Katalog

19 TEMMUZ 1987 EKONOMİ CUMHURİYET/11 Hazır giyimciler teminat mektubundan şikâyetçi PAZAR NOTLARI OSMAN VLAGAY Solda 'pazarlanabilir program arayışı' LONORA İngiltere'de işçi Partisi, yeniden iktidara gelmek için neler yapmalı? Solun 4 yıl sonra iktidar adayı olabilmesi için nasıl bir strateji izlemesi gerekli? Tutarlı, gerçekçi ve seçmen çoğunluguna "satılabilir" bir sol programın çatısı nasıl çatılrnalı, belirleyici ögeler neler olmalı? ingittere'de birkaç gün kalıp, biraz televizyon izleyıp başlıca gazeteleri okuyunca, yukarıda sıraladığımız sorufarın, özellikle Bayan Thatcher'a alternatıf arayan kesimde güncellik kazandığını fark ediyorsunuz. "Oemir Leydi" Bayan Thatcher, üçüncü seçim zaferinden sonra İngtltere'yi artık sürekli olarak muhafazakârların yöneteceğini ilan ederken, ingiliz İşçi Partisi, İngiliz İşçi Sendikaları Konfederasyonu. ve demokrasinin bir alternatifler rejimi olduğunu düşünen aydınlar, birbirini izleyen yenilgilerin değerlendirmesini yaparak, yeni bir çıkış yolu arıyortar. Son seçimlerin sonuçları, İşçi Partisi'nin, işsizliğin daha yoğun, gelir düzeyinin daha düşük olduğu, ülkenin kuzey kesimlerınde egemen parti konumunu koruduğunu, daha zengin ve müreffeh güneyde ise, pek başarılı olarnadığını gösteriyor. Güney İngiltere'de muhafazakârların, işçi kesiminden de önemli oy aldığı, Bayan Thatcher'ın "özelleştirtne" ve "herkesi kendi konutunun sahibi yapma" polıtıkalarımn toplumun geniş kesimin de benimsendiği anlaşılıyor. Bayan Thatcher'ın, bireyci değerleri yüceltme ve girişirncilik ruhunu canlandırma politikasının oldukça yaygın bir başarı kazandığı görülüyor. Buna karşı solun ne yapması gerekiyor? İngiliz İşçi Partisi'nin dinamik lideri Neil Kinnock'a göre, İşçi Partisi'nin iktidara yeniden aday olabilmesi için, özeflikle ekonomi ve sanayileşme alanında tutarlı yenı politikalar ortaya koyması, kamulaştırma ve konut politikalarını gözden geçirmesi, "birey"in özlemlerine daha fazta değer vermesi gerekiyor. Kinnock, geçen hafta içinde partisinin yeni milletvekillerine hitaben yaptığı konuşmada, "Poiitikamızı halkın özlemleri doğrultusunda yeniden belirleme çabalanmızda bizi ihanetle suçlayanlar olabilir" diyerek bu tür eleştırilere karşı cephe alacağını peşınen açıkladı. satılabilir" olması geliyor. Gould, "Halkın büyük bölümünün özlemlerinden kopuk bazı uzmanların hazırladığı programlarta yola çıkarak başan sağlayamayız" diyor. Gölge Kabine'de Ticaret ve Sanayi Bakanlığı görevine getirilen Bryan Gould'un yanı sıra Gölge Kabine'nin Çalışma Bakanı Michael Meadher ise Bayan Thatcher'ın uyguladığı "popüler kapitalizm"ln karşısma "sosyalist bireycilik"le çıkılması gerektiğini ılerı sürüyor. İngiTtere'nin önde gelen bazı liberal ve sol eğilimli aydınlarının da benzer tahliller yaptıkları görülüyor. Örneğin Fabıan Grubtı'nun tanınmış isimlerinden Alan Ryan, The Times Gazetesi'nde yer alan ilginç makalesinde, İşçi Partisi'nin, son seçimlerde oldukça başarılı bir kampanya sürdürdüğünü, ancak demokratik yapıya yenıldiğıni belirtiyor. Ryan, "Bayan Neil Kinnock TV, video saüşları ilk 200 müyurhk 6 ayda % 30 geriledî israf önlensin Ilk 6 ayda 371 bin renkli TV, 79 bin 550 video satıldı. Bu yılki toplam satışların TV'de 600 bin, videoda 150 bin olması bekleniyor. FARUK BESKİSİZ Renkli televizyon ve video satışlan hızla düşüyor. Bu yılın ilk altı ayında geçen yılın eşdönemine göre renkli TV satışları, yuzde 32 duşerek 467 bin adetten 317 bin adete geriledi. Video satışları ise 114 bin adetten 79 bin 550 adete duştü. Böylece video satışlarındaki düşüş de yüzde 30'u buldu. Elektronik Cihaz İ relicileri Derneği (ECÜD) Başkanı Maral Öztekin, elektronik sanayiinin yaşaması için, hukümetin tüketici kredisi konusundaki çalışmalan hızlandırması gerektiğini belirterek "Bu kredi ile tükeiici de konınacaktır. Satışlann düşmesi ne paralel olarak iiretici firmaların kapasiteleri de düşmektedir. Maliyetler tam olarak fiyallara yansıtılamıyor. Bunun bir kısmını sine>e çekiyoruz" dedi. Elektronik piyasasında renkli TV ve video satışlarının tahminleri aşacak düzeyde düşuş kaydetmesi, başlıca üç nedene bağlanıyor. Bu üç neden şöyle sıralanıvor: • Vatandaşın satın alma gücunün düşmesi satışların düşmesini doğrudan etkiliyor. Vatandaş, taksitle satışa yönelse bile, her ay ancak küçük miktarda ödeme yapabiliyor. Bu ise malın fiyatını daha da arttınyor. • Yılbaşmdan bu yana özellikle Kıbns uzerinden organize olarak getirilen kaçak ürünler, piyasada etkisini giderek arttınyor. Uzakdoğu ülkelerinden yine organize olarak Kıbrıs'a gonderilen elektronik ürünler, buradan Turkiye'ye sokuluyor. Kaçak olarak getirilen radyo, muzik seti, renkli TV ve diğer ürünler için vergi ödenmediği için, bu ürünler piyasada yerli ürüh fiyatının altında satılabiliyor. Kaçak ürun fiyatının daha ucuz olması, tüketiciyi de cezbedebiliyor. Boyiece, kaçak ürünlerin yerli urünlerle rekabet etme gucü artıyor. • Piyasada "ihtiyacın varsa taksitle al, pesin sat" turünde bazı firmalann başlattıkları uygulama, vatandaşı "sahtekârlığa" yonlendiriyor. Bu uygulamayla piyasadan çok ucuza TV, video satın alan ban lirmalar, bunları bayilerin satış fiyatının çok altında bir fiyattan satabiliyor. ECÜD Başkanı Maral Öztekin, piyasada "anormal derecede" kaçak ürun bulunduğunu belirterek "Kaçakçılığın bu boyuta erişeceğini tahmin elmiyorduk. Hiikiimet kaçakçılığın önune geçmeli. Verli TV, video fıyatlannın yüzde 57'si, devlete verilen çeşitli vergilerden oluşuyor. Kaçakçılar ise vergi vermeden iiriinlerini satıyoriar" diye konuştu. Oztekin, geçen yıl 900 bini bulan renkli TV satışının bu yıl 600 bine gerileyeceğini tahmin ettiklerini hatırlatarak şunları söyledi: "Önümüzdeki yıllarda renkli TV satışlannın 600 bin civannda kalacağını tahmin ediyonız. Video satışları ise 100150 bin arasında gerçekleşebilir. TRT'de 2. kanalın daha işler hale gelmesi, önümüzdeki donemde 3. kanalın açılması ve u>du yayınlannın da başlaması ile renkli televizyon satışları bu seviyede kalabilecektir. Aynca her geçen gün teknoloji değişivor, böylece Türkiye'de eski televziyonlar da yenileriyle değiştirilecektir. Tüm bunların yanı sıra, önümüzdeki yıllarda şu anda inşaatı devam eden evler bitmiş olacaktır. Satın almagücünün düşmesi, kaçakçılığın artması etkilioldu Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği KDV alabilmek için verilen teminat mektuplarmın zamanında iade edilmediğini ve bu nedenle sektörün 200 milyar liralık zarara uğradığım savundu. Ekonomi Servisi Hazır gi nın vergi dairelerinde bir yıldan yim sektöründe Katma Değer fazla kaldığı bildirildi. KDV için Vergisi'ni alabilmek için vergi da alınan teminat mektuplannın çöirelerine verilen teminat mektup zümü çok uzun süreler aldığınlannın zamanında iade edilme dan, firmaların bankalar nezdindiği belirtildi. Sektörün bu ne deki teminat mektupları limitledenle yaklaşık 200 milyar liralık rinin büyük bölümUnü KDV için kaynak israfına uğradığı savunu kullandıkları kaydedilen açıklalarak teminat mektubu yerine mada, daha sonra şöyle denildi: firmalardan ödeme taahhütna"Bu durumda kotalı ihracat mesi alınması onerildi. için gerekli teminat mektuplanTürkiye Giyim Sanayicileri nın sağlanmasında büyıik zorDerneği'nden yapılan açıklama luklaria karşılaşılıyor. Henüz yıda, uretici firmalann KDV uygu lın ortasında bulunmamıza rağlamasında nakdi iade alabilmek men birçok firmanın teminat için vergi dairelerine teminat mektubu limitleri şimdiden dolmektubu vermeleri gerektiği ha maya başladı. Bu durumun önütırlatıldı. Firma beyanlarının müzdeki aylarda hazır giyim ihdoğruluğunun güvencesi olarak racatını olumsuz yonde etkilemeistenen bu teminat mektupları si kaçınılmaz olarak görülüyor." Gould "Halkm biiyük bölümünün özlemlerinden kopıtk bazı uzmanların hazırladığı programlarla yola çıkarak başan sağlayamayız" derken Gölge Kabine'r.m Çalışma Bakartı Michael Meadher ise Bayan Thatcher'ın uyguladığı "popüler kapitalizm"in karşısma "sosyalist bireycilik"le çıktlması gerektiğini ileri sürüyor. İngiliz İşçi Partisi'nin, son seçimlerde daha da kötü bir sonuç almasını önleyen başarılı kampanyanın mimarı, partinin yeni yıldızlarından Bryan Gould'un vurguladığı noktaların başında da saptanacak strateji ve politikaların "halka nedenle" diyor Gölge Kabine1 nin Çalışma Bakam Michael Meadher, "Biz İşçi Partisi olarak yalnızca toplumun en yoksul ve ayrıcalıksız isimlerine değil, yüksek teknolojiyi özümsemiş yeni işçi sınıfına' da çekici gelecek politikalar ortaya koymak zorundayız. Daha çok İngiltere'de yaşayan, kendi evinin sahibi olan, gelirini arttırmayı başaran kesime de seslenmek zorundayız" diye konuşuyor Alan Ryan da, İşçi Partisi için çıkış yolunun, "zenginlik vaat eden bir karma ekonomi" olabileceğini savunuyor. İşçi sınıfının gönüllü katkısıyla kamu kesiminin akıllı müdahalesinin, sosyal adalet içinde zenginleşmeyi sağlayacak bir "sosyal piyasa ekonomisi'nin ya da "güdümlü kapitalizm'in temelıni oluşturabileceğini ileri sürüyor. İngiliz İşçi Partisi'ni yöneten grubun da benimsediği yeni ilkelere göre, 4 yıl sonra iktidara aday olabilmek için oluşturulacak yeni programın, bir yandan toplumdakı eşitsızliklerı azaltırken diğer yandan verımliliği ve ekonomik gelişmeyi mutlaka daha ileri noktalara götürmesi; bunu yaparken de kendi çıkarıMargaret Thatcher nı her Şeyin önünde gören "biThatcher döneminde ekono rey"e de yeterince hitap edebilmik durumlarını düzelten İn mesi gerekiyor. işçi Partisi'nin ayırdedici özelgilizlerin oranı, nüfusun yüzliklerinı yıtirmeden bu yeni ılkede 40'ını aşıyor. İşçi Partisinin etkileyebildiğı işsizlerle leri gerçekleştıremeyeceği tabii vasrfsız işçilerin sayısı ise çok ayrı bir tartışma konusu. Bu yödaha az. İşçi Partisi bu ne ne yönelecek bir İşçi Partisi'nin denle seçimi kazanamadı" di kendi içindekı katı sol unsurların yoğun tepkisiyle karşılaşmayor. sı ve hatta çatlaması da bir olaRyan'ın tahliline göre, artık seçimlerde sonucu soyut ve İngiliz îşçi Partisi'nin moral sorunlar değil "ekmek dinamik tideri Neil ve çıkar hesapları" belirlıyor Kinnock'a göre îşçi Çahşanların yüzde 87'sinin, ya Partisi'nin iktidara yeniden ni işini korumayı başaranların, aday olabilmesi için, 18 yılda durumiânnı düzelttikleözellikle ekonomi ve rini kaydeden Ryan, Bayan sanayileşme alanında Thatcher'ın özelleştirme ve belediye evlerini kiracılarına sat tutarlı yeni politikalar ma poitikalarının da çok sayıda ortaya koyması, insanı "mülk sahibi" sınıflar kamulaştırma ve konul safına çektiğıni belirtiyor. "Böy politikalarını gözden le bir ortamda, İşçi Partisi'nin geçirmesi, "birey"in seçmene sunduğu çok sulan özlemlerine daha fazla dırılmış sosyalizmin bile yete değer vermesi gerekiyor. rince geniş bir pazarı olamasılık. Marksist Ingılız solunun tadı" diyor Ryan. Alan Ryan ve diğerlerı, İşçi nınmış isimlerinden V. G. KierPartisi'nin seçimlerde umduğu nan, böyle bir olasılığı değerbaşarıyı sağlayamamasını, lendırirken, bugün kısmen İşçi özellikle ekonomik politikaları Partisi'nde yer alan küçük, fanın yeterince ınandırıcı olama kat enerjik sol gruplann kendi masına bağlıyorlar. Örneğin aralarında bırleşerek ayrı bir poenflasyonu kamçılamadan iş litik odak oluşturmalarını ve önsizlik sorununu çözeceğini va celikle halkı eğitmeyi amaçlaat eden İşçi Partisi'nin, bunu yan bir kampanya yürütmelerinasıl yapacağını açıkça ortaya ni öneriyor. koyamadığı, sosyal eşitsizliği İngiltere örneği de gösteriyor azaltacak vergi reformu paketinı kı, değişen toplumsal yapı ve ınandırıcı biçimde seçmene an değişen koşullar solu da farklı latamadığı belirtiliyor. düşünmeye, pek çok şeye yeniO halde yeniden iktidara den bakmaya zoriuyor. Demokaday olabilmek için ilk yapılma ratik yoldan iktidara aday olmak sı gereken şeyin, seçmen ço isteyen sol partiler. seçmen çoğunluğuna çekıci gelebilecek, ğunluğunun beğenisini kazanayaygın toplum kesimlerine "pa cak, özlemlerine ve hayallerine zarlanabilecek' bir ekonomi cevap verecek programlar ortapolitikaları bütünü oluşturmak ya koymak için yoğun bir fikir olması gerekıyar egzersizıne girmiş görünüyorİlk hedef, ortaya konacak lar Boyle bir arayış içine girmeprogramın "pazarlanabilirliği" yen sol partilerin ise "huysuz olunca, programın da buna gö birer muhalefet odağı" olarak re belirlenmesi zorunlu. "Bu kaimaları kaçınılmaz görünüyor. Akbank Genel Müdürü Hamit Bellt Anlaşma bozulmadı Ekonomi Servisi Akbank Genel Müduru Hamit Belli, yuzde 48 faiz üzerinde 17 banka arasında varılan centilmenlik anlaşmasının bozulmadığını soyledi. Hamit Belli, Türk Ticaret Bankası ile Yapı ve Kredi Bankasının birer şubelerinde yüzde 53 faizin verilmesini "atlama" olarak niteledi ve bu tür münferit olaylann bir daha yaşanmayacağını savundu. Belli, aylık yüzde 40 faizin yıllık toplamının yüzde 47.70'e geldiğini, her bankanın yüzde 48'i aşmamak üzere faiz gelirlerini istediği sürelerde Merebileceğini ve bunun centilmenlik anlaşmasını bozmayacağını söyledi. DüNYAYA AÇILAN PENCERE Amerika'da genç kuşaktan bir kapitaüst 'kahramanın' sonu Los Angeles polisi, Minkov'un uyuşturucu satışı ve diğer yasadışı yollardan sağladığı "kirli" parayı, halı temizleme makinelerine yatırarak "temizlediğini" öne sürünce işler birden tersine döndü. Şimdi Minkov, hem milyonlarca dolarlık servetini hem de "genç kuşağın kapitalist kahramanı" unvanım kaybetti. Ekonomi Servisi ABD'de 21 yaşındaki Barry Minkov, 3 ay öncesine kadar pek çok insanın yaşamı boyunca sahip olamayacağı ün ve servete sahipti. 15 yaşında evlerinin garajında başladığı küçük çaplı halı temizleme işi 6 yıl sonra piyasa değeri 210 milyon dolar olan halka açık bir şirkete dönüşmüş ve genç girişimciyi 109 milyon dolarlık bir servet sahibi yapmıştı. Ancak Barry Minkov, şimdi birtakım yasal soruşturmalarla karşı karşıya. Sahibi olduğu ZZZZ Best'in "Halı teraizleme sektörünün General Motors'u" olduğunu söyleyen ve işi "Bir gun ABD başkanı olacağım" demeye kadar ilerleten Minkov şirket fonlarından haksız olarak 23 milyon dolar almakla suçlanıyor. Los Angeles polisi ZZZZ Best'in uyuşturucu satışlarından ve yasadışı yollardan önemli miktarlarda kâr sağladığını ileri sürüyor. Minkov'un evini ve bürosunu arayan polis, bugünlerde şirketteki para akışını gözler önüne serebilecek bir belge peşinde Minkov, sağlık durumunu MİNKOV'UN İŞİ ZOR Telefon rehberinin son sırasında yer alması için sirketine ZZZZ Best adını veren Barry Minkov, aynı zamanda iyi bir sporcu. Kadmlan etküemek için vücut geUştirme çalışan Minkov 'un işinin bu kez bir hayli zor olduğu belirtiliyor. gerekçe göstererek ZZZZ Bestten istîfa ederken, şirket yöneticileri alacakhlara karşı korunmak için yasal olarak iflas başvurusunda bulundular. Bir zamanlar çılgınlar gibi para harcayan ve kırmızı Ferrari'si ile günunü gün eden Barry Minkov, "Ünü nedeniyle haksız olarak suçlandığııu" söylüyor. Avukatı da Minkov'un uyuşturucu kullanan kimseyi tanımadığını ve yasadışı işleri hiç bilmediğini savunuyor. Personelinin ise Minkov'la ilgili düşünceleri pek olumlu değil. Kendisine "bayım" diye hitap edilmesıni isteyen Minkovun çalışanlarının ya ismini unuttuğu ya da onlara aşağılayıcı takma isimlerle seslendiği belirtiliyor. lşyerinde "ya iş ya da kapı dışan" diye tehditler savuran Minkov'un bir keresinde yanında çalışan annesini kurallarına uymazsa işten çıkartmakla tehdit ettiği söyleniyor. Polis ise Minkov'un örgütlü bir şekilde yasadışı işlerle uğraştığını, ZZZZ Best'in ise bu işler için sadece bir paravan olduğunu ve Minkov'un yasadışı işlerden. gelen "Idrli*' parayı halı temizleme makinelerine yatırarak "temizlediğini" one sürüyor. 3 ay önce 18 dolar olan ZZZ Best'in hisse senetleri geçen hafta 1 dolann altına düşunce yatınmcılar büyük miktarlarda para kaybettiler. Ancak en büyük darbeyi Minkov yedi. 109 milyon dolarlık hissesi bir anda 6 milyon dolara gerile>rip, arkasından da yasal soruşturmalar başlayınca "halı temizleme sektörünün General Motors'luğu ve ABD başkanlığı" hayalleri de suya düştü. Tabii hayal kırıklığına uğrayanlar arasında Barry Minkov'u "genç kuşağın iş kahramanı" olarak kabul eden yaşıtlarını da saymak gerek. Hamti BellL mit Belli, bugünku koşullarda yüzde 50'nin üzerinde faiz vermenin kolay olmadığmı belirterek şöyle konuştu: "Devlet tahvillerinin faizi yüzde 40'ın bile altına indi. İnterbank'ta yüzde 35'le para bulmak mümkün olduğu sürece. yüzde 50'nin üzerinde para toplamak ekonomik değil. Toplayan bankalar da bir yere gelemez. Onun için centilmenlik anlaşması sur»* de sürmese de bu yüzde 48'inn üzerine çıkmak ekonomik açıdan mümkün değil. Faizler belki de aşağı gelecek. Akbank Genel Müdürü Hamit Belli, Garanti Bankası'nm verdiği 1 yılhk mevduata aylık yüzde 40 faizin verilmesinin centilmenlik anlaşmasını bozacak düzeyde bulunmadığını, anlaşmada da faiz ödemeleri konusunda bir noktanın yer almadığını belirtti. Akbank Genel Müdürü Ha ; GEÇEN HAFTA Dolar serbest piyasada 902 lira Dolar haftayı yüksek değerden kapadı. Cuma günü New York'ta 1.8634 marka çıkan dolar, serbest piyasada dün 902 liradan satıdı. Dünya piyasaları, dolann geleceği konusunda karar vermek için uzun süredir tek bir rakamı bekliyordu; ABD'nin mayıs ayı dış ticaret açığı. ABD'nin dış ticaret açığının mart ayında 13.6, nisan ayında da 13.3 milyar dolara düşmesi, mayıs ayında da ticaret açığının düşeceği yolundaki tahminler için iyi bir dayanak oluşturyordu. Bu nedenle de çarşamba günü açıklanacak mayıs ayı ticaret açığı rakamı öncesinde dolar dış piyasalarda sürekli değer kazanıyordu. Pazartesi günü ufak çaplı bir değer kaybmdan sonra, salı günü Londra'da 1.8440 mark ve 151.10 yen paritesine ulaşan dolar konusunda tüm borsalar ticaret açığı rakamlannı beklemeye koyuldu. İç piyasalarda da haftamn ilk yansında 885 liraya çıkan dolar konusunda karar verebilmek için Washington'dan gelecek haber bekleniyordu. Ancak, hiçbir tahmin tutmamış, her şey tersine tı. New York'ta ise Körfez bölgesindeki gerilim nedeniyle artan petrol fıyatlarına paralel olarak 1.8634 mark ve 152.15 yen pa~ ritesine kadar ulaştı. tç piyasada perşembe günunü sakin geçiren dolar, cuma günü birden hareketlendi. Tahtakale olarak bilinen serbest piyasada bir önceki gün 882 liradan alıcı bulan dolar, cuma günu dış piyasalardaki gelişmelere ve yoğun talebe paralel olarak 10 lira birden değer kazandı ve 892 liraya yukseldi. Dolardaki artış dün de devam etti ve bir 10 lira daha değer kazanan dolar, haftayı 902 liradan kapadı. Böylece ABD'nin mayıs ayı dış ticaret açığının olumsuz çıkması, dolara yaradı ve dolar 2 günde 20 lira değer kazanarak, ilk kez 900 lira sınırını geçti. Mark ise dün 3 lira daha değer kazanarak, hafta başına oranla 5 liralık bir artışla haftavı 485 liradan bitirdi. Sümerbank Genel Müdürü Tapan: İşverenlerden Özal'a mektüp: Altında rekorlar haftası Dış piyasalarda inişli çıkışlı bir hafta geçiren allın, iç piyasada birbiri ardına rekorların kırıldığı bir hafta yaşadı. Serbest piyasada salı günu 24 ayar külçe altının gramı tarihte ilk kez 13 bin liraya çıktı ve ilk rekoru kırdı. 24 ayar külçe altın 70 liralık bir artışla 13 bin liraya çıkarken, Londra'da haftamn 2. günu altın fiyatlan ons başına 447.50 dolardan seyrediyordu. 24 ayar külçe altın fiyatlan hafta sonuna kadar tırmantşınt sürdürdü ve hafta başına oranla 420 liralık bir artışla gramı 13 bin 350 lira NELER OLDU? Bankalarda faiz casuslan Centilmenlik anlaşmasıyla. 1 yıl vadeli mevduat için yüzde 48 faiz belirleyen bankalar da "otokontrol" mekanizmasım' çalıştırmaya basladılar. Anlaşmaya taraf üç banka olusturduklan fonlarla, "faiz casusluğuna" yöneldiler. Faiz casuslan ilk uyumsuzluğu Türk Ticaret Bankası'nda yakaladılar. Osmanlı Bankası'nm bir görevlisi, Türk Ticaret Bankası'na 10 milyon lira yatırdı ve yüzde 53 faizli mevduat sertifikası aldı. Sertifika, Fax sistemiyle anlaşmaya taraf bankalara iletildL Dünya BankasCndan 17.7 milyar dolar WASHINGTON (a.a.) Dünya Bankası, son bir yılda 17.7 milyar dolar kredi vererek rekor kırdı. Kalkmmakta olan ülkelere en fazla kredi veren kuruluş olarak bilinen Dünya Bankası'nm son 12 ayda verdiği kredilerin yaklaşık üçte biri, kişi başına düşen ortalama günlük gelirin 1 ABD Dolan civannda seyrettiği ülkelere gitti. Once özerklik İZMİR (Cumhuriyet K?c Büroeu) Sümerbank Genei Müdüru Dr. Erkan Tapan, "Biz Sümerbank'm özelkştiribnesinden once ö/erkleşmenin yararına inanıyoruz" dedi. İapan aynca. "Dünyada azeriode banka adı vazan, ama içinde çaput satan tek kuruluş biziz" diye konuştu. Sümerbank'ın kuruluşunun 54. yıldönümü nedeniyle önceki akşam îzmir'de düzenîenen mukivizyonlu, defileti, konserli toplantıda konuşan Erkan Tapan, 2.5 yühk yönetim döneminde Sümerbank'ınrkaüteü ve Sümerbank fiyatlan ile pazann ihtiyaçlanna cevap veren ve aretim heyecanııun önünde bk pazarlama becerisini getiren bir kurulnş" dururnuna getirildiğini söyledi. Kuruluşun yılın ilk 6 ayında 39 mflyon dolarlık dışsatıma ulaştığına dikkati çeken Tapan, "Geçen yıl yapılan ihracat ise 43 milyon dolardı" dedi. Sümerbank'ın özelleştirilmesi ile ilgili konulann sürekli gundemde tutulduğuna işaret etti. Kaynaklar devletin eline geçtnemeti ANKARA (ANKA) Türkiye Işveren Sendikaları Konfederasyonu tarafından hükümete gonderilen bir mektupta, yürütülen ekonomik politikadaki gelişmelerin işverenlerin aleyhine sonuçlar verdiği savunuldu. TÎSK'in hükümete gönderdiği ve 1988 yılı kalkınma programında da yer almasını istediği talepler arasında KİTIerin özelleştirilmesinin hızlandırılmasına yer verildi. KİT'lerin elden çıkarılmasının, başarısız olan kamu kuruluşlanmn daha verimli ve kârlı kuruluşlar haline getirilmesinin tek yolu olduğu belirtilen TİSK'in yazısında, "Bu sayede zarar eden KİT'lerin hazineye olan vükleri ortadan kalkacak ve KİT'ler enflasyonu körukleyen bir faktör dunımundan çıkarak ekonomiye kazaudınlmış olacaktır" denildi. TİSK'in hükümete gönderdiği öneriler paketini içeren yazısında, ekonomik politikadaki gelişmelerin işverenlere her geçen gün yeni ek yükler getirdiği, zaten kıt olan kaynakların işverenlerin elinden çıkıp "devletin elinde" toplanmasına yol açtığı ifadeedilerek, "Kaynaklann devletin eline geçmesi önlenmeli özel sektöre kaynak yaratılmalıdır" denildi. Hedefienen ekonomik tcalkınmanın temel ilkelerinin, sanayileşmek olduğu, uyguhanan maliye, para ve ekonomik politikalannın ve getirilen teşvik önlemlerinin bu hedef ve ilke ile çeliştiği ifade edilen TİSK'in Başbakan'a gönderdiği yazıda, uygulanmakta olan gelir ve kurumlar vergisi oranlarının yüksekliğinin yanı sıra, çeşitli fonlarla getirilen ek yükler de dikkate alındığında sanayicilerin yeni yatırımlar yapmasının güçlüğünün ortaya çıktığı vurgulanarak şöyle denildi: "Gerek yüksek oranlı vergiler ve fonlar, gerek enflasyon >uzünden artış gösteremeyen yatırımlann teşvik edilmesi için. kalkmmakta olan diğer ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de vergi dilimlerinin aşağı>a çekilmesi, bunun yanı sıra vergi muafiyet sınırlannın yüksellilmesi yolunda düzenlemelere gidilmeli, vergılendirmede gerçek kazançlar dikkate alınmalı, yapılacak düzenlemelerie enflasyon karşılığı olacak rniktar vergi dışı bırakılmalıdır" TİSK'in hükümete yaptığı önerilerde aynca, teşvik önlemlerine karşın yatınmlarda istenilen düzeye ulaşılamadığı, bunun en önemli nedeninin yatınm maliyetlerini düşürecek önlemlerin getirilmemiş olduğu vurgulandı. 868.26 Dolar (dövizalış) 86105 İşadamları Suriye pazarını cazip buldu Başbakan Türgut özal'tn üç günlük Suriye gezisine katılan Türk işadamları, yapüacak bazı temaslar ve almacak önlemlerle bu komşu ülkeye çok fazla mal satılabileceğini söylediler. Suriyeli işadamları ile temaslanm değerlendiren îstanbul Ticaret Odası Başkanı Nuh Kuşçulu, "Suriye çok cazibeli bir pazar, hükümetimiz tedbir alırsa ihracatımız artar" dedi. Piynsadan 11.6 milyar çekildi ANKARA (ANKA) Merkez Bankası, 310 temmuz tarihleri arasındaki bir haftalık sürede piyasadan 11.6 milyar lira çekti. Böylece, aybaşmda piyasaya sürülen 180.5 milyar liranın, ancak yüzde 6.4'ü kadar bir bölümü bir haftada geri çekilmiş oldu. Emisyon hacmi 10 temmuz tarihi itibariyle 2 trilyon 506.7 milyar lira düzeyinde olurken, yılbaşmdan bu yana yüzde 18.2 oranmda 386.6 milyar liralık bir büyiime gösterdi. Hazine düşük faizle borçlandı Munzam karşıhklarm düşürülmesiyle ortaya çıkan nakit fazlası, en çok Hazine'nin işine yaradu Geride bıraktığımız haftada iç borçlanma faizleri yüzde 40'm altına indi. Bankalar, vade bitimine 9 ay kalan 1 yıl vadeli tahvillere yıllık yüzde 3334 arasında faiz Onerdiler ve ortalama faiz yüzde 33.8 oldu. 3 yıl vadeli tahvillerin yıllık ortalama faizi de yüzde 38.5 olarak gerçekleştL Merkez Bankasi'ndan bankalara 56 milyar ANKARA (ANKA) Merkez Bankası, yılın ilk yarısında mevduat bankalanna 56 milyar liralık reeskont kredisi kullandırdı Merkez Bankası kredilerinden en büyük payı, 26.8 milyar lira ile kamu mevduat bankalan aldı. Merkez Bankası verilerine göre, ocakhaziran döneminde kamu mevduat bankalanna kullandırılan reeskont kredileri yüzde 20 oranmda 26.8 milyar lira, ilk yedi özel bankaya kullandırılan reeskont kredileri yüzde 11 oranmda 19.6 milyar lira arttı. dönmüştü. ABD Ticaret Bakanlığı, mayıs ayı ticaret açığının 1 milyar dolardan fazla artarak, 14.4 milyar dolara çıktığını açıklayınca, yaklaşık bir aydır olumlu beklentiler nedeniyle dolar satın alan döviz işlemcileh büyük bir hayal kırıklığına uğradılar. Ardından borsalarda yoğun bir şekilde dolar satılmaya başlandı. Çarşamba günü olumlu beklentiler nedeniyle. 1.85 mark sınırına kadar dayanan dolar, ani bir "U" donüşü yaptı ve2fenikten fazla değer kaybederek, 1.8275 marka ve 148.50 yene geriledi. tç piyasada ise dolar 881 liraya gerilerken, mark 482 liraya çıkmıştı. Ancak haftamn son iki gunü dış ve iç piyasalar daha hareketliydi. Perşembe gunü 1.8341 mark ve 149.58 yen paritesine yükselen dolar, cuma günu ani bir sıçrama yaptı. Olumsuz ticaret açığı rakamları nede* niyle ellerindeki dolarları satan döviz işlemcileri hafta sonunda yatınm portföylerindeki dolar açığını kapatmak amacıyla dolar satın almaya basladılar. Bunun üzerine dolar, Londra'da 1.8440 mark ve 151.60yene çık Cumhuriyet Attm{TL.) dan satıldı. Dış piyasalarda ise ABD mayıs ayı dış ticaret açığının açtklandığı çarşamba günü New York'ta ons başına 456 dolara çıkan altın, Londra Borsası'nda haftayı ons başına 452.50 dolardan kapadı. tç piyasada diğer rekor ise cuma günü geldi. Cumhuriyet Altını ilk kez 91 bin liraya çıktı. Böylece tarihinde ilk kez 10 haziranda 90 bin lira olan Cumhuriyet Altını, bir ayı geçen bir sureden beri 91 bin liraya çıkıyordu. Cumhuriyet Altını dün de 91 bin liradan satılınca hafta başına oranla 2 bin 500 liralık bir artışla haftayı kapatmış oldu.