Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CUMHURÎYET/4 KÜLTÜRYAŞAM 2. KANALAJSTALAR VE FİLMLERİ Doç. Dr. Aysel Aziz'e göre TV'deki yeni uygulama 30 OCAK 1987 TELEVIZYON 08.00 AçüışDil Öğrenelim 10.00 Kapanış 17.15 AçılışAçık Öğretim Programda, Have/hashave goı/has got fiıllenmn çeşııli kullanıhş şekıllert Otrtlıhyor. Aynca, dizifilm "Scully" yayımlamyor Üçüncıi stmflar ıçm Doç. Dr Kenan Tunçomağ tş ve Sosyal Guvenlik Hukuku dersınde "Işçt Sağlığı ve Iş Güvenlığme tlışkm DUzenlemeler" konusunu, Prof. Dr. Ismet Giritlı Türkıye'nin ıdarı Yapısı dersinde "Hızmet Bakımmdan Yerınde Yönelım Kuruluşlan" konusunu ve Doç. Dr. Fethı Heper Türk Vergı Mevzuatı dersınde "Beyanname örneklen" konusunu tşlıyortar. 18.30 Haberler 18.45 Polyanna Barbara bır gun kolunu ıncılır. Apple'lar. «rv ıslenne yardımcı oiması için bır kadın anvnaya basiarlar. Bulduklan bır lele/on numarasından korşılanna George'un eskı Fnmsızca öğretmenı çıkar ^ Inmlizce haberler yabancuar için doyurucu değtt Basın ve Yayın Yüksek Okulu öğretim üyesi Doç. Dr. Aysel Aziz'e göre, "TRT'nin radyo ve TV'lerinde Türkçe yayımlanan haberler ne kadar nitelikliyse, Ingilizce haber bülteni de o kadar nitelikli." Doç. Dr. Aziz. "Bu bülten başta ülkemizdeki yabancuar hedef alınarak . yayımlandığma göre, en azından onların kendi ülkelerinde alıştıklan habercilik anlayışmı gözetmek gerekir" diyor. Avrupa Gençler Piyano Yanşması ultür Servisi Almanya'nın Frankfurt kentinde 118 şubat tarihleri arasında düzenlenecek olan "Avrupa Gençler Piyano Yarışması"nda Türkiye'yi Sayat Zaman temsil edecek. Mimar Sinan Üniversitesi Devlet Konservaıuarı Piyano Bölümü birinci sınıfta Judith Uluğ'un öğrencisi olan Zaman 17 yaş grubunda 13 A vrupa ulkesinden 18 genç piyanist ile yarısacak. Sayat Zaman, yarışmada Hindemith, Bach, Mozart, Chopin, Debussy, Kaçaturyan, tlhan Baran ve Ulvi Cemal Erkin 'in yapıtlarım yorumlayacak. 19.15 Mutluluk Çemberi Yuva kurmamn kulsallığı ve yuva kuranlara yardım elmekten duyulan sevinç dramatize ediliyor Rehber birlığı oian son gönvim de yenne gelıren Ash, Mardan'a döner. Gobınd Dass'ın KakaJı'den geıirdığı meklup ve Rantler'm Satı olacaklarını duyması Uterıne, çesıılı mekanlara başvurarak, buna engel olmaya çolısır Ama sonunda. kendısı Bıtor'a gıtmek zorunda kalır. Bu oyunda evlilık konusu tslenıyor. Progmma konuk olarak Turan Ozek ıle Bılgen Bengu katılıyorlar. Orry ve Charles savasıa gOrev almak üzere evlennden aynlırlar George da Kuzey ordusunda görrv yapacakur Washınglon'da gOrev yapacak olan George eşmı de gOlürur. Bır gece yemekte Vırgılıa 'ya rastlayan Geroge, onun eve dönmesı ıcın konusur ama Vırgılıa kararlıdır, eve dOnmeyecekıir. 20.00 Haberler ve Hava Durumu 20.45 Her tşin Başı Sevda 20.55 Uzak Tepeler (Soo) MAHMUT T.ONGOREN Yıllarca once, Şah doneminde, tran'da İngilizce yayın yapan bir TV kanalı vardı. 1972 yılında Tayland TV şirketlerinin ise kimi Amerikarı dizilerinin ses kuşağını radyodan Ingılızce verdiklerine tanıklık etmiştim. Amerika Birleşik Devletleri'nden "Kitle tletişim Araçlannın Kadınlann Yabancuaşmasına Etkisi" konulu arastırmasını tamamlayarak donen, Ankara Unıversitesı Basın ve Yayın Yuksek Okulu doçentlerinden Dr. Aysel Aziz de, "Oradaki azınlıklar için tspanyolca yayın vapan Amerikan radyolan var. Aynca, Kıbns'ta Bayrak RadyoTV Kurumu da, Türkçe'nin yanı sıra, İngilizce ve Rumca yayın yapar," diyor. Ama ikimiz de, bizim TRT Televızyonu'nun Ikinci Kanalı'ndaki gibi, haberlerin ayrı bir haber bulteni ıle bir yabancı dilde, orneğin İngilizce verilişını andıran bir uygulamaya herhangi bir ulkede rastladığımızı anımsamıyoruz. Doç. Dr. Aysel Aziz'e, TRT'nin ikincı TV kanalındaki bu uygulamanın amacının ne olabileceğini soruyorum. Yalnızca İngilizce "TV 2'de İngilizce haber bultenıne yer verilmesi, kanımca, çok eskiden beri radyoda, TRT3'te haberlerin İngilizce, Fransızca ve Almanca sunulmasıyla aynı amaçları taşı>or. Yani Turkiye'de uzun surelerle oturan yabancılara ve yaz aylarında kısa surelerle ülkemıze gelen yabancı turistlere iç ve dış olayları duyurabilmek için... Ama, televızyonda sadece İngiliz dilinı seçmiş TRT. ingilizce hem en yaygın olarak bılınen bir dil hem de televizyonla radyodaki gibi birden fazla yabancı dilde haber yayımlamak olanaksız. Çunkü, televizyonda işin içine göruntu de girdiği için, aynı haberin görüntusunu Türkçe bülten de dahil dört kez yinelemek biçimsiz bir şey olur. Bu nedenle TRT, televizyondaki yabancı haber bültenini sadece İngilizce ile sınırlamış." Başka amaç yok mu? 21.50 TeleKabare 22.50 Kuzey ve Giiney TENNESSEE WILLIAMS UYARLAMASI EJia Kazanhn, Tmnessee mOiams'dan beyazperdeyt uyarkuüğı "thtiras TtamvayCnda Blanche Dubois'yt Vivien Leigh, Stanley Kowalski'yi de Marlon Brando canlandmyor. Vivien Leigh, bu filmdeki rolüyle Oscar almıştı. 23.40 Haberler 23.50 Kapanış İKtNCİ KANAL 19.45 Açüış 19.46 Çizgi Film Pepero3 Bir oyunculuk şöleııi I h t i r o s Trumvayt (A Streetcar Named Desire) / Yönetmen: Elia Kazan. / Oyuncular: Vivien Leigh, Marlon Brando, Kim Hunter, Karl Malden. / 1951 yapımı. / 120 dakika. küllür Servisi Bir zamanlann Nevv Orleans'ında kent tramvaylannın adları vardı. Gençliğini çoktan geride bırakmış, ince ve duyarlı Blanche Dubois, bunlardan "Desire" (İstek veya İhtiras) adını taşıyanından iner ve yıllardır görmediği kız kardeşınin evine gelir. Bu, kuşkusue açık bir simgedir, çünku Blanche' ın o andan başlayarak izleyeceğimiz öyküsu, "istek" sözcuğü üstune kuruludur. Onun karanlık geçmişini çevreye unutturma isteği, umutsuzcasına mutlu olma isteği, eniştesine, o kaba saba, "hayvansı" adama karşı duyduğu önune geçilemez istek.. Ve bütün bunlar, Blanche Dubois'nın yıkılmasına giden yolun kilometre taşları olacaktır... Tennessee VVilliams'tan yapılmış sinema uyarlamalarının belki de en ilginri... Bu yazarın Freud'dan ve Dr. Kinsey'den (Amerikan halkının cinselliği üstune bir dizi rapor haarlayan ünlu araştırmacı) kaynaklanan oyunlannın, özellikle 195060'iarda büyük sukse yapüğı ve hemen hepsinin sinemaya uyarlandığı bilinir. Bunlar arasında "thtiras Tramvayı" ilk uyarlamalardan biri.. daha sonra, "Dövme Giil" (TV), "Taş Bebek", "Kugın Damdaki Kedi" (TV), "Geçen Yaz Birdenbire" (TV), "Alevli Kan", "tguana Geceleri" (TV), "Lanetli Kadın Yolun Sonu" (TV), "Aşkı Arayan KadınBoom'" (TV) anımsanabilir. (Goruldüğü gibi, çoğunu TRT TV'si göstermiş bulunuyor.) Elia Kazan'ın tiyatro ve roman uyarlamalarına hep ilgi duyduğu bilinir. 1909 doğumlu yönetmen, VVilliams'ın "Taş Bebek'Mni de daha sonra sinemaya uyarlayacaktır. Kazan, "thtiras TramvayT'nda oldukça üslupçu, stilize bir anlatım tutturmuş, yapıtta var olan "irrasyonel" (akıldışı) oğelen, gerçekdışı izlenimini veren bır dekor ve buğulu bir görüntü çalışmasıyla, sanki Von Sternberg rılmlerindeki gibi ön plana çıkarmış. Ama film, özellikle bir oyunculuk şoleni.. Vivien Leigh"in Blanche Dubois'sı, belki biraz abartılmış, ama filmin içerdiği dışavurumcu öğelerle tam bir uyum içinde bu oyun.. Marlon Brando'nun kaba, "seksi", hayvansı enişte kompozisyonu olağanüstü.. Bu rol, oyuncuyu iine kavuşturmuştu. Kim Hunter ve Karl Malden'in yardımcı kompozisyonlan da birinci sınıf.. O yıl 9 dalda Oscar adayı olan film, bunlardan 3 oyunculuk dalında (Leigh. Malden, Hunter) sanatçılarına ödül getirmişti. Harry Stradling'in görüntüleri ve Alex North'un müziğini de göz ardı etmeyin... "İhtiras Tramvayı", zamanında ulkemizde de ilgi görmüş, ağır temposu ve edebi niteliklerine karşın buyük seyirci toplamış bir filmdi. Bakalırn, eskiden görmuş olanlar, bunca yıl sonra bu filmi nasıl bulacaklar? "Devlet, Turkiye ile ilgili haberlerın ulkemızdekı yabancılara Türk televizyonunundan kendine uygun biçımde uiaşmasını istediği için de bu yolu seçmiş olabilır. Boylece bir devlet yayın organından bu haberlerın yabancılara iletilmesinde sayısız yararlar goruldüğü duşunulebılır. Belkı de asıl amaç budur. Ayrıca, İngilizce bilenlerin ve öğrenenlerin dil bilgisini İngilizce fonetik, gramer ve sözcük bakımlanndan geliştirmelerı için de bu yola başvurulduğunu ileri sürenlere rastlıyorum." TV2'de yer verilen ingilizce haber bülteni, habercilik anlayışı bakımından nitelikli ve doyurcu mu sızce? "TRT'nin radyolannda ve televizyonlarında Türkçe yayımlanan haberler ne kadar nitelıkÜyse, bu İngilizce haber bülteninin de o kadar nitelikli olduğunu söyleyebilirız." İngilizce haber bülteninin hazırlanışı ve sunuculan hakkında neler düşünuyorsunuz? "Bu bülten başta ülkemizdeki yabancılar hedef alınarak yayımlandığına gore, en azından onlann kendi ülkelerinde alıştıklan haberciiik anlayışmı gözetmek gerekir önce gerçekten haber olan olaylara değinmek başhca koşul olmalı. Ömeğin, bir bakarumızın yurt gezisi ya da bir açıhş törenine katılması, İngilizce haberlerde de yer alınca, yabancılar bunu yadırgarlar ve o yayından soğurlar. Sonra tngilizce haber bültenimizin sunuculanrun da en az yabancı ülkelerdeki haber sunucuları kadar rahat ve esnek olmaları gerekir. Oysa İngilizce bültenin sunucuları Türkçe bültendekiler kadar, hatta onlardan da katı bir tutuma sahipler. Sonra da İngilizce bültenin yabancılar için daha çok dış olaylara ağırlık tanıması ve yabancı ulkelerdeki gibi daha akıcı oiması da sağlanmalıdır. Son olarak da, bu İngilizce bültenin ülkemizdeki yabanalar için gerçekten işlevsel olup olmadığını anlamak amacıyla, zaman geçinlmeden, hedef kitleden örnekler alınarak bilimsel bir araştırmanın yapılması gerektiğine ınandığımı söylemeliyim." Watermill Theatre İstanbul'da Yfültür Servisi Tom M\. Stoppard'm "The Real Thing" adlı oyununu sergilemek uzere ülkemıze gelen Watermül Theatre Topluluğu, dun Prof. Dr. Cevat Çapan'ın da katıldığı bir basın toplantısı düzenledi. Yönetmen Chrıstopher G Sandford ve oyuncular, sürekli bir grup olmadıklarım, bu oyun için bir araya geldiklerini, ayrıca devletten para yardımı almayıp, çeşitli kültürei ve ticari kurumlar tarafmdan desteklendiklerînt belirttiler. Oyunun daha çok metin ve sozcuklere dayalı klasik bir yapısı olduğunu vurgulayan oyuncular, Stoppard'ın "hayatta oyuncu gibi davranan" karakterleri işlediğmi söylediler. tstanbul Türklngiliz Kültür Derneği, Devlet Tiyatrosu ve İngiliz Kültür Heyeti'nin katkılanyla gerçekleştirilen düzenlemede oyun bugun 20.30'da yarın da saat 15.00 ve 20.30'da Istanbul Devlet Tiyatrosu Taksim Sahnesı'nde sahnelenecek. Pepero, ve arkadaşları mola vermek ıçm geldıklen kuçuk bır köyde bır sırk kampanyası ile karşılasırlar. Sırkin küçuk akrobaıı Chuchu devamlı yıyecek çalan kuçuk bir çocukıur Tek ıstediği kız kardeşini bulmaktır Pepero ve arkadaşları Chuchu'yu yanlarına alıp, hem Elderado'yu hem de kızkardestnı aramaya karar venrler. Dul bir kadın ıkı kızıyla bırlıkıe BJ'yi esır alır Amaa kocasmın ölumUnden sonrakı yalnızlıgını gıdermektır 20.15 Kamyon4 20.40 Küçiik Afacan Ted, buyük bır sırkelin yOnetıcısme Vıki'yı gOsterıp yeni bır ışe geçmek duşuncesı içındedır. Onlan evıne yemeğe da\et eder. Yöneticıler Vıckı'nın roboı oldugunu anlayıp onu kaçırmaya karar venrler Meraklı komşuları Brındle'lar ne olup bıtlığını anlamak ıçm gelirler ve ışleri kanslmrhr. 21.00 İslam ve Toplum Programda Kuran'dan ayeıler okunuyor ve dini konularda sohbtl ediliyor 21.30 Haberler 22.00 Ünlü Ustalar ve Filmleri: thtiras Tramvayı 24.00 Kapanış (Aynntılı bılgı yandakı sütunlarda ~ Naim Tirali'nin kitapl arı Jfültür Sen'isi Naim J\. Tirali'nin ilk basımı kırk yıl önce yapılan "Park" adlı kitabının yeni b'yküler de eklenmiş üçüncu basımı Cem Yaymlan 'nda çıkacak. "Park"dan sonra aynı yayınevi Naim Tirali'nin piyasada mevcudu olmayan "Aşka Kitakse" adlı kitabını da yayımlayacak. Bu iki kitabı "Yirmibeş Kuruşa Amerika" ile "Pirasis Nere Berlin Nere"nin yeni basımları izleyecek. İlk öyküleri 44 yıl önce yayımlanan Tırali, yoğun gazetecilik ve politika yaşamı yüzünden öykü yazmaya otuz yıl ara verdikten sonra 1985 'te "Pirasis Nere Berlin Nere"yi yayımlamıştı. Yazarın en son öykülerini bir araya getirecek beşinci kitabı da gelecek yıl çıkacak. tZLEYİCİ GÖZÜYLE TRTyi gaygıya davet TFT yetkililerinden bir kez daha rica etmenin anlamt var mı bilmiyorum, ama biz izleyicilert karşı saygıya davet ediyorum. Bizlere yerli dizi diye izletmeye kalktığımz o saçmalıklara lütfen uzen gösterin, "Saal Sabahın Dokuzu" adındaki o saçma sapan diziyi kaldınn demek saçma. Yeteri kadar insanlan çileden çıkarttmız, ama en azından bundan sonrakı seçimlerinizde daha özenli olun. HASAN AKÇAR tstanbul Ingmar Bergman, aradığı Hamlet'i 48 yıl sonra buldu < , ...Yfc fob fiî RADYO T R T I 05.00 Açılıj, program ve kısa haberler 05.05 Ezgi Kervanı 05J0 Beraber ve solo şarkılar. 06.00 Kuye haberler. 96.10 BOlgesel yayın. 06JO Cuma sabahı. 07.20 özel tanıtıcı reklam programı. 07.30 Haberler 07.40 Gunun ıçinden. 09.40 Arkast yann. 10.00 Kjsa haberler. 10.05 Reklamlar 11.00 Kısa haberler 11.05 Okul radyosu. 12.00 Kısa haberler. 12.05 Reklamlar 12.10 Türküler geçıdı. 12J0 Turk sanaı mdzıjı öze) programı. 1155 Reklamlar ve radyo programları. 13.00 Haberler. 13.15 Muzik 13J0 Bölgesel yayın ve reklamlar. 14.45 Türküler. 15.00 Kısa haberler. 15.05 ÖJleden sonra. 16.00 Kısa haberler 16.05 Okul radyosu. 17.00 Kısa haberler 17.05 Köyümuz köylu• müz. 17.25 Hafıf müzik. 17J0 Rast faslı 18.00 Çocuk bahçesi 1S.15 Çocuklarla bas, basa. 18^55 özel tanıücı reklam programı. 19.00 Haberler ve olaylann ıçinden 20.00 Ankara Radyosu Çok Sesli Korosu. 20.15 Mısradan nagmeye şürlerımız, sarkılarımız 20.45 Türkçe sözlü hafîf müzik. 21.00 Kısa haberler 21.05 Türküler ve oyun havalan 2130 Açık ögretim (Ing) 21.50 Hafif müzik. 22.00 Turk halk muzigı toplu programı. 22J0 Çağdas Türk sanaı müzıji 23.00 Haberler. 23.15 Gecenin içınden. 0055 Günün haberlerinden özeller 01.00 Program ve kapanış. 01.0505.00 Gece yayını. T R T I I 07.00 Acılış ve program. 07.02 Solistlerden seçmeler. 07J0 Haberler. 07.40 Türküler ve oyun havalan OS.OO tkı solisuen şarkılar 08 JO Sabah konseri. 09.00 Turküler. 09.15 Çocuk bahçesi 09.30 Rockvvell söylüyor. 10.00 Türküler geçidı. 10J0 Şarkılar. 10.40 Türkçe sözlü hafif müzik 11.00 Yurttan Sesler Kadmlar Topluluğu 11J0 Çesith müzik 12.00 Beraber ve solo şarkılar. 12J0 Yunıan Sesler Erkekler Topluluğu. 13.00 Haberler. 13.15 Hafıf müzik. 13.30 Caz dünyası. 14.00 Mahalli sanatçılanmız. 15.15 Çesitli sololar 15.45 Türkçe sözlü hafif müzik. 16.00 Şarkılar 16.20 Arkası yann. 16.40 Türküler geçidi. 17.00 Solistlerden seçmeler. 17.30 Edebivatımızdan secmelerMehmet Kaplan için özel program. 18.00 Ses ve saz dünyamızdan 18.30 Yunıan sesler. 19.00 Haberler ve olaylann ıçınden. 20.00 Şaıkılar 20.15 Hafif müzik 2030 Yabancı dil dersi. 21.15 HaTıf müzik. 21.20 Egilım önlısans programı. 22.00 Sobstler geçidı. 22J0 Bir roman < Bır yazardan hıkâyeler. 22.45 Türküler. 23.00 Haberler. 23.15 Beraber ve solo sarkılar 23.40 Hafıf muzik 2355 Mıtoloji ve müzik. 0055 Program ve kapanış. T R T I I I 07.00 Açıhş ve program. 07.02 Hafif müzik. 07JO Sabah konseri. 08.00 Sabah için müzik 09.00 Haberler. 09.15 MOzikli dakikalar. 10.00 Gökkuşagı. 11.00 Ögleye dogru. 12.00 Haberler. 12.12 Günun konseri. 13.00 Küçük koro 13 J 0 Ikı solisıten türküler geçidı 14.00 Konser saati. 1SJ0 Solıstler geçidi. 1555 Türk halk müzigi loplu programı. 16.25 Haftanın çocuk şarkısı 16J0 TRT Istanbul Hafıf Müzik ve Caz Orkestrası. 17.00 Haberler. 17.15 Sizlerıçın 18.00 SıudyoFM. 19.00 Haberler. 19.15 Müzikte eıkilesım 20.00 Pop Caz. 21.00 Muzik ekspresı. 22.00 Haberler. 22.15 Gecenin getirdiklen. 23.00 Müzigi yasatanlar 24.00 Samanyolu. 01.00 Program ve kapanış. Şiirlerini okuduğu "Sesini Kaybetmeyen Şiir" adlı kasedi yasaklanan Can Yücel, sanatçıyı ve eserlerini korumak gerekçesiyie çıkarılan yeni yasanın gerçekte sansür amacı taşıdığını söyledi. Can Yücel: Yeni yasanın amacı sansür 'Hamlet\ Isveç'te çagdaşlaşU Sinema ve tiyatro ustası Ingmar Bergman, 1938'de sahnelemeyi tasarladığı "Hamlef'i ancak bu yıl gerçekleştirebildi. "Neden 68 yaşına kadar beklediniz?" sorusunu Bergman, "Doğru dürüst bir Hamlet tipine bugüne kadar rastlayamamıştım" diye yanıtlıyor. YAVUZ BAYDAR STOCKHOLM tsveçli sinema ustası Ingmar Bergman, film setlerini terk edeli epey oldu, ama her şeyi bir yana bırakıp bir köşeye çekilmedi. "Yaban Çilekleri", "Yedinci Miihür", "Sessizlik", "Persona", "Fanny ve Alexander" gibi başyapıtlara imzasını atan 68 yaşındaki ünlü yönetmen, vergi uyuşmazlığı yüztinden ^TıJlerin ortalannda öfBergman'dan önce "Bir Riiya Oyunu"nu, ardından "Bayan Julie"yi izlemiştik. Sphakespeareden ise "Kral Lear"i... tlgi biraz da Bergman'la "Hamlef'in ilk kez gerçek anlamda buluşmasından kaynaklanıyor. Köklü bir tiyatro geçmişi olan Bergman, bundan tam 48 yıl önce, 1938'de, Hamlet'i sahneye koymaya çalışmış. Ama olmamış, çunkü oyunun sergileneceği 'îalebe Tiyatrosu"nun saholması gerekiyor. Stormare'nin >3şı da uygundu. Eh, boyle bir fırsatı kaçırmamak lazım!" Trençkotlu Hamlet Ünlu aktör Laurence Oliviernin "karar veremediği için başansızlıga mahkum" bir tip olarak tanımladığı Hamlet, Bergmanın çok sevdiği genç oyuncu Peter Stormare'nin iiginç yorumuyla, değişik renkler içinde çıkıyor seyircinin karşısına. Stellan Skarsgard'la birlikte gerek sinemada, gerek tiyatroda Isvec'in umudu gözuyle bakılan 30 yaşındaki Stormare, Hamlet'i koyu renkli bir güneş gözlüğü ve siyah bir trençkotla oynuyor. Zaman zaman da başına yün balıkçı takkesi, sırtına bir kazak geçiriyor. tümler de, Bergman'ın 60'lardaki halini anımsatıyor. Bergman'ın "Hamlet" ekibi, üstun ve yoğun bir yorumla dikkat çekiyor. Kral Claudius rolündeki Börje Ahlstedt'le, Ofelya rolundeki Pernilla Östergren, oyuna duygusal bir basınç yüklüyorlar. Önceki oyunlarda dekoru asgariye indirgemeyi deneyen Bergman (örneğin "Kral Lear"de masa sandalye yerine insan kullanmıştı), aynı yöntemi "Hamlef'te de uyguluyor: Bir iki masa ve tabure dışında sahne tumüyle çıplak. "Hamlef'i çarpıcı bir biçimde noktalıyor Bergman. Ölumlerin ardından cehennemi bir muzik pathyor ve sahneye dört bir yandan hücum eden ultra modern deri giysili, otomatik süahh, miğferli muhafızlar Horatio'yiı tutuklayıp goturiiyorlaı. Karamsar, urpertici bir finaL Farklı eleştiriler Oyun, eleştirmenleri ikiye bölmuş durumda: Göklere çıkaranların yanı sıra, yerin dibine batıranlar da var. Bergman'ın çeşitli tarihsel donemlerden kostümler kullanarak zaman perspektifini sürekli biçimde esnek tutma çabası, kuşkusuz "postmodernist" bir yaklaşım. Ancak, bazı önde gelen eleştirmenlere göre bu, Bergman'ın "aşınmış, ucuzlamış bir eklektik tuzağa düşmesine yol açıyor." En sert eleştiri, İsveç'in en büyük gazetesi Dagens Nyheter'in sanat yazarı Tove Elkfsen'e ait. "Bergman eğer beni kızdırmak is(edi>se bunu başardı" diyor Ellefsen: "Bu (yorum), işsizlik fonu tarafından desteklenen sokak tiyatrosu gerçekçiliğinin dik alasıdır. Göze batarcasına sarkan, gülünç sahneler, giderek oyunu göçertiyor. Stormare'nin Hamlet'i. şık entelektüel giysileri içinde, küstah, alaycı pozlar veriyor ve sonunda yorucu. mHodramatik ve tekdüze olmaya başlıyor. Hayır, ne Shakespeare'e layık bir Bergman bu, ne de tersi..." Carl Hakan Larsen'e gore ise, "Bergman'ın yorumu, büyüleyici öğelerle oylesine dolu ki, kişi bu Hamlet'i tekrar tekrar görmek istiyor." Övgüler, genelde ağır basmakta. "Hamlet", eski İskandinav dillerindeki "Amblodhi" sözcüğünden geliyor. Amblodhi, bizim dilde "divane, çılgın" sözcukleriyle eşanlamlı. Bergman. "Hamlet" yorumuyla bu adın kokenini yakalamayı arıyor adeta. Ve hepsinden önemlisi, Bergman, yine o eski Bergman: Kimse karşısında kayıtsız kalamıyor. BULMACA SOLDAN SAĞA: 1/ Bir konuda en iyi sonucu almak için en uygun süreyi saptama. II Asık surath... Seçkin. 3/ Lezzet... Yaxdakçılar. 4/ Ses.... Elverişsiz, sınırlı... Hayat aıkadaşı. 5/ Güney Amerika'da yabanıl hayvanlan yakaJamak için kullanılan kement... tlave. 6/ Çeşitli renklerde kareli olan kumaş. 7/ Atın bir tür hızlı yürüyüşü... Sazın en kalın tdi. 8/ Budun ön kısmından elde edilen dana eti... Itırlı bir bitki. 9/ Gunır, kuşku, güvensizlik, bencillikle ortaya çıkan ruh hastalığına tutulmuş olan kimse. YUKARIDAN AŞAĞIYA: M A RK 1/ Akciger zan yangısı. 2/ Kastamonu'nun bir A K. ilçesi... Işın. 3/ EUi şiniklik tahil ölçeği... AtRA A lann alınlannda bulunan beyaz leke. 4/ Bir spor takımının gözde oyuncusu... Bir nota... A L "lrlanda Cumhuriyet Ordusu". 5/ Bir haber c A S o ajansırun simgesi... Genişlik. 6/ Beyaz etli bir A c£ M balık... Japon link dramı. 7/ Bir çeşit Ingiliz I T MA birası... Bilimsel araştınnalarda kullanılan bir deney hayvanı. 8/ Saat kadranı... Bir Arap ül B O a A kesinin başkenti. 9/ Kışkırtmak. / A oV ••• •• 1 •• B B Y g S S B * K B A S A/ & £ F O VA RA E| A r K U| o M O L p U J O / M A \3 I l 6° 1° T i KüUiir Servisi Can Yücel, kendi sesinden okuduğu şiırlerinden ve Yeni Türku Topluluğu'nca şiirlerinden bestelenen şarkılardan oluşan "Sesiııi Kaybetmeyen Şiir" kasedinin yasaklanmasıyla ilgili olarak dun bir basın toplantısı düzenledi. Yücd, sanatçıyı, eserlerini ve telif haklarını korumak gerekçesiyie çıkarılan Sinema Video %e Müzik Eserleri Kanunu'nun gerçekte sansür amacını taşıdığını belirterek, "Bunlar benim sesime karşılar. Ben de Shakespeare okuvacağım, bakalım o zaman ne olacak" dedı. Sanatçırun 18.7.1984'te "halkın ar ve haya duygulannı rencide ettiği, dini tahkir ve suç sayılan fiili övdiıgu" gerekçesiyie toplatılan "Rengahenk" adlı kitabı beraat etti. Yeni Dünya Plak ve Yayıncılık tarafından yayımlanan "sesini Kaybetmeyen Şiir", "Sinema Video ve Muzik Eserierinin Denetlenmesi Hakkında Yonetmdik"in 9. maddesi hukumlerine aykın bulunmuştu. "Devletin, ülkesi ve milleliyle böliinmezliği bütiinluğü, milli egemenlik, cumhuriyet, milli guvenlik, kamu düzeni, kamu yaran. genel ahlak. drş siyasete aykın. suç ve suça teşvik unsurlan ihtiva eden fim video ve müzik kasetlerinin dağıtım ve gosterimini" yasaklayan 9. maddenin işletılraesi durumunda kendisinin vatan haıni ilan edılmesi gerektiğıni söyleyen Can Yücel konuşmasını şoyle sürdurdu: "Devletin ulkesi ve milletiyle bolunmezligini şiir kasediyle bozup vatan haini durumuna geldik. Yani larihi maddeci olalım derken ceza maddeci olduk. Engizisyonda bile "sen cadısın"derler. ama ardından "vazgeçiyor musun" diye sorariar. Bunlar >ine bu yonetmelikle itiraz hakkını ortadan kaldırdıklanndan bir şey söylemeye de hakkınız >ok." Kasette yer alan şürlerin piyasada bulunan şiir kitaplanndan seçildiğinı belırtenYucel"Bualar şiirieri degil benim sesimi vatan haini buldular. Bu Türkivede demokrasi olup olmadığına, sanaı hürriyeti, fıkir hümyeti olup olmadığına en iyi kanıttır" şeklinde konuştu. Yücel gelecek ay, kendi Shakespeare ve Brecht çevirilerinden seçtiği şiirleri kasete okuyacağını söyleyerek "Bakalım o zaman ne olacak? Shakespeare de yasaklanacak mı?" dedi. Basın toplantısına katılan Can Yücel'ın avukatı Tayfun Akçay da, 25 Nisan 1984'te Hukuk Fakültesi Ceza Hukuku profesorlerinden Dr. Kayıhan Içel'in hazırladığı bilirkışi raporu uzerine Cumhuriyet Savcılığınca açılan dava ile toplatılan "Rengahenk" kitabının ve Yücel hakkında açılan davanın beraatle sonuçlandığını belırtti. Bpğaziçi Üniversitesi Oyuncuları V' üitür Sen'isi Boğaziçi J \ Üniversitesi Oyuncuları 1985 yılından bu yana surdürdüğü "Istanbul Amatör Tiyatro Günleri" adlı amatör tiyatro şenliğinin üçüncüsünü bu yıl 2026 nisan tarihleri arasında düzenleyecek. Istanbul ve diğer illerden üniversite ve amatör toplulukların bir araya getirildiği "tiyatro günleri"nde seminer, tartışma ve söyleşilere yer veriliyor. Tiyatro 1f 'ultür Servisi Bizim J \ Tiyatro, Barry Collins'in "Yargı" adlı oyununu 2 şubat pazartesi saat 19.00 ve 21.15'te Kartal Belediye Sineması'nda ve 5 şubat perşembe saat 19.15'te Moda Sineması'nda sahneleyecek. 7 şubat cumartesi gününden başlayarak da Oscar Wilde'in aynı adlı yapıtından Nazan Şengül'ün oyunlaştırıp yönettiği "Mutlu Prens" adlı çocuk oyunu Üsküdar Sunar Tiyatrosu 'nda sahnelenecek. Her cumartesi ve pazar saat 11.00'de sergilenecek oyunda Mürsel Yaylalı, Sevda Ayaz, Natali Yeres, Tufan Karabulut, Nazan Şengül ve Mete Günay rol alacak. YILLAR SONRA BULUNAN HAMLET Ptter Stormare (solda), Ingmar Bergman'm uzun yuTar aradtktan sonra bulduğu "ideaT Hamlet. Bergman, Stormare'yi bir oyunun provalannda izlerken, "Işte", demiş kendi kendine, "Hamlet karşmda." ke içinde aynldığı Isveç'e kendi deyişiyle "yuvaya1 dondukten sonra, 1983'ten itibaren "ilk göz ağrısı" tiyatroya yöneldi. Yıllar önce art arda yapıtlar sergilediği "Kraliyet Dram Tiyatrosu" ya da kısa adıyla "Dramalen" sahnelerinde yeniden çalışmaya başlayan Bergman, üç yıldır büyük ilgi toplayan oyunlarla çıkıyor seyirci karşısına. "Sürgün"deki yülarının bu>oık bölümünu Munih'teki "Residenz Theater"de geçiren Bergman, Stockholmlulara bugüne dek August Strindberg'in ve Shakespeare'ın yapıtlarından oluşan bir repertuar sundu. Strindberg'i çok iyi tanıyan ve bu yazarın oyunlaı ını "eşine raslanmayacak olçiide ustahkia yorumlayan" nesinin yeni baştan inşa edilmesini istemiş; hatta tiyatronun yanındaki lokantanın masalannı da kullanmaya kalkışmış. İstekleri kabul edilmeyince proje yarıda kalmış. Stormare'nin uzun burnu Bergman, "Peki, neden 68 yaşına kadar beklediniz?" diye soranlara şu yanıtı veriyor: "Basit. Doğru dürüst bir Hamlet tipine bugüne dek rastlayamamıştım. 'Bayan Julie'nin provaları sırasında gözum bir ara Peter Stormare'nin uzun burnuna takıldı ve birden kafamda bir şimşek çaktı. İşte, dedim, Hamlet karşında. Shakespeare oyunu yazdıgında 37 yaşındaydı. Eldeki metinlere göre Hamlet'in 30'lannda Tum vücudunu İsvec tiyatrosunda ahşılagelenin tersine, Lee Strasberg yontemini anımsatan "Amerikanvari" tarzda, yer yer abartmalara varan ölçülerde kullanan Stormare, aşırı hareketli, huysuz ve nörotik Hamlet'iyle bu tipi çağdaş kılmaya çalışıyor. Horatio ile ilişkisine eşcinsel imalar katan, "sarsak" bir Hamlet bu... Stormare'nin Bergman'la fiziksel benzerliği de ayrı bir yorum \e tartışma konusu. Oyunu gorenler, zayıf yüzlu, uzun boylu, sivri burunlu Stormare'yle Bergman'ın Hamlet tipine çok kişisel biçimde vaklaşmayı denediğini öne süruyorlar. Gerçekten de benzerlik çok belirgin. Stormare'nin oyunda kullandığı kos HAVA DURUMU A&pıan Ackyımın Aıuara MHcyl Anolya « M Rngtt Mu Btna Çanakkue Oyjrtam 1 18° 10° Edıme Y 15° 9° Erancan 10° 6° Eranni 11° 5* EsBsehr 11° Gaavttp > 1 18° 9° GumolıaM 1 12° 7° Isoanı •1° itianbu f 8° 4° İCTtf f 15* 13° Kjfî r 15° 9° UKamonı 10° 1° U«Kn 1 Y 9° Î K ı u * . ! Sydsvenska Dagbladet'ten :er i 9° 10" 5° Krtttr* 3° 0° Konya 3* 2° «aam 11° 6° hk#a 16° 14° Nltft 15°12°S«ı»»ı 17* 10° S«1 12*10°SMO 19° « ° S M S 2° 2» S Drtl 6* 0° TMnlıC 12" 7° Inds» i l ° «° Yojg» 16° 11° 13° 10» g« Y 14° 1° Y 15° j * Y lfl° 14* Y 12° 5" Y Y B B Y Y Y 11° 4° 12° 10° r e e g° e 7° 0° 1° Mna Ba»la1 Btrtr Boraı Bn«M Canm FnMdun Ero Kıftn Ktm e 3° Lonân 14° Maono 28° uanm 2° 3° 1° 32° 2° 19° 15° 4° 1° Hui* W< Yort OOo Pms ftona Solyı THAm Zür* Smı 2° B Y K A B A S A B K S A B 13° 1° 19° 19° 3° 6° 19° 1S» 0° mmoi G«w Moaurfc*. new m mm gt toftam ; , tacm ıM MKt <** ffim • « * 10 k « u u «cak.OCte e » no« «e ^ 3ur», ut tin K * ffim m «umu OCt o m u n matL t» «*(• «g* «M« m t » io ım afeyrtı oııcak T « y ı » I T I Kuıy Egt K V M B U < Anaddu Ooju Auenı. « 6*W)«o*, Audotu bttgtlKi ya*s geçtcat ı j t t » D<4u An*Uu nw o ı s y n l f kx HHtidc g ya*sı ) * g ıjtt» D<4u H gbOkot H V AA " «4 tnn* H M0«Uk Vnmfat. R ÜG Al SOKy « tat t<nt:Xn ora kımmi nectt DmMn» «U V t Ü ZA r R Z G f SO t < a k m tt D M » «Ut to,. Brt K A M nt M r a ı ' ı a gJMotus; «t toftam tuttt io;t * , M MM tacm Yıcmmu m*» ültür Servisi Turing Kış Konserleri kapsammda 1 subatta Pınar Yılancıoğlu, Emirgân Parkı Beyaz Koşk 'te piyano resitali verecek. 1954 doğumlu sanatçı, Viyana Yuksek Müzik Akademisi'ni bitirdi. Alexander Jenner, Dieter Weser ve Agnes Grossmann ile çalıştı. Avusturya ve Amerika Birleşik Devletleri'nde konserler verdi. Halen M.S.Ü. tstanbul Devlet Konservatuvarı öğretim uyesi olan Yılancıoğlu, konserinde Mozart, Beethoven, Chopin ve Bartok 'tan eserler sunacak. Pınar Yılancıoğlu resitali