Katalog

Makyajda ısrar 2822 sayılı Toplu Sözleşme, Grev ve Lokavt Yasası'nda değişiklik öngören yasa tasarısı, genel kurulda göruşulürken muhalefetin çeşitli konularda verdiği değişiklik onergeleri ANAP'lıların oylarıyla reddedildi. ANKARA (Cumhuriyet Burosn) Hukümetın, Toplu Iş Sozleşmesı, Grev ve Lokavt Yasası'nda değişiklik ongoren yasa tasansı dun TBMM'de goruşulmeye başlandı Tasan uzennde ANAP'lılarca yıne kısıtlanan ozgurluklenn özune dokunmayan bazı kuçuk değışıklıkler yapıldı Buna gore, kömur ve beledıye temızlık ışlenndekı grev yasakları kaldınlırken termık santrallan besleven lınyıt üretımı ıle nafta ve tabu gazdan başlayan petrokımya ışlerınde >enı grev yasağı konuldu Şu andakı yasaya göre 2 olan gözcu sa>ısı 4'e çıkanlırken grev sırasında stokların ışveren tarafından ışyerınden çıkanlmasına olanak tanıyan madde yasadan çıkarıldı Ayrıca tasarıda yer alan ve YHK'da görev yapacak ışveren temsılcılenru özelkamu sektöru olarak ıkıye ayıran madde değıştırılerek TlSK'ın YHK'ya vereceğı ıkı uyesınden bırmın kamu ışverenlerınden seçılmesı hukmu getırıldı dedı ANAP'lı İbrahim Ozturk ıse tasanlar uzennde konuşma verıne daha çok DİSK'e çattı TBMM Genel Kurulu'nda dun ılk konuşmayı SHP'lı Cevdet Selvi yaptı Selvı, 1982 Anavasası ve çalışma yasaları çıktıktan sonra ışverenlerın "Artık işçilerin anası ağlayacak" dedıklerını anımsatarak "Işverenler ve onlann ortağı Ozal ıktıdan emekçı halkın anasını ağlatmaktadır" dedı Hukumet tasansı ıle serbest toplu pazarlık ve grev haklarına getınlen kısıtlamalarııı kaldınlmadığını ıfade eden Selvı, bunlan ayrmtısı ıle açıkladı ANAP adına konuşan eskı sos>al demokrat, Havalş Sendıkası Genel Başkanı, Adana Mılletvekılı tbrahim Ozturk, konuşmasında DİSK ve yönetıcılerıne çattı Ozturk, ancak DtSK'ın raporlanna gore 1980 öncesı çalışma vaşamına ılışkın yasalara da karşı çıktığım ıfade ettı SHP İstanbul Mılletvekılı ve DtSK Genel Sekreterı Fehmı Işıklar'ın 1980 oncesınde Moskova'da SHP'lı Selvı, Turkıye'run ILO'da bır konuşma vaptığını ka>deden şamar oğlanına dönmemesını ısteOzturk, "Şimdi toplusozleşme duyenlerın özgurlukçu demokrasıyı zenine, ILO'ya, Batı ıılkelerıne sıbenımsemek zorunda olduklarını gınmakladır. Neden o kardeş ulbıldırdı DYP'lı Guneş Muftuogkenın sıslemını savunmuyorlar?" lu ıse, tasanyla getınlen değışıklıklerın Turkıye'nın ILO'nun kara lıs dıye sordu. Ozturk, SHP'lı DtSK kokenlı mılletvekıllerının 1 Mayıs tesıne gırmesını onleyemeyeceğını konusundakı goruşlennı de eleştırbelırterek, "Turkiye'nin ILO'nun kara listesine girmesinin tek so dı Bunun uzerıne SHP'lı mılletvekıllerı Öztürk'e "O zaman 1 Manımlusu ANAP ıktıdan olacaktır" yıslara sen de katılıyordun. Sosyal demokrat tbrahim Ozturk" dıye sozattılar Ibrahım Ozturk bunun uzerıne " O başka Ibrahım Ozturk'tur" dıye karşılık verdı Çalışma ve Sosyal Güvenhk Ba kanı Imren Aykut, IlO'nun Turkı>e"ye ılışkın sendıkalar ozgurlukler yok dıve bır duşuncesı bulunmadığını soylcdı Yaptıklan yasa değışıklıklerıyle ILO'nun 2821 ve 2822 sayılı yasalarda sırurlı olan tereddutlennın yuzde 90'ını ortadan kaldırdıklannı savundu Imren Aykut, ILO'nun anayasaya ılışkın tereddutlenmn de çok sınırlı oldu ğunu kaydettı Tasannm maddden göruşulurken SHP'nın sözleşme yapabılmek ıçın ışkolunda yuzde 10, ış>erınde yuzde 50 artı 1 barajının kaldırılması ıçın verdığı onerge ıle DYP'nın yetkı tesbıtının Çalışma Bakanlığı'ndan alınarak oluşturulacak bır yetkı tesbıt kurumuna devredümesıne ılışkın Turklş'ın ısteklerı doğrultusundakı önergeler reddedildi ÎLO'nun Turkıye'nın de onayladığı 98 sayılı sozleşmeye aykın bulunduğu ıçın arabuluculuk kurumunun yasadan çıkanlmasına ılışkın SHP önergesı de ANAP'lılarca kabul edılmedı Bu arada ANAP'hlar bır onerge vererek bazı grev >asaklannı kaldınrken, bazı ışlerde yenı grev yasaklan öneren bır önerge verdı ler Bu önerge kabul edıldı Buna gore, kömur ve beledıye temızlık ışlen grev yasağı kapsamından çıktı. Ancak termık santrallannı besleyen lmyıt uretımı ıle nafta ve tabu gazdan başlayan petro kımya ışlerınde yenı grev yasaklan konuldu. Göruşmeler sırasında SHP'lı Ömer Çiftçi'nın "Siz bildiginizi okuyorsunuz, çunku Halit Narinler, Sabancılar boyle ıstiyor. Bu yasalar san sendıkaalıgı pekıştiren yasalardır" dıye konuşması ANAP'lılarca protesto edıldı Genel kurul sırasında uzennde en çok tartışılan konulardan bırı grev yapılan ışyerının onunde çadır kurulup kurulmaması oldu Soz alan SHP ve DYP'lı uyeler, ANAP ıktıdannın grevcı ışçılere çadırı bıle fazla görduklennı ıfade ettıler. DYP'lı Yaşar Topcu, ta sarıda grev gozculerının zorunlu ıhtıyaçlarımn nasıl karşılanacağının bakanlıkça çıkarılacak bır >onetmelıkle ongörulduğunu anımsatarak, zorunlu ıhtıyaçlardan neyın kastedıldığını Bakan lmren Aykut'tan sordu Aykut, "Grevcinin vıvip ıçmesi, bannması gibi çok çeşıtlı ıhtıyaçlar" yanıtım verdı DYP'h Cavit Erdemir, huku metın bu tasanyı TBMM'ye getırerek mılletvekıllerını teferruatla uğraştırdığını behrttı ve "dağ fare dogurmuştur" dedı. SHP'lı Erdai Kalkan ıse tasan nın ve çalışma yasalannın sermaye sırafının ışçı smıfı uzennde dıktatörluğunu sağlamaya yönebk olduğunu söyledı Tasarının YHK'ya ılışkın maddesı kabul edıldıkten sonra muhalefet mılletvekıllerı karar ıçın yeterlı çoğunluğun bulunmadığını belırterek yoklama ıstedıler Bunun uzerıne Başkanvekılı Halım Aras on dakıka ara verdı Aradan sonra karar ıçın yeterlı çoğunluğun bulunmaması nedenıyle yasanın dığer maddelerının göruşulmesı ıçın genel kurul bugune ertelendı arlamentodan CUMHURİYET/7 >Betül Uncular •HakkıErdem •CananGedik •FanıkBildirici NELER DEĞÎŞTİ? ANKARA (Cumhuriyet Burosu) Uluslararası Çalışma Örgutu (ILO) ıle hükümetler arasında yaklaşık 8 yıldır suren ve Turkıye'nın çalışma yasalannın ILO sozleşmesı hukumlenne uydurulması mücadetesı, öncekı gun kabul edtlen yasa değışıklıklennden sonra da bıtmedı Henuz ILO kararlannın bağlayıcılığını öngören 87 sayılı kararı ımzalamamış olan Türkıye, ILO'nun 98 ve 111 sayılı karariarını ıhlalden yargılanıyor. Türkıye, 87 sayılı kararı ımzalamadığı ıçın ILO, Türk hukumet ını sadece sözleşme ıhlallerı açısından yargılarken, yayımladığı uzmanlık raporlannda da ışçı haklanndakı kısıtlamaların hangılen olduğunu saptıyor Öncekı gun TBMM'de ANAP'lı mılletvekılleanın oyları ıle kabul edılen ve gerek Turklş'ın gerekse de muhalefet partılennın bu konudakı önenlenm dıkkate almayan yasa değışıkhği ıle ILO'ya değişiklik konusunda daha önce verılmış bulunan "resmı taahhut" bıçımsel anlamda yerıne getırılmış oluyor Hukumet, ILO'ya verdığı taahhut mektuplarında, yasa aykmlıklannın varlığını kabul ettıkten sonra değişiklik yapmaya söz verıyor, ancak anayasada yer alan aykırılıkların değıştınlmesının guçluğunden soz edıyordu SHP ve Doğru Yol, bunu göz onunde tutarak aylardan bu yana hükumete sendıkal haklarla ılgılı kısıtlamaların tumu ıçın anayasa değışıklığı çağrısı yapıyorlar Kendılerı hazır olduğuna göre anayasa değışıklığı guçluğunun söz konusu olmadığını açıklıyorlar SHP ve Doğru Yol, Meclıs Komısyonu'nda da gerek anayasa değışıklığıne hukümetın yanaşmaması, gerekse yasa değışıklıklerınde yapılabılecek hıçbır cıddı onenye ızın venlmemesı gerekçesıyle komıs>onu terk etmış bulunuyorlar Meclıs Genel Kurulu'nda vasalann genelı uzennde, sonra da tek tek maddelerde yapılan tartışmalarda verdıklen önergelerde ILO îlkderı doğrultusunda kökten değışıklıklerı savundular Önerılerımn tamamı ANAP oylarıyla reddedildi Hukümetın yaptığı değışıkhklerde ıse kaldırılmış tek cıddı hak kısıtlaması, sendıkacılann seçüme hakkı ıle ılgılı Onda da yenı seçılecekler ıçın yasadakı kısıtlama aynen dunıyor Sadece eskı sendıkacılara adeta "sus payı" olarak geçıcı madde ıle sınırlı yenıden seçılme hakkı tanınıyor ILO raporlannda vurgulanan önemlı konulann hıçbırı, yasa değışıklıklerınde yok Denetım ve seçılme haklarıyla ılgılı bazı madde değışıklıklerınde ıse ayrıca kısıtlamalan arttırıcı hükümler var Aykut Hükümet bildiğini okudu iki eski bakanı suçladı de bır sendıka uyelığınden çekılenın uç ay sureyle bu sendıkaya uyelığının devam edeceğı, yenı bır sendıkaya uye olması halınde ıse yenı uyelığının, ancak bu üç ayın sonunda gerçekleşebıleceğı öngorUldu • Yasanın 35. maddesinde yer alan, temsilcinin gorevinin sözleşme bitimiyle sona errnesi hukmu kaldınldı. Temsilcinin gorevinin, sendikanın yetkisinin devam eltiği surece devam edecegine hukmedildi. • Yasanın 37 maddesınde sendıkalara sıyaset yasağı aynı katılık ıçınde korunurken ve de yorumla ağırlaştınlırken, sadece "sendıka ve konfederasyonların uyelennın munhaaran ekonomık ve sosyal hak ve menfaatlerının korunması ve gelıştırılmesı amacıyla yapacak 1 an faalıyet ve açıklamaların sıyası faalıyet sayılamayacağı" hukmu eklendı. • Sendikalann geUrlerini kullanmalanm duzenleyen yasanın 44. maddesındekı yasaklar aynen korunurken, uyeleriyle çalıştırdıklan ışçiler dahil, hiç kimseye borç veremeyeceklen hukmu eklendi. Ancak gelırlennın yuzde S'inı geçmemek koşuluyla sosyal amaçlı narcama yapabileceklen kabul edildı. • 61 maddeye yapılan değışıklıkle, sözleşme sona erdıkten sonra yent yetkı belgesı alan sendikalann ıstemıyle de bordrodan ışveremn aıdat kesmesı hukmu getırıldı Uygulamadan doğan boşluk ve tartışmaya sadece açıklık getırılmış oldu • Geçici 4. maddeye yapılan degisiklikle, yasanın ynrurluge gırdığı tanhte sendıka yoneticisi olanlara, 4 donemden fazla gorev yapmış olanlar için 4 donem daha seçılme hakkı tanındı. Eski yasanın yunırluğe gırdıgı 7.5.1983 tanhınde 4 donemden az gorev yapmış olanlar ıçın 8 donemi tamamlama hakkı getirildi. Çalışma Bakanı lmren Aykut, Genel Kurul'da Toplu Sözleşme Yasası goruşulurken bazı mılletvekıllerim yemeğe göturen eskı çalışma bakanları Kalemlı ve Taşçıoğlu'nu tasanyı engellemekle suçladı ' I ANKARA (Cumhunyet Burosu) 2822 sayılı yasada değişiklik yapan tasarının göruşulmesının, sonuçlanmaya 3 madde kala, bugune ertelenmesı ANAP ıçınde gergınlığe yol açtı Genel Kurul salonunda çoğunluğun bulunmaması nedenıyle bırleşıme ara veren ANAP'lı başkan vekılı Abdulhalim Aras, kızgın bır şekılde ANAP kulısıne geldıve "nerede bu adamlar?" dıye bağırdı Bazı mı'letvekıllennın "Sayın Kalemli bir milletvekili grubunu alıp yemeğe gitmış" demelerı uzerıne Aras, "Allah boyle bakanın belasını versin" dedı Bunun uzenne kulıste bulunan Başbakan Yardımcısı ve Dev let Bakanı Kaya Erdem, Aras'ın koluna gırerek kendısını yatıştırmaya çalıştı Erdem'ın kolundan kurtulan Aras bu kez, "hukumet olmazsa milletvekilleri genel kurula gelir mi?" şekhnde sıtemını surdurdu Aras, genel kurulu sadece 4 bakanın ızledığını ıfade ettı Kaya Erdem, Aras'ın tekrar koluna gırerek kendısını sakınleştırmeye çalıştı Bu sırada, Mustafa Kalemlı'nın bazı mılletvekıllerıne Bulvar Palas Oteh'nde yemek verdığı öğrenıldı Kalemlı'nın öncekı gun PlanButçe Komısyonu'nda bakanlığıyla ılgılı "uzman jandarma" yasa tasansının göruşulmesı sırasında ANAP'lı mılletvekılı Orhan Erguder ve ba^ ANAP'lı mılletvekıllerının şaka ya parcasına "bakan bizı yemeğe davet etsın" bıçımınde bır >azılı onerge verdıklerı, bu önerge nedenıy le Kalemlı'nın dun akşam saatlerınde bu komısyon uyesı bazı mılletvekıılennı alarak yemeğe göturduğu belırtıldı. Bakan tmren Aykut, Genel Kurul'dan çıkarken ANAP'lı bazı mılletvekıllerı bakanı tesellı etmeyeçalıştılar Bu sırada Yılmaz Altug, ^ykut'a "Bu şahsi mesele degil, uzulmeyin. Vazıyet boyle" derken Ay kut çok uzulduğunu söyledı Aykut söz lennı şoyle surdurdu "Tablo ortada saat 20.30'a gelinmiş 23 maddekalmış toptan çekip gidilir mı? Kalemli topladı goturdu hepsini. Dort grup başkanvekilinden hıçbıri içerdeyok. SHP'ye gerek yok, bızımkıler var zaten. O kadar enteresan goruşmeleroluyorkı, muhalefet bugun ışçı haklarım geriye goturen onergelerveriyor. kınlmasınlardıyeçıkıp konuşmamaya ga>ret ettim." Aykut, "Çok uzuldum. Zaten milletvekillerini çok zorladılar" dı>e konuştu Bakan gazetecılerın "yanı ikı eskı Çalışma Bakanı tasannın kabul edilrnesını engellıyorlar mı?" sorusuna "evet" yanıtını verdı 1 { 2822 sayılı yasada ne değişti? • 15. maddede yapılan degisiklikle ışkolunda yuzde 10 çoğunluğa sahıp olmayan sendikalann diğer sendikalann yetkılenne ıtıraz haklan ellerinden alındı. Buvuk sendıkalar yaranna bır sendikal hak daha kısıtlandı. • 22 maddede vapılan değışıklıkle toplu sözleşme görüşmelerınde 30 ve 60 gunluk müzakere gönışmelen öncesı doğan uyuşmazlıklarda bu surelerın dolmasım bekleme zorunluluğu bulunmadığı hükme bağlanarak bu konudakı tartışmala ! ra açıklık getırıldı I • 29. maddeye gelen degisiklikle termik sant ı rallan besleyen linyit uretımı dışında komur ışlerinde ve temızlık ışlenndekı grev yasaklan kaldınlc1). Nafta ve tabiı gazdan başlayan petrokimya işlerinde yenı grev yasağı getırıldı. Çok genış olan diğer grev yasaklan yasada aynen kaldı. • 53 maddede yapılan değışıklıkte YHK'nın oluşumunda bır kışı eksıltıldı DPT Başkanı YHK üyehğınden çıkarıldı Bır eksıkle YHK'dakı hukümet lehıne var olan buyuk çoğunluk korundu Bu aşamada yeterlı çoğunluk kalmadığı gerekçesıyle oturum bugune ertelendı Ancak ANAP oylan ıle geçmesı beklenen dığer değışıklıkler şoyle: • 59. maddede yapılan değişiklik resmı arabulucuhunn ucretlennın saptanmasını uyuşmazlığın niteliğine gore yargıya bırakıyor. Ucretlerin tahsıliyle ilgili uygulama sorunlanna açıklık getiriyor. 78 maddede grevde ızınsız ışçı çalıştıran ışverenler ıçın 50100 bın lıraya kadar para cezası, grevdekı ışçı verıne çalıştırılan ışçı başına da 150 bın lıradan az olmamak üzere ağır para cezası öngöruluyor Yasanın 31. maddesinin ikinci fıkrası ile 32. maddenin birincı fıkrası çıkanlarak geçici grev ertelemelennde olaganustu haller ıle sıknonetim hallennde uygulanacak hukumlerle kurulmuş yasa bağlantısı kaldınlıyor. GENEL KURULDANNOTLAR "ciddi" değışıklıkler yaptıklannı savunmaya devam edıyor, muhalefet ıse hukümetın getırdığı değişiklik tasarı'arının turaüyle, "makyaj" olduğunu vurguluyordu Bız de ışın "dogrusunu" öğrenmek uzere ANAP kulısıne yöneldık ve ANAP Tokat Mılletvekılı Talat Sargm'a sorduk "Sayın Sargın, siz bu vasalann babası sayılırsınız. Degışıklıklerı nasıl buluvorsunuz?" Sargın'ın soruya ılk tepkısı, "Bu tasanlar, yasalann ozunu degıştırmiyor ki" oldu Tasarılar, ANAP ıktıdannın savunduğu gıM, "ciddi" değışıkler değıl mıydı yanı"* ANAP'lı Sargın, yasalann ozunun TBMM'dekı tasanlarla değışmedığmın gerekçesını ıse şoyle açıklıyordu "Getırilen değışıklıkler, yasalann sistematığını bozmaz. Yasalardaki maddelcr. bır oya gibı, bir gelin çeyızı gıbı duzenlenmiştır. Maddeler bırbırlerine çok bağımlıdır. Çok mukemmel yasalardır. bır banşçı sıstematığı ongorurler. Yasalar, uygulayan kışilenn elınde m va da kotudur. Bu yasaları degıştırmek ıçın butununu bilmek gerek." Yasaların babası, "oz değişmiyor" dedıkten sonra ANAP'ın çalışma yasalarında, "makyaj tazeledigini" sö>lemek >anlış mı ? Sendıkalar Yasası'nda değışık lıkler öngoren tasan TBMM'den geçmış, şu anda görev yapan eskı sendıkacılar 4 dönem daha seçılebılme olanağını ANAP'lıların oyları ıle kazanmışlardı Turktş Genel Başkanı Şevket Yılmaz, TBMM dmleyıcı localanndan genel kurul salonuna doğru bakıyordu Canı sıkkın mıydı, yoksa yenı bır 4 donemın rehavetı ıçınde mıydı'' "Sa>ın Başkan, tasanları nasıl buluvorsunuz?" sorusuna Yılmaz, "lzlıyoruz işte. Hele bir Toplu İş Sozleşmesı, Gre\ ve Lokavt Yasası degışıklıklen de geçsın bakahm. Ondan sonra konuşunız" karşılığını verıyordu Yılmaz, Toplu Iş Sozleşmesı, Grev ve Lokavt Yasası değışıklıklennden ne bekledığını ıse, "Umidım pek saglıklı değil. Muhalefetin tek bir önergesı bile kabul edılmedi" dıyerek açıklıyordu Yılmaz, değışıklıklerden umudu olmadığını söylu>ordu, ancak genel kurulda ne gıbı değışıklıkler olacağını onceden bılıyordu Çunku, ANAP'ın genel kurula ne gıbı değişiklik onenlerı ıle geleceğı daha onceden Turklş'e tek tek bıldırılmıştı Özünde değişiklik olmadı ki... IŞIK KANSU ANKARA "Tasanlar yasaların ozunu degiştirmiyor ki..." Bu sözler, bır muhalefet partısı mılletvekılı tarafından kullanılmıyor Bu sozlenn sahıbı, ANAP Tokat Mılletvekılı Talat Sargın Talat Sargın'ın bır başka ozellığı de 12 Eylul dönemınde Millı Guvenlık Konseyı Çalışma ve Sosyal Guvenlık Komısyonu Başkanı olması Yanı bır başka deyışle, Talat Sargın, şu anda uygulanan sendıkalar ıle toplu ış sozleşmesı, grev ve lokavt yasaJarını hazırlayan kışı, yasaların "babası." TBMM'de 'çalışma yasamına ılışkın değişiklik tasanları goruşulurken, Çalışma ve Sosyal Guvenlık Bakanı îmren Aykut, yasaların Uluslararası Çalışması Örgutu (ILO) ılkelerıne uyarlayan çok 2821 sayılı yasada neler değişti? • 2821 sayılı yasanın besincı maddesınde sendikalann kuruculannda aranan nıtelıklerle ilgilı kısıtlamalar aynen, butun ağırlığıyla konındu. Sadece sendıka kurucusunda, vururlukteki yasada yer alan bır vıllık çalışmış olma koşulunun aranması kaldınldı. Fikir suçlanndan, sendikal suçlardan bukum giymış olanlann çifte cezalandınlması nıtehğındekı sendıka kurma yasaklan konındu. • Yasanın 14 maddesınde yapılan değışıklıkle sendıka genel kurullanyla ılgılı dava açılabılmesıne ılışkın çıkan tartışmalara kısmen açıklık getırıldı, seçılme ıçın 10 yıl çalışma koşuluna yurtdışındakı çalışmalann S yıhnın katılacağı eklendı • Yasanın 21. maddesinde yapılan degisiklikle ogrenci ve imamlara sendika uyesı olma hakkı tanındı. • Yasanın 22 maddesınde bırden çok sendıkaya uyelık yasağında, bırden fazla sendıkaya üye olunması halınde bu üyelıklerden sonrakının geçerlı sayılmayacağı Hukme bağlandı Üye kayıt fişlerının bırer nushasının sendıkaca b gun ıçınde bakanlığa da gondenlmesı yukumluluğu getırıldı Yasanın 25 maddesınde yapılan değışıkhkle 'Hayalicfye af gîbi ceza Hayali ihracat yapanlara hapis cezası yerine para cezası verilmesini öngoren yasa değişikliği TBMM'de kabul edildi. ANKARA (Cumhuriyel Burosu) Hayali ıhracatçılara devletten sağladıkları menfaatın ıkı kaıtı oranında ağır para cezası verılmesını ongören yasa tasarısı, mu halefetın baskıları sonucunda değıştırılerek benımsenırken, ANAP'ın kabul edılen önergesıyle para cezalarını ödemeyenlere 3 yıldan 5 yıla kadar hapıs cezası venlmesı hukmu getırıldı Genel kuruldakı oylamada muhalefet partılen mılletvekıllerı çoğunlukta bu lunsaydı, tasan maddelerıne geçılmeden reddedılecektı Ancak oturumu yoneten ANAP'lı Başkanvekılı Halim Aras, çoğunluğun olmadığını gorunce oturuma ara verdı Tekrar toplanan genel kurulda ANAP'hlar bu kez çoğunluğu sağladı ve tasan kabul edıldı Muhalefet sözculerı, ANAP ıktıdannın hayali ıhracatçıları koruduğunu \e kurtardığını savunurken, ıktıdarı "hırsızlara, kaçakçılara ve hayali ıhracatçılara arka çıkmakla" suçladılar Adalet Bakanı Oltan Sungurlu ıse, malı suçlara malı cezalar getırdıklerını bıldırdı 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takıbıne Ihşkm Yasa'nın hayali ıhracatla ılgılı maddesinin değıştınl mesı hakkında tasan Meclıs Genel Kurulu'nda değıştırılerek kabul edıldı Yasaya göre her turlu ihracat ışlemlerınde bır veya bırden fazla kışının onceden anlaşarak dahı olsa gerçeğe aykın beyanname veya belge ıbrazı ıle ıhracata yonelık olarak fon odememek, eksık odemek, vergı ıadesı, teşvık ve benzen her turlu uygulamalarla devletten haksız menfaat sağlamaları halınde, faıllere sağlanan menfaatın ıkı katı, teşebbus hahnde, teşebbus edılen menfaatın yansı oranında ağır para cezası verılecek Bu ceza menfaat sağlanması halınde 20 mılyon, teşebbus hahnde 5 rmlyon lıradan az olamayacak ANAP Grup Başkanvekılı Mukerrem Taşçıoglu ve arkadaşlannın kabul edılen onergelerıyle yasaya yenı hukumler eklendı Buna gore suç konusu madde ve eşyalar musadere edılecek Hukmolunan para cezaları tecıl edılemeyecek Para cezalannın ınfazında 647 sayılı yasanın 5 maddesı hukumlerı uygulanacak (Para cezasının odenmemesı halınde 3 yıldan 5 yıla kadar hapıs cezası verılecek) SHP ve DYP'lı mılletvekıllerının hayali ıhracatçılara para cezası yanında 5 yıldan 10 yıla kadar ağır hapıs ceza^ı venlmesı yonundekı onergelen ANAP'hlar tarafından reddedıldı CÜNEYT ARCAYÜREK yazıyor Sağ Selamet.. ANKARA Dağ gıbı sorunlarla uğraşırken yöresınde buyuk etkılen, sonuçları olan konuları göz ardı etmekte ustalaştık galıba Ya da neme lazımcılık gıderek yaygınlaşryor Meclıste hayali ıhracatçıları kurtaracak tasarının görüşülmesıne geçılmeden önce artık ne mılletvekıllerının ne de hukümetın dınlemeye bıle tenezzul etmedıklerı gündem dışı konuşmalar, ınsana bu ızlenımlerı verıyor Mılletvekılı, Artvın'ın Murgul'unda fabnka bacasından dumanla karışık asıt fışkırdığını, halkın sokağa maskelerle çıkmak zorunda kaldığını, bırakalım ınsan sağlığını, otomobıllenn bıle çuruduğunu soylüyor "Çare" dıyor, "ANAP ıktıdan bu acımasız gıdışe bır çözüm getırmelı" Mılletvekıllerı aralannda söyleşıyor Meclıste sağlığı asıtleşen toplumun derdını anlayacak ya da yapılması gerekenlerı kabul edıp soylenenlen yanıtlayacak ne Sağlık Bakanı var, ne de başka bır bakan Mılletvekılı, anayurdu Anadolu olan tıftık keçılerının ABD ve Güney Afnka'ya kaptınldığını, uretımın hukümetın beklenen özenı göstermemesı yüzünden düştüğünü, bınlerce üretıcının perışan olduğunu anlatıyor Başkan Halım Aras, konuşmacıya "gündemde daha önemlt maddeler var, şsmdı tıftığın tarıhsel gelışımını anlatarak surenızı doldurmayın" dıyor Mılletvekılı, Bıngol Derekasaran mahallesınde uç kılometrelık kanalızasyonun ustünün açık olduğunu, şehırdekı ıçme suyu ıle kanalızasyonun bınbınne karıstığını, ıçme suyu yerine pıslık ve kurtlu su aktığını yazılı onergesıne konu edınıyor Dağ gıbı sorunlarla uğraşırken yöresınde büyuk etkılen, sonuçları olan konuları göz ardı etmekte ustalaştığımız ıçın, bu gıbı "basıt konular" ne basında yer alıyor, ne Meclıste ıtıbar goruyor, ne de hukümetın dev gıbı Türkıye yaratan programında kuçük bır parca Boyle yüzlerce, belkı de bınlerce olay yore mılletvekılınden gelınce sıyasal guçlenn gozünde "seçmene dılekçe" kabul edılıyor Hoş, muhalefetin bu ırdelemelerı Meclıste daha canlı bır hava ıçınde ele alınsa ne olacak^ Hayali ıhracatçıları hapısten kurtaracak, rahat nefes alıp yenı yasal çıkışlar bularak sanatlarını yıne ıcra etmelerıne yol açacak tasarıya ıktıdarın getırdığı savunuyu dınledıkten sonra Soylesen ne olacak, yazsan okuyup derde çare mı arayacak? SHP ve DYP sozcülerı, hükümet tasansında hayali ihracat yapanlara para cezasının arttırılmasını yeterlı bulmuyorlar Güneş Gurseler ıle Abdullah Ulutürk, devletı soyanlara para cezasının yant sıra ağır hapıs cezasının verılmesıne yanlı Ornekler sıralıyorlar, ancak hapıs ıle cezanın adıl ve caydıncı olabıleceğını söylüyorlar Hele şu vurgulama Para cezası versen ne oiacağı çok basıt Huküm gryen, cezayı taksıde bağlayacak, o mahkeme senın bu ıcra benım dıledığı zaman odeyecek Hele bır umut yolu da var, ya bır gun bır de af çıkarırsa ANAP ıktıdarı, devlet parası, löp edenlenn yanına kar kalacak Tasan, anayasanın "eşıtlık ılkesıne" de aykın Hayali ıhracatçıyı para cezasryla kurtaracaksın, aynı yoldan ıthalat yapanı toplu kaçakçılıktan hapse sokacaksın' Nıtekım kulısler yasanın çıktığı gün Anayasa Mahkemesınden gerı doneceğını ışlıyor Kursuden hayali ihracat yapanların ustüne gıdılmedığı açıklanıyor, polıs tutanağı okunuyor, bır şırket sahıbının 40'a yakın şırket adı verdığı, ama bunlann ustüne gıdılmedığı soylenıyor DPT'de 250 dosya "depo edılmış" sonuç beklıyor, dava açılmasını beklıyor Bu yasa çıktıktan sonra herhalde o dosyalar depodan bodruma, bır daha gün ışığını çıkmama koşuluyla karanlık köşelere atılacak Hapıshanelerde bır ıkı olaydan mılyarları cebe ındıren ınsanlar varsa, hepsı özgurrr İktıdar para cezasını savunurken, hapıs cezasını dolaylı yoldan getırdıklerı gıbı anlaşılmaz bır kararlılık gostenyor Ihsan Nurı Topkaya'ya göre para cezasını alan ödemezse hapsedılecekmış Oysa, para cezasının hapse donuşmesı yasalar gereğı olanaksız Belkı bır süre ıçın zorlamaya yarıyor, ışte o kadar Bır eskı hâkım, SHP Mılletvekılı Alı Şahın zımmetıne bın lıra geçıren memuru üç yıl hapsettıklennı, oysa para cezası alan devlet memurunun bu tur davaiar sonunda suçlu da bulunsa yıne devlet memurluğunu sürdureceğını haykırıyor Ses tonunu dengelı tutsa, kuşkusuz ıçı yanarak hayalcılerın eylemlerını bu yasanın onleyemeyeceğını tutarlı cümlelerle soyleyebılse, daha etkılı olacak Muhalefet sıralarından cılız alkışlar, tasarının tümu oylandı oylan mak uzere ANAP korıdoruna fırlayan Grup Başkan Vekılı Mukerrem Tascıoğlu, sağa sola bağınyor "Oylamavar, ıçerı gırın arkadaşlar' Sonra kıptrdanmayan ANAP'lılara bakıyor, "ne ış yahu" dıyor Gündemde çok önemlı maddeler olduğu ıçın mılletvekıllerınden yoresel dert dokmelerı kısa tutmalannı ısteyen Başkan Halım Aras, kalkan ellerı sayıyor, sayıyor Tuzuk gereğı tasarının tumünu onaylayacak 101 oy bulamıyor Meclıs Genel Kurulu'nda Oy verecek adam toplayabılmek ıçın oturuma 15 dakıka ara verıyor Fakat o ne* Sonrakı dakıkalarda Bakan Sunguriu'da da ANAP'ta da bır değişiklik var Öncekı gun hapıs cezasına dırenen Sungurlu, dün para cezasını ödemeyenlere 3 yıla kadar hapsı öngören onergeye yanlı Yasa, para cezasını odemeyı hapısle zorlayan bır bıçıme gırıyor Hayali ıhracatçıları koruyucu goruntu vermekten urken ANAP'ı, muhalefet ve basın hızaya getiriyor Bu sonuç da, bır ölçude başarı Pasaport Yasası ULIS büyük patron Bakanların ozgürlugu ANAP tstanbul Mılletvekılı Sudi Turel, Ankara Mılletvekılı Muzaffer Atılgan'ın Meclıs kulısınde kederlı kederlı dolaştığını gorunce, yanına çağırdı "Ne oldu Atılgan, işlerin nasıl?" Atılgan, Turel'm bu sonısunu "Bır dokun, bin ah işit" sozunu doğrularcasına şoyle yanıtladı "Milletvekili seçildiğimden bu yana işler kotu. 8 anonım şirketım var. Eskıden 30'un uzennde işyeri vardı. Ilgilenemiyorum. Şımdi işyeıierimin sayısı 23'e duştu." ANAP'ın Grup Başkanvekılı Mukerrem Taşçıoglu her ııe kadar kendısmın "demokratik duayen" olduğunu soyluyorsa da, zaman zaman partılı mılletvekıllennı, "demokratik biçimde azarlamaktan da" gerı kalmıyor Taşçıoglu, hayalı ıhracatçılara uygulanan hapıs cezalannm kaldınlmasma ılışkın tasan goruşulurken, TBMM Genel Kurulu'nda çoğunluk sağlanamavınca ANAP kulısme fırlayarak bağırmaya başladı "Butun milletvekilleri içerı gırecek. Zıyarelçıler de dışan çıkarılsın. Ne oluvor be kardeşım?" Denıokratîk azar TRT'ye göre "az önce" Çalışma ve Sosyal Guvenlik Bakanı lmren Aykut, Ramazan Bayramı tatılınde denıze gıremedığınden yakımyor Bır bakanın mayosunu gıyıp denıze gırmesının bıle mumkun olmadığını behrten Aykut, bakanların özgurluğunun kısıtlı olduğunu söyluyor. Bakanların ozgurce davranamaması konusundakı goruşlere eskı bakan Cahıt Aral da katılıyor Aral, "Artık bakan olmamama ragmen, istediğım gibi davranmam mumkun olmuvor" dıyor Aral, özgurluğunun kısıtlanışını şöyle anlatıyor "Bir Beyogtu'nda istedıgin gibi gezemezsin. Sureklı onunu keserler. lsledigin yere gıdıp oturamazsın. Bır tek şeyden vazgeçmedim, o da simıt >emek. tstanbul'da oğrenciligım sırasında simıt yemeye alışmıştım, bakan olduktan sonra sımitten vazgeçemedim. Bir tek bu ozgurlugumu kurtardım." TRT öncekı gun Sendıkalar Yasası'nda değişiklik yapan tasarının TBMM'de kabul edılmesıne ılışkın haberı venrken, "az sonra" kavramı konusunda bır farklılık ortaya çıkardı TRT l'de yayımlanan haberlerde saat 20 30'da "Sendikalar Kanunu az once TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi" denıldı Aradan bır saat geçtıkten sonra TRT 2'dekı haberlerde de aynı şekılde "Sendikalar Kanunu az once TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi" ıfadesı tekrarlandı Hıreın DYP'li Meclıs Genel Kurulu'nda sert çıkışları ıle ve laf atmalan ıle tanınan DYP'nın Isparta Mılletvekılı Ertekın Duruturk, Içışlerı Komısyonu'nda az kalsın kavgaya neden oluyordu Duruturk, sınırlı bır bıçımde Komısyon Başkanı Galip Demirel'ı kendısıne soz vermemekle suçladı Sakın sakın çalışmaları surduren komısyon havası bır anda sertleşıverdı Duruturk, "Bu toplanlıvı bizi konuştunnamak için yapıyorsunuz" dıye bağırınca, tum uyeler Duruturk'u yatıştırmak ıçın çaba gosterdıler Komısyon toplantısı bıttı, ancak Duruturk'u yatıştırmak mum kun olamadı ANKARA (Cumhuriyet Burosu) Pasaport Yasası'nın bazı maddelennı değıştıren tasan dun ıkıncı kez TBMM tçışlerı Komısyonu'nda göruşulerek kabul edıldı Içışlerı Komısyonu, geçtığımız haftalarda genel kuruldan gen çektığı tasan ıle ılgılı değişiklik onergelennı goruştu Ancak, muhalefetin verdığı hıçbır değişiklik önergesı benımsenmedı ve tasan vurtdışına çıkışlardakı kısıtlamalan hafiflettığı bıçımıyle benımsendı tçışlerı Komısyonu'nun dunku toplantısında tasannm çeşıtk maddelerıne ılışkın* muhalefet tarafından genel kurulda verılen değişiklik ısteklen gcruşuldu Tartışmalardan sonra muhalefetin verdığı değişiklik onergeleri reddedildi ve tasan komısyonda daha once duzenlenen şeklı ıle kabul edıldı Buna gore, yurtdışına çıkmalan mahkemelerce yasaklananlar ıle, memleketten aynlmalarında genel guvenlık açısından sakınca bulunduğu Içışlerı Bakanlığı'nca belırlenenlere ve vergı borcu bulunanlara pasaport venlmeyecek Ancak, yabancı ulkelere gıtmelen mahkemece yasaktananlar dışında kalanlara zorunlu hallerde Içışlen Bakanı'nm teklıfı ve Başbakanın onayı ıle pasaport verılecek Tasanya gore ayrıca, her ne şekılde olursa olsun, Turk vatandaşlığını kaybedenlerden Turkıye'ye gelmek ısteyenlere mahsurlu görulmemesı halınde Içışlerı Bakanlığınca ızın venlecek Tasan, dıplomatık pasaportlar ıle hususı damgalı pasaportlar ıçın de yenı duzenlemeler getırıvor Pasaport Yasasında değişiklik yapan tasarı TBMM Genel Kurulu'nda öncelık ve ıve dılıkle goruşulecek ve bu vasama dönemınde çıkarılacak Yurtdışına çıkışlarda kısıdama hafifletüdî