Katalog

CUMHURİYET/4 KÜLTÜRYAŞAM 2. KANAL / DÜNYA StNEMALARINDAN 16 ARALIK 1987 TELEVİZYON 06.30 Açık Öğretim(Yann) tktisadi Analız dersınde "Pazar Talebinin özettikleri", Isutistik deninde "Hipotez Sınamalarma Giriş", Ticanı Hukuku deninde "Haksız Rekabet" konulan ifleniyor. 08.00 Günaydın Türkiye Haberler, kadınlara pratik bilgiler, jimnastik, çizgi film (Fred Basset) ve dizi film (Asilzadeler) ve çeşitlı müzik yer alıyor. 10.00 Kapanış 14.00 TürkiyeYugoslavya Futbol karşılaşması 15.50 TV'de Tttrk Sineması: Bir Sevgi İstiyoram Yönetmenliğıni Kartal nbefin yapnğı filmde, Tarkân Şoray, Cihan ÜnaL Ttmel Gorsu, Nuri Alço ve Reha Yurdakul rol alıyorlar. Saffet (T. Gürsu), Şenşf (N. Alço) ve MUmtaz (R. Yurdakul/ ortak olarak Ege sahillerinde turistik bir lesis yapmak üzere bakanlıktan izın atırlar. Meiike (T.Şoray) ile evlı olan Saf/el süreklı onu aldalmaktadır. Şereften kocası tarafından aldatıldığını djrenen Meiike baba evine gider. Ancak geleneklenne bağlı bir adam olan Davuı, Melıke'yı tekrar kocasına gOndair. Saf/et, Meiike iça\ bir kolra kimlar. Kotranm kaplanı Yunus (C.Unal) Ue Meiike arusında zamanla bir yakmlasma başlar. Ttim çelişkîleriyle işçi ve işveren Bay Ptıntilo ile Uşağt Matti / Yazan: Bertolt Bşecht / Türkçesi: Adalet Cimcoz / Şiir Çevihleri: Talat S. Halman / Yöneten: Genco Erkal / Sahne Tasanmı: Tuncay Çavdar / Giysi: Sevim Çavdar / Oynayanlar: Genco Erkal, Tayfun Çorağan, Yusuf Elver, Avni Yalçın, Defne Halman Dümer, Fatih Yıldız, Meral Çetinkaya, Yüksel özkök, Güliz Canbulat, Zeynep Irgat, Jülide Kural, Erdem özipek. DtKMEN GÜRÜN UÇARER 194O*ta Finlandiya'da sürgündeyken Hella VVuolijoki'nin bir öyküsü üstüne yazdığı "Bay Puntila Ue Uşağı Matti" Brechtin en popüler oyunlarından. Bir halk komedisi. Güldürünün odak noktalanndan biri, tüm çelişkileriyle zengin toprak ağası Puntila'dır. Chaplin'in "Sahne lşıklan"ndaki milyoner tipine benzetilen Puntila sarhoşken candan bir dost, sevecen bir '1nsan", ayıkken ise sert, acımasız ve kendi konumunda tipik bir işverendir. Cesaret Ana ile aynı çizgjde e|eştinlen Puntila, karakterindeki ikilemin getirdiği çok renklilikle, sarhoşluktan ayıklığa ya da ayıkhktan sarhoşluğa geçişlerindeki kıvrakhkla izleyicinin sempatisini kazanan, hoşuna giden bir tiptir. Kişinin değer yargıları ona karşıdır, ama sempatikliği tartışılmaz. Matti ise güldürünün diğer odak noktasıdır. Yer yer alaycı, Puntila'yı idare etmesini çok iyi bilen, köylü zekâsıyla olaylardaki açmazları gören (Bay Pappman'ın çiftliğindeki hortlaklann et kokusuna gelmeme öyküsü, nişan sahnesinde ringa balığının anlatılması gibi), çalıştığı tüm işyerlerindeki paralellikleri kıvraklığıyla yakalayan, ama bilinçli olmadığı için yine de rüzgârları estiği yönden alan çıkarını kollayan Matti için Surkala'nın çiftlikten aynuşı bardağı taşıran son damla olacak ve Puntila ile ilişkisindeki tersüği kavrayacaktır. Eva ile Ataşe de bu ikiliün yanı sıra öne çıkan tiplerdir. Bir küçük Puntila'dır Eva. Kimi zaman soğuk, tepeden bakan, kimi zaman işveli ve sıcak. Ataşe ile beraberliğinde "Finlandiya'nın Rusys'ya karsı olan durumunu" yansıtan genç kızın Matti ile ilişkisi, ondaki çelişkinin sergilenişidir. Eva, Matti'den hem hoşlanır hem de kendi sırufsallığından dolayı onu hor görür. Matti ona yüz vermedikçe ilgisini çekecek (Kerevit sahnesi doruk noktasıdır bu üginin), işi nişanlanmaya dek vardıracak, ama kıçına şaplağı yediği an, aralarındaki uçurumun hep var olduğunun altını çizecektir. Puntila ile Matti işveren Ue işçi arasındaki çelişkiden ve bu kişilerin kendi içlerindeki ikilemden yola çıkarak kapitalist düzenin çarpıklıklarını vurgularlar. Brecht'in getirdiği bu eleştirinin yorumda da belirginleştiği sahnelerden biridir "Fin Öyküleri." Toplama kampındaki Athi'nin çiftlik sahibinin annesiyle gönderdiği yemekleri yemektense aç kalmayı yeğlemesi, Annenin sınıfsal bilincinin olmadığını anlatan bir öyküdür. Aynı şekilde "Pnntila Erkenci Kızlarla Nişanlanıyor" ve "Puntila'nın Nişanhlan Ortaklıgı" ki sunuşta da hoş sahnelerdir bunlar insan yapısını işlerken sınıf bilinci üstüne yoğunlaşır. "Hatema Da^ına Tırmanış" tröstleşmenin simgesidir. Brecht'in şairliğinin yanı sıra onun doğa tutkusunu öne çıkartırken Puntila'nın kendi mülkünün ihtişamına hayranhğını dile getirir. "Galileo Galilei", "Yalınayak Sokrates", "Yaz", "Asiye Nasü Kurtulur?" son yülarda Dostlar1 dan izlediğimiz basarüı oyunlardan bazıları. "Bay Puntila ile Usagj Matti"de ise PuntilaMatti Uişkisinin metindeki dengeyi tutturamaması yer yer oyunu zedeliyor. Puntila'da Genco Erkal, rolünün gerektirdiği teatral kişiliği, rahatlığı, renkli buluşlan ve değişkenliğiyle oyunu alıp götürürken, yorumculann Şvayk tipiyle arasında benzerlikler buldukları Matti'de Avni Yalçın gereken esneküği ve tempoyu yakalayamıyor. Bu nedenle de Yalçının yorumu tek düzeliğe kayıyor. Ataşe'de Fatih Yıldız, rolünün eleştirel boyutunu getirirken, çelişkileri de çiziyor. Defne Halman Dümer'in, Eva'nın ikilemini sergüerken genelde hissedilen tutukluğu üstünden biraz daha atması, özden hareketle biçimsel çelişkiyi belirlemede ona büyük avantaj sağlayacaktır kuşkusuz. Tuncay Çavdar, Dostlar'ın o küçücük sahnesine yahn ve işlevsel tasanmlanyla boyut kazandırmış bir dekoratör. Bu kez de belki modüllerden yola çıkması mekanize olarak iyi düşünühnuş, akılcı çözümler getirmeyi amaçlıyor, ama elde edilen sonuç sanırım fikir kadar kullanışh olmamış. Sonuçta bazı eksikliklerine karşın, yine de gerek içerik gerekse biçim olarak Brecht ve Dostlar izleyicisini çekebilecek bir oyun, "Bay Puntila ile Uşağı Matti:' "Bay Puntila ve Uşağı Matti" Dostlar Tiyatrosu'nda Hasan Hüseyin Şiir Yarışması ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Ozan Hasan Hüseyin'in doğumunun 60. yıldönümü nedeniyle, Korkmazgil Ailesi ile Bilgi Yaymevi'nin ortaklaşa düzenledikleri şiir yarışması sonuçlandı. Seçici kurul, Nevzat Çelik ile Atila Çmar'ı birinci seçti. Gaieri BWde "Yd Sonu" Kültür Servisi Galeri BM'de 17 aralık perşembe günü açılacak olan yıl sonu seçmeleri karma resim sergisi 10 ocak tarihine kadar sürecek. Sergide Fuat Acaroğlu, Jean Michel Alberola, Hale Arpacıoğlu, Bedri Baykam, Bubi, Hüseyin Ertunç, Odet Saban, Murat Sinkil, tlhan Şen, Tapies, Esat Tekand, Işık Tüzüner ve Jale Vural'ın resimleri yer alıyor. Galeride aynı tarihler arasında 19. yüzyıl Türkiye gravürleri ve haritaları da sergilenecek. Ayrıca tlhan Berk, Tiraje Dikmen, Selçuk Demirel, A bidin Dino, Elif Naci gibi sanatçıların ofset baskı, gravür ve serigrafı çalışmalan da görülebilecek. 17.00 Haberler 17.15 Ne Nedir Nasıldır 1730 Az Gittik Uz Gitük Aydm ilimız çocuklann gOzuyle lanıtılıyor. YOrenin larihi yerleri, ılgi çtkici Ozellıkleri, efsanesi vt çocuk oyunundan sonra yOrtde yoygın olarak bilinen bir masal çızgı film seklinde anlalıhyor. 18.00 Akşamın Getirdikleri 19.30 Altın Kızlar Bianche hamue oldugunu santr. Oysa menopoza girmiftir. Menopozun bülün yaşanlısoıı etkileyeceğıni dOfünerek çok Bzalmektedir. Dorolhy ve Rose onu rahaılatmaya çaltşırtar. 20.00 Haberler ve Hava Dunımu 20.45 Annemin Ricasıyla Yaptlan araftırmalar sonucu Mark tutuklanır. Buyükanne aileyı parçalamamaya büyuk çaba gösterir. ancak Mark'ın avukatı astl suçlunun cinayeti ışleyemn değit, onu cınayete ikna edenın olduğunu savunur. 21.55 Ben Bilirim SMire Erturmn'uı ejiıuıı aimta ntdeniyle, sSper birincikr arasmdakı final jraptlamayacak. Programın sumcusu Bfüatt Ozvenm, Onctki gon Olen Mahımıt Baler hakktnda bilgi verecek. YUbafmdaki ptyango çeküifinin nasıl yapdocatı anlatıktcak ve dtş kaynakh müzik yayımJanocak. 22.50 Quincy Quincy bir gün bir kazaya fahit oiur. Koza geçıren kadını hastaneye kaldınr. Kadın kendistne geidiğinde hafizasmı kaybeıtiğini anlar. Uslelik peşinde de katıtler vardır. Oumcy kadının esrarlı Olumu aztrine olayı arastırmaya başlar 23.40 Haber DosyasıKapanış lfeni Gerçekçiler kocadığı zaıııan Sophia Loren, Vittorio de Sıca'nın "Kızım ve Ben" adlı filctnaı mindekj anne rolüyte En lyi Kadın Oyuncu Oscannı almıştı. Filmde kızı ise Eleanora Brown oynuyor. "Doktor Jivago" Sovyet basınında MOSKOVA (AA) Moskova'da yayımlanan bir edebiyat dergisi, Nobel ödulü Sahibi Ünlü Yazar Boris Pasternak'ın "Doktor Jivago" romanından bazı almtıları yayımlayarak, Sovyet basınında bu kitaba ilk defa yer verdi. Ogonyok dergisi, son sayısmda, Bolşevik devrimini ve Sovyet rejimini karaladığı gerekçesiyle basılması yasak olan Doktor Jivago'dan dört sayfalık bir bölüm ile romanın bir edebiyat elestirmeni tarafından yazılan değerlendirmesini yayımladı. Eleştirmen Dimitri Ligaçev'in, Doktor Jivago 'yu değerlendirirken, kitap aleyhinde yorumda bulunmaması ve romanı otobiyografık olarak nitelemesi dikkati çekti. İKİNCtKANAL 1838 Açdış Haberier 19.10 Merhaba Çocuklar Proframda, küçük sunuculanmız Ozlem ve COkhan ekran aracılığı ile bu hajta arkadaşlanna çizgi fllmlerin nasıl yaptldıgını anlatacaklar. 19.35 Diinden Bugüne Musikimiz 20.00 Medeniyet Huiaiyanlık Avrupa medeniyetkri üzerindtki etkisini yitırmeye başlamif, yertm Roussem'nun Oncttlüğünü yaptıgı tabiata dOnüs akımma bırakmtjıır. Şiirde V/ordsvorth, resimde Constabk ve Tumer tarafından canlandınUm bu tabiat sevgısi, sonunda Empresyonisi akımı doguracakiır. Kıztm ve Ben (La Ciociara) / Yönetmen: Vittorio de Sica / Yapıt: Alberto Moravia / Senaryo: Cesare Zavattini ve Vittorio de Sica / Oyuncular: Sophia Loren, Eleanora Brown, JeanPaul Belmondo, Raf Vallone / 1960 yapımı / 110 dakika. Kültür Servisi Ikinci Dünya Savaşı sırasında müttefik ordulan tarafından bombalanan Roma'da yaşayan bir kadınla kızı, sürekli ölüm tehlikesi altında yaşamaktan bunalıp güneye, taşraya doğru zorlu bir yokuluğa çıkarlar. Ancak askerlerin saldınsına uğramak da, savaş koşullarının tehlikeleri arasındadır... ltalyan Yeni Gerçekçiliginin "koku'sunu taşıyan bir ttalyanFransız ortak yapımı. Nasıl taşımasın ki. Filmde Yeni Gerçekçiliğin iki büyüğünün imzası var. Unlü senarist Cesare Zavattini ve usta yönetmen Vittorio de Sica. Bir başka ünlUnün adı daha kanşmış fılme. "Kızım ve Ben"in senaryosunu Zavattini'yle De Sica, Alberto Moravta'nın romanından yola çıkarak yaznuşlar. Sophia Loren'in Oscar'a değer görüldüğü filmde ayrıca Raf Vailone'yi ve genç bir JeanPaul Belmondo'yu da izleme olanağı var. Cesare Zavattini, yazdığı senaryolar ve getirdiği kuramsal görüşlerle Yeni Gerçekçilik akımına büyük katkıda bulunmuş bir sinema adamı. Zavattini, özellikle De Sica'nın ünlü filmlerinin senaryolanna imza attı. "Kuam ve Ben" dışında De Sica'nın "Kaldınm Çocuklan", "Bisiklet Hırsızlan", "MUano Mucizesi", "Yuvasular", "Altona Mahkumlan", "Diin, Bugün, Yann" ve "ltalyan Usultt Evlenme" gibi yapıtlarının senaryolannı yazdı. 1974'te ölen Vittorio de Sica, özellikle 1940'larda ltalyan Yeni Gerçekçilik akımının en önemli yapıtlannı gerçekleştirdi. De Sica'nın bu filmleri, evrensel bir hümanist bildiri taşıyan, yoksul kesimlerin küçük insanlannın yalın ve yapmaaksız öyküleriydi. 1960'lardan sonraki nimleri eskisi kadar yankı yapmayan De Sica, zaten hiç bırakmamış olduğu oyunculuğuna döndü; yaşlı çapkınlan, "tatlı hayat" meraklısı soyluları canlandırdı. Ülkemizde yıllar önce de aynı adla gösterilen "Kızım ve Ben", Yeni Gerçekçiliğin olduğu kadar Zavattini'yle De Sica'nın da duraklama döneminin ilk ürünlerinden. Ama yine de Zavattini, De Sica, Sophia Loren, Belmondo ve Raf Vallone bir araya gelince seyretmeden olmaz herhalde... 20.40 Perihan Abla Meraklı Melahal'ın uzak bir akrabası Melahat'i zıyarete geimiftir. Ama o gün forihan Abla'mn da kabui günıidur. Mecbun*n bu akrabalannı da alarak Penhan Ablaya giderler. Bu kadın Penhan Abla'mn güleryUz, tatlı dıl ve hamaratlığına hayran olur. Oğluna ef olarak almayı dufünıir. Bİu düfünct Ue hiç kimseye belli etmeden mahalle esnafından Penhan'ı soruşturur. Bu soruflurma sonunda esnaf süphekmr. Ve ohy Şakır'e akseder. Şakir Once fok olur çeşilh lerslıklenten ışın aslmı Ptrihan'dan öğrenemez. Ama kadının da oflu başka bir kızı sevmekte onunla evlenmek isıemekıedir. Ama annea rahatsız olduğu içm onun üslune de gidemez. En sonunda bu işi Perihan da duyup ögrenir. Bir plan yapar ve mutlu sona herkesi eriştınr. Erol Akyavctş Urart'ta Kültür Servisi Erol Akyavaş resimlerini îstanbul Urart Sanat Galerisi'nde sergiliyor. Floransa Güzel Sanatlar Akademisi'nde eğitim gören, Paris'te F. Leger ve A. Lhote atölyelerinde çalışmalar yapan Akyavaş, bir süre de ABD'de mimarlık eğitimi yaptı. Son 25 yıldır ABD'de oturan sanatçı, 1959'dan beri "New York Museum of Art"ın dairni koleksiyonunda temsil ediliyor. Erol Akyavaş'ın yapıtları 12 ocağa kadar görülebilecek. 2130 Haberier 22.12 Dünya Sinemalanndan: Kıznn ve Ben (Aynnıılı bılgı yandakı sülunlarda) ~ 23.45 Haberier • Kapanış İZLEYİCİ GÖZÜYLE Bir Reklam! Film izlerken birden yayın kesiliyor ve "Bir Reklam" konuyor. Ama iki reklam gösteriliyor. TRT çağdaş ve güncel olmadığı gibi matematiğe de aykın. Komik olmayan komedi programlan, eğlendirmeyen eğlence programlan, yığınla yabancı dizi. en yersiz filmler ve sonu gelmeyen reklamlar... Bu iki aynntı dışında, TRT ayru güdümunde olduğu iktidar gibi. VEDAT OZDEMtROĞLU btanbul RENKLİ BUUIŞLAR Brecht'in oyununda Puntila'yı canlandıran Genco Erkal, renkli buluşlanyia oyunu götürüyor. Matti'yi ise Avni Yalçın oynuyor. RADYO T R T I 05.00 Açıb}, program ve tcısa haberler. 05.05 Ezgı kervanı. 05J0 Solistlerden bırer $arkı. «&00 Köye haberler. 06.10 Günaydjn 0730 Haberler. 07.40 COnün içindetı. 09J40 A ı t a ı yann. 19.00 Kısa haberler 10.05 Reklamlar. 11.00 Kısa haberler. 11.05 Okul radyosu. 12J» Kısa haberler. 1ZA5 Reklamlar 11.10 TUrkçe sözlu hafıf mOzik. 1 U 0 TUrk halk maziji özel programı. \1S5 Reklamlar ve radyo programlan. 13.00 Haberler. 13.15 Müzik 1330 Bolgesel yayın ve reklamlar. 14.45 Türküler. ISM Kısa haberler. 15.05 öğleden sonra 16.00 Kısa haberler. 16.05 Okut radyosu. 17.00 Kısa haberler 17.05 KoyUmuz köylümUz. \1JS BOlgesel vayın ve reklamlar. 1S.00 Çocuk bahçesi. 18.15 Haftanın çocuk şarkısı. 18.20 Kürdilıhıcazkâr faslı 1850 Hafif mttzik ve reklamlar. 19.00 Haberler ve olaylann ıçınden. 20.00 Yuntan sesler 20J0 Solisıler geçidi. 20J0 Hafif müzik. 21.00 Kısa haberler. 21.02 Radyo üyatrosu. 22.00 Türküler geçidı. 22.20 Küçük konser. 2X40 Şarkılar. İSM Haberler. 23.15 Gecenın içinden. 0035 Günun haberlerınden özetler. 01.00 Program ve kapanış. 01.0505.00 Gece yayırn. T R T I I 07.00 Açılış ve program. 07.02 Solisüerden secmejer. 07 J0 Haberler. 07.40 TOrkOler ve oyun havalan. Oİ.00 tki solistten şarkılar OJJO Sabah konseri 09.00 Türküler. 09.15 Çocuk bahçesı. 09J0 Neıl Diamond sövlüyor 10.00 Şarkılar. 10.20 Türküler geçidi. 10.40 Bir eser inceleyelim. 11.00 Kadınlar topluluju 11J0 Türkıller 11.45 Hafif müzik. 12.00 Şarkılar. 12O0 Çeşitlı sololar. 12.45 AtiUa Atasoy soylüyor. 13.00 Haberler. 13.15 Hafif müzik. 13J0 Caz sanau 14.00 Erkekler topluluğu. 14J0 Yabancı dil dersi. 1530 Oda müziği. 16.00 Şarkılar. 1620 Arkası yann. 16.40 Türküler geçidi 17JM Huseyni fasb. 1730 Çeşıtli müzik. 18.0i Yuntan sesler kadınlar topluluğu. 1130 BUim ve tekncrfojıde yeni ufuklar. 18J0 Çocuklar sarkı soylüyor 19.00 Haberler ve olaylann içinden 20.00 Beraber ve solo şarkılar 20.30 Yabancı dil dersi. 2130 Hafif muzik. 21.45 Solıstlcr geçidi. 22.15 Hafif müzik. 2230 Bir roman / bir yazardan hıkâyeler. 22.45 Türküler. 23.00 Haberler. 23.15 Beraber ve solo şarkılar. 23.40 Hafıf müzik. 2335 Müzığı yajatanlar. 0035 Program ve kapanı;. T R T I I I 07.00 Acıhş ve program. 0742 Hafif muzık 1730 Sabah konseri. 0S.00 Sabah için müzik. 09.00 Haberler. 09.15 Müzikli dakikalar. 10.0» Tempo. 11.00 Oileye doğru. 12JM Haberler. 12.12 Gunün konseri. 13.00 Kadınlar topluluğu. 1330 TUrküler geçidi. 14.00 Konser saaıı. 1530 Solistler geçidi. 1535 tki solistten turküler. 16.25 Haftanın çocuk jarkısı. 1630 Caz duygusu. 17.00 Haberler. 17.15 Sizler için. 18.00 Stüdyo FM. 19.00 Haberler. 19.15 Müzik dunyasından. 20.00 Her hafta sizlerle. 2030 Müzik rüzgân. 21.00 Gece Konseri. 22.00 Haberler. 22.15 Gecenin getirdikleri. 23.08 Bir konser. 003t Gece ve müzik. 01.00 Program ve kapanış. SANAT KUUSI Edebiyatımızın 'Salim Amca'sı, öykü yazan Salim Şengil filmi Yavuzer Çetinkayu'nın ilk 'Oyküyü sevmek bir sevdadır' Salim Şengil, 1947'de Seçilmiş Hikâyeler adıyla bir öykü dergisi çıkarmış. Seçilmiş Hikâyeler 19S7'de 'Dost' adını alıncaya dek okurlara tamı tamma 79 yeni imza sunmuş. Kimler yok ki bu adlar arasında: Yaşar Kemal, Bilge Karasu, Vüs'at O. Bener, Fakir Baykurt, vb... kâye dergisi çıkar, bırak öbürlerini.' Esendal'ı saygıyla anarak öykü dergisi düşüncesinin ondan geldiğini söylemek istiyorum. Nitekim Seçflmiş Hikfiyeler Dergisi'nin ilk sayısmda Esendal'ın 'Bu Yollar Uzar Gider' adlı öyküsü de yer aldı." 19471953 yıllan arasında salt öyküye yer verilen Seçilmiş Hikâyeler Dergisi, Dost adıyla yeni bir dergiye dönüştürülünceye (1957) kadar okura yeni öykülerin sunulduğu bir dergi kimliğini korumuştur. Tamı tamma 79 yeni imza, Salim Şengü'in yüreğinin bir kıyısmda öykücülüğe adım attığı günlerden kalan acının etkisiyle okur karşısma çıkmak olanağını bulmuştur. Kimler yoktur ki bu öykücüler arasında... "Yaşar Kemal'in ilk öyküsünü ben yayunladım. Vüs'at O. Bener, Nezihe Meriç, Leyla ErbO, Fahri Erdinç, Fakir Baykurt, Bilge Karasu, Orhan Duru, Tahsin Yücel, Muzaffer Erdost şu anda ilk aklıma gelenler. Aynca Seçilmiş Hikâyeler Dergisi Yayınlan'na da başlamıştım (1950). Amacım çok tanınmamış, yeni öyküculerin kitaplannı yayımlamaktı. Nitekim Vüs'at O. Bener'in Dost'u, Nezihe Meriç'in Bozbulanık'ı, Orhan Kemal'in Grev'i gibi kitaplar bunlar arasındadır." Bu serüveni Dost dergisi ve Dost Yayınları'yla 1973'e dek sürdürmüştü Salim Şengil. Kitap toplatmalar, açılan davalar yüzünden (eşi Nezihe Meriç de sorumlu yönetmen olduğu için kovuşturmaya uğruyordu habire) sonunda vazgeçmişti bu sevdadan. Ama başka bir sevda depreşmişti yüreğinde. Dergicilik, yayıncılık derken boşladığı öykücülüktü bu. Yazamadığı öykuler onu tedirgin etmeye başlamışlardı. Beni yaz, beni yaz diye dürtüp dumyorlardı onu. "Bu dürtüye dayanamadım. Oturdum, taa 1943'lerde düşünüp de ikisini üçünü yazabildigim öykülere başladun. O ydlarda öykülerden oluşan bir roman tasarlanustım. Öykuler ayn ayn yayunlandığında bagunsız olacaklardı. Ama tümü bir araya geidiğinde bir kentin romanı ortaya çıkacakü." Savrulup Gidenler'deki öyküleriyle bu bütünlüğe ulaşmayı amaçlıyor Salim Şengil. Kitabım oluşturan öyküleri, "Güzel Bir Oyun II", "Es Be Süleyman Es D " başhklarıyla toplaması bundan. Peki, ardı gelecek mi, sürecek mi öyküler dememe kalmıyor, "Bu bfr tutkudur" diyor Salim Amca. "Oyküyü sevmek bir sevdadır. Ben bu sevdadan kendimi pek kurtaramadım. Şikftyetçi de degilim." Kültür Servisi "Bizi Güldurenler" adlı televizyon dizisinin dramatik belgesel türündeki ilk iki bölümünü gerçekleştiren Yavuzer Çetinkaya, ilk sinema filmini tamamladı. Yapımcıhğını Topkapı Film'in üstlendiği "Deniz Kızı"nm senaryosu da Çetinkaya'ya ait. Çekimleri Köyceğiz ve Dalyan'da yapılan filmde başlıca rolleri Halil Ergün, Emel Demirhan, Zeki Göker ve Ülkü Ülker paylaştı. "Deniz Kızı"nın görüntü yönetmeni ise Salih Dikişçi. Yayınevlerinin kaynakları nereden geliyor? Aşağıdaki sözler, Kültür Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sayın Aytuğ Izat'a ait. Üç ayda bir yayımlanan "Yayın Dünyası" dergisinde çıkan "Yayınevlerinin Kaynakları Nereden Geliyor?" başhklı yazıdan ahntı yaparak aktardık. Yayıncılanmızın dikkatine ve ilgisine sunuyoruz: ".... Yayınevleri niçin kitaplan basar ve dağıtır? Kâr etmedikleri takdirde kitap basmalarına anlam vermek mümkün değildir. Ancak başka kaynaklardan gelirleri varsa ve aynı zamanda bir sorumluluk duygusu duyuyorlarsa hiç kâr etmeden hatta zararı pahasına kitap basma yoluna gidebilirler... Ben bir ekonomistim. Bu ekonomik tabloda hiçbir rasyonel göremiyorum. Eğer 3 milyon para yatırabilecekse bugünkü Türkiye'nin ekonomik gerçeklerinde o parayı altı ayda ikiye katlamak daha akılcıdır. Demek ki bir şeyler, başka faktörler var. Onları şahsen bilmek isterdim..." ATİLLA ÖZK1RIMLI "Salim Şengil'e biz, Ankarah sanatçdar, yazariar, Salim Amca derdik. Bize Nezihe Meriç'ten geçmişti." Göç Temizligi'nde Adalet Ağaoglu'nun söylediğince yalnız Ankaralılar mı? Biz Istanbulluların da Salim Amca'sıydı Salim Şengil. Salim Amca denilince. de Dost dergisi akla gelirdi ve Dost'un öncesi, Seçilmiş Hikfiyeler Dergisi... (1961 ya da 1962 yıhydı sanıyonım. Sahaflar'da kitap avına çıkUğım bir gün sergilerden birinde Seçilmiş Hikâyeler Dergisi'nin sekiz on sayısını bulmuş, deliler gibi sevinmiştim. Hâlâ saklanm o dergileri.) Oysa Salim Şengil öykücüydü, öykü yazan olarak girmişti edebiyata. Nasıl olmuştu da dergiciliğe soyumnuş, döneminin en etkili edebiyat dergilerini cıkarmıştı? önümde 1980'den bu yana çıkardığı üçüncü öykü kitabı Savrulup Gidenler dururken kafamı kurcalayan soru buydu. Salim Amca ekonomik ve siyasal baskılar sonucu Dost dergisini kapatmak zorunda kalınca edebiyattan koptu sanılırken, öykücü Salim Şengil olarak karşırmzdaycL işte. Ama önce neden bir öykü dergisi, hem de 1947'de Seçilmiş Hikâyeler adıyla bir anlamda öncülüğü yüklenmiş bir öykü dergisi çıkardığını öğrenmeliydim. "1938'de CHP'nin düzenledigi bir öykı yanşmasında Türkiye birindsi secildim. San dım ki artık biitün kapüar açılacak bana, benden öykuler istenecek. Hiç de öyle olmadı. Daha sonra iki kitabım çıktı. Anktra Halkevi'nin açügı öykü yanşmalanna katıldım. tki yıl iist üste birinci oldum. Yine de bunlar insam doyurmuyor. Elde öykuler kalıyor. Sürekli yazıyorsunuz. Bir öykücü 6>küierini yayunlamadıkça, okuruna öykülerini sunmadıkça öykücülüğü konusunda bir ölçüt çıkmaz ortaya. Dergi dusuncesi böyle doğdu bende. Bir dergi çıkaralım, öyküleriraLn de orada yayımlayahm diye düşündüm. Bu düşüncemi Memduh Şevket Esendal'a açUğımda 'Şengil' dedi, 'sen hikâyecisin, hi Maurice Bejart'a nişan Kültür Servisi Belçika Kralı Baudouin, 59 yaşındaki ünlü koregraf Maurice Bejart'a Taç Nişanı verdi. Bilindiği gibi, 20. Yüzyıl Balesi topluluğunun kurucusu olan Be'jart, bale uğraşını tam 27 yıl Belçika'nın başkenti Brüksel'de sürdürdükten sonra, geçen yaz Brüksel Operası'nın müdürüyle anlaşmadığa düşerek bu ülkeden ayrılmıştu Bejart, lsviçre'nin Lozan kentinde yeni bir dans topluluğuyla yeni sanatsal serüvenler aramak amacmda olduğunu söylemişti. Bejart 'm topluluğuyla birlikte 1988 yazında Uluslararası tstanbul Festivali'ne katılması bekleniyor. BULMACA ~ SOLDAN SAĞA: 1/ Kimi guç doğumlarda çocuğun başını tutup dışan çekmeye yarayan araç. 2/ Eski Yunan'da raüzisyenlerin konser verdiği basamak.li yer... Kraliçe. 3/ Erişmiş, ulaşmış... Küçük mağara. 4/ Hz. Muhammed'in medislerinde ve konuşmalannda bulunan kimseler. 5/ Ses... Yerdeki kann yüzünde buz tutmuş olan tabaka. 6/ Su... Mekân. 7/ tki yanı ağaçhkh geniş kent yolu... Ateş. 8/ Hasattan sonra tarla ya da bahçelerde kalan ürünleri toplama. 9/ Mitolojide savaş tanrısı... Gelir. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Sinema dilinde, bir görüntünün yavaş yavaş kaybolması ya da belirmesine verilen ad... Altından sopa gösterilir. 2/ Yeniçeri kışlası... Havaalanlarında bulunan ve çevredeki uçuşları denetlemeye yarayan sistem. 3/ Başkan... Eski dilde atmaca. 4/ Padişahın muhafızlığını yapan asker sınıfı... Dogma. 5/Genişlik... Çoğu kez içinde yapıt kalıntılannın bulunduğu yayvan tepe. 6/ Ödiınç verme.,. Lityumun simgesi. 7/ Dağda yolunu kaybedenleri kurıarmasıyla unlü, iri bir köpek cinsi. 8/ Denk... Gözleri görmeyen. 9/ Tahıl yığıru... Müslümanlarca belirli zamanlarda okunması âdet olan dualar. Güzel Sanatlar Birliği Kültür Servisi Güzel Sanatlar Birliği Resim Derneği'nin grup sergisi Gençlik Kitapevi Sanat Galerisi'nde açıldı. Adil Doğançay, Ali Akpınar, Nazan Akpınar, Ferruh Ertürk, Güler Haşimoğlu, Sevim Kızılcan, Feryal Tanyeri, Sibel Özkaygısız, Irfan Fehmi Özcanlı, Nevin Mengü, Nami Şenel, Ülkü Yener'in katıldıkları grup sergisi 4 ocağa kadar sürecek. 1908 yılmda Osnıanlı Ressamlar Cemiyeti adıyla kuruian demek bugüne kadar yurt içinde ve dışında 145 sergi gerçekleştirdi. SALİM AMCA Salim Şengil 1938de CHP'nin düzenledigi bir öykü yanşmasında Türkiye birincisi seçilmiş. Seçilince de sanmış ki bütün kapılar açılacak kendisine Ama hiç de öyle olmamış. "Bir uykücu, öykülerini yayımlamadıkça bir ölçüt çıkmaz ortaya" diyor Şengil.