Katalog

23 EKİM 1987 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 Jaffna'da Hint birlikleri kontrolü aldı COLOMBO (AP) Sri Lanka'da, Tamıl Eelam Kurtuluş Kaplanları Örgutü'ne karşı savaşan Hint barış gucü askerleri, Jaffna kentindeki tum biıyuk binaları ele geçirdıği ancak çatışmalann hâlâ surduğu bıldiriliyor. Tamil gerıllalannın, Hint birliklerme otomatık silahlarla karşı koyduklan, sokaklara yerleştirilmiş maymlarm patlaması sonucunda Jaffna sokaklarında buyuk delikler açıldığı kaydedihyor. i^ Sovyetler Birliği'nde bulunan ABD Dışişleri Bakanı George Shultz, Federal Almanya'daki 72 adet PershingIA füzesinin sökülmesi konusunda Sovyet meslektaşı ile görüş birliğine vardı. Avrupa'daki orta ve ortakısa menzilli füzeler konusundaki anlaşmamn Kosova'da ilkokul ilkbaharda imzalanabileceği açıklandı. MOSKOVA ABD öğrencileri boykot Dışişleri Bakanı(AP) Shultz liği zıyaretinden önce gktiğı Finlandiya'dan yoğun sis nedeniyGeorge yaptı ile Sovyetler Birliği Dışişleri Ba le uçakla aynlamayınca, MoskoBELGRAD (AA) Yugoslavya 'dakı Kosova ozerk bolgesinin başkenti Priştine'de çok sayıda Sırp ve Karadağ kökenli ilk ve ortaokul oğrencisi, bolgedekı Arnavut çoğunluğun baskısını protesto için okuüarım boykot ettiler. Belgrad'da yayımlanan gazeteler, Sırp ve Karadağlı çocukların ailelennin ısteğiyle pazartesi gunu boykot a başladıklarını ve boykotun, Priştıne cıvanndakı koylerdeki okullara da sıçramakta olduğunu haber verdıler. Kosova'mn nıifusunun yuzde 85 'ini oluşturan Arnavutlar'ın, Sırp ve Karadağlı azınlık üzerınde buyuk baskı kurduğu bUdiriliyor. kanı Eduard Şevardnadze arasında dun Moskova'da yapılan göruşmede, Federal Almanya'daki ortakısa menzilli 12 adet PershingIA füzesinin sökulmesı konusunda ilke anlaşmasına varıldı. Göruşmede fuze anlaşmasının imzalanmasından sonra PershınglA'lann sökülmesi ve bu fuzeler takılı 72 Amerikan savaş başlığının ABD'ye iadesi konusunda göruş birliğine varıldı. George Shultz, Sovyetler Bir PershinglAlar sökülecek 7 Shultz ve Şevardnadze Moskova'da ilke anlaşmasına vardılar olumlu gelişme sağlandığını .be. . .. ..... lirtti. George Shultz ile Eduard Şevardnadze arasında geçen ay Washington'da yapılan göruşmede, Avrupa'daki orta ve ortakısa menzilli nukleer füzelerin sökülmesi ve sonbaharda bir Reagan Gorbaçov zirvesi duzenlenmesi yolunda anlaşma sağlanmıştı. Federal Almanya'daki 72 Pershing1 A füzesinin de sökülmesi ve bazı parçalar dışında tamamen yok edilmesi kararlaştınlmıştı. Federal Almanya Başbakanı Helmut Kohl'un bu fuzeleri, Avrupa'daki Sovyet ve Amerikan fuzeleri ile aynı zamanda sökuleceğini açıklaması, bu konudakı puruzleri gıdermişti.Cenevre'dekı ABD heyetmın başkanı Max Karapelman da, Moskova'da yaptığı açıklamada, fuze anlaşmasının ilkbaharda imzalanabıleceğini açıkladı. George Shultz'un Moskova'daki temaslan, bugun Sovyet liderı Mihail Gorbaçov ile yapacağı göruşmeyle devam edecek. AIİSİRMEN DUN^ADABUGIJTV Körfez'e Dikkat ,^ ^m &ra •• • M^ va'ya trenle gitti. Shultz ve beraberındeki 100 kişilik heyet, Moskova Gan'nda Sovyetler Birliği Dışişleri Bakan Yardımcıları Yuli Vorontsov ve Aleksandr Besmertink karşıladı. Shultz, Şevardnadze tarafmdan gorüşmelerin yapılacağı Dışişleri Bakanlığı Konukevı önünde karşılandı. Moskova'da gazetecilerle göruşen Amerikan heyetinden bir yetkili, ikı bakan arasındaki görüşmelerde birçok konuda OLUMLU GELtŞME Shultz ve Şevardnadze'nin Moskova'daki göruşmelerinde olumlu adımlar atıldu 'in değerlendirmesi: Shultz 'un Moskova gezisı boyunca Amerikan heyeu, Sovyet yeıkililerle sılohlann kontrolünden Afganıstan sonınuna kadar her $eyı görüşecek. Shultz'un tiçüncü ReaganGorbaçov vrvesinm gerçekleşmesi ve orta menzilli fıize anlaşmasının imzalanma konulannda izlediği ılımlı diploması, Moskova ile ılişkilerde gelişme sağlamak ıçın Kissinger turii bir stratejı izlemenin muttak gerekli olmadığtnı gösterdı. Shuirz bunu sureklı görUşmeler yoluyta, esnek bir polıtika ızleyip her yolu açık bırakarak kendı deyimıyle 'İs takipçiliği" sayesinde başardı. Shultz'u bu konuda eleşıirenler, onun üstün bir bürokrat olduğunu, ancak stratejik hassasiyete sahip olmadığtnı savunuyor. Sovyetleıie pazarlık yapabilmek için derın bir stratejı gerektiğtnı belirtiyorlar. Kendisı ıse bu eteştırileri Moskova'nın Reagan 'ın önerilerini kabule hazır yenı tavrını değerlendirdiğini, bu fırsattan yararlandığım söyleverek yamtlıyor. Shultz, Cenevre ve Reykjavik zirvelerinde ABD Sovyet Uişkilerinin yumuşattlması için Başkan Reagan 'ı yönlendirdı. Sovyetler, ABD Dışişleri Bakanı 'mn kararlı ve azintli bir göruşmecî olma mıelıklerine saygı duyuyor. Bir Sovyet yetkili, "Shultz ABD'nin tavrını kendisini eleştiren bazı kişüerden daha iyi savunuyor. Pazarukta vaat etıiklerini gerçekleştireceği konusunda güven verîyor'' diyor. ABD Dışişleri Bakanı, "Benim dış poütikam yok. Başkamn dış politikası var" diyor. 'Ancak Shultz'un ustaca uyguladığı sessiz diplomasısı olmasaydı, Reagan 'ın ikinci başkanhk dönemınde ABDSovyet ilişkilert de gorulen kayda değer değişıkiik hiçbir zaman sağlanamayacakn. Shultz diplomasisinin getirdikleri KilisePapandreu çatışması ATtNA (AA) Yunanistan 'da, kilise ile Papandreu hukumeti arasındaki anlaşmazhk yenıden alevlendi. Yunan Ortodoks Kilisesı, Papandreu hükumetinin, kilısenin servetini yönetmesi için atadığı Komite'nin üyelerini iki yıl süreyle hiçbir dıni ayıne kabul etmemeyı kararlaştırdı. Hukümet de, Başbakan Andreas Papandreu ile Atina Başpiskoposu Serafım arasında dün yapılması programlanan göruşmeyı erteledı. HUkümet sozcüsu Yannis Rumbatis, dtin akşam düzenlediği basın toplantısmda, kiliseyi gerginlik yaratmakla suçlayarak, PapandreuSerafım göruşmesinin, gerekli ılımlı ortamın bulunamaması nedeniyle ertelendiğim söyledi. MarksisÜere çalışma ve komışma yasağı SANTtAGO (AP) Şili'de askeri yönetim, hukum gıymiş Marksistlerin kamuoyu önunde konuşma yapmalarını engelleyen, bazı mesleklerden yasaklanmalarını ve bu kişilerin goruşlerıni yayımlayan basın yayın organlarına ağır para cezaları verilmesıni öngoren bir yasa tasarısını onayladı. Yasa tasarısı, kapatılan Markiist parti veya örgutlerle ittifak kuran veya göruşlerini yansıtan ılımlı siyasi partilerin lağvedilmesini ongoruyor. Hukumlu Marksistlerin uygulamaları yasaklanan meslekler arasında oğretmenlik ve gazetecilik de bulunuyor. Gözlemcüer, bu yeni yasanın solculann gelecek yıl yapılacak tek adaylı başkanhk seçımleri konusunda gorüşlerini duyurmalarını engellemek amacıyla çıkarıldığını savunuyor. Şıli'deki başkanhk seçimlerinde ordu tarafından gosterilecek tek aday, yine askeri yetkililer tara şüi Çıkanlan yeni yasa, nüküm giymiş Marksistlerin gazetecilik, öğretmenlik gibi mesleklerde çalışmalarını, demeç vermelerini yasaklıyor. fından evethayır oyuyla iktidara getirılecek. Bu adayın cunta lideri General Augusto Pinochet olması bekleniyor. Şili'deki muhalefet gruplan ve basın yayın organlan, yeni yasayı insan haklarının ihlali olarak niteledi. Merkezci Hıristiyan Demokrat Parti üyesi Jorge Burgos, ">asanın var olan totaliter rejimi daha da guçlendireceğini" savunurken, Şili Lılusal Basın Derneği lideri Carlos Paul, "yasanın anayasaya aykın olduğunu, bu yasa>la basının ülkedeki o)a>lara ilişkin tam bilgi verme gorevini >apmasının engellendigini" belirttı. Augusto Pinochet. Şili Içişleri Bakanı Sergiö Fernandez ise, yeni yasayı "1980 Anavasasının onavlanmasından bu yana atılan en kajda değer adım" olarak niteledi. Fernandez, "Çoğulculuk, onu bir zamanlar ihlal edenler tarafından kullanılamaz" dedi. Şili'nın Marksist ve seçimle gelen Devlet Başkanı Salvador Allende'yi 11 Eylul 1973'te kanlı bir darbeyle deviren Augusto Pinochet'nin liderliğindeki asken cunta yonetiminin 1980 yılında yurürlüğe koyduğu 1980 Anayasası, ülkede demokrasiye geçilmesi için en az 8 yıl geçmesini ongoruyor. Önceki günkü ckjdi gazetelerin çoğunda Körfez ile ilgili yorumlar hemen hemen aynı noktada birieşiyordu. VVashington her ne kadar çatışmayı sınırlı tutmak istese de, artık kanAmerikan savaşı başlamıştı. Belki zaman zaman durulup zaman zaman tırmanacak bir savaş olacaktı bu kapışma. Htç kuşku yok, her iki tarafın da hedefterı sınırlı kalacaktı. Çünkü ABD^ nin İran'ın kuzey bölgelerini de kapsayacak herhangi bir girişimi, Sovyet sınınnda bir savaşın meydana gelmesine neden olacaktı ki, Moskova'nın bu durumda sözlü tepkiyle yetinmesi güc bir olasılık olarak görülmekteydi. Ote yandan, İran'ın da ABD girişimlerine yanrtlan ötcülü oiacaktır. Çünkü Tahran, Sam Amca'nın bütün savaş güçlerini seferber etme zorunluğunu duyması halınde, otdukça ağır ve belki de attından kalkılması güç bir fatura ödemek durumuyia karşılaşacağını düşünecektir. Ama ne olursa olsun ABD bir kez daha batağa saplanmıştır. Reagan yönetimi, Körfez'de çok daha küçük boyutta da olsa, yeni bir Vietnam yaşayabilir. Ote yandan, Tahran'da egemen olan mollalar ise, bir yandan kendi topluluklarını daha candan bir istekle seferber edecek yeni bir öğe bulmuş olmalanna karşın, başlarına üstesinden gelinmesi güç de bir dert almışlardır. Karşılıklı sloganlann, bağnaz tutumlann sonunda kendilenni ortaya atan, surdürenleri tuzağa düşürmelerinin yenı bir örneği ile karşı karşıya bulunuyoruz. Körfez'de oldukça uzun sürecek, zaman zaman durulup zaman zaman alevlenecek bir çatışmanın önümüzdeki günlerde Türkiye'yi de oldukça guç durumda bırakacağı açıktır. İlk bakışta, bağnaz islami yönetimini bütün bölgeye yayma konusunda dırençli görünen ve ideolojik olarak, yalnız bölgede değıl yeryüzünde Atatürk Türkiyesi'ni (tabiı bugünkü Türkiye'de devtetlu, şevketlu, azametluların ve de ışbıtiricilerin sayesinde Atatürk'ten ne kalmıştır sorusunu bugün burada inceleyecek değiliz) en büyük karşıtı olarak gören Humeyni yonetiminin köşeye sıkışmış olmasını ülkemizin çıkanna bir gelişme olarak yorumlayanlar bulunabilir. Ama hemen belirtmek gerekir kı, bu görüş her planda geçersizdir Her şeyden önce, büyük devlet jandarmaltğının yaygın bir yöntem halini alması, dünya banşını güçlendirecek değil, baltalayacak bir gelişmedir. Dolayisryia böigedeki gerginlik Türkiye'nin çıkanna değildir. Kaldı ki, Cumhuriyet Devletinin geteneksel ve doğru politikası, kendi bağımsızlıgına ve toprak bütünlüğüne yönelik hareketler karşısında son derecede uyanık olmayı öngörürken, anlaşmazlıklann silaha başvurmadan çözülmesini de içerir. Kbmşumuz iran'ın, ne iç ne de dış politikasını onaytıyoruz. Ama aynı İran'ın, nereden gelirse gelsin, büyük güçlerin saJdınsına uğramasını da içimize sindiremiyoruz. iran'ın Türtdye'de laiklik konusunda tehlike otuşturmasına gelince: Her şeyden önce, Türkiye bu tehlikeyi kendi başına göğüsleyebilir. Kaldı ki, ülkemizde laikliğe karşı en büyük dış tehlike, Suudiler ve Aramco yoluyla şeriatçılığı, Sovyetler karşh sında güvence olarak gören ABD'den kaynaklanmaktadır. Oiayları yakından ızleyenler, şeriatçıların ardındaki Amerikan parmağını görebılırter Made In USA 12 Eylül'ün Türkiye'de laikliğe en büyük darbenin indirildtği dönem olması da, salt bir rastlantı değildir. Ayrıca, Türkiye'de kamuoyu, laikliğe karşı yönettilen dış tehlikelerden önce, onlarla koşut davranış icinde olan iç odaklann girişimleri karşısında dikkatli ve önleyici olabilirse ki yeterince olamıyor tehdit büyük ölçüde etkisizleştirilebilir. Körfez'de sürekli bir Amerikaniran çatışmasının Türkiye açısından en büyük tehlikesi de, VVashıngton'un eninde sonunda Ankara'yı etkin ya da edilgin bir bicimde bu batağa çekmek istemesi olacaktır. Gerçi Türk Dışişleri Bakanlığı geleneksel sağduyusu ile böyte bir olaalığı önler gorünen bir açıklama yapmıştır. Ancak, Türkiye'nin ekonomık durumünun ve Amerikan asken yardjmı çerçevesınde aldığı FMS kredilerini ödeme zorluğunuh bilincinde olan VVashington, elindeki güçlü kozları sonuna kadar kullanacaktır. Olaya bu açıdan yaklaşıldiğında, Sayın Aydın Güven Gütkan'ın erken seçımin nedeni ile ilgili olarak ileri sürdüğü görüşlerin salt fantezi olmadığı görülür. Büyük çogunlukla parlamentoya gelmeyi kuran Ö z a l : ın ABD'ye hayır demeye hiç yatkın olmayan politikasının bir de ekonomık nedenlerın eklenmesiyle, Ankara'nın geleneksel tıitumunun degişmesme neden olması uzak bir olasılık değildir. Bu durumda yapılacak tek şey gerek tüm sıyasal partileritf, gerek basın ve kamuoyunun Körtez'deki ateşi ve oradan ülkemize sıçrayabilecek olan kA vılcımı dikkatle ızleyip uyanık bulunması, tepkısinı açık, kesin bir biçimde ortaya koymasıdır. Evet, yaşamsal çıkarlarımız için Körfez'e dikkat etmek zorundayız. Etibank'ın TDA Kredisi'yle BaşardıkI Etibank'ın TDA* ile işbirliği yaparak hazırladığı yenl kredi paketini siz de açın, işinize can katın. Yeni teknoloji kullanarak, yeni üretim ve hizmet alanlarına girmek istiyorsanız ya da var olan işletmenize yeni teknolojiler getirmek istiyorsanız Aradığınız destek: ETİBANK ın TDA KREDİSİ'NDEN Getirin yeni fikirlerinizi bize. Ülkemize yeni teknolojilere dayalı istihdam alanları kazandırahm. "EYDO Eğıtım Yayınları Dağıtım Organızasyon Tıc San.Ltd " şırketının kurucusu Tulay Gurmen Etibank'ın TDA' kredısınden yararlanan mutesebbıslenmızden Tülay Gürmen, ülkemizde sımdıye kadar yapılmamış ancak sanayıcılerımız ve ihracatçılanmız için çok gerekli olan "TSE Belgeli MamullerTanıtma Satınalma Rehberı"n. bilgısayar teknolojisıyle hazırlayarak pazarlıyor. Yapım OAMLA Vıdeo Plak Ltd Ştı 524 96 79 524 99 92 Gürmen, "Biz de Etibank'm TDA kredisinden yararlandık.TDA'nın çalışmalarını yürekten destekliyor,saygıyla karşılıyorum. " HESAP MAKİNELERİ PREDOM YAZI MAKİNELERİ Aynntılı bilgi Etibank Şubelerinde, mefek brtasiye Hasırcılar Cad. Eminonü 527 57 32 tngiltere'de AuPairlik organizasyonu bizim işimizdir. Derin Limited Şirketi Istanbul 158 53 42 sanayı «• Ucarat a.ş. * Teşebbus Destekleme Ajansı bir Iş Vakfı Organızasyonudur ETi BAN K "güçhi kuruluş, güçlü bankacılık