Katalog

12 HAZİRAN 1987 KÜLTÜRYAŞAM CUMHURİYET/5 SEVEMA ATtLLA DORSAY KİM KİME DUM DUMA BEHlç AK Sinema Eseri Sahipleri Meslek Birliği Başkanı Türker Inanoğlıu SESAM, Türk fUmcffiğiyle devlet arasuıda bir köprü "SESAM, Türk filmciliğiyle devletin arasında bir köprü oluşturmayı amaçlayan yarı resmi bir kuruluş. Filmcilerin telif haklanndan doğan haklannı, sosyal haklannı aramak, sinema camiamızı bir araya toplamak, devletle ilişkilerinde tek bir örgüt olarak ona güç kazandırmak amacı güdüyor." Kultur Bakanı Mesut Yılmaz'ın geçen haftalar ıçınde TV, radyo ve gazetelerde yayımlanan beyanatında, Turk sınemasının geİeceğı uzerıne umutlu sozler söylemesı ve yenı vasayla kurulan fonda şımdıden bir mılyara yakın bir para toplandığını behrtmesı ılgı çektı Bu olayla aynı gunlerde, sınemacılar, bir meslek kuruluşu olarak cıddı bıçımde örgutlenı>or, SESAM (Sinema Eserı Sahipleri Meslek Bırlığı) kuruluyor ve Be>oğlu'ndakı yenı yerınde (eskı Şehır Galensı) görkemh bir toplantı>la açılıyordu. Sınemamıza beklenen, ozlenen devlet desteğı ve yardımı artık gerçekleşıvor muydu 9 Fonda bırıken para nasıl kullanılacakt ı ' Bu "pasla"dan kımler, ne ölçüde, hangı kıstaslara göre yararlanabılecektı? Butun bu sorular şımdı sınemayla ılgılenen herkesın kafasında. Bızım bu konuda kamuoyuna açıklamayı görev bıldığımız duşuncelenmız var Ancak bunu haftaya erteleyerek, şımdılık sızlere bu konularda SESAM Başkanı, sınemacı Turker tnanoğlu ıle yaptığımız konuşmayı aktaralım " P a s l a " nasıl dağılı>or? SESAM'tn nitelıgı, amaçları nedir. anlatır mısınız bize? İNANOĞLü SESAM, Turk filmciliğiyle de\letm arasında bir köpru oluşturmak amacı nda olan >arıresmı bir kuruluştur Fılmcılenn telıf hakların dan doğan haklannı, sosyal haklannı aramak, sinema camiamızı bir araya toplamak, devletle ilişkilerinde tek bir orgut olarak ona guç kazandırmak amacı gutmektedır Sinema, Video ve Muzik Eserieri Vasası, bir fon oluştunılmasını ongoruyordu. Bu foD HIZLI GAZETEO NECDET ŞEX doner doivKz: c nun geldıği rro«icy \OPİiV IÎ ac uiuşjıoşt> 8>rkuc iiON :e v DEVLET GEÇ KALMIŞ OLMASIN! SESAM Başkanı Türker lnanoğiu (solda), sinema yazanmu Atillâ Dorsayla yaptığı konuşmada, "Devlet neden sonra sinemaya yardım elini uzatmaya karar verdi" diyor. "Umahm kı, çok geç kalmış olmasın!" (Fotoğraf LALE FİLOĞLUJ oluştu. Peki ama. bunun nasıl, ne yonde harcanacagı konusunda gereklı hazırlıklar >apıldı mı, yonetmelıkler oluşturuldu mu? INANOĞLL' Bunun yonetmehğı bir hafta önce çıictı Fon, belh bolumlere ayrıldı Şovle Yuzde 40 bir banka aracılığıvla verılecek kredılere, yuzde 15 muhtaç sinema ve muzık sanatçılanna >apılacak yardımlara, >uzde 15 karşılıksız yardımlara, yuzde 20 Turkıye'nın tarıhı, kultürel ve tabıı zengınlıklerırun tanıtılmasına yonelık faahvetlerde, yuzde 10'u da kanunla verılen gorevlerın yurutulmesı ıçın mal ve hızmet alımında kullanıhr Bir Fon Harcama Kurulu kuruluyor Fılmcılenn de katılmasıyla bakanlık bunyesınde Çok ılgınç bir proje Sinema veya vıdeoda şansı olmayan bir fılm (bir belgesel gıbı) bu fonun "karşılıksız yardım" faslından yaptınlabılecek Peki, bu >onetmehk \e bu Fon Harcama Kurulu stzi tatmin etti mi? Burokratık bir değerlendirmeyı aşıp sinemacılann ve sinema sanatı ka)gılannın daha etkın olacağı bir ortam saglanabilecek mı sizce? INANOĞLU Atılla Bey, kaygılarınızı anlıyorum Bu fonun kullanılışı, zamanla yozlaşabılır, başka yollara kanalıze edılebılır Ama ben ınanıyorum kı Mesut Yıimaz'ın donemınde boyle bir şey olmayacaktır Sinemaya çok yakın, sorunlarımızı bılen, ılgı duyan bir bakan . Ama yarın öburgun ne olur bılemem Sinema genel mudurluğu SESAM olarak dışarda devletin sinemaya vardımı nasıl gerçekleşiyor, bu konuda araştırmanız oldu mu. bakanlığa bir rapor fılan verdınız mi? INANOGLL Evet, ozellıkle Yunanıstan'ı ınceledık Orada sinemaya çok buyuk devlet yardımı var, bılıyorsunuz Orada bir komısyonun kabul ettığı filmlere devlet, çok duşuk faızlı kredı verıyor Fılmın \uzde 6065'ını karşıhyor bu kredı Fılmlerın de mutlaka sanat fılmı olması koşulu aranmıyor Halka, ıç ve dıştakı seyırcıye bir şeyler verebılecek hemen her fılm bu yardımdan yararlanıyor Ancak Yunanıstan, bu konuda çok lyı orgutlenmış Koca bir Smema Daıresı kurmuşlar Bızım yasa, sınemayı tek başına kurtaracak guçte degıl Şımdılık bır ılk adım olarak gormek gerekır bunu Inşallah zarııan ıçınde daha ıyı bır orgutlenme sağlanacak . Bu arada, bız, bir sinema genel mudurluğu kurulmasını onerdık Devlet Tıyatroları Genel Mudurluğu gıbı Ancak son donemde fazlasıyla genel mudurluk kuruldugu ıçın, bu alanda pek umut yok. Ama bız, genel mudurluk veya başkanlık duzeyınde bır devlet bırımı kurulması konusunda ısrarlı olacağız Açılış kokteylinizde anlatıldıgına gore, hemen hep muhtaç sanatçılara yardımdan soz edilmiş. Bu elbette onemlı, ancak uretime, sanatsal duzeyı arttırmaya donuk hemen hiç laf edilmemiş... İNANOĞLU Evet, ışın duygusal yanı daha çok vurgulandı Aslında fonda bırıken parayı buyutmemek gerek Ilk etapta yapılabılecek şeylerın uzerınde durmak gerek Bır ıkı filmı finanse etmek zaten yeterlı değıl Bız daha çok bununla, sınemamızın ıhtıyaç duyduğu altyapının sağlanmasının yararlı olacağını duşunuyoruz Studyolar, platolar, laboratuvarlar, vb Once bu temelı sağlamak ıstıvoruz Peki, uretim asamasında kredi, destek başladıgı zaman, nasıl kriterler oluşturuiacak? Orneğin, arabesk filmler veya çok populer gulduru oyuncularının filmlerı gıbı zaten seyircı destegine sahip ticari filmler de yardım kapsamına mı alınacak? fNANOGLU Bu kriterler zaman ıçınde oluşacak Bır benlığı, bır kalıtesı olan filmlere verılmelı bu Arabesk filmlere elbette değıl Ancak fonun verılış bıçımı zaten bızım dışımızda, devletin saptayacağı bır şey Bız sınemacılar, bu konuda ancak dıleklerımızı söyleyebılınz ÇtZGİLtK KÂMtL MASARACl AĞAÇ YAŞKEN EĞİLİR KEMAL GOKHAy Devlet yardımı Peki, fondan sinema salonlarına yardım dıye hıçbır duşunce yok... Oysa sinema salonlarının gitgide azalması. var olanların perişan durumu da sinemamızın onemlı bır sorunu degil mı? tNANOĞLU Oyle tabıı Turkıye'de 1011 salonun dışında tum salonlar özel sektorun elınde Bız, asıl başka bır onerıde bulunduk Yapılan toplu konut projelerınde hep bır sinema salonu eklenmesını ıstedık Turkıye'de smema sektörunu teşvık ıçın başka onlemler de ıstedık Sinema salonlarının yapımı ve ıslahı ıçın duşuk faızlı kredı sağlanmasını, sinema sanayıının elektrık ucretınden bağışık olmasını ıstedık Bu, elbette beledıyelerın de ılgısını gerektırıyor Beledıyelerın smema salonlarının yıkılmasına engel olmasını ıstedık Engel olamasa bıle, hıç olmazsa, venı yapılan bınada bır salon açılmasını empoze etmesını ıstedık Bakalım, bunlar gerçekleşecek mı? Devlet sinemaya neden sonra yardım elını uzatmaya karar verdı Umahm kı, çok geç kalmış olmasın . Çağdaş umutsuzhık öyküsü Aşh Delisi (Fool for Love) / Yöneîmen: Robert Altman / Oyuncular: Sam Shepard, Kım Basınger, Harry Dean Stanton, Randy Quaıd, Martha Crawford, Deborah Mc Naughton / Cannon Fılms yapımı (Moda Sanat MerkezıJ. Arızona çöllerınde yıtıp gıtmış, Amenka'va özgu bır motelde bu tur motellerde nelcr neler olabüır Norman Dates (Anthony Perkins) da böyle bır motelde kanlı cınayetlerı nı ışlemedı mı' "Sapık" fılmındebır raeydanı bır daırenm yayı gıbı çevreleyen bır motel kompleksınde bır avuç ınsan karşı karşıya gehr Genç ve guzel May (nıhayet tanıştığımız Amenkan sınemasının yenı "cınsel cazıbe" kralıçesı Kım Basinger), bu sıkmtıdan bır gece ıçın kendısını alıp kurtaracak ve çevredekı açık sinemaya göturecek olan Martın'ı (Rand) Quaid) beklemektedır Ama onun >enne gelen Eddıe olur Eddıe (filmın kaynaklandığı oyunun yazarı da olan Sam Shepard), May'ın baba bır, ana a>rı uvey kardeşıdır Yıllar once çekıp gıtmışür Ikı karde şın arasında kardeşüğı çok aşan sevgı bağları vardır Bu arada yandakı bır vapıdan ılgısız gozlerle dışanyı ve oradakı ınsan firtınalarını ızlemek te olan yasü adamın (benzersız H a m Dean Stanton). Eddıe ve May'ın babalan olduğu mcydana cıkar Sinema mevsımı bu yıl uzuyor Ne ıyı' Istanbul gıbı 6 mılyonluk bır kentte, zaten ınanılmaz bıçımde guduk olarak >asanan bır mevsımın daha nısan sonlarında sona ermesı gıbı bır anlamsızlık da boylece tanhe kanşıyor Amenkan sınemasının en kendıne ozgu yonetmenlerınden "Cephede Eglence MASH", " H a >al ve Goruntu Images", "Nashvılle", "Bır Dugun" gıbı filmlerıyle kazandığı populerüğı, daha o yılarda kotardığı sıstem dışı "sanatsal" yapıtlarla vestern, polı sıye, bılım kurgu gıbı en populer tur lere bıle "Buffalo Bıll ve Kmlderıliler", "Calıfornıa Splıf, "Beşli Quıntet" gıbı çızgıdışı fılmlerle yıtı ren ve sonunda kendısını buyuk şırketlenn kapısının onunde bulan Robert Altman'ın son yıllardakı en ılgı çekıcı filmı olan "Aşk DeJısı"nı me\sım sonunda ızlemek gerçekten hoş bır surprız Tı>atro>la yakın ılışkısı olan ve son yıllarda kımı oyunları sahneden alıp perdeyc akıaran Altman, bu filmde oyunları ulkesınde çok göz AMERİKANSÎNEMASININ YENİ YILDIZI Robert Altman'ın, Sam SfupanPın bir oyunundan beyazperdeye aklardığı "A şk Delisi"nde, Amenkan sinemasuun yeniyudaj, yeni "tinselcaıibe"kratiçesiKim Basinger da başroUerden binnde. de olan ve son yıllarda Avrupa'da da sergılenmeye başlayan Sam Shepard'ın dunyasını sınemalaştırmayı denıyor Senaryoyu yazan ve başrol de de oynayan Shepard, genelde çızgıdışı, "marjınal" kışılerın ısvan ve huzun dolu oykulerını, modern Amerıkan yaşamının uyumsuzlarını anlatan bır ozan yazar Shepard'ın kışılen sert, şıddetlı, odunsuzgo runumlerı altında aslında zayıf, yu muşak, duvgusal kışıler Konuşma ve davranı^lardakı serllık, kı^ılerın neredeyse hastalıklı duygusallığını sakldyamıyor Fılm boyunca Eddı e'ye sert davranan, ama aslında onu delı gıbı seven May, buna en tıpık or nek Acılı olumsuz, gıderek ım kânsız aşklarla, ılışkılerle orulu film, olayların hem tanığı hem de kokenı olan "yaşlı adam"ın, babamn varlıgıyla neredevse gızemlı bır nıtelık k<ızanı\or Herkes kendı geçmısını, olayların kendınce yorumunu anla urKen, oruya yoğun ve karmasık bır ılışkıler butunu, ıç ıçe gırmış hıkaveler çıkıyor Bu tıpık çağdaş Ame rıkan umutsu/luk oykusunu Tennessee Willıams, Edward Alhee, "Beal kuşagı" yazarları ve "Eas> Rıder" ve "yol nimlen"nden esıntıler taşıyan bu hıkâveyı Altman. tum gerılımım koruyarak dış mekânlan da ışın ıçıne ustaca katarak yalın, ama çok bılınçlı bır mızansen çabası vererek anlatıyor Ve sonunda bu çol motelınde bırleşen vazgılar, kaçınılmaz bıçımde bırbırınden kopacak. yıne Amenkan usulu bır "kaçış"la noktalanacak, uyum. aşk ve dıvalog umuıları savrulup gıdecektır "A$k Delisi" ozgun, ılgınç, heve can verıcı bır sınema yapııı Allman'ı yenıden bulmak \c Shepard/Basınger ıkılısını lanımak da ayrıca önenılı bır fırsal Robert Altman'ın Sam Shepard'dan uyarladığı "Aşk Delisi" TARİHTE BUGÜN Satl Halımfiafa</e unlu yattS MVMTAZ ARIKAN 12 Haziran 1913'TE BU6UN, SAlD HALIM PAŞA SADHA2AM OLDU. MlSIR W*US/ KAVALALI MEHMBTALIPAÇA'N/N 7V/SÜNU OLARAK KAHlRE'OB DUNyAYA S£tMf, /Sv/Ç/SEP£ SiyASAL 8IUMLER. OOJMUf7l> /STANBUL'A S#/D HAUM PAŞA, ISOS ıLAMtNOAH SOfJGAy ITTlHAT VE TSIZAfcJCı OAJEMu UlÇTı. ArtAHMuT ÇEI/KSTPAÇA'NfN OLOÛBULMESlMDSM SCM/S4 DA, OHUN YE~fWJE SADARET MAKAMfNA GETlR/LM/ŞTl. iTTlHAT VE 7EBAKKI lL£Rl GELBfJLERıh/lM AKSlUE', ALMANYA'N/M YAUlNDA I DUNYA SAfAÇIAJA GıG<LMe£tA1l 'S7SMSYEH SAID HAU/UIPAÇA, BA71 OYKuMMECIUĞlM£ KAHŞI DA ISLAMCIU6I SAYUNMAK7AVOI. SAID UALIM PAŞA SADRAZAM.. 50 YIL ÖNCE Cumhuriyet Biıtiın Şark ili Atatürke kavuşmamn heyecanı içinde Trabzon 11 (Koşk saaı 18 Husust) Trabzon bugun bayramınm ıkıncı gunu şenlıklerım yapıyor Halk mıslı gorulmemış bır sevtnç ve hevecan ıçınde mıllı reısını selamlıvor Ataturkun Trabzona geleceğı havadısı duyulur duvulmaz butun Trabzon ve hınterlandı ayaklanmıştı Teşrıf gunu ve saatını oğrenmek maksadıle bınlerce kışı buyuk bır 12 Haziran 1937 burasım bır çıçek yuvası halıne getırmışierdır Butun kazınolar, dukkanlar ve eğlence yerlerı baştanbaşa tezym edılmış olup hepsı sabaha kadar açık kalmaktadır Butun halk sokaklara dokulmuş ve tenvırat sebebıle gece gunduz farksız bır hale gelmıştır 19371987 Efgan Kralı arasında samımı telgraflar teatı olunmuştur. Sinemamızda ikiyeni yönetmen Varlık Film şırketı, geçen pazartesı gunu 3 filmın bırden çekımıne başladı Bunlardan ıkısınde, 2 yönetmen ılk filmlerını ımzahyor TV'de dızı fılmlerını ızledığımız Huseyın Karakaş. gazetecı L'lku Karaosmanoglu'nun senaryosunu yazdığı "Aşkın İlk Yansı" filmınde Sevtap Parman, Kâmuran Usluer, Gul Erda ve Haluk Kurdoğlu'ndan oluşan bır kadroyu yonetıyor Edremıt'te çekımıne başlanan bır dığer filmde ıse, sinema yazarı Engin Ayça yıne ılk fılmını çekıyor Ayça'nın bır hıkâyesınden Macit Koper'ın senaryolaştırdığı "Bez Bebek" fılmınae Hulya Koçyiğit ve Hakan Balamir, uzun yıilar sonra ılk kez bır lıkte oynayacaklar. Varlık Fılm'ın çekımıne başlanan 3 fılmı ıse, Bilge Olgaç'ın Osman Şahin'ın senaryosundan yola çıkan "İpekçe"sı Filmde Perıhan Savaş ve Berhan Şimşek başrollerde gozuketek Bu fılm de, "Bez Bebek" gıbı Edremıt yoresınde çekılıyor tehalukle Beledıye daıresıne muracaat etmışıır Buyuk Şefin geçeceğı yollardakı evler derhal boyanmağa, dukkanlar temızlenmeğe ve suslenmeğe, Istanbula yıldırım telgraflanle tezyınat sıpanş edılmeğe, bayraklar hazırlanmağa başlamıştı Ataiurkun geçeceğı yolların puruzlerı de derhal buyuk bır ııına ıle duzeltılmeğe başlandı Ulu önderın kaleye teşnflerı de şayı olduğundan o semt ahalısı de sabahlara kadar uyumadan çalışmışlar ve Italynda demir seferberliği Roma 11 (ÜM J Fırkamn butun teşkılatma verılen ve resmı bultende ıntışar eden talımata tevfikan halyada demır toplanmasımn teksıftne başlanmışttr Borghese'de umumı bahçelerı ıhata eden parmaklıklar da kaldınlmıştır Luzumsuz olduğuna hukmedılen butun dığer demır parmaklıklar da kaldınlacaktır Efgan ıstiklalinin yıldönumu Ankara 11 (Telefonla) Efgan ıstıklalmın yıldönumu munasabetıle Ataturk ve YEKTA DIŞ TİCARET A.Ş. ELEMANLARARIYOR • İHRACAT PAZARLAMA ELEMANLARI Ihracat konularında satış elemanı olarak deneyımlı, Ingılızce bılen • SATIŞ MÜMESSİLLERİ Enduslnyel uaınlerın terr.sılcılığı ve yurttçı pazarlaması konularında deneyımlı Ingılızce bılen Her ıkı pozısyon ıçın ıkıncı yabancı dıl tercıh sebebıdır • BAYAN SEKRETER 10 parmak serı daktılo yazabılen ıhracat ve ıthalatla ılgılı dokumantasyon ışlerındetecrubelı Ingılızce bılen • BAYAN KASİYER Nışantaşdakı magazamız ıçın tecrubelı Şahsen yapılacak başvurular ıçın adayların 30 yaşını geçmemış olmaları ve erkek adayların askerlıkle ılışkısı bulunmaması gerekmektedır N o t Tum başvurular gızlı tutulacaktır ÇAY IŞLETMELERI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ'NDEN RİZE Aşağıda dokumu yapılan ambalaj malzemelerı satın alınacaktır 1 a) 40 mılvon adet 250 gr lık Rıze Turıst, b) 30 mılyon adet 500 gr lık Rıze Tunst, c) 70 mılvon adet ağız kapatma bandrolu, d) 70 mılyon adet ağız kapatma kartonu, e) 280 ton şınnk fılm Genel Mudurluğumuz ıhtıyacı olarak teklıf alma usulu ıle satın alınacakıır 2 Bu ışe an şartnamelen ıle numunelerı, a) Çav Işletmelerı Genel Mudurluğu, Satınalma Müdurluğu/RİZE, b) Çay Paketleme tabrıkası Mudurlüğu'ne, BuyukdereİSTANBLL c) Bolge Stok ve Satış Mudurluğu, Gumruk \e Tekel Bakanlığı Yanı E Bınası 7 Kat Opera/ANKARA adreslerınden ucretsız temın edı lebılır 3 Ihaleye ıştırak etmek ısteyenlerın şartname esasları dahılınde hazırlayacakları teklıf mektuplannı en geç 23 6 1987 gunu saat 17 30*a kadar Çav Işletmelerı Genel Mudurluğu, Satınalma MudurluğuRıze adresınde bulunacak şekılde ladelı taahhutlu olarak gondermelen veya belırtılen adrese elden vermelen gerekmektedır 4 Postada oluşacak gecıkmeler ve telgrafla yapılacak muracaatlar kabul edılmez 5 Kuruluşumuz 2886 sayıh yasaya bağlı olmayıp, ıhaleyı yapıp >apmamakta kısmen ve\a dıledığıne yapmakta serbesttır i 1 Şetat Iş Hanı Kat 4 Ergenekon Cad No 100Fenkoy