Katalog

22 AĞUSTOS 1987 KÜLTÜRYAŞAM HAYVANLAR GÜLGEÇ ÜMcENiN VOY6UM MUTUJ A ) CUMHURÎYET/5. £"/vis Presley'in ölümünün 10. yılında anılar canlanıyor Briyantin, deri ceket, jukebox' 30 yıl öncesinin "rock and roll" fırtmasından bugüne kalan, AngloAmerikan kökenli dinamik bir müzik türii, belki birkaç eskimiş fotoğraf, azırtılı plaklar ve boşalmış briyantin şişeleri. Ama EIvis Presley'in ölüm yıldönümü geldiğinde, iyice solmuş anılar bile canlanıyor. BURAK ERDEM Mississippi'nin kıvrılarak okyanusa karıştığı guney eyaletlerinde başlamış her şey. înanılmaz çeşitiilikteki yaşam biçimleri mozaiğinin yoksulluk ve sefalet kanadını oluşturan getıotlar, New Orleans batakhanelerindeki ezik: ezik olduğu kadar da bıçkın zencilerin karmaşık ritmli, büyülü ezgilerine vatan olmuş. Derken bir "blues" kasırgası sarrnış her yanı. Bir yiızyıl öncesinin mağrur efendilerinin torunları, köleler dünyasından taşınıp gelen müziği kutsal yuvalarının baş köşesindeki pikaplarda konuk etmişler. Zenci gırtlağı ve vokal özellikleri, hor gorulen, aşağılanan yaşantılann oykusunü dile getiren uzun şarkılarla beyaz insanların dünyasına yerleşivermiş. Müzikhollerde ve dans salonlannda giderek yaygınlaşan " b l u e s " muziği, "poplaştırılmış" biçimleriyle çok sayıda insanın keyifle dinlediği "Rhylhm and Blues" şarkılarını yaratmış sonra. Yeni Dünya'nın kafaları pıiriten geleneklerle tıka basa dolu muhafazakâr kesimleri için, bu işi zenciler yaptığı surece bir sorun yokmuş. Ama gunün birinde "uyanık" bir Detroitli beyazın geliştirdiği melez müzik turü, tüm dünyayı kavrayan bir salgın halini alınca, hele hele o Memphısli kamyon şoförü uslu çocuklarını inanılmaz biçimde yoldan çıkarınca, basmışlar yaygarayı. Ama çoktan iş işten geçmiş. Otuz yıl öncesinin "rock'n roll" fırtmasından bugüne kalan, türlü açılımlarla farklı yönleri. Yarı karanlık lokalin bir köşesindeki "juke box"a atılan bir miktar bozuk paranın ardından, cızırtılı hoparlörden yükselen cayırtılı ses dolduruveriyor her yanı: "You ain't nothin" bul a hound dog!" Ortası boşaltılmış lokalin pist görevi yapan bölümünde, yaşlan yîrmiyi bile bulmayan bir grup kızlı erkekli genç, dozu fena halde abartılmış bir cinselliğı yansıtan "vahşi" dansa kaptırmış kendini. Kenarda onları izleyen bir diğeri, masalardan birinde oturup içkisini yudumlayan kıza yaklaşıyor: "Dans edelim mi bebek?" Geleneklerle ve sınırlan çok katı biçimde belirlenmiş ahlak anlayışıyla koşullanan ust kuşak için kabullenir şey mi bu? Anneler babalar kıyameti koparıyor, çocuklar isyankârlıkla suçlanıyor ve asi davranışların altında psikolojik bozukluklar arayan "uzmanlar", tedavi edilmesi gereken bir kuşaktan söz ediyor. Ama diğer yandan sistemin iç mantığı gereği, tüketim potansiyeli oluşturan her olgu gibi "rock'n roll" ve "asi gençlik" furyası da hızla buyüven bir endustri yaratıveriyor. Artık ne ABD'nın James Dean idantifikasyonları içindeki hırçın kuşağına ne de lngiltere'nin dizginle rini koparmış isyankâr "Teddy'lerine dur demek mümkun. Elvis Presley plakları ile büıünleşen briyantin, deri ceket • e dar . pantalon hastalığı, hiç de göründuğu kadar masum olmayan bir başKaldırının da ilk sinyalleri. MEMPHISU KAMYON ŞOFÖRÜ "Rock and rolV'ün Uk paılaması Bill Haley, Little Richard ve Chuck Berry'U olmuştu. Ama gerçek anlamda patlamayı sağlayıp kısa bir sürede efsaneleşen Memphisli kamyon şoförü Elvis Presley, adını bu dönemle özdeşleştiren tek adam.. lere uzanıp gelişmiş Anglo Amerikan kökenli dinamik bir müzik türu. Belki birkaç eskimiş fotoğraf, cızırtılı plaklar ve boşalmış briyantin şişeleri. Ama Elvis Presley'in ölüm yıldönümü geldiğinde, iyice solmuş anılar bile canlanıyor. Bugun yaşlan elliye dayanan insanların belleklerinde o unutulmaz "teenage" patlamasının çılgın görüntuleri kıpırdanıyor. Ayak bileklerine kadar soba borusu gibi dümdüz inen daracık pantolonlar, yakaları kaldırılmış deri ceketler ve saçlarda parıldayan briyantin iz"Rock'n roll" muziği, "blues" geleneğindenyola çıkıp siyahların kendilerine özgu ntm ve vokal özelliklerini Yeni Dünya'nın "counfry" ve "weslern" biçemleriyle kaynaştıran bir grup beyaz müzisyenin çabalarıyla oluşmuş; birçok araştırmacıya göre de işin babası, Detroitli müzisyen Bill Haley. Topluluğu "The Comets" eşliğinde doldurduğu "Rock Around The Clock" adh plak, "Blackboard Jungle" adlı filmin de etkisiyle yeni ve dinamik bir müzik biçemini kıpırdanmaya başlayan gençlik kitleleri arasında egemen kılmış. Gerçi Haley'nin ardından gelen ustaların arasında birçoğu (sözgelimi Little Richard ya da Chuck Bern) zenci müzisyenler. Ama gerçek anlamda patlamayı sağlayıp kısacık bir sure içinde efsaneleşiveren Elvis Presley, yani Memphisli kamyon şoförü, adını "rock'n roll" donemi ile özdeşleştiren tek isim. Elvis'in "Love Me Tender". "Heartbreak Holel". "Blue Suede Shoes" ya da "In The Ghetto" gibi plakları, bugün bile çoğu kişi tarafından zevkle dinleniyor. Ama söz konusu zevkte etkili olan faktörlerin başında "nostalji"nin geldiğini de gözardı etmemek gerek. Menajer Tom Parker'ın ticari zekâsının da katkısıyla oluşan Elvis efsanesi, zenci gırtlağına sahip bir beyazın etkileyici sesi ve bir sürü akılda kalıcı, sevimli melodiden oluşan plak koleksiyonu dışında çok da buyük bir muzikal değer içermiyor. .Ama anılar yok mu anılar, Elvis'in onuncu ölüm yıldonümünde birçok insanı mezan başına toplayan hep onlar. 6 KÎM KÎME DUM DUMA BEHİÇ AK Baian da ftrkadoilar, âa derler fci, itn. ne flrkadaf,lann\a PÎKNIK PlYALE MADRA GAZETECİ NECDET ŞEN PEERmEN GfZt>i omüR MENİti ÇORfuHUti Q£L'ı ?/'••• f 40Metrekare Almanya" IstanbuVda Türk yönetmenin imza attığı, ama bugüne kadar ancak yurtdısında gösterilebilen ikifllmi Ernek Sineması'nda izleme olanağı bulacağız. Tevfîk Baser'in yönettiği, başrollerini Yaman Okay ve özay Fecht'in paylastığı "40 Metrekare Almanya", 7 eylülden başlayarak gösterime girecek. Erden Kıral'ın "Hakkâri'de Bir Mevsim"i de Emek Sineması'mn yeniprogrammda. Ote yandan, Emek'te 31 ağustos 5 eylül arasmda "Müzikal Filmlerden Bir Demet" sunulacak. ÇIZGILIK GALERİLER 146 97 38 BIRLEŞIKSANATEVLER! 1 ÇAĞDAŞ MÜZİK MERKEZİ Servnk. Orafk. Resım H«ytel İç Hmartıfc. TMsDl GUZEL SAMATLAR FAKULTELERİ YETENEK SINAVLARIMA HA2IRLIK KURSLAR! AcıDadem Çad &te Carsısı No 17 (Marmara Ûnıversies Guzei Sânatiar Fal(uttes< l(Â(»«d>ı Teı 339 63 79 (satad 9 00 anşam 22 00 arasıl C tesPazat ctarnı TİMUR SELÇUK CAZ PİYANO C İ CAZ GİTAR ELEKTRO BAS BATERİ ORGPİYANO KLASİK GİTAR ŞAN SOLFEJARMONİ Sıraseivıler Cad 58/3 Tei 1440979 GÜZEL SANATLARA GİRMEK İSTEYENLER Resım atelyelennde çolFşmalanmız başlamıştıt • t) V MO MU l EW.. SANAT MERKEZİ Tel 148 63 16 AbstreNoııflguratH BMa«ik 18 Ağustos 5 Eylul Ferruh BAŞAGA Taı . CARIM Namık OENIZHAN c Alı « r u h DURUKA'J Gj'daı DUYAFt fusıev Geıeae ZiC '?6 GÜZEL SAN4TLAB. Y^TEBTEK SINAVI HAzntT.m rF\ AĞAÇ YASKEN EĞtLİR n, KBIML GÖKHAN OKtay GUNDAY Işılar KjR Sa» OZIÇ Abdurrafıman OZTOPRAK 'e$v«.vc Mcydanj isiancıt. Unsal TOKEH Sel.m TURAN Burfıan UYGUR Sahh Zekı YAZANLAH Ya»ar YENICEÜ Teı u ı J ' n W: 33a 26 41 BUYÜK DERSANEDE GÜZEL SANATLARA GİRİŞ KURSLARI gösterdiğiniz ilgiye teşekkür ederiz! Tel.: 133 03 3334 133 05 0506 TEM SANAT GALERİSİ USTALARDAN SEÇME ESERLER 17^iJustos4 Eylui Cunartesı Pazar hanc ' 110019 00 Kuyulubostan Sk ü!2 Mısanıa$ı Teı 147 08 99 147 97 56 ILANLARI HER GUN BU KOSEDE TARİHTE BUGÜN MÜMTAZ ARIKAN 146 97 38 Vırhıoz £anatçrl S+radtrarıuS kemanıyfa bir konserinde.. GALERİ yâ i 1 22 Ağustos TIYATROGÖSTERİ BASKA TANRININ ' «/ J. I! ' SELDA BAĞCAN Söyluyor COCUKLARI VVILLIAM HURT MARLEE MATLIN mutlaka buiunmalı Sıslı SİTE Kadıkov SUREYYA mtf. ••**• / Uzm Mca* tmtratm, ttotı Uku» ÛZEN NUinn b«yik Butun dunya bu t M kanumst GÜLÛN ADI "Thı SEAICOMERT F. MURMY AMUHAM Esan UMkMta Ecs Y6«: Jsan JacqMS MISSION "GdAEV En ıvı lılm 19M Caıms 1967 En ly< The Of Th* Ko«»" BİLSAK GÜZEL SANATLARA GİRİŞ KURSLARI • KıMMl • l l . % k v l • C ı l . ı . l k • I t'IH.ÜI.lt 1936'M BUGÜN, UfJLU KEMANCI AYLA ERDURAN DOĞOU. ÇOK KÜÇÛK y/tÇTA K£MAA/ ÇALlÇMAYA £AÇlAy/lA/ EROURAM, BİRKAÇ y/L SONgA BASAS/ (Ord Prof gehç.eJSa,t £rdun,rÇ) rARAFINPAN PARİS fCOf&Ef'l'ATUA/Zl'HA GÖNOEfiîİLMlŞri. ORAYI 8AÇARIYLA 77HMAML4MASIV//V AHDıMPAN, AME/ZlM'DA SALM/AN VE FGAMCESCATTI 'PE*J DESSLEJS ILMtÇ, 19S?'Oe Gtrr/Ği y MOSKOVA'PıO İSE~, UAJU) *£MA/VCI OAVfP OIST&IKH'lA ÇAUŞMIŞTI OISTRAKH'IN OHUti ÜZEeıNPE ÇOK OLUMlıı ETKJLEKr OLMUÇTU. 196O'7&HSOAtRA,J>UMYANIN BHSÇOK YE&MPE UNUI ORICESnSALAf?. EÇUĞlMOE VE EESlTAL SıÇiMlUDE KONSERLEK VE&EM AYLA EfSDURAN, ÖZELUKLE SRAHMS VE BfSUCH YOfZUMLARIYLA CTA//V ğ Dl.KEMAHCl, DEVLETSANATÇlSI UNVAMINl Ç A/otSati<n Mükerrem 8erk'e,verd>ğı hilgı için feşekkürter.. AYLA ERDURAN DOGDU.. 50 YIL ÖNCE Cumhuriyet Çorlu 20 (Manevraları takib eden arkadaşımızdan) Büyük Şef Atatürk bugun manevraların son ve katı safahatmı sabah erkenden başlayarak ayrı ayrı birçok 22 Ağustos 1937 birçok buyukelçüer ve profesör Bayan Afei tnan olduğu halde 3ağlar sırtında 194 rakımlı tepeye gelmıştır. Tekirdağından hareket etmiş bulunan ecnebi misafırler grubu da saat 9'u biraz geçe bu tepeye vasıl olmuştur. 19371987 Atatürk ve maiyeündeki zevat saat 10'u çeyrek geçeye kadar manevraları burada takib etmişlerdir. Atatürk her yerde olduğu gibi buruda da generallerden ızahat almışlardır. Atatiirk manevra neticesinden memnuıı • U Mıın.ırlıl. • Vt.ımık • IckMil • S . I İ I I 1 C VC l ı O I l i l l H I (h\.ltlı>l •I ııJııslıı l'rııııİLiı \c l.ıs.iınıı Jeflt • 6 O a fcTU ÛZERİHf ' v . \ , , ! > | | \ \ , , | K 1 ^ ] Beyoihı SİMEPOP l.l: I4J 2» TlU! :» •;') noktalarda tetkik etmiştir. Saat 7.30'da Çerkezköyünden hareket eden Atatürk beraberinde Başvekil İsmeı İnonu, butün vekillerle kendilerine Çorludan ilıihak eden Mareşal Fevzi Çakmakla Orgeneral Fahretün Altay,