Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
10 TEMMUZ 1987 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 Ermeni tasanşı miman iyüeşti STRASBOURG (a.a.) Agır hasta olduğu gerekçesiyle kendi hazırladığı sözde Ermeni soykırımıyla ilgili raponın geçen ay A vrupa Parlamentosu'nda yapılan müzakere ve oylamasına katılmayan, temmuzda da yataktan çıkamayacağı bildirilen Belçikah Parlamenter Jaak Vandemeulbroucke, Strasbourg'da pariamento kulislerinde yeniden boy gösterdi. Raporunun görüşülmesi öncesinde asistam aracılığıyla belinden ağır şekilde rahatsız olduğunu ilan eden ve 2 ay yataktan çıkmayacağı pariamento sözcüleri tarafından resmen açıklanan Vandemeulbroucke 'un, hastalığını tamamen atlatmış olduğu görüldü. Rum yönetimiFransa'ya 250 milyon dolarlık silah sipariş etti FİLtPÎNLER Rımılara Fransız silalıı iizere 100 milyon dolarlık bir anlaşma imzalamak üzere olduğu haber veriliyor. Crotale sistemleri, araca monte edilen fırlatma rampalanyla yerden havaya füze atabiliyor ve 1000 ile 5000 metre arasındaki uçakları vurabiliyor. Fransız Thomson CSF şirketi, halen Türkiye'de de havaalanlarımn radar sistemleri ile deniz kuvvetlerinin hava savunma sistemlerinin yapımını üstlenmek çabasında. Fransa hükümeti, Kıbns Rum Yönetiminin satın alacağı toplam 250 milyon dolar değerindeki silahlar için düşük faiz uygulamayı ve Yunanistan hükümetinin verdiği kredi garantisini kabul etti. VVashington'daki uzmanlar, a.a. muhabirine yaptıkları açıklamalarda, gerek Kıbnslı Rumların ve gerekse Yunanistan'ın, Fransa'ya ödenecek bu parayı nereden bulmuş olabileceklerinin anlaşılamadığını söylüyorlar. Adadaki Türk birliklerinin silah yönünden takviye edildiğini öne süren Yunanistan, Kıbrıs'ta bir piyade taburu, bir komando bölüğü ile destek unsurları ve Rum Milli Muhafız Ordusu'nda görevli 650 askeri danışmanı bulunduğunu öne sürüyor. Uzmanlar, Yunanistan'ın adadaki kendi askeri varlığını arttırarak dünya kamuoyu onünde düşmanlıkları tahrik eder duruma düşmek yerine, perde arkasından Rumlan silahlandırarak gerilimi tırmandırmayı, kendi politik çıkarları açısından uygun gördüğünü belirtiyorlar. * • . . • . Yıllık savunma büîçesi 70 milyon dolar olan Kıbrıs Rum Yönetiminin, 250 milyon dolan nereden bulduğu bilinmiyor. Türkiye'ye de silah satma çabasındaki Fransız şirketleri, Rum yönetimine ödeme kolaylığı sağladılar. WASHİNGTON (a.a.) Kıbrıs Rum Yönetimi, 21 haziranda Fransa'ya 250 milyon dolar tutannda geliştirilmiş silahlar siparişi verdi. Rum Milli Muhafız Ordusu için alındığı belirtilen modern silahlar ile ilgili anlaşma Paris'te imzalandı. a.a. muhabirinin çeşitli kaynaklardan edindiği bilgiye göre, yıllık savunma bütçesi 70 milyon dolar olan Kıbns Rum Yönetimi, 250 milyon dolarlık silah alımını, Fransa'da devlete ait Groupement Industriel Des Armements Terrestres (GIAT) şirketi aracılığı ile yapıyor. Rumların üç ay içinde teslim edilmek kaydıyla satın aldığı silahlar arasında, 16 adet AMX30 tankı, dört adet hafif helikopter ve HOT2 tipi güdümlü tanksavar füzeleri buhınuyor. Bu fuzelerin kesin sayısı ise bilinmiyor. SA242L1 Gazelles tipi dört helikopterin HOT fuzeleriyle donatılması da tasarlanıyor. Kıbrıs Rum Yönetiminin ani Marcos'un darbe planı suya düştii ABD hükümeti, devrik diktatörün Filipinler'de bugün darbe yapmayı planladığım haber alarak duruma müdahale etti. Marcos'un Hawaii'den ayrılması yasaklandı. WASHINGTON (AP) Amerika Birleşik Devletleri hükümeti, Filipinler'in devrik cumhurbaşkam Ferdinand Marcos'un Amerikan topraklanndan ayrılmasına izin vermeyeceğini açıkladı. Filipinler hükümetine yakın kaynaklar ve ciddi Amerikan yayın organları, Marcos'un yasadışı yollardan ülkesine gizlice dönmek ve Corazon Aquino yönetimini devirmek amacıyla son sıralarda yoğun bir çaba içine girdiğini bildiriyorlardı. BBC Radyosu'nun haberine göre de ABD istihbarat örgütleri, Marcos'un bugün için bir darbe hazırhğında bulunduğunu ortaya çıkardılar. Marcos'un telefonla yaptığı bir konuşmada, darbe için gerekli olan silahlar konusunda adamlanna talimat verdiği saptandı. ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Charles Redman, konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada Marcos'un Filipinler'deki meşru Aquino yönetimine karşı faaliyette bulunmasından tedirginlik duyduklannı söyleyerek, buna meydan vermeyeceklerini bildirdi. Sözcü Redman, hükümetin, Amerikan Göçmenler Yasası'ndaki bir maddeye dayanarak Marcos'un ABD topraklanndan ayrılmasını yasakladıklannı söyledi. Redman, aynca Marcos'un ABD içinde de dolaşamayacağını ve Havvaii'den bir başka yere gitmesine izin verilmeyeceğini de vurguladı. Bilindiği gibi Ferdinand Marcos, Filipinler'den kaçtığı 26 Şubat 1986'dan beri ABD'ye bağlı Havvaii Adalan'nda yaşıyor. Marcos, 1986 şubatında, hile kanştırdığı seçimlerin halktan ve uluslararası kamuoyundan büyuk tepki görmesi uzerine, ordunun üst düzey yetkililerinin de zorlamasıyla, ülkesinden kacarak gittiği Havvaii'de yeniden iktidara gelebilmek için sürekli planlar yapıyor ve çeşitli darbe girişimlerinde bulunuyordu. Panama ABD'yi uyardı WASH1NGTON (ANKA) • Temaslarda bulunan Panama Ozel elçisi Aiuilino Boyd ABD'yi ülkesinin içişlerine • kanşmama konusunda uyardı. Bir basın toplantısı düzenleyen elçi, ülkesinde . patlak veren krizin bir başka • ülke tarafından değil, ancak Panamalılar tarafından t çözulebileceğini söyledi. Elçi , Amerikan Senatosunun aldığı . son iki kararla Panama'nın içişlerine karıştığmı ve iki ülke üişkilerinde gerginliğe yol açtığmı belirtti. AMX TANKI Kıbns Rum yönetiminin Fransa 'dan satm aldığı ve üç ay içinde teslimini şart koştuğu silahlar arasında AMX tanklan bası çekiyor. (Fotoğraf: AP) bir kararla hızlandırdığı silah alımlarım, Batılı ulkelerin yanı sıra Doğu Bloku ülkelerinden de sürdürdüğü anlaşıhyor. Son haftalarda Doğu Bloku ülkeleri askeri yetkililerinin birbiri ardına silah satmak amacıyla Kıbrıs Rum kesimini ziyaret etmeleri, Batılı uzmanların dikkatini çekiyor. Bu uzmanlar, haziran ayının son günlerinde Doğu Alman askeri heyetiyle Lefkoşa'da yapılan göruşmeler sonucu, bu ülkeye de yüklii silah siparişlerinin verildiğini belirtiyorlar. Ancak Doğu Almanya'dan Rum Milli Muhafız Ordusu için satın alınacak silahlann cins ve miktarı konusunda ayrıntıh bilgi elde edilemedi. Fransa'dan onümüzdeki haftalarda teslim alınmaya başlanacak HOT füzelerinin ilk partisinin, helikopterlere monte edilen modeller olacağı belirtiliyor. Rumlar, Fransa ile imzaladıklan kontratta halen ellerinde bulunan Fransız yapımı VAB marka zırhlı personel taşıyıcılara monte edilecek tipte füzeler de satın almak istediklerini, ancak bunlann miktannı ileri bir tarihte bildireceklerini açıkladılar. Fransa hükümeti, Kıbrıs Rum Yönetimine satmayı kabui ettiği silahları, Societe Française de Maleriels D'Armamenl adlı savunma ihracat şirketi aracılığı ve koordinatörlüğü ile iletecek. Bu arada Kıbrıs Rum Yönetiminin, Fransa'nm ThomsonCSF Şirketi'nden Crolale orta irtifa savunma sistemleri almak Klerides başkan adayi LEFKOŞA (a.a.) Kıbrıs Rum kesiminde, merkez sağ "Demokratik Birlik Partisi" parti meclisi, Genel Başkan Glafkos Klerides'in gelecek • şubatta Rum kesiminde • yapuacak başkanlık seçiminde .« aday olmasım oybirliği ile onayladı. Klerides'in başkan adaylığmın kesinleşmesiyle Rum kesiminde Kipriyanu 'nun rakiplerinin sayısı 3 'e çıktı. Bunlar: Glafkos Klerides, Sosyalist EDEK Partisi lideri Vasos Lissarides ve tanmmış ekonomist George Vasiliu. Rum kesiminde yapılan değerlendirmelere göre, Komünist AKEL Partisi'nin oy desteğinin yanı sıra sermaye çevrelerinin, sağ kuruluş ve küçük partilerin de desteğini sağlamaya çalışan Vasilu 'nun, Kipriyanu 'ya rekabet etme şansı, Klerides'ten daha yüksek. ' Dünya W 5 mîlyar nüfusu' kutluyor NEW YORK (AP) Dünya nüfusunun 5 milyara ulaşması nedeni ile Birieşmiş Milletler Niıfus Etkinlikleri Fonu, 80 ulkede birden bu cumartesi günü yapılacak kutlama törenleri ve uluslararası bir televizyon yaymı düzenliyor. Dünya nüfusunun yüzde 90'ını kapsayan ülkelerde yayımlanacak olan program, Çin Komünist Partisi lideri Zao Ziyang, Endonezya Devlet Başkanı Suharto, Kosta Rika Devlet Başkanı Oscar Arias gibi çeşitli dünya liderlerinin vereceği mesajların yanı sıra Stevie VVonder ve diğer sanatçılann sunacağı bir müzik şölenini de içerecek. Aynca BM Genel Sekreteri Perez de Cuellar da Yugoslavya'nın Zagreb şehrinde yapılmakta olan Üniversitelerarası Dünya Olimpiyatları'nda olayın önemini belirten bir konuşma yapacak. BM Nufus Etkinlikleri Fonunun vetdiği rakamlara göre 1920'lerde 2 milyar olan dünya nüfusu, 1960'ta 3, 1974'te ise 4 milyara ulaştı. Son 13 yılda bir milyar artan nüfusun, onümüzdeki 11 yıl içinde 1 milyar daha artarak 1998'de 6 milyara ulaşması bekleniyor. BM raporunda nüfus artışına katkının yüzde 90'ının Asya, Afrika ve Güney Amerika'dan geldiği belirtilirken, Batı Avrupa, Kuzey Amerika, Sovyet Bloku, Avustralya, Yeni Zellanda, Çin ve Japonya 1 da nüfus artış hızının yüzde 1 ya da bunun altında olduğu yer almakta. Raporda "5 milyanncı bebek hayatta kalma mücadelesi, eğitim ve iş bulma açısından büyıik olasılıkla oldukça zor bir gelecekle karşı kaışıya" deniyor. PORTRE FERDİNAM) MARCOS Muhalefet alternatîf hükümet kuracak PORT AU PRINCE (Ajanslar) Haiti'de direnişi organize eden gruplar, genel greve son verdiler ve dün genel grev sırasında ölen 24 kişi için ulusal yas günü ilan ettiler. Genel grevin yoksul halkı güç durumda bıraktığını belirten direnişçiler, alternatif hükümet kurulmasını isteyerek bundan sonra daha farklı direniş taktikleri uygulayacaklannı açıkladılar. Yönetimi elinde bulunduran General Henry Namphy başkanlığındaki askersivil konseyin, pazartesi istifa etmesini isteyen direnişçiler, aksi halde halkı mücadele etme>re çağıracaklannı söylediler. Bir alternatif hükümet kurulmasını da öneren direniş komitesi, yeni hükümette bir yüksek mahkeme yargıcı, bir insan haklan temsilcisi, bir subay, bir kilise temsilcisi ve bir köylü temsilcisi bulunmasını istediler. Direnişin 4 liderinden biri olan Danie Narcisse, olayla ilgili olarak "Hükümet, anayasayı çiğneyerek biıtiin inanırlığını yitirdi, artık halkın biiyiık bir çogunluğu konseyi istemiyor" dedi. Diğer bir direniş lideri JeanClaude Bajeux ise "Pazartesi günü hükümet istifa etmezse, direnmek için başka yoilar buluruz" şeklinde konuştu. Haiti'de genel grev, 29 haziranda konseyin geçim sisteminin kontrolü ve yürütülmesi yetkisini, anayasal bir kurum olan "seçim konseyinin" elinden, bir kararname ile alması sonucu başlamıştı. Ancak direniş, konseyin söz konusu kararnameyi geri almasına rağmen, hükümetin istifasını isteyen bir biçim alarak sürmekte. Diktatörlükten sürçüne 1965'ten 1986'ya dek 20 yıl süreyle Filipinler'de yönetimi elinde bulunduran Ferdinand Marcos, 11 Eylül 1917'de ülkenin kuzeyindeki Sarrat kentinde dünyaya geldi. Henüz 21 Yaşındayken kongre seçimlerinde babasını yenen bir politikacıyı öldürmekten tutuklanıp hüküm giydi. Çok başarılı bir hukuk oğrencisi olan Marcos, hapisteyken 1939 yılında girdiği baro sınavlarını, üniversite tarihinin en yüksek ortalaması ile kazanarak avukat oldu. Temyiz mahkemesinin beraat kararından sonra avukatlığa başladı. Japonların II. Dünya Savaşı'nda Filipinler'i istila etmesi uzerine savaşa katıldı. Savaş sırasında Japonlara karşı gösterdiği direnişten dolayı ülkenin en çok madalya kazanan askeri sıfatım kazandıysa da, sonradan çeşitli kaynaklar bu savaş kahramanlığının düzmece olduğunu ileri surdüler. Savaştan sonra Liberal Parti'de siyasete atılan Marcos, 1%5'te devlet başkanlığına seçildi. 1969'da tekrar seçilince bu son olması gereken devlet başkanlığı döneminde sudan gerekçeler göstererek 1972'de sıkıyönetim ilan etti. Geleneksel beyaz giysiler içindeki Güney Koreli öğrenciler, polisle çtkan çattsmalar sırasında yaralanarak, hastanede öün arkadaslan Lee Han Yul'un bayrağa sanlı tabutunu üç kilometrelik yol boyunca tasıdılar. Yonsei Üniversitesi'ndeki cenaze töreninden sonra, öğrencilerle polis arasında çatışma çıkn. Kapsamh siyasi af Muhalefet lideri Kim Dae Young da af kapsamına alındı ve siyasi hakları geri verildi. SEUL (AP) Güney Kore'de yönetim, 2335 politik tutuklu için af çıkanldığını açıklarken, pazar günü ölen 20 yaşındaki üniversite öğrencisi Lee Han Yul için dün düzenlenen cenaze töreni sonrasındaki gösterilerde, polis ile öğrenciler arasında çatışma çıktı. On binlerce göstericiye karşı polisin göz yaşartıcı bomba kullandığı bildiriliyor. Ulkede Chun Doo Hwan yonetimi, bir sure önce onayladığı demokratik reformlar paketi çerçevesinde, siyasi tutuklular için af ilan edileceğini daha önce açıklamıştı. Dün hükümet tarafından yapılan açıklamada ise, aralarında muhalefet lideri Kim Dae Young'un da bulunduğu 2335 kişiye, tüm siyasi haklarımn geri \erilmesi ve af kapsamına alınması kararı verildiği bildirildi. Af kararıyla suçlulara vatandaşlık haklan geri veriliyor, böylece siyaset yapması yasak olan Kim Dae Young ile ilgili tüm kısıtlamalar da kalkmış oluyor. 63 yaşındaki Kim Dae Young, 1980'de Kwangju kentinde sıkıyönetime karşı bir ayaklanma planladığı gerekçesiyle ölüm cezasına çarptınlmıştı. Devlet Başkanı Chun, cezayı 20 yıla indirmiş, daha sonra da askıya aldırmış ve eski bir başkan adayı olan Kim'in tüm siyasi haklan elinden ahnmıştı. Affın sonucu olarak Kim, yeniden başkanlığa adaylığını koyabilece'k. Kim Dae Young, af haberini duyduktan sonra, "kannaşık duygular içinde" bulunduğunu söyleyerek "Affedilmesi gereken hiçbir suç işlemedim" dedi. Kim Dae Young ile birlikte, Kwangju ayaklanmasının planlanmasunda rol oynayan ve ayaklanmaya katılan diğer 35 kişi de affedildi. Ulkede, politik gelişmelere ve yönetimin onayladığı demokratik reformların uygulanmaya başlanmasına rağmen, muhalefet, yönetim aleyhtarı gösterilerini sürdürüyor. Pazar günu ölen öğrenci Lee Han Yul için dün düzenlenen cenaze töreninden sonra, başkent Seul'de protesto gösterisi düzenleyen on binlerce kişi ile polis arasında çıkan çatışmada birçok kişinin yaralandığı kaydediliyor. Güney Kore'de 2335 siyasi tutuklu serbest Tüm tepkilere rağmen dokuz yıl boyunca sürdürdü sıkıyönetimi. 1981'de sivil yönetime geçildiyse de aynı yıl yapılan seçimleri muhalefetin boykotu sayesinde yeniden kazandı. 1983'te sürgunden dönen muhalefet lideri Benigno Aquino, bir suikaste kurban gidince, yerini karısı Corazon Aquino'nun alması ile muhalefetin sesi iyice yükselince Marcos, 1986'da erken seçimlere gitti. Seçimleri kaybetmesi ve kendisine karşı tepkilerin doruğa ulaşması uzerine Marcos, Şubat 1986'da karısı ile ülkeden kaçtı. Halen ABD'nin Havvaii eyaletinin başkenti Honolulu'da sürgünde yaşayan Marcosların yolsuzluklarla elde ettikleri mal varhklannın milyarlarca dolar olduğu sanıhyor. Kral Carlos'un insan hakları çağrısı | i PRAG (a.a.) Resmi ziyaret amacıyla Çekoslovakya'mn başkenti Prag'da bulunan tspanya Kralı Juan Carlos, "halkların bir arada yaşayabilmesini sağlayacak sağlam ve istikrarlı bir temel • oluşturulabilmesi için" dünyanm her yerinde insan haklanna saygı gösterilmesi çağrısında bulundu. Juan Carlos, Çekoslovakya Devlet Başkanı Gustav Husak tarafından önceki akşam onuruna verilen yemekte yaptığı konuşmada, insan haklarımn dünyada karşıhklı anlayışın ve güvenliğin temelini oluşturduğunu belirtti. Hindulardan intikanı salchnsı YENİ DELHİ (a.a.) Hindistan'ın Pencap eyaletinde Hinduların Sihlere karşı düzenlediği saldırıda 9 Sih öldürüldü. Sih militanlann hafta başında 70 Hinduyu öldürmesini protesto için düzenlenen gösterilerde, şiddet eylemlerine girişildi. Hindistan haber ajansı UNİ, Uttar Pradeş ve Haryana eyaletlerinde, Sihlerin dükkânlanm yakan ve yağmalayan Hindu çetelerin, en az sekiz Sihi öldürdüğünü bildirdi. Sih militanlann da Pencap'ta. bir komünist parti yetkilisi ile ailesinin dört üyesini ve muhafızını öldürdükleri bildirildi. Bu arada katliamı protesto için başkent Yeni Delhi'de başlatılan genel grev, hayatı felce uğrattı. Yeni Delhi'de genel grev çağrısına uyan Daşkentliler, dükkânlanm açmadılar, otobüsler de işlemedi. Hindulann "Baratiya Janata" Partisi üyeleri, sokak sokak gezerek halkı greve uymaya çağırdılar. Hindistan'uı kuzey bölgesinde durumun çok gergin olduğu bildiriliyor. Bu arada Pencap'ta bir bildiri yayımlayan Sih militanlar, polis Sih gençleri öldürmeyi durdurmadığı sürece, Hindulara yönelik saldınların devam edeceği tehdidinde bulundular. Hindistan güvenlik kuvvetleri, 3 gün önce meydana gelen ve art arda 72 kişinin öldüğü katliamdan sonra, yeni saldırıları ve Hindulann intikam eylemlerini önlemek üzere ülkenin bütün kuzey bölgelerinde alarma geçirilmişti. Pencap'ta 8 Sih öldürüldü Hindistattda tren kazası: 38 ölü YENİ DELHİ (ANKA) ~ Hindistan 'm Haydarabat kenti yakınlarında bir trenin nehre yuvarlanması sonucu 38 kişi öldü. Hindistan Resmi Haber Ajansı'nın bildirdiğine göre yoğun yağışlar, Gandergad Nehri üzerinde bulunan köprünün bir bölümünün .yıkılmasına yol açtı. Köprüden geçen Yeni DelhiBound Dakshin ekspresinin çok sayıda vagonunun nehre yuvarlandığı bildirildi. Demokrasi yoksa modernleşme de olmaz Dış Haberler Servisi Çm'de, 1986 aralığmda başlayan ve demokratik reformlar talep eden oğrenci gostehlennin özellikle Çin Komünist Partisi'nin tutucu kanadında lepkı yaratması uzerine bu yılm başında "burjuva BberaUvnV'ne karşı büyuk bir kampanya açılmıştt. Bunun sonucu olarak ÇKP'nin Genel Sekreteri Hu Yao Bang bile koluğunu kaybetmişti. Kampanyanın önemli bir kurbanı daha vardı: Ülkenin saygın bir leknik universitesımn rektöryardımcısı Fang Lizi. Astrofızıkçi olarak dünya çaptnda un sahibı olan Fang, son zamanlarda leonk fizik alamndaki çalışmalanndan çok ülkesinin demokratikleşme ve liberalleşmesi gerektiğini savunan siyasal görüşleriyle dikkatleri ve şimsekleri çekmişti. "Çin'in Saharov'u" olarak nitelenen Fang, öğrenci olaylarının büyümesi üzenne görevinden almmtş ve üyesi olduğu ÇKP'den çıkartılmıştı. Çın'deki oğrencigençlik üzerinde buyük bir etkiye sahip olduğu belirtilen Fang Lizi ile Fransız "L'Express" dergısinin yaptığı bir sö'yleşinin genis bir Ozetı şöyle: L'Express: ÇKP'den geçtiğimiz ocak ayında çıkanılmanıza tepkıler ne oldu? Pekin'deki gözleraevinde mes' lekıaşlarımla ilişkilerimde bir bozultna olmadı. Partiden çıkartılışımdar. beri toplumun tüm tabakalarından gelen ve beni anladıklannı dile getiren mektuplar alıyorum. Ayrıca, esim Li Şuksian kısa bir sure önce "Çin'in Saharov'u" olarak anılan Fang Lizi siyasal reform geneğini savundu: Dünya çapında üne sahip Çinli astrofizikçi, ülkesinde demokratikleşme hareketine öncülük ediyor. Fang Lizi'ye göre, demokratik reformlar, "sosyalist ülkeler için Martin Luther'in reformlarının Katolik Kilisesi üzerindeki etkileri kadar önemli olacak." Çin'in "Saharov'u" olarak nitelenen eski teknik üniversite rektör yardımcısı FangLizi, pozitif bilimlerin yasaklarla bağdaşmadığını söylüyor. Pekin Üniversitesi temsilcisi seçildi. Aslında ben hiçbir zaman sosyalizme karşı olmadım. Ama sosyalizm nedir? 1950'lerdeuyguladığımıztarzdaki bir sistem mi? Yoksa, Merkez Komitesi'nin 3. Toplantısı'ndan bu yana (aralık 1978) yurürlükte olan rnı? Marx, proleterya diktatörluğu altında, Paris Komiınü modelinde olduğu gibi serbest seçimler olması gerektiğini söyluyordu. Bu fikirlere karşı çıkmıyorum ben tam tersine onlan destekliyonım. "Burjuva liberalizmi"ne karşı tzlanda'da yeni hükümet REYKJA VIK (a.a.) tzlanda Cumhurbaşkam Vigdis Finnbogadottır, Ulkede üç partili bir koalisyon hükümetinin kurulmasını onayladı. Yeni hükümete, iktidardaki eski koalisyonu oluşturan Muhafazakâr ve Tarımcılar partilerinin yanı sıra muhalefetteki Sosyal Demokrat Parti de katılıyor. Koalisyondaki Muhafazakâr Bağımsızlar Partisi Başkanı Thorsteinn Palsson (39), hükümette başbakan olarak görev aldı. FANG LİZİ Gençlerin gözdesi. yarısında dururlarsa gerisin geriye gitmek her zaman mumkundur. Artık, açıkça kirr.se "siyasal sistemde refonn"dan söz etmiyor. Ama kimse de ekonominin yeniden yapılandınlmasına karşı çıkmıyor. Oysa ekonomi yeniden yapılandığmda bunun kaçırulmaz olarak siyasal yansımalan da olacak. Gerçekte, reform çok karmaşık bir süreçtir ve sonuçlan sosyalist ulkeler için Martin Lutber'in reformlannın Katolik Kilisesi uzerindeki etkileri kadar önemli olacaktır. Değişimi en çok destekleyen kampanya geçen yıl sozu ıdilen reform olanaklannın önünu tamamen tıkadı mı? "Burjuva liberalizmi"nin suçlanrnasımn iki avantajı var. Önce, gençlere Çin'in durumunun karmaşık olduğunu gösterme fırsatı sağlıyor. Çok sayıda toplumsal güç, kendi çıkarları tarüşma konusu olacaŞı için reformlardan çekiniyor. Sonra, son olaylar reformcuları, sistemi derınlemesine değiştirmek gerektiği inançlarında busbutün güçlendırdi. Rcformcular anladılar ki eğer yolun toplumsal guçler hangileri? Yöneticilerimiz değişimin bir gerekülik olduğunu anlıyorlar ve Başbakan Zao Ziyang da son aylarda bunu sürekli vurguladı. Çin artık kendi içine kapanmayacaktır, çünkü eğer dünyamn gelişmesinin dışında kalırsa moderaleşmekten vazgecmesi gerekecektir. Kendi meslek alanımda bunu çok belirgin bir biçimde görebiliyorum. Büim çok hızh ilerliyor ve bilimde ilerleme kaydetmek için buyük bir düşunce özgürluğu gerekli. Aydınlar, reform sürecinin temel bir gucüdürler. Aydınlar rie kadar özerküğe sahipler? Pozitif bilimler yasaklarla pek bağdaşamaz. Fızikçiler ve başka fen bilimcileri çiğnenemez bir uzmanbk alamna sahipler. Toplumsal bilim araştırmacıları ve yazarlar ise bundan yoksunlar. Gunümüzde maddi koşullan hâlâ içler acısı olmakla birlikte, aydınlar modernleşme tasansuıda esaslı bir işlev görüyorlar. En azından susma hakkını elde ettiler. 1950'lerc oranla bu büyuk bir ilerlemedir. Sözgeümi bu yıl hiçbir meslektaşım beni suçlamak için yazı yazmadı ve benım de calışmalarımı sürdurmeme izin veriyorlar. Çin'in geleceğini nasıl görüyorsunuz? İyimserim. İşler ilerliyor. Fizikçilerin iyi büdikleri bir etkiye, Planck etkisine guveniyonım. Buna göre, teoriler onlan savunanlann ölmesiyle yok olurlar. Yıınanistarfın ABD'ye yönelîk yeni hırçınlığı ATİNA (a.a.) Yunanistan Savunma Bakanı Yannis Haralambopulos, dün bir Atina gazetesinin, "Yunan hükumetinin Amerikan 6. Filosu'na ait iki nükleer denizaltının Kalamata limanına yanaşmasına izin vermediği" yolundaki haberini doğruladı. Haralambopulos, dün Yunan gazetecilerle yaptığı sohbet toplantısında, ABD nükleer denizaltılarımn Yunan limanlanna girme isteklerinin, yasalann öngördüğü şekilde 3 ay önce iletilmediği ve bir kaza olması halınde tazminat ödeneceği konusunda herhangi bir garanti verilmediği için reddedildiğini söyledi. Siyasal gözlemciler, Yunan hükümetinin bu kararında, iki ülke arasında son günlerde başgösteren gerginliğin belirleyici olduğunu, Atina'daki ABD Büytikelçisinin, Yunanistan'ın terör örgütlerine, özellikle de ünlü terörist Abu NidaFe çeşitli kolayhklar sağladığı, ASALA'nın etkinliklerine göz yumduğu biçimindeki serzenişinden ötürü, Papandreu hükümetinin öfkesinin geçmemış olduğunu belirtiyorlar.