Katalog

29 HAZİRAN 1988 DIŞ HABERLER Kudüs'ün ilhakını protesto grevi NABLUS (AP) 28 haziranm Filistin ayaklanmasının liderlıği tarafmdan "Kudfis kentinin Israil tarafmdan ilhak edilişini protesto günü" ilan edilmesinden sonra İsrail askerleri işgal altındaki topraklarda yaşayan FilistinlUerin Kudüs'e girişini, olası gösterileri engellemek amacıyla yasakladılar. Bııdapeşte'de on binlerce kişi Romanya'yı protesto etti MacarRomen gergînliğî Transilvanya sorunu Dış Haberier Servisi Romanya Pevtet Başkanı Nicolai Çavuşeska, geçen marl ayında yaptığı bir konuşmada ülkedeki toplam 13 bin köyün yedi bininin ortadan kaldınlacağjnı ve yerlerine dev "Unm saa«yi merkerieri" kurulacağını biidirmişti. Bu zoraki yerleşim programı özellikle Romanya'daki.1.7 rnilyonluk Macar azınlığ] doğnıdan iigilendiriyordu. Çünkü Vlacaristan sınınna yafcın yörelerdeki köylerde toplu halde yaşayan Macar aznıiığın bemen tümünüıı ülkenin içlenne dafıtılması öngörülüyordu. ya'ya verilmesiru içine sindirebiimiş değil. Bu yüzden Macaristan'da yayımlanan çeşitli tarih kitaplannda ve üniversitelerde yürutülen.çaiışmalar• da Transilvanya'nm "bin yıldır Macar" olduğu konusu işieniyor. „ Bu yaymlara şiddetle tepki gösteren Romen çevreler ise Transilvanya'nıngerçekte tarihsel olarak Romanya'ya ait olduğunu kanıtiamak uzere ytizlerce kitap ve makale yayımîıyorlar. Ancak Romenler işi sadece akademik düzeyde bırakmayarak ülkedeki Macar azınlığı eritme pohtikası da uyguluyorlar. Macar azınlığı eriterek tartışma1.7 milyon Macar asıllı kişinin yaşadığı Transil yı fiilen ortadan kaldırmayı hedefleyen Romenler, bu yöndeki çabalannı son iki yıldır hızlanvanya bölgesi II. Dürrya Savası'nın sonundan beri Romanya suurian içinde bulunuyor. Macaristan dırdıiar. Zaten Macarca herhangi bir yayının yaise resmen bir lalepte bulunmamakia birlikte yüz pılmadığı ülkede Macarca konuşmak yasaklandığı gibi, Macar adiarı da zoria değiştirilerek heryıliardjr kendisine ait olduğunu vurguladıgı bu topraklann savaşm bir cilvesi sonucunda Roman kesin Romen adı alması zorunlu tutuldu. daki Macarlar için ve kendimiz için demokrasi istiyonız" cumlesi büyük alkış topladı. Bildiride, Romanya'da uygulamaya konması ongörülen yeniden yerleştirme progranu için "buldozer devrim" denerek şu görüşe yer verildi: "Bu yaz bir döniim noktası olacaktır. Sınırlanmız dtşında yaşayan Macarlar için öliim tehdidi soz konusudur. Katillerin eüni tutmak için uluslararası dayanışma gereklidir." Bu arada, protesto gösterisinden haberdar olan Romanya'daki Macar Çalışanlar Konseyi, bir toplantı yaparak, "Macaristan'daki bazı çevrelerin şovenist, intikamcı yaklaşımlannı reddettikleri"ni bildirdi ve bu çevrelerin Romanya'daki gerçekleri "çarpıttıklannı" savundu. ransa'>da aükümet PARİS (AA) Fransa'da sosyalist Michel Rocard başkanlığındaki yeni ' hukümet açtklandt. Rocard"m genel seçimlerden önce kurduğu ilk hukümetıen fazla farklı olmayan ikinci kabinede, dışişleri, savunma ve ekonomi gibi "anahlar" bakanhklarda sosyalist bakanlann yerlerini korudukları gozlendi. Cumhurbaskanlığt Genel Sekreteri JeanLouis Bianco tarafmdan açıklanan yeni kabinede en önemii değişiklik, liberal sağa iki bakanhk verilmiş olması. v Romen yönetiminin ülkedeki Macar azmlığın köylerini ortadan kaldırarak onları dev "tarım sanayi merkezleri"nde toplama plant, Macaristan'da şiddetle ktnandı. BUDAPEŞTE (AP) Macaristan ile Romanya arasında, Romanya'daki Macar asılhlara yapılan ayrımcı davranıştan ötürü bir süredir gözlemlenen anlaşmazlık, önceki gün Budapeşte'de düzenlenen ve yaklaşık 40 bin kişinin katıldığı protesto yürüyüşü ile yeni bir aşamaya girdi. Gayriresmi olarak ve 1956'dan beri Macaristan'da ilk kez düzenlenen bu protesto gösterisi, Romanya yönetiminin Macar asülı nüfusun yaşadığı yüzlerce köyti haritadan silmek ve yerine dev " t a r ı m sanayi merkezleri" adı verilen toplu yerleşim birimleri kurmak üzere ülkenin çeşitli yerlerine göç ettirme tasansına karşı düzenlendi. Macar Resmi Ajansı MTt'nin bildirdiğine göre, Kahramanlar Meydanı'nda düzenlenen ve 30 bin kişinin katıldığı gösterı, polisten izin alınark yapıldı. Gösteri sırasında okunan bildiride, "Hitler'den 50 yıl sonra yeni bir soykınm KlBRIS Ibsitiu 'temel şartlarda9 kararlı LEFKC^A (AA) Kıbns Rum yönetimi lideri Yorgo Vasiliu, sorunun çözumünde "temel şart" olarak gördükleri unsurları, diyalog sırasında goruşme masasına koyacaklannı söyledi. Vasiliu, Lefkoşa ve Atina belediyelerinin "kardeş" ilan edilmeleri dolayısıyla yapılacak törene katılmak üzere Kıbns'a gelen Atina Belediye Başkanı Evert ve beraberindeki meclis uyelerini kabul etti. Rum lider, kabulde yaptığı konuşmada, şöyle dedi: "Türk işgal knvvetlerinin ve göçmenierin adadan çekilmesi, sonuç alıcı garantiler sağlanması ve üç temel özguriük de dahil olmak üzere, insan haklannın garanti altına alınması, Kıbns sorununun çözümü için temel sarttır. Diyalog sırasında, bu konulan masaya gotüriip göriişecegiz." Atina Belediye Başkanı Evert de konuşmasında sadece Kıbrıs'ın çıkarlarını korumakla yetinmeyeceklerini, Kıbns konusundaki Yunan görüşlerini her fırsatta ortaya koyacaklannı söyledi. Evert, bu göruşleri, "Kıbns sorunu çözümlenmedikçe TürkYunan ilişkileri düzelemez ve Türkiye Avrupa'ya giremez" seklınde özetledi. Rum yönetimi eski lideri ve Diko Partisi Genel Başkanı Spiros Kipriyanu'nun ise DenktaşVasiliu arasında başlaması beklenen dıyaloğun, doğru zemine oturtulmadığını öne sürdü. Kipriyanu, EOKA'cılann Limasol'da düzenledikleri bir anma töreninde yaptığı konuşmada, "Korkanm ki bu diyalog yeni çıkmazlara yol acacak ve bunun sonunda baskılar, ödün vermemiz için bizim tarafa yönelecektir" dedi. CUMHURİYET/3 DUNYADA BUGUN ALİSİRMEN Hoş geldin! Şöyle otur Sirmen Efendi! Bu sozleri soyteyen irrtiyar delikanlı, Amerikan sinemasında seçkin bir yeri olan, Senatör Mac Cartrry'nin ABD'de "komünizm heyulasıyla" cadı kazan ı kaynattığı yıllarda, dostlanna sırt çevirdiği için adı etrafında fırtınalar kopan, Kayseri doğumlu Elia Kazan. Seksenine gelmemişse bile çok yaklaşmış olan Kazan, artık yatnızca unlü bir sinemacı değil, aynı zamanda tanınmış bir yazar. New York'un doğu kesiminde, dışardan bakıldığında oldukça alçakgönüllü gibi görülecek olan, ama satın almaya kalksanız beşyuzbin doları çok aşacak olan bir evde oturan Elia Kazan, yaşını hiç göstermeyen, son derece enerjik, cewal bir kişi. Konuşurken içten ve sıcak. O büyük yapıtları yapmış gibi görünmüyor ve sevimliliği ile sizi hemen sarıveriyor. Çalışma odasının duvariarında bir sürü tesli adamın resmi var. Bana bunları gösteriyor ve Bak diyor, bu koca buba. Sonra bir başka fotoğrafı işaret edip, Bu da diyor, benim buba. Rlmlerinden, olaylardan, son krtabından söz ediyoruz. Son İstanbul gezisinden iyi anılarla ayrılmış. Bütün yabancılar gibi istanbul Belediye Başkanı Bedrettin Dalan'a duyduğu hayranhğı dile getiriyor. Burada Dalan tartışmasına girecek degiliz. Onun için kendisine "Evet, nedense yabancılar Dalan'ı beğeniyorlar. Biz Istanbullular ise kentin tarihini, ruhunu, kültürünü hiçe sayarak, yabanicesine diyebileceğim bir biçimde, her yana saldıran ve dünyanın en eskı, en güzel metropollerinden birini, betondan bir Ortadoğu iş merkezi haline sokayım derken, en büyük köyüne çeviren Dalan'ı beğenmiyoruz. Ama ışbitiricı, becerikli, enerjik ve seçim şansı yuksek, sevimli bir kişi olduğunda sizinle birleşiyoruz" demiyorum. Yalnızca burada Elia Kazan'ın Dalan'a selamını üstümde kalmasın diye iletiyorum. Genellikle yarışma jürilerinde görev yapmaya ilke olarak yanaşmayan Elia Kazan Türkiye'yi kendine yakın hissettiği için istanbıll Sinema Günleri'nin jürisine katılmış. En çok da Muhsin Bey'i beğenmiş. Jüridekiler başka filmleri beğendiler. Ama ben Muhsin Bey'e bayıldım. Anlatımı da oyuncuları da çok ryiydi diyor. Elia Kazan sansürü sevmemiş yalnızca. Sansürün her türlüsune karşı olduğunu, her şeyin açık olması gerektiğini soylüyor ve ekliyor: Amerika'yı ondan sevtyorum. Herkes istedtgini soylüyof. Başkana bile istedığini soylüyor. Burada demokrasi ve eşittik var. Ama diyorum, bu demokrasi bin dokuz yüz ellilerin bir ara sizi de güç durumda btrakır gibi olan olaylannı engelleyemedi. Olsun diyor, burada her türlü özguriüğümüz, hatta zaman zaman birbirimizle kavga etme özguriüğümüz var. Amerika'yı seviyorum. Elia Kazan Amerikan düşüne inanryor. Ama, eğer Mac Carthynin suçlamaları, soruşturma komisyonu karşısında çözülmeseydi bu ülkede bu denli olanak bulabilir miydi? Elia Kazan, biyografik bir film çevirmek üzere, bizim yetkilllere başvurmuş. Fılmini Isparta dolayiannda çekecek, ama bir türlü yanıt gelmiyor. Belki de, America America'yı beğenmediği için yetkililerimiz bu izni vermiyor. Yaz Sirmen Efendi! Yaz diyor Kazan. Sonra gülüyor. Bana bu izni vermezlerse, gider Yugoslavya'da ya da Tunus'ta çekerim. Bir türlü anlayamamış gibi başını sallıyor. Neden korkuyorlar ki, anlamryorum diyor. •* Elia Kazan TürkYunan dostluğuna inanıyor. TürkYunan Ooatluk Derneği'nin varlığını duyunca: Söyieyin diyor ilgililere, benim de adımı yazsınlar demeğe. Eiia Kazan ile biraz daha sohbet ettikten sonra ayrıhyoruz. Unlü rejisörün istediği iznin verilip verilmediğini soruşturuyorum. Konuşmanın üstünden neredeyse bir buçuk ay geçmesine karşın iznin hâlâ çıkmadığı söyteniyor. Gerçekten neden korkuyor ikjililerimiz ve yetkililerimiz? Kazan bu fılmi, başka yerde çekemez mi? Çekerse daha mı iyi olur, daha mı kotü? Garip bir ülkeyiz vesselam. AÇIKLAMA: Birçok okur, Rochester Türk Derneği'nin adresrni sormuş telefonla. Adresi, ilgilenen okurlarımız için veriyorum: Turkish Society Of Rochester 2841 Culver Road, Rochester N.Y. 14622 Elia Kazan İle Carlucci, SSCB'ye gidiyor Savunma Bakanı Frank Carlucci, ağustos baştnda Moskova'ya gitmeyi planladığmı söyledi. Carlucci, bu gezisi sırasında Sovyet mesiektaşı Dimitry Yazov'la jfapacağı görüşmelerde, ehlikeli askeri kazaları Onleme ve ikili askeri ilişkileri geliştirme yollarımn ele alınacağını söyledt uygulandıgı" öne sürüldü. Onde gelen Macar yazarlarından Istvan Csurka'nın kaleme aldığı ve aktor Istvan Bubik'in okuduğu bildiride, Macar ayaklanması sırasında ayru meydanda yapılan gösterive gönderme yapılarak, "Yine burada toplanmış olmamız bir zaferdir. Ancak yine acıklı bir olay için toplanmış bulunuyoruz" denildi. Bildiride yer alan "Transilvanya' TON (AA) ABD WASHING LüBNAN FKÖ'den Suriye'ye ağır suçlama FKÖ Yürütme Kurulu'nun bildirisinde Suriye'nin Şatila kampında Filistin davasmı "sırtından hançerlediği" belirtildi. Dış Haberier Servisi Beyrut'un guneyinde Suriye yanlısı Ebu Musa taraftarlanmn eline geçen Şatila kampındaki 150'ye yakın ElFetih gerillası dün Libya ve Suriye askerlerinin gözetiminde kampı boşalttı. Filistin Kurtuluş Örgütii Yürütme Kunılu onceki gun yayımladığı bir bildiride Şatila kampını ele geçiren Ebu Musa yanlılarına verdiği destekten ötürü Suriye'yi ağır bir dille suçladı. Bildiride Şatila kampına yapılan saldırının Filistin davasını sırtından hançerlediği ve İsrail işgali altındaki topraklarda 6 aydır süren ayaklanmanın başarısını yok etmeye yönelik bir girişim olduğu belirtildi. Suriye desteğindeki Ebu Musa yaniılarırun önceki gün 13 saat süren yoğun top ve roket saldırısından sonra teslim olan ElFetih gerillaları Lübnan'ın güneyindeki Sayda kenti yakınlarında bulunan ElFetih üssüne götürülmek üzere Suriye ve Libya askerlerinin gözetiminde kamyonlara bindirildiler. AP'nin haberine göre 150'ye yakın ElFetih gerillası kamyonlara bindirilmeden önce Şatila kampının çıkışmda mevzilenen Suriye askerleri tarafmdan silahsızlandınldılar. ElFetih gerillalarını taşıyan konvoyun Sayda'ya girişinin, bu kenti denetimleri alunda tutan Nasırcı, "Halk Kurtuluş Ordusu"na bağlı gerillaJar tarafmdan engellendiği bildirildi. FKÖ Yürütme Kurulu önceki gun yayımladığı bildiride Suriye'yi ağır biçimde eleştirerek Hafız Esad'ın "Filistinlilerin Lübnan'daki varlığını yok etmeje yönelik karanlık bir planı yüriirlüge koyduğıT'nu belirtti. Filistin davasının Şatila'da sırtından hançerlendiği belirtilen bildiride, "Kaynaklannı sijonist diişmana karşı harekete geçirip Filistan ayaklanmasına yardımcı olmak yerine Suriye bizi başka çarpışmalara cekerek güç yitirmemize nedcn olnyor" dendi. 2 ay içinde 127 kişinin ölumüne ve 527 kişinin yaralanmasına yol açan kamplar savaşında Ebu Musa yanlılan, ElFetih denetimindeki mülteci kamplarım Suriye kontrolü altındaki bölgelerden top ateşine tutmuşlardı. Yaser Arafat, Suriye'den buna izin vermemesini istemiş, ama Suriye Arafat'ın çağrısına kulak asmamıştı. 1982'deki Israil'in Güney Lübnan'ı işgal etmesinden yaklaşık bir yıl sonra Arafat'a karşı ayaklanan Albay Ebu Musa komutanlığındaki Fiüstinli gerillaJar Suriye'nin de desteğinde Lübnan'ın kuzeyindeki ElFetih üslerine saldırarak Arafat yanlüannı Trablusşam'ı terketmek zorunda bırakmışlardı. Meksika ABD gerginligi H'ASHINGTON (AA) Beyaz Saray, ABD'de de hakkmda tutuklama kararı bulunan bir Porto Rikolunun Meksika'da, bir polis memurunu öldürmek suçundan cezaevinde yatarken, cezasım tamamlamadığı halde serbest bırakılmasını "rezalet" olarak niteledi ve Meksika 'daki büyükelçisini, danışma amacıyla geri çağırdığını bildirdi. Atina'da bombah salchrı ATİNA (Cumhuriyet) Atina yakınlarındaki Nea Makri Amerikan Üssü'nde görevli Deniz Ataşesi VV'illiam Nordeen, dün sabah meydana gelen bir bombalı saldırıda öldu. Ataşenin işine giderken içine bomba yerleştirilmiş olan park etmiş durumdaki bir otomobilin yanından geçtiği sırada, bu arabadaki bombamn uzaktan kumanda ile patladığı ve Arnerikalı subayın otosunun parçalandığı haber verildi. Şiddetli patlama nedeniyle yöredeki binaların camları kınldı ve 84 yaşındaki yaşh bir kişi de bulunduğu evde ağır yaralandı. Yunanistan hükümeti, saldırı olayını kınadı. Hükümet Sözcüsü Sotiris Kosfopulos açıklamasında, "Nereden gelirse gelsin terör e>lemlerinin ülkenin demokratik düzenini ve sosyal huzurunu bozma>a yönelik olduğunu ve bu tür olaylan şiddetle kınadıklannı" belirtti. Suikastın, Yunanistan ile ABD arasında geçeh kasırn ayında başlanan ve bu ülkedeki dön ABD üssünün geleceğinin ele alındığı görüşmeler sırasında meydana geldiğine dikkat çekiliyor. Güney Afrika'da 1300 tutuklama DURBAN (AA) Güney Afrika Cumhuriyeti'nin Natal bö'lgesinde, polisin hafta sonu düzenlediği operasyonlarda 1300'den fazla kişi tutuklandı. Güney Afrika Cumhuriyeti polisi, bu kişilerin cinayet ve içkili araç kullanmaktan tutuklandıklarını açıkladı. Polis, operasyonlar sırasında kaçak silah imal eden bir fabrikanm da ortaya ;ıkarıldığını kaydetti. FKÛ'nün liıbnan'da 1982'deki İsrail işgalinden beri yaşadığı yenilgiler zincirine önceki gun bir halka daha eklendi. Suriye desteğindeki Ebu Musa gerillalarımn yoğun ateşine dayanamayan £)Feöh gerillalan kampı boşallırken geride çok sayıda ölü ve yaralı bırakuiar. Bombardımanda ölen bir Fılistnli kadının cesedi kamptan çıkartlıyor. (Fotoğraf: Reuters) FRANSA Feci tren kazasında ölü sayzsı 57'ye çıkti PARİS (AP) Paris'in Güneydoğu'sundaki Lyon garında önceki gece saat 21.00 sulannda meydana gelen tren kazasında yaklaşık 57 kişinin öldüğü ve 15'i ağır olmak üzere toplam 34 kişinin de yaralandığı bildirildi. Yüksek hızia Melun yönünden gelen banliyö trenlerinden birinin istasyonda hareket etmek üzere olan bir başka trenle çarpışması sonucu ortaya çıkan kazanın fren tertibatındaki bozukluktan kaynaklanmıs olabileceğj öne sürüldü. Kazanın gerçek nedeninin araştınldığı, ancak henüz kesin olarak belirlenemediği bildirildi. Toplam 250 kişiden oluşan kurtaran ekibinin olaydan iki saat sonra ilk kazazedeye ulaşabildiği, kurtarma çalışmalannın sürdürüldüğü belirtildi. Kazanın meydana geldiğj Lyon garının Seine nehrinin sağ yakasında, kentteki 6 büyük tren istasyonundan biri olduğu ve olaydan sonra kayıplann yakınlarının istasyonu doldurduğu ve istasyonun polis kordonu altına alındığı bildirildi. Başbakan Michel Rocard, kentin belediye başkanı Jacaues Chirac ve Ulaştırma Bakanı Louis Mennaz'ın olay yerini ziyaret ederek, incelemelerde bulundukları ve yetkililerle görüştükleri bildirildi. 1985 yılı ağustos ayında yine Paris'te meydana gelen iki büyük tren kazasından ilkinde 32 kişi ölmüş, 160 kişi de yaralanmıştı; ikinci kazada da 43 kişi hayatını kaybetmiş, 37 kişi de yaralanmıştı. önceki gün meydana gelen kazanın da son zamanlarda görulen en buyük tren kazalanndan biri olduğu belirtiliyor. ON^üSTUNSONY OLOJİStNIN EN SON ÜRUNU IfsaSony temizini, rengin en kalitelisini istiyorsanız, şimdi bir Sony Black Trinitron alın, özel ödeme koşullanyla Sony Black Trinitron'a sahip olacak özel kişiler arasına siz de katılın. Dünyanın en gelişmiş televizyonu, 1988 yılı teknoloji harikası flat square, black screen, fine pitch, multi sistem Sony Black Trinitron şimdi üJkemizde sınırh sayıda üretilmektedir. Görüntünün en netini, sesin en