Katalog

19 EKİM 1987 EKONOMİ CVMHVRİYET'9 TÜRKİYEUen Gözler bugünkü gelişmelere çevrildi Ekonomi çıkmaza doğru gidiyor ANKARA (ANKA) Temei ekonomik göstergelerin son duntmu, dört yıldır çekilen sıkıntıların boşa gittiğini, boş yere "kemer sıkıldığım" acı bir şekilde ortaya koyuyor. Enfiasyondan bütçeye, yatırımlardan parasal göstergelere kadar başlıca ekonomik göstergelerin, son aylarda giderek yoğunlaşan ciddi bir olumsuz eğilim içine girdikleri gözleniyor. Referandum ve arkasından gelen erken seçim kararımn politikayı ön plana çıkarmasıyla birlikte ekonomideki olumsuz gidişin hızlandığı bir ortamda bazı işadamları, ekonomistler, politikacılar ve bürokratlann da olumsuz gidişten yakmmalan ve seçim sonrasında gündeme gelecek "acı reçete"den daha sık söz etmeye başlamaları dikkat çekiyor. Son yıllar ve özellikle I986'ya göre 10 temel ekonomik göstergeden 6'sında bu yıl kötüye gidiş hızlandı. Wall Street panîgi JVew York Wall Street Borsası'nda ŞEBNEM ATİYAS hisse senedi fıyatlarmm hızla NEW YORK Geçen cuma New düşmesi, büyük endişelere yol açtı. York borsasında, hisse senetlerinin fiyatABD Maliye Bakanı Baker, larında Ikinci Dünya Savaşı sonrası tari"Paniğe kapılmaym" çağrısında hinin en büyük düşuşünün yasanmasının bulundu. Radyo ve televizyonlar ardından, bütün gözler bugünkü gelişmepaniği engellemek için, Wall Street lere çevrüdi. Hisse senetlerinin Dow Jouzmanlarına dayanarak nes endeksine göre 108.3 puan kaybetme"satmaym" anonslan yaptılar. lerinin ardından, borsa kapandığı için Dow Jones'un önlenemeyen düşüşü 12640.18 Dow Jones Endüstnyel Ortalaması (günlük kapanış) Küp şeker sıkmtısı büyüyor Toptancılar küp şeker alabilmek için 45 günlük kuyruğa girmek zorunda kalıyorlar. Ekonomi Servisi Piyasadaki küp şeker sıkmtısı iyice hissedilmeye başlandı. Şeker fabrikalannda kuyruklar 45 güne kadar uzadı ve başta İstanbul, lzmir ve Bursa olmak üzere birçok ilde küp şeker bulunamaz oldu. Şeker şirketi yetküileri, sorunun aşırı talepten kaynaklandığını, küp şeker üretiminin normal düzeyde sürdürüldüğünü belirttiler. Şeker toptancı ve nakliyatçıları ise, fabrikalarda yeni kampanya döneminin bir ay önce başladığıru hatırlatarak "Şekeri özellikle dagıtmıyorlar ve zam hazırlığı yapıyorlar'" suçlamasında bulundular. Geçen sezonun ortasında başlayan şeker sıkmtısı, bu yıl daha kampanyanın başında kendini hissettirmeye başladı. Toz şeker sorununu ithal şeker getirerek çözüme kavuşturmaya çalışan Şeker Şirketi, yeni üretim dönemiyle bu sorunu şimdilik ortadan kaldırdı. Ancak, kup şeker sıkmtısı giderilemedi. Kup şeker almak için Alpullu Şeker Fabrikası'na başvuran şeker toptancilarına "Şimdi paranızı yatırın, 45 gun sonra şekerinizi teslim ederiz" denildi. Bekleme süresi, Afyon fabrikasında 3035 gün, Susurluk'ta 40 gün, Eskişehir, Kayseri, Ilgın ve Konya Şeker Fabrikalan'nda da 2530 gun olarak belirtildi. Bu gelişme üzerine, birçok toptancı parasını "11.5 ay baglamak" istemeyerek, şeker almaktan vazgeçti. Şeker toptancısı Hayri Özdemir, "Bir kamyon şeker için 4.5 milyon lira yatırmak gerekiyor. Alınca, en az 34 kamyon almak gerekir. 1015 milyon lirayı faize yatırsam daha çok kazanacagun, neden 'fiyatı narhlı' bir mala yatırayım" dedi. Bir şeker nakliyatçısı da, uretimin özellikle düşük tutulduğunu ileri sürerek, "Her an zam gelecekmiş gibi davranıyorlar. Benim kamyonumu.yüklendiği halde fabrikanın içinde saatlerce beklettiler" dedî ve şöyle konuştu: "Şekere zam yapılmayalı bir yıldan fazla oldu. Son aylarda da referandum ve erken seçim karan nedeniyle zam sürekli ertelendi. Şimdi çok sıkıştıklarından her an zam yapacakmış gibi davranıyorlar." EKONOMİ NOTLARI OSMAN ULAGAY Ekonomiyi Erken Şeçime Muhtaç Etmek Marifet mi? Türkrye'nin dış itibannı değerlendirme açıstndan çok önemli olan bir dış kuruluşun Türkiye'yı ziyaret eden temsilcisı, kaygısını gizlemeyerek soruyor: "Seçimler olacak mı, özal kazanacak mı; kazanırsa gerçekten enflasyona boş verip hızlı buyümeyi sürdurmoye mi çalışacak?" Özal'ın erken seçıme gıdip bir zafer kazanacağına ve dtş finans kuruluşlannın desteğinin seçim sonrasında sağlamlaşacağına ınandıgını söylüyorum. "Evet, ama" diyor muhatabım, "6u destek özal'ın izleyeceği yola bağh. Latin Amerika ülkelerinde gördüğumüz gibi enflasyona boş verilir, bütün umut dış borçlanmaya bağlanırsa bu durum uluslararası bankalann desteğini tartışmalı hale getirir. Benim görebildiğım kadanyla bu tartışma zaten başlamış durumda yeni Merkez Bankası Başkanınız Bay Saracoğlu'nun ABD'de yaptığı konuşma bu açıdan güven v&ridydi. 'İlk hedefimiz enflasyonla mücadele olacaktır' diyen Saracoğlu'nun sözleh bankacıların hoşuna gitti, ama diğer yandan Başbakan özal'ın enflasyonu hafife alır tarzda konuşması tereddüttem yol açıyor" Ekonomi bürokrasısinın saygıdeger mensuplarından biriyle seçim tarihinin 29 kasım olarak belirlenmesinden önceki gün sohbet ediyoruz. Türkiye'nın dış borç odemelerini aksatmamak için kilıt noktadaki bazı bürokratlann nasıl çaba gösterdiklerini anlatıyor. Yabancıların. uluslararası mali çevrelerin bir bekleyiş havası içinde olduklarını o da kabul ediyor ve "7 kasımda yapılması öngörülen seçimlenn bir ay geakmesi büe sorun yaratabilir, seçim aralık başına kadar yapılamazsa yıl sonundakı ağır dış borç takskji nasıl karşılanır, bilemem" diyor. Ekonomiyi yakından izleyen ve genelde Özal'ı destekleyen unlü bir ekonomi profesörümuzle konuşuyoruz. 29 kasımda seçim yapılması önensinin Meclisie tartışıldığı gece verilen bir resepsiyonda geçen bu konuşmada söz konusu profesör, enflasyon ve dış borç ödemeleri konusundaki kaygılarını dıle getıriyor, "Seçimler araltk başına kadar yapılamazsa yıl sonu borç ödemelehnde ciddi sorun çıkabilir. Seçimden sonra enflasyon sorunu ciddiye alınmazsa da ış bırdenbire kontrolden çıkabilir, Türkiye Latin Amerika ülkeleri gibi yüzde 100'ü aşan enflasyon rakamlanyla karşı karşıya kalabilir" diyor. Bazı gazete başlıklarından, Başbakan özal'ın da ANAP grubunu 29 kasım seçimlerinin kaçınılmazlığına inandırmak için aynı te» mayı ışlediğı anlaşılıyor Başbakan'ın erken seçimin ekonomi için önemini vurguladığı, seçim sorununun kasım sonuna kadar çözümlenmemesi halinde ekonominin ciddi sorunlarla karşı karşıya kalabileceğini söylediğı ekonomideki ciddi bunalımların ise, Türkiye'de polıtik bunalıma dönüştüğünü vurguladığı belirtiliyor. Geçen hafta içinde yasanan bu dört olayın da ortaya koyduğu iddia aynı. Ekonomiyi yakından izleyen yerli ve yabancı yetklliier ve ilgililer, bir noktada buluşuyorlar: Türkiye bir an önce erken seçime gidip seçimden sonra ekonomisini disipline alacak öntemlere yönelmezse dış dünyadaki itibarına gölge düşecek. ekonominin kısa bir süre içinde ciddi bir bunalımın içine düşmesi kaçınılmazlaşacak. Sayın Başbakan da anlaşılan bu iddiayı benimsiyor, ama diyor ki, "Şu seçimi hemen yapalım, beni yeniden seçin, ben de Türkiye'yi bu bunalım tehlikesinden kurtarayım." işte bu noktada durup sormak gerekiyor: Dört yıllık bir icraat dönemi sonunda ekonomiyi bu noktaya getirmiş olmak acaba bir başarı mı? "Kasım sonuna kadar seçimlerı bitirmezsek ekonomi bunalıma girer" demek acaba bir marifet mi? Yoksa ekonomi üzerinde çok tehlikeli bir oyun oynandığmın, Türkiye'nin durdurulması giderek güçleşen bir enflasyon sarmahnın ve çok riskli bir dış borç çemberinin içine sokulduğunun itirafı mı? Bütün bunlar gcsterıyor ki özal 29 kasım seçimlerinde urnduğu sonucu alır ve yeniden iktidar olursa ekonomi politikası konusundaki seçenekleri pek fazla olmayacak. Seçim meydanlarında ne kadar "büyuk Türkiye" reklamı yapsa da seçim sonrasında her şeyden önce yıl sonundaki dış borç odemelerini düşünmek zorunda olacak ve uluslararası mali çevrelerin kendısınden beklediği adımları atmak zorunda kalacak. Biigisayura teşvik yoğıyor ANKARA (AA) Bilgisayar sektöründe faaliyet gösteren özel kuruluşlarla, bilgisayarlı çahşma yapan kamu ve özel kuruluşlara teşvik yağıyor. Yılın ilk altı ayında bu alanda verilen teşvik tutan 84.3 milyon dolan buldu. Bilgisayar dergisinin araştırmasına göre, ilk altı ayda verilen teşvik belgelerinin Türk Lirası tutan 82 milyar 230 milyon liraya ulaştı. Bu rakam, geçen yılın aynı dönemine göre, tesviklerde yüzde 550 oranında artış sağlandığım ortaya koyuyor. 5 6 7 8 9 12 13 14 15 16 Sermayenin Richter ölçeği Dünya sermaye piyasasının "Richter ölçeği" olarak nitelendirilen Dow Jones Endüstriyel Ortalaması 6 ekimden bu yana New York Borsası'nda şiddetli sarsıntılara işaret ediyor. 5 ekimde 2640.18 puandan kapanan Dow Jones endeksi geçen cuma günü 2246.73 puana geriledi ve 11 günde yüzde 14.9 oranında değer kaybetti. 25 • ağustosta 2722.42 puanla zirvesine ulaşan endeks, o tarihten geçen cuma gününe dek yüzde 17.4 değer yitirmiş oldu. Dow Jonesta buyuk dususler | KaşaM* NÜşD•#*»•(*) Tarih 16.10.87 14.10.87 6.10.87 11. 9 8 6 7. 7.86 15.10.87 30. 3.87 15. 5.87 1 10.87 13. 4.87 22. 4.87 15.10.87 2246 73 108.36 2412.70 95.46 91.55 2548.63 86 91 1792.89 61.87 1839.00 57 61 2355.09 57 39 2278 41 52 97 2272.57 2610.97 51.98 51.71 2287.07 2285.94 51.13 2566.58 46.46 9.49 3.81 3.47 4.61 3.25 hisselerini ellerinden çıkaramayanların bugün ilk olarak hisseleri satmaya çahşacakları belirtiliyor. Bu nedenle düşüşün devam etmesi bekleniyor. Düşüş hızı ise önümüzdeki haftalann hisse senedi piyasasını ve ekonomik durumunu belirleyecek. Bu konuda sorularımızı cevaplandıran Amerikan MeTkez Bankası (Federal Reserve Bank) Wall Street şubesi uzmanlarından bir profesör, "Bu dunım bir ölçüde kaçınılmaz olmuşlu, çok büyük bir düşüş olarak nitelendirilse de şirndilik bu, çok önemli etkileri olacak boyutlarda degil. Ancak bundan çok daha büyük bir düşüş söz konusu olsaydı, o zaman ekonomi uzun dönemli bir durgunluga girebilirdi. Bu hafta izleyeceğimiz gelişmeler ne oUcagını gösterecektir. Satış panigi aynı taızla devam ederse durum kriükleşebiUr" dedi. Düşüşün devam etmesi durumunda ne gibi gelişmeler olabileceğini ise Merkez Bankası uzmanı şöyle özetledi: "Kısa bir süre önce borsada kazanan yatınmcılar, harcamalannı kesip, az hisse senedi çıkarmak zorunda kalabilirierdi, yatınmlannı yavaşlatmak zorunda kalabilirierdi. Cuma günü yaşanan olay astında son yıllann bir birikimdir" dedi. Merkez Bankası uzmanı, Wall Street'deki durumun yabancı borsaları etkilemesiyle ilgili olarak: "Herşeyden önce yabancı yatınmcüar egilimin nasıl devam edecegini görmek isteyecekkr. Gerçi şu anda uzak gibi görüuüyor, araa yatırımlannı yavaşlatmalanna yol açacak gelişmelerin olmayacagı şeklinde bir garanti de yok" şeklinde konuştu. Hisse sahiplerinin hisselerini satma paniğini engellemek için hafta sonu, radyo ve televizyonlar Wall Street uzmanlarına dayanarak, "Satmaym, bir süre daha elinizde tutun" anonslan yaptılar. ABD Hazine Bakanı James Baker ise ABC televizyonunda yayınlanan bir programda "Panige gerek yok, panige kapılmaym" çağrısında bulundu. Hazine yetküileri, hisse senetleri fıyaüanndaki düşüşün hızını koruması durumunda Merkez Bankası'na faiz hadlerinin düşürülmesi için baskı yapacaklarını belirttiler. .Ayrıca panik devam ederse pazara müdahale etmek zorunda kalacaklarını öne sürdüler. Cuma günü Wall Street Borsası 1929 yılının ünlü krizinden sonra en büyük çalkantılardan birini yaşadı. Hisse senedi fıyatlarında yüzde 9.4'lük bir düşüş oldu. Turizmin süpermarketlere gereksinimi var NET Holding Yönetim Kurulu Üyesi Ayyıldız: Ekonomi Servisi Net Holding Yönetim Kurulu üyesi Ugur Ayyıldız, turizm gelirlerinin arttırılabilmesi için "süpermarket" türü işletmelere gereksinim duyulduğunu soyledi. Ayyıldız, "Bazaar 54 adı altında açtıgımız halı magazalan bu tür işletmelere örnektir. Bu tur magazalarda önce halı talebi yaratıyoruz, sonra satış yapıyonız" dedi. Halı mağazalanndan altıncısını, geçenlerde Kapadokya'da (Ürgüp) açan Net Holding'in Yönetim Kurulu üyesi Ayyıldız, Türkiye'de yaşanan "bakkaldan süpennarkete geçiş siireci" ne işaret ederek, "Bu gelişmeyi turizm sektörüne de yansıtmalıyız. lurizmin bu tür işletmelere gereksinmesi var" dedi. Yabancı turistlere halı satabilmek için önce halının tarihi ve nasıl üretildiği hakkında bilgiler verdiklerini anlatan Ayyıldız, "Bunlan anlatınca, halıyı hiç tanımayan yabancılara milyonluk fiyatlar fazla gelmiyor ve halıyı tereddtttsüz satın alıyortar" dedi. Halen Limusine hizmeti veren Net Holding, otomobillerinin arasına yakında Rolls Roycelar da katacak. İstanbul Tarabya'da bir de Disneyland kurma hazırlığı içinde bulunan şirkeı, Akaretler'dekî tarihi evleri otel yapmak için be ı lediyeden gerekli izni aldı. KISA KISA BAĞFAŞ, eylul sonu itibariyie 100 milyar liralık gübre sattı. Beş cins gııbreyi kendisi üreten, üretiminı yapmadığı iki cins gübreyi de ithal ederek ulkenin lum bölgelerinde pazarlayan BAĞFAŞ, uretimlerının en az yüzde 25 'ini yabancı ülkelere sattı. KOÇ Holding 'in bilgisayar alanındaki şirkeıi KoçBurroughs, adını değiştirerek KoçUnisys oldu. COMMERZBANK htanbul Temsilcilıği Taks'un'de açıldı. mita r totokopı makinalorı BILGITAŞ A.Ş İSTANBUL 172 «0 82166 57 27 DÖVtZKURLARI Oftvtön C4n* 1 ABODoWı 1 Avmtmyı Dol»n 1 Avutturya Ş M 1 M l AİIIOT Italta 1 Btfçlk* Freno> 1 DMfcnariıa Kronu 1 F)n HUrtçRm 1 fmz Fnngı 1 ***** Ronni 1ImçKronu 1 lw((n Fnngı 10O İMym Uıtti 100 .tapen Y«n. 1 Kw*yt Dlnan 1 SMkı 1 SJkraMMan f*f)' Mviz »46.70 881.47 74 81 524 80 25 23 138 83 217.36 157.22 4M.55 14412 •33.21 72 72 ••3 18 3378 66 1873.17 8S2 17 OSviz 950.43 884 88 74.98 527.42 25.38 137 51 218 44 158.01 468 88 148 87 836.38 73.08 868.50 33B3 54 1S81.04 253.43 Efekttt Afcş «45 70 •87 84 74.61 524.80 24 73 136.83 213 00 157.22 466 55 148 12 633.21 71 27 848 82 330813 157317 247.13 E%Mrf Stf* 958 88 88168 7S73 532.67 25 61 138.88 220.61 158.58 473 55 151 38 642 71 73 81 673 13 3427 31 1586 77 255 96 2.40 2.46 2 28 1.95 2.21 2.19 178 İstanbul'a 20 dakika mesafede 2. Boğaziçi köprüsüne bağlanan otoyol üzerinde*, AIMAIUDCNİZ) 11.200 konutluk yepyeni bir kent: ALTINKENT, yeşillikler içinde, blok apartmanları, dublex çiftlik evleri, her türlü sosyal ve kültürel tesisleriyle onbinlerce huzurlu ve sağlıklı insanın yaşayacağı çağdaş bir uydukenttir. Büyük şehrin bunaltıcı trafiğinden uzak, orman alanı sınırında, elektrik, yol, su ve kanalizasyon sorunları olmayan, % 35'i yeşil alana ayrılan, okulları, sağlık tesisleri, sosyal ve kültürel yapıları, idari binaları açık ve kapalı ticaret alanları, otopark ve çocuk bahçeleriyle çağdaş bir kent, "yaşanılan bir mekan"dır ALTINKENT. ALTINKENT ÇİFTLİK EVLERİ Toprağın kokusuna, ağacın yeşiline özlem duyan çağdaş insanlar için. 900 m 2 müstakil bahçe içinde, doğa ile uyumlu 250 nf'lik dublex ALTINKENT çiftlik evleri. İnşaatlar 1988 yılında başlayıp 1994 yılında tamamen teslim edilmiş olacaktır. İlk teslimat 1989 yılında yapılacaktır. AÇIKLANAN PEŞİNAT VE TAKSİTLERLE KONUTLAR NASIL YAPILACAK? 11.200 üyemizin verdıği peşinat ve ödeyeceği taksit miktarlan bir araya geldiğinde yılda 2400 konutu bitirebilecek birgüce ulaşmaktadır. Bu şartlarda 5 yılda tüm konutlar teslim edılecektir. Bu bir nevi yasal imece volu ile konut sahibi olmaktır. ÖOEMEPLANI DaireTipi 85 m 2 (2 oda, salon) 100m (3oda, salon) 121 m (3 oda, salon) 250 m (Çiftlik evi) 2 2 2 KREDİ KARŞILIĞISENET NİÇİN ALINIYOR, NASIL ÖDENECEK? Herhangi bir sebeple Toplu Konut Kredisi. Oyak Ferdi Kredisi, Banka Ferdi Kredisı alınamaması halinde 1994 tarihli Kredi Karşılığı Senet (6.241.000 TL.) alınmaktadır. Alınan bu senet Yabancı Firma Kredisine teminat olacaktır. Senetin ödeme süresi son taksitten itibaren 10 yıldır. 87 AY BOYUNCA SABİT TAKSİT Ödeme planımızda görülen 87 aylık taksitler, bu süre boyunca artınlmayacak şekilde planlanmıştır. İnşaat maliyetlerinde meydana gelecek artışlar, kredi miktariarındaki yükselme ile karşılanacaktır. Ancak, inşaat maliyetlerindeki artış yükselen krediden fazla olursa, aradaki fark yabancı firmanın taahhüt ettiği destekleme kredisi ile karşılanacaktır. KAYITSIRASININÖNEMİ Noter kurası ile daıre almaya hak kazananlar, kayıt sırasına göre dairelerini seçeceklerdir. • Arsamız 28 Ağustos 1987 tarıh ve 43175 sayılı Noter satış Vaadı Sözleşmesiyle satın alınmıştır • Nazım Imar Planı 25 Aralık 1981 tasdik tanhli ve 1 /50O0 ölçeklı olarak 25 Ağustos 1987 tanhlı dılekçemızle Gebze Betedıyesı Imar Müdurluğünden alınmıştır. Pafta 32M 1/1000 ımar planı kooperatıfimız tarafından hazırlattınlmaktadır Hazırlanan bu plan Gebze Imar Komısyoruj ve Beledıye Meclisı onayına sunulacaktır. • Arbnkent'ın tüm altyapı ınşaatlan kooperatıfimız tarafından yaptınlacaktır. • Konutlar kömür kalonferlı, çıft asansörlu ve hıdroforludur • İhale bayındırlık binm fiyatlan esas alınarak yapılmıştır NASIL ALT1NKENTLİ OLACAKSINIZ? a) 10adetrenklı fotoğraf b) 2 adet ıkametgah senedi c) 2 adet nufus aJzdanı suretı d) Peşinat yatımna dekontu (bankadan) Hazırlanan evraklar Kooperatıf merkezine şahsen veya posta ile iletilecektır DOzenlenen taahhütname ve senetler üye ve kooperatıfçe ımzalanarak kesınleştırılecektır Not Subay astsubay, oiemur ve emekülen ile tüm srvil vatandaşlar kooperatıfmıze uye olatMİırter Muvazzaf subay ve astsubaylar gorevlendinleceklen temstlcıleri vaatasıyla gruplar halinde kayıt yaptırauıiırter. Kooperatrflere, şırketlere ve gruplara ıs»edıkleri tarhte özel blok teslim edılır Kooperatıfımızde kayıtlar cumartesı ve pazar günten de datm ottnak uzere 21 00e kadar devam etmeKtedır MaHyeü (1987 Birim Fiyatlan) 11.600.000 TL 14.340.000 TL 16.940.000 TL 60.000.000 TL Peşinat 400.000 TL 500.000 TL 650.000 TL 3.450.000 TL Taksit Senedi (87 Ay) 57.000 TL 87.345 TL 115.506 TL 650.000 TL Kredi karşılığı Senet 6.241.000 TL 6.241.000 TL 6.241.000 TL Banka Hesap No: Anadolu Bankası Maltepe Şubesi 7115 / Yapı Kredl Bankası Baharlye Şub«sl 9200361 / Vakıflar Bankası Kadıköy Şubesi 13014 S.S. SUBAY, ASTSUBAY VE MEMURLAR KONUT YAPI KOOPERATİFİ S.S. SİLAHLIKUVVETLER MENSUPLARI KONUT YAPI KOOPERATİFİ ' 2. Boğazıçı köprüsüne bağlanan otoyol 1988 sonunda hizmete girecektir. GENEL MUDURLÜK BaharıyeCad llerı Sok 9 Kadıkoy Islanbul Tel 345 11 f=5 |4 Hat) Telex 29 039 suex !r Tel»lax 345 0150 ANKARA SUBESI Atolurk Bulvarı 233/6 KavaklıdereAnkara Tcl 167 53 32 167 69 58 Teleı 46 180 kbon Ir Tçieta» 168 1030 IZMIR ŞUBESİ I Kordon 336/2 Alsancaklzmır Tel 22 09 77 Telefa» 22 09 77 .1 Kooperatifte Güvence"