Katalog

3 OCAK 1987 TÜRK SANATI HEYKELTIRAŞ İLHAN KOMAN'I YİTÎRDİ KÜLTÜRYAŞAM HAYVANLAR S CUMHURÎYET/5 ISMAIL GULGEÇ Derya gibi kalıcı ve cömert İlhan Koman, hiç kimseyi rahatsız etmek istemeden sessizce ölüme kavuştu gitti 1987'nin eşiğınde. önce en büyük heykel ustamızdı. Fırsat verilseydi, kendi ülkesinde dünyanın en güzel heykellerini dikecek, kuleler yükseltecek, biçimler yaratacaktı boy boy. ABİDİN DİNO ~ PARİS İlhan Koman, hıç kimseyi rahatsız etmek istemeden sessizce ölume kavuştu gıttı 1987 yılının eşığınde önce en buyuk heykel ustamızdı Fırsat venlseydı kendı ulkesınde dünyanın en güzel heykellenm dikecek, kuleler yükseltecek, bıçımler yaratacaktı boy boy. Olmadı ilhan Koman'a inanılmadı, anlaşılmadı, İlhan istenmedı daha doğrusu Yakınmak neye yarar Bır yerde ve zamanda şehırcılerle mımarlar, heykeitıraşlarla buluşmadıkça ne şehırler şehır, ne heykeller heykel olur Anlaşılan bunu kavrayacak kımsecıkler yoktu ufukta Al takke ver külah, Turkıye'yı tanıtmaktan, kentlenmızı guzelleştırmekten, çağdaşlaştırmaktan soz edılıyordu bol bol, mılyonlar harcanıyordu Bu konularda İlhan Koman'a dönup de düşuncelennı, projelerını, önerılennı alan oldu mu hıç 9 Hayır Elbette kı hayır Tunzmle kültüru bulamaç nıyetıne bırbınne kanştıran bır ortamda, îlhan Koman'a yer yoktu ve olamazdı elbet Doğrusunu ıstersenız önune gelene eyvallah dıyecek adamlardan da değıldı Edırnelı buyük usta Ne olursa olsun hem güleç hem kederlı gözlennı kırpıyor, sıvn ak sakalını bıraz sıvazhyor, ışe gınşıyordu Allahın günü Gerçek boyutlarına kavuşmayı bekleyen bırbırınden önemlı eserler çıkıyordu ortaya. Stockholm hmanının buzlu sulannda Nuh peygamber mısalı demır atmış teknesınde, ılenye dönuk bıçımler yaratıyordu Koman Çekınmeden söyluyorum, anlam yuklu bıçımlenn dehası vardı onda Evet, deha, bu sözcuğun eğer bır anlamı varsa"* Duygu ıle düşünceyı, lırızmle matematığı, kışı ile toplumu kapsayan varsayımlarla doluydu kafası, gönlu ve ellerı. Bambaşka bır ınsan türündendı Koman. Aslına bakarsanız ne yıtırdığımızı anlamak ıçın belkı hazır değılız daha Bıraz zaman ıster İlhan Koman, derya gıbı adam, derya gıbı kahcı, derya gıbı cömert Turk sanatının başı sağ olsun r Ş>ıMD VÛLNlZ g £ NIN D6S.L , SON ü ç VlLIN, KİM KİME DUM DUMA BEHİÇ AK ^ V ^ Sonra tokrnotevzolvyurum." \ 0 za/van, aklıma, ev/unıp, J 3 ccci/k sahıbı o/mak yıbı I rnvihn flMRfi$/STÇ£fıkırler / geiıycr. PÎKNtK PİYALE MADRA tSVEÇTEKl YAPITLARINDAN BİRİ Turk heykel sanatçısı tlhan Koman, 1959'da tsveçe yerleşmiştu 196Tde Stockholm Uygulamalı Sanatlar Yuksek Okulu'na oğretim gorevlısi olarak kabul edilen İlhan Koman aynı yıl Sundavaüa'da bir alanın duzenlenmesi için açılan yanşmada ve 1970'de Örebro Belediyt Sarayı önune konulacak heykelyanşmasında mimar Çetin Kanra'yla birükte birincilik odullerini kaıanmısn. örebro yanşmasını kazanan "Leonardo Amtı" daha sonra Isveç hükumetinceStockholm Yüksek Mimarlık Okulu onune konulmustu. (Fotoğraf BEHÇETHOLAGO) Üç kentte anılacak Kultur Servisi 30 aralık gunu geçırdığı bır rahatsızlık sonucu ölen unlu Turk heykeltıraş tlhan Koman ıçın vasıyetı gereğı herhangı bır cenaze törenı duzenlenmeyecek Uzun sure çalışmalarını Isveç'te surdurmuş olan Ko man anısına Stockholm, Pa rıs ve htanbul kentlennde bırer toplantı dUzenlenecek Anma toplantılarının tanhı henuz belırlenmedı Burada tlhan Koman'ı ve sanatım yakından tanıyan ıkı sanatçımızın, uzun suredır Parıs'te yaşayan ressam Abidin Dıno'nun ve şaır Can Yucel'ın Koman'la ılgılı yazılarını sunuyoruz. Dünyanın güzeli bir adam CAN YÜCEL tlhan, akıllı bır adam Zaten sa natçı olmanm başlangıcıdır Ama tlhan sonunda da akıllıydı Bu şu demektır kı Bızde sanat zenaatten ve tekmkten ayrı bır şey gözüyle görulur Aşağı yukarı sanatçı olmak, akıllı olmaya karşı sayılır Duyguya, duyulara ay kırı sayılır Oysa akıl, duyulann en büyuğüdur tlhan, Oızım ulkemızde yelışmıs, aklıyla vticudunu, bılgısmı ve guzel yaşamım bırleştırmış bır tnsandı Onun burda değıl, orda oluşu zaten burası ıçın kavıp olan bu ınsamn bır daha ka yıp olması, bu memleket ıçın buyuk bır kayıptır Çıinku gözu kesseydı, burda yaşardı Buranın adamıydı, Trakyalıydı Dünyanın guzelı bır adamdı fflZLJ GAZETECİ NECDET ŞE\ f KEMAL GOKHAS 1 Yönetmen Iyubimov üikesine dönüyor (V yıl önce Sovyet yurttaşhğından çıkanlan unlu tıyatro yönetmenı Yurı Lyubımov, ulkesıne gerı dönme hazırlığı ıçınde. Güvenlığı açısmdan Gorbaçov'a guvendığını belırten Lyubimov, son zamanlarda Sovyet yaşamında btiyuk değışıklıkler olduğunu, daha önce yasaklanan oyununu bu kez Moskova'da sahnelemeyı umduğunu söylüyor. Kultur Servisi Uç yıl önce Sovyet yurttaşhğından çıkanldığından bu yana Batıda yaşayan tıyatro yönetmenı Yuri Lyubimov, ulkesıne dönme hazırlığı ıçınde. "The Times" gazetesının verdığı habere göre, Lyubımovun, Moskova'dakı "avangard" Taganka Tıyatrosu'nun yönetmenüğme gen donmesı ıstenıyor BBC'nın Rusça Servısı'nden Yuri Goligorski'yle göruşen Lyubımov, sözleşme yukumluluklennden dolayı daha bırkaç ay Batıda kalmak zorunda olduğunu, ama daha sonra ulkesıne gerı dönup Taganka Tıyatrosu'nu bıraktığı yerden devralmayı tasarladığını söyledı. Şu sıralar Washıngton'da Dostoyevski uyarlaması "Suç ve Ceza" oyununun provalannı surduren unlu Sovyet tıyatro adamı, ulkesıne gerı dönme konusunda hıçbır koşul one surmedığını, ancak daha oncelerı Sovyetler Bırhğı'nde tartışmalara yol açan ve Sovyet şarkıcı Vladimir Visotski'nın yaşamım konu alan oyununu sahnelevebıleceğını umduğunu belırttı Lyubımov, Vıtostskı'yle ılgılı oyunu, şarkıcımn 50 doğum yıldonumu olan 25 ocakta sahneye çıkarmayı duşunuyor Bıhndığı gıbı, Vısotskı'yle ılgıh oyun, Moskova'dakı son kostumlu provasından sonra yasaklanrruş, bunun uzenne Lyubımov Sovyet yetkıhlerle tumden ters duşerek ulkeden aynlmaya karar vermıştı Lyubımov, Batıya geldıkten sonra "The Times" gazetesıne Sovyet yöneacılen açıktan açığa suçlayan bır demeç vermış, Moskova'mn bu demece öfkelenerek unlu yönetmenı yurttaşlıktan çıkardığı öne surulmuştu Lyubımov, yaptığı açıklamada, eskı Kültur Bakam Pyotr Demiçev'ın, kışısel duşmam olarak tanımladığı Merkez Komıtesı Sekreten Mihayl Zimyanin'nın Sovyet yönetımmde hâlâ etkm olduklannı vurguladı Buna karşıhk Sovjet yaşamında olağanustu değışıklerın söz konusu olduğunu belırten Lyubımov, guvenhğı açısından Gorbaçov'a guvendığını söyledı. Öte yandan BBC Rusça Servısı'nden Golıgorskı'nın Moskova'dakı Taganka Tıyatrosu'ndan bu kadın oyuncuyla yaptığı telefon göruşmesınde, topluluktakı sanatçılann Lyubımov'un gerı dönuşunu heyecanla bekledıklerı oğrenıldı Sovyet kadın oyuncu, tıyatrodakı oyuncularm yuzde 99'unun bır dılekçeyle Gorbaçov'a başvurarak, Lyubımov'un yemden Sovyet yurttaşlığına alınmasım ve eskı görevıne getırılmesını ıstedıklerım söyledı Nıtekım, 22 aralık gunü, Taganka Tıyatrosu'nun onde gelen kadın oyunculanndan bın Washıngton'a telefon ederek Lvubımov'a Moskova'ya gen dönmesının mumkun olup olmadığını sormuştu Lyubımov'a, Washıngton'dakı Sovyet Buyukelçılığı'yle ılışkı kurması ve yurttaşlığının gen venlmesı ıçın başvuruda bulunması ıstenmıştı Unlu tı>atro yonetmenmın soz konusu başvuruda bulunduğu belırtılıyor Üç yıl önce Sovyet yurttaşhğından çıkarılmıştı Ç t Z G İ L İ K KÂMİL MASARACl AĞAÇ YAŞKEN EĞtLİR Özel tiyatrolara yardım yerine ödül venlecek ANKARA. (Cumhurıyet Burosu) özel Tiyatrolara Yardım Yönetmeuğı değıştınhvor Buna göre, özel tiyatrolara yardım yenne ödül venlecek Yönetmehk değışıklığının Kul tur ve Turızm Bakaru Mesut Yümaz' ın ısteğı uzerıne yapılacağını kaydeden bır yetkılı, yenı yönetmehğın kısa surede yururluğe gırmesıne çalışıldı ğını vurguladı Özel Tiyatrolara 'ferdıın Yönetmelığı'mn değıştınlmesıne, yapüan yar dımın çok vetersız olması nedenıyle gerekduyulduğubıldınldı Bakanlığın çok sayıda tıyatroya, en fazla kıralannı karşüayacak mıktarda yardım yapabıldığını belırten bır bakanlık yetkılısı, bu yardımın yapıldığı tiyatrolara buyuk katkı saglayamadığı gı bı, yardımı alamayan tıyatrolar tarafından tartışma konusu yapıldıgını söyledı Kültur ve Tunzm Bakanlığı1 nın yönetmelığm değıştınlmesınden sonra özel tiyatrolara yardım yapmayıp, bır değerlendırme sonucu ödül vereceğını anlatan yetkılı, "Boylece çok sayıda tıyatrova bırkaç mılyon linüık para yardımı venne, vapılan degerlendırme sonucunda o yıl >uplıklan çalışmalarla ılk uçe gıren ve mansı\ona değer gorulen ozel tıyatrolara buyuk para odullen venlecek Yapılan devlet vardımıvla kıralannı bıle karşılavsmayan ozel tıyatrolardan bırkaçı aldıklan odulle çalışmalanm gel^tırebılırler" dıye konuştu Yet kılı özel tiyatrolara en az 3040 mılyon lıralık para odullen venlmesının planlandığînı kaydettı rîlı°. TARtHTE BUGÜN MVMTAZ ARIKA* MaSfifc 3 Ocak 19Z3'TE 8UGUU ÇBIC YAZARl JAROQlAV HAS£K(YAROSLAV HAŞEK) 40 YAÇIHDA OLDU POLirikL EnaNUKLBHJ MEDENIYLE USEPEKJ KOVULAN HASEK, OAHA SONRA TICARET AIZADEMlSl 'A/DB OKUYABlLMlÇTl HASEK, ILK GBA/ÇL/K YILLAZIUPA ANA(ZŞIZM'E(jD£OLOJıK AULAMDA) GONUL l/E/ZM/f, ULKESmı IŞ6AL ALT1NDA 7VTAN AVUSTveyA TAISAFlNDAM ASt&fZE AUNPIĞIMPA DA gAŞ/NDAN Ç£$rrtl SEmjVEULER. GEÇMf, SOÜUMDA OEOUDAKI KAÇMfŞTt HASEK,! PuNYA SAI/AÇI StRASlNPAIÜ PEMEY/MlYLe, OMflUNUH £OH YIUAfttKJDA, KBNPı APlNI BlLE SĞL6EPE Bl/SAKACAK OLAN t^URAMANt ÇVAYK'l YAHATMlÇTI. "ASLANASKER ŞVAYK."'ROKAAMININ SAÇK/flS/, İLK 8AKIŞTA MlUTARıZMlH AOMASIZ KAUPLARl ıÇtNDE ez/£ SlR KÜLU (SlBl GORUHÛZ AMA ASLINPA Btit PAUl ASLANASKER SVAYK hatsız olan unlu Alman orkestra şefi Herbert von Karajan, Viyana 'daki geleneksel yılbaşı konserinde Viyana Fllarmoni Orkestrası'm ilk kezyonettı. Konsenn onemü bır ozellıği de, tantnmışAmetikalızencısoprano Kathleen Battle'ın Viyana Füarmoni Orkestrası'yla ilk kez bir konsere çıkmaaydı. Amerikalı soprano, orkestra eşliğınde, Johann Strauss'un bir ya~ pıtını seslendirdl. (Fotoğraf. AP) Karajanhn yübaşı konseri mrtJl ra Kemal Üstun 50 YIL ÖNCE Cumhurivet Amerikada buyuk bir grev patlak verdi Detroıt 2 (a a ) Otomobıl endustrısınde grev hareketı devam etmektedır Ceneral Motorsa aıt yedı fabrıkada grev yapan amelenın mıkian 14 600'u bulmuştur Montaj malzemesının ekvkltğı 3 Ocak 1987 muzakereve gırışmekten ımtma etmektedırler Crevler bılhassa Flınt "Mıchıgan" ve muhtelıf endustrı şehırlennde yapıtmaktadır Vaşmgtondan gelen muşahıdler grevlerm buyuyerek bır mılyon ameleye sıravel etmestnden korkmaktadırlar 19371987 MENEMFH OLAYI VE KUBILAY 3 bası, 5 J 0 lıra (KDV ıçınde) Çağdaş Yayınları Turkocağı Cad 39/41 Cağaloğlutstanbul dolavısıle dığer beş fabrıka da grev dolasııle muteessır olmaktadırlar Bu suretle çahşmayan amelenın mıktarı 34 bını bulmuştur General Motorsun patronlan, fabrıkalar amelesının ışgalı altıııda bulunduğu muddetçe amele murahhasıle HAVA6AZI iflHEHl