 342 milyar 23 milyon lira gelir sağlayan Konut Fonu, aynı dönemde 350 milyar 493 milyon liralık harcama gercekieştirdi. mühendis ve doktorlar yüzde 6'şar, esnaf, askeri personel ve emekliler de yüzde 5'er pay aldılar. Diğer mesleklere mensup olanlann toplam payı da yüzde 30 oldu. Yetkililer, oran olarak büyük olmamakla birlikte, hemen tüm meslek gruplanndan kişilerin krediden yararlandığını açıkladılar. Kredi kullananlann amaçlanna göre yapılan ayrım sonucundaysa en büyük talebin beyaz eşya ve mobilya benzeri ev eşyası alımına yöneldiği belirlendi. Kredi beklentisi SAMSUN (AA) Samsun Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mehmet Çebi, organize sanayi bölgesinin tamamlanması için 5 milyar liraya ihtiyaç bulunduğunu söyledi. Organize sanayi bölgesinin yapımı için şimdiye kadar 2 milyar 150 milyon lira harcandtğını kaydeden Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mehmet Çebi, konuyla ilgili olarak şu açıklamayı yaptı: "Organize sanayi bölgesinin halen parsel işleriyle uğraşıyoruz. Binlerce insana iş imkânı sağlayacak olan organize sanayi bölgesinin bir an önce bitirilmesi için kredilerin zamanında verilmesi gereklidir. Söz konusu krediye acil olarak ihtiyacımız var." m Borsada ışlemıer19M 12E|W öncelsse Bugunku Bugunku Bugunku ans lopan endCç* enyifcsek kapanış 6600 6600 6600 6000 2450 2675 2675 2675 3900 400C 4000 3600 3250 2975 3250 3250 2125 2325 2325 2325 16800 16800 16800 15300 4450 4525 4525 4150 15400 15400 14200 15400 9750 9750 9050 9750 1000 1025 1050 1025 4500 4500 4125 4500 1100 1200 1200 1200 3800 3650 3900 3900 1400 1500 1500 1500 2750 2500 2750 2750 3900 4150 4150 4150 2900 3175 3175 3175 8400 9150 9150 9150 990 1040 1030 1050 2725 2500 2725 2725 2425 2550 2575 2575 1100 1020 1100 1100 5425 5850 5850 5850 1575 1700 1700 1700 17700 19200 19200 19200 7100 6500 7100 7100 3225 3360 3450 3450 4775 5175 5175 5175 3800 4125 4125 4125 2600 2400 2625 2626 6500 6050 6500 6500 1325 1480 1450 1430 9500 9100 9500 9500 1200 1200 1100 1200 1300 1400 1400 1400 3700 3400 3700 3700 2500 2750 2750 2750 760 660 760 760 1250 1250 1150 1250 2000 2050 2050 2050 1525 1475 1575 1575 3200 2975 3250 3250 3025 3275 3275 3275 3000 2825 3075 3075 720 720 740 740 1600 1675 1725 1725 500 500 530 530 1150 1250 1250 1250 6450 5900 6450 6450 1125 1200 1225 1225 191.311.8 4*3 Ençofc ışton Iştem mıktarı yapılan fry 100 6600 100 2675 4000 4710 3250 100 2325 190 16800 20505 4525 4650 15400 920 4367 9750 1025 3650 6700 4500 1200 300 8851 3900 1500 1200 2750 100 4150 7958 335 3175 9150 100 800 1040 2725 11700 2575 640 1100 9388 5650 100 1700 10600 19200 180 7100 100 3450 1900 315 5175 4125 8326 5232 2625 6500 100 1450 2000 9500 150 1200 9250 1400 1500 3700 605 2750 1700 760 865 300 1250 450 2050 1575 18220 3250 4342 1229 3275 89Û5 3075 730 6520 1725 1680 520 38000 1250 3640 600 6450 1200 600 k t o a bacai: t f m j«yw.... Agınıtt ort.fiy 6600 2675 3994 3250 2325 16800 4518 15400 9750 1027 4500 1200 3870 1500 2750 4150 3175 9150 1040 2725 2570 1100 5850 1700 19200 7100 3435 5175 4125 2618 6500 1450 9500 1200 1400 3700 2750 1250 2050 1560 3240 3275 3075 1715 Türk işçisinin 111 günlük ViTRİNDEN TEZGÂHTÂN ücreti vergiye gidiyor Ekonomi Servisi Türkiye'de bir işçi yıllık çahşmasının 111 günlük karşılığmı devlete vergi olarak ödüyor. Dünyanın birçok ülkesinin rakamlarına göre Türk işçisinin vergi ödemede rekortmen olduğu ortaya çıkarken, diğer ülkelere göre vergi ödemede büyük "fark attığı" ortaya çıkıyor. Petroltş Sendikası'nın yaptığı bir araştırmaya göre Türkiye'de bir işçi yıllık ortalama çalışma süresi olan 285 günün yüzde 4O'ı olan 111 günün karşılığında aldığı ücreti Gelir Vergisi olarak ödüyor. Türkiye'nin ardmdan Kanadah bir işçi 67 günle ikinci ve Yunanistanlı bir işçi 65 gün ile üçüncü sırada yer alıyor. DÖVİZ KURLARI Dovizin Cirtsı 1 ABD Dolan 1 Avuslralya Dolan 1 Avusturya Şilini 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Fin Markkası 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 Isvec Kronu 1 İsvıçre Frangı 100 italyan Lireti 1 Japon Yeni 1 Kuvtiyt Dinarı 1 Sterlin 1 S.Arabistan Riyalı Döviz Ahş 1564.00 1254.33 120.49 847.42 40.41 220.75 357.32 249.24 751.19 244.37 1004.50 113.58 11.72 5484.82 2654.88 417.06 Döviz Satış 1567.13 1256.84 120.73 849.12 40.49 221.19 358.04 249.74 752.70 244.86 1006.51 113.81 11.74 5495 81 2660.20 417.90 Efektif Alış 1564.00 1233.01 120.49 847.42 39.72 220.75 351.25 249.24 751.19 244.37 1004.50 111.65 11.52 5391.58 2654.88 409.97 Efektif Satış 1582.77 1269.38 121.94 857.59 40.89 223.40 361.61 252.23 760.20 247.30 1016.55 114.94 11.86 5550.64 2686.74 422.06 AT Enstitüsü öğrenci kayıtları Ekonomi Servisi Marmara Üniversitesi Avrupa Topluluğu Enstitüsü'nde yüksek lisans ve doktora yapmak isteyen adaylann 23 Eylül 1988 tarihi akşamma kadar enstitü müdürlüğüne başvurmaları gerekiyor. Geçen yıl faaliyete geçen A T Enstitüsü bu yıl 30 yüksek lisans ve 5 doktora Öğrencisi için kontenjan ayırdı. ÇAPRAZ KURLAR 11.8455 B. Alman Markı $ 6,2750 Fransız Frangı % 2,0820 Hollanda Florini $ 1.5569 İsvıçre Frangı S 1376 97 İtalyan Lireti $ 133 49 Japon Yeni t 3,7500 5. Arabistan Riyali i 1,6974$ ALTIH GÜMÛŞ Alış Cumhunyet Reşat 24 ayar altın 22 ayarbtleak 18 ayar altın 900 iyar gümüş 153.500 157.500 23.250 20.970 17 435 Satış 155 000 162.000 23.350 22 800 •17 515 SERBEST PİYASADA DÖVİZ Alış Satış 1694 demesine rağmen yeni mevsim balıkçılara pek rasgelmedi. Vatandaş geçen eylül ayında kilosunu 1500 liraya yediği kolyozun kilosunu bu yıl 5000 liraya yiyebiliyor. Balıkçıların "fakir balığı" diye tanımladıkJarı istavrit ise geçen yılın eylül döneminde 700 liraya satılırken bu yıl kilosu 2000 liraya satılıyor. Avlanma yasağının kalkmasıyla günun ilk ışıklarıyia Kumkapı Balık Hali'ne akın eden balıkçılar umduMarı kadar bol çeşit bulamadılar. Fiyatların yüksek olabileceğini belirten balıkçılar, "Yazın, avlanma yasağına uyulmadı, avlanma pahasına körpecik istavritleri imha ettiler" diyerek yakındılar. Akçımento A Cam (BÜ) ArçeSk Aymar Bagtaş Bolu Çımento Çeim Halat Cımsa(BÛ) ÇElektr* Oenizlı Cam Otktaş Eczacıbaşı Y Ege Bıracılık Ege Gubre Enka Holding Ereflt 0 Celık Erejt 0 Ç (namal GoodYear Gubre Fabnka Güney Bıracılık Hektaş Izmır Dem Çej izocam Kanonsan Kav KepazBektıik KoçHoHng Kordsa KorumaTanm Koç Yaönm Lassa Makına Tanm Mensucat S Metas Nasa$ Olmuksa Otosan Pimaş Pınar Sut Potyten Rabak Sarkuysan T Demır Dök Teletas TSB n^oCKB T İş B (B) T 6 B >a «ÖC KL) T Şışe Cam T Sımens Yasaş 760 730 1250 6450 1200 311 510 IfİM •»tmİMKBnMui 411.214.1» KISA KISA YAPI VE KREDİ Bankası'mn 44. kuruluş yıldönümü nedeniyle bankanın Yeniköy'deki Korusu'nda verilen kokteyle Merkez Bankası Başkanı Rüşdü Saracoğlu ile tamnmış işadamlan katıldı. IBM'in California'daki Alman Araştırma Merkezi'nde bilim adamları, benzin moleküllerinin atomlarmı gosteren ilk fotoğrafı çekmeyi başardı. IBM'in yeni tekniği ile diğer organik bileşiklerin de atom düzeyirde incelenmesi mümkün olabilecek. STFA Sezai Türkeş Feyzi Akkaya grubuna bağlı Sedef Endüstrisi'nin SSCB'nin AKP Sovcomflot firması ile yapacağı anlaşma uyarınca 4 bin tonluk 6 adet gerıi inşa edilecek. Söz konusu anlaşma özel sektörün şu ana kadar ki en büyük gemi sipcrişini oluşturuyor. ABD Dolan Batı Alman Maıkı Isvıçre Frangı Hollanda Flonnı Ingıliz Sterlin! Fransız Frangı 1692 915 1076 917 1078 804 2840 806 2860 Türkiye ikincî perdenin ortalarında Kapitalizm ne zaman bunalsa Türkiye'de bir anayasal belge veya anayasa değişiklikleriyle, ne zaman temelden sarsılsa yepyeni bir anayasal belge ile düze çıkalacağı sanılmıştır. Son üç anayasa, her sahnenin ilk oyununun ikinci perdesi sonunda veya ikinci oyunun başlannda yapılmış. Merkez Bankası ve OÖTU ek görevii öğretim üyesi. Kapitalist gelişme, başka sözle söylenirse, hür müteşebbisli serbest piyasalı iktisadi gelişme, inişli çıkışlıdır. Çünkü çeşitli birimlerin iktisadi kararları arasında eşgüdüm yoktur, ancak planlama aracıyla iniş çıkışlann şiddetini azaltma denemeleri olmuştur. Kapitalizmin bu özelliği süreklidir, ancak iniş çıkışlann şiddetine göre sahneler farklılaşmaktadır. Ondokuzuncu yüzyıldan başlarsak, birinci sahne Liberal Çağ olarak anılan 18201913 dönemidir; ilk yarısı (18201870) Ue ikinci yansınm (18711913) dekorları biraz farklı, çünkü birinci yarı Pax Britannica, ikinci yarı ise biraz da Pax Europana. Başka sözle söylenirse, uluslararası işbirliğinin kurallarını önce Britanya saptıyor, sonra kurallar diğer Avrupalı ülkelerle birlikte saptanıyor. tkinci sahne iki dünya savaşı ve büyük buhranı kapsayan geçen bunalım olarak anılan 19141945 arasıdır. Bu dönemde iktisadi dalgalanma şiddetli ve Pax yok. Üçüncü sahne Altın Çağ olarak anılan Pax Americana özellikli 19461973 arasıdır. özellikle Birleşmiş Milletler çatısı altında sıkı bir ülkelerarası işbirliği gerçekleştirilmiştir. Dördüncü sahne ise 1974 ve sonrası yıllar ve bunalım. Ülkelerarası işbirliğinin çerçevesi daraldı, çünkü 1975 yılından bu yana zirve ülkeleri (ABD, Japonya, Federal Almanya, Fransa, lngiltere, Kanada, Italya) işbirliği yapmaya çalışıyorlar, ancak tek gerçekleştirebildikleri kurlara müdahale. Üstelik Birleşmiş Milletler çatısı aitında kurların kalımlığını sağlamak için kurulan IMF bu işbirliği toplantılarına çağnlmıyor; evrimi gelişen ülkelerin bir örgütü olma yönündedir. Osmanlı Türkiye sahneleri kapitalizmin sahneleriyle şöyle çakışmaktadır. Birinci sahne ilk yarı Tanzimat dönemidir (18391875). ikinci yarı MeşrutiyetIstibdatII. Meşrutiyet (18761922) dönemidir. iki, üç ve dördüncü sahneler sırasıyla 1924, 1961, 1982 anayasası dönemleridir. Biraz gecikmeli de olsa, bu çakışmaya şaşmamak gerekir, çünkü kapitalizm ne zaman bunalsa Türkiye'de bir anayasal belge veya anayasa değişiklikleriyle, ne zaman temelden sarsılsa yepyeni bir anayasal belge ile düze çıkılacağı sanılmıştır. Son üç anayasa her sahnenin ilk oyununun ikinci perdesi sonunda veya ikinci oyunun KONUK YAZAR 345 375 266 268 Fotokopi makineleri Islantnjl 133 03 49 133 03 95 tnkara 117 21 15 5 hıt lım» 22 I I 53 *<aıu 35311 TC ZİRAAT BANKASI 13 EYLÛL 1988 TARİHİNDEKİ DÖVİZ KURLARI TEOMAN AKGÜR DÖVİZİN CİNSİ AMD0UM AVKTRALYA DOLAM AVKTMTAŞİLM U T I A L M A I MARKI DÖVİZ AUŞTL. 1571.83 1256.84 121.09 851.66 40.49 221.19 358.04 250.48 754.95 244.86 1009.52 113.81 11.74 1265.86 5495.81 228.18 2668.18 417.90 SATRTL 1574.96 1263.12 121.33 853.36 40.69 222.29 359.83 250.98 756.46 246.08 1011.54 114.37 11.79 1272.18 5523 28 229.32 2673.50 419.98 EFEKTİF AUŞTL 1571.83 1226.84 121.09 851.66 40.49 221.19 349.49 250.48 754.95 243.14 1009.52 11^.09 11.46 1235.64 5364.62 222.73 266818 407.92 SATISTL 1598.47 1281.97 123.14 866.10 41.29 225.61 365.20 254.73 767.75 249.75 1026.64 116.08 11.97 1291.17 5605.72 232.74 2713.40 426.25 B&l 4KAFRAMH 1DANİtMARKAKROMI 1 F İ I MARKKASİ 1 FRAKIZ FRAKCI 1 HOUAJKM F U M M HSVEÇKMMU 1 ISIfiÇK FRAMfil 100 İTALTAK ÜRETİ 1 JAPOI YEMİ 1 KAIADA BOLARI UGÜN Portekiz Sanayiciler Derneği (AIP) Başkan Vekili O. Silvekarim 13 Eylül 1988 Salı günü saat 16.30'da Türk Sanayici ve İşadamlan Derneği (TÜSİAD) Başkanı ömer Dinçkök'ü ziyaret edecek. m TÜSİAD'a ziyaret 1 K i m r DtaARi 1 MMVEÇ KRMNI 1STERÜN 1 S. »RABJSTM RİYAÜ T C ZİRAAT BANKASI "Güciine erişilmez" başlannda yapılmış. Tabloda görülemeyen ikinci sahnenin tttihat Terakkili birinci oyunu aşağıda açıklanacak, böylelikle bu yargı aydınlanacaktır. Türkiye'de oyunlar aşağı yukan aynı, ancak ikinci sahnede özgun bir oyun var. Birinci perdeler yabana para yağmuru büyüme ve yavaş pahalanma; ikinci perdeler yabancı para darlığı, büyüyememe veya küçülme ve hızlı pahalılık. Tablodan görüldüğü üzere birinci perdelerde büyüme oranı (GSMH satırı), özellikle kişi başına gelir artışı ikinci perdelerden oldukça yüksek. İkinci perdelerde dördüncü oyun dışında kişi başına büyüme zaten sıfır dolayında. Birinci ve ikinci perdelerdeki pahalanma (enflasyon) arasında da belygin fark var. Genel eğilim açısından bakınca bütün parasal değişkenlerin (pahalılık, para, nakit, mevduat, kredi) değişim oranlarmın uç haneye doğru yol aldığı görülmektedir. Yatınm değişkeninin eğilimi endişe verici. Yatırımın değişiın oranı, son oyun dışında, birinci perdelerde iki haneli, ikinci perdelerde ise, ikinci ve beşinci oyun dışında, pozitif ve büyük. Son oyunun birinci perdesinin yatırım hızı Altın Çağın ikinci perdelerinin çok az Ustünde. Birinci perdelerde dışalım dışsatım farkı ilk ve son oyun dışında pozitif. Ancak üçüncü oyundaki büyük farka karşın dış borç yerinde sayıyor, çünkü ABD bağış ve yardımlan dönemi. Dış bcrcun artışı ikinci perdelerde genel olarak daha yüksek. Şu sıralar son ikinci perdenin ortalanndayız. Böyle olunca ikinci perdeler ve özellikle sonları dikkat çekiyor. Tablo cumhuriyet döneminden başlatüdı. Biraz geriye gidilince başrolde Ittihat Terakki'nin olduğu bir oyun var. lstibdat'ın sonunda 1908'de II. Meşrutiyet ilan ediliyor, 1913'e kadar Balkan Savaşlı yorgun bir yükseliş ve Babıali Baskını, ardmdan Birinci Dünya Savaşı, ikinci perde ve düşüş. Tkinci oyunun ikinci perdesinde Varlık Vergisi, Milli Koruma Kanunu gibi gelişmeler ile 1944 yılında üniversiteye muhtariyet verilmesi, ardmdan üniveısitede 1949'a kadar süren bir dönüşüm görülüyor. Vatan Cepheli, 67 eylül olaylı, Ya Taksim Ya ölümlü ve 27 Mayıslı, 147'liklerli Üçüncü oyunun ikinci perdesi bugün 40 yaşının üzerindekilerin belleklerinde. Yön Hareketli, 1968 olaylı, 12 Martlı dördüncü oyunun ikinci perdesi 30 yaşının üstündekilerce iyi biliniyor. 40 cente muhtaç oluşla başlayan, üç dalga halinde istikrar paketiyle gelişen (Mart 1978, Nisan 1979, 24 Ocak 1980) anarşiterör kanşımlı, 12 Eylül'lü, 1402'li beşinci oyunun ikinci perdesi belleklerden hiç çıkamaz. Her sahnede tek askeri müdahale var; birinci sahnede Kuvayi Milliye, ikinci sahnede 27 Mayıs, Üçüncü sahnede 12 Eylül. Bu nedenle askeri müdahale tellallarından korkmayalım. Fakat, demokrasiyi kurmak için hepimizin önünde, genel iktisadi eğilimlerden oldukça zor geçeceği anlaşılan, bir ikinci perde sonu olduğunu görelim.