Katalog

12 MART 1988 KÜLTÜRYAŞAM HAYVANLAR tsMAlL GÜLGEÇ CUMHURİYET/5 Dorsay'ın "Yılmaz Güney Kitabı"nın gündeme geîirdiği gerçek: Yılmaz'ı seyretmemiş bir kuşak "Yılmaz Güney'in bugün bulunup okunamaz olan kitapları, görülemez olan fîlmleri var. Asıl sağlıklı değerlendirmeyi, ortun filmlerini görme olanağma kavuşan genç kuşaklann yapabileceği düşünülebilir." CELAL ÜSTER Yü 1982. Gazetelerden birinde bir başyazı: "(Yılmaz Güne>'in) Itoşa kosa Yunanistan'a gidip Papandreu vt Melina Mercouri gibilerle kucaklaşmasını da izah etmekte zorluk çekiyonız. 'İçimizden birinin Turk dişmanlıgını gaye edinen bir politikacıyta sarmaş dolaş olmasını acaba halkımız nasıl karşılamıştır?" Aradan yalnızca altı yıl geçti. Davos'ta "Türk diişmanhğını gaye edinen bir politikacıyb sarmaş dolaş olan" Başbakan Turgul Özal, Nobel Barış Odülü'ne aday gösterildi. Sinema yazanmız Alillâ Dorsay'ın yeni yayımlanan "Yılmaz Güney KitabT'nı kanştırırken, Onat Kntlar'ın en çok dikkatini çeken işte bu ürkütilcü karşıtlık olmuş. Gerçekten de, Dorsay'ın kıtabında yalnızca kendi yazılanyla yetinmemesi, değişik dönemlerde çok farklı yazarların yazılanna da yer vermesı, "Yılmaz Güney Kitabı"na beigesel bir nitelik de •kazandınyor. Dorsay, bugün saat 16.00'da Moda Sineması'nda sinemaseverlerle Yılmaz Güney üstune bir söyleşi yapacak ve yeni çıkan kitab:nı imzalayacak. Bîz de, hiç değilse Dorsay'la haftanın bir iki giinu aynı çalışma odasını paylasmanın ayrıcalığından yararlanalım, sınemaseverlerden once ona birkaç soru soralım dedik. Yılmaz Güney'in çesitli yonleriyle toplumumuzda bir "milos" olduğu söylenebilir. Bu milosiaştırmayı nasıl degerlendiriyorsunuz? DORSAY Insanların miıoslaş BI/6ÜNPE ACIZ. ) KIM KIME DUM ÜUMA " HKIIIÇ AK ı.o^'^' Nc bvlauyiam, gtumeuC Tâktım, hhsUratm•''enra bu bende bir iliikanlı is KK gyjiyc arftkflrkadoitorımdadahil HAPİSTE SÖYLEŞİ Atıllâ Dorsay. Yılmaz Güney'in uzun süren hapıs yaşammda onunla bir ıkı kez göruşme otanağı bulmustu "Yılmaz Güney Kiiabı'nda yer alan "imralı'da Sofi Konusma" da bu söyteşılerden bınnin ürünu (Fotoğraf Ömer Pekmez) tırılması, aslında olumlu olmayan, ama bir ölçude de kimi isimler için kaçınılmaz bir şey. Yılmaz Güney gerek çok boyutlu sanatçı kişiliği, gerek çok özel trajik fıgur niteliği, gerek siyasal bir onder olmaya soyunan etkinlikleri dolayısıyla bizim toplumda miıos katına yukseltilen kişiliklerden biri oldu. Ama nasıl bir Marilyn Monroe \e>a James Dean'i mitoslaşmış yanlarından anndırıp gerçek kişiliklerine indirgemek zorlaştıysa, Güney için de aynı durum söz konusu. Onu elbette artık daha yansız bir biçimde, gerçek sanatçı kişilığiyle gormeye çalışmalıyız. Ama bunu yaparken, geçenlerde bir yayın organının giriştiği "milosları yıkalım" kampanyasına benzer, global ve kaba çizgıli bir girişimde bulunmak da bu kişiliklerin ozdeğerlerine zarar verebilir sanıyorum. 12 Eylül sonrası konnlan yasaklar sonucu Güney'in yapıtlannı şu aralar Türkhe'de izlemek mumkun degil. Oysa genç kuşaklann Güney'i nesnel bir biçimde degerlendirebilmderi için en azından filmlerini se>retmeleri gerekmez mi? DORSAY Mitoslaşmış kişiliklerin elbette yaşamoykuleri de ilginçtir. Zaten, Cahide Sonku veya Yılmaz Guney örneklerinde olduğu gibi, onların mıtos katına yukselmesinin asıl ipuçlan bu öykülerdedir. Ancak Yılmaz Güney gibi yaratıcı, yoğun bir biçimde uretıci bir sanatçı söz konusu olduğunda, asılolan, kuşkusuz eseridir. Yılmaz Güney'in bugun bulunup okunamaz olan kitapları ve daha da önemlisi görülemez olan filmleri var. Asıl sağlıklı değerlendirmeyi ve bizim, yani benim kuşağımın belki kaçınılmaz biçimde sahip olduğu belli bir duygusallıktan anndırılmış, nesnel bir yaklaşımı filmlerini gorme olanaklanna kavuşan genç kuşaklann yapabileceği düşünülebilir. "Yılmaz Güney Kitabı" nasıl ortaya çıktı? DORSAY Kitap, kısa bir sürede oluştu, ama aslında çok uzun süredir bende bilincaltında yatan. hatta önemli ölçüde bilinç üstune de fırlamış kimi dünülerin sonucuydu. Yoğun bir taramadan (çünkü arşıvimde birçok yazar arasından bir seçme yapmak söz konusuydu) bantlarda kalmış kimi konuşmalan kâğıda dökme çabasından ve kiıaba son biçimıru verebilmek için yine ozenli bir kafa yorğuniaştırmasından sonra kitap ortaya çıktı. Kilapta özellikle genç okurlann belge niteliği bulacakları, dolayısıyla kendilerine birçok şey öğretecek olan yazılar bu'.unduğunu saruyorum. Yılmaz uzerine yalnız kendı yazmış olduklarımdan değil, Elia Kazan'dan Marcd Martin'e. Onat Kutlar'dan Murat Belge'ye, Nazlı Ilıcak'tan tlhan Selçuk'a kadar çok çeşitli kalemlerin yazılanndan örnekler aldım. Elbette asıl amacım bu değildi, ama birçok kalemin Güney olayı karşısındaki çok değişik \e giderek zıt lepkilerinin bu kitap aracıhğıyla somut bir belge haline gelmesi de bana bu kitabın ikincil, ama aamsanamayacak yarariarından biri olarak gözukuyor... "İmralı'da Son Konuşma" baslıktı bolum, belki de kilabın en Uginç bölumu. Aslında 1980 de tapılmış bir konuşma, ama ancak bugun yaumlanabiliyor... DORSAY Bence de kitaptaki en ılginç bölüm. "İmralı'da Son Konuşma". Konuşmanın tarihi 31 Ağustos 1980. Yeri: Imralı Yanaçık Cezaevi. Bu konuşmanın çok kısa bir özeti, Fransız "Cioem» 80" dergisinde çıktı. Ancak 12 Eylül'den sonra Türkiye'de yayımlama olanağını bulamadım. Oysa bu konuşma bence Yılmaz Güney'in kişiliği, mitoslaşmış Yılmaz görüntusünün ardındaki gerçek insan yanları, kimi saplantı ve tutkuları, fılmleri ve sanatı üzerıne oldukça ilginç ipuçlan içeriyor. Dorsay'ın kitabı, gerçekten de tumüyle Yılmaz Güney olayına birçok ipucu getiriyor, yalnızca genç kuşaklara değil, olayı başından yasamış çok kişiye derli toplu bir döküm sunuyor. Bir de çok önemli bir gerçeği gündeme getiriyor: Yılmaz Güney'in yapıtları nerede? Kendi ülkesinin insanlan onun filmlerini neden göremiyor, kitaplarıru neden okuyam\yor? diyor, flrkadaşfann ? S P t K N İ K PtYALE MADRA SENDE , DENE / ÇOK 14C® I OLUVÜC. 75. Yıl Sergileri'nin ilki açılıyor 15. yılmda Cıımalı Galerisi Kiiltür Servki Cumalı Sanat Galerisi, kuruluşunun on beşinci yılını bugun ilki açılacak olan IS. Yıl Sergileri'yle kutluyor. Bugün açılıp 24 marta kadar surecek sergide Şeker Ahmel Paşs, Osman Hamdi. Halil Paşa, Hoca Ali Rıza, Ruhi Ard, Nazmi Ziya Gıiran, tbrahim Çallı, Feyhantan Duran ve Namık tsmail'ın yapıtlan yer alacak. Cumalı Sanat Galerisi, 1973 şubatında Moda'dakı kitabevinin arkasında düzenlenen galeri mekânında Eren EyubogluBedri Rahmi Eynboglıısergisıyleaçılmıştı. 19731919 yıllan arasında etkinlığini Moda'da sürdüren Cumalı Sanat Galerisi, 19791983 yüları arasında ise sergilerini Nişantası'ndaki subesınde îerçekleştirmişti. Galeri, arada kısa süren bir Moda döneminden sonra 1985'te Nisantası Şakayık sokakta yer alan bugünkü mekâmna yerleşti. Nitekim, Sezer Tansuğ'un deyişiyle, "Kıdem ve kesintisiz sureklilik esas olduğuna gore İstanbul'daki ozel galerilerin piri Cumalı'dır..." Sanat tarihçisi ve eleştirmen Sezer Tansug, Cumalı Sanat Galerisi'nin 15 yılını değerlendirirken şunları söylüyor: "Cumalı galerisinin koleksiyoncu kesimlerin çeşitli eğilimleriyle orantılı göriılen lanılım etkinligi, şüphesiz açıkyurekli, samimi bir diyalogun da kurulmasına >ol açıruş ve koleksiyoncular, uzman galericilikte bir gu*en unstıru olamk Cumalı'nın deneyimlerinden yararlanmayı hiçbir zaman gözardı edememişlerdir..." Kaya Ozsezgin de, Cumalı Sanat Galerisi'nin 15 yılına bakarken, Cumalı'rutı bu işi elindeki olanaklarla bugüne kadar getirebilmış üç bes galeriden biri olduğunu vurguluyor ve şöylediyor: "BugunTürkiye'de özel galericilik, emekleme döneminden profesyonel bir disiplin aşamasına dognı agır aksak da olsa yol alabiliyorsa, alaca karanhk bir ortamdan. degerlerin el yordamıyla da olsa seçilebildiği bir ortama doğru yonelebiliyorsa, bunda Cumalı Sanat Galerisi'nin, ilerde daha da belirginle$ HIZLI GAZETECİ ' P£llâl \E<:DET ŞE\ PANAMA , YUZEN &>R V" Gİ8İ KâW£T YOL â' 0ASRA KöKFEZİ ' T£P/ ÇİMBNTC1LA TıKA\ SCHR& ÇEMlR ALPIK ÇİZGİLİK KÎMtl. M4SAK4U HATTAT RIFAT EFENDİ Cumalı Sanat Galerisinin 15 Yıl Sergileri'nin ılkı bugun açılıyor Feyhamar Ouranın karton ustune yajlıboya Hatiat Rıfat Efendı" tabiosu da sergide sunulan yapıtlar arasında yer altyor mesini ve kurumlaşmasını dikdigimiz bir payı ve katkısı bulundugunu sanınm herkes kabul edecektir." Cumalı Sanat Galerisi, bugun açılacak karma sergiden sonra 15. Yıl Sergıleri'nı Zuhtu Müritoğlu'nun bronz heykel sergısi, Oval Dereli resim sergisi, Selçuk Togul resira sergisi. Mustafa Esirkuş resim sergisi, Nedim Günsur resım sergisi, Arslan Gündaş resim sergisi, tlhami Demirci resim sergisi, Yaprak resim sergisi, Cemal Tollu resım sergisi, Turgul UzunömerogJu resım sergisi ve Kadir Akorak resim sergisiyle surdurecek. GUNUMUZ SANATÇILARI 9. İSTANBUL SERGİSİ Mimar Sinan Universitesi Resim ve Heykel Muzesi'nin desteğiyle Resim ve Heykel Müzeleri Derneği'nin düzenlediği Günümüz Sanatçılan 9. Istanbul Sergisi geçen yıllarda olduğu gibi, TBMM Milli Saraylar 1. Hareket Köşkü'ndt 20.6.198831.7.1988 tarihleri arasında gerçekleştirilecektir. Serginin amacı: Resim ve Heykel Müzeleri Derneği'nin, çağdaş müzecitik anlayışı çerçevesinde ustlendiği sanatı yaygınlaştırmak, sanatçıyı desteklemek, yaygın eğitim çalışmalanna katkıda bulunmak, günumüz sanat olgusunun nitelikli bir duzeye erışmesine yardımcı olmaktır. Sergi, 10. yıhna erişirken bu yıl derneğin çabalanyla yapıtlar 115 Eylül 1988 tarihleri arasında lzmir Res.m ve Heykel Müzesı'nde, 30 Eylül 14 Ekim 1988 tarihleri arasında Ankara Resim ve Heykel Müzelerinde de sergilenecektir. Gerekli Bilgiler ve Katılma Kosullan: A Yapıtlar: 1 Resım, heykel, seramik, özgünbaskı, fotoğraf. çevre duzenlemesi dallanndadır. Boyut, konu, gereç, yöntem ve uygulamada sınırlama yoktur. Sergileme mekânı olarak Harekel Köskü ve çevresi, muze bahçesi duşunülmektedir. 2 Yapıtlann: 198788 yıllannda yapılmış olması ve başka bir yarışmalı sergide yer altnamış olması gerekir. B Ödüller: 1 Sergide üç sanatçıya Başarı ödülu verilecektir. 2 Ödül alan yapıtlar müze koleksiyonuna bağışlanacaklır 3 Başarı ödülu kazanan üç sanatçıya birer milyon olmak uzere toplam 3.000.000 TL.sı verilecektir. 4 Dernek tarafından ayrıca ödül kazananlara birer plaket, sergıye katılma hakkı kazananlara da Katılım Belgesi verilecektir. C Sergi Kalalogu: 1 Katalogda. başarı ödulu kazanan yapıtlann renkli, sergileme hakkı kazananların ise siyahbeyaz baskıları ve sanatçılann özgeçmişlerı yer alacaktır. Sanatçılann daktilo ile yazılı özgeçmişlerini yapıtlanyla birlikte vermeleri gerekir. D Yapıtlann Teslimi: 1 Her sanatçı en çok uç yapıtla katılabilir. 2 Yapıtlar tstanbul'da 2 5.198823.5.1988, Ankara ve tzmir resim ve heykel muzelerinde de 210 Mayıs tarihleri arasında teslim alınacaktır. 3 Sergiye başvuran her sanatçıdan sigorta v.s. giderlerde kullanılmak üzere 2.500. TL.'sı bağış ahnacakur. E Satış ve Sigorta: 1 Sergiden satış yapılabilecektir. 2 Sanatçının yaptığı satışlardan dernek yönetiminin bilgisi olmahdır. 3 Yapıtlar teslim edildiğı andan itibaren hırsızlık ve yangına karşı sigortalanmış olacaktır. F Secici Kurul: 1 Alaaddın Aksoy Sanaıçı 2 Şükru Aysan Sanatçı 3 Canan Beykal Sanat yazarı, sanatçı 4 Bülent Erkmen Grafiker, sanatçı 5 Candeğer Furtun Sanatçı 6 Ergin Inan Sanatçı 7 Seyhan Topuz Sanatçı Sergi Düzenleme Sorumlusu : Yusuf Taktak G Adresler: 1 Istanbul Resim ve Heykel Muzesi, Besiktaş 159 47 39 2 Ankara Resım ve Heykel Müzesi 3 lzmir Resim ve Heykel Muzesi, Konak C YAŞKEN EĞİLİR KEMU. <;ÖKHA\ >^v? Tîyatro salonları kiraya veriliyor ANKARA (Cumhurivet Bürosu) Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın Ankara'daki tiyatro ve konser salonlan kiraya verilecek. 803 koltuğu bulunan Cun.hurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası 600 bin liraya kiralanabilecek. 698 koltuğu bulunan Buyuk Tiyatro için ise 520 bin lıra kira istenecek. Istanbul Atatürk Kültür Merkezi salonlarının kiralarına ise zam yapıldı. Kültür ve Turizm Bakanlığı, salonların boş olarak kira ucretlermi belirledi. Salonu temsil veya konser ile birlikle kiralamayı düşunen kuruluşlar, aynca bilet ücretlerin tamamını indirimsiz olarak odeyecekler. Salonlarda düzenlenetek resmi nitelikli bilimsel toplantılar, 900 sayılı yasaya göre kurulmuş lum %akıflar ile kamu yararına etkinlik gosteren derneklerin kültürel etkinlikleri için yalnızca salon kiralannda yüzde 50 indirim yapılacak. Bakanhğın Ankara'daki saKııUrında bu yıl uygulanacak olan gunlük kira miktarlar: şöyle: "CSO salonu (803 koltuk) 600 bin, Ankara Ti"kocağı Resim ve Heykel Muze salonu (426 koliuk) 320 bin, Biiyük Tiyatro salonu (698 koltuk) 520 bin, KuVuk Tiyatro salonu (567 koltuk) 420 bin, Yeni Sahne salonu (205 koltuk) 150 bin, Altındag Tiyalrosu salonu (371 kolluk) 280 bin, Şinasi Tiyatrosu salonu (530 koltuk) 400 bin, Oda Tiyalrosu salonu (71 kolluk) 60 bin." Öte yandan, Istanbul Atatıırk Kultur Merkezi'nin salon kiralarına zam yapıldı. Puanlama sistemine gore yapılan belirlemede. tam gun bilimsel konferans ve toplantıfar için 1.5 miiyon ile 1 milyon 100 bin lira aidMiıüa ucreı oucnecfK rvuııureı konferans ve toplantılar için ise 575700 bin lira arasında ödeme yapılacak. Haftanın çeşitli günlerine göre, puanlan ve Tıyatlan deği>en ucret belırlenmesinde, Bu\uk salon, kültür ve bilimsel toplantılar dışındaki etkinlikler için 2 milyon 300 bin lira ile 3 milyon liraya kiralanabilecek. Konser salonunda düzenlenccek bilimsel konferans ve toplantılaı ıçın 600750 bin lira, kültürel konferans ve toplantılar için 312375, dığer toplantılar için ise 1 milyon 500 bin lira ile I miiyon 200 bin lira arasında ucret belirlendi. Oda Tiyatrosu'nu bilimsel toplantılar için kıralayacaklar 506543 bin lira, kültürel toplantılar için kıralayacaklar 215271 bin lira, tiyatroyu bunların dışındaki amaçlarla kullanmak isteyenler ise 862 bin ile 1 milyon 87 bin lira arasında kira odeyecekler. II" 3 'v 9/ f 1 ^ \% A ıy•gBBk TARİHTE BUGÜN vı MTAZ ARIKİ\ 12 Mart 12 MART MUHT/RASf l/ERIUYORL DE BUGUN, ZAMANIN HUKOME77/VE MÛPAHALS NİTEUĞi TAftYAU BİH MUHTHSA Yt, MIŞTI. 1968 PE KIYE'DEK.1 BİH UZAKITlSt G/&' SOISUAJEN Ç/jTlŞMAl/IR GİPEISEK Şil DETLENMlŞ, SULEYMAN PEM/gEL HUIOJMETİ, SOL VE SAĞ 6ISUPIAH, KAMU EYLEMLEJSf ENGELLIYEMEMlŞTİ. ÇEŞITl 6'ZLl SlLAH I/E SOMBA PESTE&IYLE, YURT ÇAPINPA KAOS OSrAMf YA/SA77LM/Ş77. SU SieAPA, KOMUTANLARlM, MUPAHALESI SEfZÇEKLEŞMlŞ, HÛ/CÜMET DÜŞMuŞTÜ! AN ,ONLAdlM 6O^TBI£.DıĞı YÖNTEMLB, HEMES1 YEMİ UÜtOJM£T IOJlZ±iLUYOIİJ>U GuYA TAHAFStZ Bİ& B/*%8AKAM OLAN NlUATE.IS.iM, PAfLTILERUSTÜ UUIOlMErİKIt KuRUYOgPU.ŞİMPt SteA,AMAYASAHW AMACA UYGUM HALB GETtRltMESlNDeyPı'!. Eski fiyatlar Geçen yılkı uygulamada, Kulıur ve I urizm Bakanlığına bağlı olmayan sanat kuruluşlarına 2 saatlik temsil salon ve prova yerlerı için, Büyiık salon 400 bin, konser salonu 200 bin, Oda Tiyaırosu 100 bin, sinemâ" salonu 100 bm lira idı. Kongre ve benzerı toplamılar için tam gunluk fiyat uygulamasında Buyuk salon 1.5 milyon, konser salonu 750 bin, Oda Tı>atrosu 500 bin, sinema salonu da 500 bin liradan işlem görüyordu. 50 YIL ÖNCE Cumhuriyet 12 Mart 1938 trenlerle hududa doğru halen Linz şehrine girmış Alman orduları sevkedilmekie olduğu ve bu bulunmaktadır. Motörlıi hududun Alman cıhedinden Avusturyayu sirdi sıkı surette kapalılmış olduğu Alman kıtaalı yarın Viyanada beklenmektedir. Komuhtnı fictruk. Ğurier. 19381988 selamlaşmağa başlamışlardır. Hııcıım kılaatı nnıavin kuvveii olarak teslih edilmektedir. \ıi:ı ıuahfillerindc, iktidar da haber verilmektedir. Şu ınc\kmin ele alınnıasının kan beılınin yalanlanıasma rağmen dukulınt'den vukıı bulduğu Viyana II Bu sabah halde Almanya, Avusturya Hes'in buraya gelerek Viyanaya gelen haberlere göre, uzerinde müsellah bir tazyik bildihlmektedır. Saat 22.30 da faaliyette bulunduğunda ısraı Alman Milli Müdafaa icra edecek demektir. nazı marşı ilk defa olarak edilmekıedir. Görmg ordusunun motorlii kılaatı, Çek ajansına gore, Avusiurya radyoda soylenıniştir. gelnıemişıir. ınuhtelif kollardan Avusturya hududunda tahşidal yapan Avıısturvu lıadiseleri Bavyera hududunun muhıelif Alman kılaatı Pasav nnııuısebenle Çekoilovakyada Bıı akşutıı servıste bulunan noktalarına doğru mıntıkasından Avusturya sejerlh'rlik ılan edildiği polis memurları kollanna sevkedilmektedır. Diğer topraklarına gırmişlerdir. Aynı baltalı haç işaretlerini hakkındakı habeıier tarufian, Alman kıtaalının habere gore Alman kıtaalı lakmtslar ve Hıtlcr tarrındu Vıtlu.'iluıın:. rX /,;,/;;