Katalog

UUMMUKlYhl/b 4 MART 1987 Üniversitelilere "Hangi lideri en çok beğeniyorsunuz" diyesorduk T BO 6 •••l^^^^^^Hh^H AL •=659 1. Turgut Özal 2. Erdal Inönu 3. Kenan Evren 4. Bulent Ecevit 5. Aydın G. Gurtcan 6. Suleyman Demirel 7. Bedrettin Dalan 8. Husamettm Cindon* 9. Rahşan Ecevit 10. AJparslan Türkeş Digerieri TOPLAM f 271 113 171 112 M 71 40 38 31 11 113 1231 % 21.1 15.6 14w4 l.Ozal 2.İIIÜI1Ü 3.Evren Ankete katılanlann bazı temel özellikleri rençlerin en beğendiği ikinci lider Erdal İnönü. Kenan Evren üçüncü, Bulent Ecevit dördüncü, Aydın Güven Gurkan beşinci sırada. Demirel ve Bedrettin Dalan 6. ve 7. sıralarda. 4 ŞAHİN ALPAY lerde ekonomiyle ilgili tartışmaların başlıca konusu, devletçilik mi, piyasa ekonomisi mi sorusu oldu. Üniversiteli gençlerin bu konudaki görüşü neydi, ekonomik sistemle ilgili temel tercihleri hangi yöndeydi? "Şimdi size ekonomik hayatla ilgili bir soramuz var. Bazılanna göre, ekonomide planlı bir devletçilik esas olmalıdır, bazılanna göre de özel teşebbüs ve piyasa ekonomisi. Başka bazıları ise planlı bir piyasa ekonomisini savunuyor. Siz kendinizi bu gönişlerden nangisine yakın buluyorsunuz?'" Bu soruya verilen yanıtlar, "devletçiler" ile "piyasacılar"ın eşit genişlikte iki kesime ayrıldıklarını gösterdi. Ankete katılanlann *?o 38'i planlı devletçiliği, °7o 21M özel teşebbüs ve piyasayı, % 20'si de planlı bir piyasa ekonomisini tercih ediyordu. Her beş kişiden biri de bu soruda ya "fikrim yok" seçeneğini işaretledi ya da soruyu yanıtsız bıraktı (Bkz: Şekil 11). Değişik kesimlerden öğrencilerin bu soruya verdikleri yanıtlarm dağılımını karşılaştırdığımızda, en belirgin farkhlaşmanın, sosyoekonomik gruplar arasında olduğu gözlendi. Üst gruba men a U 7.8 63 3.2 3.1 2.5 1.5 IM 160.6 göre farklılaşmaları incelerken bu eğitim Üniversite gençliği anketimiz tstanbul, kiralanan konutlarda, % 5 'i de akrabalanmn yanında oturuyordu. Sosyal gruplannı karşılaştırdık. Ailelerin eğitim Ankara, Izmır, Adana ve Eskişehir'de bulunan üniversitelerimizde okuyan; 716 bilim dallarında öğrenim görenler % 45, düzeyi ile ilgili bulgular, öğrencilerin erkek, 322 kız, toplam 1038 öğrencıyi doğa bilimlen ve teknık bilim dallarında % 70 gibi çok büyuk bir bölümunün yüksek öğrenim yapma olanağını kapsayan bir örnekleme uygulandı. okuyanlar % 55 oramndaydı. Kızlar Araştırma bulgulanna göre, buyıik bir bulamamış ailelerden geldiğini göstermesi arasında sosyal bilim okuyanlar (% 55), çoğunluğu (% 80) lise öğrenimini il erkekler arasında teknik öğrenim görenler bakımmdan hayli ilgi çekicidir. Ailenin merkezlerinde bulunan okullarda (% 59) çoğunluktaydı. Anne ve babadan sahip olduğu dayanıklı tüketim malları, tamamlamtştı. Yaklaşık yarısı (% 46) da en az birinin yüksek öğrenimli olduğu anne ve babanın eğitim düzeyi ve mezun üniversiteye, ortaöğrenimini yaptığı olunan lisenin türü hesaba katılarak ailelerden gelen gençlerin oranı % 30; kentte devam ediyordu. Başka bir yapılan bir puanlama uyarınca, anne ve babadan en az birinin orta deyişle, çoğunluk üniversite öğrenimi için öğrenimli olduğu ailelerden gelenlerin oğrencileri sosyoekonomik konumlanna kent değiştirmişti. Öğrencilerin yarıya göre, üst orta alt üç gruba ayırdık. oranı % 31 ve anne ve babanın en çok yakın bir bölümu (% 45) ailelerinin ilk öğrenimli olduğu ailelerden gelenlerin Araştırma sonuçlarını çözümlerken sık yanında kalıyordu. Geri kalanlann % sık başvurulan sosyal gruplar değişkeni oranı da % 39 idı. Anket sonuçlarının 33'ü yurtlarda, % 14'ü ortaklaşa çözümlenmesinde, ailenin eğitim düzeyine böyle elde edildi. I Üniversite Gençliği Konuşuyor Cumhuriyetveri araştırma a.ş. işbirliğiyle yapılan anket devlet adamı Olof Palme. Gorbaçov ikinci, Reagan üçüncü, Thatcher dördüncü, Gandi beşinci, Tito altıncı, Kaddafı 7. beğenilen lider. niversitelilerin en beğendiği yabancı Un A nketi yanıtlayan üniversitelilerin yüzde 38'i ekonomide planlı devletçilikten, yüzde 217 piyasa ekonomisinden, yüzde 20'si planlı piyasa ekonomisinden yana. A nketi yanıtlayan gençlerin yalnızca yüzde l'i dinsel inançlarının "çok güçlü" olduğunu söylüyor. İnançlarının "güçlü" olduğunu söyleyenler ise yüzde 50 civarında. 1980' ŞEKİL 14 Türkiye'nin dünyadaM yeri nerede olmalı? Batı ülkelerinin yanında Üçüncü dünya Islam ülkelen Dtuer Yanıtsız Genel «49 «12 «29 n = 1031 Sosyal flrup Üst «60 «11 «8 «21 «=330 TABLO 5 Dinsel inaırçlar ne denli füçlü? Dinsel ınanç Çok guçlu Guçlü Güçsuz Htçyok Fıknjok / Yanıtsız Toplam Cinsiyet Genel Eriok Kız n=1037 n716 n=321 1 1 1 50 40 53 30 20 32 17 20 12 2 2 t 160 100 Dernekleşme konusunda tutum Aktif Pasif n=498 n=538 1 | 1 30 00 33 20 28 S 3 2 100 100 •ÛUirr OZMN (20. ITÛ. Makine. 3 s.nfl Bertce Turkıye'mn yen Batı Sevletlennın yanında olmalıdır Ancak özguriukJer ve demokras! açısından bunun gerçekIpşmea uzunca bir süre alacaktır Üçüncü dünya ve Islam utateri btze bir sey veremez Batı ulkelennden aiabıleceğtmız teknoloıı demokrası ve özgüriükler var Şu anda Türkıye ne Doğuda ne Batıda ıstenılen sevılen bir ülke dejıl Geçmışte Arap ulkelenni btz sömürmuşüz. PINAR SAVAS (20 Bogazıç! Unıversıtesı Kımya. 2 sınıf) Ben Turfcjye nın bir Üçuncu Ounya ulkesı olduğunu duşünuyorum Ama bunun boyte olmasını ıstennyorum Türiaye, henGz Batı'nın ulaştğı uygariık öüzeyınde değıl, yetennce uygartık yok ve sosyal haklar yeterS değıl Aynı şekdde ınsanlann yaşam kosullan, kışı başına düşen mıllı gelır Batı düzeyınde değıl Gelır duzeylen arasında buyuk farklar var Sosyal adalet sağlanamryor Dın baskısı var ÜHİT KOftnrr (20 Marmara Ünıversıtesı Iktısadı Idan Bılımlet Işletme 2 sınıf) Üzel sektör de devlet de olmalı Ûzel sektör ıçın kârlı olmayan yatınmlan devlet ustienecektır Üretım ve hızmette kalıtenın sağlanabılmesı ıçın devlet ve özel sektör her zaman rekabet ıçırtöe olmalıdır özel sektör yetennce denettenmedıg'ınde tolaya kaçabılir En azından tüketıcı bılınçlenınceye kadar özel sektör devletçe denetlenmelıdır' MİZYAL TOKSfc (20 IÜ Edebıyat. Ingılızce fıtotojtsı 3. s»mf) Kendımı Batı ülkelenne daha yakın buluyorum Türkıye nın yen Batı ülkelennın arasında olmalı Türkıye, Batı ölçulenne daha yakın Islam ülkelen çoğunlukla dını anlayışla, şenatla yöneDlıyorlar Asla dını yönetım altında yaşamak ıstemem Tann'ya inancım var ama, dın olgusunu sevmıyorum Insartların davranıslarını dın kurallarına göre duzenlemesı ve dıne göre yaşaması bana ters gelıyor ' ÜUSTAFA KARAOO&Ui (22 IU Hukuk 4 sımH ' Sab uygartığınm yanında olmak elbette güzel ama. bir ülke tam bağımsız olmalı. Bu. kurtancı Ataturk'ün koyduuu bir Hke Bu ılkeye sahıp cıkmalı Bence. ekonomik bafljmsızl.gımızı koruyarak, Bab uygarkgi ile butünlesmemz gerekır Ekonomik bağımsızlığımızı nasıl kori'yatMteceğimız konusunda net bir göruşıjm yok Sanayılesmeyı gerçekleşbrebılırsek. bağımsızlığımızı koruyabıknz. sanınm " Orta «46 «18 «9 «27 n=3M Alt «42 ı «16 «18 ı «24 ' ' " ' ıı=344 Üçüncü Dünya Ülkeleri Sosyalist ulkeler Diğer" Bu soruda gençlerin yaklaşık yansı {% 49) Batıh ulkeler topluluğunu seçiyordu. Türkiye'nin yerini Üçüncü Dünya'da (°?t 14) ve tslam ülkeleri yanında (% 12) görenler, birlikte, anketi yanıtlayanlann dörtte biri kadardı. Sosyalist ülkeleri (•% 1) seçenler ve diğer yanıtlar verenler (% 4) pek küçük oranda idi. Ankete kaulanlann beşte biri kadar bir bölümu (% 20) de, ya "Fikrim yok" yanıtım verdi ya da soruyu yanıtlamadı (Bkz: Şekil 14) "Batıcılar" m sup ailelerden gelen gençler arasında piyasayı savunanların oranı % 55'e kadar yükselirken, devletçilikten yana olanların oranı % 27'ye iniyordu. Alt gruba mensup gençler arasında ise tam tersi bir eğilım görülüyordu. Bu grupta devletçiliği savunanlann oranı % 45'e çıkıyor, piyasa ekonomisi taraftarlan ise ^o 34'e düşüyordu. Araştırmamızın en anlamh buiguları arasında yer alan bu sonuçlar, yukan sosyoekonomik gruplar arasında piyasa ekonomisine bağlılığın güçlenmesi yönündeki evrensel denebilecek eğilime uygun düştüğü gibi; ülkemizde aydınlar arasında hayli yaygın olan bir inanışın, yani devletçiliğin dar gelirli sosyal grupların yaranna olduğu görüşünün etkinligine de işaret ediyordu. "Batıcı" olarak niteleyebileceğimiz gençlerin oranı, gerek ekonomik sistem tercihleri devletçilik yonünde olanlar arasında (% 55), gerekse ekonomide devletçiliği savunanlar arasında ("7o 48) en geniş kesimleri kapsıyordu. Belirgin bir farklılaşma, sosyoekonomik statüsü farklı ailelerden gelen gençler arasında gözlendi. "Batıcılar", üst sosyoekonomik grupta "/o 60 dolayına kadar çıkarken, alt grupta bu oran °/o 42 dolayına iniyordu. Sosyoekonomik duzey aşağı K M T COSKM (22 Mımar Sınan Üniversitesi. Güzei Sanatlar, Grafik2 sınrf) Ben ekonomide devtetçıfikten yanayım Piyasa ekonomısınde kâr esas alınıyor ve ınsan unsuru hıçe sayıkyoı Budabenım ınsancıl yapıma ters duşuyor Insan rakttrunün dikkate alındıgı ölçüde ve sosyal devlet denetimınde özel sektöru de kabul edıyorum Ancak b»r başka yaktaşımla da özel sektöru ısdyonım Cünku. özel sektör rekabet koşullannı yaratıyor Sosyalıst devletlerde olduğu gıbı ekonomide salt devletçilik tekduze uretıme yol açıyor Sumerbank malarında olduğu gıbı Ç İ U Ü (22 Marmara Üniversitesi. TeKstıl Yüksek Lısans hazıriık) Devletçilik ve devlet de netırmndekı piyasa ekonomisi bırlıkte olmalı Turkıye'de şu anda özel sektöre büyuk ımkânlar tanınırken, KIT'ler özel sektöre devredıiıyor Ûzel sektöru devlet denetleyemıyor. buna karşılık özel sektör devlet) yönetryor Oevtetın sağlığa zararlı uretım konusunda halkı uyarması gereklryken. bunu saklıyor Ûzel sektörün zarar etmemesıne özen gotenlıyor Örneğın deter)an konusunda halkın sağlığı gözardı edıldı, radyasyon yok denıldı BETUL 6UHDUZ (21 Yıldız UnıverMET Û2ŞEJCER (20 Boğazıçı Üniversitesi Idan BılımJer 1 Sı sıtesı. Murıendıslık. Bıkjısayar. 4 sınıf) "Türkiye'nın yeri Batı ulkenıf) ' Bana göre, devlet pıyasaya ennıp yanındadır ama Islam ülkanşınca dogal denge bozukıyor. «lerinı de hıç bir zaman gözardı Devlet tekeüeıMe rekabet ortadan jdemeyiz Islam ülkelenyle ortak kalkryor Rekabet olmayan ortambazı değertere sahıbız Bence da fiyadar yuksetebıiır kaiteyedıkTürkıye ıçın en uygun çözüm, bu kat edılmeyebıiır Özel sektörün ıkı fandı kültürün bıze uygun senesas amacı kâr olduğundan. rekateanı yaratmaktır Batj ülkelennın bet ortamında kalıteyı dikkate alhayata bakışı tam olarak bünyemımak, fîyatı ucuz tutmak zorundaze uymuyor aıle anlayış, ınsan dır Ancak sılah ürebmı gibi ülke ılışkılen bıze uymuyor Batı da bııçın ayn önem taşıyan konulara reyselfık gelışmıştır Türklerdeöndevlet el atmalıdır Devletin özel ce aıle ve toplum gelır Teknoloıısektöre mudahalesı sadece kartelyı Batı'dan almalıyız ama. aıle yalenn okışmasını önlemeye yonelık pısını korumalıyız " olmalıdır" HAYRrniü SA6JUUK (20 Yıldız Ûnversıtesi. Muhendısük. Makine, 2 sınıt)' Türkıye, devletçıliği kaldırabılecek bir yapıya sahıp 0smanlı Devlet nden bu yana meydana gelen ekonomik gefışmelerden şu sonuç ortaya çıktı Devletin özel sektöre, özel sektörün de devlete ıhtıyacı var Ancak bugun devletı özel sektör yönetıyor Bana göre başta doğal kaynaklar olmak üzere. bazı alanlar devleüeştınlmetı; yabancı sermaye ile bağlant özel sermayeye bırakılmamalıdır Ûzel sermayedevlet dengesınde. ülke çıkarlan esas alınmalıdır '• TBO 7 AL 8 ^ En çok beğenilen yabancı ulkeler 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Japonya Isviçre ABD Isveç Ingiltere SSCB İtalya Fransa F. Almanya Avustralya Diğerleri ^ n =9ig Dinsel inançlarda çoğulculuk Üniversiteli gençlerin din konusundaki tutumu nedir? Dinsel inançlar ne denli güçludür? 12 Eylül sonrasında Islamcı akımlarda bir canlanışın görulduğü, son aylarda başörtülü öğrenciler sorununun kamuoyunu ve üniversiteleri gunlerce meşgul ettiği bir ortamda, bu sorular haklı bir ilgi uyandırmakta. Bunlara ışık tutabilmek amacıyla ankette iki soruya yer verildi. Gençlerin dinsel inançlannı doğrudan sorgulayan ilk soı umuz şöyleydi: "Şimdi, dinsel inançlannızla ilgili bir soru sormak istiyoruz. Durumunuza en uygun olan aşağıdaki seçeneklerden hangisidir? Dinsel inançlanm çok giıçiiidiır. Biitiin dini gerekleri yerine getiririm. Dinsel inançlanm güçludür. Ama dinsel gereklerin tiimiinü yerine getiremiyorum. Bir yarancı gücün vartıgına inanıyorum, ama dini inançlanmın giiçlıi olduğunu soyleyernem. Dinsel inancım yoktur." ŞEKİL 11 Devletçilik mi, piyasa ekonomisi ni? Planlı devletçilik Genel Fıkn yok / Yamtsız Planlı piyasa Özel teşebbüs ve piyasa «38 «21 «20 «21 n = 1033 Sosyai grup Üst Orta • = 342 «27 «18 «24 \ «31 • = 336 «40 \ «24 J «21 Fıkn yok / Yanıtsız «19 «17 Alt «45 Planlı devletçilik «22 «12 Planlı piyasa Özel teşebbüs v e p i yasa Yanıtlann dağılımı, dinsel inançlanmn "çok gttçlü" olduğunu bildiren gençlerin oranının %1 dolayında kaldığını; inançlarmın "gtiçlü" olduğunu söyleyenlerin ankete katılanlann yarısını (% 50) oluşturduğunu gösteriyordu (Bkz: Tablo 5). Dinsel inançlanmn güçsüz olduğunu belirtenler (%30) ile dinsel inancı olmayanlarla (<Fo 17) birlikte, yaklaşık olarak üniversite öğrencüerinin diğer yarısını meydana getiriyordu. Öğrenciler arasmdaki çeşitli kesimler karşılastınldıgında, dernekleşme konusundaki tutum açısından " a k t i f öğrencilerle, bu açıdan "pasif" öğrencilerin bu soruya verdikleri yanıtlann hayli farklı olduğu gözleniyordu. Dinsel inançları guçlü ya da çok güçlü olanların oranı aktif grup içinde Vo 38'e inerken, pasif grupta "7* 60'a kadar yükseliyordu. Öte yandan dinsel inancı olmadığını söyleyenlerin oranı pasif grupta yalnızca % 8 iken, aktif grupta °?o 26'ya çıkıyordu. Bu ankette elde edilen sonuçlarla, 19741975 ders yılında lstanbul Üniversitesi oğrencileri arasında uygulanan bir anketteki benzer bir soru da alınan sonuçları karşılaştırdığımızda güçluguçsüz inançlılar dağıhmında oldukça büyuk bir paralellik görülüyordu (Bkz: Aysel Ekşi, Gençlerimiz ve Sorunları, Istanbul 1982, s. 163). Üzerinde durulmaya değer tek farkhlık, 19741975'te uygulanan ankette dinsel inançlanmn "çok güçlü" olduğunu ifade edenlerin oranının (1a 19) bu ankettekilere (Vo 1) nazaran çok daha yuksek olusuydu. Dinsel eğilimlerle ilgili ikinci ve dolaylı bir soru da, 1982 Anayasası uyarınca ilk ve orta öğretimde zorunlu hale gelen din eğitimi ile ilgili görüşleri konu alıyordu: "ilk ve orta dereceli okullarda verilen Din Kultürii ve Ahlak Bilgisi dersleri konusunda farklı gönişler var. Bazılanna göre, bu derslerde oğrencilere dinsel konularda bilgi verraekle yetinilmeli; bazılanna göre ise, bu dersler öğrencilerin iyi birer Müslüman olarak yetişmelerine bizmet etmeli. Başka bazıları da okullarda din dersi verilraesine karşı çıkıyor. Sizin bu konudaki görüşünüz hangisine uyuyor?" Biiyük bir çoğunluk (% 61) bu sonıyu, "Dinsel konularda bilgi verilmeli" şeklinde yamtladı. Bu derslerin "kaldınlması"ndan yana olduklarını belirtenler (% 22) ile "Din dersleri öğrencilerin iyi birer Müslüman olarak yetişmelerine hizmet etmeli" diyenler (% 9) azınlıkta kalıyordu (Bkz: Şekil 12). Çeşitli öğrenci kesimleri karşılaştırıidığında, din dersleri konusundaki tutumun dinsel inanışlarla çok yakından ilgili olduğu açıklıkla görüldü. Dinsel inanışlannın güçlü olduğunu söyleyenler arasında din derslerinin "kaldınlmasını" savunanlann oranı °7o 2'ye kadar inerken, bu derslerin "iyi Müslüman yetişmesine hizmet etmesini" isteyenlerin oranı % 17'ye kadar yükseliyordu. Bu grupta da çok büyük bir çoğunluk (% 73) din derslerinde "dini konularda bilgi verilmesini" doğru buluyordu. Dinsel inançlanmn güçsuz olduğunu büdiren kesimde yamtlar hayli farklı bir şekilde dağılıyordu. Bu grupta, din dersleri iyi Müslüman yetiştirmeli diyenler hemen hemen kaybolurken ( S 1), din derslerinin kaldınlması gorüşünü benimseyerJerin oranı (°!t 44), bu derslerde dini bilgiler verilmekle yetinilmesini isteyenlerin oranıria (1* 47) yaklaşıyordu. Araştırmamızın yukanda açıklanan bulgulann ışığında, üniversiteli gençler arasında dinsel inanışlar alanında farklı tutumların, çoğulcu bir yapının varlığından söz edebiliriz. "Din derslerinin i>i Müslüman yetiştirmeye hizmet etmesini" savunmanın, din konusunda bağnaz bir tutumu benimseyenlerin yaygınlığına iyi bir ölçu olduğunu varsayarsak, bu bağnaz kesimin oranının % 9 dolayında kaldığı görülmektedir. Son zamanların en çok tartışma uyandıran konularından biri de "Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruraa Kanunu" oldu. Hükümet tarafından genel ahlakın korunması gerekçesiyle savunulan bu yasaya, muhalefet, bir sansür yasası olarak şiddetle karşı çıktığı gibi, anayasaya aykınlık iddiasıyla kanunun iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu. Gençlerin bu çok özel kanun konusunda ne düşündüklerini öğrenmek için ankette şu soruya yer verildi: "Kimilerine göre Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kanunu yerinde bir önlem oldn. Kimilerine göre ise bu kanun, basın özgür Toplam f % 325 12,6 291 11,3 279 10,8 199 7,7 158 6,1 121 4,7 115 4,5 95 3,7 91 3,5 85 3,3 822 31,8 2581 100,0 ŞEKİL 13 BIB^B^HHHHBHB^B^B^H "Muzır" Yasası gerekli ml? Fıkn yok / Yanıtsız Gereksiz Genel Gerekli «71 «18 ^^"'// « 1 9 n=1036 «30 doğru indikçe, Türkiye'nin yerini Üçüncü Dünya'da ve İslam ülkelerinin yanında görenlerin oranı genişliyordu. En çok beğenilen yabancı liderlerle ilgili bir soru aynı konuya bir başka açıdan yaklaşma olanağını veriyordu. "Bildiğiniz, gördügünüz ya da duyduğunuz kadanyla en çok beğendiniz üç yabancı ülke hangileridir?" şeklindeki soruya verilen yanıtlar, beğenilen ülkeler arasında Batıh ülkelerin büyük bir çoğunlukta olduğunu gösterdi. Ankete katılanlann " o 89'unun yamtladığı bu soruda zikreV dilen 2581 ülkenin % 78 dolayındaki bölumü (Japonya, Avustralya ve Yeni Zelanda dahil) Batıh ülkelerdi. Beğenilen ulkeler arasında komünist ulkeler (Vo 15) ile îslam ülkeleri dahil Üçüncü Dünya ülkeleri (% 7) görece smırh bir yer işgal ediyordu (Bkz: Tablo 7). En çok beğenilen on ülke tek tek sıralandığında, başta Japonya olmak üzere, sıralamada yer alan on ülkeden dokuzu Batıh ülkelerdi. Dinsel inançlar Guçlü «56 11=525 «14 :: Yabancı liderler "Hayatta olan veya olmayan yabancı ülke liderierinden en çok begendiğiniz üç lider hangileridir?" şeklindeki sorumuza yanıt ve ^^~~ ^rrrr^^«z «88 «18 Güçsüz TABLO8 En çok beğenilen yabancı liderler 1 = 697 1 1 Olof Palme 2 Mıhaıl Gorbaçov 3 Rortald Reagan 4 Margaret Thatcher 5 Indira Gandı 6 J. B Tito 7 M. Kaddafi 8 J F Kennedy 9 V. L Lenın 10 Fkjel Castro Diğerleri Toplam •=486 lüğünü sınuiayıcı ve gereksiz. Siz hangi göriiştesiniz?" Yanıtlar, büyuk bir çoğunluğun (V 71) yasayı "gereksiz" bul"o duğunu gösterdi. Bu soruda en büyük farklılaşma, dinsel inançlarının guçlü ve güçsüz olduğunu söyleyenler arasında görüldü. Dinsel inançlarının güçlü ya da çok guçlü olduğunu söyleyen, dolayısıyla daha muhafazakâr egilimdeki gençler arasında da açık bir çoğunluk (<% 56), "Mnzır" yasasını gereksiz buluyordu (Bkz: Şekil 13). Diğerleri arasındaysa bu oran <ft 88'e kadar yükseliyordu. "Türkiye'de en çok begendiğiniz üç liderin adlanm sıralar mısıni2?" şeklindeki sorumuza verilen >anıtlar Tablo 6'da sergileniyor. Ankete katılanlann yalnızca "7o 62 dolayında bir bölümunün yanıtladığı bu soruda Cumhurbaşkanı hariç tutularak yapılan bir hesaplama, zikredilen liderlerden Vo 52'sinin sol'da, geriye kalanlann sağda yer aldığını gösteriyordu. ŞEKİL 12 pjpjpjpjB^p^pjpjpjpjpjpjpjpjpjpgpj Din dersleri konusundaki tutum İlk ve orta öjretımdekı "Dın kültürü ve ahlak bılgisı" dersleri Kaklınlmalı Genel Bılgı vermelı Fikri yok / Müslüman Yanıtsız yetıştırmel Türkiye'nin yeri Türkiye'nin gelecekteki yöneticilerine kaynaklık edecek üniversiteli gençler Türkiye'nin dünyadaki yerini nerede göruyor? Türkiye, Batı ülkelerinin yanında mı, yoksa Üçüncü Dünya ülkelerinin yanında mı yer almalıdır? Sosyalist ülkderin mi, yoksa Islam ülkelerinin mi? Türkiye, NATO'da kalmalı mıdır, yoksa çıkması mı gerekir? AET'ye uye olmalı mıdır, yoksa dışında mı kalmahdır? Türkiye'nin gerek dış ilişkileri ve dış politikası, gerekse iç siyasal ve ekonomik düzeni konusundaki politik tercihlerle yakından ilgili bu konularda gençler ne düşunmektedir. Bu konulan arastırmaya yönelik sorularımızın ilki joyleydi: "Sizce Türkiye'nin dünyadaki yeri aşagıda sayılan ülke topluluklannın hangisinde olraalıdır? Batıh ulkeler Islam ülkeleri f 283 11i 182 83 98 88 85 88 72 88 832 1682 « 15,6 6,9 6,1 5,5 5,4 5,3 5,1 4,6 4,3 3,6 37,4 100,0 «22 «61 «8 «9 / A\VS\ inançlar Guçlü 1=486 Güçsüz n=526 «73 «8 «17 1 « M «47 «S renlerin oranı da, Türk liderlerle ilgili soruda olduğu gibi oldukça düşuktü (% 67). Bu soruda zikredilen 1682 yabancı lider arasında yine en geniş grup (% 45) Batıh liderlerden oluşuyordu (Bkz: Tablo 8). Ancak, Batıh olmayan ülkelerden liderler çoğunluktaydı: Komünist ülke liderierinden oluşan grup "îa 27, İslam ülkeleri liderleri dahil Üçüncü Dünya liderleri grubu da % 22 oranında idi. En çok beğenilen on yabancı lider sıralandığında, bu listeye her üç gruptan lider giriyordu. Bu bağlamda ilginç bir bulgu olarak Pakistan lideri Ziya Ul Hak'ı belirtenlerin sayısının 31; Iran lideri .Humeyni'yi belirtenlerin de yalnızca 11 kişi olduğunu belirtelim. Bu sonuçlarla söz konusu iki lider populerlik sıralamasında (sırasıyla) 15. ve 32. sıraları işgal ediyordu. Yarın: Yarısı ders dışında kitap okumuyor