Katalog

6MAYIS 1987 * • * * 18 Batı TfrakyalıTürk iltica etti EDİRNE (t.«.) Batı Trakya TürkJeri'nden 5'i ka~ dın 18 kişi, Meriç ve Arda Nehirlerini geçerefc Türkiye'ye iltica etti. Türkiye'ye sıgınma istefinde buiunanlaruı adiarı şöyle: Nuri Ibrahimoğlu (33), eşi Güiseren Ibrahinıogltı (29), oğhı Ertanforahimoğlu(10), Hüseyin Karaahmet (29), eşi Fatma Karaahmet (26), oğlu Aydın Karaahmet (5), Mustafa RamadanoğJu (59), esi Behiye Ramadanoğlu (57), Veli Müsain (58), eşi Zafer Mümia (56), Muzaffer Giroğlu <İ8), Yusuf Giroğlu (17), M.Kavaf Ahmetoğlu (24), Hamdi Dikmen (26), eşi Şaziye Dikmen (23), Vedat Haki (23), Ahmet Mehajet (27) ile Tıngay Karahalil (19). CUMHURÎYET/1 Z?/> hastanın 'geçmiş olsun ziyaretçileri SAMSUN (Cumhuriyet) Bu insanlar kime ve nereye bakjyorlar? Kime ne söylemeye calışıyorlar? Bu insaniar Samsun Devlet Hastanesi'nin odalarmdan birinde yatarak tedavi gören bir yakınınj ziyarete gelmişler ve ona hal haür sonnaya, "geçmiş olsun" demeye çalışıyorlar. Burası Samsun Devİet Hasta^ nesi'nde bulunan odalardan biri. Hastanenin odaJannda çok sayıda yurttaş yatarak tedavi göriiyor. Haftanın belli gün ve saatlerinde de hastaları yakınlannın ziyaret etmesine izin veriliyor. Ancak Samsun Devlet Hastanesi'nde hasta ziyaretine gidenlerin sayısı o kadar fazla oiuyor ki, yatarak tedavi gören hasta büe geçmiş olsun demek için yatağının çevresinde başına birikenleri görünce sevüıemiyor. Bunun yanj sıra ziyaretçilerin ge 9 300 sahte diş hekimi mahkemede ANKARA (UBA) Türk Diş Hekimleri Birligi Başkanı Yılmaz Bilgin, Türkiye'de 10 binden fazla sahte dış hekimi olduğunu belirıerek, "Bunun 300'ü mahkemelik, ama 4 bin 500 lira verip kurtuluyorlar" dedi. Türkiye'de diş sağhğımn 60 yıllık kanuniarla korunmaya çalışıldığım kaydeden Bilgin, UBA muhabirine şunları soyledi: Bir 'sigarazede'daha EĞİRDIR (a.a.) Günde 34 paket sigara içen çoban Ahmet Mercan (45) sigara tiryakiliğinin bedelini ağır şekilde odedi. Ahmet Mercan'ın sağ ayağı, sigaranın yol açtığı damar tıkanıklığı sonucu kesildi. Sigaraya arkadaşlarının teşvikiyle 12 yaşında başiadığını bildiren üç çocuk babası BeyşehirlLAhmet Mercan, sigaranın ilk zarannı 1974yılında gördüğünü belirterek şunlan söyledi: "Ayaklarımda sızı, uyuşma ve guçsuzlük hissettiğim için 1974yılında Eğirdir Kemik Hastalıkları Hastanesi'ne yattırn. Doktorlar damarlanmın tıkalı olduğunu söyJedi. Hastahğın ilerlememesi için sol ayak parmaklarımı kestiier ve sigarayı bırakmamı istediler. 1985 yılına kadar arahksız 11 yıl süreyle hiç sigara içmedim. 1985 yılında sigaraya tekrar ba$layınca hastalığım yeniden belirdi. Yine aynı hastanede tedavi görmeye başladım. Bu deîa doktorlar geç kaldı|ımı belirterek hastalığın tüm vucuda yayılmaması için sağ ayağımı dizimin altından kestiier." ABD'den göçmen affı WASHI.\GTON (ANKA) ABD'de Latin Amerika ülkelerinden geien kaçak göçmen sorununa çözüm bulmak anıacıyla haztrianan yasa dün yurürlüğe girdi. Sdz konusu yasa çerçevesinde üikede bulunan 4 milyon kadar Latin Amerikaİ! göçmene af getirildi. Bildirildiğine göre, aftan 1982 yılmdan önce ABD'ye kaçak oiarak giren Latin Amerikalılar yararlanacak. Bu kişiler, ülkenin çeşitli böigelerinde bu amaçta açılan özel burolara başvurarak oturma izni isteyecekler. Burası Samsun Devlet Hastanesi tirdiği yiyeceklerin de hasta ve ziyaretçi ile birlikte ziyaret saali içerisinde yenmesi de hastane odalannda ayrı bir kargaşa yaratıyor. Hasta, kendisini ziyarete gelen çok sayıda yakmının başına adeta üşüşmesinden yakınacak yakınmasına, ama çaresiz bir şey diyemiyor. Devlet hastanesi yetkiiüerinin, ziyaret saatlerinde hastaJara yiyecek getirilmemesini istemesine karşın yine de el altından içeriye sokulmasının da önü bir türlü alınamjyor. "1219sayılı60yılhkbirkanunla sahte diş hekimlerinin faaliyetleri önlenmeye çalışıhyor. Ancak çok geri kalmış bir yasa, sahte diş hekimin; yakalıyorsunuz, hem de suçüstü. Adam mahkemeye çıkıyor, üç ay hapis cezasma çarplınüyor, bunu da 450 liralık bir para cezasına çevirip kurtuluyor. Yani bir bağlayıahğı yok." ANKABA'dan YALÇIM DOĞÂN (Boftarafı 1. Sayfada) 'Ittakgibigörünenformüller", bay kent kulislerinde hemen hersaat yeni bir biçirne danüşüyor. Hatta, ' 'beklenmeyen çözümlere'' uvmıyor. "Beklenmeyen çözüm" nedir?.. ' 'Düfman kardeşterin'' tanşması.. ANAP ile DYP arcsında ortak bir guriişe \arılması... tlkbakışta, "hiç uzlafmayacokmij gibi görunen" ASAP ile DYP'nin birbirlerini deneyerek anayasa değişikiiği duğumünü çözme yolunda adtm aımaları... Başbakan Turgut Özal, samyoruz, muhalefet partilerinden en azmdan birini "kendi istediği yöne çekebilmek'' için geçen hafta bir senaryo yazıyor. Kendi kendine dufunuyor: nrsan, ben de senin/e antaşabilirim " demeye geririyor. önceki akşam, Başbakan özal'm havasmı değerlendirirken görduk ki, (hal, daha önce kafasında çizdiğı senaryoya denk düsen bir tulumla, "Yüzde 60 katılma orarunda ısraretmeyebiliriz, ancak bu konuda Sayın Cumhurbaskam 'nı iiaıa etmelerigerekir, çünkü yüzde 60 oraıuna Uiskirt düşünct Sayın Evren 'den geldi" diyor. HABERLERİN DEVAMI Iiderler Köşkle çıkıyor SHP, DYP ve DSP genel başkanları, bugün Cumhurbaskam Evren tarafından kabul edilecek. uç lider, görüşme öncesi bir araya gelecek. yasi partilerin liderleri ile ikişer ay ara ile yaptığı bu olağan görüşmeye DSP Genel Başkanı ilk kez katılacak. Muhalefet liderlerinin Cumhurbaskaru ile yapacakları görüşmede, siyasi gündemdeki anayasa değişikiiği konusu eie aJınacak. Üç lider, köşke çıkmadan önce saat O8.3O'da bir araya gelerek görüşme öncesi bir değerlendirme yapacaklar. Cumhurbaşkanlığ] Basın Müşaviri Ali Baransel, "Sayın Cumhurbaşkanımız, görüşmelerinden sonra gerekirse bir açıkğişiklikiere gidebiJeceklerini, geçici 4. maddenin kaldınlması önerisinin zayıf bir olasılık olDYP Genel Başkanı Cindoruk masına rağmen getiriJebiJeceğini da, Cumhurbaskaru ile yapacak söyledi. Ozal, komisyonun bu lan ikili görtişmelerden sonra bir değişikiikleri göz önıine alarak durum değerlendirmesi için mu ileri bir tarihte toplanmasının halefet liderlerinin bir araya ge doğru olacağını bildirdi. lebileceğini söyledi. Bunun üzerine Anayasa KoBu arada Anayasa Komisyo misyonu'nun bugün yapacağı nu'nun bugun yapacağı açıkla toplantıyı perşembe ya da cuma nan toplantısı, Başbakan Turgu» gününe erteleyebileceği belirtilÖral'ın istegj üzerine Cumhur di. Muhalefet liderlerinin Cumbaskaru Evren üe Iiderler göhurbaskam Evren'e yüzde 60 karüşmesi sonrasına bırakılaj. tılım barajı aranmaması konuBaşbakan Özal, ANAP grubu sunda ikna etmeleri halinde yeyöneticileri ile yaptığı görüşme ni değişiklik önerilerinin TBMM de Cumhurbaskam Evren ile Ii Genel Kurulu'ndakfgörüşmeler derler görüşmesi arasında anaya sırasında da veriiebileceği belirsa değjşikliği önerisinde bazı de tildi. larna yapmayı düşünmektedirler" dedi. Demîrel: Yüzde 60 kalksm. dınlmasuun halkoyuna sunulması sırasında da televizyonda halen yasağı bulunan eski siyasi liderlere konuşma hakkı tanınmasuu istedi. DYP GeneJ Bajkanı Hüsameltin Cindoruk da, partisinin Meclis grubunda yaptığı konuşmada, " Demirel'in yasagı kalksa bile yüzde 60'lık referandum mesuliyeti altına giremeyeceklerini" söyledi. Cindoruk, anayasa düğümünün çozumunde Cumhurbaskam'nın hakemliğine ihtiyaç olduğunu da belirttı. Cindoruk aynca, 2969 sayıiı yasa ile Siyasi Partiler Yasası'run geçici I ve 119. maddelerinin >1irürlükte bulunmasının referandumu taraflı halegetireceğini savundu. Ba^bakan Turguf Özal tarafından ortaya atılan 175. madde değişikiiği önerisi ilk kez Süleyman Demirel tarafından "şartlı olarak" kabul edildi. Anayasa değişikiiği ve yasakiann kalkmasıyla ilgili bir soruya Demirel şu karşılığı verdi: "Biz referanduma karşı değiliz. Yasaklann Medisten gectikten sonra referanduma gidilerek halkın karanna sunulmasına razıyız. Ancak referandumda halkın mullaka en azmdan vuzde 60ının katılması gibi bir bükıun getirflirse, yüzde 60 nispetinde ısrar edilecekst, referaadumu kabul elmek mümkun degildir. Ne dijor? 'Halk koydu yasaklan, halk kaldırsın' diyor. Ö zaman 1982'de anayasa referandumu nasıl yapıklıysa şimdi de öyle olmahdır. Seçmenlerin en azmdan yüzde 60'ının katılması hükmü kaldınlmalıdır." Anayasa değişikliğini öngören 175. madde değişikiiği üe anayasanın geçici 4. maddesi arasındaki bağlantı üzerine sorulan bir soruya Demirel şu yanıtı verdi: "Aslında en iyi şekü, 175. maddeye hiç dokunmadan geçici 4. maddeyi kaldırmaklır. fkinci şık, yüzde 60 gibi bir nispeti hiç dile gelirmeden referanduma gitmektir. Eger bu iki şık olmuyorsa 175. madde değişikiiği ele alınabilir. 175. madde değişikiiği kabul edilebilir, ama bunun tek ve önemli şartı, referandum sırasında balkın mutlaka yuzde 60'ının katılmasj gibi geürilmesi dusunuien hukmü kaldırmaklır. Mesele yüzde 6O'ı kaldırmaktır." Demirel, daha sonra geçmiş secimlerdeki katılma oranlarına ilişkin hatırlatmaiarda bulundu. 1961'de yuzde 81, 1965 yılında yüzde 75, l'969 seçimlerinde yüzde 64, 1973'te yuzde 66, )977'de yüzde 72 katıhm oraıu olduğunu behrten Demirel, "Katdım oranlan göriildüğü gibi dujuktür, onun için zalen geleneksel olarak du (Baştarafı 1. Sayfada) ha Ueri sürmetiyim ki, onlar 175. maddeyi kabul etsin, ben de sonradart eklediğim şartı kaldırayım." Samyoruz, (kal'mplaru böyle. tşte, diğer partilerin ve kendisini» "karfütklı ödün vererek anlaşmaya varmalannı sağiamak uzere", Ozal ortaya hiç yoktan "yüzde 60 kattian oratu " gibi yeni bir ilke atıyor. Ve bir gümbürtü kopuyor. Herkes "referandumda yüzde 60 katıkm oranı olur mu, olmaz mı?" diye tartışmaya baf/ıyor. Bunun "pntidemokrarik olduğunu, asünda siyasal yasaklann kaldırümasım istemediği için, Öıal 'ın tuzak kurduğunu'' bağıra bağıra anlaımaya falifiyor. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Cumhurbaskam Kenan Evren, TBMM'de grubu buluBizim edindiğimiz bilgiler, nan siyasi partilerin liderlerini yüzde 60 oranına ilişkin "ilk düsün bugün Çankaya Köşkü'nde kacenin Evren'den değil, Özal'dan bul edecek ve anayasa değişikiigeidigi"yolunda. Neyse, bu işin ayrı ği konusunu görusecek. bir yönü. Öneri kimden gelirse gelCumhurbaskam Evren, öğlesin, Özalyüzde 60'lık katüımda pek ısrar etmeyecek. ANAP ile D YP'nin den önce SHP Genel Baskanı "Ben mutlaka anayasa değişikU anlaşmasında "pazarltk iste bu ErdaJ Inönü ve DYP Genel Başğini, yani 175. maddeyi kendi hildinoktada " sürecek. kam Hüsametlin Cindoruk'u ğim gibi değiştirmek istiyonım. kabul edecek, DSP Genel BaskaGerçi, DYP GenelBaskam Hüsa nı Rahşan Ecevit'Ie de öğleden Diğer partiler buna yanafmıyor. O mettin Cindaruk dün panisinin gruhalde, bir başka fart daha getirmesonra görüşecek. Cumhurbaskabunda yaptığı konuşmada eski liyim. Onlara, benim daha sonra nının Mecliste grubu bulunan situtumunu sürdüren bir ifade kullavazgeçebileceğim bir başka şart danıyor ve "175. maddenin değistirilmesine karşı olduğunu" söylüyor. Ne var ki, Cindoruk 'un bu sözlerinden sonra, başkentte yoğun bir kulis dönüyor. Ozal: Evren yüzde 6 0 istedi (Baştaraft I. Sayfada) gi bir hesabı bulunmadıf ını beiirten Başbakan Özal "1989'da kaderin ne gösterecegini bilemen" karşılığım verdi. Başbakan Turgut Özal önceki akşam gazetemiz Ankara Temsilcisi Vaiçın Oogan'ı, Sabah Gazetesi yazan Giioeri Cıvaoğln'nu, Hürriyet Gazetesi Ankara Temsilcisi Ertugrul Özkök'ü ve Tercüman Cazetesi Ankara Temsilcisi Yavuz Donat'ı birlikte kabui etti. Dört gazeteci ile yaklaşık üç saat süren görüşme sırasında kendisinin siyasi damşmanı Güneş Taner de hazır bulundu. Dört gazeteci ile ekonomiden dış politikaya, AT'ye üyeük başvurusundan kamuoyu yoklamalanna kadar çeşitli sorulan yanıdandıran özal'la ilgili görüşmenin yurtieindeki son siyasal gelişmelere dönük bölümünün geniş bir özeti şöyle: Cumhurbaşkanrnın referankonusunda size bir ısran var mı? ÖZAL Hayır hayır. Yalnız referandum konusunda yüzde 60 katıhm olması fikri onundur. Ama katılma zorunluluğu ayrı. O kanunla olur. Katılma zorunluluğu koymaya da luzüm yok. Mevcut seçimin temel hükümlerine ait kanunda var. Bu huküm 10 bin iira para cezası. Zaten referandum ona, şu andaki mevcut hükümjeregöre yapılacak. Ama biz ayrı bir referandum kanunu koyar belb' onu değiştirebiliriz. Ben a>n bir referandum kanununu şöyle duşündüm: Orada söyleyeceğimiz şey gayet basit. İktidar panisine veya iktidar koaiisyonuna iki konuşma olabih'r. Grubu olan partilere birer konuşma. Bu böyle ohnası lazım. Çünkü anayasa değişikliğini getiren umumiyetle iktidar koalisyonu olacak. Onlara bir konuşma daha fazla vermek doğrudur. Reisicumhur isterse ona da bir konuşma hakkı. 10'ar dakika. Bu kadar kafi. Hepsi 10'ar dakika ondan sonra geçici 4. madde için referandumda herkese 10'ar dakika. Yani herkese 10'ar dakika derken, iktidar muhalefet ayrımryapmıyoruz. Yasaklan kaldınlacak liderlere TV'de konuşma bakkı verilecek mi? ÖZAL Yasaklar ayrı. O yanlış olur. O işi iyice çıkmaza sokar. Yani çıkacak işi çıkmaz hale getiririz. Şimdi dördünü bir arada arka arkaya görürlerse çok hatıralar canlanır. Yanhş olur. Ayn ayn referandum diişüniiyor musunuz? ÖZAL Ayn ayn nasıl yaparsm, geçici 4. madde kaldınlmış demekten başka hüküm yok. Eğer geçici 4. 'madde ayrı ayrı fikralar yazsaydı, belki fıkralan ayn ayrı kaJdırabilirdik, ama hakkında mahkeme açılmış eski siyasüer var. Ecevit iddia ediyor. Diyor ki, hakkında mahkeme açümış olanlar mahkemede beraat edince, onlar zaten bu hakkı aJdılar diyor. Yani onları hiç katmayın sadece koyun diyor. Şimdi bu olacak iş değil. Biz onu sorduk. Yüksek yargı organlannın fikri böyle değil, yoksa mesela şimdi Erbakan şimdiye kadar çoktan Refah Panisi'nin başına geçmişti. Siz neden referandumda bu kaısrarhsınız? ÖZAL Geçici 4. madde benim kanaatime göre anayasa maddesi değildir. Ben olsaydım nasıl yapardım diye düşündüm. İlle bir yasaklama koymak isteseydim ayn bir kanunla referanduma götürürdum. Hiç olmazsa ayn sandık koymaları lazımdı. Bunu hatta ben Cumhurbaskam'nadasordum. Yani bu aslındaanayasa maddesi değil. Bu benim anladıgım vaktiyle 1960 senesindeki ihtilalde Yassıada mahkemesi kurrnuşlar siyasilerle ilgili. Siz bu yola gitmemişsiniz. O yolun tutarlı bir yoi olrnadığı tecrübeilegörülmüş. Ama bir yasaklama da getirme lüzumunu hissetmişsiniz. Bu tamamıyla siyasidir. O vakit halka gitmişsiniz. Yani halk bir nevi tasdiketmiş Ohalegelmiş. Halk mahkemesi ciegil de haldar ka tasdik ettirmisJer. Hadise budur. Şimdi normali, hallcın bunu tasvip etmesi la^ım. Bizim yaptığımız araştırma da onu gösterdi. Halk benden geçsin diyor. Bu şekilde soruluyor. Bir anket yaptırdık. Ankette evet çıkma ihtimalinin yüksek oldugu gözüküyor. 48 diye bir rakam var. Ama kararsızlar da var. 22 civannda kararsızlar da var. 3031 civannda da hayır diyenîer var. Tabii bu o gunkii şartlarla ne oiacak bilemem, ama bu kamuoyu yoklamalarmın bir degeri var. Kabul etmek lazım. Şimdi tabiatıyla problem bu nokıaya gelip çatacaktır. Farzedelim ki, büyük nisbette evet aldı. Bizim aleyhimize de olabilir. Hiç günahımız olinadığı halde. Çünkü benim meselem değil. i 1 eylul iktidan ile 12 eylül iktidarının meselesidir. Ben burada bir taraf olamam. Ama demokrasi icabı yolu açıyorum, haika bu ımkânı getiriyorum. Suai belki şu noktaya gelecektir. Halk hayır derse ne olur? Işte problem ondadır. Ama ona da kimse fazla bir ses çıkarmaması lazım. O da zaten geçici maddedir ve 1992'de biter. Ben onu da tahmin etmiyorum, beklemeden evet çıkar diyorum. Neden Mecliste çözum araraıyorsunuz? ÖZAL Bugün parlamentoda eğer biz geçici 4. maddeyi kaldırmak için gizli bir oylama yapsak, gizli oylamada 100 rey alacağını zannetmiyorum. Sadece bizler değil, SHP'Iiler dedahil... Parti bakımından kaldırma yönünde ben zorlamadım. Durup dururken bir probleme sokarız. Onun için de halkın kaldırmasını tercih ederim. Sebeplerden birisi de budur. Kaidınrsa, halk kaldırır. Hiç kimse bir şey diyemez. TV'de propaganda ya da konuşma olacak mı? ÖZAL Endişem var. Referandum propaganda suresini bir haftaya indirmeyeçalışıyorum. Hatıa lüzumsuz konulara hiç gidümemesi lazım. Diğerîerine de utvsiyem o. Cumhurbaskam'nı bzdıracak, etki yapacak konuşmalara gidilmemesi lazım. Yoksa aksi bir netice çıkar. Yani Cumhurbaskam da kalkar, konuşur. O vakit aksi netice çıkar. Anayasa değişikiikleri sırasında 1989"da yapılacak Cumhurbaskanlığı seçimine dönük bazı hesaplan da, planlan da birlikte yaptmız mı? Örneğin sizin Cumburbaşkanlığına seçilmek gibi bir hesabınız var mı? ÖZAL Cumhurbajkanlığı hesabım yok. Ama insanların ne olacagım bilemem. 1989'da kaderin ne gösterecegini bilemem. Bundan 34 yıl önce bugün bu noktada bulunacağımı biiemezdim. Cumhurbaşkanlığı 1989'da o zaman kaderin ne gostereceği belli olmaz. Ama kafamdan bugün için boyle bir şey geçmiyor. Bu yıl seçim var mı7 Erken seçicne gidecek misiniz? ÖZAL Yüzde 50 yüzde 50 ihtimal. Yani şu anda kafamızda evirip çeviriyoruz. İhtimal bir gun artabilir, bir gün azalabilir. Şimdilik bakıyoruz. Erken >a da zamanında bir seçim konusunda ne düşünüyorsunuz? Yani kim kazanabilir? Siz kendi dunıtnunuzu nasıl görujorsunuz? OZAL Turkiye büyuk bir değişim içinde. Bu değişimi görmemek mümkun değil. Bu değişimi eski parti liderlerinin anlaması daha da mümkun değil. Onu da söyleyeyim. Mesela ben dikkat ediyorum, Sayın eski dostumuz Süleyman Bey, bir boru hattı projesi söylüyorum, derhal çok yanhş bir mantık kullanarak, •Bu suyu biz Konya Ovası'na basanz' diyor. Bu teknik bir laf değildir. Yani ekonomiye, mantığa da uygun değil, sadece politik bir laftır. Ben görüyorum ki, meseleleri eski politik açıdan görüyorlar. Artık Türkiye o kadar fark etti ki, yani biz bugün dikkat ederseniz, paramı nereye yatıracağım diye gazeteler birçok yayınlar yapmasına rağmen. millet o tavsiyelerden çok daha iyi biliyor. Neyi alaeağını, nereye parasım yatıracağını en ince detayına kadar hesap ediyor. Faiz mi altın mı şu mu bu mu hiç tavsiyeye lüzum yok. Halkın geriye donüşü yok ve geriye dönmesi için de bir sebep yok. Yani geriye dönüp de Turkiye nereye gidecek? Yani bugün kalkıp söylüyorlar, 'Luks ithalao kısacagız' diyoriar. Ne yapacaksın lüks ithalaıı kısıp da, ne eldeedeceksin? Bir politik şeyie söyleniyor bunlar. Bunlar, zannetmiyorum ki bu>1ik kitleleri netice itibanyla bir noktaya doğru getirsin. Soylenen eski tip retoriklerdir. Devrin degiştiğinin farkında değillerdir. Tahminimizden daha fazla süratli bir değişiklik içindeyiz. Türkiye değişiyor. Siz eskileria bu işin iistesinden gelemeyeceğini söylüyorsunuz. DhHim ki yasaklar kalktı, bu sene veya gelecek sene seçime gidildi. Dijcüm ki, eski Iiderler de şimdiki partilerin başına geldiler. Fiili anlamda siyasi rakibiniz oldular. Yine bu göruşünü/de ısrar eder misiniz? ÖZAL Evet. hatta bizim için daha iyi olur belki. Grupta da sdyledim arkadaşlara. Bizim için daha iyi olur. Hakikaten partiierinin başlarına geçsinler, hiç olmazsa mazlum rolü oynanmaz. O zaman hakiki hüviyetleriyle çıkarlar. Millet daha guze! karar verir, bizim lehimize olur. Yeniden referanduma dönersek, muhalefel partileri sizin fonnülünıize razı olmasalar da siz 267'yi bulur musunuz? ÖZAL 26"'yi bulmakta kimseye bir laviz vermem. Y'ani ille 267'yi buiacağım diye şuna buna taviz vermem onu söyleyeyim. Geçici dordüncö maddeyi bir tarafa bırakın 'bizun getirdiginıiz değişikiiği' sıvıl ıdareler haik tarafından değiştirilmesi esprisini getiriyor. Bu çok önemli bir hadisedir. Bunu bugün yaparım, yarın yapma şansımız olmayabilir. Çünkü 267 ekseriyete şu anda yakınım. Bu, Türkiye'yi ilerde anayasa sıkıntısından kurtarır. Sivii idarelere anayasayi icabında değiştirme ünkâm verir. Bu çok önemli bir hadisedir. Biz şimdiye kadar bunu yapamadık. Ben size gösterebilirim, Süleyman Bey de anayasa def işikligmi halk yapsın diye istemiştir. 1971 'de, 1972'de. Getirip gostereceğim, var burada. Mustafa Taşar da bugıin bana getirdi gösterdi. Adalet Gazetesi'nde çıkmış. Halkm oyudur esas oian. 'Önemli konularda batta halka gitmek lazımdır' demiş. Bunlan soylemiş. Ben 1969 seçimlerinde de kendısine teklif ettim. Dedim ki, gel anayasayı değiştiren maddeyi değiştirelim, esas onu halkoyu ile yapalım. O vakit birçok meseleler daha kolay halledilir. Ve ben buna çok onem veriyorum, yani 175. maddenin onemi bu bakımdandır. Yani Türkiye'de biz hakiki demokrasiyi yerleştirmek istiyorsak, sivil idareyi hakikaten Avrupa Ortak Pazarı'na müracaat ettiğimiz gibi, onu devam ettirmek istiyorsak anayasanın değişikliğini halka göturmemiz lazjm. Halktan destek almamız lazım. Başka türlu tesir altında kalmıştır bu idarelerin hepsi. Bu iddiam var. Düşündügünüz başka anayasa değişikiikleri var. Onları referanduma götürmüyorsunuz. Örneğin YÖK'ü. Neden? ÖZAL YÖK meselesi daha sonraki devreye kalmıştır. Seçimden sonra inşallah YÖK Kanunu'nda bazı değişiklikler yapanz. Şu anda diışünmuyorum, belki kanunla bazı değişiklikler yapılabilir. Bugün tabii Cumhurbaşkanımızın YÖK'te, TRT'de \e yüksek yargı organlarmda çok buyük etkiniikliği var. Onun için de halk tarafından seçilmesi lazım gelir diyorum. Demirel'in son Karadeniz gezisini nasıl degerlendiriyorsunıız? ÖZAL Ben Demirel'in videosunu seyrettim. Trabzon konuşmasını seyrettim. Bir kere şunu farkettim, bu mitingde Süleyman Bey'in formu iyi değil. Eski Süleyman Bey de değil, veya devir değişti. Aslında butün konuşmada ortaya koyduğu pek bir şey yok. Yani yarın partınin başına geçtigi zaman nc k™1 taya merak ediyorum. Mitingdeki insanlann büyük çoğunluğunun partiii olduğunu tahmin ederim. Yığma bir miting. DYP örgutü gıiçlii göninüyor.. ÖZAL Şunu söyleyeyim misal oiarak, DYP'nin şu anda taraftarlan olan insanları her taraftan getirme gucü vardır. Süleyman Bey'in şu ana kadar yaptığı en önemli ıcraatı, teşkilatım, eski AP teşkılatının bir kısmıdır bu, bunu tutabilmiş olmasıdır. Ama bu nereye kadar, nedir? Işte ikinci üçüncu parti olacak bir şekildedir, o kadar. Hatta bir şey daha söyleyeyim, eğer Süleyman Bey, yanhşîık yapariar işte bu teklifleri kabul eımezler, neticede geçici dördüncü madde değişmezse, DYP'nin halka vereceği bir şey yoktur. Yani beş sene daha dayanamazlar. Onu söylemek istiyorum. Götürdukleri, söyledikleri bir tek Süleyman Bey var. Bu işi o idare edecek. Ne var geride kim var? Söylediğiniz zaman hiçbir şey çıkmıyor. Dışardan idareyle de bu gitmez. Onuniçinbuönlerirtegelmiş bir imkândır. Geçen seçimde şunu söylediler. '6 ay sonra Süleyman Bey geliyor' dediler. öyle degil mi? Ne söyleyecekler ondan sonra. Onun için diyorum ki, bu fırsaü kullansınlar biz de memnun oluruz. Şimdi DVP'nin söylediği şu efendim. Yasaklar kalksa da kalkmasa da, ilk secimde biz çogunluk olacağız diyor DYP. ÖZAL Görürüz, biraz fazla hayal kuruyorlar. Hızlı hayal kuruyorlar. En son gene! seçimden bu tarafa 1977, kaç sene geçmiş oluyor? 11 sene geçmiş oluyor. Kaç milyon yeni secmen geldi? 11 milyona yakın yeni seçmen geldi. Yani bu yanlış hesabı yapmasınlar. Bugün aldıklan reylerin bir kısmının sade ve sadece eski teşkilatın küçük yerlerdeki ağırlığında olduğunu biliyorum. Şimdi 7 haziranda belediye seçimlerini göreceğiz hepimiz. Biz bizim adaylarla konuşma yaptık ve hepsine de sordum. Rakibiniz kimdir diye. Genellikle DYP gibi gözıiküyor. Ama hepsi diyor ki, biz soker atarız. Bunlann en fazla guçlü olduğu yerler bu söylediğim küçuk yerlerdir. MahaJli seçimlere de bakarsanız DYP'nin aldığı yerler daha çok ufak yerlere doğru kaymıştu. Bunun da sebebi eski parti teşkilatımn adamlan var. Yine tesirli adamlan var. Biz bunlan alabilmiş değiüz. Biz buralara daha yeni nüfuz ediyoruz. Üç seneden sonra nüfuz ediyoruz. Bu seçimlerde zannediyorum bu yerlerin ekseriyetini biz alacağız. Diyelim ki referanduma gidildi. Siz nasıl oy kullamrsınız? ÖZAL Biz meseleye taraf olmayız, çünkü ortada bizi ilgilendiren bir mesele yok. Hayır, vatandas Turgut Özal olarak referandumda ne yönde ov kullamrsınız? ÖZAL Vatandas Turgut Özal oiarak.. Bakın şimdi neier soruyorlar.. O bizim kendimize ait bir meseledir. ÖZAL, ANAP GRUBLNDA Özal, ANAP Meclis grup toplantısında yaptığı konuşmada da anayasa değişikiiği konusundaki goruşlerini açıkladı. Özal. ana>asa değişikiiği görüşmeleri için ANAP milletvekillerinin onumüzdeki hafta Mecliste tam sayıda bulunmalarmı istedi. Anayasayı değiştirmeye yetecek çoğunluklanmn olmadığını söyleyen Özal, muhalefetle anlaşmaya varma olasılığının yüzde 50'nin altında olduğunu belinti. Başbakan. muhalefet liderleri ile yaptığı görüşmeler hakkında da bilgi verdi. Grup konuşmasında Özal, anayasa değişikiiği için yüzde 60 oranında katılma önerisinin esas itibariyle Cumhurbaşkaru'ndan geldiğ ni belirterek, Cumhurbaşkanf nın anayasa değişikiiği için halk çoğunluğu istediğini anlattı. Cumhurbaskam'rnn muhalefet liderleri ile yapacağı görüşmeden sonra kendisinin de Koşk'e çıkacağını bildiren Özal, bu görüşme ile konunun netleseceeini a^ıH "175. maddeye evet, yüzde 60 katthm oraıuna hayır. Anlaşma ancak böyle sağlanır" kulisi... Ne de olsa "kürsü başka, kulis başka"... Eğer, Demirel'in söylediği gibi, DYP "yüzde 60 oranını kaldtrmak için 175. maddeye evet'' derse ve bu yönden bugun ÇankayaKöşkü'nde Evren 'in partı liderleriyle yapacağı gonismede, Evren 'in de onayı alınırsa, yasakiann kalkmast bu hafta hızlanabilir. Yasaklann kaldınlması konusunda ilk kez ' 'somul bir nokıaya'' doğru gidiliyor. Bu arada elbette bin tanesurpriz birbiriniizleyebilir. DYP kürsülerde, meydanlarda ANAP'ı yerden yere vurabilir. Ama, "yasaklann kalkmasma gelince is'', aniden lavır değiştirebitir. Ve ANAP'la anlasabilir. Oluşmuş bulunan "muhalefet birHğini'' bozabilir. Ya da Ozal baktı ki, yasaklar gerçekten kalkıyor, bu kez özal D YP'ye yeni bir olmayacak koşul getirebilir!.. Bunlann lümü olabilir. Hatta daha neler olabilir önümüzdeki seçimlerde?.. örneğin, seçim sandığmdan "koalisyon"çıksa, ozaman ANAP ile DYP pekala kolkola girebilir. ' 'Demokrasi aşkma'' kimler nelere katlanmaz ki!.. Ve ış geliyor, gefiyor, "yüzde 60'ta düğümleniyor. "Anayasa değişikliğine baştan beri karşı çıkan, Özal'ın onerdiği anayasanın 175. maddesinin değıştiritmesini "müm~ kün görmeyen ve bunlann özal'ın oyunu'' olduğunu vurgulayan D YP, şimdi "175. madde değifikliği kabul edilebilir" gönişune yaklaşıyor. Ama bunun "tekkosulu"oiarak özal'm orıaya attığı halkoylamasında kanlımın yüzde 60 olması kuralmtn kaldınlmasmı" savunuyor. Bir başka deyisle. haftalardır stiren anayasa değisikliğine ilişkin tar(ışmalarda, DYP ilk kez "farklı bir lavır"alıyor. özal'a dönüyor, "Ben senin istediğirt 175. madde değişikliğini kabul ederim, eğer sen benim istediğim yüzde 60 'hk kosulu kaldı $uk olan bir oranı şimdi daba yüksek bir seviyede zorlamak. aslında 'yasaklan ben kaldırmak istemem'. anlamına gdir" diye konuştu. Yasaklann kaidınlmasırun halkoylamasına sunulması sırasında eski parti liderlerine televizyonda konuşma hakkı verümesini isteyen Demirel şöyle dedi: "Televizyonda herkese 10 dakika konuşma verecekmiş, ama biz, yani 7 yıldır kendi ulkesinde surgünde tutulan biz (elevizyonda konuşamayacağız. Olmaz böyle şey. Biz neciyiz, al televizyonu başına çal. Bizim adımıza başkası konuşacak, böyle şey olmaz." Demirel'in gazetemize verdiği yanıtlardan sonra bilgisine başvurdu, ğumuz DYP yetkilileri, Başbakan Özal'ın siyasal yasakJarın kalkması için onerdiği anayasa değisikliğine ilişkin 175. madde metninde "anlasabileceklerini ve kabul edebilecek lerini, ancak bunun çok temel bir, şartı olarak referandum yasasına konulması düşunülen yuzde 60 oranındaki zonınlu katılma oranının kaldınlması gerektiğini" söylediler. Ct.NDORLK: Bt'NALIMI ., ÖZAL ÇIKARD1 ı DYP öenel Başkanı Cipciorvık, dün partisinin Meclis grubunda yaptığı konuşmada, siyasi yasaklarla ilgili geçici 4. maddenin \eni bir bahara bırakılmak istendığini. ancak partisinin muhalefetle uzlasmayı sağ ladığıru kaydetti. Cumhurbaskam'" nın bu önemli günlerde ABD gezisi ni ertelernesini çok olumlu bulduklarını anlatan Cindoruk. "Anayasa meseiesinin çözümünde Sayıo Cum. burbaşkanı'nın hakemliğine ihtiyaç var. Bugünkü görüşmede meseieye bir açıklık gelecegi inanandayu" bi' çiminde konuştu. Cindoruk, ülkenin 1983 seçimlerinden sonra ilk önemli siyasal bunalımı yaşadığım, bunu da bizzat • Başbakanın çıkardıgını öne sürdü. Referandumdan kaçmadıklannı, meseleyi çözmekten yana olduklan ^ nı ve referandumu ilke olarak red " detmediklerini belirten Cindoruk, yüzde 60 koşuluna karşı olduklarım .. söyledi. i Cindoruk, çözümde bir adım yaklaşana üç adım yakla$acaklanru, bugun taviz gibi görünenleri gelecek . Meclislerde duzenleyecekierini behr" terek, milletvekili sayısınm az oidu ~ ğunu, hatta getirilen 450'nin bile az .. oiabiieceğini söyledi. DYP Genel Başkanı, referandum öncesi TV ve radyoda konuşmak, tartışmak istediklerini de bildirerek, 2969 savılı yasa ile Siyasi Partiler Yasasf mn ge ' çici 1 ve 119. maddelerinin yururluk , te bulunmasının referandumu taraflı » haJe geıireceğirü sözlerine ekledi. * DSP: Yüzde 60 kalksm (Bastarafi J. Sayfada) özdalga 6 Kasım 1982 ajjayasa oylamasırun esas itibanyla bir halk mahkemesi olduğunu bildirerek, referandumun geçerli olması için yuzde 60 katüma koşulunun kaldınlması ve siyasi ya&akhlara radyo ve TV'den savunma hakkı tanınması durumunda özal'm önerisine "Evel" diyebileceklerini açıkladı. Bu konuda görüşmelerin sürdürüleceğini belirten Özdalga, "Koşuilannızın kabul edilmesi durumunda referandumun sizce balk mabkemesi olma özelliği ortadan kalkacak mı?" sorusuna ıse, "Biz sijasi yasakJar için yapılacak refersnduffluo halk mabkemesi olacağı göriişünü (aşıyoruz, ama halk mahkemesinde >argılanaeak insanlara da savunma hakkı tanınmalıdır" yanıtını verdi. Özdalga dün düzenlediği basın toplantısında, insanlara kanunlarda bulunmayan cezalann verilip verilmeyecegini halkoylaması yoluyla değii, haJk mahkemesiyie karar alınabileceğini kaydedereİc, "Sayın Özal, şimdi birinci halk mahkemesinde verileo cezalann devam edip etmeyeceğine karar versin diye ikinci haik' mahkemesini loplamak istiyor. Ve ne acıdır ki, bunun karan TBMM tarafından ahnsın diyor" diye konuştu. Halk mahkernelerinin otoriter de\Ietı anJayısımn olduğu ülkelerde başvu' rulan bir yargdama yöntemi olduğuIU. Özal'ın önerisine "evet" deyip alına imza atanların yann halk mahcemelerine hangi gerekçelerle karşı ıkabileceklerini anJatan özdalga, İktidar hırsı Sayın Özal'ı halk mabemeleri anlayışının büe savunucuu yapıyor" dedi. Özdaiga, Özai'ın bütün hesabının "halkoylamasında katılım nastl olsa yüzde 6O'ı bulmaz. işi suriincemede bırakır ve bir »asakJı seçim daha yapannı" düşüncesinde yattığını bildiren Özdaiga, yüzde 60'ın altında katılım olması durumunda yasaklanıı kalkmayacağınj ve böyle bir sonucuo banşı değil, kavga>i ve gerilimi tahrik edeceğini savunarak, '•Özal usulü halk mahkeroesinİD doguraoığı sonuçlann hesabmı kim verecektir?" diye sordu. 1980 öncesi iklidar ve ana muhalefet panilerinin yöneticileri dışmdaki yasaklılann haklarında açılan davalardan beraat ettikleri takdirde referandum dışında kalmalan gerektiğini de sa\ıınan Özdalga, şunları soyledi: "Eger Sayın Özal geçici 4. maddenin kaJdınlnıası için haJkoylaması yapılmasında ısrar edecek olursa, bu daba çok 19S0 öncesi iktidar ve ana muhalefet partilerinin yöneticileri özellikle genel başkanlan için yapılacak bir referandum biçimine dönüsecektir. Sayın Özal iki eski Brçbakan Sayın Büient Ecevit ve Sayın Siileyman Demirel için halk mahkemesi düzenlemi$ olacaktır. Geçici 4. maddenin kaldınlması için böyie bir yol izlenmesinin yeriestirme>e çalıjtığımı/ demokıatik rejim ve bukuk devleti açısından yarar değil. zarar getireceği herhalde hemen hemen herkes larafından kabul edilir. Ama Sayın Özal yeni bir balk mabkemesi kurmakta ısrartıysa bunun asgari koşullftn yüzde 60 gibi sınırlandırmalan fcaldırmak ve yargılanacak kişilere radyo ve TV'den savunma bakkı tanımaktır." Referandum tamam 1759e (Baştarafı I. Sayfada) dnydngunu" soyledi. Inonü anayasanın geçici 9. maddesinde yapılacak degişiklikk siyasi yasaklann kaldınlmasıru Cumhurbaskam'run doğrudan halkoylamasına sunabileceğini söyledi. ErdaJ İnonü, son günlerdeki anayasa tartışmalarını yapay olarak nitelediği SHP Meclis Grubu toplantısı konuşmasında, "Geçici nedenlerle birtakım rahatsıdıklan ortadan kaldınyorum derken, anayasanın temel düzeninde ne anlama gefdigi beUi olmayan değişiklikler yapılmasına karsı olduklannı" bildirdi. inönü, anayasada temd degişildikler istediklerini belirterek, "Ama onlan açıkça söyleyerek yapacağız. Şimdi ne maksada gelecegi belli olmavan degişikliklere girmek bizim icin yanhşbr. Demek istiyorum ki, biz 175. maddenin değiştirilmesi için bir neden görmüyoruz" dedi. Belirli konularda anayasa deği Açıkpazarlık (Baştarafı 1. Sayfada) beldeniyor. Üç lider, Köşk'e çıkmadan önce, bu sabah saat 08.30"da bir araya gelerek bir durum değerlendirmesi yapacak. Muhalefet liderlerinin kendi aralanndaki temaslannın yani sıra, DYP ile ANAP arasında da görüşmeler yapılıyor. Bu görüşmeleri, DYP adına GeneJ Başkan Yardıması Mehmet Düiger. ANAP adına da Devlet Bakanı Hasan Celal GüzeJ yürütüyor. EVET/HAYIR )KX4Y AKBAL fastarafı 2. Sayfada) jsler başladı, 1 Mayıs'ı kutlaya/ım diye" derken büyük bir hakdık yapıyor 1 Mayıs'ın kutlanmasını isteyenlere... 'Çatlakses' > demektir? Düşüncelerimizin tersini savunanlara, yazanla, söyleyenlere 'çatlak ses' demekle o düşüncelerin doğruJunu ortadan kaldırmış mı olacağız? Böyle bir tanımlama nlıştır, Avmpa Topluluğu'na katılmak için çırpındığımız bu rtlerde Devlet Başkanı'nın kendisine ters düşen görüşleri ıtlak ses' diye suçlaması büsbütün üzücüdür. îayın Evren, Atatürk devrimciliğini yasatmak isteyenleri yani lerı, kendisine karşıt, çatlak sesli kişiler oiarak görme'meliSürdürdüğü bu haksız ve yanlış tutum her şeyden önce turk devrımıne zarar vermektedir. Oysa tek çıkar yolumuz türk ün düşüncesinde birleşmek, bir araya gelmektir. Bubir kez daha anımsatmakta yarar görüyorum. ŞAIRLER DÖVÜŞÜR Mehmed Kemal 550 lııa (KDV i v inde) Çağdaş Yaymları Turkocağı Cad. 394! Cağalol/ıılsranbul şiklikleri geririldiğini, bunlar uzerinde tartışıldığmı, hoşlarına giderse Meclis duzeni içinde gerçekleştirilecegini belirten înönu, önerilerden birinin de siyasi >asaklarla ilgiü geçici 4. maddenin kaldınlması olduğunu anımsatarak. söyle konuştu: "Bu şimdiki anayasa duzeni içinde de pekâlâ yapılabilir. Yeter ki is(ek olsun. Son tartışmalar meseleyi şu noktaya getirdi. Sayın Özal diyor ki, 'Bunu Cumhurbaşkanına bırak, mayalım. Biz otomatik olarak halkoyuna gotürelim' onun da bir yolu yardır aslında ama bu yolu Sayın Özal bugüne kadar söylemedi. Bu yol da geçici 9. maddeyi değiştirmek olur. Geçici 9. madde ancak kısa bir süre için 6 yıl için yüriuiükte olan bir maddedir ve anayasa değişiklikleri konusunda Saym Cumhurbaşkanının nasıl davranacağına özel bir duzen getiriyor. Bu ozel diizen öyle değiş tirilebilir ki. şimdi geçici 4. madde için getirdiğimiz teklifi Sayın Cumburbaşkanı veto etmeden doğrudan doğruya halkoyuna götürebüir. Yani geçid 9. madde oyle degjstirilir ki, Sayın Cumhurbaskam TBMM'nin üçte iki çoğunlukla kabul etriği anaynsa değişikliklerini doğrudan doğruya halkoyuna sunabilir denebilir. Böyle değişiklik yapılırsa. doğruca halkoyuna sunabilir denebilir. Böyle değişiklik yapılırsa geçici 4. maddeyi Meclis kabul ederse o zaman kimse gocunmadan kimse rabalsız olmadan >asanın gereği olarak kamuoyuna gotürebilir. Demek istiyonım ki bunu yaparsak 175. maddeyi değistirmeyiz. \eni anayasada temel değişiklikler yapmayız. Sadece bu geçici duzeni biraz degistirir ve bugünkü ibtiyaca karşılık vermis oluruz. Pekâlâ bugünkü ihlivacı karşılayacak bir çözümdür bu." GEÇİCİ 9. MADDE NEDİR? 1727 yaşlarında bayanlar, îngikere'de çocuğa bak, karşılığında Ingilizce öğren. 1585342 kaybettim. H ı i i n m o . ^ Emekli kimliğlmi İnönü'nttn değişiklik onerdiği anayasanın geçici 9. maddesi aynen şöyle: " Ök genel seçimler sonucu loplanacak TBMM'nin Başkanhk Oivinı kurulduklan sonra altı yıliık süre içinde yapılacak anayasa değişikliklerini Cumhurbaskam, TBMM'ye gönderebilir. Bu (akdirde TBMM'nin geri gönderilen anayasa değişikiiği bakkındaki kanunu, aynen kabul edip tekrar Cumlıurbaşkanı'na gondhil