Katalog

CUMHURIYET/10 21 TEMMUZ 1987 Celaliye'de askeri helikopter düştü Haber Merkezi Istanbul'un Silivri ilçesi yakmlannda görev uçuju yapan Kara Kuvvetleri KomutanlığYna ait bir helikopter anzalanarak sahile 300 metre uzaklıkta denize düştü. Kazada helikopterde bulunan üç pilot üsteğmen ile bir uçuş teknisyeni yaralandı. Dün sabah saat 09.30 sıralannda uçuş sırasında anzalanan helikopter irtifa kaybetmeye başladı. Pilot üsteğmen Süleytnan Kıyak yönetimindeki helikopter daha sonra Süivri'nin Celaliye köyü mevkiinde sahile 300 metre uzakhkta denize iniş yaparken parçalandı. Kazada helikopterde bulunan pilot Üsteğmen Süleyman Kıyak, pilot Üsteğmen Orban Akıa, pilot Üsteğmen Htkan Kambar ile uçuş teknisyeni Kâmil Türk yarab olarak kurtanldı. Evren'e şikâyet tstanbul Haber Servisi Kapalıçarşı esnafı, Nuruosmaniye esnafını Cumhurbaşkam Kenan Evren'e şikâyet etti. Evren'i, yaz çalışmalanm sürdürdüğü Cumhurbaşkanlığı Florya Köşkü'nde ziyaret eden Kapalıçarşı Esnaflan Derneği yöneticileri, Kapahçarşı'da alışveriş yapmak isteyen turistleri, Nuruosmaniye esnafının kendilerini "Kapalıçarşı" esnafı diye tanıtarak engeilemesinden duydukları üzüntüyü Cumhurbaşkanı'na ilettiler. Kabulden sonra gazetecilere, ziyaret lerinin nedeni hakkında bilgi veren Dernek Başkanı Oktay Arslan, "Kapalıçarşı'lfl'7r]lIY1Yl İVI Çfiflt l Cumhurbaşkam Kenan Evren dün Yıldız Sarayı nın neresi olduğu bellidir. Bua ^ U » U / t U l 9 { * u içindekibazı vakıfbinalarmıgezdi.Şişli'deki Türk Kalp Vakfı 'nda incelemelerde bulundu, Florya Cumhurbaşkanlığı Köşkü 'nde çalışmalanm sürdüren raya gelmek isteyen turist. Kapalıçarşı burası diye NuruEvren dün saat 16.30'da Yıldız Sarayı'na geldi. Saraym çeşitli bölümlerini gezen Evren, Devlet Konuosmaniye'ye götürülüyor" dikevi'nin bahçesine ek olarak yapılan üç katiı binanın kendisinden habersiz inşaa edilmesine kızdı ve "Projeier ve maketi Florya'ya getirin. Bu bina benirn haberim dışındayapılmış, belkigerek kalmaz" ye yakmdı. Arslan, Evren'in bu dedi. Evren, Şişli 'deki Türk Kalp Vakfı 'nm sağlık merkezinde kendisine verilen brifîngi izlerken çeşitli durumdan bttyük uzüntü duyduğunu konuyla özellikle sorular sordu. Verilen bilgiye göre 1975 'te kunılan vakıfta bugüne kadar 50 bin kişiy'e hizmet götürülilgileneceğinisöylediğini anlattı. dü ve 20 bin kişiye de bakım kartı verildi. MUSTAFA EKMEKÇİ ANKARA NOTLARI İdam Mahkumunun Mektubu... Araçgereçsiz öğretim AOANA (a.a.) Kurulduğu günden bu yana giderek büyüyen, ancak buyüdukçe eğitimoğretim imkânlan daralan Çukurova Üniversitesi'nde öğrenciler araçgereçsiz ders görüyorlar. Ünivcrsitenın Mühendislik Mimarlık Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü'ndeki öğrencüerin araçgereç olmadan den gördukleri, üniversite yönetinıi tarafından da dogrulandı. Makine mühendisligi bölümünde olması gereken kopya torna tezgâhı. kopya freze tezgâhı. dinamik balans makinesi, freze bıçak takımlan, hafızalı ossiflograf, güneş ışırunı ölçerler, basınç ölçerler, moment ölçerler, devir ve frekans ölçerler, duman gazı analizi rihazı, metal anaJizi cihazı gibi araçgereclerden hiçbirisi bulunmuyor. Jeoloji mühendisligi bölümünde ise eğıtim, laboratuvarsu yapüıyor. HABERLERtN DEVAMI duyarlı. Kimi koşullar yerine getirilmediği lakdirde açıkça söylemiyor larına bakışını, bununla koşut poliama o/ası basandan söz edilemeyetikasım tüm açıklığıyla sergitiyor. ceğini sezdiriyor. Başarı sürecini de Guneydoğu'ya konulan "teşhisin" bir zaman birimine bağlamtyor, ~bir ite kadar yanlış, sürekti değişken bir vaat adamı damgasım daha ilk günçizgi izlediğini sapladıktan sonra leden yemek ıstemeyen bir insanın dikröristlehn belırtı bir hedefte toplanan kaıı içinde. "tek bakışla" aamasızca vurmak, Ne var kı, Kozakçıoğlu'nunsözlepropaganda yapmak amaayla sürrinden önemli bir sonuç çtkıyor. Dedürdükleri olayların boyutlanmasma mek kı, devlet buradaki savaşımda neden şaşıyoruz? kimi olanaklan eksik, kimi maddi Sekiz ilin mutiak egemeni, biiyük koşullan sağlanmamış bir düzen içinyeıkilerle donanmış süper vali, geçen deymiş. Teruristlere karşı hem madpazar günıi kolordudaki toplanlıdan di eksikliklerin hem organize olamaçalışma odasına gırdığınde yeni somanın, hem de koordinasyon eksikrumluluklar yüklenmesinin üzerinliğı çekiliyormuş. Su tur yoksunlukden henuz iki saat geçmişti. Biriki lardan kurtulabılmek için bir super gündür Diyarbakır merkez, çevrede valilığin kurulması gerekiyormuş. incelenecek yoreleri gezerek süper valiyle başlayan 'yeni dönemiri" neler Kozakçıoğlu da leröristlerin sayıgetirebileceğin: araştınp duruyorduk. sı, güçlerinin oranı konusunda Başbakan kadar ıvımserdeğıl, öylesez"PKK'nin nefes alısını bile dik. ı\e kadardırlar, kimdirler ve nedinlediklerini" söyleyen Basbakanı dirler sorularına yanıı vermekten kayanıltan somut bilgiler sıra sıra onüçınıyor, ama yeni savaşımda karşı lamuze geliyordu. Bu örnekleri gorunrafın sayıstndan çok, devlet guçlerice PKK'nin nefes alısını "bile nm beceri şansmtn artmasmdaki ömdinliyoruz" savma karşı içimizden mi vurguluyor. "Hadi canım efendim, güldürmeyin insanı" demek geliyor. Örneğin bıze göre MtT, süper valinın buyruğunda olacak. KozakçıoğPtnarcık kallıammdan üç gün önce lu'na gore MİTyelerli göre\% yapabilterörıstler jandarma karakolları bumek için kendi içinde duzenleme yalunan Kızıllepe'den giriyor, baskın pıp hizmet verecek. Dolaylı yoldan yapıyor, ellerini kollarmı sallayarak bu konudaki eksikliği dokunduruyor gidiyorlardı. Daha taze örnek son Kozakçıoğlu. olayda bir kişıyi öldüren, iki kişiyi kaçıran leroristler bu eylemlerınden Örneğin, süper vali, askersivıl araiki gün önce Işık veren köyünun hesmda "komuta etmenin çok duyarlı men yakınmdaki karakolu basıyor bir aşamada " olduğunun bilıncinde iki askeri ölduruyorlardı. Peşi peşigörunüyor. "Bir s'nil'm askere buyne aynı verde iki gun arayla iki olay. ruk vermesindeki sakıncaları kavraDemek kı, teroristlerın bir nefes ahp mtş". Jandarma Asayiş Komutanlıkarakolu basmalanndan o nefesi sağı'na bağlıya da Genelkurmay'ınyeIıverdikleri bir giın sonrasma kadar nıden bagîayacağı birliklere doğru"soluklarmı dinleyen" otmamışıı. dan buyrıık verme yerine asıl görevinm bu buyrukları komulan eliy.'e Bu ornekler çoğallılabilır. Göruşeduyurmak olduğunu belirliyor. Subildiğimiz askeri ılgililer ıse. Başbaper vatıden gelen isrekleri uygulama kanın leronsılerin sayısıyla ilgili raaşamasma ancak Jandarma Asayiş kamlarına pek ilibar elmiyorlardı. Komutam koyacak. Bu yonlu sorumHaıta birisî, halkoylaması sayımtnluluk komutanda olacak, ne varki da binlerce kişinin yazılamadığtna komulan süper \aliye uygulamalargözu kapalı yemin edebileceğini bedan doğacak st>rumlulukla yükümlirtiyordu, lerorist sayısım kompulüre lü bulunacak. Gelecekle askersivıl bağlamanm hem doğru, hem de sağbiriıkle çalışmalarmdan olumsuz soitklı olmayacağını soyiüyordu. Kolorrunlar doğmaması için süper vali çok du çevreleri aslmda sıkıyönelım sözdikkatli bir koordinosyon yürutmecüğü ile başlayan sıkıntmm "yeni ye kararlı gorunuyor. yönerimle" giderilmesini hoşnutlukla karşılıyordu. Asılsorunu, sınır köylerinde, mezralarmda yaşayan halkın yavaş yaDüzenli bir ordu yerine, sivilasker vaş devlete eskiye oranla daha sogüvenlik güçlerinden otuşan onlarm ğuk bakmasınm onune geçebılmek. deyimiyie "üzel bir kolordunun" anHalka yeni yönetimi sevdirme, ınsanlam ve etki açısmdan daha yarariı lann devleıin ieror dalgalanna karsı olabileceğini önesuruyoriar. "Ordu" korunacağmı valinın sağlaması geadının yıpranmasından duydukları rekli, bu inancı duyurması zoruniu, kaygının yeni duzenlemeyle gidertlmaddi koşulların yanı sıra bölgede mesinden, kuşku yck, memnun kalbaşıa gelen manevi koşul işte bu. mışlardı. Yeni duzenlemeyle otumlu sonuçlar alınıp almmayacağı üzerinÇçzmesi gereken önemli sorun, • de yoğuntaşan irdelemelere suskun halkı "gece korkusundan" nasıl kurbakışlarla karşılık veriyorlardı. "tnraracağt sorusunda düğumleniyor. şattah"la başlayan iyiniyet göstenleAylardır suregelen uygulamalara barini hiç eksik etmiyorlardı. kılırsa, lerorist gece basıyor. ızlemcsi sabaha kaltyor. Bu yöntem terorisOzetiyle bu anlaltıklanm madaltin yakalanmasını olanaksızlaştırdıyonun bir yüzuydu. Öleki yüzunde ğı gibi, halkın güvenlik güçlerine yeni bir insanı, sekiz ilin tek egemen •kişisini, askersivil guçlerin sorumlu inançla bakmasını orıadan kaldtrıyor. Öte yandan gonüllü istihbaratt luğunu ve yönetilmesı görevini uzeyok ediyor, tekrar bel bağlanan ihrinde toplayan bir başka insanı, bir bar mekanizmasım orıadan kaldırısivili mceliyordum. yor, kuşku yok halkın devletle işbirHayri Kozakçıoğlu'nun göreve liği yapmasmı onluyor. daha önembaşlamasmm üzerinden henüz iki salisi bir gun sonraya kalan izlemelerat geçmişti. Bu kadar buyük yetkile sınır bölgesindeki insanlar, terorislerle donanmış, bolgeye ve olaylara tin gene vuracağı korkusuyla yaşıyor. bakarak yapacağımız tanımlama yanlış olmazsa. bir sivil paşadan, bir Hayri Kozakçıoğlu 'nun "gece Önemli yetkiliden çoğu kez göremeçıkmaunı" nasıl çözeceğı sorusuna diğimiz bir "denge adamına" bzgu bugünden kesin yanttlar verecek düişaretler alıyorduk. Üzerine tüm gözzeyde planlara, varsayımlara sahtp lerin çevrildiği, Guneydoğu'nun tek olmadığı görüluyor. Jeror eylemleriadammda yetkilerini, daha Onemlinin püf noktası ise gece baskınlarısi başarı şansını abartmadan incelena anında yanıı verebilmek. Başarıven bir vöneticinin çizgileri sezilivoryı ömimüzdeki bir hafta on gün içindu. de Ankara'dan isteyeceği maddi olanakların sağlanmasına bağlayan KoAçık mavi gözier, kalın bıyıklar, zakçıoğlu'nun kafasında belki de bıyuvarlak bir yuz. lnce esprilerle'sözze söylemediği ama gece baskınlanlerini daha duyarlı hale getirmeye nı orıadan kaldırabilecek kimi planözen gösteren, doğrudan soylemeklar da olabilir. tense örneklerle dolaylı yoldan "geleceği" anlatmaya çalışan dikkatli Uygulamaya geçmeden her bir şeyı bir kısılik. Buyruğu altındakilere karaçıkça soytemek ıstememesi elbeı doşı serı, ama dışında kalanlara yumuğal hakkı, haıta görevi. Zaten Kozakşak bir doğa. çıoğlu 'nun başarıya ulaşacağınt ya da ulaşmayacağtnı söylemek için henüz Hiç değilse yüklendiğı yetkiler Kovakit erken. Süper valiye zaman tazakçıoğlu kadar olmayanlarda gorünımak, hatta çaltşmalannda yardımcı len "düşmanı birkaç ay içinde olmak gerekıyor. kahredeceğim " gibi yüksek perdeden almalar yok süper valide. Başarıya Çelin bir savaşımm başlangıcında ulaşmamn koşullarını saptayacağını, super vali. Verdiği izlenim kısacası şu: ancak bu sapıamaları yani One süBuyük bir sorumluluk yuklendı, receği kesin ısıekleri •'hükümetin ama bu sorumluluğa devletin, hükükarşılamas! durumunda" elden gelen metin ortak olduğunu gösteren bir çabayı göstereceğmi söyleyebiliyor. mantık zinciriyle göreve başlıyor Kısacası Kozakçıoğlu'nun hedefe Saptayacağı ve Ankara'ya gelerek varmak için koşulları \ar. Gerekli söyleceği maddi koşullar bu manıık maddi olanaklar sağlanmazsa, buzincirinin ilk halkası. Daha şimdiden günden başarıdan söz etmenin anlasöylenebilir kı, başarısızlık sadece mı olmayacağını cümleleri arasmda Kozakçıoğlu 'nun sırtına yüklermeyedokunduruyor. Kozakçtoğlu şu anda cek. Beraberinde hükümeıin, devleelindeki olanaklaria leroristleri toz len es geçemeyeceğî sorumluluklan duman edeceğini söykmeyecck kadar da önümuze getırecek. (Baştarafı 1. Sayfada) CUMEYTARCAYUREKDlYARBAKiRdanyaz.yor Başarı,olanaklarabağlı (Baştarafı 1. Sayfada) Valiliğrne bir tayin yapılıp yapılmayacağı önumüzdeki günlerde belli olacak. Şu anda kesin bir şey yok. Olağanüstü Vali olmasaydı, zaıen her vali kendi bolgesinde Olağanüstü Hal Kanunu'na göre, asayiş hizmetini yürütecekti. Şimdi, bizim yapacağımız, valilerin alması gereken asayişle ilgili önlemlere biraz daha tepeden bakıp bu işi duzenlemek... getirecek bir eylem yapıp, örneğin kentin en kalabalık yerini tarayıp çok sayıda kişiyi oldurdunüz, bunu belki 2, belki 3 kişiyle yapabilirsiniz. Böyle ses getirmek için çok sayıda olmaya gerek >ok. Teroristlerin buyuk bolumunun daha once sınırdan girip çıktıklannın savunuimasına kaı>ın. >imdi yuzde 80'inin Turkive sınırtan içinde oldugu sovleniyor. Siz ne duşunuyorsunuz bu konuda? KOZAKÇIOĞLL Gidip gelenin sadece kişi olması gerekli değil. Gidip gelen arac *ar, gereç var, Suriye hududu doğru durust kapandığı takdirde bunların araçlanmn, silahlarının gidip gelme imkânı da kapanmış olacaktır. Bu zantana kadar gazetelerde doğru olmadan pek çok haber çıktı. Buna karşı nasıl onlem alacaksınız? KOZAKÇIOĞLL Oluşturulacak bir genel sekreterliğe bağlı 34 tane büro kuruyorum. Bunlardan biride basın bürosu olacak. Yani anında haber vermeye çalışılacak. Ancak, resmi ağız olduğu için, kesin doğrusunu vermeye çâlışacağız. Haberleşmeyi biraz daha geliştireceğiz. Her ilde buna benzer bürolar kuracağız. Teröre >önelik onlemleri alma görrvini verdiler size. Bu arada. sosyal ve ekonomik >onde. bolgenin sorunlannı çözmek için neden görev vermediler? KOZAKÇlOĞLt Şu anda bolgedeki illerin müşıerek meselesi asayiş olduğuna göre. belki o orıak konu ele alınıp, sorunun bu yanı çözülmek istendi. Diğer >anıyla zaten ilgileniliyor. asayiş meselesi var. Ama bu olsa da olmasa da idarenir. temel prensiplerinden biri de halkla diyalog meselesidir. Bir de kamuoyunun degerlendirmesi var... KOZAKÇIOĞLU Basının bu konuda gerekli oluşumu sağlaması, vatandaşa acele edilmemesi gerektiğini anlatması lazım. Olayın yavaş yavaş ve alınacak guzel tedbirlerle sorunun çözümleneceğini kamuoyuna anlatması ve kamuoyunu buna hazırlaması gerek. Paranız hazır dahi olsa bazı şeyleri temin etme imkânımz yokıur. Bu bakımdan olay hükümetin hem imkân tanıması, hem de tanınan imkânlarla gerekenin sağlanması meselesi... Peki leröristlerin baskınlan daima geceleri oluvor. Ğeceleri ne vapacaksınız? KOZAKÇIOĞLL Hep valilik yaptığım yerlerde, bana son 3 yılın istatistiklerini çıkarın derim. İstatistik de rasgele değih, istatistik de yararlanma için çıkanhr. Yani istatistikler daima onlem alınabilecek şekilde kullanabilmek lazım. Uılmem anlatabildim mi? Ozel timler Pcki, karşınızdakilerin u\guladıgı yöntemlerle mucadele edecek gerilla tipi >etişmiş >elerli eleman var mı? KOZAKÇ1OGLU Kullandığımız eleman isminin mutlaka, gerilla olması şart değil. Özel eğitim görmuş timler de aynı görevi yapabilir. Şu anda da öyle timler vardır. Biz bu ümleri geliştirmeye ve sayıca arttırmaya çalışıyoruz. Bunları Emniyet Genel Müdurluğu kendi bünyesinde hazırlıyor. Buraya gelen komand» birliklerinin çogu Izmir. Trakya dogumlu. Biraz burayı bilenleri bolgede kullanraa durumu var mı? KOZAKÇIOGLL Askeri konu bizim dışımızda. Biz sadece askerden yelişmiş hazır birliği alıyoruz. Onlan tensip eımek, seçmek, gorevlendirmek Genelkurma\'ın bileceği iş. "Bölge \alisi geldi de ertesi gün iş bilti" diye bir varsajımdan harekel etmek mümkun değil. Ba^an için nasıl bir surec getiriyorsunu/ gundeme? KOZAKÇIOCLL Ben şimdi size bir şey sorayım. Siz aşçı olsanız \e ben size, 500 porsiyonluk pirzola istiyorum, bunu bana ne kadar zamanda verirsiniz aSye sorsam, ne dersiniz? Hem de bu gece yiveceğim. Dersiniz ki bu 500 kişi ivin bir kere bana !0 tane yardımcı ver. Etleri dövdurteyim, hazırlatayım. Ocak dar dersiniz. bunu genişletelim. Garson sayısını arıtıralım ki, dağıtmak kolay olsun. Bunlar olursa, dersiniz ki, ben 2 saatte bu yemeği dağıtırım. Ama bunlar otmazsa, belki 4. belki 6 saatte dağılır. Yani helva yapmak için de pirzola yapmak için de bazı sariların oluşması lazımdır. Yani vereceğiniz zaman, sizin elinizdeki imkâna göre olur. Demek ki bu işi bir başarı çizgisinde gotürmek için dı>şundiığünüz bazı şartlar var. KOZAKÇIOGLL Elbette, bu işi yapmak için bir plan, bir hazırlık yapacağız. Eldeki me\cut imkânlanmız nedir, bunlara neler ilave etmek lazım, bunları göreceğiz. Daha bu çıkmış değil ortaya. Sınıra radar Sınırda bazı leknik ledbirler alacak mısınız? KOZAKÇIOĞLL Içişleri Bakanlığı bu konuda bazı hazırlıklar yaptı. İsrail'in kurdugu bir sistem var. Canlılar yaklaşınca haber veren bir radar sistemi buldular. O ya da daha gelişmiş bir teknoloji aracılığıyla bu sistem kurulabilir. Halkla diyalog Son gelismelerin ardından >öre halkı arasında sarsılan bir giıven olduğu gözlenhor. Bunu nasıl sağlavncaksınız? KOZAKÇIOĞLL1 Ortada bir Inönü: Ana dili Kürtçe (Baştarafı /. Sayfada) ması durumunda genel seçime gideceğini soyledi. Inönu, "Yasaklar kalkarsa, 12 Eylül oncesine dönulür" sözlerinin de aldatmaca olduğuna dikkatı çekerek, "12 Eylül oncesi • olatların müsebbibi olan MSP ve MHP'lilerin şimdi ANAP'ın içinde ve devlel kadrolannda önemli >erierde olduklarım" one surdu. İnönu. "Bizrakiplerimizlesiyasel sahnesinde uğraşın/. Orada hepsinin hakkından geliriz. Sandık ba^ında mucadele veririz. Biz yasaklar kalktıktan sonra karşımıza çıkacak herkesin hakkından gelir, dersini veririz. Kimseden korkmuyonız" diye konuştu. İnönu Özal'ın referan^umda hayır çıkması durumunda bunu kendisine destek gibi göstermek isteyeceğini de kayaederek. şunları soyledi: "Özal CHP'nin kapalıldığı ortamda ortalıgı boş bulup iktidar oldu. kendisini iklidar yapan şartlan şimdi surdürmek istivor. Ama, biz buna izin vermeyecegiz. Yasaklan, kısıtlamalan kaldıracağu. Siyasi vasaklann kaldınlması anayasadaki pek çok yasağın kaldınlması için bir adım olacaktır. Özal için demokrasi sadece allem edip kallem edip seçimi kazanmak demeklir. Ama artık yağma yok. Halkımız ANAP'ın ovunlannı, kandırmacalannı iyice öğrendi. Bu sefer halkımız oyunu SHP'ye verecek. Turkiye'>e isçi haklannı gelircn CHP'nin yolunda ilerleyen SHP iklidar olacak. Özal yasaklar için referandumu halka saygı gibi goslermeye calı>ı>or. Özal'ın halka saygısı varsa halka başka şeyler sorması gerek. 'Sendikalar rahaı çalışsın mı, daha iyi laban fiyaı verilsin mi, enflasyondan memnun musunuz?' diye halka sorsun. O zaman cevabını alır. Halka saygı asıl bunları sormavı gerektirir. Bülün derdi seçimlerde Karşısında korklugu siynsetçiler olnıasın. tki yuz kişiyi de Ugilendirse yasak msaktır. Kalkması gerekir. Özal'ın istediği ise bir süre daha iklidarda kalıp yandaşlannın kesesini doldurmaktır." Kendisini dinleyen çok sayıda kadma da hitaben İnönu, SHP iktidannda kadın sorunlan için ayn bir bakanlık kurulacağı vaadinde bulundu. Inonü, Kıbns Barış Harekâtı'nın >ildönümü dolayısıyla harekâta da değindiği konuşmasında şöyle dedi: "Kıbns Barış Harekâtı Kıbns'taki soytlaşlanmızın malını, canını kurtardı, ada>a barış gelirdi. Barış harekâlını gerçekleştiren başta donemin Basbakanı Bulenl Ecevil'e ve öleki vetkililer ile silahlı kuvvetler mensuplanna şukranlanmı, minnellerimi sunuyonım. Kıbns'ta bugun yapılacak olan banş için anlaşmadır. Turkiye bu konuda Birle>mi> Milletler'in hazııiadığı çerçeve anlaşmavı benimsemiştir. Ancak, Rumlann uzlaşmaz tavnna karsın mullefikimiz geçinen bazı ülkelerin bize karşı tavrına kızmamak elde değil. Koskoca ABD Kongresi bizim olumlu yakla>ımımm görmeden kınama \oluna gidiyor. ABD'nin kendisi bir federal devleltir. O nedenle federal çözümü destekleyenlerin en başla ABD'liler olması gerekir. Bö>le çiftc standarllı davranış olmaz." inönü konuşmasında anadili yüzünden kimsenin suçlanamayacağım soyledi. Birinci Dünya Savaşı'nda ve Kurtulus Savaşı'nda anadili farklı da olsa Anadolu insanının omuz omuza savaştığım bildiren İnönü Türkiye Cumhuriyeti'nin de böyle bir ulusal butünlak içinde kurulduğunu belirtti. İnönü şöyle devam etti. "Aoadfli ayn insanlann bulunması o olusun kültürünü zenginleştirir, zayıflatmaz. Tam tersi zengjnleştjrir, zalen Ataturkçu miUiyetçflik anlayişı da budur. Biz butün Türk vatandaşlınna anadili De olursa olsun Türk diye bakanz, biz politika olarak aynmcı poliUkaya gitmeyiz." Erdal Inonu, Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da PKK'cilcıın katliamları önlenemezken, tıim vatandaşlara kuşkuyla bakılmasını eleştirdi. İnönu, SHP'nin vatandaşların insan haklanna saygı göstererek. PKK'yi etkisiz hale getireceğini ve demokrasiyi kuracağını soyledi. SHP lideri, "Bolucu eşkıyayı yakalayamayan yetkililer o yöre halkının lümünü sorumlu tutma davranışına giriyor. Bir yerde cinayet oldu diye bülün yöre halkı suçlanamaz" dedi. Kars'ta "Dün CHP'nin bugun SHP'nin kalesiyiz" pankartıyla karşılanan înönü, "Aslan sosyal demokratlar. CHP'den rahmetli İsmet İnonü'nun demokrasiyi yerleştirmek için verdiği mucadeled? hiçbir zaman onu yalnız bırakmadınız, şimdi de bize destek veriyorsunuz" diye konuştu. SHP'nin Kars mitınginde konvoyda bulunan araçların miiıng alanına girmesi. polis tarafından engellendi. Miting sırasında polisin video çekimi yapması da SHP'lilerin protestosuna yol açtı. SHP Genel Sekreteri Fikri Sağlar, \ideo çekimi uzsrine polis yetkililerine itirazda bulundu. Sağlar, miting alamnda bulunan Vali Yardımcısı Ha>^li Soylu'dan çekimin durdurulmasını ve bantın silinmesini istedi. SHP Genel Sekreteri Sağlar, mitingten sonra Genel Baskan Erdal Inonu'nun Kars Valisi Hakkı Borataş ile şaplığı göruşme sırasında da \'ali'den olayın soruşturulmasını istedi. Sağlar, olayı şikâyet edince Vali Borataş, video göre\Iilerinin herhangi bir olay karşısında çekim yapmak uzere alanda beklediklerini bildirdi. Konvoyun alana sokulmamasının da yanlışltkıan kaynaklandığını soyledi. SHP Genel Sekreteri Sağlar, daha sonra yaptığı açıklamada, SHP mi' linginin engellenmek istendiğini bildirdi. Sağlar. vatandaşm üzerleri aranarak, video çekimi yapılarak ve araçlar alana sokulmayarak mitinge kaıılımın azalnlmasının amaçlandığını kaydederek, şoyle konuştu: "Baskı ve korVu yontemleriyle vatandaşın miting alanını terk elmesine yol açıldı. SHP'nin halkla teması engellendi. Vatandaşa hoyratça muamele yapıldı. İktidar elindeki güvenlik güclerini, SHP'nin toplaniısını engellemek için kullandı. Halkın gerçek sesi olan SHP, artık mevdanlara çıkmıştır. Hiçbir guç. hele holdinglerin iklidan Özal'ın gucu, gorkemli toplanlılannı onun halkla butünleşmesini engelleveıneyecektir. SHP bu iklidan ve antidemokratik uygulatnalan yok edecektir. Meydanlarda gümbür gumbur SHP ve onun genel başkanı vardır. Halk artık SHP mitinglerivle meydanlara dokulmüşlur." Tespit toplantısı Ne zaman çıkacak? KOZAKÇIOĞLli A\ın 23'ünde bölgedeki ilgililerle bir toplantı yapacağız. Bu toplantıda belki 24 saat, belki 72 saat kapanıp bir yerlere, planımızı, programımızı yapacağız. Elimizdeki imkânlan ve eksiklikleri saptayacağız. Ondan sonra yetkililerin karşısına çıkacağız. Diyeceğiz ki, eldeki imkân bu. yapılacak işler şu, bunlara karşılık gerekli olan da bu... Belki de hiçbir şey lazım değil. Işıe o verilecek olan imkânın süresine göre biz de ortaya bir sure koyacağız. Araç, gereç ve eleman durumu gözden geçirilecek... KOZAKÇIOGLU Elbette, diye lim ki, şu anda telsiz yeterli değil, çıkıp yetkılı mercinin karşısına faraza 500 tane telsiz lazım, diyeceğiz. Yani sorunun çöziımü size sağlanacak bazı maddi olanaklara bagKOZAKÇIOĞLU Yapacağımız plana göre, bize baa maddi imkânlar gerekecek. Ayın 23'ünde yapacağımız toplantıya, bağlı illerdeki tugay, asayiş komutanları, valiler, emniyet müdurleri, jandarma alay komutanları, yani bu konuda fiilen görev yapan ne kadar yetkili varsa, herkes gelecek, herkes görüşünü söyleyecek. Biz onları toplayacağız, oradan bir karar çıkmayacak, sadece ihtiyaçları tespit edip, onları hükümete bildi, receğiz. Hükümetin, ihıivaçlan hemen kaışılama gibi bir vukümluluğu var... KOZAKÇIOGLU Elbette, hü kümeı de bu konuyu öyle arzuluyor ki, gerek Maliye Bakanlığı, gerek fondan aktarma yapılması, bazı özel harcama imkânlarımn getirilmesi bu konuya çok olumlu baktıklanm ortaya koyuyor. Fona gelen paıayı nasıl kullanacaksınız? KOZAKÇIOĞLU Bir muhasebe sistemimiz olacak. Burada bir Bölge Valiliği teşkilatı kuracağız. Bir nuhasebe, bir saymanlık bölumu olacak ve parasal işlere bakacak. Bulunduğunuz bölgede lerore kanşanlar Başbakan'ın sıraladıgı bir sayı dizisi içinde mi, sa>ı olarak bir fikriniz var mı? KOZAKÇIOĞLU Sayı olarak bir fikrim yok. Verilecek sayıların olayı pek fazla olduğu gibi yansıtacağını tahmin etmiyorum. O sayı bir tahmindir çünkü. Tahmine dayalı, tahminin dışında istihbarata dayalı bir sayı olabilir. Ama bakın, burada sayı önemli değil. Elinizde silahla ses İdam hükumlüsü Abdülkadir Konuk'un "Gün Dirildi" adlı romanı yakında Dasılacaktı. Konuk, romanının gırişıne de şu şiirini koymu^u: "Yani umutlan ektim bahçeme/Kanla gözyaşıyla sufandı tohumASüne ferman çıkanldı/Ölsün dlye/Umulmadık bir günde/Gün dirildi çocuğum." Abdülkadir Konuk, üç çocuk babasrydı. Ybşı kırkını aşmıştı. Tariş otaylarından yargılanmış, 12 Eylül sıcağında ölüm cezasma çarptırılmıştı. Uzun suredir Burdur Cezaevinde hücredeydi. Yeni gelen cezaevi müdürünün sağ eğilımlı olduğu söyleniyordu idam hükümlüleri, bir bakıma burada işkence altında yaşamaya başlamışlardı. Abdülkadir Konuk, çocukluğunda geceyı, yıldızları çok severdi. Oysa beş yıldan beri gökyuzünü, yıldızlı bir geceyı görememişti Gündüz havalandırmaya çıkarılıyorlar, mavı gökyuzünü gorüyoıiardı ama, ya geceleri, ya yıldızlar! Çocukluğundaysa, yıldızlan sayar, düşen yıldızian seyrederdi. Abdülkadir Konuk sayrıydı. Yüreği tekliyordu. Diyet yapması gerekiyordu. Müdürlüğe başvurup bir elektrik ocağı verilmesini istedi. Kabul edılmedı. Abdülkadir Konuk da, taaa Ankara'lara, Cezaevteri Genel Müduru'ne basvurdu. Şimdi özetle yayımlayacağım mektup o mektuptur: "Cazaevleri Genel Müdürüne açık mektup: Sayın A. Kadır Gen&lioğlu, önce; tutuklu ve hükümlülerin yılda sadece birkaç kez yakınlannı kucaklayabildiklen açık görüş günlennı azalttınız. Çok' dediniz, eski göruş günleri için. Styler misiniz neye göre çok? Çoktuğun, nonvalin hstası ne sizce? Keyfilık mi? Açık göruşlehn, bu görüşlerde insanlann kucaklaşmalannın, özlem gidermelehnin, iktidar politikanıza ne gibi birzarar getirdiğini açıklar mısınız? Yoksa insanlar birkaç kez kucaklaşıp özlem giderince, enflasyon mu yükseliyor, işsizlik mi arbyor, ülke uçuruma mı sürüklenryor, dilinizden duşurmediğiniz kardeşlik' mi bozuluyor? Ne oluyor da bu görüsleri engelliyorsunuz? insanlann birkaç dakika göruşmelen, belki de size ısth rap veriyor. Onlann mutlu otuşlan sizi üzüyor belki de, kim bilir? Saym Genelioğlu; Bizlenn yıllartiır hücre/erde kalötğırnızı çok iyi biliyorsunuz. İçimizden bazılan yedi ytldır hucrede. En az kalanımız ise, bu yıl dörduncü yılrnı dolduruyor. İdam hükümlüsünun hücrelerde tutulmasını zoruniu kılan bir tek yasa hukmu gösterebılir misiniz? Hücre koşullan nadenryle, birçoğumuz çeşitli hastaJıklara yakalandık Zaman zaman bunlan duyurduk birçok yere. Bu isteğimize 1985 yılında verilen yanttlar, bugüne kadar gerçekleşmedi. Aldtğımrz yanıt neydi dersiniz? 'Sağlık nedeniyle koğuş talepleri, yerinde bulunmamıştır.' Sağlık, hücrelerden alınıp koğuşa verilmek için, yeterli neden sayılmryorsa, gerekli olan nedir? Açıklar mısınız? Tıne sağltk nedenfyle, 5.5.J987 tarihinde tdaroye verdiğim, 6.S7987 gün ve 7655 sayı ile makamınıza yolladığım dilekçeme, 7.7.1987 tarihinde verilen yanıt ıse olOukça ilginçti. yanıt sizin imzanızı taşıyordu. Diyorsunuz ki; 'Kapalı cezaevinde hukümlü bulunan A. Kadir Konuk hakkında, Burdur Devlet Hastanesı'nce verilen raporlarda gerekli tetkik ve tedavısının yapılmakta olduğu bildırildiğinden, adı geçenin diyet uygulayabilmesi için ıstemiş olduğu elektrik ocağının verilmesine imkân bulunmadığının 5.5.1987 tarihlı dilekçesıne cevaben teblıği rica olunur.' 8u yanıt, dilekçenin verilişinden iki ay iki gün sonra verHmlştir. Şimdi de ben yanıtlıyorum. Birincisi: Ben Burdur Devlet Hastanesi'ne hiç götürulmedim. Idamlık oluşumuz bahane edilerek, hastaneye göturülmuyoruz. Biliyorsunuz. ikincisi: Şiddetti ağnlar sonucu muayene olmak istediğimı bıldirmedikçe, hiçbir doktor tarafmda kontrol edilmedim. Ağnlar yoğunlaşınca İdare'ye haber veriliyor ve ancak bir veya birkaç gun sonra muayene olabiliyorjz. Bir kalp hasfası için bu acillık yefertı mi sizce. Üçüncüsü: Doktoriann size yollanan raporlarda açık açık ne yazdtklarını bilmiyoruz. Devlet sım gibi saklenıyor. Doktortar muayene için cezaevine geldiklerinde, polikliniğe yetismek için aceleyle muayene ediyoriar. önceki ilacın otkilı olmadığını soyledtğimde 'Bir de şunu deneyelirn' diyerek ilaç veriyoriar. Ben bir kobay değilim. Bu nedenle de verilen ilaçlan güvenle kullanamıyonjm. Dördüncüsu: Anjina Pektoris, ya da sortteşhis olarak gösterilen kroner yetmezliğinin, günümuzde tam teşftısı için geBştirilmiş metoOar vantv. Steteskop ve EKG yeterli sonucu vermemektedır. Bu durumu, Sayın Başbakanın Houston gezisinde, tüm kamuoyu öğrenmiş bulunuyor. Adını ettiğiniz doktoriara, Anjiografi cektirmek istediğimi belirttiğimde Sen anjiografiyi ne biliyorsun?' diye azariandım. Bilgi kimsenin hjkelinde değildir sanıyordum. Yanılmışım. Ve yine sizin güvenlı sözunü ettiğiniz doktoriardan biri 'Ne diyorsun kardesim, senı Houston'a mı yollayalım?' demek gafleOnde bulunarak, mesleğinin ne kadar erbabı olduğunu kanıtladı. Muayeneler sırasında 'Kriz de gelebilir, ötebilirsiniz de. Benim babam da da aynı şey var. Takdiri İlahi' gibi sozleri sıralayan doktoriara guvenebilir misiniz? Ben Houston'a gitmek istemiyorum. Ûlkemde gerçekten mesleğlne bağlı, ettiği yemini vizite ucretine değiştinrıeyen. inançlı doktoriann var olduğunu biliyorum, onlara saygı duyuyorum. Vfe ülkemde, anjiografi çekebilecek, damar ameliyatı yapabılecek, kalbi dantel gibi işteyebilecek uzmanlann, olanaklan olduğunu da bilıyorum. Idamlık da olsam bunlardan yararianmak istjyorum. 'Elektrik ocağı'm diyet için zoruniu göruyorvm. 325 liralık istihkak ve cezaevı karavanasımn kalp hastasma neler sağlayacağı açıktr. Aynca, hiçbir doktor oezaevı yemekierinoe kultanıtan yağı hastanede önenvez. Çünkü bunlar, zift gibi değdikieri yere yapışan yağiardır. 'imkân yok' diyorsunuz. Bir sağcı, cezaevı ağası için de aynı şeyi söyleyebilir misiniz? Söyleyin, ben de ömeklerini sıralayayım size. Sizce, insan variığmm öneminin öiçüsü nedir? Adı geçen doktoriann tedavisi etkili o/sayt*, 1985 yılından ben ağntann azalması gerekint. Oysa her geçen gün biraz daha rahatsız edicı oluyor. Tedavı bu mu? Şimdi sizden hiçbir şey istemiyorum. Her hastalığmıza 'psikolojik, reaksıyonel' teşhisini yap/şöran, önvargılı doktoriara da, en az onlar kadar ve hatta onlardan daha fazla nıh sağlığı içinde olduğumuzu açıklıyoruz. Ve onlan da ıstemiyorvz. HUardır cezaeviennde bakmstzlıktan, ılgısalikiBn, tedavı edHrnemekten öten tutuklulann sorumlusu sizlersiniz. Bir devletin başkanı siyasi idambklar için, 'Onları asmayıp da besleyecek miyiz?' dedikten sonra, alttakilerin sessiz, sinsi bir yok etme pcliükası uygulamalan gayet doğal bir olaydır. Beslememek için yok etmek gerek. Ama tarih Barbie'lerin yargılandığını da kanıtlamıştır. Dilekçeme verdiğiniz yanıt kamuoyu önünde protesto ediyonım. Tüm onuriu doktorian, insan yaşamına önem veren herkesi, bu tür uygulamalan protesto etmeye davet ediyoom. • Abdülkadir Konuk, Kapalı Cezaevı, Birinci Müşahede, Burdur." Birleşme hizipsiz olur atlerce savaş dunnnuna dönüyor. Gavealik onlemleri, etkln ve insan haklanna uygun olarak aiınmabdır. GüDeydoguBun sorunlan da ancak kaynaklann hızla derreye sokuiması ve hakça bir paylaşma Ue çözülebilir. Bu şekilde kır geriUasa tfiriinden eylemler de meydana geİBtez." Konuşmasma, "Ylflt TnnceU halkından güç almaya gddim" diyerek başlayan Bulent Ecevit, 2,5 saatlik gecikme ile Tunceli'ye ulaşmalannın arkasında Başbakan özal'ıh bulunduğunu soyledi. Konuşmasırun bu bölümü, "özal istifa " ve yoğun "yuh" sesleri ile kesüen Bülent Ecevit, "Buraya Oazıg üzerinden gelecektik, aucak açagın iplal edildlgini soyiedfler. Nedenini sordugumda bir yetkili bugüne kadar hiç rastbunadıgım bir öfke Ue aııza var, bakım var' diyerek karşılık verdi. Ancak sonradan Bçagın Maiatya'ya kayısı fesüvmünt gidccek olan Sayın özal için tahsis edildigjni ögrendim" dedi. Gczisinin referandum gezisı olmadığını vurgulayan BUlent Ecevit, 6 Eylül'ün DemirelEcevit meselesinin oylanması otmadığını beliıterek, sözlerini şöyle sürdürdü: "6 Eytül, yasaklaıu, sömnrünün, baskımn, tşkencenln oylanmasıdır. Ne beaim ve ne de Sayın DemireTin yasatuun it«ıit>Mii«ı mesdcsidir." "Tttrkiye'dc demokrasi obaydı benim, halkım ve işcflerin üzerinde baskdar olmayacakö" diyen Bülent Ecevit, daha sonra şoyle devam etti: "TSrkiye'de demokrasi olsaydı menüeketini Işsizük var diyettrketmek zoranda kalan Tunceiflllere, gh> tikieri yerierde nöfm ktttüftoııde TuccUUdir yazdıtı için kapdar yttzkrine kapanmaı, öMricfnHİe işkea (Baştarafı 1. Sayfada) Ekonoıniye (Baştarafı 1. Sayfada) li koşulların tam olarak oluşması halinde, tüm vadeler için geçerli olacak. Bankalara yönelik denetim mekanizması geliştirilecek. 2. Dövizde kısmi serbesti: Konvertibiliteye geçişin ilk aşaması olarak, Merkez Bankası bünyesinde bankalar arası döviz piyasası kurulacak. Kısa vadeli döviz fazlalığı bulunan bankalarda, kısa vadede döviz gereksinimi olan bankalar, arztalebe göre oluşacak kurlar üzerinden alışveriş işi yapabilecekler. Bu işlemlere Merkez Bankası aracılık edecek. Türk parası muslukları kısılarak, liranın aşın değer kaybı önlenecek ve kurların büyük ölçüde yükselmesinin önüne geçilecek. Merkez Bankası, reeskont ve açık piyasa işlemleri yoluyla gerçekleştirdiği emisyonu kısarak, bankalan döviz satmaya zorlayacak. Bankalar arası döviz piyasası sistemi yerleştikten sonra da, "döviz borsası" kurulması gündeme gelecek. 3. Devlel tekeüeri kaldınlacak: Başta sigara ve akaryakıt olmak üzere temel mal ve hizmet üretim ve satışlarında devlet tekellerinin kaldınlması öngörülüyor. Petrolle başlatılması düşünülen ilk uygulamanın, özel sektöre petrol ithali izni verilmesi olacağı kaydedildi. Buna göre, özel sektör spot piyasadan istediği gibi petrol ithal edebilecek. Yerli ve yabancı özel sermayeye açılan sigara sanayiinde ihraç koşulları yumuşatılarak, iç p!yasaya da özel sigara satışı serbest bırakılacak. Devlet, özel sigara firmalarından da, Tekel'den aldığı oranlarda vergi ve fon alacak. Sigaranın fiyatı serbest bırakılacak. 4. Özelleştinne çaltşmalan hızlandırılacak: Özelleştirme ile ilgili çalışmalar yoğunlaştırılacak. Başta bir kısım çimento fabrikaları olmak üzere, bir kısım imalat sanayi tesislerinin hisseleri yıl sonuna doğru satışa çıkanlacak. Ayrıca, Başbakan Turgut Özal'ın kamuoyuna taahhüt ettiği Türk Hava Yollan ve PTT'nin satışı da 1988 yılında yapılacak. Bu uygulama genel seçimlerden önce başlatılacak. cder, baslular uygulanmazdı. Demokrasi olsaydı o günkü (1213 temmuz çaasmaa) güvenlik sonımlulan bâlfl burada rutulmazdı. TunceU''r^i olayın arkaanda böyök oyıınlar var. Bunları söylemekten atanıyonun, kkap daynyonun. Birazok akh oian bu oyunlann hangj oyunlar oldogunu bilir." Ecevit, konuşmasında 20 temmuzun Kıbns Banş Harekâü'mn 13. yıldönümü olduğunu belirtüği sırada kalabalıktan, "blriesin" diye bağıran bir gence, "Biliyonım, sen SHP amblemini tuun k^isin. Ben burada TwUye*nin ulusal mesderindcfl söz edtyorom, bckle cevabmı aknnı. Kötü anlamda degil ama" diye seslendi. Ve Türkiye'nin ABD'de olduğu gibi dünyanın en çok kanşık iki ulusundan biri olduğunu anlattı. "Atatnrk alaih adamdı" diyen Ecevit, "Onun için ne matJu Türk otana" değil, 'ne mutlu Türküm diyene' demistir. Kıbns hankatuda TnncdflBer en ön saflarda şehit, gazf obnuslardır. Bir dergi, "Güneydoğuda Kürtler nöbet tutmayacakmış diye yazıyor." özal'a sonıyorum, bu insanlar eskiden ulusal binlkçlydi de şimdi mi bölücü oldular. Açıklamahdır." özal'dan Kıbns'ın işlerine, "bnrnunu sokmamaaı"nı isteyen Ecevit, özal iktidanna kadar hiçbir hükümetin ve partinin Kıbns'ın içişlerine kanşmadıgını soyledi ve Başbakanın acıktan açığa Kıbns'daki şeriatçı bir partiyi destekleyerek Türkiye'de olduğu gibi Kıbns'ta da demokrasiyi budamaya çalıştığını anlaru. Konuşmasırun son bölümünde özal iktidan doneminde kapatılan Tunceli Süt Fabrikası'nın açümasını isteyen Bülent Ecevit, sözlerini şoyle lamamladı: "Sayın öaal yann Kcban'da DSİ snlama tesisinl açacak. Kendiainde yürek varsa süt fabrikaauu yıDardır neden kapalı tutuyor, gdsin bnnnn hesabını Tunceiiulere venin. Yann bir gün GAP deroye girecek, aacaJk sadece getirin artntas ile it«nn«m« olmaz. Güney Kore'de nilli gdir işçtain, köyhuin bogaa suotarek arttarndı, özfünHkler yok edildi. GAP, ANAP iklidan dönemlnde deyreje girerse Tirkiye de bir Gttney Kore oinr. Sayın özai bir miiheııdistir. Kr gemi mübendU gemiy) sadece yapar, ancak o gemiyi bir kaptan ytzdarebüir. Özal deviel gemisini isin ehli bar lcaptana bıraksın." Konuşmasıru "büiesin" diye kesen gence yanıt vererek tamamlayan Bülent Ecevit, "Eskiden Tunceii'de de bölücB slogaalar aOnnta, ama siz oalan sflle tokat meydanlardan atardınız. Şimdi arkadasumn sornsnna gettvorum. Halka göven venncyea içindco birçok ses çıkartan bir yolcu otobösttnc binmek, böynk de olsa dogru defU. Dbette blrleşeçeglz, ama o hizip baslannı bir yana bırakarak" dedi. Geceyi Diyarbakır'da geciren Eoevitler, bugün Mardin'in Kızıltepe ilçesinde halka hitap edecekler. OSMANLI İMPARATORLUĞU'NUN REFORM ÇABALARI ; İÇİNDE BATIŞ EVRELERİ Ahmeı Rasim'in bu önemli vapııını. Hünumıuun diliyle. Hıf>ı Veldei Velidedeoğlu basıma ha/ırladı. 1800 lıra fKDl' ıçındej Çağdas Yayınları Turkocağı Cad. 39 41 Cağaloiiuİslanbııl BELGELERLE KURTULUS SAVAŞI AMLARI Ebubekir Hazım Tepe>ran 550 lira (KDV içinde) Çağdaş Yayınları Turkocağı Cad 3941 Cağaloğlufstanbul