Katalog

CUMHURİYET/4 KÜLTÜRYAŞAM 20 AGUSTOS 1987 TELEVİZYON Jason ve arkadaşlan zorunlu wış yapiıkian bır gezegende Kaptan Kıd tle karşılaşırlar. Kapian önce onlan esır alıp, değeriı eşyalanna el koyar, ama daha sonra kendistnt Dragos'tan kurtarmalan ıçın onlardan yardun ıster Bu arada akaderm de Dragos'un saldırısına uğramtştır. Insanlar tarafmdan gelıştırılen Corgon adında. ılerıde çeşıllı ışlerde kullamiabüecek yapıdakı robotun ve bılgisayara bağlı dtğer oyuncakların nasıl konlrol edıldıpn anlatthyor. 19.00 Açüış Haberler 19.15 Yıldızlar Hâkimi4 19.40 Yaz Okulu: Computer Istanbul Şehir Tiyatroları Sevimti birgüldürü koıııık sanatçılara açılıyor Yeni mevsimde Ferhan Şensoy, "Keşanlı Ali Destam"nı, Işıl Kasapoğlu, "İki Efendinin Uşağı"nı ve Haldun Dormen Aristofanes'in "Kuşlar"ım konuk yönetmen olarak sahneye koyacaklar. Şehir Tiyatrolan'nın bu yılki konuk sanatçıları arasında Zeliha Berksoy, Deniz Türkali, Arsen Gürzap ve Ayla Algan var. Kültiir Servisi Istanbul Belediyesi Şehir Tiyatroları yeni sezon çalışmalarına başladı. Şehir Tiyatrolan'nın 19871988 repertuvannda altı yeni oyun yer alıyor. Ferhan Şenso\, Işıl Kasapoğlu ve Fransız yönetmen Line Hatchuel yeni sezonda Şehir Tiyatrolan'nda konuk yönetmen olarak görev alacaklar. Zeliha Berkso), D^ıiz Türkali, Arsen Gürzap. İsmel A). Savaş Dinçel kan Altıner'in sahneye koyacağı "Dallar Yeşil Olmalı"da Deniz Türkali, Y'alçın Boratap, Arif Akka>a ve Hikmet Körmiıkçiı oynayacak. Recep Bilginer'in "Kıskanç" adlı oyununu ise Perihan Tedü yonetecek, Engin Gürmen, Gulçin Akça>, Rauf .\ltıntak, Gul Gülgun, Ahmet l z , Özen Tutucu. Demira> Enil ve Sait Ergenç rol alacak. Nobel Edebıyat odulunu kazanan NiKalyagin Şehir Tiyatrolan'nın konuğu olarak İstanbul'a gelecekler ve bir oyun sahneye koyacaklar. Haldun Dormen ise, sezon sonuna doğru Aristofanes'in "Kuşlar" adıı oyununu sahneleyecek. Şehir Tiyatroları, ekım ayında perdelerini geçen yıl da sahnelenen oyunlarla açacak. Harbiye Muhsin Ertuğrul Tiyatrosu'nda Heinrich Böll'un "Katharina Blum'un Çiğnenen Onnru" sahnelenecek. Fatih Şehir Tiyatrosu Ruzzante'nin "Çulsuzlar" adlı muzikaliyle perde açacak. Üsküdar Şehir Tiyatrosu'nda ise ilk olarak Reşat Nuri Güntekin'in "Hançer"i oynanacak. Üç yıldır kapalı gişe oynayan "Lüküs Hayat" bu yılın repertuvannda da yer alacak. 198788 repertuvannda altı yeni oyun yer altyor 1. KANAL / TVDE SIKEMA Ünlü yünetmenler 20.00 İnanç Diinyası Kuram Kerım ve Turkçe açıklamasından sonra Din ve Ahlak konuşmast yer atıyor Program Turk Tasanuf Musıkısı'nden bır eserle son buluyor. 20.30 Haberler ve Hava Durumu 21.15 Perihan Abla TV 2. Kanal'da daha önce yayımianan programm tekran yayvnlanıyor 22.10 Diinya Grekoromen Güreş Şampiyonası 22.40 Komedi Ustalan: Matadorlann Valsi (Aynniılı bılgı yandakı sutuntarda) 23.50 Haberler Kapanış İKİNCİ KANAL 19.50 Açıhş 19.51 Müzik Bahçesi Progmmda, yaylı lamburda Fahrellın Çımenlı, kanunda Taner Soraçoğlu ve a&ız armonikasında Balansı Ahmel şu parçaian sesltndmyor Şadaraban saz semaı. SuJtanı yegâh peşrevı ve Sultanı yegâh sırto. Progmmda eyrtca Dılek Bale Crubu da yer alıyor 20.15 Haftamn Dizisi: Sherlock Holmes New York'ta 21.00 SanatFestival Istanbul Televızyonu'ndan Erol Alaçam'm hazırladıfı programda 15. Vluslararası fstanbul Festıvah kapsamında Aya lnnı 'de bir resıtai veren soprano Leyla Cencer yer alıyor. Gencer'm şan resttali 23 temmuz lanhınde gerçeklefmıstı ve sanatçıya piyanosuyla Koberto Negn eşlık edıyordu ASKARA (AA) "Ünlü Yonetmenler ve Filmleri" haftası, 2430 ağustos tarihleri arasında Akun Sıneması'nda Matadorlartn Valsi (The Wahz of the Toreadors) / gerçekleştirilecek. Hafta Yönetmen: John Guillermin / Oyuncular: Peter Sellers, boyunca ünlu yonetmenlerin, unlu sanatçılarla Margaret Leighton, Dany Robin, John Fraser, Cyri! gerçekleştirdiklen 7 film Cusack, Prunella Scales. / 1962 yapımı. / 105 dakika. izlenebilecek. Claude Kültiir Servisi 17 yıl boyun görmüş ve Peler Sellers'ın perde Chabrol'un yonettiği "Zehırli ca sevgilisi General Fitzjohn'u deki ilk önemli kompozisyonu Çıçek" 24 ağustos pazartesi yılda yalnızca bir kez görebilen sayılmıştı. gunü, Alaın Delon ve Richard Ghislaine, hasretine dayanamaFilm 1925 doğumlu Ingiliz yo Burton 'm basrollerini yarak tngiltere'ye geiir. General netmeni John Guillermin'în inı paylaştıkları, Joseph Losey'in evlidir ve yatalak bir karısı var zasını taşıyor. "Akdlı Afcc", "Pa"Meksika'dakı Cinaye'."i 25 dır. Kadının aşk mektuplarını ele ris Şarkısı", "Monty'nin Benze ağustos salı gunu, Sophia geçiren Ghislaine, bunları kulla riydim" gibi alçakgönullü film Loren ile Marcello narak sevgilisine kavuşmaya ça lerle işe başlayan Guillermin, da Mastroiannı 'nin bayolde lışır. ha sonraları "Yangın Kulesi", olâuğu Ettore Scola'nın "Özel Ünlü Fransız oyun yazarı Je "King Kong" gibi iddialı ve gos Bır Gun" adlı fılmi 26 an Anouilh'un bir oyunundan terişlifilmler>'önetmişti. Guiller ağustos çarşamba günü alınmış bir film. Oyun "Torea min bu tipik Fransız oyununu gorulebılecek. Luchino dorlann Valsi" adıyla yıllar ön Ingiliz atmosferine uyarlamayı Viscontı 'nin yonettiği ce bizde de sahnelenmiş ve Mü pek becerememiş. Rolun Peter "Masumlar" 27 ağustosta, nir Özkul'a sahnedeki en güzel Sellers'a göre olup olmadığı ise Nastassia Kinski ve Marcello rollerinden birini vermişti. aynca tartışılabilir. Yine de insan Mastroiannı 'nin basrollerini Oyundan yapılan ve yine ulke karakterine derinlemesine ve paylaştıkları, Lattuada 'nın mizde "Generalin Aşkı" adıyla alaylı bir bakış getiren bu sevimlı . "Aşkımız Bir Gunahtı" adlı gösterilen film aynı duzeye erişe guldürü izlenme>e değer bir film fılmi 28 ağustosta, Robert mediyse de butün dünyada ılgi oluşturuyor. Redford ile Barbara Streisand'ın basrollerini paylaştıkları Sydney SANAT KULISI Pollack'ın "Bulunduğumuz ısteyen ve sıgortalanmayı Yol"u 29 ağustostc, Topun gidip gelişi bekleyen 37 figüran, topun Coppola'nm yonettiği "Siyam İstanbul Belediyesı Şehir Dalan'la Gurun arasında gidip Balığı'' adlı film ise 30 Tiyatroları'nda figuran olarak gelışinı izliyormuş. ağustosta sunulacak. görev yapanlar, bir suredir kimi haklannı kullanamadıklarından ve çalışma koşullarından yakınıyorlar. Figuranlardan bazıları Şehir Tiyatroları'nda "konuk sanatçı" adı alıında çalışıyor. Şehir Tiyatroları Konuk Sanatçı Hizmet Sozleşmesi'ndsyse, fıgüranların hizmet yerleri dışında geçicı olarak görevlendirilmeleri durumunda, Harcırah Yasası hükumleri uyannca saptanan harcırah miktannın odeneceği yazıyor. Geçen yıl turneye çıkanlar buyuk bir mucadele vererek harcırahlannı almışlar. Ancak turneden dondükten sonra, aldıkları harcırahın ucretlerinden kesildiğini öğrenmışler. "Konuk sanatçılar", harcırah ve sıgortalanma sorunlarım Şehir Tiyatroları Genel Sanat Yonetmeni Gencay Gurün'le bırkaz kez konuştularsa da bir sonuç alamarr.ışlar. Söylenenlere bakılırsa Gurun. "Benım yapabileceğim bir şey yok" diyerek topu Belediye Başkanı Bedrettin Dalan'a atıyormuş. Şimdı, ış güvencesi Alarko Holdmg'in sahibi Üîeyir Garih, geçenlerde yaz sonu panisını Ortaköy'dekı evinın havuz başında verdi. Pani boyunca masalan bır bir dolaşan Garıh, bir ara sanat yazarlanmızdan bırimn bulunduğu masaya da oturdu ve uzun uzun sanatla olan ılışkisini anlattı. Garih, 19461950 arasındaki universite yıllannda, senaryo rekortmeni Bulent Oran'ın çıraklığım yapmış, on kadar filme senaryo yazmışu. Aynca şiır yazıyordu ve müzik meraklısıydı. Yakında. Alarko Holding bınası yanında 280 kişilık son derece modern bır konser salonunu sanatın hızmetine sunacaktı. Arkadaşımız bu sozleri ilgiyle dınledı. Ama bö>lesine sanat merakhsı olduğunu söyleyen Garıh'in davetinde, bakanların, bürokratların. bacm mensuplarının vans sıra muzik, edebıyat, sinema ve tiyatro dunyamızdan tek bir sanatçının bıle bulunmamasına akıl sır erdiremedi. Iş ve sanat 50 yıllık sinema kapatıldı TRABZOS (AA) Trabzonlulara yaklaşık yarım asır hizmet veren Sümer Sıneması'nda belediye tarafmdan konservatuvar açılacağı bildirıldı. Mülku belediyeye ait olan, ancak 50 yıldır özel teşebbus tarafmdan çalıştırılan sinema için mahkeme kanalıyla tahliye kararı alındı. Trabzon'da 10 yıl once 8 sinema bulunurken, bu sayı şimdi 2'ye indi. Aşk gemısınde bu de/a ozel bır yarışma duzenienmışiır. Honeycun kopek mamaları fırmasınm yenı kuıusu uzenne foıoğmfı konmak uzere en guzel ve yeıeneklı köpek seçılecektır. fsaoc'le Copher da bır kopek olarak yansmaya kaulmak ısterler. 21.30 Haberler 22.00 Gündem 22.45 Aşk Gemisi6 23.30 Kapanış İZLEYİCİ GÖZUYLE ISihayet arabesk Televizyonumuz nihayet arabeske yeşil Lşık yaktı.' Aslında niye bu kadar uzun süre naz ettı, hırçınlık yaptı anlayamadık. Arabesk televizyonumuzu arabesk fılmler çok iyı tamamlıyor. Doğrusu ben ve bır grup arkadaşım "Şu dunyadan göçup gıdeceğız, hâlâ bır Orhan Gencebay fılmi seyretmedık" diyorduk. Allah razı olsun, once Orhan abımız, sonra da Ferdi Tayfur. Bundan lyısi can sağlığıdır herhalde Ikı cumanesı ust usıe neşelı bır akşam geçirdık. Gulmekıen yerlere yalıyorduk. Sayın Haldun Dormen kendını yorup "Komedi Ustalan" dizisıni hazırlayacağma gıtsin birkaç kılo yerlı film alsın. Boylesi çok daha komık. Şimdı umutla bekliyoruz. Kibariye, "Acılann Kadmı Bergen", Kuçuk Emrah ve Ceylan'ın filmleri ne zaman televizyonumuzu şenlendtrecekler? A YSUy ELMAy tstanbul KONUKSANATÇILAR Onümüzdeki ntevsim Şehir Tiyatroları'nda konuk sanatçılar ağırhkta olacak. lşık Kasapoğlu (solda), Goldoni'nin "İki Efendinin Uşağı"nı sahneleyecek. Zeliha Berksoy fortada), "Kesanlı Ali Destanı"nda basrolü üstlenecek. Haldun Dormen (sağda) ise Aristofanes'in "Kuşlar" adlı yapıttnı sahneye koyacak. ve Ayla Algan ise Şehir Tiyatrolan'nın konuk sanatçıları olacak. Bu mevsim Şehir Tiyatroları'nda Ferhan Şenso>, Haldun Taner'in "Keşanlı Ali Destanı" nı sahneleyecek. Oyunda başrolleri Zeliha Berkso>, Ahmet Gülhan, Erhan Yazıcıoglu ve Suna Pekuysal paylaşacak. Yedat Türkali'nin yazdığı, Hajeryalı yazar Wole Soyinka'nın "Afrikalı Peygamber" adlı oyunu Fransız yönetmen Lina Hapchuel tarafından sahneye konacak. Carlo Goldoni'nin "İki Efendinin Uşağı" adlı ovununun yonetmeni ise Işı*. Kasap oğlu. Aynca ocak ayında Moskova Sanat Tiyatrosu yöneticisi Yevremov ve yardımcısı, oyuncu Yeni sezonda Fatih Şehir Tiyatrosu'nun ismi "Fatih Reşat Nuri Tiyatrosu" olarak değiştirilecek. Usküdar Şehir Tiyatrosu'nun adı ise, "Üsküdar Musahipzade Celal Tiyatrosu" olacak. Yapımına geçen yıl başlanan Kadıköy Kultur Merkezi içindeki Kadıkoy Şehir Tiyatrosu da buyük bir olasılıkla önumuzdeki yıl hizmete sokulacak. "Anadolu Medeniyetleri" TİRAS (AAJ Türkiye ve Arnavutluk arasındaki kültürel işbirliği çerçevesinde gerçekleştirilen, "Anadolu Medeniyetleri'' fotoğraf sergisi, Tiran'daki Ulusal Tarih Muzesi'nde açıldı. Açılış konuşmasını yapan Arnavutluk Kultur ve Sanat Komitesi Genel Sekreteh Petra Pojani, "Arnavutluk ve Turkiye'de bu tür sergilerin duzenlenmesi ulkelerımız arasındaki ilişkilerın gelişmesine katkıda butunacak, halklarımızın birbirıni daha iyi tammasma neden olacakttr" dedi. Turkiye'nin Tiran Büyukelçisı Bilal Şimşir de yaptığı konuşmada, bu tür faaliyetlerin iki ulke arasındaki ilişkileri daha da geliştireceğıni ıfade etti. R4DYO 1 K l 1 05.00 Açilış, program ve kısa haberler. 05.05 Ergı kervanı 05J0 Şarkılar ve oyun havalan 06.00 Köye haberler. 06.10 Gunaydın. 07.30 Haberler 07.40 Gtınun ıçınden 09.40 Arkası yarın 10.00 Kısa haberler 10.05 Reklamlar 11.00 Kısa haberler 11.05 Turkuler geçıdı. 11J0 Solısılerden seçmeler 12.00 Kısa haberler 12.05 Reklamlar 11.10 Ögle uzerı. \US5 Reklamlar ve radyo programlan. 13.00 Haberler. 13.15 Muzık. 13J0 Bolgesel yayın ve reklamlar 14.45 Turkuler. 15.00 Kısa haberler. 15.05 Oğleden sonra 16.00 Kısa haberler. 16.05 Çeşııli muzik. 16.30 Sol'sclerden birer şarkı 17.0* Kısa haberler 17.05 Köyümuz köylümuz. 17.25 Saz eserleri. 17.30 Dtn ve ahlak 18.00 Çocuk bahçesi 1U.15 Haftanın çocuk şarkısı 18J0 Bolgesel yavın 1835 Reklamlar 19.00 Haberler ve olayların ıçınden. 20.00 Gençlık koroları. 20.15 Şarkılar 20.30 Yurttan sesler. 21.00 Haberler 21.05 Saz eserleri 21.15 Turk ve Islam dunyasından 21JO Turk halk müzıgı kadınlar loplulugu. 22.00 Kuçuk konser. 22J0 Beraber ve solo şarkılar. 23.00 Haberler. 23.15 Geccnın içinden. 00.55 Günun haberlerinden özetler. 01.00 Program ve kapanış. OI.05flS.00 Gece vayını. T R T I I 07.00 Açıhş ve program. 07.02 Solıstlerden seçmeler. 07J0 Haberler 07.40 Turkuler ve oyun havalan 08.00 tki solısııen şarkılar. 08.30 Sabah konsen 09.08 Turkuler. 09.15 Çocuk bahçesi. 09.30 Sandıe Show soyluyor 10.00 Musiki dunyamızdan seçmeler. 10.20 Turkuler. 10.40 Turkiye*den çizgiler. 11.00 Beraber ve solo şarkılar. 11.30 Çeşıth muzik. 12.00 Turkuler geçidı 12J0 Açıklamalı klasık koro. 13.00 Haberler. 13.15 Hafif muzik 13JO Caz rrmzığı. 14.00 Amator lopluluklar 14J0 Yabancı dıl dersı. 15.15 Bıralbum 16.00 Şarkılar 16.20 Arkası yarın 16.40 Turkuler geçidı. 17JJ0 TSM kadınlar lopluluğu. 17J0 Çeşıth muzik. 18.00 Turkuler. 18.15 Tıyatro dunyası. 19.00 Haberler ve olaylann ıçınden. 20.00 Şarkdar. 20.15 Turkçe sözlu haftf muzik. 20J0 Yabancı dil dersi. 21.15 Türküler. 21J0 Hafif müzik. 21.45 Beraber ve solo şarkılar. 22.15 Hafıf muzik. 22J0 Bir roman / bır yazardan hikâyeler 22.45 Turkuler 23.00 Haberler. 23.15 Solisıler geçıdi 23.40 Hafif müzık 23J5 Perşembe konserı. 00.55 Program ve kapanış T R T I I I 07.00 Açıhş ve program. 07.02 Hafif müzik. 07JO Sabah konsen. 08.00 Sabah ıçın muzik. 09.00 Haberler. 09.15 Muzıkli dakıkalar 10.00 Muzik muzik muzik 11.00 Ögleye doğru. 12.00 Haberler 12.12 Gunun konserı 13.00 Ikı solistten şarkılar 13J0 Turkuler geçidı. 14.00 Konser saaıı. 15.25 Solisıler geçidı. 1535 Ikı solistten turkuler. 16.25 Hafıanın çocuk şarkısı. 16J0 Caz dunyası. 17.00 Haberler. 17.15 Geçmışten gunumüze. 18.00 Plak albumlennden. 19.00 Haberler 19.15 Ayın besıecisi. 20.00 Hafıf muzik. 20J0 Bır konser. 22.00 Haberler. 22.15 Gecenin geıırdıklerı. 23.00 Opera sanatı 24.00 Gece ve muzik. 01.00 Program ve kapanış MODERN SANAT TARIHININ ZAMAN T T J N E L I N D E BEDRIBAYKAM Picasso'nun 'Ktzlarhna özel muhajîz T e v York Modern Vv Sanat Müzesi'ni her gezişimde, Picasso'nun "Avignon'lu Kızlar" resminin başında özel bir muhafız olması beni şaşkına çevirir. Yan gözle göreyliyi kollayıp elimi tuale her değdirdiğimde, anlaşılmaz bir biçimde tarihe dokunma heyecanını yaşarım. Modern sanat tarihinin "Mona Lisa"sı sayılan bu başyapıtı, başka resimlerden ayırmak için özel bir duvar yapılmış. Şiir yurışması YENtCE (Cumhuriyet) Zonguldak'ın Yenıce ilçesındı yayımianan yerel Yenice gazetesinin, gazetenin ve Yenice Beledıyesı 'nin kurucusu Sabri Akay'ın anısına duzenledıği şiir yarışmasımn üçüncusü bu yıl yapılıyor. Konu sınırlamasını olmadığı "1987 Sabri Akay Şiir Yarışması"na 1 kasım günune kadar gönderilen şiirler katılabilecek. Sonuçlar 28 kasımda açıkianacak yarışmada derece alanlara çeşitli öduller verilecek ve ilk elemeyi kazananların yapıtlar bir kitapta toplanacak. BULMACA SOLDAN SAGA: 1/ Eksik bir organa, kişinin başka bir yerinden parça alıp eklemek yoluyla yapılan onarun. 2/ Bir akarsuyun herhangi bir kesiminden saniyede geçen suyun oylumu... Veba. 3/ Koz... Tuzak, kapan. 4/ Dişi geyik... Asya'da bir ırmak. 5/ Ses... Kayısı, erik, zerdali gibi meyvelerin kurusu... Aktinyum elementinin simgesi. 6/ Briçte bır roberi oluşturan iki bolümden her biri... Satıcüann kullandığı tahta tepsi. 7/ Eski Mısır inanışında ana tanrıça... İçki meclisi. 8/ Üç aylarda medrese öğrencilerinin koyleri dolaşarak imamlık edip para ve erzak toplamalan... Söz, laf. 9/ Amerikanın tropikal bolgelerinde yetişen ve besleyici sut veren bir ağaç. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Az sayıda çalgı için bestelenmiş müzik parçası. 2/ Kazıklıhumma da denilen tehlikeli bir hastalık. 3/ Gerefinden çok yemek yiyen... Fransa'da bir kent. 4/ Matematikte kullanılan bir sayı... Gözü doymaz, haris... Içine başka bir sıvı karıştırılmamış içki. 5/ Kimi böcek ve sinekleri öldurmek için puskiırtülen ilaç... Radyumun simgesi. 6/ Cet... Tann. 7/ Paltoya benzer bir tur ustlük... Kalıcılık. 8/ "Yazıklar olsun" anlamında kullanılan bir söz... Ünlü bir Fransız romancısı. 9/ Duzgün, tutarh. HAVA DURUMU Aoıyama AMon AnMya Artvr Bunı CanakhaM Dtnı» A • • e • A B A A B B 34° 2!» E«TO 2C°13° E n » 3416° Enuun 26° t ° E » * r 34° 23° SlsaıM 33° 14° eunısltn 24° 15° W O 30° 18° IsantM 23° 7" Isnr 26°!2°Kjn 27° U ° Kaamonı Y 6 B e A B B V A A B 26° 13° K,*!OTIİ 26° y Koıya l t ° 0° MUIya 5 ° 8° MuOtt 22° 6* Samsur 2t° 7°S«1 24° 5° Smoc 32°1B° S M S 17° î ° 5 Urtj V 4° Tetomaf 26° 7° Tntaofi 24° 10° voıga l ( > » i k k » ' I 25° 13° 27° 10° 30° 11° 30° 19° 21° 12° 24° 14° Î4°17° 22° 16° 20° 5° 34° 17° 23° 15° 24° 16° 24° 9° *ms»num Mru Sa0d°1 B(rn 8miısei CK. mış. Resmı goren Malisse'in bıle Picasso'yu kızgınlıkla "modern resimle ala> etmek"le suçlamasını göz onune alırsanız, başkalarının tepkısinı lahmın edebılırsinız. "Les Demoiselles" ın fıgure getırdıği aşın serbestlik, Kubist donemin tohumunu atan yapıtlanndan bıri oluşu, soğuk ve donuk renklerinin kadınlann Afrika maskelerinı andıran suratlarıyla birleştiğinde yarattığı etki ve doğal olarak Picasso'nun imzası, onu dunya Modern Sanat Tarihinin •'Mona Lisa"sı halıne getirmiş. Yenileme projesı çerçevesinde bu başyapıta, onu baska resimlerden ayırmak için ozel bır duvar yapılmış. EVRENSEL DİNAMİZM VE HAREKET İtalyan ozan Mari PtET MONDRIA X MOMA 'nın özel Matisse Galerisi 'ne geçme uynrısı netti'nin çevresinde ortaya çıkan Fütürizm, sürekli değisken bir dünden, karşımıza modem sanatın kilit adamı Piet Mondrian çıkıyor. İZMÎR (Cumhuriyet Ege yada evrensel bir dinamizm ve hareketm öne çıkmasıru savunuyordu.Mondrian'ın "Kendi Portresi" 1911 tarihini taşıyor. Bürosu) 56. Uluslararası İzmir Fuarı 'nın açılış tarihi nizm'in alışılmadık şekilde yenı bir değerlen(1911) ve Balla'run "Sokak Işıklan" koleksiyokan Mondrian'ın yapıtlarının "Soyut Saaat" dirmesini yapmaya zorlayacak olan "dev" boyaklaşırken, bu yıl daha 3 nun bu bölumunun en ılginç olanlan. Kubizm kavramına getirdiği veriler bugun bile bir geyutlu "triplik" (uç boyutlu resim) "Su "Besne"ye aynı anda (geometrik biçimlerle) de"sessiz' bir fuar olması için leneğin otesinde guncel ve 70 ve 80'li yılların Bundan sonrakı bolum, MOMA'nın en unZambaklan" tek başına yer alıyor. Bir gölde ğişik açılardan bakmak ve bunu bir tek duz yusoyut sanatından soz ederken Mondrian yme tüm gazinolar ve diğer lü ve en değeriı yapıtı, PkasM run 1907 yapımlı suyun üstunde duran çiçeklerin goruntüsü, rezeyde bir araya getirmekse, Fütürizm de bunu değinmemiz gerekecek bır isim. işyerleri uyarıldı. Anakent efsanevı "Avignonlu Kızlar'ı ile başlıyor. simsel olarak soyut sanatın renkte de fırçada hareket ve zaman "ikilisinin üretisini" aynı düz Belediye Başkanı Burhan MOMA'yı her gezişımizde beni şaşkına çeda butun dilini konuşu>or. Gormeye alıştığuıuz yuzeye getirerek yapıyor. Birincisi değişik ba"İlkel" olmak özfatura, fuardakı tum viren konu, bu rcsmin başında özel muhafız olkonulu kuçuk boy Empresyonist resimlerin dıkış açılarım, dığerı değişik bakış anlarını resişletmelere gürültu sınırlannı maması. Yan gozle gorevliyi kollayıp elimi tuşında bu akımın yepyeni bir yonu ortaya çıkıMondrian'ın hemen yanında belıren bır başmediyor diyebıliriz özetle. Aynı galeride bulubildirdiklerini anımsatarak, ale her değdirdiğimde anlaşılmaz bir biçimde >or. Bundan sonra Kübizmin devamımn çeşitka sanatçı da Rus konstruktıvıst akımının önnan Chagall'in 1911 yapımlı "Ben ve Köy" isimli "Fuarda her yerden ses tarihe dokunma heyecanını yaşarım. Dunyada lı değişık yorumlarmı getiren unlu ressamlar cusu supremaüst Malevitch. .<Mman dışavunımresmı, bu akımların dışında bir nevi 1520 sehiçbir resim daha etkileyici değü ve 1907'de kısa Fernand Leger ve Henri Laurens ve Juan Gris culuğunun Die Brucke dışında kalan diger bogeliyor, arabalar disko gibi, ne sonra ortaya çıkacak gerçeküstuculuğun haadıyla "Les Demoiselles"in yarattığı şok sonvar. Kubist eserlerle aynı zamanda uretilen başlumu Der Blaue Heiter (Mavi Surucu) akımıbercisi gibi. MOMA'nın ozel Matisse Galerisi'ne 'çısdak, çısdak' sesinden suz olmuş. Pıcasso, resmin ilk taslaklannda çıpka yapıtlar dizisi ıçinde, "Die Briıcke" (Köpnın unlu adları (Franz, Marek, Detaunay, Ja»geçmeden önce karşımıza Modern Sanatın kigeçilmiyor" dedi. Her yıl, lak kızların arasına kendısinı de koymuş, sonru) grubundan Alman Dışavurumcular Kirclensky \b.) Sonra karşımıza tanhte yeri dolduIıt adamlarından bin Piet Mondrian çıkıyor ve "Fuar panayır gibi" ra resımde vazgeçmiş, çıkarmış. jlesim bir sühoer, Nolde, Schmidt Rottluff ve İUIyan rulamayacak bır kandinskv çıkıyor. 18661944 sanatsever yine bir şaşkmlığa uğruyor. 1914 imeleştirileri yinelenirken, re biçimden biçıme girmiş, Picasso daha bıt"Füturistler" de gelıyor. arası yaşamış olan sanatçının yaptığı zalı "Renk Düdemleri" yapıtında fırça izlerıgürulıu en büyük sorunların medi diye bır koşeye koymuş. Sonra bır gun "Kompozisyon" serisınden once oluşturduğu ne yine rastladığımız Mondrian 194243 imzabaşında yer alıyordu. "bittiğine"'karar vermiş ve resmi ortaya çıkar1910 tarihli suluboyası. ilk "abstre" (soyut) yapıt lı "Broadway Boogie Woogie" ve 193943 im"Dejenere" sanat Bırinci grubun en beğendiğim yapıtı, Kirchner'ın 1908 tarihli "Dresden'de Sokak" ısimlı eseri. Empresyonızmin sakin ve huzurlu göruntulerine bir kontrast teşkil ederek ortaya çıkan ve en sert, en yalın, en hışımlı anlatım tarzlan ile figuru deforme ederek ve resme aktarmak istedikleri, "dısavurmak" istedikleri doğrultusunda renkler ve fırça darbeleri kullanan "Ekspresyonıstler" ıleride değineceğimiz 80'li yılların "Yeni Dışavunımculuğunun" da tohumunu oluşturan bir grup. Dışavurumcular, kaderin bir garıp cılvesi olarak 1937'de Hitler tarafından "*de]enere sanat" olarak teşhir edilmişlerdi. zalı "Trafalgar Square"de sanat tarihine daha ılerki yıllarda yukluce gırecek olan bırçok akımın temelini oluşturuyor. olarak tammlaruyor. Yani figur ya da herhangi bir nesneye hiçbir atıfta bulunmayan, renktondenge unsurlarını yalnız kendı ıç sorunlanyla gundeme geıiren bir çalışma. Yıne bu bolumde, Kandinsky'mn spontane dışavurumcu doğaçlamalan ve yavaşça gelişen, ıç duyguları yansıtan "Kompozis)on"larından sonra karşımıza Paul Klee, sadeden de öte "primitif" (ılkel) bır goruntuyle gelıyor. Sanatçı eserleri için, "Avrupa hakkında hiçbir veriyi ya da modayı bilmivor olmak, neredeyse tamamen 'ilkel' olmak. Sonra çok sade bir şe\ yapmak isterim. Kuçuk forıncl bir motif gerçekleşlirmek, kurşunkalemimin lekniğime gercksinimi olmadan gerçekleştirecegi bır motif. \tm gonıyorum ki, resimler omrumden daha fazlaanı doldunıcak. Bu islekten çok bir kader meselesi" dıyor. Gürültüsüz fuar Şereflikoçhisar şiir ynnşması Neo Plastisizm Mondrian ve Kubızmin ılışkileri hâlâ tartışma, hatta "polemik" konusu! Mondrian'ın 1917'deki " 3 . Kompozisyon" yapıtı sanatçının ilk soyut resmi mı? Mondrian'ın soyut geomelrik çalışmaları Kubızmin "nesneyi soyuılama" sureeinden yola çıkıp, bunun kaçınılmaz bır sonucu mu? Yoksa Kubizmi, bir "soyut resmc" gidiş >olu olarak görmek tamamen yanlış mı? "Nesne"nın giderek soyutlasması ile "Soynl Sanafa'erişmek bir tezat mı? Bu gibi sorular hâlâ bugun de guncel olarak sanat tarihçilerince tartışıladursun, biz kısaca Mondrian'ın her şeyi, gerçeğe hiçbir nesnel atıf yapmadan ritmik bır çizgi ve renk duzenlemesine goturduğunu hatırlayalım. Hollanda'da doğup Nevv York"ta ölen, çok az parası ve satışı olmasır.a karşın cesareti ile butün dunyada vaşarken ısim yapan Mondrian, "NeoPlastisizm" denilen ve onculuğunu yaptığı akım için şunları söyluyor: "Bizim yalnı/ katıksız bir çizgi >e renk ilişktsinden doğan bir yeni estelik ania>ışa gereksinimimiz var. Çunku ancak bu nilelikleki yapı>al ogeler hi/i saf bir guzelliğe golurebilir... Bu, evrensel gucun bir gosterisi ve omru boyunca bize duşman bir çevrede savaş veren biz fani ve zavallı insancıklann yaşamlanmızda bir nebze denjje bulabilmemiz için şan".' ' "De Slijl" ısmını verdığı dergısinde uzun ya/ıları çı 24° 32° Lonöra Maom Munın NMVn OM S Panı %aU Roma Sofya Sin Te A»tv îunh MOSKM Bo», Frmlchjfi Gm 8 M ° l t ° fjfjeh» Kahtre 1 VS° K? '9° 21° 24° 4C° 2™ 36° 36° •9° ° 1 » » i l S A B v ?6° 29° 13° 20° 27° 17° 39" 30° 26° 35° 36° 350 Tekerleğin icadı gibi Pıcasso "Kubizm"ı, Afrika maskelerinden esinlenerek buldu ve bu akımın ilk urunlerini, birlikte çalıştığı Georges Braque ile verdi. iki sanatçının 1911'de yaptıklan, Picasso'nun "Gitar ve Kadın" \e Braque'ın "Gitar ve Adam" resimleri bırbırlerinın o kadar benzerı kı. yan >ana asılı durduklan duvarda bunları ayın edebılmek için ımzayı aramaya mecbur oluyoruz. "Analitik" denilen bu Kubizm'den sonra, "Kolag", yanı vapıştırmalann eklenmesıyle "Senletik Kubizm" karşımıza çıkıyor. Bugun artık gunumuz sanatçılarınca bın turlu kullamlımı yapılan "yapıştırma" tekniği ilk " k a t " edildiğınde hem ala> hem de buyuk bır ılgı konusuydu Bugun gerıye baktığımızda, bunun nerede\se "tekerleğin icadı" gıbı onemlı bır nokıa clduğunu goruyoruz. Yuvarlak, daıre bıçiminde başka bir bölumde ise, sanatseverleri, Monel'nın ve Empresvo Füturistler 191O'da bır manifestoyla gundeme gelen ve italyan şair Marinetti'nın çevresinde Lmberto Boccioni, Giacomo Balla, Gino Severini, Carla Carra, Luigi Rossolo gibi isimleri loplamasıyla onaya çıkan Fmurızm, sanatla armoni ve "iyi" zevke karşı bır başkaldırmayı ve "rcnk ve şekil" gibi konular yerine surekli değisken bir dunyada evrensel dinamizmın ve hareketin ön plana çıkması gerektığini savunuyordu. Faşıst eğilimlerinı açıkça ilan eden füturistler "deli" tanımlama>ını kendilerı için saygıdeğer bır ifade olarak kabul cdıyorlardı Vapıtları ise, mesela akan zaman suresince bır mekânda koşan (gunumuzde futurist çalışmalara benzeyen sanatsal spor fotoğrafları görebılıyoruz) kışının geçen kısa sure ıçinde bıraktığı harekeıin ızlerinı gorunıulemekteydı. Boccini'nın "Kahkaba"sı J6° A K" 8WuUtJ Ggune^ K kjrk SSÖt Y I I İ M n n M ı ı E M UuduriuOu ndm *r.r Mgryc gtn 1ı.yi vc Hımtan nn l u r y safun » » » BKaak H*VA « SCMİIG. Sni amcw RUZOAR Kuay .t gjn^ y«rle'l»n ofj K^vvcne ,»C S u r ftfıMt at Igım* an» «m. Rulglr yiUtz vt gönrtnjıımKlan 35 64t «^ » e r . at smar n*w 6 kuvvttınıje aıane 1021 n n a ı oman ta 29 0*1 <nriı hto « 4 0 * M> KanKnı u o a w ,K4> gettcn DENI2 SUYU SıCAK^DCLAn tsMMm» 30 ömı C«STO Uantuns 26 f « ı « Aıangf Mtfjr 29 *PUI^ Alaıtya uresur 21 fttnyt 27 Ayvatk Cnsm Samsun TfJteKi HOM tfc* 25 Çnauan Kujaöas, 2< KuımOy Bnm>n TeKiUO 23 Smo» 22 max*j 21 Ftoryı 20 Mrtct Van g4u ruroj. <uçii ok,p gbna uahhO '5 u^ oouyKU Mac» M Paul Klee ve Kandinsky'nin ortak noktalanndan bin, unlu Alman "Bauhaus" okulunda oğreticilik yapmış olmaları. Mimari, heykel ve resim arasındaki sınırlan kaldırmayı amaçlayan bu akım, aynı zamanda dışavurumculuğun bıreyselliğine de bır tepki olarak 1919'da doğmuş. Çoğunlukla "Konstnıktivist" anlayışta çalışan kişılerden oluşan "Bauhaus"ta. her şeye karşın Klee ve Kandinsky'mn romanlık içguduleriyle, diğerlermin mımarı ve "Purist" yaklaşımları, bir uzlaşma zorluğu çtkarmamtş değıl A Dictionarv of Modern Painlıng. Methuen Co. London. P. 242. Ingıltere'de AuPaırlik organizasyonu bizim işımızdir Derin Limited Şirketı/Istanbul 158 53 42 Baby sitter Tel: 37253 ESKİŞEHİR StRECEK AIS'KARA (Cumhuriyet Bürosu) Şereflikoçhisar Dayanışma ve Kultur Derneğfnin duzenledıği şiir yarışması sonuçlandı. Yarışmada Abdülkadir Budak, "İnsanım Ben" adlı şiıriyle birinci, Kemal Bayrakçı "Aynıdır Özlemi İnsanın" adlı şiiriyle ikinci, Ergin Turgut, "Ege Kıyıları adlı şiiriyle uçuncıi oldu. Yarışmada verılen on mansiyon ödülune "Tasvir" adlı şiiriyle Candan, "Benjamın Molosie Darağacında" ile Haşim Kaner, "Asansorler" ile Derya Altmtren, "lnsanlığa Saygı" ile tlhan Demli, "tnsanca" ile Murat Alpavu "Sorgulama" ile Şukran Beden, "Eskı Bir Resimden ile Aydm Şımşek, "Hıdayet ile Ercan Yıldız, "Önce" ile İbrahım Oluklu, "İnsan, Sevgi ve Barış" ile Emel Se\ değer gorulduler.