Katalog

CUMHURİYET/8 HAVA DURUMU M e t e o n * > f i Genel Muduriuflunden alı ınn H m e ghe. yıırduntaoeyve doOu kesımlen çok tmlutlii orta ve Doflu Karadenız k, Anadolu nun dojus.j ı e doOu ve GuneydoOu Anadolu yajmur ve yeı yer saOarakyafeJı M M r*to a* hulutlu i £ veapkgeçecek.H**SICAiaıĞI Ytadun \ r.\ bafi kesmlefinoe tXRB artacak Dojute ^ S sntennde detemeyecefc. RUZGAR Kuzey "*** ve doju yonlerden hafil ara sıra orta kuv«ett, y * ş olan yerterte aman aman kuvvettce estcek. OBinlenmade nagâ/ AHana Adapazarı Aâıyaman Alyon HABERLERİN DEVAMI TURKIYE'DE BUGÜN A 2S"> 12° Dıyartalor A 22" 8°Edıme Y 25° 13° Erzmcan A 19» «°Enuram Y W» 4°Esta$ahır Y 17° 5° Gaaartep Y 24° 16° Onsun A 27°tS°Gumota Y 15° n> U t t ı A 25 8* bpvti A 24° e°jsw*ul Y 19° W ton» Y 19° 9° Kars Y 18° 8° Kasömonu B 15° 5°Kaysen A 23° 7°Kıriılare» A 23° 11° Kon*a Y 12° 7°KuWiya A 24° 8° Maatya Y 26° 11" Mansa Y 17° 5°Mesm Y 13° «°Muflla 8 17° 4°Muş Y 24° 10° Ntfrte Y 15° 13° (Mu Y 13° 7 ° f t e Y 19° 9"Samsutı A 19° 2° S«rt A 22° 10° Sınop A 25° 9°Snas Y 14° 5° fekKdaJ 6° l t a B 14° 6° latazan Y 14° <°Xmcrt AZ2°WUş»k B 16° 4° Vjn A 18° 3°Yoz()«l Y 20° 10° ZonguUak A 23° 11" A 24" Uf A 24° 8» Y 19° 8" B »4° 4" Y 15° 13» Y1g°1S° Y15°12° Y 26° 13° B 15° 12° Y 12° 5C A 22° W° Y W° 13° Y 19° 9= A 19° 4» Y 19° 9= B 14° 4° B 15° 10° 12 EKİM 1988 DUNYA'DA BUGÜN toomnüm Anrnan Alm BatM Bratona Y 13° A 30* A 26° B 34° B 27° Y «• A 24° Y 14° Y 15° Y 13° B 19° Y 16° B 28° A 39° A 38° A *?• Y 12° 8 29° B 13" Y 15* A 27° Londn Mlro Y M* Y «• B 24° 8 24° A 37° B 15° Y 1«° 8 10° Y 10° Y «• Y 16° A 38" A27A 23° A 23» B 25° B 27° B 17° B 21° Y W Y 21* Y «• POLTTIKA VE OTESI Canmre Ctayır Oddt Outayı Fnnklurt OstD Pvs Png Itya) Her Kafadan Bir Ses... MEHMED KEMAL tom Sdyı Şam Vhm Î 1 rt«5 u a t t f r 10 ton yajıs anında 35 km dotaymda buluıacak Van Göıu nde hava Q ac. yajmurtı, /î KMn * * " 6 Wua> i kari S ssi Y KaMre» Zurih TRT... aza ındırılmesını ıçeren resmı devlet polrtıkasının yurütülmesınde ustüne duşen görevı yenne getırmek Uç yıllık askerı yönetım boyunca TRT, ülkemızdekı "demokrasısızliğın" en temel dıreklerınden bın olmuştur Turkıye 1983 seçımlerıne askerı rejımın koyduğu yasaklar ve kısıtlamalar altında gıttı Buyuk Turkıye Partısı kapatıldı, SODEP ve DYP seçıme sokulmadı, adaylar askerı yönetımın eleğınden geçınldı ANAP ışte bu antıdemokratık koşullarda sandıktan çıktı, hukümet oldu 12 Eylul yonetımı sona erıp çok partılı yaşama donülurken bır bakıma "demokrasıye açılım" da yaşanmaya başlanıyordu Dıkkatler ıster ıstemez Ozal yönetımınde toplandı Bır asken rejımın ardından demokratıkleşme adına acaba ne yapacaktı Sayin Özal? 1982 Anayasası'nın geçıcı 4 maddesınde yer alan sıyasat yasaklan kaldıracak mıydı? ILO'nun ve Batıdakı buyük sendıkal kuruluşların demokrası adına karşı çıktıkları ış yasalarını değıştırecek mıydı? 12 Eylul'de ağırtaştırılan basın yasalarını demokratık bır tçenğe kavuşturma yolunda adım atacak mıydı? Unıversıteyı okula ındırgeyen YÖK düzenıne ılışkın düşuncesı neydı 9 Beklentıler boşa çıktı Başbakan Ozal, sıyasal yasaklar dahıl 12 Eylül asken rejımının getırdıgı antıdemokratık çerçeveye tamamen sahıp çıktı, yer yer bu çerçeveyı daha da daralttı Turkıye'de demokratikleşme sureci bır bakıma kâğıt üstundekı yasal çerçeveye ve kımı zaman da Sayın Özal'a rağmen sıyasal yasaklarda olduğu gıbı ışlemeye başladı Tıpkı 12 Eylul'ü yapanlar gıbı, bugün ıçın Türkıye'ye "az demokrasılı" yaşamı yeterlı gören, "önce ekonomı" dıyen bır Başbakan'ın gözünde TRT'nın yerı ne olabılırdı bu durumda? Başbakan Özal'ın başlangıçta TRT'ye egemen olmakta guçluk çektığı soylenebılırdı Ama bu konuda pek o kadar rahatsızlık duyduğu da ıddıa edılemezdı Çunku ıktıdardakı bır partı olarak, "lcraatın Içınden" programı dahıl bırçok açıdan TRT'de zaten çok üstun bır konuma sahıptı "lcraatın ıçınden" programının muhalefet açısından bır haksızlık olduğunu kabullenırcesıne, o gunlerde, "Ne yapalım? Kıme nıyet kıme kısmet " dedıklerınt anımsjyoruz BoyleceTRT bır yerde Başbakan Özal'ın tekelıne doğru kaymaya başladı, sıyasal habercılığınde ANAP'ın propaganda aygıtı olma yolunda hızla ılerlıyordu Bu yüzden, bugün gelınen noktada TRT'ye Turkıye'dekı demokratıkleşme sürecı açısından bakınca, önce Özal ıktıdarının demokrasıyle ılgısını göz önünde tutmak gerekır Zıra TRT ve yönetımtnı, özal ıktıdarının dışında ve ondan özerk düşünmek düş kurmakla eş anlam taşır Bır bakıma denılebılır kı TRT'nın demokrasıye katkısı, ANAP ıktıdarının demokrasıye katkısıyla sınııiıdır, ne bır fazla, ne bır eksık Şoyle bır gerıye bakalım Bugune değın bır televızyon programında Turk demokrasısıntn sorunlarının tartıştldtğını (Baştarafi 1. Sayfada) Faizler serbest gordunuz m u 9 özal hukümetı Turkıye'nın AT'ye tam uyelığı ıçın başvurdu, acaba çok partılı hayatımızın Batı demokrasılerıne göre eksığı, gedığı nedır? Farklı gorüşlerdekı akademısyenler sıyaset adamları, mılyonlarca TV ızleyıcısı ve radyo dınleyıcısı onünde tartıştılar mı bu soruyu 7 Insan hakları konusu ele alındı mı? Hangı kapsamda9 Fıkır "suç "ları Işkence Enflasyon ve hayat pahalılığı genış bır yelpazede yer alan ıktısatçılar ve sıyası partı temsılcılerı tarafından tartışıkJı mı televızyonda? Enflasyon yuzde 60'lara, yüzde 70'lere, yuzde 80'lere fırlarken, bunun nedenlerı ne olçude konuşuldu televızyon ekranında? Sendıkacılar çıktı mı televızyona? Bugune değın ıscılerın sorunlarını ele alan kaç program yapıldı? Grev haberlerı ne ölçüde verıldı 7 Altında Türkıye Cumhurıyetı'nın ımzası bulunan ILO Sözleşmesf ne aykırı ış yasaları ele alınmadı mı tartışmalı programlarda? Iktıdann 12 Eylül damgalı "lcraatın İçmden" gıbı bır programı varken, bunu derv gelemek ıçın muhalefete de buna benzer bır olanak neden bugune değın tanınmadı? Sorular daha da uzatılabılır, ama hepsının de karşılığı olumsuzdur TRT bugune değın Ozal ıktıdarına donük olarak adeta bır "flockefetler gazeiesı" gıbı yayın polrtıkası ızlemıştır Ülkemızın demokratıkleşmesı açısından olumlu bır ışlevın sahıbı olabılmış degıldır Onun ıçın TRT yönetımının bu açıdan kendısıne yöneltılen eleştırılerı sıneye çekmekten başka caresı yoktur Bugunkü sıyasal ıktıdann koşullarında TRT gıbı bır kurumun yönetımıne talıp olanların bu duruma şaşırdıklarını da sanmıyoruz Doğrudur, TRT'nın, televızyonun "makyaıı" düzelmıştır, daha sevımlidır dünegöre Programları çeşıtienmış, yayın saatlen uzamtştır Teknoiojık alanda yaptığı atılımlarta TV habercılığını daha canlı, daha ılgı çekıcı hale getırmıştır Kurturel ıçerıklı programlara yetersız de olsa yer venlmeye başlanmıştır Mehmet Alı Bırand'ın "32 Gün"ünun devam edıyor olması bır başka olumlu puandır Forum ve açıkoturumlar da lyı ışaretlerdır Ama bütürr bunlar, TRT'nın demokrası sınavında bugune değın hep sınıfta çaktığı gerçeğını değıştıremez ANAP'takı "kutsal ıttıfakçı" kanadın ve Islamcıların TRT yonetımını suçluyor olmaları da bu gerçeğı değıştıremez' Tek başına bır YÖK açıkoturumu da bu gerçeğı değıştıremez1 Daha once de soyledık Demokrasının çokseslılığını o kadar özlemışız kı, televızyonun makyajında, gorüntüsunde şoyle bır değtşım bıle kımılerını hemen heyecanlandırıyor Önyargılı değılız TRT yonetımı önumuzdekı dönemde Turkıye'nın demokratıkleşmesıne ve çağdaşlaşmasına katkıda bulunacak bır dönuşümü gerçekleştırmeye yönelırse, bugun nasıl eleştırıyorsak, o gün de o kadar desteklerız Ama bunca tecrubeden sonra, şöyle bır makyaj tazelemesınden etkılenmemız olanaksız (Baştamfi 1. Sayfada) tıda soz alan kamu ve özel kesım banka yönetıcılen ağız bırlığı ederek, serbest faız uygulamasına karşı çıktılar Bankacılann uzennde göruş bırlığıne vardıklan "muhaltfel gerekçeleri" şöyle özetlenıvordu "Şu ortamda serbest faıze geçış, olacak ış değıl. Serbest faızın altytıpısı henuz oluştunılmadı Bu bu ışı daha once de yaşadık. Acı olaylar meydana geWi. Yıne olnr. Faız yanşı başlayacak ve talihsız sonuçlar dogabılecektır." Bankacılarm "Bazı bankaiann serbest faırie bırlikte baubıieceğı" ımasını taşıyan bu sozlen karşısın da Merkez Bankası Başkanı Ruş dü Saracoğlu'nun "siyası otontenın (hukumetın) serbest faıze geçışle karariı oldugu" goruşunu dı le getırdıgı ögrenıldı Saracoğlu ve DPT Musteşarı Alı Tıgrel gıbı "ekonomı kurmavlannın" öteden berı karşı çıktıkları serbest faız düzenıne, bankacılann da "ınahalefet etmesı" uzenne konunun ması kaçınılmaz oldu Saat 13 45'te Başbakan Turgut özal ıle Başbakanlık Konutu'nda bır araya gelen bankacılardan çoğu, "serbest faiz" konusundakı sert muhalefetlennı devam ettıremedıler Merkez Bankası'ndakı toplantıda serbest faıze "koşullann benuz olusmadıgı" gerekçesıyle karşı çıkan Zıraat Bankası Genel Mudürü Coşkun Ulusoy, Konut'ta tartışmaya gırmeyıp, görüş bıldırmekten kaçmdı Vakıflar Bankası Genel Müdürü ıse önce karşı çıkmış olduğu serbest faız konusunda, "nygulanabilır" görüşune geldı tş Bankası Genel Mudüru unal Konıkçu ıle Yapı Kredı Ge nel Müdürü Burhan Kamçam, Merkez Bankası'ndakı toplantıda savundukları görüşlennı aynen Başbakan'a da aktardılar Korukçu ve Karaçam, özal'ı "bngunku ortamda serbest faıze gecmenın yanlış olacagı ve tehlıkelı sonuçlar dogurabıleceğı" konusunda ık naya uğraştılar Ancak Başbakan özal, sakın bır uslup ıçınde ve bankacılara herhangı bır güvence vermeden serbest faızde karariı olduğunu anlattı özal, Türk Lırası'nın dövu karşısındakı değennın ancak bu yolla korunabıleceğını, enflasyonun asağı çekılebıleceğı nı, tasarruflann teşvık edıleceğını kaydettı Saat 15 00*6 doğru Konut'u terkeden bankacılar ıçın artık konuşulacak fazla bır şey kalmamıştı Yapı Kredı ve Pamukbank Genel Müdurlen tstanbul'a dönerlerken, Akbank Genel Mudüru Hamit BHIı, Exımbank'takı bır toplantı va katıldı Emlak Bankası Genel Mudüru Bnlent Şemiler, Etap AJ tınel'dekı odasına çekılerek tstanbul'dakı genel mudürlüğü telefonla aradı ve "Serbest faıze gore hesaplamalara başlanması" dırektıfinı verdı Vakıflar Bankası Genel Müdürü Ismet AJver, genel müdür yardımcılan ıle bırhkte malıyet hesaplanna gınştı Zıraat Bankası Genel Mudüru Coşkun Ulusoy ıse makamında yedığı yemeğın ardından bürrye ıçı bır dıa toplantı başlattı nulu tebhğde degışıklığe gıttı Halen tüm mevduat türlennde yüzde 14 olarak uygulanan munzam karşüık oranı, vadesız mevduaüarda yüzde 25'e yükseltıldı Dısponıbıhte oranının da önumuzdekı gunlerde arttınlması beklenıyor Dövize önlem Merkez Bankası yonetımı, dün bır yandan serbest faız düzenlemesıne gıderken, bır yandan da dövız satarak fıyatlardakı tırma nışın önüne geçmeye çalıştı Ancak, müdahaleye rağmen denge kuru bır öncekı güne göre 48 lıra arttı. Dövız fjyatlanndakı artışı kontrol altına almak ısteyen Merkez Bankası, yenı ve önemh bır duzenlemeyı de ıdare meclısı kararı ıle yürürlüğe soktu Buna göre bankalar, dövız tevdıat hesaplan ıçın vadesızde °7o2O, vadelıde yüzde 25 oranındakı munzam karşılıklarını Türk Lırası olarak yatıracaklar Munzam karşılıklar daha önce dövız olarak yatınlıyor ve karşılığında Türk Lırası alınıyordu Bu düzenleme ıle bankaiann karşılıkları ıçın aldıklan Türk Lırası ıle yenıden dövize oynamalan engellenecek Ayrıca, dövız kuru yüksddıkce bankaiann yatıracagı karşılık da artacak Son aldığım mektuplarda kımı okurlar tnönu'nun demokratlığına değındığımızde kızıyorlar Inönü'nun 10 yıllık mıllı şef dönermnı ele altyorlar, onun tek partı tek şef yanını gosterıyorlar Haklı oldukları yan var Ama 1950'den sonra Inonu demokrasıye arka çıkmadı mı'' Mersınden Murat Erdemlı şoyle yazıyor " Ismet Inönü'nun (mıllı bakıye) sıstemının kaldırılmasına karşı çıktığına değınmışsınız Anımsadığım kadarıyla Demırel'le düşünce bırlığınde olduğu ve Inönü'nun karşı çıkmadığıdır Aslında Inönu demokrat degıldır Memlekette demokrasının kurulmasını da ıstemış degıldır Atılımcı olmayan, kılı kırk yaran bır denge adamı olduğu ıçın, Ikıncı Dünya Savaşı'ndan sonra Bırleşmış Mılletler den esen havanın etkısıyle partamantarızme geçmek zorunluluğunu duymuş ve kendı kurallarına göre uygulamaya çabalamıştır Istedığı, sağ ıktıdar ve sağ muhalefetten oluşan ıkı partılı meclıstır Içtenlıkle demokrasının oluşmasını ıstese, 1946'da Demokrat Partı'den başka kurulmuş olan Turkıye Sosyalıst Emekçı ve Köylü Partısı ıle Turkıye Sosyalıst Partısı'nı, servdıkaları ve Sendıkalar Bırtığı'nı, polısle baskı yaparak kapatmaz, bu kuruluşların adamlarım polıste, asken mankemede hapıshanelerde süründünnezdı Bu kışılere türiü ışkenceler yaptırmazdı Hatta ıkı partının danışıklı dögüş kurulduğunu kabullenmesı ıçın Tomacı Hüsamettın'e Sansaryan Han'da bır hafta dayak atılmış, ayn kuruluşlar olduğu anlaşılınca da, 'Yahu senı bır hafta boşuna dovmüşuz' dıye dalga geçmışlerdır Pariamantanzme geçerken (Inönü) anayasayı değıştırmemış, seçım yasasını çıkarmamış, ahbap ışı ıdare etmıştır Nıspı temsıl usulünü benımsememıştır Eğer çoğunluk usulu olmasa Meclıste güçlü bır muhalefet bulunur beikı de DP dıktaya geçemezdı asılmalar olmazdı Inönü ıçın daha çok şeyler soylenebılır Asiında yurdumuzda kımse özguriüğu ve demokrasıyı kazanmış değıl, onun ıçın sahıbı yok Hâkım sınıflar ıçın zaten gereğı yok Geçende eskı tufek dıye bınsınden söz ettınız adım sızden duydum 1910'lardan bu yana pek çok eskı tüfek var Eskı defterlerı karıştırıp bırer btrer bunlan, benım gıbı bılmeyenlere tanrtsanız derım Adlarını anan bıle otmuyor" Bır başka mektupta da Ismet Inönu sorunu başka türlü ele alınıyor Okurumuz yazdığı mektupta şunları söylüyor " Ismet Paşa hakkındakı değeriendırmelerınız tarıhı gerçeklere taban tabana zıttır Nıçın Ismet Paşa'yı Nâzım Hıkmet'ın mahkum olmasını ıstemeyen bır ınsan gıbı tanıtıp tanh önunde beraat ettırmeye çalışıyorsunuz7 Acaba Ismet Paşa, 1938 yılında Başbakan olsaydı Nâzım'ı hapısten çıkartır mıydı'' Ünlü 141 ve 142 maddelerı Ceza Yasası'na 1936 yılında Ismet Inönü hükumetı koymadı mı? Nâzım'ı 141142'ye sokamayınca Askerı Ceza Kanunu'nun 94 maddesıyte mahkum ettırenler sadece Fevzı Çakmak ve çevresı degıldır Ismet Paşa ve çevresının bu mahkum ryete ıtıraz ettığını gosteren hıçbır belge yoktur Sadece Nâzım'ın dayısı Alı Fuat Paşa nın (O da o gunlerde gözden düşmüş emeklı btr paşadır) çırpındığı bılınmektedır 1938 Harbıye ve Donanma davalan sırf Nâzım'ın kışılığıne yönelık davalar degıldır Ordu ıçındekı solcu unsurları temızlemek deşıfre olmamış solculara gözdağı vermek ıçın böyle bır operasyona gırışılmıştır 12 Mart dönemınde de bır çok subay ve astsubay yargılanıp hapse atılmadı mı 7 Mareşal emeklıye ayrıldıktan sonra da konuyu ele alan çıkmadı dıyorsunuz Neden ele alınsın kı' Nâzım Hıkmet 17 Ocak 1938'de ıçen alındıktan sonra sankı yer yanlıp ıçıne gırmış gıbı yok edılmıştır Kıtapları pıyasadan çekılmış, adı her yerden sılınmış, yargılamalar ve kararlar kamuoyundan saklanmıştır Vatan Gazetesı'nın 1946'dakı kampanyası olmasa onu kım hatırlardı? Tarıhı TKP'nın bıle ondan yuz çevırdığı bır olgudur Bağlı olduğu partı onu bırakırsa kım ortaya çıkarabılırdı? Kaldı kı Fevzı Çakmak, Nâzım'ın affı ıçın bır engel değıldı Ismet Paşa ıstese özel bır af yasası ıle onu serbest bırakabılırdı Olaylar tarıhe yansıdıkça, yıllar geçtıkçe turlü turlü yorumlanıyor Nâzım Hıkmet bdgün de gunceldır Avukatları yurttaşlığa alınmasını ıstıyorlar Yurttaşlığa alınma bugün de hukuk ışıdır Hukuk ve ınsan hakları sorunudur Turgut özaia aktani Centilmenler sahnede Serbest faız karanndan gen dönüş olmayacağı ortaya çıkınca, banka yönetıalen arasındakı telefon trafiğı de arttı tş Bankası, Zıraat Bankası, Yapı Kredı ve Akbank arasındakı geçen serbest faız dönemınden kalan "cenülmenhk anlaşması" yemden canlandırıldı Bu anlaşmaya katılacak yenı bankalarla temas başlatıldı Bır kamu bankası yönetıcısıne göre, "Serbest faızde talihsız sonuçlann doğması, ancak Merkez Bankası ıle büyük bankaiann ışbırliğı ıle engellenebılecek" Merkez Bankası Başkanı Rüşdü Saracoğlu, Konut'takı toplantıdan hemen sonra banka ust yonetımı ıle bır araya gelerek ıdare meclısı toplantısı ıçın hazırhk yaptı Saat 16 30'da başlayan ıdare meclısı saat 18 00'de sona erdı ve serbest faız kararı çıku Hükümetın serbest faız kararı böylelıkle sıyası bır tercıh olarak kararname bıçımmde değıl, Merkez Bankası'nın teknık teblığı ıle yururluğe gırdı Merkez Bankası, serbest faıze ek olarak mevduat munzam karşılıkları ko (Baştarufı 1. Sayfada) lıkte altın ve dövız kaçakçılığında rayıç bedelı kadar ceza hükmolunacak Kaçakçılık fiılı, teşebbus aşamasında kalmıssa ceza rayıç bedeiının yarısı kadar uygulanacak Yurda getınlmeyen 'hracat dövızlen ıçın de rayıç bedelın yansı kadar ceza alınacak Cezalara esas alınacak dövu kuru, suçun ışlendığı tarıhtekı dövız ahş kuru olacak Ancak mahkeme kararının teblığıne kadar geçen süre ıçm amme alacaklarının tahsılı hakkındakı yasada yer alan gecıkme faızı uygulanacak Suçların tekerrürü halınde ceza ıkı katına çıkanlacak Altın AHKARAItanYALÇtMDOĞAN (Baftarafı 1 Sayfada) Dolar 1975 lira (Baştarafi 1. Sayfada) yerinı durgunluk ve bır miktar genlemeye bırakacaktır" yorumunda bulundular Merkez Bankası, dun de bankalararası dövız pıyasasına mudahalesım sürdurdü Bankacılar, Merkez Bankası'nın 80 mılyon dolayında dolar sattığını ve dövız pıyasasında doların 1835 hraya kadar düştukten sonra 1840 lırada ıstıkrar kazandığını belırttıler Daha sonra yapılan "denge kunı bclirleme seansı"nda, Merkez Bankası, dış borsalarda değer yıtırmesıne rağmen, dolar kurunu 48 lıra arttırarak bugün geçerlı olan efektıf satış kurunu 1858 hraya yükselttı Tahtakale'de dolar dun 90 lıra değer kazanarak 1975 hraya çıkarken, mark 65 lıralık artışla 1075 Ura oldu Böylece dolar, geçen hafta sonuna göre 115 lıra ıle yuzde 6 3, mark da 75 lıra ıle yuzde 7 5 yukselmış oldu Bu arada, Tahtakale'de dığer dövızler de değer kazandı tsvıç1 re Frangı 6" lıra artışla 1245, lıra olurken lngılız Sterhnı 200 hralık artışla 3380 lıraya çıktı Dövız fiy tlanndakı artışa bağlı olarak Kapalıçarşı'da da Cumhunyet Altını 8 bın lıra yükselerek 173 bm hraya ulaştı 24 ayar kulçe altınıh gram başına 1250 lıralık artışla 26 bm 100 hraya tırmandığı Kapalıçarşı'da 22 ayar bılezığın gramı da 1700 lıra değer kazanarak 25 bın 500 lıradan satıldı Dovız nyatlanndakı tırmanışın, bugun yerinı durgunluk ve gerılemeye bırakması beklenıyor Baııkaların kasalarındakı "lira bolluğu" nedenıyle spekulatıf alımlar yaptıklannı ve dövızlennbu nedenle çok hızlı tırmandığını hatırlatan pıyasaya yakın çevreler ve bankaiann dövız poasyonu yönetıcılen şu yorumda bulundular "Faızlenn serbest bırakılması, Turk Lirası'm degeriendırecektır. Bu nedenle, bankacılar ellerindekı Turk Lirası'm do>ıze çevırmek yenne ellerinde tutmayı yegleyecek ve bovlece serbest pıyasava yonelik talepler, yerinı y^vaş yavaş dovız çozmeye bırakacaktır. Bu da doviz fıyatlannda once bır duraklama, ardından bır miktar da ol sa gerileme gercekieştirebllecektir." Bu arada, Merkez Bankası'nın dövız lnterbank'ındakı müdahalelennın "frenleyici etkisine" karşılık, TL Inteı bank'ında etkılı oUmadığı ortaya çıktı Pıyasadakı "lira bolluğu" nedcnıyle, TL lnterbank'ındakı bır gecehk borçlanmalann ağırlıklı ortalama faızı öncekı günkü yuzde 54 05'lık düzeyınden, büyük bır düşuşle yuzde 29 79*a kadar genledı Bankalar da ellenndekı lıralan dövız satın alarak değerlendınnce, Tahtakale'de fiyatlarda büyuk sıçramalar gerçekleştı CUNEYTARCAYUREKyazıyor bır doğum değılmış meğer bu de olacak değıl kı Aynı konugüvencelere, bılgılere dayanarak sancı ANAP bünyesınde sadece yu ıster partı ıçınde ya da sıyabasıt bır "kann ağrısıymış " set gereğı partı dışında kım geöne suruyorlardı tırırse getırsın, eğer o konuya ınANAP grubundakı' sancının" Ozal, bır ıkı yatıştırıcıyla sanne mene bır şey olduğu dün sa cıyı bır gunde geçıştırıverdı Elı san ınanırsa bu tur sudan bahabah manşetlerın okunmasından ne bır de fırsat geçmıştı TV ve nelere sığınmaz, çıktığı yolda yuhemen bır saat sonra tum çıplak radyo yayınlan uzerınde her ko rür gıder Ama Özal, TRT'yı ön lığı ıle ortaya çıktı Meğer söyle nuya "bıhakkın vakıftır" ya plana getıren üstatlarla .oturup dıklerı, sancıdan sonra gelecek grupta uzuuun bır nutuk ırad ey konuşmayı bıle reddeder Alt sıralardan yönetıcılerle haberler ledı Bır kerre anayasayı, yasa salar Sonra dönersınız gerçeğe, ların özünu guzel, ama çook an başağrısı bahane, Kutsal Ittıfak, (Baftarafı 1. Sa\fada) lamlı bıçımde özetledı "TRT, olmuş Kutsal Uzlaşma SavunSadece katsavı artışı ıle sağla Devlet Su Işlerı değıldi " dukları savlann dolar karşısında nacak zamma gore, 4 dereceden Yorum gerçekten doğruydu ve Türk Lırası kadar değerı yok 15 dereceye kadarkı maaşlar 125 TRT ıle ılgılı demokratık tartışmaANAP takı "sıyaset pıyasası" da veya 130 katsayının uvgulanması ların kaynağına ınıyordu Ozal, bu ıle şöyle sıralanacak devletın yayın organını DSI olaDün sabah olayın önde gıden125 katsavı 4/1 ıçın 70 bın 594, naklarını kullanır gıbı, seçım ön6/1 ıçın 56 bın 909, 8/1 ıçın 48 bın cesı ve sonraları tek yanlı kullan lerınden Mustafa Taşar'a koşar 200, 10/1 ıçın 41 bın 980, 12/1 ıçın mamalıydı Muhalefet haberlerı adım gruba gırerken Meclıste 38 bın 249 ve 15/1 ıçın 34 bm 516 özünden uzaklaştırılıp çarpıtıl oyunun rengını sorduk, "DYP'ye 130 katsa>ı 4/1 ıçın 73 bın 298, mamalı, ınsaf sınırları ıçınde ve oy verılır mı?" dedı Ittıfakın yoz6/1 ıçın 59 bın 066, 8/1 ıçın 50 bın nlmelıydı Örneğın gunubırlık ge laşarak kutsal uzlaşmaya dönüş009,10/1 ıçın 43 bın 500, 12/1 ıçın len zamlann yaşam koşullanna meye başladığı oncekı gun Mus39 bın 658 ve 15/1 ıçın 35 bın 776 hangı olumsuz etkı yaptığını tafa Taşar, başka bır hıkmet da Soz konusu maaşlara 95 bın ve TRT'den dınleyen, bır açıkotu ha savurmuş, sonradan oğrenya 100 bın hralık yakacak yardı rumda tartışıldığını gören var dık "Her soyledığımızın arkasından gıtmeyız" demış Demek kı nu rakamlarının eklenmesı halın mıydı' doğru bıldıklennın arkasından de 4/1 ve 15/1 kadrolu memur Örneğın ışıne geldığınden gıtmezler, ya da arkasından gıtmaaşlan seçeneklere gore şoyle YÖK'ü ekrana getırmıştı Oysa tıklerı doğru değıl Demek kı hesaplanacak • 125 katsayı ve 95 bm yakacak enflasyonu korukleyen bütçe ınandıkları hafif esıntıyle sönen yardımı 4/1 ıçm VI bın 896 lıra açığındakı gerçek nedenlerı kandıl örneğı Bız sıralayıp soy maaş getırecek, zam oranı yuzde "dobra dobra" soyleyeceklere lemeyeiım de sormakla yetınelım 29 3 olrak 15 1 ıçın 140 bın 326 TRT nın kapısı kapalıydı Özal şımdılık Pekı, ama muhterem lıra maaş sağlavacak, zam oranı ın kışılere olan hışmını ozetleyen beyfendı, sız neyın peşınden gızıhnıyetle gazetecı bılım adamı, dersınız'' yuzde 30 6'>a çıkacak hatta polıtıkacı olsun gundemde• 125 katsa>ı ve 100 bın lıra yakı konuları 'dobra dobra' anlaÖzal olanca gucuyle bastınnkacak yardımı 4/1 ıçın 182 bın tacak olanların adları doğrudan ca şanlarına yaraşır mehter yü600 lıralık maaş \e vuzde 33 2'ye TRT'nın yazılı olmayan "yasak ruyuşu ıle bır adım gerı atan uz varan zammı beraberınde getıre9 hstesıne' gırmemış mıydı laşmacılara 'şef", dotaylı yofdan cek 45/1 kadrolu memuruıı yenı Zaten, TRT konusunda fırtına seslenıyor Güya muhalefetı maaşı 145 bın 306 lıra, zam oranı koparmaya "azmetmış" Kutsal amaçlıyor, "ANAP grubunu çoyuzde 35 2 olacak • 130 katsayı ve 95 bın lira ya Ittıfakçıların sayılan ve çoğaltıl cuk mu sandılar" dıyor Partı kacak yardımı 4/1 ıçın 180 bın ması olanaklı bu orneklerle uzak ıçınde sonuç alamayacaklan 600 lıra maaş \e yuzde 31 2 zam yakın ılgılerı yoktu Geçenlerde oyunlara gırışenlerle ' benı çogetırecek Avnı sıstem 15/1 ıçın soruyorduk, "bakalım Kutsal It cuk mu sanıyorsunuz ' dıye dal141 bın 581 lıra maaş ıle yuzde 31 8 tıfakın, Ozal'a karşın partıde kaç ga geçıyor gramlık ağırlığı olacak" dıyorBerı yandan da TRT konusuzam sağlayacak • 130 kaUayı ve 100 bm lira ya duk Bır gun bır gece donen ku nu yanlış bakış açısıyla tartışmakacak yardımı 4/1 ıçın 185 bın lısten sonra, dün bır de baktık kı ya sokanlara Ozal, kendı değer 580 lıra maaş ve yuzde 36 9 ora Kutsal Ittıfakçılar, gazetecı kulı ölçülerıne gore başanlı bulduğu nında zam sağlayacak 15/1 kad sındekı yenı adlarıyla "Kutsal Duna programlarının grup ıçınrolu memurun maaşı 146 bın 566 Uzlaşmaya" dönuşmuş Sığın de bır komısyonda ıncelennıesını lıra, zam oranı ıse yuzde 36 4 dıkları gerekçe de basıt mı basıt önererek bır elma şekerı sunuEfendım, DYP konuyu genso yor olacak ruya çevırmış, DYP'nın oyununa Petek partısınde Kutsal UzlaşŞebekemı kavbettım, gelıp oy veremezlermış macılara artık bır parmak balı lageçersızdır Bır kez ınsafla bakalım Sıya yık gören yok, bır elm.'t şekerı MURAT BERKTAŞ sette bır konu bır grubun tekelınHoroz şekerı bıle değıl • (Baftarafı 1 Sayfada) Bankacının yakınması Bır bankanın dövız pozısyon müdürü, dun pıyasalardakı gelışmelere ılışkın görüşlennı aktanrken "Iş çıgnndan çıktı. Pıvasada artık orman kanunu gcceriı Boyle mudahale olmaz" dıyerek sö/e başladı Bır buyuk özel bankanın "çok uvanık davranarak" Tahtakale'ye gırdığını ve Merkez Bankası'nın bu banka ıle mücadele edemedığını söyleyen bankacı, sözlennı şoyle sürdurdü "Bu bankanın 40Ö450 mılyon dolariık poztsyonu var. Banka 23 mılvon dolar satın almak uzere Tahtakale^ ye gmnce, zaten pek dennliğı olmayan bu pıyasada fıyatlar hızla yukseliyor. Soz konusu banka belkı dolar başına 20 lıralık zarara nğnıyor, ama Merkez Bankası Tahtakale ıle mücadele etmek ıçın dolar kurunu 48 lira arttınyor. Boylece banka elındelu her bır dolar içın 48 lıra kâr etmış oluyor." "Merkez Bankası bu gıdisın bır yerde duracagını sanıyor fakat yanılıyor. Merkez Bankası bu bankaya mudahale etmezse, dolan pek yakında 2300 lıradan gorebiHnz. Parlak bOançolu buvuk bankamız da kâriılıkta dun>a sıralamasında bırincı bıle olabılir" dıye sözlerını surdüren ısmının açıklanmasını ıstemeyen bankacı, "Adamlar goslere gostere devalnasyon yapıyor. Bunun arkasından petrole zam gelecek. Buna baglı olarak zıncırleme zamlar. Bence Turkıye'yı acı zamlar bekliyor" dedı Memur kez faızler düşurülüyor Enflasyon yüzde 80'lere tırmanırken, faızler bırkaç puan daolsa duşurülüyor Oün Ozal hükumetı, bankaları çağırarakyenı bır kararını açıklamaya hazırianryor Fatzlen serbest bırakmak Yanı, 1987temmuzuna dönmek Bankalar, ışte bu noktada ayaklanıyor ÖzellıkleYusufÖzal'dan kaynaklanan 'faızlenn serbest bırakılması" karanna, bankalar dun önce karşı çıkıyor, sonra kabullenıyorlar Yenı ekonomıde, bır kez daha 'emır demırı kesıyor" Son bır buçuk yıllık faız seruvenı, hükümetın ekonomıkpolıtı kasındakı yalpalamaları yeterınce gösterıyor Bu anımsatmalar bır yana, zaten son haftalardaçılgıncayukselen dövız fiyatı bıle hükümetın yaipalamasını kanıtlıyor Özal, faızlerle oynayarak ne yapmayı duşünüyor'' Ekonomıdekı temel sorun, enflasyonun ındırılmesı Bunun ıçındeharcamalann kısıttanması Zaten Başbakan'ın katıidığı son Yüksek Ptanlama Kurulu toplantısında büyume hızının yüzde 4 5'a düşürülmesı talımatı, harcamalardakı kısıtlamanın ılk ışaretı nıteuğınde Bütçe açıkları küçültülecek, ıç borçlar ertelenecek, buna bağlı olarak Türk Lırası'ndan kaçışı durdurmak üzere faızlerle oynanacak Faızler serbest bırakılacak ve yükselecek Yukselecekkı dövizetalep dursun Turk Lırası yenıden arananpara olsun Ama, aynı zamandaTürkürası'nıdahadakısmak ıçın dığer bazı parasal önlem• ler de yürürluk kazanacak Şu anda çok büyuk mıktarlara varan dövız spekulasyonu ' söz konusu Bu spekulasyonu yapanlar arasında Turkıye de faalıyet gosteren yabancı bankalar' da var Dığer bankalar da var sokakta elıne uçbeş kuruş geçıren sıradan vatandaş da var Dövize hücum başlay ınca, Turk Lırası gumbür gumbür değer yıtırıyor Ama öte yandan faızlenn ser best bırakıldığı bırortamı düşünmek bıle bankacıları ürpertıyor Değıl kuçük fırmalar, bazı büyük fırmalar bıle "aşırı serbest faız oranıyla' ıskambılden şatolar gıbı arka arkaya devrılıp gıdebılır Fırmaların yıkılmasını, bazı bankaiann çökmesı ızleyebılır Serbest laızmgetıreceklen konusunda umarız bankalar haksız çıkar Aksını duşunmek bıle ınsanın tuylennı urpertmeyeyetryor UĞURMUMCU (Baştarafi 1. Sayfada) GOZLEM Ilkzaın (Baştarafi 1. Sayfada) nı Fahrettin Knrt da dün Meclıste gazetecılerle sohbet ederken \ergı artışının fıyatlara yansıtılacağı habennı verdı Dun gece geç saatlerde petrol ürunlenne yapılan zamda, en yuksek oranlı fîyat ayarlaması, tüpgazda gerçekleştı Ankara'da satılan 12 kılogramlık tupgazın fıyatı yuzde 12 5 oranıııda yukseltılerek 4500 lıraya çıka nldı En düşuk zam ıse 6 numarah fueloıle yapıldı Fueloıl fıyatları sadece 10 lıra arttırılarak 240 lıra düzeyınde belırlendı Mark ve doların seyir defteri DOLAR (11 10 1988 Tahtakale fiyatı 1975 TL) Tarih/Hyat (U) Arbş f » 11 10 87/1000 Bır yılda 4 1 88/1112 Yılbaşına gore 11 9 88/1682 Bır ayda 3 10 88/1784 Aybaşına göre 9 10 88/1860 Geçen hafta sonuna göre 1010 88/1885 Bır gunde MARK (11 10 88 Tahtakale fiyatı 1075 TL) TarikJHyatı (TL) Arbş f » 11 10 87/552 4 1 88/707 119 88/912 3 10 88/926 9 10 88/100 1010 88/1010 Bır yılda Yılbaşına gore Bır ayda Aybaşına gore Geçen hafta sonuna gore Bır gunde Vergi paketi Mahye ve Gumruk Bakanı Ahmet Kurtcebe Alptemoçın'ın bu gun saat 1100'de duzenleyeceğı basın toplantısında, "butçtye >enı geiir kaynaklannı" açıklayacağı bıldınldı Yenı vergı paketınde on celıkle KDV duzenlemelenne yer verılmesı beklenıyor Sıstemın sadeleştınlmesıyle KDV oranlan uçe ındınlecek KDV sıstemı ıstısnalardan arındınlacak, bır dızı raalın oranı yukseltılecek Vergı ıadesınde, dayanıklı tüketım malları kapsam dışı bırakılacak MATEMATİK, İNGlLlZCE, FRANS1ZCA 337 27 M 97 5 776 17 4 13 9 63 47 947 52 1 17 8 161 75 64 yayınlar yapıyordu Gazetenın başında da bır eskı Marksıst mılıtan olan Hakkı öcal bulunmaktaydı O gunlerde 'eskı Marksıstlerden Vbzgaö/ Hakkı Bey" dıye andığımız Hakkı Öcal, TlP'te Avukat Turgut Kazan'ın yanında partının düzenledığı bırçok etkınlığe katılmıştı ama ne oluyordu? Hakkı Öcal'ın yönetımındekı gazetede, Avukat Orhan Apaydın ve Turgut Kazan boy hedeflerı halıne getırılmışlerdı Pekı nıçın? O gunlerde DİSK davası yenı başlamıştı 52 sendıkacı hakkında askerı savcı Süleyman Takkeci, ölüm cezası verılmesını ıstıyordu Avukat Apaydın ve Kazan'ın da aralarında bulunduğu bır grup avukat, DİSK sanıklarının avukatlıklarını üsttenmışlerdı Duruşmalar başlar başlamaz, Avukat Apaydın ve Kazan, mahkemece, salondan dışan atılıyorlardı Bır eskı Marksıstın yönettığı gazetede, ıdamları ıstenen 52 sendıkacının avukatları suçlanıyordu Yayınlar etkısını kısa surede göstermıştı Apaydın, Barış Derneğı davası sanığı olarak tutuklanmıstı Avukat Kazan, DİSK davası yanında Barış Derneğı davasının da avukatlıklarını üstlenenler arasındaydı Bır sure sonra İkıncı Banş Demeğı Davası" açılacak ve Avukat Kazan, avukatlığını yaptığı davanın sanıkları arasına oturtulacaktı O gunlerde Tercüman Gazetesı'nın genel yayın müdürlüğü koltuğunda oturan 'eskı Marksıstlerden Yozgatlı Hakkı Bey"e kalsa, bu yayınlan elbette yapmazdı Gazetenın gerçek yönetıcısı o değıldı, başkaJarıydı Hakkı Öcal, görünürde genel yayın müdürüydü Sözü TfTTye getırmek ıstryorum TRT, hıç kuşku yok, Cem Duna yönetımınde eskısıne göre çok daha lyı yönetılecektır Eskı Marksıstlerden Nun Çolakoğlu ve Alı Kırca, yıne hıç kuşku yok, TRT'ye çok önemlı katkılarda bulunacaklarchr Sıyasal yayınlarda TRT yansız olacak m>dır? Kuşku bu noktadadır ANAP, nasıl olmuştur da bu ıkı eskı Marksıste bu kadar güvenmıştır'' Çolakoğlu ıle bırlikte yargılanan ınsanlara pasaport vermeyen ANAP, Çolakoğlu'na nıçın bu kadar güven duymustur^ TRT yonetımı, Öza/'ın gözündekı ılk sınavını hac seferınden "naklen yayın"da verdı Başbakan'ın "sıyasal hac sefen" eskı Marksıstlerımızın hünerlı ellerıyle TRT ekranına yansıtıkjı Doğrusu bu ya, TRT'nın "Islamcı" sayılan eskı yönetıcılerı böylesı bır yayın ıçın kendılerınde yeterlı cesaretı bulamamışlardı TRT, özal ıktıdarının en güvendığı kröe ıletışım organıdır TRT, Özal'ın elınde çok daha etkın bıçımde kullanılacaktır Cem Duna ve ekıbı bu yüzden TRT'nın başına getınldıler Tercüman Gazetesı'nın yayınlan, nasıl o gunlerde, Hakkı Öca/'ın kışılığını ve eskı ıdeolofisını aşmışsa, bugün TRT de, yayınlan da 'bızım Nun" ıle Alı'nın kışılıklerını ve eskı ıdeolojılerını aşacaktır Bılırsınız, konusu gerçek yaşamdan alınan Amerıkan fılmlerınde senaryodayer alan kışılerın bugünku yaşamları hakkında Azlü bılgıler verılır Bız de 12 Eylül davalan ve Istanbul Barosu uyküsunde adı geçenlerın bugün nerelerde ne yaptıklannı anlatalım Sanık Abdullah Başturk, bugün SHP mılletvekılıi Sanık Fehmı Isıklar SHP mılletvekılı' Savcı Süleyman Takkeci THY ıstıhbarat unıtesı başında' Hakkı Özal, Amerıka'nın Sesı Radyosu'nda gorevlıi Avukat Apaydın, Zıncırlıkuyu Mezarlığı nda onurlu bır mezar taşı' Avukat Kazan da 12 Eylül gunlerınde bınbır türlü baskı altında tutulan baronun yenı ve ılencı başkanı.