Katalog

9 OCAK 1988 KÜLTÜRYAŞAM HAYVANLAR ISMAİL CUMHURİYET/5 Cem 'silahsızlanma' îstiyor ZEKİ COŞKUN "Btçsk vnrsana kesmez şimdi bu Eınek Sineması'ru dolduran lOOO'ı askın dinleyicinin ıslıktı, alkışlı, "CSm BonT'lu uğultusu bu dizeyle bıçak gibi kesüdi. 26 Aralık 1987'de yapılması gereken Cem Karaca konseri bir hafta ertelenmiş, 1988'in ikinci gününe almmıştı. Ama, dinleyiciler salona girdiğinde, hâlâ ses düzeniyle uğraşıhyordu. 1517 yaş kusağuun ağııiıkta olduğu salonun geri kalanını 30'unu aşmış, "eski Cemciler" dolduruyordu. Saat 21.15'e kadar sahnenin iki yarundaki çıçekleri değişik ısıklandırmalarla izletnek zorunda bırakılmışlardı. Sol yanda Taç Plak/Ahmet Kava ve Dtşişleri Bakam, sağ yanda yine Ahmet Kaya ve Selda Bagcan imzalı çelenkler yer alıyordu. "Prova" sesleri karşısında sabırlar ağır ağır taşıyor, yer yer alkışlar, aıdından ıshklar ve "Cim Bom" sesleriyle protestolar yükseliyordu. Bu aıada Reagan ve Gorbaçov'u el sıkışırken gösteren slayt beliriyordu... Derken, 21.30'da Cem Karaca elinde gitarla sahneye çıkıyor, elini dudaklanna, ardından göğsüne götürerek salonu selamlıyordu. tstanbul Belediyesi'nin duzenlediği Gülhane Parkı ve Turgut Özal'ın katıldığı Gençlik Parkı konserlerinden, tartışmalanndan sonra Cem Karaca, "Hasret Konserieri"yle ılk kez kendi adına dınleyici önüne çıkıyordu. Alışılagelenin dışında, konseri, gitannı da kendi çaldığı "Bu Nasıl Yasamak" şarkısıyla açıyordu: "Bıçmk vnrsam kesmez şimdi bu sessizllgi / Snskun dudaklanmda bir şabmeran / Nasıl yaşar olmasa kavuşnanın / Yok edilemez umidi..." Şarkımn hemen ardından, "Az kaldı, biıliin konseri benim bu kölü gitanmla dinlemek zorunda kalacaktmz" diyen Cem Karaca, bir haftalık ertelemenin, aksakhklann da öyküsünü anlaoyordu: Orkestra için anlaşnği Ugnr Dikmen, tümüyle dolu olduğunu, konsere hazırlanamadıkları ve katılamayacaklannı açıklamıştı ve tarih 21 aralıktı. Çaresiz. ertelenmeye gjdilmiş, bu arada Oguz Abadan imdada çağnlmıştı. Reagan'la Gorbaçov, Cem Karaca'nın "Hasret Konserleri"nde ıV,* c,r>ei'ihJMU «J/P/ t KÎM KİME DUM DUMA BEHÎÇ AK " M M m a r Ç U CEM KARACA Eller havada, başlar Cem Karaca ve bateristinkı gıbi hızla ılerı gerı savruluyor Ardından alkışlar yukselıyor Arada, gençlenn "Baba rocH'çu", eskiterinse "Cem yaşlanmamtş, hızlanmış" yorumlan yukselıyor (Fotoğraf Esat Pala). Almıştı ama, Oğuz Abadan ve arkadaşlan, giyimleri, 2025 arasındaki yaşlan, tedirginlikleriyle, mahallenın düğün salonunda calmaya gelen geçleri anımsatıyordu. Ama ilk "icraat"la, aksiliUer olsa da durumun o kadar "vahim" olmadığı anlaşılacaktı. Cem Karaca, 1967'den bu yana uzanan bir program hazırlamıştı. "Sabahtan uğradım ben bir figana" diyerek başlıyordu. tlk dizelenn ardından sahneyi bir duman bulutu kaplıyor ve perde perde salona yayıuyordu. önce efekt olarak algılanan dumanı ağır bir koku izliyor, tesisata koşan görevlıler, yanan kabloyu değiştiriyordu. Cem Karaca, şarkımn nakaratındaki "yok yok"lan, adeta ak.silikler karşısındaki çaresizliği içın haykırıyordu... Şarkımn arasında orkestraya dönup bateristle karşılıklı dans ederek btıyük bir bateri solosu yaratan Cem Karaca, salonu da orkestrayı da başarıyla yönetiyordu. Sık sık tekrarlanan bu solo ve danslarda salon da aynı tempoya giriyordu. Eller havada, başlar Cem Karaca ve bateristınkı gıbi hızla ilerigeri savruluyor, ardından alkışlar yükseliyordu. Arada gençlenn "Baba rockçu", eskilerinse " C t a yaştanmamıs; hızUnmış" yorumlan duyuluyordu. "Koca Mustafa Kemal'i yedia, doymadın mı / Karnı büyük koca dünya" sözleriyle biten şarkı, ilk bölümün de sonu oluyordu. ReaganGorbaçov diasımn hikmeti de burada anlaşılacaktı: "15 dakikalık arada bu resim üstunc biraz duşunmenizi istiyorum" diyordu Cem Karaca. İkinci bolüm "Namus Belası"yla açüıyor, bunu "Adiloş Bebe, 33 Kurşuu, Terketmedi Sevdan Beni" potpurisi ve "Tamirci Çırağı" ızliyordu. Şarkı bittiğinde, "Buraya kadardı" diyordu sanatçı. Salondaki şaşkınlık karşısında, "Türkiye'den aynlıncaya kadar yaptıklanro" diye eküyordu. Sonra Almanya yılları ve "Seyir Defteri" geliyordu. Konser bittiğinde ReaganGorbaçov el sıkışması yeniden perdeye geliyordu. "BUroiyonıın diışündüniiz mü ama, ben arada bu resim iıstüne dusündüm" diyordu Cem Karaca, "Mr. Reagan ve Yoldaş Gorbaçov (burada alkışlar yükseliyordu) el sıktşıyor. Butün dünya bu göriintuyü izledi, kanıksadık. Şimdi bevinlerimizin saatlerini biraz geriye, 35 yıl oncesine çevirelim. Bir yanda Eisenhovter %e Mc Carth), öte yandan >oldas Staiin >e Gulag Adalan gercekleri var. Dunvada çok şey değişti, bugün bunlar bir arada yaşamak isti\oriar. Ben bunu anırasatmakla yetialyorum." Adriano Celentano da ttalyan TV'sinde aynı göruntuvu ekrana getirmiş ve "Şimdi tdevizyonlannızı kapatıp bu resim üstüne düşünıin" demiş, 8 milyon TV'nin kapandığı saptanmıştı. Cem Karaca'nın sözlerinin ardındansa, "Cem silahsızlanma istiyor, 'artık bana saldırmayın' diyor" yorumlan geliyordu. P İ K N İ K PİYALE MADRA BÜ BİRÜKTE TAM BİR PİKNIK PE... UİKMETDE... SEEAP m... 'Yurttaşlık Hakkı ve Nâzun Hikmet' HIZLI GAZETEÇİ NECDET ŞEH NEpıR VAPflSIN .? ' RAJPÂ £SKi &C POKMSK içırJ f * f t t l l H C İ C P f f l İ C İ C e n 9 i z özakıncı, "f:Otopsi" adını verdığı fotoğraf sergisini 11 ocak pazartesi günu • • V W | T O I 9 « ı « | I 9 I Kânm Taşkent Sanat Galensi'nde açryor. Sergisi 23 ocak gününe kadar açık kalacak olan uzakıncı, çalışmalannın, belgesel totograttan öoğan ve belgeselın tşlenerek öerinteşmesiyie oluşan kurgu fotografa yöoelik oMuğunu belirtiyor özakıncı, sergisindekj fotograflar sırayta ızJendtöinde betoesel fotoflrafın nasıl bır evrimle kurguya donüştugunun görülebiieceğinı soylüyor ' Yazarlar randevulannı Cağaloğlu Kültürevi'nde verebilecek Cağaloğlu'nda bîr kültürevi Cağaloğlu Kültürevi'nde bugünkü söyleşide ömer Kavur'un "Anayurt Oleli" filmi tartışılacak. Söyleşîye sinema yazanmız Atilla Dorsay, filmin başoyuncusu Macit Koper ve "Anayurt Oteli" romanımn yazan Yusuf Atılgan katıhyor. tsa Çelik'in "Yeniler ve Daha Yeniler" adlı fotoğraf sergisi ay sonuna kadar görülebilecek. Kültürevinde düzenlenecek "kabul gunleri"nde yazarlar kitaplannı imzalayacaklar, aynca randevulannı da Cağaloğlu Kültürevi'nde verebilecekler. LALE FİLOĞLU Sinema salonlannın bir kısmı kapatılırken bir kısmı da kültür ve sanat etkinliklerine yeni boyutlar kazandırrnaya başladı. Moda Sineması ve Ortaköy Sanat Merkezi'nin yanı sıra, üniversiteler ve tFSAK gibi kuruluşlar da kültür etkinliklenni gun geçtikçe daha genış bir alana yayma çabası içindeler. Sinema, tiyatro ve yayın dünyasıyla ilgili söyleşilere hız verilirkerı özellikle tartışmaİı filmler "masaya yabnlarak" seyircinin de katılımıyla perde arkası kulislere açıklık kazandırılıyor. lstanbul'un gittikçe daha çok harekellenmeye eğüimli olan bu kültürevlerine geçenlerde bir yenisi daha katıldı. tstanbul Reklam Sitesi, Cağaloğlu Külturevi adıyla, yayın pazanna ek olarak panel, sergi, açıkoturum, söyleşı, basın toplantılan ve film gösterilerine de yer verecek. Film söyleşilerinin ilki bugün saat 14.00'te gerçekleştiriliyor. Ömer Kavur'un "Anayurt Oteli" adlı füminin konu edildiği söyleşîye AtiBa Dorsa>, Yusuf Atılgan ve Macit Koper katıUyor. Yusuf Atılgan, 14.0016.00 arasında "Anayurt Oteli" adlı kitabını da imzatayacak. Cağaloğlu Kültürevi yetkilileri seyircilerin film seçimine katılımlannı sağlamak amacıyla bir de istek formu hazırladılar. Okul çevresıne yakın olması dolayısıyla daha çok öğrencilerin yararlanabilecekleri kültürevinde yetkililer, öncelikle "tekrar sjnenıası"mn yerleştirilmesi ıçın çalışmalarını sürdürüyorlar. Cağaloğlu Kültürevi'nin Genel Sanat Yönetmeni Çigdem Özguden, önumüzdeki aylarda bırinci vızyon filmler de göstereceklerini beürtiyor. Özgüden, film şirkelleriyle sürekli bir bağlantıya girmek istemediğini söylerken bunun nedenleriru de şöyle acıklıyor: "Çünku bu piyasanın bir kuralı var. Bir film şirkethle anlaşırsanız, onun biitun filmlerini almak zorunda kalırsınız. Biz de ozgurluğumüzu bu anlamda eümizde lutmak islivoruz." Cağaloğlu KuIturevı'nın amaçlanndan birisi de yazar ile okunı arasında daha sıcak bir ortam hazırlayabilmek. Bu "kabul günıi"nde yazarlar, kitaplanm imzalamarun yam sıra, randevulannı da Cağaloğlu Kultürevi'nde verebilecekler; aynca okurlanmn sorunlarını yamtlayacaklar, hatta röportajlannı da burada yapacaklar. Yazarlar, kabul gunlerini bınarun ust katında yeni açılan kitap kafeteryada gerçekleştirecekler. Cağaloğlu Kültürevi'nin ilk sergisi ise fotoğraf sanatçısı tsa Çetik'e ait. 31 ocağa kadar açık kalacak olan sergide, sanatçının 1973 yılından bu yana çektiği fotoğraflardan sectigi 60 yapıtı yer alıyor. IFSAK'ın " 3 . İstanbul Fotoğraf Gıinleri" kapsamında açılan sergi run adı önce "Eskikr ve Yeniler" olarak duşunülmuş. Ancak "esld" sözcüğu, Çelik'in hoşuna gitmediği içın, aynca fotoğraflanmn eskidığı görüşünü de kabul etmediği için sergısme, "Yeniler ve Daba Yeniler" adını vermiş. Belçika'dan onur diploması alan ve AFIAP unvanh Isa Çelik, fotoğraf dilini şöyle anlatıyor: "Beni insan ilgüendiriyor. tnsamn yüziine bakmak istiyorum, ama herşeyden once ışığın sesinin peşinde>im. Fotoğraflanm grafik iskeleli olan folograflardır. Zor bulunan ışıklar benim tsim. Çok gunluk yaşam içindeki insanlan göriıntulemekten zevk alıyorum. Ama bunu \aparken de Uzc oianı ortaya çıkarabilmeliyim. Yunus Emre'nin dediği gibi: Oyle bir soz söylemek gerek, melekler de bilmez ola." Kültür Servisi Nâzım Hikmet'in (19021963) seksen altıncı doğum yılı dolayısıyla çeşitli etkinlikler duzenlendi. Nâzım Hikmet'in doğum gflnü olan 15 ocakta iki yüze yakın bilim adamı ve sanatçı bır kokteylde bir araya gelecek. Aynca Nâzım Hikmet'le ilgili bir açıkoturum yapılacak ve bir sergi açılacak. 15 ocakta Nâzım Hikmet'in kız kardeşi Samiye Yaltınm tarafından Istanbul Çatı Restoran'da verilecek kokteyle iki yüze yakın sanatçı ve bilim adamı çağnldı. öte yandan, Cumhuriyet Kitap Kulubü temsilcisı Dunya Sineması Gösteri Merkezi tarafından 23 ocak günu bir açıkoturum gerçekleştirilecek. Dünya Sineması' nda yapılacak olan "Ynrttasbk Hakkı ve Nftam Hikmet" konulu açıkoturuma konusmacı olarak Mehmel Ali Aybar, Avukat Halit Çdenk, A%ukat AtUla Coskun ve eski Anayasa Mahkemesi raportörü ve eski Danıştay üyesi avukat Dr. Metin Şekercioglu katılacaklar. Açıkoturumla aynı günde Dünya Sineması'nda Nâzım Hikmet'le ilgili bir de sergı açılacak. Sergide ozanın özel eşyalan, kitaplanmn ilk baskılan, kendi yaptığı resimler, fotoğrafları ve özel arşivi yer alacak. Bu arada, Nâzım Hikmet'e yurttaşhk hakkı verümesi konusunda bakanlığa başvuruda bulunmak üzere hazırlık çalışmalarımn yapüdığı öğrenıldi. ÇtZGİLİK KAMtL MASARAC1 5. Ankara Sanat Şenligî ilkbaharda ANKARA (AA) SevdaCenap And Vakfı'nm Devlet Opera ve Balesı ıle birlikte her yıl duzenlediği "Uluslararası Ankara Sanat FestivaB", 530 nisan tanhlen arasında 5. kez yapılacak. Ankara'dakı yabancı ulke temsilcilikleri ve kultur merkezlerinin de büyuk ilgi gösterdiği festivale yurtdışından davet edilen topluluklar şunlar: halya'dan RAİ Senfoni Orkestrası, Batı Almanya'dan Köln Belediye Orkestrası, SSCB'den Moskova Virtuozleri, Fransa'dan M. Margand Yaylı Çalgılar Beşlisi, Avustralya'dan keman sanatçısı M. Abe, Japonyadan kemancı H. Yamagucbi, Batı Alman çellist W. Boettcher, Hollandadan Gebon Üçlusu, Ispanya'dan flamenkocaz turunde El Cameron, ABD'li caz topluluğu R. Brecker, Fransız H. Texier Caz Beşlisi, SSCB'den Rus Halk Çalgıları Topluluğu, tspanyol Villa de Madrid Folklor Topluluğu, Malezya'dan halk danslan topluluğu. Festivale, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası, Ankara Devlet Opera ve Balesı, tstanbul Opera Koro ve Orkestrası, Turk Silahlı Kuvvetleri Armoni Mızıkası, Istanbul Devlet Klasik Türk Müziği Korosu, Ankara Devlet Turk Halk Muziği Korosu, Anadolu Dönlusü ile kemancı Suna Kan, piyano sanatçılan GüherSüher Pekinel kardeşler, piyanist Ann Karamürsel, kemancı Çagıl Vucden, piyanist Banu Sözuar, piyanist Benal Tınnsever gibi tanınmış topluluk ve sanatçıların da katılmaları bekleniyor. AĞAÇ YAŞKEN EĞİLİR KEMAL GÖKHAN TARİHTE BUGÜN MÜMTAZARIKAN 9 Ocak «ATEŞTEN GÖMLEK" KİMİN BULUŞU? VAR 80 YAŞINPA ÖLOU. YUZYIL 8A$LARINDA, BATI TAR.Zl ÖGREKIIM GÖRMUŞ AZ SAYIPA rÜIZK AZ4DfNINPAN Br£l OCAA/ HALIOE EPlP, IŞGAL yiLLA/Z'UD/4 fIALKI ÇOŞTU/SAAJ SÖYLEi/LE/SlYLE TAfjiMMiŞTr. KueruLuş SAWAÇI sıeAumz/uDA MUSTAFA ICEıidAL PAÇA 'NIM YAK/IAJ&A YER ALMff, BU ARADA ROMAMLAe. YA2A/1AYA kU3YULMUÇTU. "ATEÇTEN GÖMLEıt:" OE SÜAJL4&PAM BÎgtYDİ. KURTULUŞ SAVAŞI SIRASlNOA ĞEÇEN KOMÜ, BİR. AÇK. ÜÇSEAJiKJi lQEHMEK.rBY~ Pl. YAkLUP *CAD(lt(kXRAOSMAfJ06Uf).YAZAAAYI TASAGLAP/ğl "ATEŞTEfJ£OML£*Z"ROMANlHOAfJ UALI&E EPIP'E SOZ ETMlÇ, AMA ONUN EUNl ÇABUK TIITUP AYNI ADLI SOMAKJI Z AYPA YAZACASlNl 1964'TE BUGÜN, ÜNLÜ ROMANCI UALlOE EDIP ADI 50 YIL ÖNCE Cumhuriyet 9 Ocak 1938 edecekledir. Ingiltere ve Fransa Milletler Cemiyeüni tekrar canlandırmak için gayret sarfetmeğe karar vermişlerdir. Bu devletler ezcumle seri halinde beynelmilel konferanslar tertib etmek tasavvuntndadırlar. Milletler Cemiyeti umumi katibi Avanol Fransız ve 19381988 îngiliz ricalile bu meseleleri tetkik etmektedir. Alman Federal konseyinin, Milletler Cemiyetinin 18 inci devresi hakkında federal assamble azasına dağıttığı raporda, assambleden Cenevre dıştndaki ihtilafları arttıracak mahiyette kararlar ittihaz etmemesi rıca edilmektedir. Milletler . Cemiyeti canlandırılacak Cenevre 8 (OM.) Havas Ajansmın diplomatik muhabirinin öğrendiğine göre Fransa, tngiltere ve belki Sovyetler Birliğı Milletler kBAM VE Ş I İ M SEti ' 'Yeniler ve Daha Yeniler'' adlı fotoğraf sergisini Cağaloğlu Kultürevi'nde acan İsa Çelik, "Beni ınsan ılgilendıriyor" diyor "Insanın yüzune bakmak istiyorum, ama her şeyden bnce ışığın sesinin peşindeyim." Cemiyetinin 17 sonkanun tarihinde açılacak olan içtima devresinde sansosyonel beyanatta bulunacaklar ve Italyanm Cemiyetten çekilmesine bir cevab teşkil ve kuçuk devletleri temin etmek üzere Milletler Cemiyetile mukavelenamesine karşı sarsılmaz sadakatlerini teyid