Katalog

3 MART 1987 EKONOMİ CUMHURIYET/11 TÜRKİYE'den Erdenv İhracat artmaya başladı A nkara (anka) Başbakan ST Vekili Kaya Erdem 1986 aralık ayı ihracatımn geçici verilere göre 844 milyon dolar olduğunu açıkladı. Aralık ayı ihracatı 1985'in aynı ayına göre yüzde 4.2 oranmda artış gösterirken, 1986'nın toplam ihracatı ise 7 milyar 435,9 milyon d o l a r olarak gerçekleşti. Buna g Q r e ]Ç86 i n r a c a t l 1 9 8 y t e Cari açık % 50 büyüdü Merkez Bankası tarafmdan yapılan açıklamada 1986 yılı ocakkasım döneminde 4.2 milyon dolariık dış borç ödemesi yapıldığı, 4.1 milyar dolariık da kredi kullanıldığı belirtildi. ANKARA, (Cumhuriyet Biirosu) Merkez Bankası 1986 yılı ocakkasım dönemi ödemeler dengesi tabiosunu açıkladı. 11 aylık dönemde cari işlemler açığının 1985'e göre 482 milyon dolar artarak 1 milyar 469 milyon dolara ulaştığı bildirildi. Merkez Bankası'ndan yapılan açıklamaya göre, 11 aylık dönemde fob değer üzerinden dış ticaret açığı 114 milyon dolar artarak 2 milyar 913 milyon dolara yükselirken, işci dövizleri toplamı 108 milyon azalarak 1 milyar 477 milyon dolar. turizmden sağlanan net döviz geliri tutarı da 132 milyon dolar azalarak 613 milyon dolar düzeyinde gerçeldeşti. Bu dönemde navlun gelirleri toplamı 42 milyon dolariık azalma ile 410 milyon dolara gerilerken, muteahhitlik hizmetlerinden sağlanan döviz gelirinin 66 milyon dolariık artışla 286 milyon dolara yukseldiği Ddemeler dengesinin baslıca katemleri (Ocak*atm)m Fark 1001 A. CARİ İSLEMIER DEMESt: 2.913 (1) 0 4 ttcartt tfeafasl 2.799 6.716 7.338 •racst (tafc) NkaW(M) 10.137 9.629 (2) OÖRONMEYEN tSLEMLER: 1986'nın ilk 11 ayında 1 milyar 469 milyon dolara ulaştı Fark(%) 114 622 508 Kaya 4.1 8.5 5.0 13.2 2.0 17.8 14.4 6.6 12.4 20.3 belirlendi. Yeni borçlanmaların 1.2 milyar dolariık kısmının proje kredileriyle, I milyar 350 milyon dolariık kısmının program kredileriyle, 680 milyon dolariık kısmının kısa vadeli döviz tevdiat hesapları ile, 870 milyon dolariık kısmının da doğrudan kısa vadeli kredilerle gercekleştirildiği saptandı. Merkez Bankası'nın ödemeler dengesiyle ilgili yazılı açıklamasında, petrol fiyatlarının düşmesine rağmen ithalatın istenilen ölçüde azaltılamamasında petrol dışı ithalattaki yüksek oranlı artışın etkili olduğu belirtildi. Açıklamada, ithalatla ilgili olarak şu görüşlere yer verildi: "11 aylık dönemde petrol dışı ithalat 1 milyar 212 milyon dolar artmıştır. Arlışın önemli bir kısmını daha önceki yıllarda bağlanlı'sı yapılan ve soz konusu dönemdeki yatınm mallan ithaiatını finanse eden proje kredisi kullanımı oluşturmaktadır. 1986 yılının ikinci yansında iıhalatta alınan tedbirler sayesinde ithalatın çok daha hızlı artması önlenmiş, ancak önemli ölçiide yatınm mallan ithalatını besleyen proje kredileri kullanırnının da artmasıyla geçen jıla göre dış ticaret açığını azaltacak bir ithalat seviyesi gerçekleştirilememiştir." Bankacihkta çağdaş sistem ANKARA (ajı.) Merkez Bankası, dunyanın en ileri bankacıhk sistemini Türkiye'ye getirmek amacıyla proje hazırlattı. Projeye gore, bütün bankacıhk sistemine ilişkin işlemler tek merkezde toplanıyor, provizyon uygulamaları kaldırıhyor, bütün bankalann bilgisayarları bankacıhk sisteminin merkez bilgisayarına bağlanıyor. ABD'li Peter McLaughlin Associates Consultants To The Banking Industry firmasına hazırlatılan rapora göre ön çalışmaları yürütulen proje, bankacıhk sistemindeki nakit akışının sağlıklı bir yapıya kavuşturulmasını ve en az nakitle en fazla odemenin yapılmasını amaçhyor. Sisteme göre, isteyen bütun bankalann katılabileceği bir ana bilgisayar ünitesi kuruluyor. Sisteme giren bütün bankalann odemeleri ve tahsilatlan bu bilgisayara yukleniyor. Bankacıhk sırlanna özen gösterilerek hazır Tek merkezden yönetim projesi hazır Merkez Bankası tarafmdan ABD'li bir fırmaya hazırlatılan proje, tüm bankacıhk sisteminin tek merkezden yönetimini öngörüyor. Projeye göre şubelerarası ve bankalararası provizyon işlemlerine gerek kalmıyor. Sistem karşıhksız çek sorununa da çözüm getiriyor. lanacak bilgisayar programına göre, sisteme katılan tüm banka • lar müşterileri için diğer banka lardan tahsilat yapabilecek, bu bankalara ödemede bulunabilecek. Provizyon yok Sistemin üyesi bankalardan herhangi birine giden müşteri, , sistem üyesi bir başka bankada . ki hesabına para yatırabiliyor veya çekebiliyor. Bu işlem için provizyon istenmesine gerek bulunmuyor. Işlemi, her banka şubesinde uzantısı bulunan merkeze bağlı bilgisayarlar gerçekleştiriyor. Sistem, çek takasının gerçekleştirildiği takas odalarının gorevini de üstlenebiliyor. Proje aynen uygulamaya konulabilirse, muşteri, tarihini ve miktarını bildirerek bütün senet ödemelerini, tahsilatlarını, diğer borç yatırma işlemlerini, nakitini değerlendirmeye yönelik girişimlerini hesabının bulunduğu bankaya bildirerek yaptırabilecek. Müşteri, bu amaçla belirli bir dönem için yapılmasını iste . diği işlemleıi bankasına bildire ' cek. gerçekleşen 7 milyar 958 milyon dolariık dış satıma oranla yüzde 6.6'lık bir gerileme gösterirken, 1986 için öngörülen 7 milyar 550 milyon dolariık hedefin de yüzde 1.5 altında kaldı. Vergi kaçağı 4 trilyon ¥7 konomi Servisi Geçen yıl Kurumlar ve Gelir Hı Vergisi'nde 34 trilyon, KDV'de 300400 milyar ve bunun yanı sıra Emlak Alım Satım ve Taşıt vergilerinde de milyarlarca liralık vergi kaçağı bulunduğu ileri sürüldü. Mali Müsavirler, Muhasebeciler Birliği tarafmdan dün düzenlenen basın toplantısında vergi kaçaklannm önlenebilmesi için hükümetin bir an önce Muhasebecilik Meslek Yasası'nı çıkarması gerektiğini belirtilerek, "Bu yasa ele alınmadıkça reel vergi artışı, denk bütçeler, yüzde 20 enjlasyon hayal olacaktır" denildi. Doğan 5.5 milyonu aştı TT' konomi Servisi Tofas otomobillerine dün yapılan Mlt zamla, üreticilerin mart zamlan tamamlandı. Yılm ilk iki ayında, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 44.5 artışla 8339 adet otomobü üreten Tofaş, ürettiği dört model otomobüe yüzde 6.56.7 zam yaptı. Böylece Doğan otomobillerin fiyatı 5.5 milyon liranın üzerine çtktı. Ne. ne kadar oldu? 1.042 lmbmeeMeti Tarlm şMntni 297 1.541 D*barcMzl 97 Ur uMiranvn 1.640 IsclNftaİMİ 1.065 DlfM (Mt) 1.812 OfctMaytalır rtanaasi 987 Cari l|taal*r « M Ş K İ B) SERMAYE HAmETLERİ 74 Onl labaact sarMrya m a N • m vaa* aiş kraMv 1.077 1675 DB} kaıc anaan MaMhı. 1.770 Kna n M * f barçlaaaa S M M M har. eteeati 1.246 953 q NET NATANOKSAN 106 TEMELDENfiE goruldu. Bu arada, 1986 yılının 11 aylık döneminde 1 milyar 815 milyon dolariık bölümü faiz olmak iizere toplam 4 milyar 167 milyon dolar tutannda dış borç öde 904 291 1.815 83 1.532 1.197 1.444 1.469 138 6 274 14 108 132 368 482 38 1.473 488 51.4 136.8 19.4 12.4 48.8 76 7 549.1 112 2.550 2.000 1.550 2.212 222 688 325 220 482 731 582 Strçt ŞahİR Kartal 3.041.920 4.066.720 4.389.280 5.176.640 Esfcl Yeni 3.248.000 4.340.000 4.676.000 5.516.000 6.7 6.7 6.5 6.5 mesi yapıldı. Faizle birlikte 4.2 milyar dolara yakın bdrç ödemesinin gerçekleştirildiği ocakkasım döneminde, toplam 4.1 milyar dolar tutannda da yeni borç sağlandığı Banka mevduatı ilk kez birinci sırada Serbest 100 bin lira bir ayda ne oldu? piyasada (Şubat) Alman Markı « M Markı ( I m l tarta) ile dolar ve Japn Yeni (Resmi kanla) Dftar (ftesmi Innb) Cumhuriyet Re$at Altm altını şubat CMHMnyet Artun ayında tasarruf Dolar (Tatıtakale'ie) sahibini üzdü. 22 ayar bHulk Alman Markı (Tabtakale'de) 1 yıllık vadeli hesap en fazla BANKA MEVDUATI getiriyi sağladı. 1 yıllık v a M I 3 aylık v a i d l 1 aylık taaaM Ekonomi Servisi Yatınm alanı olarak altın ve dövizde serbest piyasayı seçen tasarruf sahipleri, şubat ayında zarar ettiler. Özellikle, ocak ayının şampiyonu mark, geçen ay serbest piyasada yüzde 2 gerilerken, uzun süredir ilk kez banka mevduatı en iyi geliri getirdi. Ay başında, 1 yıllık vadeli hesapta 100 bin lirası bulunanların parası ay sonunda 103 bin 300 liraya çıkarken, elinde 100 bin liralık Cumhuriyet Altını bulunduranlar ise aynı sürede 1300 lira zararlı çıktılar. Yatırım araçları şubat ayında ilginç bir seyir izledi. Faizlerin a n arda düşürülmesine karşın, tasarruf mevduatı geçen ay ge Dolar, mark, altın düşüyor j y konomi Servisi Altm ve serbest piyasa döviz JLJ fıyatları düşüyor. Mart ayınm "vergi ödeme" dönemi özelliği dolayısıyla piyasadaki nakit sıkmtısınm daha da hissedilir düzeye çıkması, özellikle dövizler üzerinde etkili oldu. Şubatın ilk yansında serbest piyasada 795 liraya kadar tırmanan dolar dün 775 liradan satıldı. Tahtakale'de aynı dönemde 437 lira olan F. Alman Markı'nm satış fiyatı da dün 425 lira olarak belirlendi. Geçen hafta sonunda 71 bin 500 liradan satılan Cumhuriyet Altını da dün 70 bin 500 liraya gerilerken, 24 ayar külçe altının satış fiyatı da 10 bin 250 liraya düştu. Dış borsalar da haftaya sakin girdiler. Bir dolar, yine geçen hafta sonunda olduğu gibi 1.82 mark ve 153 yenden işlem gördü. Tasamıfçuya şubat darbesi 101.700 101.700 101.400 100.000 98.700 98.500 98.100 98.000 103.300 103.000 102.400 radı. Altının gerilemesinde en büyük etken, san metalin dış borsalarda, dolann da serbest piyasada değer yitirmesi oldu. Dövizlerin resmi kurdaki gelişimi de geçen ay tad vermedi. 100 bin liralık doları olanlann parası resmi kura göre ancak 1400 lira gelir getirirken, Japor. Yeni ve markın, bu alandaki geliri de 1700 lira olabildi. Şubat ayı, tasarruf mevduatı sahipleri açısından bir önceki aya gore değişmese de, diğer tasarruf araçları sahiplerine kıyasla daha avantajh geçti. 100 bin lirası 1 yıllık vadeli mevduat hesabında bulunanların gelir hanesine 3 bin 300 lira, 3 aylık vadeli hesapta olanlarınkine 3 bin lira, 1 aylıklarınkine de 2 bin 400 lira kaydedildi. İKİ AYDA NE OLDU? Tasarruf araçlarının yılın ilk iki ayında gösterdikleri gelişim eğrisine bakılınca. resmi kurda mark yuzde 7.9 ile ilk sırayı, yüzde 6.6. ile de 1 yıl vadeli mevduat ikinci sırayı aldı. Bunu yüzde 6 ile üç aylık vadeli mevduat, yüzde 4.8 ile bir aylık vadeli mevduat izledi. Cumhuriyet Altınfnın bu süredeki getirisi ise ancak yüzde 3.6 olabildi. İKVnin dün yapılan genel kurulunda Nuh Kuşçulu Ue Ali Coşkun'un tartışması üzerine eski yönetim kurulu üyeleri "Eskiden buraya adam toplayamazdık, şimdiyse kıymtte bindi" şeklinde konuştutar. Tatil giinü ödeme Hazırlanan ön projeye göre, . banka şubelerinin tatil olduğu gunlerde kullanılan gişeler de sisteme dahil oluyor. Mevduat sahibi bir kişi, tatil günü, ilk rasladığı gişeden hesabının bulunduğu kartı ve kot numarasını kullanarak hesabından para alabiliyor. Proje, maaş ve ücret ödemelerinin de sistem aracıhğıyla gerçekleştirilmesini öngörüyor. Buna göre, kamu görevlilerinin tanıamı için bankalarda hesap açılacak ve aylıkları ayın ilk günü bu hesaplara yatırılacak. Özel işyerleri de dilerlerse aynı yöntemi izleyecekler. Sistem, karşıhksız çek sorununa da çözum öngörüyor. Çek sahiplerinin sistem içinde özel kod ları bulunuyor. Eğer bir çek karşıhksız çıkarsa, çeki tahsil için alan banka, durumu sistem merkezine bildiriyor. Çek karnesi sahibinin başka bir bankada veya banka şubesinde hesabı varsa, çekin ödenmesi için bu hesaba el konuluyor. Eğer, çek karnesi sahibinin hiçbir hesapta parası yoksa, bu defa ileri tarihlerde hesabına gelecek paralann karşılık '• sız çıkan çekteki miktanna el ko • nuluyor. Karşıhksız çek i m z a ' ' edenlerin banka hesaplarından • "• daha sonraki gunlerde ödemede v bulunmaları da engelleniyor. tpliğe yılın 6. zammı / zmir (aja.) Taris, pamuk ipliği fıyatlanna yılm 6. zammını yaptu Son ayarlamayla bazı tip ipliklerde 30 ile 140 lira arasında ftyat artışı oldu. tzmir Ticaret Borsası'nda tek satıcı durumdaki Tariş'in fıyat artışı yüzde 2 ile 5 arasında gerçekleşti. 1986 yılı içinde 23 kez pamuk ipliği fiyatım arttıran Tariş'in yeni fıyatları şöyle: "10/1 karde: 2050 lira, 12/1 karde dokuma: 2100 Lira, 14/1 karde dokuma 2140 lira, 16/1 karde dokuma 2200 lira, 20/1 karde dokuma: 2300 lira, 24/1 karde dokuma 2520 lira, 30/1 karde dokuma 2780 lira, 20/2 karde dokuma 2800 lira, 24/2 karde dokuma: 3000 lira, 30/2 karde dokuma 3150 lira, 30/1 karde triko 2900 lira." tTO ile TOB, temsil kavgası verdi IKV kıymete bindi Ekonomi Servisi tktisadi Kalkınma Vakfı lKV'nin dün yapılan genel kurulunda yönetim kurulu seçimleri oldukça tartışmalı geçti. Başbakan Turgut özal'ın Houston'dan gönderdigi ve "AET'ye bu yıl çok geç kalınmadan mutlaka başvuracagıı" yolundaki mesajı nedeniyle "tarihi" bir niıelik kazandığı belirtilen İKV Genel Kurulu, Türkiye Odalar Birliği ile Istanbul Ticaret Odası Başkanları arasında tartışma nedeniyle de "unululmaz" bir boyut kazandı. Tartışma.lS üyeli İKV Yönetim Kurulu'na Odalar Birliği tarafmdan Deniz licaret Odası'nm da önerilmesi sonucu çıktı. Vakıf Başkanı Asım Kocabıyık, Odalar Birliği'nin bu önerisi üzerine tstanbul Ticaret Odası'nın, Yönetim Kurulu'nda 4 yerine 3 üyelikle ternsil edilmesini teklif etti. tTO Başkanı Nnh Kuşçulu ve İTO'nun Genel Kurul'da bulunan diğer üyeleri bu öneriye kesinlikle karşı çıktılar. Kuşçulu, kendilerinin İKV'ye yılda 80 milyon lira verdiklerini ve eğer kontenjanlan azaltılırsa, lKV'den tümüyle çekileceklerini söylerken, bu tür kulıslerin toplantı başlamadan önce ilgili taraflar arasında kapalı kapılar ardında çözumlenmesi gereğını savunanlar oldu. Sonuçta lKV'nin yeni Yönetim Kurulu şu isimlerden oluşuyor: "Şeoer Akyol, Tevfik Ertüzün, Rona Yırealı, Tevfik Solak Şubajı, Fuat Miras (TOBB), Numi Akın, Kemal Yarar. Dündar Uçar, Lstün Çevik (tTO), Jak Kamhi, Aam Kocabıyık, Mehmet Şuhubi (İSO), Ersin Faralyalı (EBSO), Sami Sozak (TZOB), Nejat Basmacı (tstanbul Ticaret Borsası) Dinçkök: Sovyet pazarı açıldı T? konomi Servisi Türk Sanayicileri ve tşadamları JZe Derneği (TÜSİAD) Başkanı Ömer Dinçkök, 1 milyar doları bulan doğal gaz proje ve yatırım tutarım ödeme formülünün, Türk sanayki ve işadamlarına Sovyet pazannın oçılması anlamına geldiğini bildirdi. TÜSİAD'dan yapılan açıklamada, Dernek Başkanı ömer Dinçkök'ün Sovyetler Birliği'nin Türkiye'deki Ticari Ataşe Vekili Victor Baranov ile TürkSovyet ortak girişim olanaklan üzerinde bir görüşme yaptıklan kaydedildi. DÜNYAUan Funaro: IMF sorunlarımm çö'zemez FJ/ashington (OJO.) Brezilya W Maliye Bakanı Dilson Funaro, resmi kuruluşlann ülkesine daha fazla ve acil borç sağlamaları halinde, yabancı bankalardan aldıklan borçların faiz ödemelerini durdurmayacaklannı söyledi. Funaro, ülkesinin geçen yıl 922 milyon dolar ödediği Uluslararası Brezilya Maliye Bakanı Para Fonu'ndan (IMF) yeni borç sağlanması için girişimde bulunmadığım belirterek, "Brezilya'nın sorunları IMF tarafmdan çözülemez" şeklinde konuştu. Brezilya'nın Washington'daki büyukelçiliğinde gazetecilerin sorulannı cevaplandıran Funaro, Brezilya'nın dış borç faiz ödemelerine tekrar ne zaman başlayabileceği şeklindeki soruya, "Bu karşt taraftan ne türlü bir borç alacağımıza bağlı" karşılığmı verdL Funaro, ülkesinin son 4 yıl içinde Dünya Bankası'na, bankalara ve diğer fmans kuruluşlarına 44 milyar dolariık borcu geri ödediğini, bu süre içinde ise 11 milyar dolar yeni borç aldığım hatırlattı. Funaro, "Sistemde bir yanlış var. Brezilya gibi ülkeleri finanse etmek için yeni mekanizmalar bulunmah" dedi. lir şampiyonu oldu. Ocak ayında, dış borsalarda dolar karşısında atak yapan F.Alman Markı, gerek resmi kurda, gerekse serbest piyasada gösterdiği performansla yüzde 8.5'e kadar gelir getirirken, şubat başında serbest piyasadan 100 bin liralık mark alanların parası 98 bin liraya geriledi. Aynı piyasadan 100 bin liralık dolar alanların parası da 98 bin 500 liraya gerilerken, Cumhuriyet Altını'na yatırım yapanlar da yüzde 1.3 zararlı çıktılar. Tasarruf aracı olarak altını seçenlerden Reşat Altını alanların parası aynı miktarda kalırken, 22 ayar bilezik alanların 100 bin lirası da 1900 lira erozyona uğ DÛYİZ KURLARI Dflvizin Ciroi 1 ABD Dolan 1 Avustralya Dolan 1 Avusturya Şilini 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 isveç Kronu 1 Isviçre Frangı 100 itaryan Lireti 100 Japon Yeni 1 Kuveyt Dinarı 1 Sterlin 1 S.Arabistan R'ryali Sert>est piyasada Dolar 780 Mart(: m ' KONUK YAZAR YILMAZ ÇAKIR Döviz Ah» 765.26 521.29 59.55 418.85 20.24 111.35 125.92 370.94 118.69 498.70 58.93 499.02 2762.63 1191.65 204.09 Döviz Efektif Efektif Satış Alış Satış 769.08 765.25 776.73 523.90 510.86 529.11 59.85 59.55 60.44 418.85 425.13 420.94 19.84 20.54 20.34 111.35 113.02 111.91 125.92 127.81 126.55 370.94 376.50 372.79 118.69 120.47 119.28 498.70 506.18 501.09 57.75 59.81 59.22 489.04 506.51 501.52 2776.44 2707.38 2804.07 1197.61 1191.65 1209.52 200.01 207.15 205.11 Moskova, Türk Dış Ticaret Firmalanna Öncelik Tanımalı Sovyet pazannın gerekslnmelerinl karşılamak ve doğal gaz anlaşması kapsamında kunılacak ortak tesisleri bir an öne başiatıp üretlme geçlrmek için Türk dış ticaret firmalannın Moskova'da özel önceHklere gerekslnmesl vardır. Sovyetler Birliği ile işlerlni gellştlrmek isteyen ftrmalann clddi açmazlan vardır. kompansasyon esast üzerinden gemi tamir ve bakım tesislehnin kurulması olanaklannı incelemelerini ve bu amaçla 1987 yılının ilk yansında görüşmeler yapmalannı önermiştir. Kompansasyon esasına göre, Türk firmalannın S. Birliği'nde sanayi tesisleri, spor ve sağlık kompleksleri kurması halinde, TuricSovyet ekcnomık işbiıiiğine yeni bir boyut kazandınlacağı, Başbakan Özal'ın 28 temmuz 1 ağustos 86 tarihleri arasında SSCB'ye yaptığı ziyaret sırasında ısraria vurguianmıştır. Son KEK toplantısında bu konu somut sonuca bağlanmış; 5 adet lüks otelin, Karadeniz kıyısında Sovyetler'e, Türk dış taahhut firmalarmca yapılması karartaştınlmıştır. KEK protokolu, Başbakan Turgut özal'ın tem Dış turizme hizmet verecek 5 otel, STFA, Tekser, muz 86 ayında Moskova 'ya yaptığı zıyaret svraEnka ve Garanti İnşaat taratından gerçekleştirisında, SSCB Bakanlar Kurulu Başkanı Nikolai i. lecektir. Rickov ile yapılan görüşmelerde ele alınıp kararKEK tolantılannda, ikili ticaret alanındaki elvelaştınlan ve fakat tamamı yazılı bir anlaşmaya risli potansiyelin tarn olarak kuttanıtmadığında göbağlanmayan konular üzerine bina edilmiş yaptruş birliği vardır. Gerçekten de. TürkSovyet ticadadır. Başbakan Özal'ın resmi ziyaret sırasmda ret hacmi, var olan potansiyelin çok aftındadır. karartaştınlan, iki ülkentn Planlama Teşkilatlan Nufusu Türidye'nin beştebinnden az Fınlancfya'arasındaki ortak çalışmalar, geçen ekim ayında, nın Sovyetler'le ticaret hacmi, Türkiye 'ninkinden taraflarca imzalanan "TürkSovyet Planlama 20 kat daha fazladır. (8 milyon dolar) Teşkllatlan İşblrliğl Anlaşması'' Ue baslatılmışSovyetler'le ticaret, sürekli Türkiye'nin aleyhitır. ne açık verir bir yapıdadır. Nitekim 22 Kasım 86 Bu' 'tybtrilğl antaşmasından'' amaç; iki ülke tarihli KEK protokolünde, bu konuya Hişkın şu ifaekonomisinm, 5 yıllık kalkınma planlan uyannca, delerin yer almasını Türk tarafı ısraria istemiştir: 2OO0 yıkna kadar gelişme perspektifieri, taraflarca "Karşıhklı ticaretin çeşitiendirilmesi ve denyakmdan izlenip,' yenl »konomtktybiritğiatan gell bir zemlne oturtulması gereğme UtsMn Jslan ve karfiUkh tlcantm" ptanlaı doğrvltusunteğlnl Türk tarafı bellrtmlş ve Ikl ülke ansında duzenli ve sürekli arbşmı sağlamaktır. dakl ticaret hacmlnln arttınlmatı İçin Sovyet İki hukümet başkanının görüşmeterinde değitarafmdan, Türktye'den Hhalatlannı artürmanilen TürkSovyet uzun vadeli yeni ekonomik işlannı temlnen, llglll kuruluştannı teavlk edlcl birliği alanlan, KEK tarafmdan 2022 kasım 86 da gerekli önlemlerl almasını, istemiştir.'' Moskova'da şu şekHde saptanmışur: Türkiye'nin dış ticareti Amerika, Japonya, B.AI• Sovyt doğal gazının Türklyye tesllmi, manya, Fransa, ttalya ve Finlandiya'yia olduğu • Sovyetler BirUğine tesllm edUmet öngötü gibi, sanayileşmiş bir ülke olan S.Bırliğı ile de krolecek (satın alınacak doğal gazın bedellnln nik açık vermektedir. Üstüne üstlük doğal gaz ödenmesi kapsamında) mallan uretecek teais projesi, bu açığı daha da arttıracak bir işlev gölerin, "kompansasyon eaasında" ortaklaşa recektir... kurulması. Sovyetler, Türkiye 'de demirçetik ve petrokjmya • Türk nrmalannm Sovyetler BlrtlğVnde otel kompleksleri, termık ve hidrolik santrallar kurma ler, spor tetlsleri ve başka »otyokültürel konusunda ötedenben isteklidiner ve bu konuda amaçlt projeleri gerçekleştlrmelert. kayda değer mesafe almışlardır; İsdemir ve Aliağa Kompleksleri, Sovyetler tarafmdan kurulmusSovyet doğal gazının Türkiye'ye teslimi, nisan tur. Bu iki önemli kompleksin kapasitelerinin kat87 ayında başlayıp en az 25 yıl boyunca (2012 yıhna kadar) devam edecektir. Satm alınacak do lanmasını, Sovyetler üstlenmek üzeredir. ğal gazın beoelmin yüzde 70'i, Türk ihraç mallaSovyetlerlnbuyöndeklısrariıIstaklerl, Türk nnın Sovyetler Birliği'ne satılmasıyla ödenecekyurtdifi taahhüt iirmaianna, bu ülkede kayda tir. SovyeOer'in katkısı ile Turkiye'de özel kesim değer Işler verilmeal ve ticaret açığını kapatile ortaklaşa gerçekleştirilecek tesisler şunlardır: mak üzere, Türk İhraç ürünlertne kapılannı açAku fabrikası, sıntermanyezit fabrikası, tekstıl ve masıyla bir denge bulabllecektlr. iplik fabrikası, soya bazında ekstraksiyon yağlar Sovyetler BlrUğl'nde İthalat ve Ihracatta tek fabrikalan, ayakkabı fabrikası, çinkokurşun kon alıcı ve tek satıcı (devlet) vardır. Bu ülkeden santreleri üretim tesisi, diğer sanayi tesisleri. Türk firmalannın aatın alacağı bir malın, tek KEK, aynca taraflann firma ve kuruluslannca, Mt/cısı olduğundan ftyat, kallte ve tetllm etHükümetier arası TürkSovyet Ekonomik işbirliği Karma Komisyonu'nun dokuzuncu toplanth &, 2022 kasım tarihleri arasında Moskova 'da yapıkh. Karma Ekonomik Komisyon'un (KEK) Türk heyeti başkanlığını Maliye ve Gümrük Bakanı A.Kurtcebe Alptemoçin, Sovyet heyeti başkanlh ğını ise SSCB Dış Ekonomik ilişkiler Devlet Komitesı Başkanı Katushev K.F. yaptı. Maliye Bakanı A.Kurtcebe Alptemoçin, Moskova'da KEK toplantısı dönuşünde Atatürk Havalimanı'nda yaptığı açıklamada, göruşmelerio yapıcı bir havada geçtiğini, KEK dokuzuncu dönom protokoünün, iki üike için önemli orojeteh başlatacak karakterde imzalandığını beiirtti. nekllğl yoktur. Keza bu ülkeye İhraç edBecek. bir mat, tek ahcının kontfolunde oMuğundayı, , çofc aaytda utocı firma ayn mal Içm tek bk ku. njkifa muhtaç durumda kaimakta; ftyat ve kallte beklenmedlk olçOde dutebilmektedlr... Özetle, Sovyetler'le İhracat da zordur Hhalat da... Bu gerceğlradlkal SovyetttderlOorbaçov, derhal aaptamıa olmalı kl, tek bir bakanlık (Dış Işleri Bakanhğı) kontmlünda olan dış ticareti, '87 yılı başından Itlbaren 23 ayn bakanhğın yetklalne bırakmıştır... ö^hükümetinm, doğal gaz profetlyle,De . mlril gertde bırakan radlkal glrişimlerl başlatmaaındakl en önemli etken, Mç kuşkutuz. S.BIrllğl'ne, Iran, Irak ve herhangi bir Batı 01keslne saülandan fazla mal İhraç edeblleceĞidlr.özalhükumetl,gkierekbkanmaktaotan : Iran ve Irak pazannın yarattığı vakumu, doğal gaz profealnl yıkhnm huıyta devreye tokarak, doldurmaya çalısmaktadır... Türk dış ticaret firmalan bu noktadan kal ' karak, Sovyet pazanndakl olanaklan zortamaktadırtar. Ancak her konu, doğal gaz projealhtzıyla yurumemektedlr... '. SovyeOer'in Ankara teşkilat, Türk kamu ve özel kesim kurvluşlanna, kaliteli hizmet vermenin ve karşıhklı ticari ilişkileri geliştirmenin heyecan ve bilincindedir... Bugün geiinen ilginç aşamada Sovyetler Birliği Ankara teşkilatının değerii katkılan vardır. Ancak Sovyetler Biriiği Ue işlerini geliştirmek isteyen Türk dış ticaret firmalannın ciddi açmazlan vardır. Şöyle kı; bir Türk firması Moskova 'da ofis açabilmek için 67yılizin betdemek durumundadır. Ofis açmak için bu ülkeyie en az 25 mil ' yon dolariık ticaret yapma zorunluğu vardır. Ofis binası olarak, ancak çok pahalı olan turistik otel odalannı kullanmak mümkündur... Sovyet pazannın gerektlnmetorinl karşılamak ve doğal gaz anlaşmaaı kapaammda kurulacak ortak tealalertbk an önce başlabpüretlme geclnnek İçin, Türk dış ticaret flrmalannmMoakova'daozelöneemderegarekalnmeal olduğu keslndlr. Dış ticaretine yeni bir kurumsal kisitik kazandırmakta olan Moskova 'nın Türk firmalanna sağlayacağı kolaylık ve öncelikleri Ankara 'nın karştlıksız bırakmayacağı da kesindir... TurkSovyet ticari ilişkilerinin, verimli ve dengeli bazlara oturtulmasında Moskova'nın samimi ve cesur yaklaşımlarını pratik sonuçlara götürecek bütün koşuUar oluşmuş durvmdadır. Türk tarafı, alacağını (doğal gaz) alarak, şartlan değerlendirmistir. Top simdi, Sovyetier'm tarafmdadır... Iskenderun DemirÇelik, Seydişehır Aluminyum ve AHağa PetroKimya kompleksleri, Demıre) hükumeOeri dörvemınde Sovystler'e kredılı olarak ıhale edâmtştir Demırel, o zaman, bu tesisleri Batıdan kredi sağlayamadığı ıçın Sovyetler'e kaydırmıstır. Buna raflmen, zaman zaman elestırılere uğramtştır Özal ise, Batıdan en fazla kredı sağlanacak bir dönemde, Sovyetler'le büyük proleter gelıştırmektedir. ÇAPRAZ KUR 1 ABO DOLARI 1.8Z7 6.0772 2.063 1.5344 1296.57 153.35 3.7495 1 Sterlin B.AIman Markı Fransız Frangı Hollanda Florini İsviçre Frangı halyan üreti Japon Yeni S.Arafc«tan Rıyali 1.5572 ABO Dotan A1JIN GÛMÛŞ ALIŞ Cumhuriyet Reşat 24 ayar kütçe 22 ayar bilezik 900 ayar gümüş 69.500 95.000 10.200 9.250 155 SATIŞ 70.500 100.000 10.250 10.100 15T 3. Dünya'nın dövizlerinde azalma TJ7ashington (a.a.) Üçüncü Dünya ülkelerinin döviz W rezervlerinin geçen yıl yüzde 16.8 oranmda azalarak 156 milyar dolara indiği bildirildi. Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafmdan yayımlanan bir araştırmada bir önceki yıl Üçüncü Dünya ülkelerinin döviz rezervlerinin yüzde 5.3 oranmda azaldığı hatırlatıldı. Merkez bankalannm ellerinde bulunan altmların dikkate alınmadığı IMF araştırmasında, sanayileşmiş ülkelerin döviz rezervlerinin yüzde 10.3 oranmda arttığı ve 306 milyor dolara ulaştığı belirtildi. Üçüncü Dünya ülkeleri arasında en fazla olumsuz etkilenenlerin petrol üreticisi ülkeler oldukları görüldü. Petrol fıyatlanndaki düşüş yüzünden bu ülkelerin döviz rezervlerinde yüzde 25.7 oranmda bir düşüş oldu ve ellerindeki mevcut rezervler 61 milyon dolara indi. VE EAST MSfflESS I SjJ \V 3 MART 1987 TARİHİNDEKİ DÖVİZ KURLARI T.C. ZtRJUIT BANKASI DÖVİZ AUŞTL. SATtŞTL 765.25 769.08 521.29 523.90 59.55 59.85 418.85 420.94 20.24 20.34 111.35 111.91 125.92 126.55 370.94 372.79 118.69 119.28 498.70 501.19 58.93 59.22 499.02 501.52 574.38 577.25 2762.63 2776.44 109.87 110.42 1191 65 1197.61 204 09 205 11 ijj S& DÖVİZİN CİNSİ 1 1 1 1 ABO DOLARI AVUSTRALYA DOLARI AVUSTMYA jfeİRİ IATI ALMAN MARKI EFEKTİF AUŞTL SAnSTl. 765.25 776.73 510.86 529.11 59.55 60.44 418.85 425.13 19.84 20.54 111.35 113.02 125.92 127.81 370.94 376.50 118.69 120.47 498.70 506.18 57.75 59.81 489.04 506.51 562.89 583 00 2707.38 2804.07 107.67 111.52 1191.65 1209.52 200.01 207.15 1 •adUFfUHO 1 DANİMARKA KRONU 1 HUNSIZ FRANGI 1 HOLLANDA FLORİNİ 1 İSVEÇ KRONU 1 İSVİÇRE FRANfil 100 İTALVAN LRIETİ 100 JAPON YENİ 1 KANADA DOURI 1 KNVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU ISTERÜN 1 S. ARABİSTAN RİYAÜ Turkey's Fırst International Economic Monthly Since 1982 Mart ayı Mıstr özd sayısında, • Turgut Ozal'm kaleminden TürkMısır iliskilerine bakı», • Ali Coşkun'un gözü Ue Ortadogu ve Mısır, • lsmail Soysal'dan TürkMısır politik ilişkileri, • Mısır'ın Ankara bOyUkelçui, iki Olke ili$kilerini nasıl görüyor. • Mısır pazannın püf noktakn. Pazara ginnenin zor ve kolay yanlan. Bayimizden alnız Adres: Bolahenk Sokak Majallah ap. 18/3 Fındıklı/lstanbul Td: 144 83 35 T.C. ZtRAAT BANKASI " G t i c i M erişitoncz" YAZMAK YAŞAMAK Çağda} Yaymları Turkoıağı Cad. 3941 Cağatoglulslanhul Oktay Akbai Yılnuu ÇakırIktbalçt