Katalog

CUMHURİYET/4 KÜLTÜRYAŞAM 22 AĞUSTOS 1987 / KONSER TELEVİZYON 14.00 Açılış ve Haberler 14.01 Kflçük NeU 14.30 Vahşi Hayat6 Tony Pooley adh bir doğa bilginmin timsahlann konınması için yaptığı çalışmula' ve bu hayvanlann yavrulannı büyütme yöntemleri anlaıılıyor /. KANAL / TV'DE SfNEMA 2. KANAL 15.15 Görünmez Adam2 16.00 Bulmaca Genel kültür yanfması programına Emre Türe, tsmail Bayraktar ve Şenay Kaya katüıyor. 16.25 TV'de Sinema: Gerçek Peşinde (Aynntılı bılgı yandakı sütunlarda) Şef Isaac Karabtchevsky yönetimindeki Brasıleiras Senfoni Orkestrası, Brezilyalı besteci Hector ViUaLobos'un yapıtlanm seslendırecek. Brezilya ulıısal müzîğinin öncüsü: VillaLobos Devlet Tiyatrolan Vakfı ANKARA (ANKA) Kurucularının büyük çoğunluğunu sanatçı ve işadamlannın oluşturduğu Devlet Tiyatrolan Vakfı kuruldu. Vakfın amaçları arasında tiyatroya gelmek isteyen ancak çocukları nedeniyle gelemeyen sanatsever aileler için kreş ve anaokulu açmak da bulunuyor. 31 milyon lira nakit vemal varlığı ile Ankara'da kurulan vakfın, Devlet Tiyatrolarının çalışmalannı güçlendirmenin yanı sıra kurum çalışanlannm mesleki ve sosyal gereksinimlerini karşılamaya çalışacağı belirtiliyor. Vakıf ayrıca bir Türk Tiyatro Müzesi kurmayı ve yeni tiyatro binaları yapmayı da amaçlıyor. Kurucuları arasmda Kültür ve Turizm Bakanı Mesut Yılmaz'ın da bulunduğu Devlet Tiyatrolan Vakfı'nın öteki kurucuları arasında da Vitali Hakko, Eli Acıman gibi işadamlan ve Raik Alnıaçık, Cüneyt Gökçer, Ejder Akışık, Rüştü Asyah gibi tiyatro sanatçılan yer aiıyor. 18.00 19.00 1935 2030 21.15 Müzik Yclpazesi Kaptan CookSon Çevre Harekâfa Haberier ve Hava Dunımu Altın Kızlar Sophia vtrdiği ytmtklt çok fazla yediğı için rahatsa olur ve kalbini ovufiurmaya baflar. Dorothy, Blanche ve Rose onun kalp knzı geçirdığmi sanarak doktor çağınrlar. Hepsı onun Olmesmden korkmaktadırlar. Ancak doktor gelince Sophut'nın mhatsızlıgınm sa/rakesesı oiduğunu açıklar. 21.50 Celfil Bayar Özel Programı Celâl Bayar'uı Ofüm yıtdönOmü sebebiyle hovrtanan öztt bir program yayımlanıyor. 22.10 Cumartesi Show Omer Onder'in sunacatı programda Ayfe Tunalı ••Yağmur GOzlum", KaJir Soyer "Stla Mektubu", Erdem Alkın "Sensiz". Saim Akan "Kalmadı Sabnm". Demz Pınar Alılgan "Dtdikr". Arzu Ece "How will I knoW. Seyfettm Tomakin "Heynye ve Soner özbıler." "Eviennın önu Bulgur Sokusu" adh parçalan seslendırecek. Programa, Hoüandah toplutuk Roberta Jacketı and The Scothers de katılacak. ^ 23.00 TV'de Türk Sineması: Kızım ve Ben (Aynntılı bilgı yandakı sütunlarda) 00.20 Haberier • Kapanış İKİNCİ KANAL 19.50 Açılış Komedi Dünyasından: Takip 20.00 Sevimli Yaramaz Henry para biriktirerek yenı bir vıdeo kaydedki alır Kamerayı eve kuran Henry, Punky'ye ellememesinı tembihler 20.15 Haftanın Dizisi: Sherlock Holmes New York'ta 21.00 Belgesel: Uçan Sporcular Uçurtma gibi kanat takarak uçan sporseverlerin katıldığı bir yanşmadan gönintüler veriliyor. Yanjmacılar arastndaki iddialar anlaııldıklan sonra yarışma flnali ve yere ınişler gOMerilıyor. Kültür Servisi Bugün IkinALAN LADD BAŞROLDE Alan Ladd, kısa boyuna ve tartısmalı yeteneğine karşın, 20 yıla yakın bir süre polisiye ve gangster ci Kanai'da yer alan "Konser" fîlmlerinin en çok aranan oyunculanndan biri olmuştu. "Gerçek• programmda, şef Isaac KarabtPeşinde"de Mae Marsh ve Fay Wray de ilginç rolleri üstleniyor. chevsky yönetimindeki Brasileiras Senfoni Orkestrası, Brezilyalı besteci Hector Villa Lobos"un yapıtlanm seslendirecek. Ülkesinde ulusal müziğin geVillaLobos lişmesine öncülük etmiş olan Villa Lobos (18871959), gençli Ulusal Müzik Enstitüsü'ne giren ğinde viyolonsel ve gitar öğren Villa Lobos, daha sonra akadedi. Annesi müzik çalışmalannı mik müzik eğitimini sıkıcı bulaengellemeye kalkınca, 18yaşın rak buradan ayrıldı. Bir süre Gerçek Peşinde (Hell on Frisco Bay) / Yönetmen: da evini terk ederek gezgin şarkı Bach, VVagner, Puccini gibi besFrank Tuttle / Oyuncular: Alan Ladd, Edward G. cıhğa başladı. Dolaştığı yörelerin tecilerin yapıtlanm inceleyen VilRobinson, Joanne Dru, Paul Stewart, Wüliam Demarest halk müziğiyle ilgilendi ve o sıra la Lobos, 1919'da piyanist Art/ 1955 yapımt / 98 dakika. larda yaptığı bestelerde bu kay hur Rubinstein'la tanıştı. Rubinstein, onun yapıtlannı konKültür Servisi Eski bir polis, işlemediği bir suçtan hapse girip naklardan yararlandı. Rio de Janeiro'ya dönünce serlerinde calarak kendi ülkesi çıknktan sonra asıl katili bulmak için araştırma yapmaya başlar. 1950 yıllannın oldukça tipik gangster filmlerinden biri. Sinema tarihinde hiç iz bırakmadan geçip gitmiş olan yönetmeni Frank Tutt 1. KANAL / TV'DE TURK SİNEMASI le'dan çok, iki baş erkek oyuncusuyla dikkati çeken bir film. Biri 1930'larda, diğeri ise 1940'larda ün yapmaya başlayan, her ikisi de çoğunlukla gangster filmleri çeviren ve bugün artık ikisi de yaşamayan iki büyük oyuncu, Edward G. Robinson ve Alan Ladd filmin kozları. Geçen haftalarda da aynı dönemden kalma "SiirgUn Bootany Bay" Ktztm ve Ben / niminde izlediğimiz Alan Ladd, oldukça kısa sayılacak boyuna ve Yönetmen: Orhan Aksoy. tartışmalı oyuncu yeteneğine karşın, yirmi yıla yakın bir süre bu tür / Senaryo: Erdoğan Tünaş. filmlerin en çok aranan oyunculanndan biri olmuştu. / Görüntü yönetmeni: Edward G. Robinson ise çirkin sayılabilecek fiziğine karşın, sine Kriton tlyadis / Müzik: manın gelmiş geçmiş en kişilikli akıörlerinden ve en müthiş Metin Bükey / Yapımcı: "gangsterierinden" bıriydi. Bu iki oyuncunun sanki elektrik saçan varhklanyla perdeyi doldurduğu bölümler, bu filmin sayılı heyecan Hürrem Erman / verici sahnelerini oluşturuyor. Polisiye fılm meraklıları her şeye karşın Oyuncular: Hülya Koçyiğit, Kartal Tibet, izlemeli. dışında da tanınmasına katkıda bulundu. 1923'ten sonra Paris'te yedi yıl yaşayan Villa Lobos, pek çok önemli yapıtını bu kentte besteledi. 1930'da ülkesine döndükten sonra Sao Paulo'da müzik eğitmenliğine başladı, önce bir Halk Şarkılan Konservatuvan, daha sonra da Brezilya Müzik Akademisi'ni kurdu. Villa Lobos birçok opera, bale, senfonik süit, konçerto ve solo parçalar besteledi. En önemli yapıtlanndan biri olan "Bachianes Brasileiras"ta Bach'ın yapıtlarındakine benzer kontrpuvan ve füg tekniğinı kullandı. Değişik çalgı ve vokal gruplan için bestelediği bu yapıtta Brezilya halk ezgilerinden yararlandı. Villa Lobos'un yapıtlarında göze çarpan bir başka ozellik de, Güney Amerika vurma çalgılarını ve ritmlerini kullanması oldu. Gerçeğin peşinde büyük kovalamaca 1960'ların ağlatan filmlerinden DYO Resim Kültür Servisi DYO'nun geleneksel resim yarışmasınm sonuçlan açıklandı. Prof. Mustafa Aslıer, Kaya Özsezgin, Cavit Atmaca, Cuma Ocaklı ve Yrd. Doç. Halil Akdeniz'den oluşan seçıci kurul yarışmaya katılan 496 eserden 81 'ini sergilemeye değer buldu. Kemal Onsoy, Bünyamin Özgültekin, Umur Türker, Habip Aydoğdu ve Adem Genç ödül kazanırken 10 sanatçı da mansiyon aldı. 21. DYO resim yarışmasında sergilenmeye değer bulunan eserler sırasıyla tzmir, Adana, Ankara, tstanbul ve Bursa'da sergilenecek. SANAT KULİSt Küçük bir gecikme Mavi sakal Artık Türk şiirinin de bir Mavi Sakal'ı var. son zamanlarda şairimizin mavi sakahnı görenler, epeyce meraka kapıhyorlardı. lnsan esmerse sakalı kara olurdu, sanşınsa sarı. Yaşlanırsa ak düşerdi sakalına, o zaman da ak sakal olurdu. Peki, "mavi sakal" nasıl oluyordu. Şairimiz bu konuya bir açıklık getirdi geçenlerde. Meğer "mavi sakalı n esran" çok basitmiş. Sakalına arada bir o bildiğimiz "Öküzbaş çivit"lerden sürersen, sakalın mavi oluyormuş. Hadi şairimizin adını da verelim: Cemal Süreya. Ama Cenıal Süreya'nın "mavi sakal" harekâtı belki de politik bir anlam taşıyordur. Çunku kimiJeri, böyle yapmakla Cemal Süreya 6 eylüldeki halkoylamasında sereceği oyu belli ediyor diye düşünüyorlar. 21.30 Haberler 22.00 Konser: Yilla Lobos (Aynntılı bilgi yandakı sütunlarda} Önder Somer, Hulusi Kentmen, Nedret Güvenç, Aydm Tezel, Ülkü Akbaba. / 1969 yapımı. / 85 dakika. 22.40 TV Filmi: 34. Sokak Ozgün adı ••Mıracle on 34 th Street" oian fılm l94Tde çevrilen ve Maureen O'Hara'nm oynadıfı fllmın 1973'te yapılan yeni bir versiyonu. Senaryosu Jeb Rostbrook'a ait olan Fıelder Cook'un yOnetliğı filmde bafrollen Sebastian Rosenbrook, Jane Alexandr, Davıd Hartman, Susan Da\idson ve Jim Backus paylaftyor. Filmın konusu şöyle: Noel'de 34. Sokak 'ta bir geçıt törenı düzenlenecektır. Karen bunu üstlenmiftir. Karen "ın kaı toreni yenı komfulanyla bırlikıe izteyeceklır. Ancak komfulannın kaı Salıs Karen 'e düfman olur. 23.30 Kapanış RADYO i R T I 0S.00 Açıbş, program ve kısa haberler. 05.05 Ezgi kervanı. 05J0 Beraber ve solo şarkılar. 06.00 Köye haberler. 06.10 Bölgesel yayın 06.30 Günaydın. 07.30 Haberler. 07.40 Bölgesel yayin 09.00 Kısa haberler 09.05 Çocugun dünyası. 09.40 Arkası yarın. 10.00 Kısa haberler. 10.05 Yurttan sesler. 10J5 Hafif TUrk müzıgı. 10.50 Dınleye dınleyt 11.00 Kısa haberler. 11.05 Hafu sonu. 1İ55 Reklamlar ve radyo prognunları. 13.00 Haberler. 13.15 MOzık 13J0 Bölgesel yayın ve reklamlar. 15.00 Kısa haberler. 15.05 Hafîf müzık. 15.30 Türküler, 15.45 Sılahlı Kuvvetler saati. 16.00 Kısa haberler. 14.05 Yıllann öıesinden.16.35 Tarkaler geçidi. 17.05 Çocuklar bUyılrken. 17.25 Dılek frttusu. 1JU5 Bölgesel >ayın. 18J5 Reklamlar. 19X0 Haberler. 19J0 Çeşitli müzık. 20.00 TOrkaler geçidi. 20.20 Şarkılar. 20.40 Türkçe sözlü hafif mttzık. 21.00 Kısa haberler. 21.05 Yurttan sesler 21.30 Beraber ve solo şarkılar. 22.00 Plak albümlerinden. 23.00 Haberler. 23.15 Cumartesiden pazara. 00.55 CttnOn haberlerinden özetler 01.00 Program ve kapanış. 01.0505.00 Gece yayını. TRT I I 07.00 Açılış ve program. 07.02 Solisıletden seçmeler. 07J0 Haberler. 07.40 TOrkOler ve oyun havaları. M.00 tkı solistten şarkılar. 0SJ0 Sabah konseri. 09.00 TOrkülerle oyunlarla Tıirkıye. 09.30 Bir eser, bir makam, bir bestecı, bir >orumcu 10.00 Duyduk duymadık demeyın 1030 Gençlik korolan. 10.45 Halk çalgılanndan ezgıler 11.00 Solistler geçidi. 11J0 Celâl Bayar'ın ölDmü yıldönumü özel programı. 11.45 Hafif müzik. 12.00 Külıürümüz, dilimiz, tarihimU. 13.00 Haberler 13.15 Hafıf müzik 13.30 Beraber ve solo türkuler. 14.00 Solistlerden seçmeler. 14J0 Çeşiıli muzik. 15.00 •TOrkülerder bir demet. 15J0 Şarkılar 15.45 Hafıf mttzik. 16.00 Türküler geçidi. 16.20 'Arkası yann. 16.49 Şarkılar. 17.00 Barok müzik. 17J0 Çeşitlı müzık. U.00 Mahallı sanatçılannuz. 18.15 TUrkçe sözlü hafif mlızık. 1850 Şehnaz fask. 19.00 Haberler 19.30 Türküler ve oyun havaları. 20.00 Şarkılar. 20.20 Çeşitli müzık. 20.40 Türküler geçidi UM Radyo tıyatrosu. 22.00 Klasik koro. 22J0 Bir oman/bır vazardan hikâycler 22.45 Türküler. 23.00 Haberler. 23.15 Hafıf mOzik. 23.25 Müzikallerden bir yıldız. 23.55 Opera sanatı. 00.55 Program ve kapanış. TRT I I I 07.00 Açılış % program. 07.02 Hafîf müak. 07JO Sabah konseri. M.00 e Sabah için müzik. 09.00 Haberler. 09.15 MOziklı dakikalar. 10.00 Müziği yasatanlar U.00 Haftanın plaklan 12.00 Haberler. 12.15 Cumartesi dıskoıefci. 13.00 Senfonık müzik. 13.45 MUzik bahçes.nden 15.15 Her plagın bir hikâyesı var 16.00 Ünlu eserler 17.00 Haberler 17.15 Gdrüntlm. 17.25 Hafıf muzık 17J0 Solistler geçidi. 18.00 Her cumartesi 19.00 Haberler. 19.15 Görünüm 19.25 Gençlik korolan 19.40 Solısıler geçidi. 20.00 Gramofon. 21.00 GUnümuzde caz. 22.00 Haberler. 22.15 Gorünüm. 22.25 Gecenın getırdiklen. 23.90 Dünya müzik merkezleri. 24.00 Gece ve mttzik. 01.00 Program ve kapanış. Adalet Ağaoğlu bundan tam 5 yıl önce Çekoslovakya'da bir yayıneviyle anlaşma imzaladı. yazarın "Bir Düğün Gecesi" adh romanı Çekçeye aktarılacaktı. Ağaoğlu bir süre önce postadan çıkan "Bir Düğun Gecesi"nin Çekçe baskısını görünce hem sevindi hem de şaşırdı. Demek çeviri yeni tamamlanmıştı. Yayıneviyle ilişki kurduğunda ise kitabının geçen yıl çevrildiğini, 5 bin civarında basıldığını ve hepsinin tükendiğini öğrendi. Adalet Ağaoğlu'na gönderilen kitaplar Turkiye'ye girişte incelemeye alınmış ve 6 ay sonra eline geçmişti. Küçük ve önemsiz bir gecikmeydi bu. Hem zaten atalarımız ne demişlerdi? "Temiz iş 6 ayda olur". Kültür Servisi Romantik aşk filmleri yönetmeni olarak anılan Orhan Aksoy'dan 1960'lardan kalma bir Yeşilçam melodramı. "Kızım ve Ben" filminde, karanlık işlere bulaşmış sevgilisi yüzünden hapse duşen üniversite öğrencisi bir genç kızın öyküsü anlatılıyor. Yönetmenliğe 1963'te başlayan Orhan Aksoy (1930), romantik, duygulu, gerçeklerden uzak toz pembe filmleriyle sinemamızda çok tutulan bir akımın öncüsü oldu. Değişmez oyuncusu Hülya Koçyiğit'in bazen Ediz Hun, bazen Kartal Tibet'le bir çift oluşturduğu, gözü yaşh seyirciye seslenen bu aşk filmleri, sonradan sınemamıza yerleşen bir türun de kaynağını oluşturdu. Yönetmenlik uğraşını aralıksız sürdüren Orhan Aksoy'un geçen mevsim TV'de bir Reşal Nuri Güntekin uyarlaması olan "Acımak" ve ardından "Saal Yeni Türkü'nün yeni kaseti MODERN SANAT TAKİHÎNİN ZAMAN TÜNELtNDE Cennetle cehennem arasında bir denge Hans Arp'a göre, Dada, cennetle cehennem arasında bir denge arıyor; anlamsızlığı değil, 'anlamsız sanat'ı simgeliyordu. Dada'nın getîrdiği özgürlük, bizi, iki kere ikinin beş ettiği yeni bir dünyaya götürüyordu. 5 Hanoverli Dadaist Kurt Schwitters, aynı anda ressam, yaymcı ve "yapışüncı"ydı. Zngin bir aileden geler. Schwitters eline geçirdiği her şeyi birbirine eklediği yapıtlanndan bir kısmını, sürekli yanında taşıdığı portfolyosundan çıkanp, her gittiği yerde 20 mark gibi komik fiyatlara satardı. Onu Kölnlü Dadaist Max Erast'ten ayıran nokta, Schwitters'in içgüdüsünü kullandığı yerde Ernst'in bilgi ve zekâsını kullanmasıydı. Yani özetle Dada bir eserler birliği değil, bir tavır ve bir başkaldmyla parlayan ve sanata benzeyen ve benzemeyen, bir anlam taşıyan ve taşımayan, bir yığın kâğıt, malzeme, yapıştırma ve afişi ortaya döküveren bir hareketti. BULMACA SOLDAN SAGA: 1/ Ankara Sanat Tiyatrosu'nun kurucusu olan Asaf önadlı tiyatro sanatçımız. 2/ Kır yasamı iç>nde aşk konusunu işleyen kısa şiir... Maddenin en küçük parçası. 3/ Türk müziğinde bileşik bir makam... Bir el aracı. 4/ Parola... Tenis oynanan alan. 5/ Sipersiz şapka... Saka Türkleri'nin ünlü destanı... BUinç. 6/ llkel bir silah... ttalya'da bir kent. 7/ Vilayet... Kuyruksokumu kemiği... Kamer. 8/ Zarara uğrama tehlikesi... Yugoslavya'nın ünlü lideri. 9/ II. jeolojik çağda karalarda yaşamış olan dev sürüngen. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Poşad da denilen ve birkaç fırça vuruşuyla çabucak yapılan resim. 2/ Sürdürme, devarn ettirme... Takımlar grubu, küme. 3/ Bir vidada iki diş arasında kalan çukur bölüm... Polonyum elementinin sirngesi... Terazisi, çiçeği ve böreği vardır. 4/ Kerniklerin içindeki yağh roadde... Bir çocuk oyunu. 5/ Yarı karanlık. 6/ Uzaklık işareti... Bir müzik bölürnunün buyük bir ritim serbestliğiyle yorumlanacağını belirten terim. 7/ Ön çalışma... Bayram. 8/ Irmakları geçmek için kullanılan sal... Yunan mitolojisinde güzel sanatlann dokuz perisinden biri. 9/ Süt rehginde ve kıvamında olan ilaç. Kültür Servisi Yeni Türkü'nün "Dünyanın Kapıları" adını taşıyan yeni BÎR OÖNEMİN ÇÎFTİ Orhan Aksoy'un 1960'lardaki romantik ask fîlmlerinin değismez oyuncusu Hülya Koçyiğit'ti. Bunlarm kaseıleri önümüzdeki hafta piyasaya çıkacka. "Dünyanın birçoğunda Koçyiğit'e Kartal Tibet eşlik etmişti. "Kızım ve Ben" kapıları"nda, Can Yücel, de basrolleri Koçyiğit ve Tibet paylaşıyor. Murathan Mungan, Ahmet Telli. Turgay Fişekçi ve Meral Sabahın Dakuzu" adh iki dizisi alıp sunuculuk yapıyor. Özbek'in yapıtlanndan ni izledik. Orhan Aksoy bu ay, Istanbul'da Tıp Fakültesi son topluluk üyelerinin bestelediği Sibel Turnagöl ve Savaş Yurtsınıfta okuyan Leyla (Hülya taş'ın oynadığı "Yolun Sonun Koçyiğit), bir süredir arkadaşlık 11 şarkı yer alıyor. 1421 eylül daki Karanlık" adlı bir film bi yaptığı Kemal'le (Kartal Tibet) tarihleri arasmda dört konser tirdi. evlenip yuva kurmayı düşünvermek üzere Norveç'e gidecek Türk sinemasının en çok film mektedır. Leyla, doktor olmaya topluluğun kasetlerinde yer ürettiği verimli 19651975 döne çalışırken, Kemal de yasadışı işalacak şarkılann bazıları mınde Kartal Tibet'le birçok yaler yapan bazı kişilerle birlikte şöyle: "Sardunya'va Ağıt", pımda birlikte oynayan Hülya kaçakçılık işine girişmiştir. Bu "Sesler Yüzler Sokaklar", Koçyiğit (1947), 24 yılını doldurdurumdan haberi olmayan Ley"Yolculuk", "Konuğum Ol" duğu sinemada starhğını koru la, bilmeden karanlık işlerin içi"İşte Yine Gidiyorum". yor. Az sayıda, ama duzeyli yane girer. Sonunda Kemal'in kenSavaş Filmleri P'.mlarda oynayan Koçyiğit, disini aldattığım anlar. Ama çok TV'nin "Hanımlar Sizin İçin" geç kalmıştır. Hapse girmekten Kültür Servisi Beyoğlu kuşağında da dramalarda rol de kurtulamaz. Emek Sineması'nda önümüzdeki hafta "Savaş Filmleri" toplu gösterisi BEDRIBAYKAM gerçekleşecek. 2430 ağustos tarihleri arasındaki gösteride her gün bir fılm yer alıyor. Samuel Fuller'in "Ölüme Koşanlar", Stanislav Rostotski'nin "Sakindi Oranın Şafaklan", Nanni Loy'un "Savaş Günleri", Sergey Bondarçuk 'un "Vatanlan İçin Öldüler", Sam Peckinpah'ın "Şeref Madalyası", Nagisha Oşima'mn "Furyo" ve Rober, Enrico'nun "Savaş Kurbanları" adlı filmleri 12.00, 14.15, 16.30 ve 18.45 seanslarmda gösterilecek. Cumhurbaşkanları Sergisi tSTANBUL (AA) Yapı ve Kredi Bankası emekli müdürlerinden Orhan • Topçuoğlu 'nun cumhuriyetin ilanından günümüze kadar , gelen çeşitli basın : organlanndan derlediği METAFİZİK RESSAM "Me"Çizgilerle Yakın Tarihimiz, , tafizik ressam" Giorgio de Chirico'nun 1914 tarihli "Bir Günün MAGRITTE'İNA YNAS1 Reni Magritte'in Modem Sanat Müzesi'nde çok Cumhurbaşkanlanmız'' konulu sergisi açıldı. Yapı ve sayıda yapıtı var. 1928'de yaptığı "Düzmece Ayna" da bunlar arasmda. Muamması" adlı tablosu. Kredi Bankası Genel "beynin bir anlık fotografı" olarak tanımlıyordu. TrisMüdürlüğü Sermet Çifter "Metafizik ressam" Giorgio De Chirico bu grupta tan Tzara ve Andr€ Breton'un Paris Dada akırru sıraSalonu'nda açılan sergide Magritte'ie beraber en dikkatimi çeken sanatçı. Eserlesındaki işbirlikleri, yerini bir büyük çekişmeye bırakıAtatürk, İsmet tnönü, Celal rinde "sürekli olarak bir bilinmeyene doğru gittiğini" yor ve Breton, Tzara'mn "Le coeur a gaz" isimli oyuBayar, Cemal Gürsel, Cevdet anlatan ressamın MOMA'daki en önemli yapıtlan "Bünunda olaylar çıkanyor, sahneyi basıyordu. Sunay, Fahri Korutürk ve yük Metafizik Enteryör" (1917), "Bir Günün Sırrı" Kenan Evren ile ilgili (1914), "Aynlısın MelankoUsi" (1914). lnsan beyninin Gerçeküstücü Devrim çalışmalar bulunuyor. Sergide "paranoyak kapasitelerinden" ve "cılgın olaylar ve manAraük 1924'ten 1929'a kadar yayımlanan "Gerçeküsayrıca Elif Naci, Tan Oral, tık dışı kendiliğinden yöntemler'den söz eden Dali, tücü Devrim" (La Revolution Surrealiste) isimli süreli Cafer Zorlu, Bülent Seren, 1936'da Breton tarafından dışlanana kadar, grupta çok yayında Breton'un yanı sıra Paul Eluard, Phillipe SouRamiz Gökçe, Nurettin etkin bir rol oynadı. Bugün genelde sürrealizm denince pault, Aragon gibi ünlü yazarlar yer aldılar. Ortaya koBahar, Ratip Tanır Burak ve akla gelen ilk isim olan Dali, kitlelerin belleğinde kalan nan Manifesto'nun son cümlesi "Varoluş başka yerlerNehar Tüblek ile Alman ve isimlerin bazen olayın tarihsel gerçeğinden ne kadar uzak dedir"di ve dünyayı yeni bir "gerçeküstü" algılayışa bir Yunan çizerlerin yapıtlan da olabileceğinin en büyük kanıtı. Dali'nin Andre Breton ;ağrıydı. 1927'de Sürrealizm, Fransız Komünist Partiyer alıyor. tarafından 1936'da gruptan "kapı dışan" edilişinin ana si'yle bir güçbirliğine gitti; Aragon ve Eluard sürrealist nedenleri arasında sanatçının Hitler'e ve Kilise'ye açıkgruptan, Breton ise Komünist Parti'den ayrıldılar. Deneme Sahnesi lamaktan sakınmadığı yakınhğı ve stiüne, resimlerine 1925'te "Sürrealist ressamlar olabilir mi?" sorusuna bazı gosterdiği "tutuculuk derecesindeki aşın özen" oldu. Kültür Servisi Kadıköy eleştirmenler, resmin "statik" maddesel özelliğinin, gerDali, resimlerinin yanı sıra Ispanyol yönetmen Bunuel Halk Eğitim Merkezi Deneırn çeküstücülüğün fıkir ve görüntü dökümüyle bağdaşamaile çevirdigi ünlü "Alün Ç a | " fdmiyle de tanınıyor. Sahnesi, bu yıl, Elias yacağını öne sürerek karşı çıkarken, Miro, Masson, Max Canetti'nin aynı adlı Sürrealist dönemin bu etkin devrinin sonlanyla aynı Enıst, Tanguy, Man Ray ve "MeUfizik Ressam" De romanından tiyatroya tarihlerde yapılmıs iki yapıt çıkıyor karşınuza: "BaltChirico ortaya ilk çıkıveren "sürrealist ressamlar" oluyarlanan "Körleşme" adlı hus'un "Sokak" (1933) ve Davit Alfero Siqueiros'un dular. oyunla perdelerıni açacak. "Bir Haykınşın Yankısı" (1937). Balthus, resimlerinde Deneme Sahnesi geçen "sakin sahneler" resmeder gibi görünmesine karşın, asPicasso'nun etkisi sezonda Harold Pinter'm lında neredeyse erotizmi, üstelik oldukça tartışıhr bir ero"tnce Stzı", Adalet MOMA'nın koleksiyonunun bu bölümünde en çok tizmi sergilemiş. Yaklaşık 1415 yaşmdaki kızların koA ğaoğlıı 'nun ' 'Çıkış'', eser, daha önce Dada akımında söz ettiğimiz Arp, Max nu olarak işlendiği resimlerde en belirgin özellik, bu çoGungor Dılmen 'ın ' 'Kurban'' Ernst, Miro, Masson ve Tanguy'den. Salvador Dali akıcuklann genellikle arkadan ve tahrik edici pozlarda goadlt oyunıı ile geleneksel Turk rm, 1927'de Ispanya'daki yayınlardan (henüz genç bir rünmesi. Bunun yanı sıra Balthus'un resmindeki esratnatrosundan bir örnek olan delikanlıyken) ilk defa duydu ve gruba ancak 1929'da rengiz erotik mesaj, Siqueiros'un tspanya İç Savaşı'nın Ozdemir Nutku'nun katıldı. Dali gibi Rene Magritte de akıma geç katılandramını yansıtan çalışmasıyla soğuk bir karşıtlık oluş"Meddah" adlı oyununu lardan (1927). MOMA'da özellikle Magritte'in çok saturuyor. Siqueiros, cumhuriyet uğruna lspanya'da fiisergılemişti. KHEM Deneme yıda yapıtı var. ("Tehdit EdUen Katil" (1926), "Düzlen çarpışmış bir sanatçı. Sahnesi her yıl olduğu gibi bu mece Ayna"(1928). Andre Breton'a göre yaptığı olaya "Kübizm" demesine rağmen esasında sürrealist resme ıDSurreslists and Surrtalism, Skim, Rizzoli. New York, Gai yıl da 19871988 öğretim 1 donemı kurstyer çalışmalarııu en büyük ufukları açan kişi Picasso'ydu. " Kendini bir etan Picoo. 1977. Mahmut Saymaz yonetintir.de sürrealist olarak kabul etmeyen Picasso ise gruba olan ekim ayı içinde başlayacak. etkilerini bile hep yadsıdı. StRECEK Yeni bir dünya Hans Arp'a göre Dada, cennet ve cehennem arasında bir denge anyordu ve anlamsızlığı değil, "anlamsız sanatı" simgeliyordu. Dada'nın getirdiği özgürlük anlayışı hayatm kendiliğindenliğiyle özdeşleşen bir dünyada, bizi 2x2'nin 5 ettiği yeni bir dünyaya götürüyordu. Bu dünyanın tek bilinen programı, hiçbir programı olmayacağıydı. Simultane şiir okuma seanslan düzenleyen, anlamsız kelimelerie "Soynt Şiir"ler yazan gürültü makineleri icat eden akımın üyelerinden Johannes Baader kendini önce Almanya'nın sonra da dünyanın Cumhurbaşkaru ilan etmişti. Böylesine bir ortamcian savaşlann ve zaman aşımının yıkımına uğramadan MOMA'nın (New York Modern Sanat Müzesi) koleksiyonuna girenler arasında mesela Duchamp'ın "Nerwork of Stoppages" isimli yapıtı 1914 imzası taşımasına karşın bugün bir çağdaş sergide yerini alır. Diğer ilginç yapıtlar arasında Duchamp'ın "Taze Dul"unu (1920), Max Ernst'in "2 Çocuk Bir Bülbül Tarafından Tehdit Ediliyor"unu (1924), Schwitters'in "Kiraz Resmi"ni sayabiliriz. Yani Dada ve Gerçeküstücüluk galerisinde, MOMA'nın o ana kadar süregelen "duvar resimleri"ni bırakıp, kendimizi bir 'kolaj" (yapıştırma) ve Asamblaj" (birleştirme) dünyasında, kutular, nesneler, malzemeler ortasında, günlük yaşamın sanatla birleştiği bir noktada buluyoruz. 1920 ve 1922 arasmda, daha sonra gerçeküstücüler grubunu oluşturacak isimlerin çoğu Paris'teydi ve Dada akımıyla iç içe yaşıyordu. Gerçeküstücülüğü Dada'dan ilk ayıran ve ayn bir hareket halinc getiren kişi Fransız yazar Andre Breton oldu. Gerçeküstüculüğün Dada'dan farkları nelerdi? Andre Breton, Dada'yı "oldugu yerde saymak"la suçlarken, gerçeküstüculüğün "hayran kalmaya meraklı dogası", pozitif eylemlere katılması, derin bir düşünce oluşturabilmesi, Dada ile bir karşıtlar dizisi oluştunıyordu. Düşleri, hayalgücünü ve bilinçaltım en önemli veriler olarak kabul eden gerçeküstüculüğün çıkış noktası, "otomatik yazılar"dı. Anında akla gelen şeylerin kâğıda ilgisiz gibi görunen dökümü olan bu tarzı Andr€ Breton HAVA DURUMU Manı Adıyaran ANan Aflakya Aflttyt ArMn •1*1 B Y A Y A A V Y Y Y A Y 34°2C°EOın 23° 14* E n n » B 3716* Enınjn S 27» 6° Eaq>Jv Y 34*23* 6uftan1r4> 6 3 9 ° 1 t ° » f n w K »1 8 20° 17° ısgırB B 31° 10° IsaMM Y g 19° 10° taır Y 28* 17° Kart 25*16° l a b m B Y 28*20° Kaystri Y 36*16° Knttt 23* 15° Kııter* 26° 11° Koryt 26° 5°IUalya 25° 14° Mggt 26* 21° R^df. 24*ii*sanuı 26* «°Slrı 24° 16* SM» 33*20° Sıvtt 19* 6° S J*1a 27° 9°T«rtaO 25= 7 ° T ı * o n 25* 13* You«t Y 21° 13° Y 2»°14* A 36*13° B 31°20° A 2«*14* Y 24° 15° A 34*21° Y 24*17* 8 23° 9° A 37° 19* Y 22° 15° 8 28° 16° A 27° 13° AnısBrtam Y A AtM A °agd« S Y Brtı Borm Y Y Bn*» Ctneitt S A CkMf ffjmlun Y A Gra A K*»t Y 25° 30° 35* 27° 20° 21° 24° 26° 3»* 22* 36* 36* 21° Londn Maön) Y Mun* Mn> Yort Os» Pıns Ftonı Soi* TeJAvıv Momn A S 8 Y S Y 2" 29° 15= 19= 28° 37° 30° 22= 3T° 38= 2S= e B 22° 2»° CaMMk •ra Om* OmtMr A A Y A A S AK* &Mu(u Ggun«. "*x\ Sss* r I S M MMüfiüOG ncta akt» tüvr* gtn. M ı n n n ıwı Hogusu < Anadokı nui Dm ttjım»r Bao vt Oru K K I M U aOn* p M ı oger )»rtt x * g ^ K « HAVA SCAKLâ Ya»i *m > ,WWM lavı s o M ^ uUac» oget ymeme »5 •»imyKM. RüSK Kay w j)> »W»» «ti« w a r~ yua» I M B M kx*rm**X *vMt »stco "OmHB you " " »ı» » n glMr »Mtritn m n gfnloOuKKSın 3 4 1 » ttntmUtm anan mtm I tuntut aat * 2 ttuttu ı * lua a t o t O U Maman n.n tnm a a mm I utut i ato O U a a n EZ EZ Dotuu U a ü n ı K n a a n * * *0» «nMMmb « * gtcaaa O Dt Uü n K t t * *0 « M M b * a Ora tnmu. ****<* utıa culgak <*» 9604 uaufr 15 tm oMak OEtC S V SKMLKÂH MMn. FMtı. Annvr S HMn. Atayı 2». fttvvt 27 » UU Çtftrm S Mmıta 25. CtAMoH 24 < w a > 23. V N SÛIÛ Han açı> gecao». luglr <uıt» yftKMKi om tımttx esectt Gfl A nç k aagu okc gtrijUM» 10 m akc* jO