Katalog

U NİSAN 1988 KÜLTÜRYAŞAM CUMHURİYET/5 MUZtK FİLİZ AIİ HAYVANLAR is\i </,/ t:i U.FA; SU İNS4NMRI M AMA Hiç \ \ 1 Müzik trafîği yoğunlaştı Moskova Virtüozları, adı üstünde, virtüozlardan oluşan, benzerine kolay kolay rastlanamayacak bir müzik topluluğu. Moskova Virtüozları 'nın Brüksel danteli gibi ince elişi niteliğindeki işçiliklerinden sonra Maggio Musicale Fiorentino 'nun dokusu biraz fabrika işi gibi geldi bize. Sovyet keraancı Vladimir Spivakov ile Hint a?ıllı orkestra şefî Zubin Metata'yı en son üç yıl önce, 1985 yılı tstanbul Festiyali'nde dinlemişiz. O zaman Zubin Mehta ve New York FUarmoni Orkestrası tstanbul'a geliyor diye yer yerinden oynamış, ilk kez tstanbul'un doğru üürüst bir konser salonu olmaması ciddi biçimde gundeme gelmiş ve Zubin Mehta sayesinde Spor ve Sergi Sarayı'nın konser salonuna dönüştürülmesine taıuk o\muştuk. Allah biliyor ya, o gttn bugündür Spor ve Sergi Sarayı'yla başımız dertte. Yine 1985 yüı temmuz ayında kemancı Spivakov'un yönetiminde Aya Irini'de iki konser veren Moskova Virtüozlan'nın her iki konseri de hınca hınç dolmuş, Spivakov'un Istanbulluların "sevgilisi" olduğuna da bu konserlerden sonra oybirliğiyle karar verilmişti. Geçen hafta, 7 nisan perşembe günü her iki sanatçı yine lstanbuldaydı. Ankara Festivali'ne katılmak üzere Türkiye'ye gelen sanatçılar, tstanbul'u atlamak istememişler ve kenümizin müzikseverlerini sevindirmişlerdi. tstanbul Kultür ve Sanat Vakfi'run organizasyonu ile gerçekleşen bu konserlerin biletleri satışa çikar çıkmaz tükendi. tlk başta vakıf yetkilileri, konserlerin Sinema Günleri'ne rastlaması dolayısıyla belki de fazla ilgi görmeyeceğinden endişeliydiler. Oysa, artjk biliyoruz ki lstanbul'un 3000 kişilik bir konser salonunu dolduracak kadar sofistike, bir o kadar da meraklı konser dinleyicisi potansiyeli var. Vladirair Spivakov'da şeytan tüyü var, aynca Istanbulluların "sevgilisi" olduğunun da pekâlâ farkında. "lstanbul'da koaser vermedcn Ankara'ya gitmeyi zateo akumdan bile gecirmezdim" diyor. Sürekli alkışlar karşısında orkestranın çaldığı bis parçalarını Spivakov, "Mozart'tan Allegro Molto, Arcangelo Corelli'den Şaka, Şostakoviç'ten Prelüd" diye Türkçe anons ederek dinleyiciyi bir kez daha kıskıvrak yakalıyor lstanbul'da. Moskova Virtüozları, adı üstünde virtüozlardan oluşan, benzerine kolay kolay rastlanamayacak bir müzik topluluğu. Legato, şarkı söyieyen, hiç kesilmeyen bir melodi çizgisi; tüy gibi uçucu, hafif Önce Moskova Virtüozlarıyia Spivakov, ardından Zubin Mehta KİM KİME DUM DUMA IIEUK tk ffa%«u safnıv lcmeyım y dit/orum. Şv H fafal ymâ doyanamaytp ıçiijorvm oyun, surek/ı oyvn fağ dıyorvm... Şfy oivyor. Canı/m MESAFEÜ VE MAGRUR Vladimir Spivakov ne kadar cana yakın ve alçakgönüllüyse Zubin Mehta da o denli mesafeli ve mağrur. Mehta. Istanbul'a bu kez iki yıldır muzik direktörtüğünü yaptığı ünlü Italyan orkestrası Maggio Musicaie Fiorentino ile geldı. Alışık olduğumuz haftalık senfonik dıyetten sonra. Maggio Musicale tam bir "cordon bleu" ziyafetti. yaylar; dolu dolu Unlayan, uzaklara ulaşan, AKM'nin akustik sağırlığına meydan okuyan yaylı çalgı tonu yanında, o kadar çalgının sanki aynı anda atan nabzını duyuyoruz ritmik beraberliklerinde ve vurgularda. Konser, Spivakov'un çalıp yönettiği Mozart'ın No 2, Re Majör KV 211 Keman Könçertosu'yla başladı ve Spivakov, Mozart yonımu uzmanlığını bir kez daha kabul ettirdi bize Programın ikinci eseri olan yine Mozart'ın No 12, La Majör, KV 414 Piyano Konçertosu'nu genç Sovyet piyanist Stanislsv Bunin yorumladı. Marguerite Long ve Chopin piyano yarışmalarında birincilik ödülü alan Bunin'in Mozart yorumu değişik, tuşe ile renk aramaları ilginçti. Konserin ikinci yarısında mezzo soprano Taraara Sinyavskaya, 17 ve 18. yüzyıl Italyan bestecüerinden Caccini, Carissimi ve Vivaldi'nin üç aryasını yorumladı. Sinyavskaya'nın büyuk, dolu ve renkli sesini bu eserlerin stiline uydurarak küçültmesine, yumuşatmasına ve hafifletmesine tanık olduk. Moskova Virtüozlan konserinin son eseri Rossini'nin Yaylı Çalgılar Için 3 Numaralı Do Majör Sonatıydı. Burada Rossini, yaylı çalgılar gruplarının hepsine ayn ayn virtüozite isteyen solo bölümler vermiş. Orkestra uyeleri, Rossini'nin çalgısal "coloralura" pasajlarını sanki tek beyinden yönetilen reflekslerle, akıl almaz bir beraberlik içinde yorumluyorlardı. Konserden sonra bir dinleyici "Bu kadar yetenekli müzisyeni bir arada hiç görmemiştim" derken, bu kadar yetenekli müzisyenin aynı zamanda konser sabahı saat 06.00"da kalkıp 3'er saat grup çalışması yaptıklannı bilmiyordu tabii. Moskova Virtüozlan'nın ulaştığı akıllara durgunluk veren kusursuzluk, yeteneğin yanı sıra, durmaksızın çalışmaya da dayaıuyor. Vladimir Spivakov ne kadar cana yakın ve alçakgönüllü ise Zubin Mehta da o denli mesafeli ve mağrur. Mehta, Istanbul'a bu kez iki yıldır müzik direktörlüğünü yaptığı ünlü Italyan orkestrası Maggio Musicale Fiorentino ile geldi. Moskova Virtüozlan'nın, Brüksel danteli gibi ince elişi niteliğindeki işçiliklerinden sonra Maggio Musicale Fiorentino'nun dokusu biraz fabrika işi gibi geldi bize. Hakçası, ufak bir oda orkestrasıyla tam kadrolu bir senfoni orkestrasını karşılaştırmamak daha doğru olur, ama aynı gün üst üste bu iki ayn orkestrayı dinleyince aradaki müzikal denge farklılıklanna takılmamak da elde değildi. Maggio Musicale Fiorentino, virtüoz olmamakla birlikte ustün nitelikleri olan bir topluluk. Hele hele, alışık olduğumuz haftalık senfonik diyetten sonra Maggio Musicale tam bir "cordon biea" ziyafeti müzikseverler için. Zubin Mehta, günümüzün en parlak orkestra şeflerinden biri olabilir. Ne var ki, benim Mehta enterpretasyonlarıyla oldum olası başım hoş değil. Ne konserin ilk eseri olan Wagner'in "Nürnbergli Usta Sarkıcılar" uvertüründeki, ne de Beethoven'ın keman konçertosundaki (Re majör, op. 61) tempo seçimleriyle ve yorumuyla hemfikirim. Beethoven Kemcn Konçertosu'nu yorumlayan Italyan kemancı Uto Ughi'yi yine geçen yıllarda lstanbul Festivali'nden tanıyoruz. Çok beğendiğim iki çağdaş Italyan kemancısından biri Uto Ughi. ötekini soracak olursanız söyleyeyim: Sarvatore Accarda Ughi'nin de Mehta'da saptadığımız çok hızlı tempo tercihine müptela olması biraz canımızı sıkmakla birlikte, kemancı, konçertonun ikinci bölümünü, "Larghetlo"yu nefıs bir yumuşaklık, nefis bir legato ile yorumlayarak tempo meselesini unutmamıa sağladı. Konserin ikinci yansında dinlediğimiz Çaykovski'nin Fa Minör OP. 36, 4 Senfonisi yine Mehtanın, Slav ruhuna, Çaykovski yorumunun incelik isteyen rubatolanna ve esnekliğine gönül vermemesinden ötürü bence donuktu. Çabuk tempolara bayüan Mehta, nedense Senfoni'nin "Scherzo" P12dcato Ostinato bölümünü, gerçekten rüzgâr gibi çalınması gereken bu "moto perpettıo"yu ağır alraayı uygun görmüştü. FaVat, şunarıklık etmemek gerek. Böyle bir müzik şölenini bulmuşuz da bunuyoruz. tstanbul Festivali'ne, Ankara ve tzmir festivallerinin de eklenmesiyle ülkemizdeki kaliteli müzik trafiğinin yoğunlaşması hem müziksever dinleyici hem de böyle üstün nitelikli topluluklan yakmdan izleyerek bir şeyler öğrenecek olan müâsyenler açısmdan son derece sevindirici gelişmeler. frfi. P£ 3/Z0£ OKMSİ PEZLBZ.. mı ()ap,yoruni PİKNİK PİYALK UADR MÜG1DEL& İ 8 ^ f e ^ ^ MUGADEUE ETAAELl SİN MÜ36ÂN. HIZLI GAZETECI SEIDET KBNTİAİ KBHAR ÇÖPtÜK ve. VE6İL. 3URASI Q£6IL PİSUK IÇİNC€Kİ ..TAM âÖBEâi. ÇOM&AY'ın MBRKBZı etfASl.. tiTANMvn TAKS/l*; NEVSE', &UR&SI QA O.. V, SICAKTAI RiUİICTeN. KALABALIKfAN vc EN ÇOK TA GÖWÜ6İ/MÜZ , ihJANILMASl SÜÇ, YAYâM SZFAIETTFN YOI?VLPC/K.. PDNMEK irT/YORvZ6£Mİİ£ m Üçüde hafta son u konserleri ) \ j A ÇIZGILIK KÂMİL MASARACI h î r M f l 7 2 i r t I f n n i m i l vladimir Spivakov yönetımmdekı Moskova Vırtüozlan'J ^ U l l I T I U M I I I y U I U I I H I nın konserinesolıstolarak Sovyet piyanist Stanıslav Bunin katldı Marguente Long ve Chopin yanşmalarında birincilik aimıs olan Bunın konserde istanbullu müakseveriere değişik bir Mozart yorumu sundu. (Fotoğraf: Nihat Halıcı) Kültiir Servisi lstanbul Devlet Senfoni Orkestrası'nın cuma günu saat 19.00 ve cumartesi günü saat 11.00'de vereceği konserleri Aleksandr Dimitrio yönetecek. Viyolonselci VVolfgang Boettcherin solist olarak katılacağı konserde Dvorak'ın Viyolonsel Konçertosu ve Slravinski'nin "Ateş Kuşu" adlı yapıtları seslendirilecek. Cumhurbaşkanlığı Senfoni OTkestrasının cuma gunu saat 20.00 ve cumartesi saat îl.OO'de vereceği konserleri ise Cansug Kahidze yonetiyor. Geçen hafta lstanbul'da konserler veren flütçu Gütşen Tatu'nun solist olarak yer aldığı konserlerde Haçaturyan'ın Flut K ^nçertosu ve Mahler'in 1. Senfoni'si sunulacak. tzmir Devlct Senfoni Orkestrası'nın bu haftaki konserlerinin şefi losif Conta. AĞAÇ YAŞKEN EĞİLİR KEMAL U>KHA\ c}e\tv\e Ki t <ii ekten biz d e c Vcah onoe aıklı»*M2 Lennon'ın bilinmeyen şarkıları EDtP EMtL ÖYMEN LONDRA Beatles hayranlanna müjde! Yoko Ono, John Len•on'a ait 300 saatlik müzik çalışması, konuşma ve mülakâtın yayımlanmasınaizinverdi. Bantlar, Lennon'un eski arkadaşlanndan EUiot Minz tarafından 52 saat süreli dev bir radyo programma dönüştürülüyor. "Observer" Gazetesi'nin haberine göre bantlarda Lennon'un şimdiye kadar hiç bilinmeyen 24 şarkısı da yer alıyor. Bunlar arasında Beaües'ın Maharishi Mahesh Yogi ile tartışmalanna değinen "The Rishikesh Song", Bob Dylan'ın "Gotta Serve Somebody" adlı parçasına karşıhk yazılan "Serve Yoorself", Amerikalı oyun yazarı Tennessee VViIliamsa ithaf edilen "Tennessee", ve "Life Begins at 40" (Hayat Kırkında Başlar) var. Bu son şarkınm başlığı çok manidar: Lennon vurulduğunda 40 yaşındaydı. Bantlarda Lennon aynca kendi şiirlerini okuyor, otobiyografisine ilişkin olarak konuşuyor, şakalar yapıyor. 20'şer saatten fazla süren iki mulakâtı ile "Strawberry Fields" çeşitlcmeleri de bantlarda yer alıyor. İpSO'yu Gilbert Varga yönetti Işini iyî bilen bir şef Konserin ilk eseri olan Berlioz'un Roma Karnavah Uvertürü'nde, Varga'nm orkestrayı nasıl yönlendirdiği ve ustaca çalıştırdığı hemen belli oluyordu. tstanbul Devlet Senfoni Orkestrası'nın hafta sonu konserlerini iınlü orkestra şefı ve kemancı Tibor Varga'nm oğlu Gilbert Varga yonetti. Gilbert Varga, 1952 doğumlu. Tibor Varga gibi önemli, bilge bir hocanın oğlu olmasının yanında kuşkusuz kendi yetenekleri ile birlikte genç yaşta olgunlaşmış, işini çok iyi bilen ve bildiklerini orkestraya aktaran, sonuç alan bir şef GÛbert Varga. Konserin ilk eseri olan Hector Berlioz'un Roma Karnavalı Uvertürü'nde, Varga'nm orkestrayı nasıl yönlendirdiği ve ustaca çalıştırdığı derhal belli oluyordu. Programın solisti flütçu Gülşen Tatu, Aram Haçaturyan'ın Türk folkloru ve etnik müzik özelliklerini çağrışüran, bu nedenle Ermeni ve Türk folklorunun benzerliklerini vurgulayan ustaca orkestralanması, canlı renk ve ritmleriyle yaşam sevinci dolu Flut Koncertosu'nu her zamanki ustauğı ile yorumladı. Programın ikinci yarısında tngiliz besteci Edward Elgar'ın (18571934) Enigma Çeşitlemeleri yer abyordu. Enigma Çeşitlemeleri Elgar'ın bestelediği ilk önemli orkestra yapıtıydı (1899). Eseri ilk kez Londra'da yöneten zamanın ünlü şefi Hans Richterin çok beğenmesi, Enigma Çeşitlemeleri'nin, dolayısıyla Elgar'ın kısa zamanda Avusturya ve Almanya'da da tanınmasına yol açmıştı. Gilbert Varga'nm orkestrayı başanya götüren yönetimi, viyola ve obua sololann güzelliği ile akılda kalacak bir konser dinledik 8 nisan cuma akşamı... rl TARİHTE BUGÜÎN m \trtz I\ 13 Nisan SÜLEYMAN ASKERÎ'NİN İNTİHARIl T£ 8UGÜM, , TA ıMTiUAS. BTMtşrrİ. I.&ÛNYA SAVAŞI SIRASINOA İMGlÜZLER. , OSA4AA/LI £GeM£MÜĞlNO£Kİ IRAK 'A GALDlRM/Ş, £K£iLT)LMİ? TU&K KUW£TLB/S/ OHLA/ZA KAGŞ:/ S><U/UMA4A SAt/AŞLA/Sl YAP'İM, A~L/ (Ç£r7A/A£4YA) MIN YARMiŞ OLAM £ÜL€YMAN ASKE/S/ S£Y P£ /RAtC'/A/ GÜMEYIKJDE SD Kİ ŞUAYgE'OE OLA/2AK CAK, BtRKAÇGÜN SONfSA, ÜS~ A A SAŞLAY/NCA, eg G S ç i £ E Yl YBĞLEMlŞTI.'. SoğJa^r mekiuitu görulüyor 50 YIL ÖNCE Cumhuriyet 13 Nisan 1938 Balkan Birliği Matbuat kongresi yarın sabah saaı 10.30 da son toplantısını yaparak çalışmalarma nihayet verecek ve kongre merasimle kapanacaktır. Balkan Antantı ekonomi konseyi de sabahleyin ve öğleden sonra komisyon halinde toplantılar yapacak ve kongre merasimle kapanacaktır. Balkan Antantı ekonomi konseyi de sabahleyin ve öğleden sonra komisyon halinde toplantılar yapacak ve saat 19391989 Balkan Matbuat Kongresi yarın akşam kapanıyor Balkan Antantı ekonomi konseyi ile Matbuaı Birliği kongresi delegeleri, dün sabah saat onda Yıldız sarayında 6ULŞEN T»TU VE GİLBERT VARGA Geçen hafta sonu konserieıinde lstanbul Devlet Senfoni Orkestrası'nı unlu şef ve kemancı Tibor Varga'nm oğlu Gilbert Varga (sağda) yönetti. Solist Gülşen Tatu (solda) ise Aram Haçaturyan'ın yaşam sevıncı dolu Flut Koncertosu'nu yorumladı (Fotoğraf' Lale Fıloğlu) komisyon halinde toplanarak çalışmalarma devam eımişlerdir. Oğle yemeğini Perapalas olelinde yiyen mısafirler, saat 15 te Dolmabahçe saraymdaki tarih sergisini ziyaret eltikten sonra hususi bir vapurla boğazda bir ziyaret yapmışlar ve dbnüşte Beylerbeyi sarayında Matbuat Vmum Müdürlüğu tarafından şereflerine verilen çay ziyafetinde butunmuşlardır. Mısafirler sarayı çok beğenmişlerdir. Çek komünistleri 15.30 da son içtimaını aktedecek. Varşova 12 Leh telgraf ajansına Pragdan bildirildiğine göre Çek komünist ve mebus ve senatörlerden mürekkep bir grup, hükümetin Südet Almanlarınm isteklerini tatmine matuf her türlü kararına şiddetle muhalefet etmeğe karar vermislerdir.