Katalog

21 KASIM 1988 EKONOMÎ CUMHURÎYET/U TÜRKİYE'den Para arzı 24 trîlyon ANKARA (ANKA) Kısaca M3 olarak belirtilen para arzı, 24 trilyon liraya dayandı. Ekim ayının son haftası ıçınde 228.2 milyar lira daha artan para arzı, 28 ekimde 23 trilyon 982.5 milyar lira düzeyine çıktı. Merkez Bankası verilerine göre, para arzında geçen yılın ilk on ayında yuzde 34.5 olarak gerçekleşen artış, bu yıl yüzde 41.8 duzeyınde belirlendi. Para arzının son bir yıldaki artışı da yuzde 48.8 oldu. Petrolde sancılı günler Ekonomi Servisi Petrol fiyatlarını önemli ölçude etkilemesi beklenen Petrol Ihraç Eden Ülkeler Örgutu OPEC'in 1988 kış toplantısı bugün Viyana'da başlıyor. 21.5 milyar varil ile son beş yılın en yüksek noktasına ulaşan gunlük üretira miktarı sorunu üzerinde yoğunlaşması beklenen tartışmalardan önce İranIrak arasındaki anlaşmazlıkların da g>derilmesine çalısıldı. Üretimin, kotanın çok üstune çıkmasını "kartelin başlıca sorunu" olarak gösteren petrol uzmanlarına göre, bugün başlayan toplantıda üretim kotaları ve fîyat istikrarı konusunda anlaşma, görüş birliği ya da ortak tavır belirlenememesi durumunda, petrol fiyatları kısa sürede 5 dolara kadar inecek. OPEC'e üye 13 ülkenin petrol bakanlan, Irak'ın hariç tutulduğu 15"milyon varillik ve ekirn ayında 21.5 milyon varile çıkan günlük petrol üretim miktarının yarattığı sonınları çözmek uzere Viyana'da bir araya geliyorlar. Uzmanlar, petrol fıyatlarımn hızla gerilemesine neden olan üre EKONOMİ NOTLARI OSMAN ULAGAy Viyana'da başlayan ve petrol fiyatlarını önemli ölçüde etkilemesi beklenen OPEC toplantısında görüş birliği sağlanamaması durumunda bir varil petrolün 5 dolara kadar düşebileceği belirtiliyor. isteğine kesinlikle karşı çıkıyor. Irak'ın isteğinin kabul edilemez olduğunu belirten Iran Petrol Bakanı Gulamnza Agazade, "Ancak ortak bir zemine gelmek için elimden geleni yapıyorum" dedi. Kartel uyesi ülkelerin, İranIrak arasındaki anlaşmazlıklann çözümlenmesini bugün başlayan toplantının kaderiyle ilgili gördukleri belirtiliyor. Tüm petrol piyasalarının toplantının sonucuna göre davranacağını hatırlatan uzmanlar, kartelin toplantı sonucunda bir birlik olduğunu kanıtlaması gerektiğini ifade ederek, "Eğer üretim kotalan ve fıyat konusunda bir anlasma, gönış birliği ) a da ortak tavır belirienemezse, ham petrol fiyatlan 5 dolara kadar düşer" yorumunda bulundular. Petrol uzmanlar.m doğrular biçimde bir konusma yapan Kuveyt Petrol Bakanı Şeyh El Sabah da tum üyelerin tek noktada birleşmeleri gerektiğini belirterek "Ya 13 ülkenin de uyacağı bir anlasma imzalanır ya da anlaşma olmaz" dedi. İş Âlemi Özal'ı mı Feda Edecek, Piyasa Ekonomisini mi? Sayın Özal'ın ve yakın çevresinın ilginç bir taktiği var. Ekonomide işlerin iyi gitmediğini, ekonorninin başıboş bir gemi gibi belirsiz bir yöne süruklendiğini, bu gidişin sonunun çıkmaz olduğunu söyleyenlere karşı hemen saldırıya geçıyor ve şöyle diyorlar: "Tamam, işte yakaladık. Siz piyasa ekonomisine karşı çıkıyor, devletçılik geri gelsin istiyorsunuz. Biz ise piyasa ekonomisine geçmek için çabalıyoruz. Bu yüzden ekonomide ufak tefek bazı aksamalar oluyor" Özal'ı "sol" adına eleştirenlerin bir bolumü de buna benzer bir mantıkla şöyle diyorlar: "işin buraya varacağı belliydi. Piyasa ekonomısi Türkiye'de sokmez, bunda ısrar edilirse ekonomi batar. Bu batışı önlemenin çaresi devlet denetiminde, merkezden yönetilen bir ekonomiye geçmekiir." İlginç olan, ekonomiyı yonetmede acze düşen Özal iktidarıyla sol adına bu iktidan eleştirenlerin bir kısmının aynı varsayımda birleşmesi, her iki grubun da Özal yönetirninin piyasa ekonomisi uyguladığı için sorunlarla karşılaştığı varsayımını kabul etmesı. Bu konuda ilginç konumda olan iki grup daha var. Bunlardan birini, Özal'a ne pahasına olursa otsun alkış tutmanın telaşı içinde, bu iktidann "piyasa ekonomisi" ve "liberalizm" gibi kavramlan nasıl gözden düşürdüğüne aldırmayan Özal yardakçılan oluşturuyor. Bu sozde liberaller, "Özal neyi yaparsa iyi yapar" saplantısıyla Özal'ı eleştirmekten kaçınıyor, ucuz politikadan ve bilgisizlikten kaynaklanan yanlışların faturasının piyasa ekonomisine çıkartılmasına göz yumuyorlar. İkinci ve daha önemli grubu ise piyasa ekonomisini savunmak zorunda olan işadamları oluşturuyor Piyasa ekonomisinin ne olduğunu bilen ve piyasamn içinde olan hemen herkes, bugün içıne düşülen çıkmazın, "piyasa ekonomisine geçme" bahanesiyle açıklanamayacağını çok iyi biliyor. özal ıktidarının "piyasa ekonomisi uyguluyoruz" diye ekonomiyi ve ülkeyi bir çıkmaza doğru süruklemesinin olumsuz sonuçlarını da gayet iyi görebiliyor bu işadamları ve soruyorlarÖzal yönetimiyle piyasa ekonomisi özdeşleştirildiğinde yarın öbür gün bu yönetimin başarısızlığını piyasa ekonomisinin başarısızlığıyla özdeşleştirenler çıkmaz mı? "Piyasa ekonomisi Türkiye'de sökmez, işte kanıtı" diyenler haklı gibi görünmez mi? Daha ıleri gidip "Özel sektör bu işi kıvıramadı, ekonomide devletçilik şarttır" diyenler bile prim yapmaya başlamaz mı? Bu kaygılan bir süreden beri duyan işadamları bir ikilemle karşı karşıya. "Piyasa ekonomisi" kavramını kurtarmak, temize çıkarimak için Özal ekonomisıyle piyasa ekonomisi arasındaki ayrımı açık seçik ortaya koymak zorundalar. "özal yönetimi piyasa ekonomisi uyguladığı için değil, politik tercihlen ekonomik tercihlerin önüne koyduğu için ve ekonomiyi yonetmede acze düştüğü için ekonomi çıkmaza girdi" değerlendirmesini yapmak zorundalar. Bunu yaptıklan zaman ise özal yonetiminın son bahanesi de elinden alınmış olacak, hırçınlaşacak olan yönetimle iş âleminin diyaloğu büsbütün zorlaşacak. Gorünürde hazır bir iktidar seçeneğinin olmaması ve özal'ın bir süre daha iktidarda kalma olasılığınm bulunması, iş âleminin bu ikilemı çözmesini daha da güçleştiriyor. Sayın Özal'ın hatalannı düzeltmesinden umudu kesmiş olan isadamlan için bu durumda iki seçenek var gibi görünüyor. Ya "piyasa ekonomisi" kavramının daha da gözden düşmesini, yıpranmasını göze alarak özal'ı desteklemeye devam edecekler, ya da "piyasa ekonomisi" kavramını kurtarmak için özal'a karşı açıkça tavır koymayı göze alacaklar. Son günlerdekı gefışmeler iş âleminin bu iki tavır arasında ilginç gezintiler yaptığı izlenimini veriyor. Bu gezintilerin IMF'nin dayattığı kemer sıkma programıyla aynı mevsıme rastlaması ise insana ister ıstemez sonu hüsranla biten aşkları hatırtatıyor. üricnan Kotayı an tıralım B Cetefc esıt kota Iran ile Agazade Eiım den geJenı yapıyorum Kömür fiyatları DEPOCU AnadotaRumell Kasım sonuna kadar Aralık sonuna kadar. 64 00061900 £6 00063 500 TANZİM Çan Kasm soiMina kadar Anadolıı Rumeti 60 000 60 000 61 500 60 000 Ağaçh A r a l * S O M I B kadar Çan Ağaçh 60 000 60 000 63 500 62 000 tstanbuVda kömür fiyutları Ekonomi Servisi Istanbul Büyük Şehir Belediyesi ile kömur üreticileri arasında yapılan anlaşmaya göre aralık ayında komurün ton fiyatı Anadolu yakası içın eve teslım 66 bin lira olarak belirlendi. Rumeli yakası için ise bu rakam 63 bin 900 lira olacak. Geçen yaz aylarında Islanbul Büyük Şehir Belediyesi ile kömür üreticileri arasında varılan anlaşmaya göre kömür fiyatları tarafların bir araya gelmesiyle belirleniyordu. Hamsi mevsiıııi ucuz açıldı ATde tekelleşme tJretimin bol olmasma karşılık, zehirli atıklar nedeniyle balığa olan talep de daralınca, geçen yıl 15 bin lira olan bir kasa hamsi, bu yıl 5 bin liraya düştii. Ekonomi Servisi Hamsı, yeni mevsımıni ucuz açtı. 15 kasınıda başlayan yeni hamsi mevsiminde fiyatlar geçen yılki fiyatların yaklaşık varısı duzeyınde bulunuyor. Su akımları ve soğuksıcak farkından dolayı bu yıl hamsinin bol olacağı bel'rtilirken, Karadeniz'e bırakılan zehirli atıkların da talepte daralma yaptığı \e fiyat ların duşmesine neden olduğu kaydediliyor. İstanbul Balık Hali'nde ise Hıfzıssıhha Enstitusu ile Turkiye Atom Enerjisi Kurumu'nun denizlere bırakılan atıklan kontrol için denetim ve araştırmalarını her gün yaptıklan ve şimdiye kadar insan sağlığına aykırı avlanmaya rastlamadıklan bildirildi. İstanbul Balık Mustahsillerı Derneği Başkanı ve aynı zamanda tstanbul Ticaret Odası Meclis Başkanı Kemal Yarar, hava şartlarının bu yıl iyi gittiğini, üretimin bol olduğunu, bundan dolayı fiyatların da geçen yıla göre düştuBRÜKSEL (AA) Avrupa Topluluğu (AT) içinde hızlanan "şirket birleşmeleri", topluluk ulkelerinde endişe yaratmaya başladı.Bu amaçla topluluk içinde şirket bırleşmelerinın kontrol edilebilmesi amacıyla ortak politıka belirlenmesine çalışılıyor. AT Komisyonu'nun, topluluk içindeki ticaretin adil rekabet koşulları içinde gerçekleşmesınden sorumlu birimin başkaru Peter Sutherland, AT ticaret bakanlan ile yaptığı toplantıda, şirket birleşmelerinin "gerçekleşmesinden önce'" daha iyi denetlenmesine olanak tanıyacak yasanın yıl sonuna kadar çıkanlmasını istedi. , AT Komisyonu halen, şirket birleşmeleri oluştuktan sonra "topluluk içindeki ticari sisleme zarar verip vermediğini" inceleyebiliyor. Avrupalı fırmalar, AT'nin 1993 yılında uygulamaya geçeceğı tek pazara daha etkin hazırlanabılmek amacıyla, birleşme faalıyetlerini hızlandırmışlardı. AT ülkelerinde, özellikle bankalarla elektronik firmaları son zamanlarda birleşme yoluna giderek, pazar paylannı arttırmaya çalışıyorlar. Komisyon, birleşmelerle doğacak tekelleşmelerin onlenmesi amacıyla bu firmalar hakkında genış kapsamlı soruşturmalar açabiliyor. öte yandan, AT ülkeleri arasında 1992 yılında oluşturulması planlanan "tek pazar" öncesinde tum kesimler hazırlıklarını butun hızıyla surduruyor. AT'de basından sonra televizyon yayın hıznıetlerinın de 1992 sonrasına gore "standart ve uyumlu" hale getirilmesi için çalışmalar yapılıyor. Ancak devlet kontrolundekı televizyonlarda yayımlanacak Avrupa yapımı programların ve reklamların suresinin ne kadar olacağı konusunda buyuk anlaşmazlık bulunuyor. tim fazlasımn baş mimarları olarak, Irak ve Suudi Arabistan'ı gösteriyorlar. Suudi Arabistan'ın 4.5 milyon varillik kotasına karşılık günde 6 milyon varil petrol urettiği, Irak'ın ise 1.5 milyon varilden 2.6 milyon varile çıktığı belirtiliyor. Irak'ın Suudi Arabistan'ın Kızıldeniz kıyılarına uzanan yeni boru hattının da önümuzdeki yıl açılacağını hatırlatan uzmanlar, böylece Irak'ın üretiminin en az 3.6 milyon varile ulaşabileceğini tahmin ediyorlar. OPEC Dönem Başkanı ve Nijerya Petrol Bakaru Riiwanu Luk man'ın üretim kotaları konusundaki yaklaşımı da ilginç bulundu. Lukman, Irak dahil mevcut üretim kotasının, OPEC petrolüne olan talebi karşılamada yetersiz olduğunu soyledi. Üretim kotasının arttırılması gerektiğini ifade eden Lukman, yeni kotanın miktarı konusunda bir açıklamada bulunmadı. Uzmanlar, petrol kartelinin üretim kotasının 18 milyon varile çıkarılması, OPEC resmi fiyatının da 18 dolardan 15 dolara çekilmesi durumunda petrol piyasalarında istikrann sağlanabileceği ni, aksi takdirde fiyatların 5 dolara kadar duşebileceğini belirttiler. Kartelin bugun başlayan toplantısının gundeminde en önemli yerlerden birini tutan konu da İran ve Irak'ın arasındaki görüş ayrılıklarının giderilmesi olacak. Suudi Arabistan tarafından desteklenen Irak, 2.4 milyon varil kotası bulunan İran ile eşit kota istiyor. Toplantı öncesinde çeşitlı ülkelerden bakanlarla göruşen Irak Petrol Bakanı Abdul Rahim El Çelebi bu isteğine destek ararken, tran, "duşman kardeşiıı" bu korkusu Balık fiyatları (kasa/bin TL> 3haftaönce Lüfer Istavrit Hamsi Kolyoz Kefal Şlmdl lnterbank''ta geçen hafta ANKARA (AA) Bankalararası para piyasasır.da geçen hafta bir gecelik borçlanmalann faiz oranları bu yılın en düşük düzeyinde gerçekleşti. Interbank olarak da anılan piyasada, geçen hafta bir gecelik borçlanmalarda ytllık ağırlıklı ortalama faiz yuzde 12.61 ile yüzde 33.54 arasında gerçekleşti. 70 67 15 22 30 40 23 5 16 20 re içinde halkın yaygın olarak tu kettiğı ıstavritin fiyatınm kasada 67 bin liradan 23 bin liraya, hamsinin 15 bin lira olan kasa fiyatının 5 bin liraya, lufcrin kasa fiyatının da 70 bin liradan 40 bin lırava indiğini bildiren Kemal Yarar şoyle dedı: "Geçen >ıl halkımızın 'Yiyemedik' dediği ve kilosu 2 bin liradan aşağı inmeyen hamsi bu yıl bol *e iri geliyor. Hava şartlan boyle uygun giltigi surece halkımızın çok ucuz balık >eme şansı devam edeceklir". Hamsi bu yıl ucuz Karadeniz'in kirlenmesi ve hamsinin bol olacağı beklentjsı fiyatların duşmesine yol açtı. ğunu bildirdi. Hava şartlarının uygun gitmesi halinde halkm çok ucuza balık yiyebıleceğini behrten Kemal Yarar, 3 hafta oncesine gore' azı balık fiyatlarında yarı yan>a, hatta üçte iki oranında duşme kaydedildiğinı bildirdi. Bu su K1SAK1SA • HALK Sıgorta, tstanbul'dakı eksperlerle ' 'sigortaasigortalıeksper'' ilişkilerıni inceleyen bir değerlendirme toplantısı düzenledi. • YAPI ve Kredi Bankası'mn Dalyan Şubesi de Tele 24 Sistemi'ne geçti. • TÜRK Ticaret Bankası'mn Çıftehavuzlar ve Of şubeleri yeni binalarında bugün hizmete giriyor. • NET Holding A.Ş. Yatınmlar Koordinatör Yardımcılığt görevine Nilgün Guresin getırıldı. Tiırizm kredileri 'beş yıldızlı' ANKARA (AA) Turizm Bankası (Turban) Genel Müdurlüğu'nün turizm yatırımlarına kullandırdığı kredilerinde önceliğı "beş yıldızlı" otel projeleri aldı. Turban, bu yılın ocakeylul doneminde 21 adet beş yıldızlı otel projesine toplam 131 milyar 751 milyon lira kredi açtı. Turizm Bankası'mn, geçen yılın tumunde beş yıldızlı 16 otel projesine açtığı kredi tutarı 112 milyar 241 milyon lira tutarındaydı. Söz konusu beş yıldızlı otel projelerinin gerçekleştirilmesi ile turizm sektörune 1711 oda, 3 bin 506 yatak kazandınlacak. Bankanm aynı dönemde 1534 oda ve 3188 yatak kapasiteli 26 adet dört yıldızlı otel projesine tahsis ettiği kredi tutarı da 68 milyar 988 milyon lira olarak belirlendi. Böylece Turban'ın yılın ilk 9 ayında değişik kapasiteli 269 konaklama projesi için açtığı toplam 369 milyar 577.8 milyon lira tutanndaki kredi içinde, yüdızlı otel yatırımlannın payı yüzde 76.23 olarak belirlendi. Toplam kredi içinde 5 yıldızlı otel projelerinin kredi payı yüzde 35.65 oranında bulunuyor. Tüm yıldızlı otel projelerinin gerçekleştirilmesi halinde turizm sektörune toplam 15 bin 386 adet yatak eklenecek. Turban, aynca yılın ilk 9 ayında tatil köyleri, turistik pansiyonlar, kamping, yat, lokanta, özel pansiyon yatınmları için de toplam yaklaşık 90 milyar lira kredi tahsis etti. Turban tarafından yılın ilk dokuz ayında tahsis edilen turizm kredilerinde ise önceliği Akdeniz Bölgesi aldı. Buna göre Akdeniz Bölgesi'nde 90 turizm projesine 178 milyar 870 milyon lira kredi açıldı. Kredi ile gerçekleştirilecek yatınmlarla bölgedeki yatak sayısı 4 bin 55 adet daha artacak. Kredilerde Ege Bölgesi'ndeki 7 bin 688 oda ve 40 bin yatak kapasiteli 107 projeye toplam 121 milyar lira kredi açıldı. Marmara Bölgesi'nde ise ilk dokuz ayda 8 bin yatak kapasiteli 32 turizm projesine 48 milyar lira kredi verildi. DÖVİZ KURLARI Dövizın Cinsı 1 ABD Doları 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şılını 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Danımarka Kronu 1 Fin Markkası 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florinı 1 isveç Kronu 1 isvıçre Frangı 100 italyan Lıreti 1 Japon Yeni 1 Kuveyt Dinan 1 Steıiin 1 S.Arabistan Riyalı Dövız Ahş 1742 87 1486 67 142.74 999.35 47.90 259 86 422.41 293.41 889.13 287.36 1193.75 135.00 14.21 6226.75 3164.18 464.77 Döviz Satış 1746.36 1489.65 143.03 1001.35 48.00 260.38 423 26 294.00 890 91 287 94 1196.14 135.27 1454 6239 23 3170 52 465.70 21 KM tNMMS Efektif Ahş Efektif Satış 1742.87 1764.00 1461 40 1504.70 144.47 142 74 999 35 1011.46 47.09 48.48 259 86 263.01 427.54 415.23 293.41 296.97 899.91 889.13 287.36 290.85 1193.75 1208.22 132.71 136.64 13.97 14.38 6120.90 6302 25 3164.18 3202.55 456.87 470.40 Işyerinizin eksiği Commodore PC'vi nakit akışınıza uygun taksitlerle alın. İşyerinizde çoktan beri eksikliğini duyduğunuz mükemmel bir iş bilgisayarını, Commodore PC 10, Commodore PC 20 ya da Commodore PC 40'ı şimdi çok uygun taksitlerle alabilirsiniz. Teleteknik, çeşitli büyüklüklerdeki işletmelere, çeşitli hız, kapasite ve yetenekte Commodore PC'leri, aralarından seçebileceğiniz ödeme kolaylıklarıyla sunuyor. Hemen bugün yandaki Teleteknik Yetkili Satıcılan'ndan biriyle ilişkiye geçin. İhtiyacınız olan Commodore PC'yi ye nakit akışınıza uygun ödeme biçimini seçin. İşyerinizin en büyük eksiği, en uygun ödeme koşullarıyla tamamlansın. Commodore PC Ankara: Altınbaşak 133 25 07 Çip 167 26 38 Gözlem 135 30 90 Mıcroshowy 168 36 47 Önel 133 76 09 Bursa: Ramesa 22 43 21 Çorum: Elektronik Market 257 33 Denizli: Denbım 169 35 Dosbil 187 69 Eskişehir: Ekım2 351 81 Gaziantep: Kalender 256 08 Hatay: Su 128 99 İstanbul: Asperkan 147 43 74 Aykom 173 13 51 Ekol 346 94 94 Erman 337 41 90 Esa 571 74 83 GeTa 160 40 39 Gözlem 167 12 96 Intercom 160 04 16 Kiraz 143 14 52 Locig 131 84 18 Mikrobahçe 148 19 75 Norsan 151 36 64 Nova 147 28 00 Osam 542 72 75 Pres 583 51 14 Ramesa 358 66 56 Rom 16013 24 Sorbim 583 00 29 Ternpo 130 95 49 Tes 152 05 16 Uem 147 03 54 Us 166 87 48 Izmir: Boyut 22 02 35 Ege 25 92 40 Giltaş 22 69 66 K.Maraş: Asperkan 289 99 Kayseri: İpek 275 52 Kocaeli: Vibi 181 16 Samsun: Guneş Kardeşler 318 48 Sivas: Çozüm 192 39 Zonguldak: Yankı 173 32 (Karabük) Yetkili Satıcıları Commodore TetetekniK kurulufudur Teleteknik ELEKTMMİK SAMATİ VE TtCAMT A.S.