Katalog

30 EYLÜL 1986 KÜLTÜRYAŞAM CUMHURÎYET/5 Nobel Edebiyat Ödülü'nün sahibi yakında açıklanacak HAYVANLAR tSMAiL GÜLGEÇ 3. Dünyahlar alabilecek mi? İsveç Akademisi üyesi Kjell Espmark, ödiüün sık sık değişik değerlendirmelerle verildiğini vurguluyor. Eleştirmenler, ödülün çoğu kez Batuı yazarlara verildiğini, Asya ve Afrikah yazarlann göz ardı edüdiğini ileri süruyorlar. STOCKHOLM, (AP) Nobel Edebiyat Odulu'nun bu yılki sahibi yakında açıklanacak. Ama ödulün konuluşundan seksen dört yıl sonra bile, tsveç Akademisi, Alfred Nobel'in ne tür bir yazarı ödüle değer goreceğini, sağ olsaydı oyunu hangi yazara kullanacağını tam olarak belirlemiş değil. Çunku Alfred Nobel, vasiyetinde, Nobel Edebiyat Odulu'nun "ideal bir eğilimin en seçkin yapıtını üreten yazara" verilmesı gerektiğini belirtmişti. İsveç Akademisi'nin 200. yıldönumü dolayısıyla geçenlerde yayımlanan bir kıtapta Isveçli ozan ve akademı uyesi Kjell Espmark, Nobel Edebiyat Ödülu'nün, 1901'de konuluşundan bu yana "ideal bir egilim" kavramının sık sık değişik biçımlerde yorumlandığını soyluyor. îsveç Akademisi'nin belgelerini elden geçirme olanağı bulan Espmark'a göre, Nobel Edebiyat öduliı'nün tarihı, belirsiz bir biçimde dıle getırilmış bir vasıyetin yorumlanması çabalarından başka bir şey değildi. P İ K N İ K PtYALE MADRA LOVE ME ENDEPL ME TBUE SEviMLI B1C OĞl^NDl MÖVOV^EABETVIE VVOCLD W E THE HIZLI GAZETECİ NECDETJEN / UIAH , \ BEH BU RUSSELL VE SHAW Nobel Edebiyat OdüM'nu Bertrand Russett (üstte) 1950 ytimda, George Bemard Shaw (yanda) ise 1925te abnışlardh BbilngOz, öbürü frlandah bu Ud yazar Britanya'nm Nobel sahipleri arastnü katıtmışlarth. 1920 ve 1930'lardakı yoğun tartışmalardan sonra Isveç Akademısı'ne yenı seçılen uyeler, en sonunda "ideal eğilim" kavramımn yorumunda bir değişiklık yaptılar. Artık Alfred Nobel'in vasiyetindekı "belirsiz" kavram, "derin insan sevgisi" ve "kapsamlı insancıl yazarlık" bıçimınde değerlendırılecekti. Bu genışletilmış tanımlama meyvesinı verecek ve 1923"te Irlandah ozan W. B. Yeats, 1925'ıe Irlandalı oyun yazarı George Bernard Sha», 1929'da Alman romancı Thomas Mann gıbi sanatçılar Nobel alma olanağı bulacaklardı. Daha sonra araya Ikıncı Dunya Savaşı gırdı. Savaş, Nobel'in "ideal eğilim" vasıyetıne >enı bir bovut kazandırdı Almanya'da Nazı egemenliğı surerken, Alman yazar Herman Hesse "ahlaksal anarşi"sı vuzunden Nobel Odulu adayları arasına alınmamıştı. Oysa savaştan sonra İsveç Akademisi tutumunu değiştirecek, 1946'da Hesse "olağanuslu cesur ruhsal denejler" dolayısıyla Nobel'e değer gorulecektı. lkı yıl sonra da ulkesı ABD'yı terk edıp Ingiltere'ye verleşen ozan T. S. Eliot aldı Nobel'ı. Akademı, Elıot'u "modern şiirin oncüsu" olarak nıteledı Roman"a yaptığı katkılardan otuıu Nobel'le onurlandırıldı. Bu arada, Akademı uyesı Espmark, onculere verılen oduller arasındaki surede Nobel Edebiyat Odulu'nun Bertrand Russell (1950), François Mauriac (1952) \e \Vinston Churchiil (1953) gibı kanıtlanmış ustalara verildiğini, bu yazarlann hepsınin de "tamamlanmış bir geleneği" olan >azarlar olduğunu anımsatıyor. Espmark'a gore, 1970'lerin başlarında Nobel Edebıyat Odulu yeni bir eğilıme burundu. Akademı ıçınde hâlâ etkin yaratıcılıkta bulunan yazarların o/eııdırılmesı, odulun dunyaca tanınmayan bazı verel ustalara da verılebılmesı goruşu ağırhk kazanmıştı. Bu yenı yorum, Isaac Bashevis Singer, Od>sseus Elvtis, Czeslaw Milosz \e Elias Canetli gıbı ozan \e yazarlann da Nobel'e uzanabılmesını sağladı Buna karşılık, kımı eleştirmenler, Nobel Edebiyat Odulu 1 nuıı çoğunlukla Batılı yazarlara gittığinı, bugune kadar yalnızca ıkı Asyalı yazarın, Hintlı Rabindranath Tagore (1913) ıle Japon Vasunari Kawabala'nın (l%8) Nobel alabıldığını one suruyorlar Ote yandan, bugune kadar 82 ke/ verılen Nobel'ı tek bir Afrıkalının bile alamadığı orlada Nıtekım, son yıllarda İsveç Akademisi, Nobel Edebiyat Odulu'nu L^uncu Dunya yazarlarma \ermesı yolunda baskılarla karşılaşıyor Çınlı yazar Ba Jin, Endonezyalı Pramoevda Ananta Toer \e Japon Yasuşi İnoue, eleştırmenlerın Isveç Akademisi'nin dikkatıne sunmak için çaba harcadıkları Asyalı yazarlardan uçu Senegal eski devlet başkanı ve unlu ozan Leopold Sedar Senghor da Nobel için duşunulen ıdlar arasında. Nobel anarşist miydi On sekiz uyeh Akademı'nin ilk kuşaklan, 'ideal eğilim'1 kavramını, yuzyı! başı ıdealızminin tutucu bir yorumu olarak görmuşlerdi. Bu tutucu yorum da, Tann'nın yeryuzunde aileye dayalı duzeniydı. Ancak Espmark 1 ın "Nobel Edebiyat Ödiilu" adlı kitabında, Isveçli bir işadamı, amatör bir ozan ve dinamitin mucidi olan Alfred Nobel'in "ideal eğilim" kavramını kullanırken daha çarpıcı bir duşunceden yola çıktığı ortaya konuluyor. Espmark, kitapta, yirmi yıl kadar önce ortaya çıkarılan bir mektuptan alıntılar yapıyor. Mektupta, yakın bir arkadaşı Nobel'den şövle söz ediyor: " O bir anarşistti ve 'ideal eğilim' derken dine, monarşive, evliliğe ve tum toplum duzenine karşı eleştirel bir tutumu kastedivordu." DURL KANUN NAMIHA 2i ÇİZGİLİK KÂMİL MASARACl Kanıtlanmış ustalar Geçen yıl, yırmi yılı aşkın bir zamandır Akademı'nın adaylar lıstesınde bekleyen Fransız yazar Claude Simon, geleneksel romanla bağlarını koparan "Veni Tolstoy ve Zola alamadılar r ^ AĞAÇ YAŞKEN EĞİLİR KEMAL GÖKHAK \HT\VAC1 Ancak, her şeye karşın, İsveç Akademisi, Alfred Nobel'in vasiyetini kendmce yorumlarnaktan geri kalmadı. Söz gelimi, salt rastlantımn dunyada olup biten her şeyde belırleyıcı bir rol oynadığını savunduğu gerekçesıyle Rus romancı Leo Tolstoy'dan odul esirgendi. Fransız yazar Emile Zola da, "laik ve bazen de kaba siaik" yazılarından oturu odulu alamadı. Norveçlı yazar Henrik tbsen, "karamsar ve aşın kafa kanştıncı" bulundu. Isveç1 in en buyuk yazarlarından August Striaberg, geleneksel değerlerin bu guçlu eleştıricisi, Nobel Ödulu için duşunulmedi bile. TARİHTE BUGUN MLMTAZ ARIKAIS 30 Eylül Değişen kavramlar Ne var kı, Espmark'ın kitaptakı açıklamalarına bakılırsa, THOMAS MANN 1929 Nobetinin sahibL TEKMOTORLU, UZUN MENZİLU 1344'TE BUGÜU, TEK MOTORdM AM£G.ıKAN SAYAŞ UÇAKLAPJ MUSTAUG PS1B'V£,BK PBPO TAKJLMASINA BAÇL4UDI. ]J. DUHYA SAVA' EN KUUAM/ŞLI SAl/Af UÇAKLAR.INPAN SAYILAAJ krtUSTAKlG 'LER (MASTEU6), AYAJI ZA MANOA HlZLI OUJÇLARlYLA DA TANIMIYOHPU. ANCAK, YAKIT DEPOL4&IUIU FAZ1A SENZlU ALAMAMASI NEPENlYLE UÇUÇ M£UZlLLEf2İ OLDUICÇA KISAYPI. KAMAT ALTLA2/MA YUMUSTA BlÇıMİ IK/ P£PO EKLEVEfJ Mü£TAA/GCE/e, ARTIfC AGlG BOMBABOIMAU UÇAICLAIS.IMA EŞUK EPECSK PUB.UMA GELMlÇL£££)l. ÇOK GEÇMEPEAJ BERLİU'i 8OMSALAMAYA SAÇUYACAKLAR. Ozetle İstanbul Devlet Ses sanatçılanmız Üsküp TV'sinde NECAT! ZEKERÎYA ÜSKÜP önceleri AnkaraPriştine televizyonlan arasındaki değiş tokuş sayesinde müzik, türkü, şarkj programlan sağjanjyordu. Son zamanlarda Üsküp Ankara televizyonlan arasında da ilişkiler hayli gelişti. Bunun sonucu olarak, Üsküp televizyonu aracılığıyla birinci programda Türkiye ses sanatçılanndan yarım saatlik bir müzik programı sergilendi. Ankara TV Orkestrası'mn müzik parçalanndan başka Emel Sayın'dan, Ajda Pekkan'dan, Nttkbet Dunı ve Ahmet Özhan'dan oluşan özel bir program sunuldu. Üsküp'te haftada üç defa çıkan Turkçe "BirBk" gazetesinin "Çocnk Bahcesi" ekinde, mizah yazarı Mnzaffer İzgü'nün 11 eylülden itibaren "Uçtu Uctu Ali Uçtu" adlı çocuk romanı tefrika edilmeye başladı. Aynı gazetenin 13 eylül tarihli sayısında Muhtar Köriikçü'nün "Su Gibi Aziz Olsaydı" adlı öyküsü sergilendi. Üsküp "Birtlk" yayınlan arasında, folklorcu ve edebiyatçı Dr. Nimetullah Hafız'ın "Yugoslavya Türk Halkı Şürinde Tito" ve "Yugoslavya Türk Halkı Şürinde Devrim" başlığı altında ıkı antolojisi yayimlandı. Her iki seçkide, Yugoslav Türk halkı ozanlannın şiirleri yer almaktadır. Priştine'de haftada bir defa Türkçe çıkan "Tan" gazetesinin 6 Eylül 1986 tarihli sayısında Melih Cevdet Andayın "MizabGiilmece" adb denemesi "Cumhnriyet" gazetesinden aktarıldı. Gazetenin aynı sayısında gazeteci Aziz Serbest'in Fazıl Hıisnü Dağlarca ile yapüğı uzun röportaj "Aaa dilimiz Buyük Bir Yurttur"başlığı altında yayimlandı. Gazetenin "ÖyküŞür" sayfasında Oktay Rifat'tan, Yılmaz Odabaşı ile Esma Bilikvar'dan birer şiir de yer aldı. Opera ve Balesi İstanbul Devlet Opera ve Balesi, perdelerini 18 ekimde Verdinin "Rigoletto" operasıyla açıyor. Yeni mevsimde 12 opera, dört bale sahnelenecek. Geçen sezon sahnelenen "1001 Gece", "Kuğu Gölü" ve "Uyuyan Guzel" baleleri ve "Karyağdı Hatun" operası, bu yıl da sunulacak. Programda yeni bale olarak FugnıMarenco ikilisinin "Esmeralda" adlı balesi yer ahyor. (a.a.) Ptf. • 50 YIL ÖNCE CUMHURİYET Resim müzesi için hazırlıklar Birkaç günden beri şehrimizde bulunmakta olan Maarif Vekâletı teftış heyetı reisi ve yüksek tedrisat müdur vekili Cevad dun Ankaraya gitmiştir. Cevad, şehrimizde bulunduğu gunlerde Dolmabahçe sarayında kurulacak olan resım ve heykel muzesi hakkmda tetkıkatta bulunmuş ve Güzel San'atiar Akademisi Mudüru Burhan Toprakla beraber yeni muzenın esaslarile muzeye konulacak eserleri tesbit etmişlerdir. Cevad, Ankarada kurulacak yeni Konservatuar hakkmda da şehrimizde temaslarda bulunmuştur. Yüksek tedrisat müduriı, bu mesele hakkmda İstanbul Vali ve Beledıye Reısıle de görüşmüştur. Cevadın Vali ile olan bu temasının, İstanbul Konservatuan elemanlanndan bazüarının Ankara Üniversıtesıne alınması ayni zamanda yenı Konservatuar planımn Belediye imar muşaviri Dr. fVagner tarafından yapılması işıle alâkadar olduğu zannedilmektedir. 30 Eylül 1936 maksadîle, ihracatçüarı lisans almak mecburıyetine tabi tutmuştur. Çünkü evvelce bazı ihracatçılar, şupheli vaziyetlerı, milli iktisadiyatımız ve ticaret sistemleri haricindeki çalışmalarile alıcılann şikâyetını mucib olmuşlardı. Hatta bazı tacirler tarafından Avrupaya gönderdikleri mahsul ve maddenin tağsiş edildiği bile görülmustü. Bütün bu ahval, yukanda işaret ettiğim tedbirin tatbikı zaruretini ortaya atmışu. Buna rağmen bazı fırmalann hâlâ muamelelerini matlub şekilde yurütmedikleri görülmektedir. Berlin Ticaret Ofısinden gelen malumata göre, tzmirde bazı ihracatçılar, 19361986 Alman pıyasasmdaki alıcılara karşı olan taahhüdleri yerine getirmemışler ve şikâyetı mucib olmuşlardır. Cahit KülebVnin şiirleri Cahıt Kulebı'nin ştirlerinin bir bölümü Italyancaya çevrilerek Marsilio Yaymevi tarafından yayımlandı. Ozanın 60 şiirinin yer aldığı kitap "Adamın Bırı" adını taşıyor. Kitaptaki şürlerin çevirisini Roma Üniversitesi Turkologlarından Profesor Anna Masala yaptı. Kitap geçen gunlerde Venedik'teduzenlenen "Avrupa Hakları Kultur ve Yazını" konulu kongrede tanıtüdı. (>•»•) thracatçılara lisans terilecek tzmir (Hususi) Hükumet, Türk ihracatçısımn harıcdekı mevkiını tahkim etmek, alıcıya esaslı itimad verebilmek Adana'da "Vur Patlusın Çal Oynasın " Çağdas Sanat Merkezi, "Vur Patlasın Çal Oynasın"adlı müzikli gülduruyü A dana 'da sahnelemeye basladı. Yılmaz Onay'm yazdığı, Ender Yığitel'in sahneye koyduğu oyunda güncel konular ve yurttaslann çeşitli sorunlan gulduru biçiminde dile getiriliyor. Oyunda baslıca rolleri Ender Yığitel, Nurhan Yığitel, Ertuğrul Genç, Ayşe Bergın, Abdullah Çetin paylaştyor. "Vur Patlasın Çal Oynasın", Adana'da ekim ayı sonuna kadar sergilenecek. (UBA) ARTIK MAMUL, HATALIMAMUL, PARÇA BEZLER, TELEF, ÜSTÜPÜ VE MUHTELtF HURDALAR SATILACAKTIR 6 Ekim 1986 pazartesi gunü saat 10.00'da telef, üstüpü ve hurda malzemeler saat 13.30'da parça bez, artık ve hatalı mamuller acık pazarlık suretiyle şartnamemız esaslan dahilinde müessesemizde satışa arzedılecektır. Bu satışa ait şartname ve listder müessesemızden temin edılebdır. Bu pazarhğa girmek isteyenler, teminat akçelenni aynı gün saat 10.00'a kadar müessesemiz veznesine yatırmış olacaklardır. Müessesemız satışı yapıp yapmamakta veya diledigine yapmakta serbesttir. SÜMERBANK İZMİR BASMA SANAYH MÜESSESESt Basın: 27982 BAKIRKÖY 2. SULH HUKUK MAHKEMESİ HÂKİMLİĞİ'NDEN İLAN Dosya No 1985/2456 da Mahkememizce venlen 1<> ' 1986 tarıh ve 1986/10% sayılı karar natçılar da bu kampanyaya epey katkıda bulundu. Geçenlerde üç patenci Londra 'dan Roma 'ya doğru patenleyola çıktı. Kuzey Etiyopya'da Tigray'dakikıtlık kurbanlannayardim toplamak amacıyla. Geçen mevsim Londra 'da gişe rekorlan kıran "Starlight Express" adlı muzikalde patenlerle sahneye çıkan oyuncular da, Apollo Tiyatrosu 'nun önune çıkarak uç patenciyi yolcu ettiler. Ajnka A £ 'l ' Va yardim dakiaçlarayardımyılıoldubirbakıma.Sa J 1986yıli dunyanm doıı bu \anında Atrika' İstanbul, 7 Burnu, Telsız cüt Ü0V/02, sayfa No !2. kütük sıra No: 107'de nufusa kayıtlı bulunan Zülker ve haıma'dan olma 1932 doğumlu Şükrıye Erol'un aynı yerde nüfusa kayıtlı bulunan Münır ve Fenha'dan olma 1976 doğumlu Zafer Erol'a vası Uyin edıldigınden, ışbu ılana ıtırazı olanlar kaıi'iiıı suresı ıçiıide mahkemeye muracaat etmelerı, aksı takdırde kabul etınış sayılacaklanndan ılan olunur 19.9 1986 Basın 10650